Boletín n178 (mar 1970)

2.* Ep. AÑO VIII N.° 42 (178) MARZO - ABRIL 1970

ĉefenirejo de la Liceo de Mieres, Kongresejo de la 30 a Hispana Kongreso de Esperanto
okazonta de la 18 * ĝis la 23 a de julio de 1970

De Secretaria

La Junta Directiva de H.E.F., en su
reunión ordinaria de 28 de febrero, con-
siderando de suma urgencia la necesi-
dad de establecer una Secretaría Cen-
tral con carácter permanente en Ma-
drid, acordó crear un fondo para la
adquisición de un local en propiedad,
destinado a dicho fin, con aportaciones
voluntarias de esperantistas y simpa-
tizantes. Estas aportaciones serán he-
chas por la cantidad mínima de 500 pe-
setas, no existiendo inconveniente en
que varios interesados reúnan peque-
ñas contribuciones para cubrir la can-
tidad fijada. Periódicamente, aparece-
rán en el Boletín de H.E.F. listas de
los donantes con las cantidades por
ellos entregadas. El fondo se situará en
una cuenta corriente bancaria especial
de la Federación, y ha sido iniciado con
10.000 pesetas, aportación hecha por la
Junta Directiva de H.E.F.

Oportunamente recibirán todos los
socios y entidades esperantistas bole-
tines adecuados para verificar las apor-
taciones.

Esperamos que esta iniciativa, dada
su importancia, sea bien acogida entre
los asociados y las personas interesa-
das en el progreso del movimiento es-
perantista español.

El Secretario de H.E.F.,
M. Figuerola

deziras korespondl

FRANCUJO. — 68-Riedisheim, 4 rué de
Champagne, Fino. Lucienne Serville,
deziras korespondi kun hispana sa-
mideano 20-30 jaraĝa, por praktiki
Esperanton.

ĈEĤOSLOVAKUJO. — Strakonice I,
Podébradova 826 Inĝ. Kindl Jaroslav,
deziras interŝanĝi bildkartojn, ktp.
kun hispanaj samideanoj.

CEĤOSLOVAKUJO. — Humpotec, Mó-
nesora 963, S-ro Jirí Fiŝar, 18 jaraĝa
deziras korespondi kun hispana espe-
rantisto.

GERMANUJO DR. — 90 - Karl - Marx -
Stadt W 33, W. Wolff-Str. 13, S-ro
Rud. Süss, 81 jaraga deziras kores-
pondi kun hispana esperantisto.

Afiŝojn de la 30-a H.E.K., 10 ptoj. unuo.

Poŝtkartojn de la 30-a H.E.K.. 3 ptoj. unuo.

Glumarkojn de la 30-a H.E.K., folieto ses glum., ,3 ptoj.

Glumarkojn de la 55-a U.K., folieto dek glum., 10 ptoj.

Poŝtkartojn de S.I.A., deko, 10 ptoj.

Kovertojn kun teksto: Esperanto, Internacia Lingvo aií Esperanto La Len-
gua Internacional, deko, 5 ptoj.

Esperanto-insignojn, glueblajn, rondajn, ovalajn kaj stelformajn, 10 ptoj. unuo.
Esperanto-insignojn, pinglajn kaj butonajn, rondajn kaj stelformajn, 8 ptoj.
unuo.

BOLETIN DE LA fEDERACION
ESPAÑOLA DE ESPERANTO

Director:

Domingo Martínez Benavente

Redacción y Administración:

Inés Gastón

Paseo Marina Moreno, 35, 4.°, deha.

ZARAGOZA

ADRESOJ

Hispana Esperan to-Federacio:
Prezidanto:

S-ro Angel Figuerola Auque
Str. Víctor de la Serna, 19, 7°

MADRID-16

Generala korespondado:
Sekretario:

S-ro Manuel Figuerola Palomo
Str. Víctor de la Serna, 19, 7.°

MADRID-16

Monsendoj :

Kasisto:

S-ro Raimundo Ibáñez Crespo
Str. Princesa, 78, 2.°

MADRID-8

ĉekkonto: N.° 24.692/10,

Banco Ibérico
Avda. José Antonio, 18

MADRID-14

Sendaĵojn pri statistiko kaj
informado al:

S-ro Salvador Aragay
Str. Bassegoda, 40, 3.°, 1. a

BARCELONA-14

Libroservo kaj Eldona-Fako:

F-ino Inés Gastón
P.° Marina Moreno, 35, 4.°, deha.
Ĉekkonto: N.° 17917, Banco Bilbao

ZARAGOZA

Jarkotizo por eksterlando: 120 ptojn.

La enhavo de la artikoloj ĉi tie pu-
blikigitaj ne reprezentas la oficialan
opinión de H.E.F., escepte en okazo
de oficiala komuniko; ĝi ankaŭ ne
reprezentas la opinión de la Redak-
toro; do, pri la artikoloj responde-
cas la aütoroj mem.

Mendu jam:

El Presidente de H. E. F, ante la celebración del XXX Congreso
Español de Esperanto en Miares (Asturias), del día 18 al 23 de 1
próximo Julio, expone sus Impresiones sobre lo que él espera que
sea el Congreso, y a su vez invita a asistir al mismo a todos los
Esperantistas Españoles.

Creo que sea fenómeno general en cuantos asistimos al XVI Congreso
Español de Esperanto, en Gijón, el que todavía subsista en el fondo de nuestra
alma, a modo de huella imborrable, la impresión de Asturias.

El recuerdo de nuestra estancia en Gijón, en Oviedo, en Covadonga, ante
la Santina, y en cada uno de los lugares visitados para contemplar sus paisajes,
los vestigios de su arte y las manifestaciones de su cultura, y gozar el atrac-
tivo de la belleza de sus bailes y sus canciones; para recibir las palabras de
bienvenida y de felicitación por aquel Congreso inolvidable; para saborear
los excelentes platos de la exquisita cocina asturiana y sus deliciosas sidras,
no ha sido destruido por la acción del tiempo a pesar de los casi 15 años
transcurridos.

De ahí que, al brindarnos la celebración del XXX Congreso Español de
Esperanto en la laboriosa villa minera de Mieres, la oportunidad de volver
a la ubérrima tierra asturiana y ponernos de nuevo en contacto con su natu-
raleza, con su arte, con su cultura y, sobre todo, con sus hombres poseedores
de una peculiar personalidad que es resultado de la coincidencia en ellos de
un conjunto de virtudes, entre las que destacan su sana alegría, su sincera
hospitalidad y su indomable energía, uno se siente estimulado a renovar
la experiencia vivida una vez y a invitar a todos los esperantistas españoles
a que participen también en ella asistiendo al Congreso.

El entusiasmo de los esperantistas de Asturias por todo cuanto se rela-
ciona con el Esperanto; el interés que han puesto los esperantistas de Mieres
para lograr que se celebre en esta villa el próximo Congreso Español de Espe-
ranto, tercero de los congresos nacionales de Esperanto organizados en Astu-
rias; la buena acogida dispensada por las autoridades municipales a la inicia-
tiva de los esperantistas, y el programa de actos que se está preparando,
permiten suponer, sin lugar a duda, que el éxito del Congreso está de antemano
asegurado. Sin embargo, para gararantizarlo y corresponder al esfuerzo y
desvelos de sus organizadores, se hace necesario que todos los interesados
envíen cuanto antes su adhesión al Congreso.

Es muy importante tener en cuenta, que entre los actos programados están
incluidos, según es costumbre, la Asamblea General de la Federación Española
de Esperanto y las reuniones de sus Secciones, actos reservados, naturalmen-
te, a los congresistas federados; y que la asistencia a esas reuniones consti-
tuye la ocasión propicia y el medio más adecuado de que disponen los miem-
bros de la Federación para hacer llegar a la Junta Directiva y al conocimiento
de todos los socios, sus preocupaciones por los problemas que tiene plan-
teados la Federación o por los que puedan planteársele, para aportar, buscar
o discutir soluciones a los mismos, y también para presentar posibles quejas
y recomendaciones. Añádase al interés que estas reuniones ofrecen siempre
para los federados, el que puede representar el hecho de que este año, la
Junta Directiva de H.E.F, se propone llevar a la Asamblea General un proyecto
de programa de trabajo para discutirlo, enmendarlo y aprobarlo si procede,
a desarrollar durante el período de 4 años que va a durar el mandato de
la actual Junta.

La consideración de cuanto queda expuesto en tomo al XXX Congreso
Español de Esperanto y al marco natural, cultural y humano donde va a
celebrarse, produce la impresión de que el Congreso, salvo imprevistos, resul-
tará, para quienes asistan al mismo, por su atractivo y su interés, un aconte-
cimiento memorable. Animado por esta halagüeña impresión de lo que yo
creo va a ser el XXX Congreso Español de Esperanto, invito a todos los
federados y demás esperantistas españoles, así como a los simpatizantes con
el Movimiento Esperantista, a que se adhieran y asistan al Congreso, donde
todos juntos procuraremos armonizar el deleite de nuestro espíritu con un
trabajo eficaz para difundir el valor real de nuestro propósito.

Angel FIGUEROLA

*

U MES KO NO VAĴO J

MANKO DE LABORISTOJ MINACAS RASAPARTISMQN

Car konstante nesufiĉa estas la nombro de kvalifikitaj laborantoj en Sud-
afriko, tial ĉiam pli kaj pli malfacile estas por la tiea registaro konservi Sian
politikon de rasapartismo. Tion raportis la Generala Direktoro de ILO al la
Internada Labor-konferenco en Genevo (Svislando).

La raporto substrekis, ke ekonomiaj bezonoj trudos al la sudafrika regis-
taro la neceson "enkonduki vastan programon edukan kaj trejnan por la
enloĝantoj neblankaj por eviti, ke la ekonomian disvolviĝon de la lando
bremsu manko de kvalifikita laborantaro. Politiko, kiu celas daurigi la nunan
ekonomian kreskon, sed samtempe translokigi grandan parton de la aktivaj
loĝantoj neblankaj en "índigcnujojn”... baziĝas sur memkontraüdiro, kiu
reflektigas la fundamentan dilemon en la ideo de "aparta evoluo".

NOVA BRULAĴO POR JETOJ

Grupo da junaj esploristoj francaj kaj alĝeriaj de la politekniko en El
Harrach (Alĝerio), sub gvido de uneska eksperto, sukcesis funkciigi turbinon
per likva metano. Krom la evidentaj avantaĝoj de tia aranĝo por gasprodukta
lando, kiel Algerio, uzo de tiu brulajo konsiderinde malpliigos la pezón kaj
la funkcikostojn de motoro.

Testoj faritaj en la termodinamika laboratorio en El Harrach kredigas,
ke metano tre verŝajne valoros kiel estonta brulajo por supersonaj aviadiloj.

Fondita en 1963 helpe de Unesko kaj la Disvolva Programo de UN, la
politekniko en El Harrach instruas estontajn inĝenierojn pri elektroniko, ke-
mio, minado, inĝeniertekniko mekanika kaj civila, k.s. Nunmomente ¿i havas
ĉ. 500 studentojn.

ENCIKLOPEDIOJ EN LA POSO

Post nur kelkaj jaroj ne necesos al studento dediĉi horon post horo por
traserĉi volumojn en sia loka konsultbiblioteko. Li povos hejmen porti en la
poso tutan enciklopedion, plus vortaregon — kaj laŭplaĉe unu-du romanojn
por distra horo! Kaj ĉio ĉi dank’al "ultraslipo", plej lasta evoluajo de mikro-
filma teknologio, kies pedagogiajn sekvojn oni nun esploras ĉe la universitato
de Denver (Usono). Sur ultraslipo (film-karto 5x5 cm) eblas reprodukti gis
9.000 presitajn paĝojn.

USONA KAMPANJO POR ELIMINI ANALFABETECON

Nuntempe en Usono pli ol 3 milionoj da plenaĝuloj estas analfabetaj, kaj
pli ol duono de la senlaboraj junuloj 16- ĝis 21-jaraĝaj suferas pro praktika
analfabeteco. Tre ofte signifas tio vivon de mizero, fremdiĝo al la socio, kaj
foje krimo.

Urĝan kampanjon por elimini tiun socian malsanon el Usono baldaií
láñeos la usona ministerio pri klerigo, kunlabore kun pedagogoj, leĝfarantoj,
komercistoj, industriistoj kaj civitaj organizajoj tra la mondo. Laü la Kleriga
Ministro, ¿i estos "multe pli malfacila afero, ol surlunigi astronaütojn!”
PROJEKTO POR BREMSI ELMIGRON DE SCIENCISTOJ

Grava problemo por la evoluantaj landoj estas, ke iliaj plej kapablaj scien-
cistoj emas migri al landoj pli riĉaj, tiel ke guste ilia foresto bremsas la dis-
volvon de la hejma lando. Lastatempaj esploroj indikas, ke tre grava faktoro,
kiu akcelas la migremon de tiuj sciencistoj, estas, ke ili ofte ne povas en sia
propra lando sekvadi sian fakon kaj konstante ĝisdatiĝi pri la lastaj esplor-
trovajoj.

Por helpi al la evoluantaj landoj konservi siajn sciencistojn, la Intemacia
Centro pri Teoría Fiziko en Trieste (Italujo), sub gvido de Unesko kaj de la
Intemacia Atom-Energia Organizo de UN, enkondukis sistemon de "asocia
membreco”. Laŭ tiu aranĝo, elstaraj fizikistoj el la landoj de la Tria Mondo
povos pasigi de unu ĝis tri monatojn ĉiujare en Trieste, en kadro de tre
aktiva komunumo esplora, kaj tamen resti dum la cetera tempo membro de
sia propra instituto aíí universitato. La nuntempa nombro de asociaj mem-
broj — 33 el 18 landoj de Afriko, Azio kaj Latinameriko — venontjare pligran-
diĝos. Oni antaüvidas apartan akcenton al esplorado pri teoría fiziko altener-
gia, nuklea kaj densmateria. (Laü Unesko-novajoj kaj Informa Servo de UEA.)

— 4

NI HQNORU LIN

Mariano Solá Montserrat

Kun granda emocio ni konis la malĝojigan novaĵon:

D-ro Mariano Solá, mortisü!

Kvankam ni jam estis informitaj pri lia grava malsano, tiu doloriga sciigo
lasis en ni, sentón de granda malpleno, La Hispana Esperanto-movado perdis
unu el siaj plej kleraj pioniroj.

Je la jaro 1908, estante tre juna knabo, li kontaktiĝis kun Esperanto. De
tiam lia intereso pri la internada lingvo kreskis pli kaj pli. Lerninte ĝin, tuj
fariĝis aktiva membro de la loka Grupo kaj de la Kataluna Esperantista Fe-
derado, okupis diversa jn postenojn kaj gvidis multajn Esperanto-kursojn.

Ellerninte la lingvon, lia aktiveco estis ĉefe dediĉita al la Literatura kampo,
same en verso kiel en prozo. Li apartenis al la Lingva Komitato kaj partopre-
nis en la Internaciaj Floraj Ludoj, jen kiel juĝanto, jen kiel premiito. Dum
kelke da tempo li estis direktoro kaj redaktis la revuon Kataluna Esperan-
tista, multajn artikolojn li verkis, kaj ankaií lia kontribuo kiel tradukisto
estis tre fekunda.

La esperantista vivo de nia elstara samideano estis dafira sindediĉo al nia
nobla idéalo. Li apartenis al la Loka Komitato starigita en Tarrasa —lia nas-
kiĝurbo — okaze de la bonfara entrepreno Esperanto Infanhelpo, favore al la
aüstraj infanoj post la fino de la unua mondmilito.

D-ro Solá partoprenis diversajn Universalajn Kongresojn, kaj de kiam la
Esperanto-movado estis reorganizita en Hispanujo kaj la Hispana Esperanto-
Federacio fondiĝis, nia eminenta pioniro estis unu el la hispanaj esperan tistoj,
kiuj prestiĝis niajn Naciajn Kongresojn. La prelegoj de D-ro Solá, same en
nacía lingvo kiel en flua Esperanto, kun klara prononco kaj trankvila voéo
— pri Literatura kiel pri Sciencoj — , ĉiam estis, riĉaj laü enhavo kaj poeziaj
laü la formo, car de poeto estis la sentoj kaj ideoj de nia neforgesebla for-
pasinto.

Mi estas certa, ke la saman malplenon kiun mi sentas, ankaŭ sentas ĉiuj
esperantistoj konantaj D-ron Solá, ĉar kiel mi skribis al lia familio, la gene-
rado al kiu li apartenis malaperas ne lasante ĝis nun, personojn, kiuj tiel
lerte, brile kaj sindone anstataŭos ŝin.

PACAN RIPOZON AL LI!!!

Inés GASTON

— 5 —

RECORDANDO

El 18 de febrero de este año de 1970, cuando ya los almendros en plena
floración eran como bello presagio de una esplendorosa primavera, Mariano
Solá Montserrat dejaba de existir a la veterana edad de setenta y cuatro años,
a pesar de su edad y madurez, su clara y lúcida mente se conservaba en plena
lozanía. Mas a su sana mente fatalmente no correspondía su delicado y
sufrido cuerpo que tuvo que resistir dos dolorosas operaciones quirúrgicas,
que soportó con estoicismo y cristiana resignación. Desgraciadamente, cuando
la ciencia hubo apurado todos los recursos, la muerte llamó a su puerta por
ley fatal de la vida para arrebatarnos para siempre al amigo Marián, como
familiarmente le llamábamos cuantos con él tuvimos el goce y placer de com-
partir una franca y sincera amistad.

Con la muerte de Mariano Solá, Tarrasa pierde uno de sus más preclaros
hijos y el movimiento esperantista de Cataluña, España y el mundo entero
uno de los más eminentes pioneros. Fue en el añorado Grupo "Lumon”
cuando al iniciarme en el esperantismo tarrasense allá por el año 1913 bajo
la inteligente guía de Valentín Alavedra, entre mis primeras amistades fue
la del llorado amigo Marián que formaban en aquella promoción de jóvenes
y estudiosos muchachos como los Figueras, Fainé, Bassó, Oliard, Rocabert,
Puig, Rigol, Girona y Ventura, entre otros, que fueron una esperanza para el
esperantismo y todas las nobles actividades ciudadanas. En aquella época
Solá era casi un adolescente y ya observé en él sus admirables cualidades dé
simpatía, una modestia y sencillez sin límites, y dotado de un talento tal y
una gran cultura que nos cautivaba a cuantos nos honrábamos con su amis-
tad, de la cual nos sentíamos orgullosos. A pesar de ser más joven que yo,
le respetaba y le admiraba como a un maestro, de mucho de lo poco que sé
de esperanto y otros rudimentos culturales le soy acreedor, ya que él solu-
cionaba mis dudas por lo que le estaré agradecido evocando su memoria.

Era casi un niño cuando a raíz del V Congreso Universal de Esperanto
celebrado en Barcelona el año 1909, se generalizó en toda España y particular-
mente en Cataluña un gran movimiento en favor del idioma internacional
Esperanto y Mariano Solá, excelente autodidacta, aprendió el idioma por me-,
dio de un pequeño folleto cuyo coste era de diez céntimos y al cabo de pocos
meses ya dominaba a la perfección el idioma mundial creado por el doctor
Zamenhof, nuestro venerado e inmortal maestro. Y el Esperanto fue la base
fundamental sobre la cual se asentaría el bagaje lingüístico que al paso del
tiempo habría de hacer del joven esperantista Solá uno de nuestros eminentes
políglotas, ya que además del esperanto, del bellísimo idioma castellano y de
nuestro idioma materno el catalán, que los hablaba y escribía con bellísima
dicción y era un apasionado cultivador de sus literaturas. Conocía asimismo
profundamente los idiomas de la culta Europa como son el inglés, el francés
y el alemán. Por este último idioma sentía una original predilección y era un
lector asiduo de sus publicaciones.

En su peregrinación como embajador del ideal tomó parte antes de la
Segunda Guerra Mundial en la mayor parte de los Congresos Universales de
Esperanto: en Austria, Inglaterra, Alemania, Checoslovaquia, etc., en los cuales
asistió como miembro representante del idioma catalán en el seno de la Aca-
demia de Esperanto, integrada por eminentes hombres de ciencia y reconoci-
dos grandes filólogos.

Allá por los anos veinte fue redactor jefe de la revista “Kataluna Esperan-
tista", órgano de la Federación Esperantista Catalana, y como notable anécdota
recuerdo, cuando el Congreso Esperantista regional celebrado en Vich en
aquella misma época, en la sesión de apertura en la cual estaban represen-
tadas todas las autoridades locales: civiles, eclesiásticas y militares, y sin alarde
de vanidad y exento de petulancia, defectos y fanfarrias que él detestaba; con
sencillez y cautivadora elocuencia, pronunció su magistral discurso en idio-
mas castellano, catalán y esperanto, cosechando al final de su disertación jun
atronador aplauso coronado por entusiastas felicitaciones y la consabida firma
de autógrafos; mientras se oían frases como éstas: "¡Magistral!’' "¡Aquí no hay
desperdicio!” "¡Esto es carne sin hueso!"...

Hombre íntegro y de espíritu selecto admiraba la ciencia, la literatura y el
arte en todas sus facetas y sentía una gran predilección por la música clásica.
Era un lector predilecto de Azorín, de Ortega y Gasset y de André Maurois...

Los domingos, ya de mañana temprano, lo veíamos en la estación en
espera de la llegada de los diarios matutinos para fruir en las columnas del

MIA O M A Ĝ O

Kiam mi eklernis esperanton en la jaro 1935 mi ekkonis nian samurbanon
S-ro Mariano Solá kiel elstaran esperantiston. De tiam S-ro Solá aperis al mi
kiel modesta homo, sen iu ajn sato por regado, kun milda karaktero kaj
profunda kulturo.

Nur kiam homo kiel Mariano Solá atingas vastan kulturon konscias pri
la vanteco de iu ajn regeco kaj fiero, car nur tre kulturita homo kapablas
kompreni, ke ĉiuj scioj estas preskaií nenio kompare kun tio, kio mankas
scii. Nur tre kulturita homo povas kompreni la vantecon de ĉia orgojlo kaj
fiero; povas kompreni la ligitecon kun niaj kunvivantoj; ke tion kio ankaü
ni povas esti, ni suidas al la kolektivo al kiu ni apartenas, el kiu ni estas
sablero, eĉ nura ereto, el la sabio de la vivan toj kaj el Ínter la amaso de tiuj,
kiuj jam ekzistis kaj la sennombra multego da ekzistontoj, kiuj sekvos nin
sur la vivovojo.

Mariano Solá estis modesta pro tio, ke li jam atingis tian homecon, kian
nur la scio kaj la komprenemo povas doni. Laŭŝajne pro sia modesteco li
aspektis kiel la aliaj homoj, kun siaj ordinaraj zorgoj kaj revoj. Sed pro kio
li diferencis de la aliaj, pro kio anstataŭ klopodi pri ordinaraĵoj kiel ĉiuj,
li estis esperantisto? La menso kaj la spirito de ĉiu homo estas misteraj se ili
statas fermitaj. Sed Mariano Solá malfermis sian spiriton, malfermis siajn
sciojn kaj sian koron dum la paroladoj, kiujn ni esperantistoj povis ĝue
aŭskulti en niaj naciaj kongresoj kaj en niaj katalunaj renkontiĝoj. El mo-
desta homo eliris tiaj paroladoj, tiel elokventaj lau formo kiel riĉaj je enhavo.
Nombraj homoj kun tia oratoreco estus atingintaj la plej brilajn lokojn en
la socia regado. Multa j paroladistoj, se ili posedus tian oratorecon suprenirus
altrangajn poziciojn. Multaj laŭŝajnaj personecoj postkuras la regpovecon kaj
la kolektadon de riĉajoj kaj vantas pri tio, kiam tiuj eksteraj riĉaĵoj multfoje
precize estas la elmontro de interna vakuo.

Mariano Solá estis tre rica spirite. Mi rememoras kelkajn konceptojn pri
la arto, kiuj elfluis el unu lia kongresa parolado. Li esence diris: "La plimulto
ne komprenas la poezion kiam ĝi eklumigas la naturan pejzaĝon tiel plenan da
vivestajoj kaj naturaj belecoj. Imagu se ni estus unuafoje vidantaj la sun-
leviĝon: Kia miraklo da beleco! La naturo donacas imponan trezoron kaj da
beleco kaj da riĉaĵoj, sed oni ne rimarkas tion, car tiuj estas abundaj kaj
ciutagaj”.

De alia parolado mi ankaü rememoras lian difinon pri la genio: “Geniulo
estas tutsame kiel ordinara homo. Ciu homo revas pri io, ĉiu homo faras al
si grandajn projektojn sed ordinare ció restas nur revoj kaj projektoj. Unuj
zorgoj estas plenumitaj, aliaj zorgoj alvenas kaj ĉiuj revoj kaj projektoj
dronas. Sed estas kelkaj malmultaj homoj, kiuj spite la malfacilaĵojn, spite
la kontraŭstaraĵojn, neflankiĝante firme sekvas sian internan misión ĝis ĝia
plenumo. Tiuj neoftaj homoj estas la geniuloj”.

Mariano Solá kaptis la riĉecon kaj belecon de la naturo, revis pri ili kaj
krome konsciis pri la rolo de la homvivo sur la Tero. Li estis vera humanisto,
pro homamo fariĝis esperantisto kaj havis la genian persistemon por firme
sekvi tiun vojon éis la lasta momento.

Mariano Solá. Vi estis ínter la sennombraj sableroj de la homvivo ekbrila
fajrero sed via fajra spirito ne pereis, ĝi daüras kaj dauros lumigante. Vi
estis granda homama homo kaj pro tio esperantisto. Dankon!

Giordano MOYA

"Diario de Barcelona" las crónicas de André Maurois, el eminente miembro
de la Academia Francesa, del cual era su devoto lector hasta que esta gran
personalidad falleció.

Gran enamorado de la naturaleza gozaba del campo y sus bellezas y en su
moderno chalet de Torreblanca se extasiaba contemplando su rosaleda y aspi-
rando el aire puro del bosque mientras recreábase con la lectura de una pro-
funda literatura, y cuando ya fatalmente tenía los días de su existencia en
este mundo contados, aún le admiré teniendo entre sus manos el reciente v
voluminoso libro de José María Gironella "Cien españoles y Dios” y con aquella
leve sonrisa tan peculiar suya me dijo: "Un libro que está muy bien”. Ocho
días más tarde dejaba de existir este hombre íntegro y ejemplar del cual,
a pesar de ser ya entrado en años, todavía se podía esperar de su incansable
laboriosidad en pro de nobles ideales como el Esperanto, del cual era una
figura universal. Este fue en vida nuestro admirable y hoy llorado Mariano
Solá Montserrat. ¡Descanse en paz!

Sebastián CHALEN ARNAU

LA BLUA BIRDO

Antikvaj legendoj kun sorĉa mistero
Detale rakontis pri “Birdo la Blua”;

Gi estis birdeto mirinda, sur tero
Nur estis la ino simila, ne plua.

— Kaj ia junulo en revo fiimera,

Decidís ĝin kapti sen timo danĝera.

Li balda ŭ pretiĝis iradi plenfide
Renkonti la birdon tra tuta la mondo;

Pro tio, unue li ŝanĝis avide
Kreskajojn por miel' en paŝtista rondo.

— Kaj iom post iom, venís en arbaron
Ciam li kunportis preta la sagaron.

Arbaron li venis kaj ne sen surprizo
Tre baldau li vidis birdon arogantan;

Estis birdo earma — ĉu de Paradizo?...

Gi montris fiere geston elegantan.

— Kaj tiam, la homo kun celo ĝin pafis,

Sed, — ho, ve! eraris car birdon ne trafis.

De arbo sur arbon, en granda fiaoso,
Flugetis la birdo kaj tempo forkuris,

Sed tamen — sen laco eĉ sen ripozo — ,

En movo konstanta, pli grandon akiris.

— Kaj tiam, tre dolĉe eksonis murmuro
De fonto proksima kun muziksusuro.

Riveret' petóle saltadis kun ¿ojo,

Zigzage descendis tra 1' bordoj defendaj,
Susure ĝi kantis dum tuta la vojo
Eĉ lekis la ŝtonojn de truoj tre fendaj.

— Kaj jen la revulo sin sentis soifa
Car akvon li trinkis kun plezur’ signifa.

La natur' senŝpare regalis la homon
Per ĉarmaj pejzaĵoj kaj ankaŭ kuraĝo,

Sed — tute lamente — al li mankis dormo,
Pro tio — nevóle — , li perdis la saĝon.

— Kaj timis perdiĝi pro mank’ de kontrolo,
Sed sekvis la vojon sen helpa konsolo.

— 8 —

Tra vojoj enigmaj li iris kun fido
Renkonti la birdon de stranga beleco;
Transpaŝis dezertojn senfinajn por vido
Eĉ valojn kaj montojn de loga verdeco.

— Kaj nur kun deziro tre firme persista,

Li sekvis senlace kun celo insista.

Tre stulte — eĉ naive — , párolis kun bestoj
Ankaŭ kun la cedroj vortojn jŝanĝis li;

La arboj lin vokis; — Stultulo! — , sen vestoj,
Vi marŝas tutnuda! — Kien iras vi?

— Kaj tuje respondis plenfebra la viro:

Kapti bluan birdon, jen mia deliro!

La birdo fariĝis grandega koloso
Gi kun la tempo fasanegon similis;

La voĉoj de akvoj kaj tiuj de rozo
Diris lin: — Vagulo! — kaj ili konsilis:

— Ho vi maljunulo de la kapo griza,

Lasu persekuton je bird' paradiza!

La voĉoj kavernaj de neĝ-regionoj
Resonis terure kun efio giganta;

La birdon — verŝajne— , timigis ia sonoj
Car migris kun urĝo majeste fluganta.

— Kaj venis al loko vere grandioza
Kies alta pinto estis tre kolosa.

Supre kaj malsupre estis densa bluo,

Tiom da, ke li eĉ ne povis rezisti;

— Mistera terpinto ja estis influo
Konfuzi la homon ĉar devis heziti!

— Kaj tiam la birdo en ĉiellazuro,

Kovris horizonton per flug’ senmezura.

Post kelke da tempo, paŝtist’ en esploro
Serĉadis brutaron tra tiu areo;

Ektrovis blindulon malgajan, kun ploro,
Sensenca, timiga, preta al obeo.

— Li balbutis lingvon eble de aer’,

Ec vortojn de sabloj — ĉu ne de 1' infer'?

Volis la paŝtisto scii pri la viro
Car milde demandis pri sano de lia,

Sed li nur respondis per treman ta diro:

— Ho! mi perdis la vojon post cel' fantazia
Car "Birdon la Bluan", post revo Jumera
Mi persekutadis kun pafo danĝera.

Manuel DE ELEZCANO
— $

«MICROFONO ESPERANTISTA» DE «LA VOZ DE LEVANTE»
en VALENCIA, DUDEKJARAĜA

de maldesktre S-ro
J. Devís, S-ino M.
Malón, S-ro Beta Frí-
gola, D-ro R. Herrero
kaj S-ro E. Vidal
Alonso

i ' •

Jam de la jaro 1949, "Radio La Voz
de Levante" en Valencio starigis kons-
tantan ciusemajnan esperantan pro-
gramon, kiu, escepte dum la someraj
ripozoj, da ŭre funkcias. Gi nomiĝas
"Micrófono Esperantista".

La programon konsistigas: 1) Duvo-
ĉa mallonga klarigado de la celoj kaj
avantaĝoj de la intemacia lingvo. 2)
Kvinminuta doktrina artikolo pri Es-
peranto; proksimume, 300 diversaj ar-
tikoloj konsistigis tiun programeron.
3) Kvinminuta leciono sub la titolo
"Aprenda Esperanto por Radio". 4) Es-
perantista novajaro. Kelkaj melodioj
apartigas la diversajn programerojn,
kaj "La Espero" anoncas kaj finas la
sekcion.

Nia himno estas konata de éiuj va-
lencianoj, kaj neniu, en nia regiono,
nescias pri Esperanto; ne malmultaj
samideanigis pro nia elsenda agado.

Pasintan 13-an de februaro, la Valen-
cia Grupo de Esperanto celebris la du-
dekjaran datrevenon de la fondo de
"Micrófono Esperantista" kaj, tiucele,
la Prezidanto de la Grupo, S-ro Johano
Devís Calpe donacis artan argentan
pleton al la Direktoro de la Radiosta-
cio, S-ro Vicento Beta Frígola. Ceestis
S-ino Mikaela Malón, aktuala parolan-
tino de “M. E.", S-ro Emanuelo Vidal
Alonso, Administrante de la Elsendejo,
kaj D-ro Herrero, kiu, de preskaG au-
dek jaroj redaktas la programon.

S-no Devís esprimis la koran dan-
kemon de ciuj esperantistoj pro la nes-
tado de "M. E." en la "V. de L.”, S-ro
Beta reciprokis, dirante ke la elsenda
stabo fieras pri la kultura agado farita
de la esperantista programo, kaj em-
fazis ke gi estas la plej malnova sekcio
de la Radiostacio, tiel ke la iaborantaj
esperantistoj meritas omaĝon pro sia
obstino kaj konstanteco.

D-ro Herrero reliefigis la sentón de
dankemo de ĉiuj esperantistaj kunla-
borantoj, pro la simpatía apogo de 6iuj
geoficistoj de la elsendejo, kiu ebligas
ke iliaj demarŝoj estas farataj kvazaií
en^ propra hejmo. Tiu ĝentileco estas
tauga rimedo por ke ĉiuj eksterlandaj
esperantistoj uzu la ondojn de "M. E."
pruvante, tiel, al la generala publiko,
ke Esperanto estas vivanta afero.

Post la enmanigo de la pleto al la
Direktoro de la radiostacio. Sinjorino
Malón regalis la geoficistojn per hava-
naj cigaroj kaj bombonoj, donaco de
la "mikrofonistoj” al tiuj, kiuj tiel sim-
patie helpas kaj progresigas Esperan-
ton en la valencia regiono.

Tiun intiman ceremonion raportis la
ceteraj radiostacioj kaj la valencia ga-
zetaro, kio, kompreneble, konsistigis
plian propagandon por nia lingva
idéalo.

ETERULO

10

Miares

Parto de la valo, kie
okazos asturiana pikni-
ko honore al la kongre-
sanoj.

Mieres estas industria urbo kaj ĝia
loĝantaro estas tre laborema.

Gi havas bonajn komunikilojn; krom
la fervojo “Vasco-Asturiano”, kiu ko-
munikigas ĝin kun la ĉefurbo Oviedo
ĉiuhore, kaj tiu “Madrid-Gijón”, ĝin
trapasas du pliaj minfervojoj (Norde-
Suden kaj Óriente-Norden), kiuj ko-
munikigas la minojn de karbo kun la
karblavejo, kiun la grava firmo H.U.N.
O.S.A. havas norde de la komunumo.

Ankaü trapasas la urbon du gravaj
ŝoseoj kiuj komunikigas ĝin kun Ma-
drid kaj Gijón. De ambaŭ. ŝoseoj joni
povas admiri belajn pejzaĵojn.

Tre proksime de la urbo ekzistas be-
laj kaj mirindaj valoj, kie okazos as-
turiana pikniko honore la kongresa-
nojn.

La komunumo konsistas el pluraj
vilaĝetoj kiuj sin komunikas kun Mie-
res per aütobusoj, en ili oni kulturas
ĉiajn fruktarbojn, — pomoj, Ĉerizoj,
piroj, k.c. estas tre bongustaj — . An-
kaü estas multa j herbejoj kaj maize-

joj-

En Mieres oni celebras plurajn fes-
tojn, sed la plej grava estas tiu honore
al Sankta Johano, patrono de la urbo.
Ciu vilaĝo havas sian Patronon kaj en
ĉiuj vilaĝoj oni organizas diversajn so-
lenajojn por festi ilin.

La popola trinkaĵo de Asturias estas
cidro (pomvino), kiun oni konsumas

en la tuta regiono, sed speciale dum la
regionaj pikniko j. Por tipe trinki ci-
dron oni uzas nur unu glason por plu-
raj personoj; la cidro devas esti spe-
ciale verŝata de la botelo en la glason.
Oni preñas la botelon levante la bra-
kon por ke ĝi estu en alto, kontraüe,
la glason ■ — specialan por ĉi tiu trin-
kajo — oni devas preni malalte kaj
iomete klinita por ke, la ver sata cidro
batu proksime al ĝia bordo. Trinkante
la cidron, oni ne devas trinki ĉiom, la
restajo utilas por purigi la glason.

La cidro estas saniga trinkaĵo Ĉar éi
purigas la renojn. Ankaü oni ĝin uzas
kiel aperitivon, trinkante ĝin nórma-
le, oni bezonas mangi ion, ekzemple,
krustulojn, rostitajn kastanojn, froma-
ĝon, k.c. Ankaü en la hejmoj pni gin
trinkas; okaze de festotagoj, oni trin-
kas speciale la bongustan ŝaumcidron.

De Asturias oni eksportas multe da
tiu trinkaĵo eksterlanden, ĉefe al His-
pan-ameriko.

En Asturias estas pluraj tipaj man-
gajo j, sed la plej tipa estas la “Faba-
da", kiu konsistas el faboj, kolbaso,
sangkolbaso, lardo kaj ŝinko. Tiu ĉi
mangajo ne estas adekvata por ĉiuj
stomakoj, car ĝi estas tre forta.

La esperan tistoj, kiuj venos al Mie-
res, havos okazon gustumi gin.

S. M. ARDURA

— 11 -

GUSTAVO AÜ

i

Cijare plenumiĝos la centjara datreveno de la morto de Gustavo Adolfo
Bécquer, plej famkonata kaj amata poeto en Hispanujo, naskiĝinta en Sevilla
je la jaro 1836-a kaj mortinta en Madrid je la jaro 1870-a.

“Ofte dum la vivo de la grandaj homoj, ilia kontakto kun aütentaj valoroj
postlasas en ili profundan spuron kaj novan riĉaĵon. Nur la grandaj animoj
malkovras ĝisfunde la grandajn valorojn”. (De la broŝuro Vojoj de Bécquer,
"Bécquer en Veruela".)

Tío okazis al nia poeto premata de profundaj suferoj. Ankoraü knabo, la
legado de verkoj de grandaj poetoj firmigis lian poezian emon; el tiel diver-
saj legajoj, du estis liaj beletraj inklinoj: Horacio kaj Zorrilla; la supera
klasika simpleco kaj la tumulta romantika ekzaltado.

Ciam, la Literatura j verkistoj multe influís sur la moroj de la popoloj;
kelkfoje la vivo imitas la arton, alifoje, estas la arto, kiu imitas la vivon, kaj
tiel, pasas unu post alia, la malsamaj epokoj de nia Literaturo.

- Dum la romantika epoko, ĉiuj junuloj, kiuj revis atingí la famon, iris
Madridon serĉante ĝin; sed, Madrid ne estis por Bécquer, tiu paradizo, kiun
li revis; kaj du malsamajn vivojn li devis vivi, tiun por atingi sian jnaterian
subtenon kaj tiun, kiun li kunportis en sia spirito kaj cerbo. Lia amo al la
Maturo kaj la muziko, donis energion al lia delikata spirito, tiu muzika sentó
vivas en lia verko, kiel melodio apenaŭ sentebla, kiu komunikas al ĝi neima-
geblan sorĉon.

De tiu febra vivado, dum kiu li forgesis la korpon kaj permesis al la
animo ke ĝi flugu ĝis la steloj; de tiu lia deziro ne apartigi tion, kio estas
vero de kio nur estas revo, naskiĝis liaj romantikaj “Legendoj”, liaj mirindaj
"Leteroj el mia ĉelo” verkitaj en Veruela, kien li alvenis por resaniĝo post
grava malsano kun la espero reakiri forton per la fresa kaj saniga vento de
Moncayo, kaj kie li trovis ankaü pacón por sia spirito, Kaj, kion ni diros pri
la "Rimoj”? Ili estas la plej alta pinto de lia gloro. La "Rimoj” de Bécquer
estas tradukitaj en ĉiujn lingvojn, ilia beleco estas ĉiama, senfina, car ilin ins-
piras amo.

RED.

HISPANA L1R1KO

Gustavo Adolfo Bécquer (1836-1870) rangas ínter la éefaj figuroj de la
hispana romantismo. Imunaj kontrctŭ la influo de modernaj tendencoj kaj
skoloj, liaj versoj estas Ĉiam tre ŝatataj en la hispanlingva mondo. En la libro
“ Eterna bukedo ” troviĝas traduko de lia fama “ Cerraron sus ojos” fare de
K. Kalocsay. Mia jena provo konservas ankaü, la asonancan rimon de la ori-
gínalo.

— 12 ^

BECQUER

ONI AL ŜI FERMAS LA OKULOJN BLINDAJN...

Oni al ŝi fermas
la okulojn blindajn,
kaj la mortotukon
trans la kapon tiras.
Ciuj sin elŝovas
el la ĉambro trista;
unuj tute mutas,
kelkaj larmojn visas.

La flameto lampa
de la planko brilas,
sur kontradan muron
Jetas ombron litan.
Kaj fojfoje tie
iel sin profilas
la mortinta korpo,
kiu jam rígidas.

La tagiĝo venas,
matenruĝo glimas,
kaj la urbon veke
bruoj mil agitas.

Antau ĉi kontrasto
de mister’ transviva
kaj ekzisto luma
morne mi meditas:

Dio, kiel solaj
restas la mortintaj!

De la hejmo ŝultre
venas ĉerko ŝia,
oni ĝin demetas
en kapelo kirka.

La kadavron palan
tie oni ringas
per kandeloj flavaj
kaj per drapoj nigraj.

Vokas al funebro
batoj sonorilaj,
oldulino pregas
sian pregón finan;
ŝi la navon krucas,
la pordegoj grincas,
kaj la sankta ejo
en solecon sinkas.

Sonas de horloĝo
la pendolo ritma,
kaj de la kandeloj
flamoj krake flirtas.
Antau la obskuro,
kiu fortimigas,
antau tia tristo,
morne mi meditas:.

Dio, kiel solaj
restas Ta mortintaj!

Sonorilo alte
la ferlangon svingas,
koropreme veas,
adiauon signas.

En funebraj vestoj
membroj familiaj
apud la konatoj
kune procesias.

La azilon lastan,
ombran kavon striktan,
faras la pioco
en la muro nica.

Oni sin enfermas
per masono brika,
kaj la funebrantoj
kondolencon diras.

Kun fosilo ŝultre
la tombist' foriras,
sur la vojo kanton
interdente ŝ pinas.

Meze de la ombroj
kaj silento sidas.

Jam la nokto falas,
morne mi meditas.

Dio, kiel solaj
restas la mortintaj!

En la longaj noktoj
de la tempo vintra,
kiam la fenestroj
pro la vento vibras,
ĉiun vitron vipas,
kaj la forta pluvo
mi en sol’ memoras
sin, la bedadrindan.

Tie pluvo falas,
eternece siblas;
tie sin trabatas
uraganoj fridaj;
tie en la truo
de la mur’ húmida
eble ŝiaj ostoj
krakas jam glaciaj!

Cu ni estas polvo,
korpo senanima,
nura putrantajo...
au transmonden migras?
Mi ne scias; tamen
io ne klariĝas:
ke ni sentas nauzon,
kaj bedaŭr’ nin ŝiras,
ĉar ni lasas solaj,
tristaj la mortintajn!

El la hispana:
Fernando de Diego

13 —

LA RAYINO
"VIOLADA"

íAragono Legenda)

La tiame dezerto de
«La Violada»

Antaü pli ol kvardek jaroj, okaze de
kamparaj laboroj por la projekto de
R.A.A. (Irigaciado de la Alta Aragono),
mi devis ofte viziti la tiam dezertan re-
gionon Ínter la Huesca kaj Zaragoza
pro vinco j.

Kiu nun vidas tie tiel belajn kam-
pojn, arbaretojn, vilaojn, farmojn, paŝ-
tejojn. .. tiu ne povas eĉ imagi kia es-
tis tiam tiu vera dezerto, kie oni povus
trovi nur rosmarenojn, uleksojn, spar-
tiojn; kie oni povis iufoje audi ne alion
ol ventegan muĝadon; kie leporoj kaj
kunikloj eksaltadis el la piedoj mem
de la preterpasanto; kie banctoj da per-
drikoj klare pruvis la preskaií neeble-
con atingi tiajn forpuŝantajn monte-
tojn.

Iun tagon, komence de Julio, mi de-
vis atingi altajon, kie oni devis fiksi
kvinmetran stangon por niaj topogra-
fía j laboroj.

El Huesca mi venís per fervojo al
Tardienta; de tie al Torralba mi rajdis
sur ĉevalo. En Torralba oni atendis
min. Du kamparanoj devis akompani
min. Mulo anstatauis la ĉevalon; kaj
alia mulo portos la longan stangon jus
pentritan laŭ alternaj blankaj Jsaj ru-
gaj duonmetraj zonoj; gi ankaii devos
porti la ilaron kaj la provizaĵojn.

Dum preskaü du horoj ni silente
marŝis al okcidento. Proksimume je la
oka vespere ni alvenis al la ŝafejo "El
Culebrón". Nigraj nuboj amasiĝis su-
per niaj kapoj. S tormo komenciĝis;
fulmotondro minacis. Ni apenau havis
tempon por enirigi la brutojn en la
s talón kaj nin ŝircni en la ŝafistoka-
banon. Tuj eksplodis la stormo, Kru-

ĉege pluvas. Tondron sekvas tondre-
go; ĉiam pli forte, kvazau pli proksi-
me al ni.

La temperaturo rapide malkreskis.
Oni komencis senti malvarmon kaj
miaj akompanantoj flustre interpa-
rolis.

Post ne longe, fajro ekbrilis ce la
kampara fajrejo.

Ni sidis en la apudaj "kadjeroj" (1).
La fajro plivigligis nian apetiton; kaj
post ne longe ni komencis nian vesper-
manĝon.

La manĝado kaj, eble pli efike, la
vintrinkado kiu ĝin akompanis, malli-
gis la langojn de miaj akompanantoj.

— Ankau kiam mi venis lastafoje al
"Culebrón" — diris Jozefo, kiu estis la
plej aga — fortege pluvis; tiamaniere
ke ni devis resti tutajn vesperon kaj
nokton ĉi tie.

— Kun kiu vi venis? — demandis An-
tono, la alia kamparano.

— Tiam ni estis kvar: La apotekisto,
sinjoro Tamayo; la veterinaro, sinjoro
Simón; la forpasinta ĉefpaŝtisto Clau-
dio kaj mi. Nun mi memoras ke sinjo-
ro Tamayo petis de Claudio ke li ra-
kontu al veterinaro kaj mi la legendon
pri "La Violada".

Mi tiam memoris pri la nomo de tiu
regiono kaj miavice mi demandis:

— Cu vi konas do, tiun legendon?

— Ja jes — respondis Jozefo — sed mi
devas antaü ció klarigi ke sinjoro Ta-
mayo diris ke li ankaii aüdis pri tiu
vera okazintajo; do ke ¿i ne estas le-
gendo sed aütentika historio.

14 —

Kiel aspektas nun-
tempe la sama ter-
peco.

— Bone — mi rediris — bonvolu rakon-
ti ĝin al ni.

Tiam Jozefo diris:

Komence de la pasinta jarcento,
kiam la franca armeo reiris al Fran-
cujo, restis en Hispanujo iuj fremdaj
militistoj, ne guste francoj sed el di-
versaj europaj, aziaj kaj afrikaj lan-
do j; dungitaj militistoj kiuj en Fran-
cujo ne havis patrujon nek familion
nek vivrimedon.

Tiuj eksmilitistoj grupiĝis en iuj pro-
vinco j, ĉefe en la nordaj katalunaj,
aragonaj kaj Navarra.

En Si tiu nia regiono malfeliee res-
tis trio da eksmilitistoj. Ili sin kaŝis
foje en "La Cueva de Colandrea", foje
en "La Virgen del Salz" aü en la densa
pinaro de Zuera au en "Monte oscuro”.
Ili sin vivtenis per caso, kortoraboj,
minacoj... ĝis finfine la Zaragoza “so-
mateno" (2) forpelis ilin al la provinco
Huesca.

Tiam, apud la preskaQ malaperinta
“Reĝa ŝoseo al Huesca”, ekzistis bieno,
kiu hodiau nomiĝas "Torre de iMon-
toya", en kiu loĝis emeritigita genéralo
Suárez kun sia familio: Edzino, filino
kaj bofilino; ĉi lasta vidvino de Kapi-
tano Suárez, mortinta dum la franca
invado.

Rosa Suárez, la tridekdujaraĝa fili-
no estis fortika virino kaj samtempe
lertega orgenludistino. Pro tio, dum la
bona vetero, ĉiun festotagon ŝi eliris
el la patra domo kaj, rajde sur bela
ĉevalo, alvenis al la vilaĝo Almudébar,
kies parofiestro estis ŝia maljuna on-
klo Aurelio; kaj tie ŝi plisolenigadis la
diservojn per sia lerta ludado de la

bonega orgeno.

Dum la monato septembro de ne bo-
ne fiksita jaro, Rosa Suárez voje al Al-
mudébar vidis, proksime de la ŝoseo,
grupeton da ŝafistoj, almozuloj aü ca-
si stoj, kiuj kredeble Sin vidis.

La duan fojon de tiu renkontifo, la
Sasistoj, kiuj estis tri, atendadis sin
apud la ŝoseo. Per mansigno ili petis
de ŝi ke ŝi haltu; kaj tiam ŝi malko-
vris ke tiuj personoj estis eksmilitistoj
dungitaj de la franca armeo.

Ili petis de Si ke, retume el Almudé-
bar, si alportu al ili iom da paño.

Tion ŝi faris; sed pri tio ne al onklo
Aurelio nek al la familio en “La To-
rre” eĉ vorton ŝi diris.

Dimanĉon post dimanco la afero ri-
petiĝis: Je la iro al Almudébar, peto;
je la reveno, paño.

Sed venís la unua frosto kaj Rosa sin
detenis iri al Almudébar; kaj la tri
banditoj pensis ke Ŝi ion malkovris;
kaj samtempe ili ektimis kaj koleriĝis.
Tamen, car la loko estis Ĉasabunda kaj
ĉiutage Su per retoj Su per kaptiloj
Su per Sasputoro aü per vizito al kor-
toj viando ne mankis al ili, ili inter-
konsentis daüre resti en la regiono.
Nur al paño ili sopiradis.

Venis printempo. Rosa Suárez deno-
ve vizitis sian onklon; kaj la banditoj
denove havis panon.

Je la unua dimanco de junio okazis,
ke al la ŝoseo alvenis nur du el la ban-
ditoj. Rosa Suárez demandis Su la tria
estas malsana. La du alvenintaj sin-
cere deklaris ke ilia kunulo devojiĝis
antaŭ duonhoro kaj ke ili ne scias kien
li iris.

15 W

Rosa Suárez plu rajdis; kaj kiam ŝi
trapasadis la ravinon kiun oni povas
vidi de ei tie, jen la tría bandito. Li si-
dis sur roko kaj diris al la fraülino ke
ŝi bonvolu vindi al li la brakon iomete
difektiĝintan pro teren-falo.

Rosa elseliĝis kaj kiam ŝi pensis ke
ŝi helpos amikon, ĉi tiu subite kaj ra-
pide ĵetis ŝin teren.

Rosa luktis; terurite ŝi kriis...

La du aliaj banditoj audis la kriojn
kaj rapidkure alvenis.

La ĉevalo flaradis la jus mortintan
korpon de sia mastrino.

Pafo eksonis: Unu el la du alvenintaj
banditoj mortigis la forkurantan kunu-
lon. La du konsterniĝintaj banditoj me-
tis sur la ĉevalon la kadavron de Rosa
kaj per bridoj kondukis ĝin al la prok-
simeco de “La Torre”.

Poste, sur la loko kie ili enterigis la
kunulon, ili metis gipsan ŝtonon, nun
malaperintan, sur kiu rapide ili gravuris

per tranĉilo: “Ci tie estis murdita la
virino kiu amikece nin helpis”.

Tío, kio okazis antau la murdo do-
nis nomon al la ravino (3).

— Kion al la banditoj? — demandis
Antono.

— Oni diras ke du kadavroj kiuj ape-
ris post sep monatoj en la Pirinea mon-
tara, apartenis al ili.

Ciu silentis.

E. MAYNAR

(1) Kadjero = Hisp.: Cadiera. Apog-
benko provizita per detumebla manĝo-
tableto.

(2) Somateno = Hisp.: Somatén. Ci-
vila registara armeo.

(3) Violada = Hisp.: Sekse perfor-
tita.

Kliŝojn ĝentile havigis la I.N.C.

(Kultivopretiga Nacía Instituto).

INFORMA SERVO DE UEA

PEN HONORIS ESPERANTO-VERKISTON

La Húngara PEN-Klubo prezentis honor-medalon al la “vivanta klasikulo"
de la Esperanta literaturo, d-ro Kálmán Kalocsay. Per tiu honorigo ĝi rekonis
la grandan kaj multjardekan laboron de d-ro Kalocsay, kiu per majstraj tra-
dukoj diskonigis la hungaran litera turón en Esperanto tra la tuta mondo. La
solenajo okazis en la domo de Asocio de Hungaraj Verkistoj. La medalon
transdonis la prezidanto de tiu Asocio, konata húngara verkisto László
Passuth. Pri la tutviva verkado de Kalocsay párolis redaktoro de "Húngara
Vivo”, S-ro Mihály Gergely. Sekvis deklamado el diversaj tradukoj de Kaloc-
say, kaj fine la virina boro de Húngara Esperanto-Asocio prezentis kantojn
en Esperanto, inter-alie de Palestrina.

D-ro Kalocsay, membro de la Akademio de Esperanto kaj Honora Membro
de UEA, fariĝos 80-jara en 1971. Li ankoraü laboras senlace sur la kampo de
la Esperantaj literaturo kaj lingvistiko, tradukante kaj re-tradukante ĉef-
verkojn el la literaturo húngara kaj alilanda kaj partoprenante aktive en la
laboroj de la Akademio.

LA PLEJ VENDITAJ LIBROJ

Ciujare la Libroservo de UEA — la plej granda Esperanta librovendejo de
la mondo — publikigas la rezultojn de statistiko pri libroj venditaj dum la
pasintaj 12 monatoj. Jus aperis la rezultoj de 1969.

El ĉiuj libroj la plej sukcesa en 1969 estis "La Nobla Korano" (Serio
Oriento-Okcidento de UEA, n-ro 10), kiu aperis ĉe eldonejo TK en Danlando.
La granda interesiĝo pri tiu ĉefverko de la araba kaj de la monda literaturo
jam decidigis la eldonejon prepari duan eldonon. Samtempe la sukceso de la
Esperanta traduko havas grandan signifon por la disvastigo de Esperanto
en la arabaj Iandoj.

El fikciaj verkoj, la plej vendata en 1969 estis "Kaiízakaj rakontoj" de
Lermontov. En la origínala b raneo de belliteraturo venkis la dua eldono de
"La infana raso" de William Auld. "Paŝoj al plena posedo", de la sama aütoro,
estis la plej legata legolibro. “Privilegia vojo” de Setála kaj “Jamborea lingvo”
de J. K. Hammer estis la plej sukcesaj lernolibroj. Inter diskoj, la kantoj de
Ramona van Dalsem, "La feliĉo”, restis plue ĉe la pinto.

16 —

TRIDEK UNU LANDAJ ASOCIOJ

Sudafrika Esperanto-Asocio, fondita en 1962, ĵus aliĝis al UEA. Gi estas la
31-a Landa Asocio, kiu gis nun aliĝis. (Krome aliĝis tri Fakaj Asocioj.) Sam-
tempe, SEA estas la tría Landa Asocio de UEA en Afriko. La aliaj en Kongo
(Kinshasa) kaj Madagaskaro. La aliĝo-peton de SEA la Komitato de UEA
aprobis per skriba voĉdono.

Kvankam la sola oficiala lingvo de Sudafrika Esperanto-Asocio estas Espe-
ranto, la Asocio uzas ankaü la anglan kaj la afrikansan por siaj eksteraj
rilatoj. La bulteno de SEA, "Bona Espero”, enhavas tekstojn en ĉiuj tri lingvoj.
Laü la Statuto de SEA, povas aliĝi al gi ĉiu persono, kiu simpatías al ĝiaj
celoj kaj pagas la kotizon.

PLI EFIKA INFORMADO

La nacilingvaj dokumentoj de CED (la Centro de Esploro kaj Dokumen-
tado pri la Monda Lingvo-Problemo) aperas en presita formo ekde 1970. Per
pli bona aspekto ili sendube havos de nun pli grandan efikon ce la ricevantoj:
internaciaj organizajoj, gravaj institutoj, landaj komisionoj por Unesko, gran-
daj bibliotekoj kaj influ-havaj unuopuloj tra la mondo. La dokumentoj aperas
plejparte en la angla lingvo kaj de tempo al tempo en la franca aü aliaj
lingvoj laübezone. Ili pritraktas ĉiujn aspektojn de la Esperanto-movado. La
plej novaj dokumentoj, ekzemple, temas pri la Tria Internacia Lerneja Kon-
ferenco (en Helsinki), la instruado de Esperanto en lernejoj en 1968-69, uni-
versitataj katedroj kaj lektoratoj de Esperanto.

LA SOLVO NE ĈIAM ESTAS SIMPLA ~^~±

Ankaü la lingva problemo ne havas simplan solvon. Fakte necesus pároli
pri “lingvaj problemoj”. Ekzemple, la lingva problemo, kiun frontas kemiisto
en sia laboro, estas tute alispeca, ol tíu de la turisto en fremda restoracio. La
lingvaj problemoj de la junularo, la problemo en komerco kaj industrio, la
problemo de la instrulingvo en la evoluantaj, ofte multJingvaj landoj, la lingvaj
problemoj en multaj aliaj sferoj — ĉio kune formas tre kompleksan bildon.
La fina solvo povas ŝajni same simpla, kiel Esperanto mem. Sed la laboro
por atingí tiun solvon devas esti kompleksa kaj multflanka.

Tiun kompleksan laboron organizas Universala Esperanto-Asocio (UEA).
UEA kreis (en 1952) apartan Centron de Esploro kaj Dokumentado pri la
Monda Lingvo-Problemo, kiu studas ĉiujn aspektojn de la problemo. Kom-
preni la problemon estas necesa unua paso, se oni volas trovi solvon. UEA
havas Centran Oficejon (en Rotterdam), kun deko da profesiaj oficistoj, kiu
funkcias kiel "nervo-centro”, kiel centra informejo kaj kunordigejo por la
tuta Esperanto-movado. Gi tenas daüran kontakton kun trideko da aliĝintaj
landaj Esperanto-asocioj kaj kun dudeko da aliaj, kun simila nombro da
fakaj asocioj (laborantaj por, ekzemple, Esperanto en la scienco, en juro aü
ínter studentoj), kaj kun individuaj membroj en 86 landoj.

La vorto “Universala” ĉe UEA ne aludas nur al tiu granda nombro de lan-
doj. Gi signifas ankaü, ke UEA interesiĝas pri absolute eiuj sferoj de agado,
kiujn tusas la lingva problemo. Gi signifas, ke UEA estas ankaü superten-
denca. Se oni volas agi por Esperanto en ĉiuj landoj kaj en ĉiuj fakoj de la
vivo, oni ne povas permesi al si la lukson elfermi tiun aü alian politikan aü
religian grupon. Kun 33.000 membroj en eiuj kontinentoj, neutraleco estas
simpla neceso. Nur tiel UEA povas esti organiza ponto ínter okcidento kaj
oriento, Ínter la juna kaj pli agaj generacioj, Ínter ĉiuj, kiuj volas iel kontri-
bui al la progresigo de Esperanto.

Per fidindaj dokumentoj kaj gazetaraj bultenoj UEA informadas la mon-
dón pri Esperanto. Per kongresoj, somera universitato, libroj, gazetoj, diver-
saj servoj kiel tiu de la tutmonda delegita reto, UEA helpas utiligi kaj vivigi
la lingvon. Per Iernejaj konferencoj kaj bultenoj ĝi helpas instruí la lingvon.
Kaj gi havas tutan aron da planoj kaj novaj ideoj por la estonteco.

Zamenhof brile solvis la problemon realigi komunan lingvon. UEA frontas
la problemon realigi la universalan uzon de tiu lingvo. Por tio ĝi bezonas
unuigi la fortojn, la energion kaj la intelekton de ĉiuj, kiuj strebas al tiu
celo. La solvo certe ne estos simpla. Sed UEA donas al ni realan ŝancon por
trovi gin.

— 17 —

NI A J GRUP O J

BARCELONA

Tu go de Zamenho f

La 14-an de decembro, matene, en la sidejo de Esperanto-Grupo "Stelo de
Paco”, kun ĉeesto de reprezentantoj de aliaj lokaj grupoj, oni solene celebris
la 110-an datrevenon de la naskiĝo de D-ro Zamenhof.

La prezidanto, S-ro Pau Claramunt, malfermis la festón parolante j>ri la
verko de la kreinto de la Internada Lingvo kaj pri liaj malfacilaj junjaroj kiuj
inspiris liajn noblajn idéalo jn por ke la komprenemo kaj toleremo regu la
homajn rilatojn.

Sekve S-roj Francesc Vilá kaj Ramón Fernández deklamis originalajn poeziojn
en Esperanto kaj S-ro Antoni Bohigas recitis trafe poemajojn de diversaj aütoroj.
La festo omaĝe al nia majstro finiĝis per samideana vermuto.

Sabate, la 20-an vespere, Esperanto-Sekcio de "Klubo de Amikoj de UNESCO”
aranĝis ekspozicion de libroj kaj diskoj en Esperanto, kiun oni nombre vizitis.

LA LAGUNA

Esperantista Societo de T enerijo

Estraro elektita la 14-12-1969

Honora Prezidanto, Juan Régulo Pérez.

Prezidanto, Antonio Ferrer Hervás.

Sekretario, Ana Régulo Rodríguez.

Kasisto, Angel Pombrol Hernández.

Bibliotekisto, Antonio Benítez Hernández.

Membroj: 1. Nicolás Pérez Alvarez.

2. Angel Padrón Benítez.

3. Manuel Luis Dorta.

4. José González Fontes.

Esperantista Societo de Tenerifo - San Agustín, 23. Apartado 53
La Laguna (Tenerife). España/Hispanujo.

VALLADOLID

Translokigo de la sidejo de " Pido kaj Espero^

Ni sciigas pere de BOLETIN al ĉiuj hispanaj Esperantaj Grupoj kaj gesa-
mideanoj ke de la unua de februaro, nia sidejo estas en str. Estación, 69, 2.°, deha.;
kien vi devas sendi la tutan korespondajon al ni adresotan. Antaudankon pro via
kunlaboro.

V espermanĝeto okaze de Semajno de Internaeia Amikeco

La 28-an de februaro, en la jus inaügurita nova sidejo de la Grupo "Fido
kaj Espero” je la sepa kaj duono p.m. dudekkvin membroj kaj simpatiantoj
kuniĝis apud la tabloj, tre bone preparitaj de niaj ĉarmaj fraŭlinoj, por vesper-
manĝeti bongustajn manĝaĵojn akompanatajn de la bonegaj vinoj de nia regiono.
La Prezidanto D-ro Gil Contreras alparolis la ĉeestantaron kaj klarigis la motivon
de tiu-ĉi festeto kaj faris la sugeston celebri venontjare la Semajnon de Inter-
naría Amikeco kune kun reprezentantoj de aliaj nació j (sugesto tre farebla pro
la ekzisto de Universitato) kaj fine per trafaj vortoj prezentis la ĵus elektitan
Prezidanton S-ro Diez García, kiu dankinte la vortoj n de D-ro Gil Contreras,
kun la tuta ĉeestantaro starante tostis esperantlingve por la amikeco ínter eiuj
popoloj. Tiamaniere gaje kaj frate la Valladolida Grupo celebris unuafoje la
Semajnon de Internaeia Amikeco.

L. Hernández

Celebración de Junta General

El pasado día 22 de febrero, celebró en el nuevo domicilio social del Grupo
Esperantista "Fido kaj Espero”, sito en la calle de la Estación, 69, Junta General,
bajo la presidencia de don Antonio Gil Contreras, Presidente del Grupo. La
Secretaria leyó el acta anterior y la Memoria de actividades del pasado año que
fueron aprobadas por unanimidad. A continuación el señor Contador dio lectura

de los ingresos y gastos del año pasado, que fueron aprobados y leyó el presu-
puesto para el año actual. A continuación el Presidente propuso a los asistentes
los nombres de la nueva Junta Directiva, quedando aprobada de la siguiente
forma:

Presidente, don Angel Diez García.

Vicepresidente, don Antonio Gamboa Sánchez.

Secretario, don Luis Martín Herrero.

Vicesecretaria, señorita Carmen Conde Labajo.

Tesorero, don Luis Hernández García

Contador, don Gonzalo Castañón Marcos.

Bibliotecario, don Mauro López Nalda.

Vocales: don Jesús Hinojal Abia.

don Germán San José Rodríguez,
señorita Clementina Tranque Iglesias.

En el turno de ruegos y preguntas, hubo diversas intervenciones, todas ellas
encaminadas a proponer medios para lograr más vigor en el movimiento espe-
rantista local.

Para finalizar, el Presidente cesante, señor Gil Contreras, dio las gracias a
la Junta cesante y a todos los socios por su colaboración y cedió la palabra
y. Presidencia a don Angel Diez, quien asimismo agradeció este honor y se
dirigió a los socios presentes pidiéndoles la ayuda para seguir trabajando en
pro del idioma Esperanto.

M. R. Urueña

aviso

Por dificultades habidas para encontrar alojamiento en Mieres paira
los participantes en la excursión organizada por la Sección de Turismo
de H.E.F., en un mismo hotel, pongo en conocimiento de los interesados
que se han reservado 20 plazas en el hotel ‘‘Mirador Ayala” a pensión
completa y el resto en el “Condestable", donde seguramente tendrá que
ser sólo para dormir.

A los señores ya inscritos, o que se inscríban para la excursión, se
les dará a elegir por riguroso orden de inscripción.

La diferencia que pueda haber en uno u otro caso en el precio, se
arreglará directamente con los interesados.

Inés GASTON

26 ° INTERNACIA KONGRESO DE T. E. J. O.

Okazonta en Graz de la )8-a ĝis la 15-a augusto 1970
Adreso de la L.K.K.:

Heinz Kovacic, Grazbachgasse 57, A-8010 Graz, Austrujo.

DONATIVOS

PARA

BOLETIN -

1970

Lr

C. Ezquerra

Barcelona ...

150, —

E. Calvet

... Tarragona ..

20,—

$. Gumá ...

Reus

50,—

A. García Brafianoba Bilbao

50,—

í. Sardá ...

Reus ... ... ...

50-

M. de Elézcano ...

... Bilbao

50,—

G.o «Stelo de Paco» ...

Barcelona

50,-

I. Figueras

... S. Est. de

Bas

50,-

[. Oliveras

Barcelona

50,-

M. Manteca

... Alicante ...

50,—

E. Hurtado ... ... ...

Valencia

50-

M. Manteca

... Icod de los

Vi.

50 —

A * Alonso «»é

Pontevedra

150 —

S. Arizmendi ...

... Eibar

30,—

T. M.» Serés, ..

C0rvera

100,—

M. Tarragó

... Almatret ...

...

20,—

E. Pérez ... ...

Zaragoza

100,—

A. Pastor

... Bilbao

i * . .

50 —

V. Basset

de Valldigna

50,-

V. Ortiz

Zaragoza ...

41,—

Sra. Vda. de M. Solá

Tarrasa ... 1

1.330,—

A. Núñez

Pamplona

200,—

2.851,-

A. Costa ...

San Mateo

30,—

— 19 —

Feniajlstn Selecto de tf . E. F.
H.E.F.A.

IOM PRI LA I. F. E. F. KONGRESO EN RIMINI

La urbo kiu gastigos la E-fervojistaron ĉijare estos Rimini. Kvankam urbo
rica je historio pri kio atestas elstaraj monumentoj, estas nuntempe fama,
precipe pro sia belega strando kun pura kaj ora sabio, dekkvin Km longa kaj
cent metrojn larga, maro ĉiam lazura, ne profunda kaj kvieta, kiu permesas
eniri en la akvo sen danĝero eĉ por infanoj.

La urbo de nia venonta kongreso promesas al ni multe da beleco. Belegaj
magazenoj de ceramikaĵoj, vestaĵoj kaj omamaĵoj altiras multnombrajn
klientojn. Multaj manĝaĵ-vendejoj garantías al la gastoj bonkvalitajn nu-
traĵojn. La urbo prezentas belegajn ĉirkaŭaĵojn, mildan klimaton, agrablan
gastemon kaj modernajn instalaĵojn; preskaü 1500 hoteloj garantías al la
vizitantoj trankvilajn feriojn, por malaltaj prezoj.

Rimini estas etruska urbo, la plej ŝatata de Cezaro Augusto. En la 9-a jaro
a.K. Rimini fariĝis generala kvartirejo de la Imperiestro al kiu la dankemaj
urbanoj starigis honor-pordegon, kiu ankoraü indikas la komenciĝon de la
Konsula Emilia strato kaj la finiĝon de la Flaminia strato. Post Augusto, la
Imperiestro Tiberio riĉigis la urbon per la grandega átona ponto kun kvin
arkaĵoj. Mur-restajoj kaj ruinoj de la amfiteatro estas ankoraü sugestaj
postsignoj de Rimini romia. Nun la urbo estas fama kiel ferioloko; ĉi tie la
esperan ta fervojistaro esperas travivi neforgeseblajn tagojn.

La kongreso okazos sub la aŭspicio de F.I.S.A.I.C. kaj Dopolavoro Ferro-
viario. Dum la kongreso cni organizos tri allogajn ekskursojn:

Lundon, la 18-an de majo post-tagmeze duontaga aütobusa ekskurso al
SAN MARINO (malnova sendependa malgranda respubliko). Prezo: Itala j
liroj 800.

Jaiídon, la 21-an de majo matene, duontaga ekskurso per aütobuso al
RAVENA (urbo de famáj mozaikoj kaj iama ĉefurbo de Itala Regno). Prezo:
Itala j liroj 1.300.

Vendredon, la 22-an de majo, tuttaga ekskurso per trajno al BOLOGNA
kie oni vizitos aütobuse la urbon kaj la ĉirkaŭaĵojn. Prezo: Italaj liroj 3.000.

Laii la lasta kalkulo, ĉijare partoprenos la kongreson ĉirkaŭ 40 hispanaj
fervojistoj. Tio signifas ke ni atingos la plej altan nombron da partoprenan-
toj en nia historio pri intemaciaj kongresoj.

Ni esperas ke la travivado de tiuj intemaciaj kongresoj estos por niaj
membroj, morala helpo por pus i ilin antauen en nia E-Movado. Propraokule
ili konstatas kiel granda estas la Esperanta Idéalo; ti ebligas interkompre-
niĝon al pli ol 700 fervojistoj alvenintaj el dudek diversaj lando j. Preskau
ĉiuj, kiuj partoprenas Intemacian Kongreson, neniam lasas la emon por Es-
peranto.

Kvankam la unua limdato por aliĝi al la Kongreso jam finiĝis la 31-an
de januaro, krom la pago de 1.500 italaj liroj, oni povas aliĝi al ĝi, ĝis la
30-a de aprilo.

Ni atendas vian aliĝon kaj vi mem konstatos kiel viglaj. amuza j, instruaj
kaj amikaj estas la IFEF-kongresoj.

RIMINI ATENDAS NIN! DO, GIS RIMINI!

R. DEVIS

EKSKURSO AL VILAFRANKA DEL PANADES KAJ SANKTA PAULO DE 0RDAL

Malgraií ke la sezono ne estis taüga por ekskursi, rezultis plenplena sun-
luma dimanĉa mateno la 16-a de novembro, kiam negranda nombro da fer-
vojistaj geesperantistoj, trajne forvojaĝis el Barcelona por ĝui unutagan
ekskurson al Vilafranka del Panadés kaj Sankta Paülo de Ordal, organizitan
de H.E.FA.-estraro.

En kelkaj stacioj . kie la elektro-motorvagona trajno haltis en sia duhora
veturado, atendis por akompani nin, la diversajn esperantistajn geamikojn.
Tio faris ke alvenante al Vilafranka —unua celo de nia vojaĝo — la gmpo
estis jam sufiĉe multenombra por allogi la atenton de la vilafrankanoj.

Gvidate de S-ano Manuel Nin kaj Ricardo Sans — viglaj esperantistoj de
tiu urbo — kíuj bonvenigis la fervojistan grupon sur la stacia kajo, ni rigar-
dadis la ĉefajn mirindaĵojn de la urbo, inter kiuj troviĝas: Vin-muzeo, urbo-
domo, romia vojo, ŝoseoj kaj ĝardenoj, ĉampan-kelo, k.t.p.

Fininte ĉi tiun agrablan kontakton, ne nur kun la kulturarto de Vilafranka,
sed ankaŭ kun ĝiaj gastigemaj bonkoraj loĝantoj, tre gaje kaj babileme la
ekskursantoj reiris vojon, ankaŭ per trajno, ĝis "Lavern Suvirats” — la plej
proksima trajna-haltejo de la vilaĝo "San Pablo de Ordal” — kie S-ano L. Her-
nández Izal, feliĉa posedanto de la unua E-muzeo de Hispanujo, akceptis nin
kun granda ĝojo kaj samtempe surprizite pro la neatendita multenombra
vizi tan taro.

Atinginte San Pablo de Ordal, la E-fervojistoj direktis sin rapide al la
loko de la muzeo. En ĝi ni admiris kaj foliumis riĉegan E-Iibrokolekton,
multnombrajn tutmondajn kolorajn bildkartojn, bultenojn, revuojn, k.t.p.

Neniam ni vidis tiel gravan kolekton, pri Esperanto, kia estas tiu, kiun
posedas nia tre laborema samideano al kiu tiom, ni la E-fervojistoj, suidas
pro lia helpado al nia movado.

Post la neforgesebla kaj agrabla vizito ĉe Hernández Izal, je la dua horo
posttagmeze, en restoracio de la sama urbeto ni tagmanĝis; post ,ĝia finiĝo,
nia prezidanto S-ro Giménez, per viglaj kaj saĝaj vortoj, cfankis al S-ano
Hernández kaj al lia edzino, ilian sindonan akcepton kaj akcentis la neceson,
ke inter la hispana esperantistaro, oni povus organizi pli ofte, similajn renkon-
tiĝojn por plialtigi la esperantistecon inter la gesamideanoj. La ĉeestantoj
premiis nian prezidanton per varma kaj vigía aplaüdado. Fine oni kantis
"La Esperón”.

Reveninte al Barcelono tute kontente, la ekskursantoj deklaris al S-ro
Giménez sian deziron partopreni baldaüan ekskurson kaj renkontigon kun
aliaurbaj geesperantistoj.

J. CEREZO

Noto. — Tre volonte ni akceptos invitojn por interŝanĝi dimanĉan viziton kun
aliaj E-grupoj. Nia oficiala adreso estas: Ronda San Antonio, 46-50, 2.°, 4. a ,
Barcelona-11.

^ fti tegis por vi...

“La Lando de Alvar gonzález " . Antonio
Machado. Tradukita de Fernando de
Diego. 48 pago j . Eldonita de Hispana
Esperanto-Federado. Zaragoza (His-
panujo). Prezo 50 ptoj.

Mi ne havis okazon legi en la hispana
tiun verkon de Antonio Machado (legu
Macado) kaj mi opinias ke leginte la
tradukon de Fernando de Diego, ne es-
tas necese ke mi legu ĝin, ne tial, car
la tradukinto estas plena garantió de
ĝus teco, sed car la tuta teksto fluas
tiel nature, ke mi senhalte atingis la
finon neniam bezoninte, kiel en aliaj
verkoj, malplekti versojn pro la netuja
komprenebleco estigita de iaj sinoni-
moj kaj malkutima vortordo. Male,
"La lando de Alvargonzález" estas ro-
maneo, kies versoj sinsekvaj esprimas
la sinsekvajn erojn de la rakonto, na-
ture kaj klare kiel en bona prozo.

Legante ĝin, ŝajnas al mi ke mi re-
auskultadas tiun rapsodon, kiu en mia
knabeco patose prirakontis krimon hel-
pante sin per tiu kvadrata tolo, plena
je bildoj, kiujn li per longa vergo in-
dikadis laü la fazoj de la krimrakonto!
(Vidu la prezenton, p. 12).

La ĉefa trajto de la verko estas la
asonancaj rimoj, kutimaj en la hispa-
naj romancoj, maloftaj en Esperanto.
Fernando de Diego, per poezia, inteli-
genta vortelekto elpruvis, ke tiu rim-
formo meritas internacian aplikadon.

En la Glosoj mankas la nomo Juan
(Ĥŭan) = Johano, Austera kaj Bravu-
ro. Ne ŝajnas necesaj la vortoj roman-
tismo, romantisma, p. 9 kaj 11, ĉar laü
Pl. V. romantiko ja estas romanticismo.

En p. 18 kuŝis sin sur tero. Ne tiel!
Car km i estas netransitiva; kaj en la
antauparolo de S-ro H. Vatré p. 7, mi
trovis novigon: iam “endos” traduki,
kiu laü la teksto volas signifi “oni de-
vos” aü "estos necese". Mi ne scias pra-
vigi ĝin, kaj tial ĝi aperas al mi kiel
simpligo malsimpliga. Aliflanke mon-
triĝis unu plian fojon, ke la limo inter
A kaj E estas ne klare difinita; p. 6,
antauparolo: li publikigis versojn ori-
gínale aü tradukite. La demando estus,
ne kiel li publikigis versojn, sed kiajn
versojn li publikigis; do, originalajn au
tradukitajn.

Simile, sed inverse, p. 11: mortis sola
kaj forlasita. En soleco? Do solé. Es-
tante forlasita? Do forlasite. Simile en
p. 31 kaj 36: tutkovritA, armitA ansta-

taŭ tutkovrite, armite ĉar la gerundioj
áktiva kaj pasiva gramatike estas sam-
karakteraj.

La majstreco de Antonio Machado
kaj la kompetehteco de Fernando de
Diego plene koincidas kun pozitiva re-
zulto en la verko "La Lando de Alvar-
gonzález” por ke vi, legantoj, nepre
akiru tiun juvelon de la hispana kaj
Esperanta liter aturo j, por vi eldonitan
de nia Federado, klare presitan, kaj
ilustritan.

Salvador GUMA

"Ni, homoj..." Kolekto da rakontoj es-
perante verkitaj de Zora Heide, kun
mallonga biografío pri la aütorino.
Frontpaĝan desegnon de Stjepan So-
, ric. Kontrolita de la Literatura Ko-
mitato SAT. Kopirajto ĉe Dansk Es-
peranto-Forlag. Abyhtfj. Danlando.
1969. 69 paĝoj, 14,5x21 om. Frezo 90
pesetoj.

Zora Heide, jugoslava esperantistino
nun loĝanta en Danlando, regalas nin
per sia kolekto da rakontoj. Unu el ili,
Avo Martin, estis tradukata en islandan
Iingvon kaj voĉlegata en la radio de
Ravkjavik. Si akiris duan premion ce
la itala literatura komitato kaj laudan
mención en 1969 ce internacia litera-
tura konkurso en la Universala Kon-
greso de Helsinki.

La nuna verko konsistas el ses ra-
kontoj, ĉefe el lia hejmlando. La unua,
Volupto, impresas pro sia forta temo,
preskau nekredebla. Sed, ĉio povus
okazi ínter ni, homoj...

La dua, Epizodo, estas simpla sed
kortula okazajo, same kiel Avo Mar-
tin.

Dukatoj montras kial oni povas per-
di sian verán feliĉon por ne forlasi la
gepatran grundon kaj kutimojn.

Amika malamiko, travivajo de piloto
kiu falis vundita sur fremdan terito-
rion dum milito, kaj Instruistino Te-
resa, inde finas la rakontoj n, kiuj ha-
vas interesajn temojn, en bona litera-
tura kaj flua stiloj.

J. DEVIS

GLASGOW. — Plurkolora turisma in-
formilo pri tiu konata urbo de Skot-
lando. &i estas faldformata kaj belas-
pekta; pluraj fotografajoj montras la
belecon de tiu regiono.

Per mallongaj kaj trafaj frazoj ¿i
prezentas la diversajn aspektojn de la

urbo, kun la plej allega j kaj rimarkin-

daj lokoj.

Eldonis fin, Scottish Tourist Board,
2 Rutland Place, Edinburgh, 1.

BIBLIO KAJ ARKEOLOGIO. — In-
forma broŝuro pri la Biblia Muzeo de
Antikvajoj en Amsterdam. Gi enhavas
informojn pri la celo, konsisto de la
Muzeo kaj bezonataj sciigoj por viziti
gin. Gvidado kun ekspliko france, an-
gle, germane kaj en Esperanto.

RIPOZOJ. — Ek de januaro 1970 la
52-paĝa, lukse ilustrita esp. revuo RI-
POZOJ reaperas, entrante en sian se-
san jaron. En ĉiu numero ĝi dediĉos
paĝojn al la internada esp. movado.
Landaj asocioj, fakaj organizaĵoj, lo-
kaj societoj, delegitoj de UEA kaj aliaj
estas petataj sendi al la Redakcio de
la revuo informojn pri sia agado kaj
sukcesoj .

Adreso: RIPOZOJ, b-do Tolbuhin 51,
Sofia, Bulgarujo.

ESPERANTA HEROLDO. — Organo
de Esperanto-movado en Slovenio, en
nacia lingvo kaj Esperanto. Redaktas
S-ro Deziderij Mizerit. Nova bulteno.

0

M ESPERANTO PAROLATA M

De la jaro 1958-a, S-ro M. Rétot, en
adresaro kiu aperas en UNIVERSALA
REVUO kaj kies titolo estas “Esperan-
to-Parolata", kunigas nomojn kaj adre-
so jn de samideanoj, kiuj scipovante Es-
peranton, laboras en hoteloj-restoracioj,
en ĉiuspecaj vendejoj, oficejoj, trans-
portoj, k.t.p., kaj kies servojn oni po-
vas peti, tute ne tenante ilin, okaze de
difinita bezono, trapasante ilian urbon.

Balda ŭ la Hispana parto de la adre-
saro estos reeldonata (7-a eldono). Kiel
por la aliaj landoj, li atendas de la his-
panoj informojn pri novaj adresoj, kaj
korektoj. Por esti praktike utila (ĉu al
vojaĝantaj samideanoj ĉu al esperan-
tistoj kiuj emas doni la preferon al es-
perantistoj) la adresaro devas enteni
abundajn adresojn.

Pliajn informojn pri kio temas, petu
de S-ro M. Rétot, II boulevard Davout,
Paris-20.

— 22 ;--

¡IHl 55 CONGRESO UNIVERSAL DE ESPERANTO =

VIENA, 1 - 8 AGOSTO 1970

Viaje organizado por la Sección de Turismo de la Federación Española de
Esperanto en colaboración con Viajes Meliá.

30- 7-70 Por la mañana, salida de Madrid o Barcelona en avión "T" a Ginebra,

Una hora más tarde, aproximadamente, llegada a Ginebra.

Cena y alojamiento en el hotel.

31- 7-70 GINEBRA. Media pensión en el hotel.

1- 8-70 GINEBRA. Desayuno en el hotel.

Por la mañana, salida en avión JET "T" para Viena.

Dos horas y media más tarde, llegada a Viena.

Cena y alojamiento en el hotel.

2- 8-70
al

8- 8-70 VIENA. Medias pensiones en el hotel.

9- 8-70 VIENA, Desayuno en el hotel.

Por la mañana, salida en avión de regreso a España.

Con escala en Zurich, llegada por la tarde a Madrid o Barcelona.

Precio del viaje por persona en Hotel 1. a B, habitación doble con baño:

De Madrid 18.910 Ptas.

En habitación individual con baño 20.976 "

De Barcelona, en habitación doble con baño 17.741 *

En habitación individual con baño 19.807 ”

Inscripción e informes en todas las Delegaciones de Meliá en España y en la
Sección de Turismo de la Federación Española de Esperanto. Inés Gastón, Paseo
Marina Moreno, 35, 4.°, Zaragoza.

EXCURSION TURISTICA A MIERES CON MOTIVO DEL 30 CONGRESO ESPAÑOL 0E ESPERANTO

16- 7-70 Por la mañana, salida de Zaragoza en autopullman hacia Bilbao, visi-

tando VITORIA, donde se almorzará. Por la tarde, llegada a BILBAO.
Cena y alojamiento en el hotel.

17- 7-70 BILBAO. Desayuno en el hotel. Salida hacia Santander.

SANTANDER. Almuerzo, cena y alojamiento en el hotel.

18- 7-70 SANTANDER. Desayuno en el hotel. Salida hacia Mieres.

MIERES. Cena y alojamiento en el Hotel “Ayala".

19- 7-70

al

23- 7-70 MIERES. Medias pensiones en el hotel.

24- 7-70 MIERES. Desayuno en el hotel. Salida hacia Burgos, visitando LEON,

donde se almorzará.

BURGOS. Cena y alojamiento en el hotel.

25- 7-70 BURGOS. Desayuno en el hotel. Salida hacia Zaragoza, visitando SORIA,

donde se almorzará.

Por la noche, llegada a Zaragoza.

Los hoteles y restaurantes de camino, serán de 1. a B, en habitaciones con
baño.

Precio de la excursión por persona en habitación doble 3.904 Ptas.

Precio de la excursión por persona en habitación individual 4.120

Informes e inscripción, en la Sección de Turismo de la Federación Española
de Esperanto. Inés Gastón, Paseo Marina Moreno, 35, 4.°, Zaragoza.

Al igual que el viaje a Viena, esta excursión está organizada en colaboración
con Viajes Meliá.

II a FfíANC A-HISPAN A ESPERANTO RENKONTIGO

okazonta en Jaca (fiaka) 27 - 28 junio 1970
Car la Renkontiĝo okazos samdate kun la ĉiujaraj, tradiciaj festoj de
Jaca, dum kiuj okazos diversaj aranĝoj kulturaj, folkloraj au simple
popolaj, gis nun ni ne fiksis programon por sabato kaj dimanĉo
— 27-a kaj 28-a— , vespere, pro ebla partopreno en la ĝeneralaj urbaj
festoj.

H.T.E.S. eldonos broŝurojn pri Jaca en Esperanto, okaze de la Ren-
kontiĝo. Ricevas la aliĝojn kaj la monon: Hispana Turisma Esperanto-
Sekcio de H.E.F., ce Inés Gastón, jPaseo Marina Moreno, 35, 4.°, Zaragoza
(Hispanujo).

30 a HISPANA KONGĤESO DE ESPERANTO

Organizita de la Hispana Esperanto-Federacio

Okazonta en Mieres (Asturias) de la 18-a ĝis la 23-a de julio 1970.

Adreso de la Organiza Komitato: Str. General Sanjurjo, 11, Mieres.

Presidente, don Cándido Cienfuegos; Vicepresidente, don Manuel
Ardura; Secretario, don Carlos Ortega; Vicesecretario, don José de la
Fuente; Tesorero, don Jaime Huelga; Vocales, don Juan León, doña
Elena Vigil, don José Luis Miranda, señorita María Lourdes Fraile,
señorita Puri López, don Carlos García, señorita María José Fernández, »
señorita Denia González, señorita Angelines Corredera, don Emilio Ver-
gara, don Valentín Briz.

55 a UNIVERSALA KONGRESO DE ESPERANTO

Okazonta en Vieno de la 1-a gis la 8-a de augusto 1970

Sub la Alta Protektado de
D-ro Franz Joñas, Prezidanto de Austrujo
Konstanta adreso: Nieuwe Binnenweg 176, Rotterdam-2, Nederlando.

GRAVA ESPERANTISTA RENKONTIGO

La dimanĉon, 26-an de aprilo, okazos en Perpignan la jara Kongreso
de la Esperanto-Federacio “Languedoc-Rousillon”. Jen estas la antau-
vidota programo:

— je 10 h 30: labora kunveno ĉe la Metía Cambro, 35, quai Vauban,
sub la prezidanteco de S-ro René LLECH-WALTER;

— je 12 h 30: komuna mangajo ĉe la restoracio de "La Loge", apud
la Urbdomo de Perpignan;

— je la 3-a posttagmeze, okazos prelego pri "Finnlando, la lando de
la 60.000 lagoj”. Tiu prelego estos prezentota de ge-roj BENAZET
el Argelés-sur-Mer per tre belaj diapozitivoj.

Por pli ampleksaj informoj kaj aliĝoj, sintumi al S-ro René LLECH-
WALTER, 5, quai Vauban - 66 - PERPIGNAN. Tel. (69) 34.38.84.

T1P C BOLO |X. «REINA FABIOLA. 7 -ZARAGOZA

D* L. Z. - 375 * 63