Skip to main content

Full text of "De Contritionis veritate aureum opus Fratris Ioannis viualdi de Monte Regali. Ordinis fratru[m] predicato[rum] sacre paigne [pro]pfessoris"

See other formats


SoAtiw* tHuAldt 



FROM THE LIBRARY 
OF WILLIAM MORRIS 
KELMSCOTT HOUSE 
HAMMERSMITH 


1093 Vivaldus de Monte Kegali (Jo. L.) De Contritione Veritate Aureum 
Opus, Iit. goti). oaken boards , stamped ornamenta l leather 

HagenaUy Jo. Rynman de Oringau , 1513 






(X 


LIBRARY 

Brigham Young University 
RARE BOOK COLLECTION 


Vault 

282.01 
Vi83d 
1513 






i; 






* 

* -v '*"* H 










©e Contritionis seritate ait 
reum opus 

fratris jfoamrfe v tmldi oc B&onte regalu oid& 
nia fratrij picdtcato? facrc paguie^feflb;te 


Xf\ 













I 







* 








C9d flluftriflTmS ac optimfi p:mc(pc t> ffmiMm ludotm 
cufalucia^marcbioiicacneapoUfanuvicercsc^fuucpetu 
um &aiUwus>£>* 

Plato philofophogz princeps drjs gras agere folebat q? tpibus Socratis 
nat 9 eet/nec me hercle mieritohllo em pceprore ea ad faple ftudiu fundae 
menta iecerat: vt olm poftea cofenfu philofopho^z de 9 appellat 9 fuerit* 
Q^obrem cu mFta fint optatiflime princeps gb 9 deo optimo maximo 
grae a me qq? agende fint hoc potiflimu e:q? mihi cofuetudine tuavti/ac 
apud te honorifice ee.Votigerit. Inf caetera qb 9 huc me cotulilfe idiesgaii 
dearillud maxime mihi exoptatu fuit:q^ Io. Ludouicu viualdu de mote 
regali diui Dnici facris iniriatu.'philofophice ac theologiae ftudrjs excelle 
ce.hicinuenerim: vt em e natura faciF 8C huan 9 : vtor plepe hois cofuetu/ 
dineJetfi fieri poflet nuq; ab eo difcedere velle. Habet em femp aligd no' 
ui qcFanimu oble<ter:qcFad dei cognitione allidatJqcPfacraB^ ac obfcu/ 
ra$z lrai^ myfteria apiat.Etqm fe ia mihi totu apuit qdam luculetiflima 
ingenfj fui monumera nup mihi legeda tradiditfvbi dc ^itatis cotritioe/ 
de ele<fto $2 a reprobis cognitioe/de myfterioi^ falurationis angelicae ex' 
planatioe/de fapiae adqfirioe SC grauiuime 8C difertilfime dilputat: 5C eo 
vrit rpameto: vt brcuif lucide dC diftincteola coprehedat.Rogaui hoiem 
Vt libru huc bone frugis plcnu.*oib 9 chri militia fideFr,pfitetib 9 neceflati 
um publice legedu emitteretiRndit noi tuo iampride dedicatu/q? vn 9 fu 
pra oes principes ees g facris Iris oblectareris/# q? oe tps/ pter illud qcFi 
ea facultate impenderet/q dei optimi cultu doceret/amiffu putares. Qp 
4obrc tua erit clariffime princeps:ne tari viri doctrina fepulta maneat/da 
re opera: vt liber hic tuis aufpicrjs in mille traffudat exeplaria.Reliquue: 
vt lfas ac ftudia ipa/gb 9 potes bnficrjs amplectaris. Habes tu gdecorpis 
cuftodes 8C ftrenuos milites/gb 9 bel!o fi op 9 c vtarisic^ opa impiu rue' 
aris: 5: g ex picuF eripe te/ ac p aliqcP tps vita tibi^pduccre poflint. Vci^ 
cnimuero g te a rei^ obhuioe adimortalc gFiam vedicare poflint/ pter 
<os g difciplis fefe excoluerut/Tuenies nemine. Hos igit clariflimoi^ viro 
ru exeplo officrjs tibi deuincias. African 9 ille fupior/Q.Ennm tatope ad/ 
amauitvt ei 9 ftatua fdpionu in monumero codi voluerit.Sed gd excplis 
tconere/g no dicadie/fcd nec horam gdeptermitris/in q doctoi^ hoim 
difputationib 9 no interfis/in gbus gde ita excelF/vt dubiu fit.melior ne 
rei bellice dux an philofophus habearis.Q* fi fub aufpidjs tuis diuti 9 mi 
hi ee congerit/ inf poftremas forraflis laudes tuas olim no eneruabit/te 
Dardanu gFix tuae ftudiofiflirnu bnficrjs^pfecutu fuifl>:qnqde ea e inge/ 
nio^ natura/ vt nifi principu pfidio fufterat corruat nccelfe fit. Vale ot/ 
namentu ac mufa^z meaijz pfiaium* 


CTRcuct-edoacmagmTico cocilioilltillnirii 
mt et epcclfi pnnctpis otu- oiii iudouict mart 
cbionts falutiarum atc$ viceregte neapo lim 
m:f rancifcus catiacia mris vtriufq; ooctoj p'/ 
fati paincipis confilianus: aflcntocp vicari 9 
generalis-S*^*^- 

f- 

Cum plura laudabilia opera reuerendi/magnificicf patres: per venera 
dum patrem optimu facrae theologie d odo rem eximiu m m agiftru m 
Io.Ludouicum viualdum ordinisPredicatoi^edita/nouiterforent im^ 
primenda:confuluiatq?laudauihunc tradarum de veritate contritio' 
nis a reuerentia fua compilatum/arti imprimentium ante omnia ee tr i/ 
buendum.Hic enim tradatus eft totus aureus mira deuotionc relucens* 
Exceditq? proculdubio eundas phyficas difciplinasrvtpote prima fum/ 
maq; philofophia continens:quae iola animas fidentes ad fontem per/ 
ennnis vitae dirigit.Pbyficae quidem dilciplinae in cenofis riuulis bibere 
dicuntur/quia naturalia tantummodo fpeculantur vtfunt cognofcibi' 
lia lumine naturalis rationis.Ideo fi aliquas veritates docct/hoc fit p Ion 
ga tempora/& cum multorum errorum admixtione.Sed haecnoftra 
philofophia fitibundas animas fic recreat/fic reficit/fic cofolaturivt bre/ 
ui tempore nudam veritatem/quaechriftuseft/fineerroris nebula pof^ 
fitoftendere.Etcum opus iftud adeo elimatum/adeo ingenue 3C accura 
te caftigatum fitJvt nihil addi vel detrahi poffit/ad ipfum capefcendum 
atep perlegendum magnificentias veftras hortor* Quas in domino bc/ 
ne valere opto* 


ad contritionem iFo.v» 

§p»Cracrarus $ ditare contririonis:in quo mu Ira aurea notabilia continenf/ 
valete neceflaria anime fitienti/ac Deum Dcfideranri.Sd illuftriflimu ac clemens 
rifiimu pncipem onm.onm Uudouicummarcbionc falutia#/g frem3Jo,2{.udo/y 
iiicu viualdum De monre rcgali/ozdmis fbzedicatc^/facre tbeologie^pfefiozem, 

jncipit.plogua 

13oma fundamentuj totius 

m jKperfecriome nortreTLudouicepncepsilluftriilimeac clemenrifiime 
^£^^eftcozdiscontririo/q^zie(vtreftanf DoctozescarbolicQeianua falu 
tis :eoq> iit nobilioz/ ac porioz pe facrameraf pme:fine q nltt boim pot ectfal 9 :tc'j 
fte/Cbz?f.idcircovt Dignitasvza ad plenariam indulgentia lubiLei aptiue ac coi 
rectius feipam Difponere valeat/eriamvt vze bumaniflime petitioni farilfacerc: 

Defcpfi fub bzeuib? quot* quanra reqrunf adveram prririonem/q ad celeftes rbe 
Tauros indulgentia# pfequendosmeceflario pfufponif :imo line ipa factum e ni 
btl.1Tave#vtfarear:/Cozdiafptrirto eft medicina illa celeft£ efficacilfima/qfola Contritoia 
felleos bumozes a ftomaebo languent;, anime facit euomere:* eft lauacru fua // etfiect 9 , 
uiflimu q nra# medicus anima# mozbidas egrirudines bumani cozdis falubzif 
curat. 3pa §5 1 : candoz eterne tucj q renebzas culpa# bozribiles vno fcmel imfl 
petu fugare rutficit:bab3emptritio infinitam ^tutem ejccbaritare qinfozmatur 
/£t io Doloz prririonis qntucunq^ guus fuerit.Dumodo attingit veram ptrirois 
ronemocm culpam Delenrcftebro ^bo.in.iit|.Ub.ren.oift.tvq.vbi qrit ^trum 
ptririo gua lulficiat ad Delendum magna pcra.£>ed qn raf ptririobabcaf ab bo - 

mine:mozralis pdiriojcire non futf icit/nec intellectue bumanue bipm attinget 
re pot/qz folue Deus bfctotcui voluerit reuelarc : vt Dicemus in fequentito fua icircic rzc 
fauentegra.l^oc rn fcio qp omnes fiim^pni* inclinati ad Dolozem ptritionis mi ptritionem, 
noze Debito q non liberat a gebennaivt inqt ^oan.gerfon cancellariusparific') 
fis m compendio tbeologie.^zopfea veraptritio 6zfons aq falutar^ l^mpidiAt 
mus:in q carnalium Dcfiderio# rabies ejeringuif q mbil melius/nil prtanti 9 /ml 
opabilius/nil Denic^ boi Dignius ee por, 3pfa cjfpe terte /C?pano: omnia ligata 
foluit/omnia claufa referat/omnia aduerfa mirigat/omia languida fanat/ omia 
pfufa Dilucidat/omnia/racra pfolidar/omnia moztua viuificat.Sfpetenda eft 
igif ab omnib) ptritio qfi falubzis anima# medicina:qz maiozi gicu lo veraf ama 
cozpus:cui fubito adbibendae curatio :vt ait 7Lacf.~fiam pfolam ptritionetn 
anima peccarrijtreconciliaf creatozifuo. /Cum em ons jjefusfit totus clemens 
t benignus. eos qs ad fe venire pfpicit repellere minime por; qz qnrum Difplicet 
ei impudentiapctozis:rantuplsaceteierubefcentia penirent^^ibicrcdatfideC 
anima/t nullatenus oubiret:qm Diis Jelus anime fincnri ac Deum Defideranri 
totus letus ac feftinus occurrit celefti rozecircufufus vnguenr£ optimis Delibui 
tus:anima recreat fatigataj.efurientem reficit:firienre porat: arida impinguat : 
terreno# oblitam futjpius imemozc.^inc «Smb.in lib.6 bono mozris.c.v. ait: 
lCognofcam v g qs fructus z cibos epulef Deus qtove Delectef.ig)electaf em ficis 
moznficerpctm fuum : oblitcret culpamfuam/fepeltatatc^ abolefaciat iniquita 
tes fuas.^t aut omnis laus tanti facramenri pateat euidentf:Dicimus vera con 
tritione ee fumma illam ac nobililfimap&iamq pfiftir in cogninonefui:DeqDe// 
uotiflim 9 Docto: OBcrn.fup /Canf.fmone,)tjtiCvij.aif : S»cio nemine abfcp fui cog 
nitionefaluari :De qua nimi# rnr falut^ bumilitas ozif z rirnoz Dnt: qui z ipefic 
{nitium fapie/ita c z falutj.30 Dignum e vt pus cognofcamus inuifibilia anime 


©c bis quein illo opere 

nrc cg valeam 9 ee idonei adcogfcendu inmTibifia Dei.®' non fuflficim 9 cogfcere 
g^fitetvt f> 9 nofipos:,pfecto fupbajmens nra appbendere non poterit ea q funt fup nos.lbze/? 
cogicamus cipuu g ac pncipaie fpecfin advtdcdu Deu e anima ronafinuemes feipam. iglua 
nofipos cp XptZyug o in li.b anima tnqt:^£>eUo: es fi reipm cogfcas c& fi te neglecto/curf^ 
Ocii, fyde^/vtres berbap/coplejciones bominu /naturas animaliu/celeftiu oim ac ter 

rcftriuoim fciam b:es; i em mfta fciut x feipos nc(dunt.i£u tn fumma pfria 

fit cognitio fui.® beu/eunr bolte mirari alta montiu cacumina:tefte2iug.in// 
getes 45 (luctus maris :t altiflimos lapfus fluminu/t oceani ambitu/t gyros 
fekfffiwlli telinquut feipos/nec miranf iReuera oim cdp Dtfficilhmu e feipm cogfce 

rc vraic magn 9 !!^# i^uia mens ipa fat£ acute aliena Delicta pteplans/tardi* 
Ssfcer* o: z Cr ^ a co 3 mrion ^ v icio^. 3 de i reo S ug. in li.b ^a x falfa pcni.rcftaf apre 

togitere ^ <j C0 gf C y t f^tpos/fic femp peccant/ita femp plo:at/vr tora eo^ vita tetatio vt'0 

deaft planctus fup terram. feignabif g elemetia via pneeps nobilifitme fingfa 
q fcribim 9 /non folu legere:f 3 mente retinere vt mag£ ac mag£ Deuotio via augea 
tur/ac tandem infufio oiuini lumis nobiliflima anima viam illuftrare Dignetur 
Si em anima negligam 9 (in(JtiCb:vf.)necco:p 9 faluare potcrim 9 / non tm ania 
X> c 02 pe.fi cozp 9 <p anima factu eft. i£tui § qb pmu e negligit : x qb tnferi 9 c e]ttol 
lit/vcruc£ cozriipit. &.ui ozdinc ftm/z qb pmu e colit/etiafi negligat qb febj 

cft :p pmi falutem/ faluabif x febm. 

l[©e bis q in iilo ope tractanda funt/ etia agif b intctione/liue ejccufatione 
autous p mo;daces x obloqnres. 


'0ia initiu eudf ad tf?tutes/arduum e; iujtta illb :tendit (n ardua (tof.Sd 
q vicia #?o fine labo:e Dilabimur/inqt 3fib.3o cogcda e Duriciesvolutatis 

ure p animi impiu vt Diligenti 9 pteranf iniqratescozdis nri p vera fui recogniti 
nc: ^iuiapfecto gen 9 e moztj /femp in petis viuere.® puerti ad Dfim iefi i cb :i$ 
(lu felicitas c:£a vita ac certiflima falusrtefte mag 3mo.i£f fic idem ait|in li.b 
apologia Dauid.c.ijc.^o ne mut£ aialib? bteriojes ejtiftimadifuntq fein flagittjs 
fuis iactant/7 putat ifigne ec £tutj vbi lapfus e crimis.JBd legitime g Difponen 
du co: anime peccatricis vt vere fit ptritut builiatu.i.grum bo/ pfa recjrunfivt 
feribut Doctotes carbo lici :q in fcpt^ fuis ad erplanandu bac ptrttiois matenam 
Cotritio cft vario mqpcedut. Oes tn videnf o:gana fpulfcti:t qfi vno o:e refonat Dicetes co 
ianuat fun/y rritionefozcpncipiu ianua aefundamentu efne falutj: 36 fi peccarrijt aia falua// 
damentu ef ri cupit itotj realfumpt^ virib conari 03 ad additione tanti tbefauri. iCu pfolaj 
ne falutj p trino ne/etiafi oia peta mudi comiTiiTer faluari polfit. ff i£uncr$ g poftpofitis: 

Dicim 9 cp ad vera ptritione a q fota boim falus Dependet t^nq? reqrunf : b qb? i b 
ope agere intedim 9 .®[ jb:imo em reqrif vna Diliges rccozdatlo fiuc Difcjmio oij 
pero?- moztaliu.^e q tria Dubia valde ncaria videbim 9 in 4^ efplanatioepliira 
notabilia meozatu Dignap recreatoe languent^ ac fitient J anime apiem 9 .fLSe 
endo reqrif verus Doloz fiue Deteftatio fmgfo^ mo:talium:fic vtb qlibjmoztalt 
fpearptritio babeaf ,V>ic 45 pfa Documenta b Dolo:e ptritiois Dno adiuuate e^i 
pUcabim 9 .fn£*rtto ncaria c vna generaf^^^^^^ ** * «Wir? « 

igratC mojtaub?.i6tqd agere Debeat bo in 


I clare ondim 9 .JT0uarto ccpedit vt petb: babeatve^^outu Directu ctr 
ea fria abftinendi/pfitendf/ ac legitime fatilTacicdi./£t b bis trib? pfa notabilia 
rangunf fubb:euib?.t[^uinfo ncarius c mot 9 liberiarbifrt| tendent^ iu &*uin 
fup oia fibi Dilectu/in q pfillir pplementii ^e ptritionis.^Bam rafotlccno Dei ut 
g oia/fac vilefcere ciicr a bona fallacia pntj vite^pt Deil 3^ec igif funt 4nq? ijq v 
nra ad veram ptritioneun qb? pfiftit ^a fapia ac fumma pbia; % parif ois far ae 


tractanda funt Fo.rai. 

Vita ame ronai S$ tante #tut£ efficacia nemo gpendere pot nifi (Ite <\ toto men 'Rotfc 
tis conatu ac beuderio co:dis puerrif ad Drim iefum cbzm 3Dmc ein $pf luminis 
claritate § illuflraf/-: luam felicitate agnofeit:? lumen qo ceco co:de no ituebaf 
intelligtt.^inc^fib.m.lib.t» fum.bo.c.]tltj.air:'ft6 pt ad ptemplandubeu mens 
ee Ubera q oeffdertjs bui 9 mudi z cupiditanb inbiat.necp em alta pfpicere pore// 
rit oculus que puluis claudit. fEiCete^ fcio z nullatenus Dubitoibec fepta nr a 
patere mozfib pftmoprqzvt aitj^tero.in cpl'a ad pfidium Diacone:0ui feribir/ 
tnftos alfumit iudices.S? cu nobilifiim 9 ac clemenrifiim 9 dnccpslf cui b op 9 in// 
fcribif/velitvt lib:op impfTonb tradafvtpttbpfit^culdubio tot babebit iudi// 
ces §t lecrozesi^dcirco vt fecimus eat in publicu DignuDujti obloquentib bui/; 
llfrndere: c$c$ Difficile fir:imo impoffibile vtabfcp bominumozfuqs gtranfeat 
buius vite curricula:tefle 2}iero.Sunt<jfpe n5nullf <J io fe Doctos oftentare pu 
tant fi oim Dicta canino Dente Dilacerant, jbos floccipendim 9 :q: vt inqf 2}ier. 

Satjvilium boim e z fuam laudem qrentiu/alios viles facere. iRam q in alteri ~ . 

tis vitugarione fe laudari putant vt peimu funt mente bebetes z obrufi/o:e loq// "" S " * 

ces: vtpote loqcirarem facundia ejetimantes. ^erbis qdem gflrepunt arcp fuis CUi3no 
InflatJ buccj/fumos ac nebulas a»dito:ib fpargut:fed fenfu balbutientes : z qfi _ , 
fnutinibilDicunt.SuntaUj curiolicj reflante ^ftt.qftibet fapientes audire De// 

Icctanf/non vt fatatem qrant:fedvt facundia Pmonis eop agnofcant/moze poe 1 ut Fpww 
ra? <i mag£ compofirionc £bof qj fniam #irar£ fequ unf ,’Bonnulli fere m eunt , rcs * ^uw. 
ctis q pnt reqrere:fug(litiofi funt acfcrupulofi parario:es ad mozdendu q$ ad in', 
telligendii/Diferti aduerfus iuflicia/eruditi,p ralfitate/eloqwcs vt impugnet ve 
rum/tDemucalummatozesmfti.Defenfo: aut rarus.^tigif cunctis vnica re^ 
fponfio fufficiatmra intentio e. bumili flilo qfi p ima incedere mo:e Diuinaf feri 
prurapvt ad celefliafcanderemcreamur.T^am Diflant valde feculares Ire a DM 
uinis.quap fatas nec ornatu lenociniocp ^bom eget:cu lumine fuo clara z illu^ 
liris appeat.^Tefle % ^ieronv. Aelius efl vera ruflicc.q? falfa oznate Dicere. 

23 o:ret em fai fapia fpumeu ifcboa ambitu(aic 3Jfi6.)ac fuco mundiafeloquen// 
tie inflatis f monibus poznatumXota qjpc cbrianc religionis oifciplina(inquic 
2Leo papa)non inabudantiafan/non in aflutiaoifpurandi/ne<E in a$petitu‘lau 
dis z gfie.fcd in vera ac voluntaria humilitare conliflit/quam Dns 3efus abvte 
ro ruris vfq> ad fufpliaum^p omni fo:titudine/t elegit z Docuir. 'ftec pfumove 
lut nouus ejepofito: aut Docto: flilum Dirigere ad feribendum :q: iamiam in cb:C 
lliana religione tot tantacp pcefierunt pclara ingenia:vt nihil Dici aut feribi pofii 
fir :quin pus Dictum fitamo rectius ac Ivmpidius.i^t idcirco q tempoub noflrj 
ali4d calamo ejccmiere conanf /verius recitato:es Docto:es ejciftimandi funt. 

TBam tefte i^gidio rbomano:q alio^ Dicta referunt/potiusDicendi funt recita// 
tozes cp Docrozes.S^d ad id tendimus ad id conamur vt De agro tam Dtuinaru 
fcpturap c$ fancto^ Docro^ quafi fragrantes rofa^ manipulosp recreatione ra4 
ti ^ncipis colligerevaleamus.0m cjdem non folii ad Differendu in facrj Iris mo 
^>uocat;fed ptinue cjccitat ad fcribendum.^ec mi> fi claritudo tanti pneipis: fa ^uuent^bil 
cras Iras impoztuna qdam folicitudine veneraf :q: vt fatear a tener^ annis cjtcitata/ qu 
optimis mo:ib imbuta:cunct^ ^tutib o:nata:atc^ acerrimis Ira^ fludtjs erudi ciivaleat 
ra fuit:cuius meritaiclara geflaratcp Digna ejcercitia commendo/non auiditate 
pfeqnde laudisifed cbaritate feminande ^itat^So flat fua iocunda fenectus fli 
pata meritC iuuentur^.iHenentpfecto bone pfuetudines quem femel ceperut/*r 
cfi in adolefcentiacapifrin matura etatefuaf:iujctajll62^o:atj. 0uo femel e 
Imbuta recens fuabitodo:emteflaDiu.i^ducatio em z Dildplina (tefle Sene// 
ca)mo:es facit:-: id fapitvnufquifq$ quod Didicit. 'Bil g pflantius:nil optabili 9 ; 
ttilDemcp in pncipe/cui tata?- getiu comirnf falus q?in ejccrcitio facrarum litte^ 

' ^ 4 


iCotrftio Da 
turafolo $o 


©:atio pjeparatoita 

ra? cc pt:a q £a fapietia orif q peni t 9 ad regime cuiufcuc$ £ncipat 9 ncarta fore 
•Ril pftati 9 Dignofcif.^Ceftate fptifcrorq p falomone air,*£>er me reges regnat z legu pdiro// 
inpncipe cjc ree tulfa Decernut . *£>er me £ncipes imperat z potcres Deccrnur iufticia. 2^inc 
ercirio facra vegetius in prin.pmi M\oe re militari. 3 ta inqr.l^ecE em queqs op 5 magis vel 
rii litteraru. meliorafcire vtpluracp ; prirtcipercui 9 Doctrina oito porpdeife fubiect£, ifj^e// 
mu rotis re afluptis virito robfecro eos 4 fcpta nra Dignabunf plegere vt no fint 
faciles p me pcipitare remerirar^ f 0135 more illo?, q nullo Dogmate fiilti auda// 
ctflimo qdc jclo z mag£ amaritudinis q? Dilectiois inflamati:autDerrabut:aut 
irrider.aut mo:ecanu efttiantiu ejtreri 9 lingud ejttendiir vt ait Iniero. Sed b a 
ptjs lectorito cbaro corde ejtpoftulo:vt fi qd DilTonu autno recre,platu in bis a tb 
cp altjs fcript£ nris iuenerit lima correcrois vere cbarirat£ Digncf abradere , 'glf 
errore meu mibi itimare no tarder.Sut viua voce fi pfens. >Hur fcptura fi abfcs 
fuero. St au t a pfenti vtra pfifterit me elTefublatueofdebuilif flagito :vt^> cui// 
pis meis Dnm iefum cbziftu ac purilfima virgine Depcenrur: quatenus rcmiflto 
nis gratiam confequi merear. 

f£0:atio Deuottlfima pparatoria ad ptritioe 5 a Diuerfis;ejecerpta boctorito. 

igif valeam 9 pecrou nra Diltgeri 9 bifcurere atcp ciilparu noftrarii lar 
V queos Dilfo luere ac memorari :i£jtpedit oino vt prius corda nra ad fup// 

f j -r - ni lumis clcmctia crigam 9 qua in oito efle inuocada:ta gctiles pbi q$ do// 

H 1 «h / * ^ ct0je6 c ^tbo lici teftanf. 'Ha lujc illa Diuine gre q iuftificaf impius Daf a folo Deo 

oa ao eo, cui 9 volutas eft pura acfitnplejc caufa oim merito? a q fpuales Diuitie atcp oia 

Dona gra? taqj a fontali fmcipio in nob Defccdut. Jdcirco Dignu eft vt b celefte 
mun 9 vere ptritiois qram 9 ab eo 4 folus coferre pot. 0uapropf toto cordis De 
fiderio bortor rpcorrfuadeo : vt peccatrijc ania cora imagine cruci fici oratione fe// 
quente flejcis genito :iuct<;manito ac effufis per ora lacbtfmis Diftincte cu Deuo// 
ta cordis atrcntione.pferarfic Dicens, 

incipit oro Altitudo Diuitia? fapientiezfcientie;Dei.0 trinitas laudabit * z vniras 
0 mirabit*: par’ fil i 9 :t fpulfartct 9 . 0 ona fctiflima ac purilfima ]Vgo ll>> a// 
ria aduocatrijt peto? clemetiflima.Sd vos qcp feto? angelo? coborres: 
cberubtn atep ferapbin.z£t parit’ ad vos ccleftes militie fero? fcra?cp oim.i£go 
fcelerofus bomucio in fcelerii meo? fepulcbro iaccs erigo liberos cordis oculos, 
J&d vos fupalices porrigo man 9 3d vos fufpirorad vos cofugio:vofcp totj re// 
afluptis viritr) peupifeo. Sed magj ad te Dtieiefu cbfe fili dci viui: 4 me a laqo 
eterne mort^ liberaftit.p effufioe 5 tui peiofi faguinis viuificafti.i^go peto? oim 
ingtiflim 9 :merito? pauprim 9 : flagirio? abudanriflim 9 : firmo^pofito acDcli// 
berata volutate ad correctione vite meliorC: recurro ad clcmentiflima bonitatis 
tue miam. 3 » cui 9 pfpectu^pteftor me velle ad ouile ouiu tua? redirecu fis pa// 
ftor ille vcr 9 4 nobmflima aiam tua,p ouib) tuis Dcdifti.Scio nec Dubito^pue 
ritie metasradolefcetiecurfuriuuerut^greflu.atcp oia rpa mea:anos:menfes: 
Dies ihoras.ac morneta fmgla timore tuo Depofiro rrafgrcliiis fu a Diuinis legito 
Dcclinado. 3»fticias ruas^pbanado rgram tua abpcicdo.Dona fpfilfdctt ^tutes 
oes arcp eccfiefacrameta fpernedo.^cc bis prent 9 mat’: Dedi^pjtimo meo occa// 
fione peccadin peccantitorpfiliu: aujtiliu:? fauore.ejc q indignatione tua incurt 
rilTeatcp apfortio fupno? ciuiufeparatu me video. 3Qmeo ^ vebemef Diie 3c// 
fu z toto corpe cotremifco:ne Dicas mibi. 0 boim infeliciflime.0uid Debui ti// 
bi facer z no feciV^o eras:t eje nibilo creaui te.^eccafti z Diaboli ferui i!te feceji 
ras ;z redemi te,Jn mudi circuitu cu imptjs currebas z elegi te.i£rrabas vaga 
do^ mfta picula z liberam te.^mbulabas p tenebras ignoratie-tIDocui te.^)e// 
dera tibi graj in pfpectu meo z voleba facere apud te manflonc tu vero Defpe^i 
fti me:*: no filu f mones meosrfed meipm ^piecifti retrorfuj z ambulafti poft co 


iiabucbodonofo: fo.xra, 

eupflcctias ruas, idcirco ©ne 3Jefu benigniflime: ©ne iefu fuauifTime:©ne 3efu 
©ulciflime.per mertra Ikratiflime pafliois tuerp illoe acerbifiimos ©olozes pu// 
rilTime genitrici rue:per gemit 9 ? lacbz^mas feto?, apfo? indulge mibufuccurre 
langueri anie.-recjre ouc pditd a facro grege ruo euagante. i£t concede mibi in b 
cnlio penircrie veru cozdis ©oloze ac firma pero?- meo? ?puctionc. Ba obfecro 
©cfts meis fonte lacbzYmaru vt culpas meas eo q merenf ©oloze flere valeam. 

Suge ©efideriu mcut ©a qo peto qm fi cucra q fecifti mibi ©eder£ no fulfictt fer// 
uo tuo nili reipm ©eder£. 2}eu beu ©ne ©c 9 qle mefecifti/? qle ire? me feci. 3 n 
petis pceprus z nat 9 era z abluifli me:fed ego peiozib? fozdidaui me. z£rperrus 
lu in memeripo bozrozc pero? me? infufpoztabile: qzerfi canis purridus feret 
boib\guius tn peccaro: feret ©eo z angefcio ©ulaTTime iefu coja re cjtpando oes 
tnujrares meas:q:ru]ibl 9 pores ©elereoia fcelera mea. "Bo em abfcodo:f 5 ondo 
“Bo cccufo :fed accufo.i£go reus:ego accufaro: me 9 . i£go fu$ cj peccaui in celii z 
coza te nec funVoigu 9 vocari fiU 9 tuus. /£go fu <} peccaui fupjnueru arene marC* 
i£go fum 4 amifi vri me iufle ©ana^e potes tu rn no amtfiftC vn peccarozes iulti 
fieare foles. *£>arce ergo parce mibi ©ne d[ es vera falus no vis mozrc pcatozie. 
tizccc ©ne iefu cbzc coza guiflimo cofpectu ruo ejtbibco aiam mea ^ruru muneri'/ ' 
bus ©efolata .-pondere pero? guara:©elicro? fozdib/ fedara.0 pera mea innue 
rabilia eftis z magna valde z nifi a vobis abfoluarqd erit ©e m er Ba fupbia re// 
bellat: au ariciapungir.lu, curia var:pfumprio iudicar:cofcienriamo:dcr: gula 
incirar:in;udia murmurat:lingua ©etrabiniracudia pturbat: ambirio irridet: 
acidia tcpefcir.oculus cocu pifcir.l^inc video iudice iratii. 2^inc angelos flen// 
tes.^mc ©emones fremctes./Cofidero ererna gaudia:video parata fufplicia. 
z ideo rimo: me corurbanbozroz aggredif:?fcicntia accufar:©oloz ofpzimit:trc 
nioz muadirrcogitariones incrcpar:fugere no licet:? quo me ©iuerta ignozo.0 
cecaminfania.i^^ppbana temeritate, gjcio z nullarcn 9 ©ubito q>fola liberras e 
no f uire peris. i£t fcio q» qui facit perm fuus eft peti, i£t ire? ania q peccaueric 
ipamozicf. /£t nibilomin 9 fragilis:imo volubiT mens mea aperis no abftiner: 
fed a fcelcrejin fcelus furibudo impetu ©ilabif. tgiuapzopf pfudoz in memetipfo 
nec ©ign 9 fum ad celu oefos meos leuare: fed multomag£ ©ign 9 fuj illos pio: a* 
do cccare. ideo recozdare©ne clemerilTime ac iuftifiime qz qjuis iudeje z reftis 
fis ad me iudicadum:es nibilo min 9 mifericozs ©ns ad indulgendu: z folus crea 
toz ad pferuandu ac verus redempto: ad me liberandu. /£t ideo ©ne iefu p infi// 
nira bonitarj rue clementia ©ifpone coz meu vt vere fit ?rritu z builiaru.i^ua// 
ten 9 omi fpurciria peto? elimata tibi gta fint omnia opa mea. l£t parif in boza 
moztis mee ful^pfidio gratie tue fecurus coza rigozofo ejeamine tui ©iflricti iu// 
cltcij apparere valea. 0M es benedict 9 p eterna fecula ^men. 

Q&Mahf ad vera ptritione reqrif pzimo vna ©iliges recozdatio ftue ©ifcul?/ 
fio peto? mozraliii. foc qua tria ©ubia longa z pulcra ejtplanatur in 4bus mfra 
curiofa ac ©igna memozatu continentur. 

purnie igitur cofidemndu eft cp nemo res 

pente fit fumus vt ait oBernard 9 . ideo optet vt peccato: gradatim pcc 
j dat ad adqfitionc bui 9 tbefauri prritionis. 0Mia etia ©iuinu lumc gra ^d ©ona 
^ ^ ^datim i nos ©cfccdit. iSt ,fpterea ©ona fpualia in nos ©efcedere ©icuf. fpualia gra// 
vnde 3aco.f.c. 0mn e ©aru optimu z ome ©onu pfecrn ©e furfum eft ©efccdens datim pce// 
a patre luminu. 3dcirco necelTeeft vtpctozprrario modo pipm lumen ©iuine dendum eft. 
gratie in ©eu reducaf gradatim afccdendo mjeta illud ©auid. 3 bunt virtute 
Cn viiTutervidebif ©eus ©eo? in Pyon. id eft in plenitudine ptep lationis vt ©icit 
glofa. 2^inc 3frt>,in.tj.li.©e filmo bono.c.jcjcjcvj.ait. 0ui inozdinate ^tures co'i 

a / 


fbaititim oubiut» 


pbendere nfrif cito piclitaf. Ibcc eft caufa tn rem natura : vt quecucfc velocif ad 
ipfectu tcndur ftne Dubio celerif fmtanf:(Tcut bcrbc q taro feftin( 9 pereut q?to ce/; 
ferius crefcut.Bt vero ptra arbozes alta radice fundate: (deo edurat oiuti 9 :q: 
gdatim ad.pfectu puemut. T>ec § ad adqfitione vere prritois Debito 

s ©zdine,pccdamus ejtpedir a modtcj ac minimis incipere vt ad alrioza fcandere 

valeam 9 .z£t (deo optet p:(mo vt peccato: Diligerer (nter(o:a cozdis fu( odcunat 
f(c:vt fiat vna mligce reco:dat(o vfDifcuffio oim pecto?- mozraliu De qb pecca/; 
mlc ania no fuit pzius fufficieter ptrita t bfuKata. Ha tefte jCbzyfoftomo nulla 
P falure anie ronalis pot effe talis epbozrario qlis eft peccato? recogftato.Scd 
ad maioze euidentia eo?q Dicenda funt tr(a Dubia nobis Differenda occurrunt. 
d7p>:uno.vtm ifta pecto? tuTcuffio fit ozigo (Tue pneipiu vere ptrinois. Sc£o 
quo aut qual(f/aut quis modus obfei uan Debet (n tali Dffcuffione. tertio qjta 
effe Debet talis recozdario flue Difcufiio peccatozum. 

3 rea p:lmu Dubiu plura occurrent ad feribendu. qzpprer materie Dignis 
C tarc femp emberat ratio Differendi. Sed ne videar guare eos q fepta nra 

oignabunf plegere intendo fub bzeuiblfingula effringere. i£t fo:fita bec 
Vt(K 9 < pderut.q: tefte igzego.Sepe alimera q m(n 9 fufficiut/au(d( 9 fumuf.iCun/> 
eris g omifiis :£:o refolurioe bu( 9 Dubtj pfiderandu eft cp tota intentio nra fer t 
ad clare oftcdendup» cozrectioe vite melio:£ laguentj acfirietis anie.^ac (uftift 
fima:fctiffima:pt)ffima:mer(tiflTma Deo pttertanget' griflima pcliifioiie videlj 
cpfons o:lgo:caufa:t fudametufalut^ ale ronafeft/feipm aqpzias (matares re 
eognofcere.i^tio^obrinedagra fpuffcti nulla meliozmullagrarioz: nulla (ufti 
oz pot fieri e,ebo:tatio cp tpa peto? noftro? recogitatio . 3£al(s dfpe peto? Dtfcut 
fio fiue ejeamiatioapriefc: t eft pzincipiufaLut£ ac vere prririois.2^ccaut flutas 
fundam e// m ^ 16 vartjfcg modi sebari pot. 4£z£r pzimo p aureas fnias t a feto? Docto? q$ 
m falutC eft &ft ,ln a? feriptura?. f]“Sc$o p famofiffima ejtcpla giufiimo? peto? 4 tadem p 
pera fua re// W recognit ione faluari funt. tertio videbim 9 qliter ad Difcuriendii ac rerne/; 
eoqno r ccre nioza dubias m lirares epcitamur ejteplo aqle:cerui:arcp ferpentis:q: bec tria 
aialia renouanfadiuuftutc.f£3n primis igiffcireopjq^oesDoctozescarbolt 
c( qfi rube fpuffancri affirmat;q> ad placadu ira oipotenr£ ac mifereris Dei nullit 
efficaci 9 remediu bzi pot q^peta fua recognofcere ac memozari. vn Bug.in libet 
lo De co:dis ?tritoefic ait. l^ndto magj qs itelligit mala fua:rato ampli 9 fufp(// 
ratt gemit. ^Mixaupjjqd| pa ritofri a oeria-copu nctio neicopu nctio De 

uotiouciDeuorio pmendatofone. 2K>editat(oe bo ad cogn(t(oe5 fui (lluminaf^ 
3n copunctoe vero eje pfideraroe:malo? fuo? co: inrefo Doloze tagif.bec 
3dc teftaf 3fi^6. in.ij.li.De fum.bo.c.jtq.vbi Diffinies ptririone 6tf(c. /Cotririo e 
©(ffimrio copunctio cozdist bullitas metis cu laebzvmis venies De reco:darione peri? t(/> 
cotririonis iudictj.Ju qto ^bis tria Deptritione tagunf ab 3fid. tb:imo em ejtpzimit 
rone nois Dices, ptritio eft buditas metis. Sic em fupbia eft inttiu ornis peri p 
qua bo fenfiri fuo inberes a mandat^ Diuine legj recedit . Sic bo ptr(t 9 p builita// 
te appzopinquat ad Deu ? axpzio fenfu recedit bu(liat 9 .Sc£o tagit modu ejeteri 
o:e ipius prritois fic Di.xCu iacbzvmis vcnies.qz amaricaf peccatrijc aia (n reco: 
datione^pzie (niqtar^? DeinD ab tntfmo cozdis trabit fufpiria tpzupit in lacb:^ 
mas.Scd nota q? ifte effect 9 lacbz^ma? epterio: no eft De neceflifate fed De bene 
ee vt in^fj^crr 9 De tarctafia inam.fen.Di.jrvp.SIerrio ejtpmit pncipiu^tritiois 
eu fubiugit Di. leniens De rccozdatoe peri ? timoze iudictj.^Ha ^fiderario^zie 
im4rat£ ac rimoz (ud(cio?Dei:ejtcitantpctozc ad cozdis ptritione vtlati^jcpU// 
eabim 9 .Scd nota b(c q> timoz fine fpe no ptritione fed Defperatione poffet face 
re vt tt fetus Xbo.in.iitj.fente.Di.jtvq *vbi qr(t vtruptritio fit Dolo: De peris vo 
lutarie affumpt 9 # z£t (p fpes wuiue mic ti effe ca ?tririois, 0?eg, (ndiij.lt 


/7 


|£mmu tmtriu IFo.vl 

mozaf.c.ctj.ffc a(t:&um petm qflp qo fec infelligit:©u puitatj fue ne4tiam fub f 
tilif penfat/meroze mente obnubilat:* qfi ocufio fcrcnc Uncte aere ocm in fe tra 4 
filicate cozdis pnie turbine ©euaftat^re? in.ijr.li.moz.c.jrl j .ira m^nSSepe aure 
ira mens in culpe rccozdatoe peutif :vt ad ppetrationem illi 9 longe gui 9 cp piius 
capra fuerat vzgeaf:* ©epbenfa trepidat:fecp ipam vartjs motito impulfa ptur$ 
bar.3£> eruit qdem ne vincaf renranomtoifj reftftens 15 ipm q$ logo laboze cer// 

taminis affligif pbo:rercit 2^cc i^zc/pzopfea .Sug.tn fmone.v.6 Ictantjsep'/ 

cirat tepidos ac frigidos fenfus nros ad cogirandu peracta fic ©i. £euimu ge 'P cr a n irew 
tuis pcri/eftjnon mrelligere pcta.0es qdem cogfcenres crimina fua reconcilia// ll 0 crc c P elu 
ri ©no p pniam pnr.*Hu's magis plangi 6 petozito ©ignuse/cp 4 putat fe no bre mu genus 
qbplangar.;j^fra|em©elicro?generafunt*obl 5 ptculoJio:a:* mag£ notia (ut petn 
qnonejtnmanf eepcta.^lfin em malu facilius ©ecipitcpcu non mtelligif die 
malu.l^ec £Luq.z Joanes os aureu i epfo ad bebzeos:? br 6 pe. ©i.iij.c.iudas. 

Ira m 4 t:^>agnu e vt 4 $ peta fuaagnofcat z meozia eo?pfeueranf retieat.^ul 
Iu inuemf petof tale remedm/fic eo?, ptmuata mcozla.2?ec Cbzyf.loinc 
neca mozatadTLucil.m epfa.^cvip.fic ait lanitium c faluris cognitio pcti.z£gre 
gie mibl 15 ©ijtifie vidcf epicurus.*Ham 4 peccare fe nefcir cozrigi non vult:;©epze . s ^ 

Eendas re:optet aiup emendas.^ec Senec.i£ftjpfecto nobiliflimu ac potifii// 
mu pnie ftgnuumo int oianltrn mirabilius cp petm futim recogfcere. vn jg)autd 535./? 


In f^s.ait: 0m inid.mea ego cog.t petm meu p me e femp, 0 ui em pt recogno tl0l: %Z 4 
fcere ituqtate fuam ille fol 9 pt ©olere:refte 2imb.i£t fic idem feribit in lib.6 apo» recogiter»; 
logia ©auid.ca.ijt. Sunt plericp 4 in lapfitofuisgtianf z putantea laudi ec que 
crimis funt.Siqs alienucoin4nauit tbo?:t pudice femine ejtpugnauitalfeccu. 

Si vidue^fpofitu aliq fraude mutatur, illius nece bois.iatrocintj infidtjs z ra // 
ptu viuere/purat ee jfrrut^^onnulli circuuenire ac fallere arbitranf ec fapiex£jc 
bis omnito nll's pt ©icere cu ©auid: 0 jn imq.mca ego agfco.fj ille fol 9 4 pt ©ole$ 
re q$ fecerit/pdcnare q6 ©eliqrit/que fuavieia ?pungut.i£t pa?.j.irafubiugit* 

3nftpics em ©electaf erroztto fuis z nouis vetera obubzado petis fe cttimat ad// 
iuuari/idcp equitat in crimine. '&t faptens aduerfum fe iudic at ec ©lictu fuu. ^ ~ , 

z tancp boftiles acies : ita lapfus culpa? fua? aduerfanriu mo fibi arbitraf ob// KArVl; 

fifterc.0uic4dpfonuerit:4c4dincrepuerif culpa eiipziafemp occurrit: 4cquid 
fuerit ©ictu aut lectu/in fe ©ictu putat:4c4d intcdcnt/(c nutu/ fe ocuffignari pu/ y ? lclc 

rat/fi epulef/fi cogitat/fi ozet/ac ©cpzecef.an oculos eius femp eft erroz^zius: z 
momentito omnito culpa pulfat pfeiam : necq u iefcere : n ec obltuifci finit/ velut 
grauis cenfoz e^agitatfe terroze opemo. 0mia igtf aduerfa babet 4 ipe fibi ©if) 
plicet.ipefui accufaroz:ipefui teftis eft: nec inuenitquo fugiat: qui|pe fe purget 
% ftimulat.Sed 15 bone ment^ eft vulnus fennre pcn.*Ham 4 erpres ©olozis ftit: 
non fentiunt ©olozis acerbitatem/qb eft immedicabif egritudisrqui aurem ah>/ 
quo ©oloze pungunf/fic©olozts fenfu non carent: ita etiam non carent fanirar{ 
jpfectu/ vbi em ©olozisfenf 9 abictfenfus eftvite.Sentire em vitafvigozC ac mu an 

neris eft.^n z ille qui errozem fuum non agnofeit/infanit/furit/ ©efipit:qui au// 5 

tem agnofeit vticp refipifeitrnon refpuit remedia famratisrfcd ipe reftringit: pe// f 

nitet eum culpe ©e ipafemper cogitat t cogitando feipm condemnat, ^uft^em ”^P un 6 1 ^ 
inpzunozdio fmonis accufatoz eft fui. frec omnia Bmbzofius. 0 Ma (cientia pcro 
aperte ©atur intelligf q> confcientia viri fapientis femper pzopzias culpas diTcu 4 
tif : varios quocp remozfus ac ftimulos paritur.x^contra jbo infipiens:quia pec/> 
cat et babitu ©electatur in crimine z negligir faniraris remedia. 3 rerum ^(m// 



Pmniutmbiu 


ai a 


nes aut qntam potcnna.Tcd qlem anima ac menrc vnde omnia pfilia^ficifcanf : 
ad qua ope£ cuop fruc^refcrf.^ccSmP.-rlBcrn.in li .6 pfcia.c.j.ait.ige eo em 
vnuf^fcB iuft 9 ee incipit ejc q fui accufaror ejctirerit. 0 ua$k legimus fctm diu xa f 
gem ejecbid 4 vr audiuir obiurgarojefaie erupens m fonte lacbr^ma# penitudf 
Amarica? nem ^airauir.l^am reccgfcens feipm ingemuit ad Dnm Dicesj 0 a.tttvitj.c.T^e 
ia eoeriratt co S ltabo t,bl omnes annos meos in amarimdineanime mee. Smaricaf nancfc 
•do octa deo i mma P cccam * c “ fc recogfcit creatore futi guifoffendifle t et tali amaritudine 
mifit 1 iamDiuina infpiraroe fubintrante qddam fuaue medicametu pficit:x inde^p// 

rumpit in lacbzvmae.l^mc fingultus/bincgemit 9 / bine creb:a fufpiria in moz> 
tariolo pfeie pterunf.i£t io .Hug.ad fragrantia odoramento^ buius ra falutifc 
re medicinejeteitatfenfus nros in lib.q $z Scalaj>adifi/fic Dicens: 0 felices la 4 
eburne g qs macule interiores purganf :g qs petop inccdia etringuunf. aBeari 
q fic luget^/q: ridebir£.3n lacbzymis agnofee o anima fponfum ruu. amplectere 
Defideratu.igt itep :0 one iefu fi adeo funtDulces ifte lacbr^me q et mcmoziaz 
Defiderio tui ejcciranf/cgoulce eritgaudiu q$ etmamfcfta tui vifione capief.Si 
adeo c Dulce fiere,p te/cp Dulce erit gaudere t te: £>3 bmoi fecreta colloquia 

ferimus in publicur/Cur in carnales affectus £bis cort» conamur ejtpmere^Jn'/ 
etgti talia non intelligur.lxc 2iug. 0 vere res mirabit', i^c^bis medicinalib* 
pficif medicina cozgafct et venenofis/medicina mortat. <E>5 etvenenofis petis 
fit' in co:de ptrit^/medicina pficif fa lurar£ i£c fic ait morat' DoctoziBzedn . vi tl-li. 
mojaKca tvp£al'qppe amaritudo pnie jfcecudanri cordi impo:tune ingerit illici 
ta q omifit-feiftricrum p bec mdice ondit.-fufplicio^ minas incutir/pauoze ani 
mu ferit/pudoze pfundit/motus illicitos increpar/qetc notie fecuritar£ turbat. 
0ue em pdito: bona prulit/q ipe bonis illi 9 mala rndit enuerat /q> mire ab eo 
pditus/q> gruito nutrirus/q? ronis fuba in pditione Ditatus eft/ q> pdttozis gra 
vocat 9 / cp feq ipe vocarus noluit. /£r. j.fubiugit fic.2}3 ln eorde iuftop amarim 
do anime lingua fua q tanto eis fubrilt 9 loqf qntot interi 9 audif. g>ec iQ:e. 0 n 
g ifta in eorde bois fiiit.fciendu e tuc Deu ee g gram cordi biiano pirre ;reft e 3110. 
'fcp D3 bo tuc feipm magj acuere ac Difponere ad compuncrioneqn fentiroeum 
interiusogante/tucetiam vtattSmb.in lib*b bono mozt^ncipirDefcendere 
ros fpuficti atep in anima oefluut falubriuvngueta ^bo?, ac oiuerfa?- flaarat lon 
ge larecp redoletia gfa?-fpiramina,i£r ficait iBer .fup jCanf.-jbauptate/mafue/ii 
tudine/ fletu renouaf in anima fifirudo qdamtimago etfmrar^.^^pe tuc incP/ 
pit adelfe^t 9 oiuina ait CalTio^qn oeficere incipit pfumptio biiana. 'fton em 
maior oigniras in f uo ti ee pot cp^riam infirmitate recogfcere atep m fuis iuri 
bus autmerirj nlfam b:e fiducia. 3^ ^Ber.fup Can.fer.t.fic ait: / 6 ft § vnguetu 
^ f prritoisoelictamftapplectes.l^alibioolorepugimmaiafac/qrmouetadppu 
0uo pficif crioncapa amara recordatio peto?, fuo^.^oc igif vnguetii aia fibi mult{ 

vnguetuc ot/ irrctiracrimib.Sicu incipit cogitare vias fuascolligit/pgerit/preritcp i mor/; 
rntiois tariolo pfciefue mfras ac varias fpes peto^ fuo^:^ itra eftuat^ pecror^olla fimf 

oia cocjt igne qdd pniex oolor^vt poflit Dicere cu^ba.iCocaluitcor meu itra me 
t in meditatoe mea etar.ignis./£t bvtic^ c vnguetu q aia peccatr it fu e puerfiois 
pmordia pdire D5 plag^ fuis recctib? adbibere. •Jbrim ndc^ facrificiu 60/ e fpus 
ptribulat 9 . ii£t J.ita fubiugit.^Ho e § oino fpneda/ nec vifettimada bmpivnctio 
cui 9 odor no folii boies^uocat ad correctione: f3 angelos ad etultationc inuirar. 
%)ec oBern.^i igif (vt ait Sencca)ammus nofter qtidie ad rbnem reddenda e 
voeddus runc,pfvcto laudabilior eft animus tefte Bug. cui nota eft infirmitas 
^ria qj qui ea no refpecta: menia mundi vias fvderum fundamenta terra^t fa 
ftigia celorum fcrutaf.j^r vere fruftra cordis ocrm erigit advidendu dcu : vt aic 


i3c laudibus t>auid ^o.vii 

Confidcra vnde venis/q tendis/quo viuis/quid agis / < 5 d amittis/ qntu qtidic 
pficC/vel qntu Defic J/ qb cogitattonib mag$ incufarj/ qb affectib qbvc fenfuf/ 2£>ulta req 
tim illecebus frequentius tangeris/ vel qb rentarionu machinis a maligno fpu runfad cog4 
acri 9 impugnar^i£tcu totu inrerio:is * ejtterioris bois ftatu ? habitu qntu poti, nitione fui . 
fibile e plene coguer^/nonfolu quaffisivepetia quatee Debeas 6 cognitione tui 
poteris fubieuari ad premplarionc Dei .fMoprea ejtimi^ppha?- Dauid:intelligcs 
qntu valeat apudbeu^a builitas fiuc recognitio infirmiratis^ic in 'fbefWl* 
ait.^ijti ofitcbo: aduerfum me iniufticia mea Dno:*z tu remififti impietate peti 
mei. 0 clementia mifcrant^ Dei. 0^ba aurea z admirada.*Hon cm bitff ?fire/y 
o:: f? ait pfircbo:/non locjf in pnti:l *5 m futuro :vt Daref intelligi cp ptrir io b> an// 
nejcu,ppofiru pfirendi.z£tq> ralc^pofiru in cau ncitats b 5 ?fefii 6 ts effectu.icr ioo 
3,ug.ejtpones bec $ba Dauid ftuper z admirdns/ait . 0 magna pietas Dei vt ad 
folam,pmiflionepcra Dimiferit:nondu^nuciato:e: ettn iam De 9 auditin co:de: 
q: ipm Dicere qfi qddampnunciare ei vor um cm,p ope rcpuraf./£rplana g fic pt 
ba Da u id. ©ijti.i.in co:de meo firmif Dcliberaui firmif^ofm/firmifftatui.-pcra 
mea remco:ara:Difcufi*a ac pcogitarapfireri: vt co:de fimult o:e fatear tmufhVy 
cia mea aduerfum me.f.accufando meipm z non aliu.i£t flarim fu fol 9 ? no ali 9 
g Dulcedine mifebie tue remififti impietate pcrianci.i^t bn mei:q: fi peccauero 15 

trtHi m^ii rWti r tiinid n twrm 1 1 /md tidii nAl 


furrejcerorb non ejt me/1'3 pura on i gra eft: gb i£:fa.jtlit). c.b: fic: i£go fum: ego (u 
ipe-r non ali 9 q Deleo iniqtates ruas#)f merfufple-^ppf mebono:andut gloziftV/ 
candu.i£t nota q> b br i£faias:z£go fum.ad maio:c ejtpftione ei 9 qb br/cu § ait: 

Dauid.i^t tu remififti impietate peti mei, 3 Tat'cft fenfus.TRemiflio peti c ejtme'/ 
ra gra Deiifed perm impuraf facienti q.D.^ibfit a meDne vtretozqam perm meu 
in te.i£t Dicam.\ 5 £u Deus q me indumento bui 9 fragilitar£ onerafti culpand 9 es. 

2 tbfir Dne vt Dica pftellariovel influjtus co:po£ celcftiu/fiuebo/fiue mulier/fiue 
Diabol 9 /aut Difpofifio/aut o:dinario/vcl coplejuo ad perm me impulir.l^am ta 
lia^cogitare/Diccre/aut credere/ non c pfircri iniufticia me&aduerfum me/ 1*3 te 
fumme.boiiu/fumme iuftii/fumme mifertcozde De malicia incufarc ad cjtcufadas 
ejtcufatioes in pctis.ifitDictJ liquet ad pu£ auto;itare mthplici q> fundamenti 
fallit^* nfe/eft feipm ac^p:ia pera recogfcere. 

f[^Tres reges magni pcto:es eccitat nos ad recogfcendu^pjias iniqtates.iSc 
pmo^pomfccemplu Dauid: z agif b laudib/b lapfu/atcp b pnia eiUfdc. 

€cudo ,p cotrectione vitemdtozie (itientie 

iWWkac languentis aiqpbam 9 g ejtcpla farnofilTimarq’ ad placadu ira oipo// 
k (1 tent^ Dei nltm efficact 9 remediu b:i pt q3 peta fua recogfccre.l^oc a ure 

0 ndim 9 ctcp lo triu regu/q C u eent magni pcto:cs : g fui recognitionem laudib 

taluari{funt:q^ gefta in feptur^ fetis Defcribunf vt fuo ejteplo cucti pcro:es ejtcirc ac merit^Db 
tur ad fpem venie. |J ~ 2 >i funt/Dauid^ecbiaS/ 1 nabucbodonofo:.B 5 videam 9 
pmo b rege Dauid-tuir igifDauid ree bierfm /xpbtz ejami 9 /fili 9 iefle/ oi pnte 
ac cra pdit 9 :bicerat natura pi 9 / benign^mificojs/liberaf/magnanim 9 / pulcer 
vaide/atq? angelici afpect 9 /in arte mufica gitiirim 9 / in bellicC reb ergtifTim 9 ac 
viet o:iofilTim 9 /co:ge optime Difporims/fo:t^valde: vtpote q feones/v:fos/ ac gi 
gates intfcdtiz q mille aduerfus fe machinas fugauir.gn eo cjfpe ta Digna tam ^ - / 
admirada fuert cbanfmata q raro in vno boicpiugunf.lla in negoct/s lecfarib pw^te fub^» 
valde idone 9 fuit:*z nihilo mm 9 in pteplatbe rc^ Diuinaa tot 9 erar magnific 9 ac il,luraf $ J flic 
Diligennfrun 9 an co pariif relucebat jba mafuetudo z humilitas: f5 no min 9 regia ru DauicJ * 


mcrrtco carmine fnbtiliffimefcpftt.Si fuit fragitad culpa :ftn't tn fo:n'o: ad ve// 
ma .0i potuit rorboies occidere:porm'r for lacb:ymas fundere.0i fuitvigilas 
in pafccdis gregito : fuit etia vigilant ifiim 9 in rcgcdis jptis. ic e vir elecc 9 fm 
cc: ori i/oc qjamuel^pDa Dirit ad faulrvt pf^.f.^eg.piij.i^ticfiuircne fibi vira 
iurta co: futi:* pcepit ei Diis vt ect Dur fug jplm fumeo q> non f uauerts q pccpir 
pjjs.i£t b:euif? oauid^pf abundantia ranro# cbarifmatu/meriro Dici pt (lupo: i 
buanogeneretq: in eo mfufum eft qc<}d naturalr eft capajc buanit gen 9 /5*lir ra in 



>ile edidif^betiam.l^mc 2 -)tero.ad paulinti 6 omntto 
neb:fto:ie libns ita mcjt ^auid fympbonidcs nf pindarus t alcbeus: flaccus 
q 5 /Catullus arq$ fereiflis:cb:m lyra gfonat:? m Decacbo:do pfalrerio ab inferte 
ejtcirat rcfurgentc.^bec 2 ^ iero. 5 n qb? £bis 2 ^iero.afiimilatDauid qnq$ poeta 
6 : IvriV/ ru lyrico?. nominib:>:eoq> lyrico metro pfalferiTibeb:aiccrcpfit. ©r aut lyricus d 
cus i quo ^ rtca l* crl b[f : * 4 P:ie lyrica oicunf carmina q lyra cantanf ficfunt carmina bo:a// 
* 4 cU.2}icro.§vocatDauid fimomdc autfimpbomdciq: ipe Ivrice fcpht apD beb :e// 

os/ftc fimonides apS grcc 06 . 3 f 16 .q 3 m.vj.U.erym.c.p. 6 t uc: 0ce pfalmi apud 
bcb:eos metrico carmine pftantee compofiti/Ham m mo:e rbomam ^Flacci/ et 
greci pmdari: nuc altj iambo cummt/nuc elegiaco gfonar/ nuc fa fpbico nitent 
trimetro vel terrametro pede incedentcs.Ibec 3 (Vdo. Jofcpbus etiam biftozic* 
bcb:cu 6 in.vp.lib.antiqtatu.c.]cv/jnqt:^auid em vir fuit opttm 9 ? oi ^rureple 
nus/qs ee optet in regib? qb> tanta? genriu commitrif falus.^ide ibi fi vis (au 
dee mii i fica 6 qe feribit 3°f c pbus 0 jbrutib) ac merit^ Dauid/ cjs taceo ca b:eui> 
tarj. 0 i £0 optas pfa videre 6 eode legeejtplanationct rccti 9 Dircriin recollecti 
onc uram fug pia Imos pniales.fj^boftcp Dirim 9 fub b:euib? 6 prurito ac meritj 
. pauid:Dignuevr,p recreatione acco:tectionclangucnt$ anime aliqfubiungam* 
j^e lapiu yo $ (apji, eiufde ad multa fcelera ? guia pcta.^uauie § Dauid placuerit Deo jppt 
ad nura tcc// r £i(gjofitate/manfuetudine/acbonitate fua: mbilo minus non pt ejtcufari quin 
Ierat peta. m fta bo:ribilia peta comifcrit:q? indulgentia ?fecut 9 e:q: vere recoguit Deu gf 
mfoftcndifle; I 3 3 ofcpbusbifto:ic 9 beb:e 9 fere vbiq? coner ejccufare eu a labe pec 
3ofepb 9 'epj cato? :vn in.vq.nl\anti(ifatj iudafce.c.jttj. 6 r:q>Dauid niloino in vita fua: pter i 
cufat dd qn// calii vco:£ v:ie Deliqrit/cui 9 Dictu miramur. 'Hon eib pt ejtcufari Dauid a peto iri// 
rum pot iufticieiqn pcipitanf.ptulit fniam vt bona bereditat^ 2 K)ipbiboferb filtj 3 ona^ 
tbe Darenf illi fuoadulatonac medofo 0ibe cui Dijcit Dauid.^ua fmt omnia q 
fuerunt mipbibofetb: vt br.tj .TReg^ .jcv/.c iCla?- eft q> tiic Dauid ma le pcipiranf 
ac iniufte iudicauit:vt 6 t ibidem Tlico .6 ly.^u q: fiba mentit 9 e:vrclare pt$.i). 
tleg.ru:. c<vb i mtpbibofetbfe ejrculauic apo rege Dauid.^um q: Dato q 6 vef Di 
jcift^: tn mipbibofetb erat pus audiend 9 aut j^itae alit' erat Dilucidada aiicg pde4i 
mnaref ; 36 moyfes refte 0 :ego:io inftruene nos ne eje co:de. nro : fed er pccpro 
Diuino pdcmnationis f n i a m,p fe r a m u s : q r el a s ppli femp ad Diim in tabnacuhi^ 
uigreftue Deferebat: t iurta ea q Dne impabat indicia ^ponebat. Tyinc 0:egou^ 
ait:t b:.r/.q*ui # Sumogcpcauendu eft vtrectozee eccfiet <5 publica ludicia Cjr// 
ereet in Dictandis fcntenttjsmullatenus leuitatc aut furo:e Ducti fint peipites. 
0ed caufis pus Diligenf ventilarj:cu res q igno:abaf plenif ad noticiam venc 
rit:^uc Diurna t biiaita ler refoluaf:t fm q> ibi pftitutu eft pfona^ acceptioc re^ 
motaDiffinitiua fnla,pferaf. 2 ^ec j 6 ’ eg . i£ r ca ^ arro ait: 3 nipiric lignum e 
^ erigere cito fieri q 6 Difticillimu cft.i£t 0ocrates Dicere folebat.^clor pfilium 

nota f C q Ul f pnia./£r0cneca in4t: 3ngema recta Debilitat iraciidia.t itc^ .‘^raf^fa 
cinus pfilium putat. z£r ifto facto Dauid Daf eremplu regib? ac pncipib? agfiftu/ 
mu qntu fmt piculofi adulatojcs ac Detractojes .£u em Dauid cct tam pi 9 /lctu® 


oautd regis 


fo.vw 


t iuft 9 :nibilo minus ejt^bts SibcadularozJ/fuit ita capt 9 /ac £bis ei 9 mcnda ci Tfleges t6n 
bus adeo tnuolut 9 :vr Darer fmaminiufta inaudita gte/t qbpetuse:tboftmsa/,cipes Debet 

~ .-n.--.- J-f--. 


«erat.Tedfiba f uupefiimu fecit eqlem Diio fuo/que tn Debuifl* fufpendere^prcr dularozes. a 
fa lfam accufanonc Dni fui d crimine lefe maie(latj:vt bt iqico.b I?. X>mc Diuus curtjs fu» 
2^ieron.ad iCellantia in epfa q incipit: ^etus fcprurecelebzatarnja eft/oicfic: 

•Ribil em tam inqetat animu/nibil e q> ira mobile mente ac leuem fatiat/cp faci 0uanto:u5 

le totu credere: z obtrectato^ #ba temeraria a fenfumentte fecj.l>inc em crebre malop cau/y 

Diflenfiones:bincodia iniufta nafcunf :15 c qb fepe b amicis facit inimicos Dum fa fint oetra/y 

concordes <Jdem:f 5 credulas animas maltlbq lingua Diflbciar. St p magna qes crores, 

animi : magnam e mo# guttas non remeretoe qq$ finirtri qd audire . ^Bcatusm 

eft<j ita fep b vicium armauit:vt apb eu oetrabere nemo audeat, 2? cc&icron. 

gre^ in eade epfo btftc:3n rnftts majtime illo rpe regnat bvictii adulationis: . 

qbq$ grauifTimu eft: bumamratj ac beniuolctie loco Ducif :eocp fit vc iam q adu 

lari nefeit/aut mind 9 /aut fupb? puref.i£ftfane/grande/ ac fubtile arrificiu lau/y 

dare al te$ tn comendatione fui:? Decipiendo amtnu ftbi obligare Decepti. £fia$ 

2r)iero.ad TRullicumonacbu tn cpfa q incipiti^Rtbilcbziano felici 9 /cuipmirru 
tur regna celop/br fic^e credas laudatorib? tuis/tmo irrtfoubxaurcne libent? 
accpmodes cj te eu adulatoib? fouerint : z qdamo tpote met J effecerint/fi fubito "Rota 
refpejter:/ autciconiap Dcpbcdes poli te colla curuari/aut mau agitari aures aft 
iti7aut eltuantc canis, prendi lingua.l^cc Iniero. Si optas videre pfa De bvicio 
adulattbis/videaureasfmas Diui 2^icro.in epfa ad oemerria q icipitiSi fumy 
tno ingemo paricp fret 9 fcia,? ire^ i epfo mag ad eullocb.^gine q fcipit: Sudi fi' 
liat vide.ff^lrcri^cedcdo i cau nro peccauir Db g fugbia/vana $\o$/z au ari 



»t peipif moyfi ficati rulcr^fuma ftliof ifrf titjtta uuef Dabat fingit . 
pciu.p aiab? fuis onot n erir plaga i eis cu fuerint rece firi.^oc ar r» fuit obfuaru 
a bb i illa nuerattoe fiue bfcptbe:idcirco facta nueratoe jpfi pcufiir co: Db /cu vt 
^r.tj.TReg.jtjtiiti.Ciid e pfciu repbcdireu. ^nde Dijrir.^eccauit valde in 15 farto. 

q redargut 9 fuit a gad^pbat facta e inges plaga i fptbma occifi ffp agelii.ltc 
miliavirof :vtb: ibide. alia pera guiora bis pmifir ob q bfcnbuf.tj . iRe. 

^l.t.ttj.c.Ra priopeccauitadulterado cu betbfabeevjto:ev 2 ieetbei fidelilfimi fer 
mfui.igrat qfpe mlVerpulcra valde q ejt ob i illo coitu pcepit filiu i^tficiofepb 9 
bi(loac 9 beb:ea_.vt].li.antJ.iub.c.vt].ait:^uauis ob eet na iull 9 arcp rehgiof^ z 
prias leges mag ^rutefuarermibilo min 9 vidcs mbcrcula fpe valde pulcerrima 
accuct/eis pponeda c 9 pulcritudie llupes pcupia 5 reriere fr pofuir^d ar adulte Sdulferit^ 
riu valde horribile petm atm ginlTimu.^a i petis q fiur ppjcim pnui penalc.i; di eft bojnbile 
gnupena et mo:rCc bomicidm.Scbm e adulrcrru/ mai 9 qrpe c m furru/rapina/ petm . 
mcdaciu/t altjppfibj.^zopteaoes leges btellaf b lccl 9 /le,i: nntural' Icjt ciutt' Ice &c$ leges 
m o laica l et^phi ca l e,t canoica let euagelica tbots bb caucre dj ab b petb^tne Dereflaf ad/y 


^ wi wint^ouiceriunjoiuptietadpcmiujturie i 5 etpci^ 

ner ad pem uullictert cgtu ad 15 ptad ajiaricia reduci.vrglo.br ad epj 5 . v.c.frillb 
a j C ? ll3 ^/^§ ui9 J adtrlfru m fitrru c^to boi c cario: 
vp: q> res po frena i£tq: adulteriu Db butt miras bfo 2 mtrates/t fuit Duplet adv 

l>ouu lepala Dllcndiq^po em falfunwtlim tudiau iutcrptaf.igiuate atgrau^ 


' IS e laplii 

tatis fit talis fiVario oftcdir Marcus rulli 9 ttutj.lt. oc offictjs f ic Picens. 0ivc& 
aliitd agcrest aliud fimulares gfidi ampzobi :malictofi fur.tiullu igif cor, factu 
por efle vrtlccu fit ror victjs mcjnatu.^cc tulltus. Sic Pauid cu elTettuc pero: 
magtt 9 fimulabar fc iuftu z bonu «3deo voles abfeodere fcclus fuu mtTitad ioab 
pzincipf ejtcrcit 9 fui Pices. T^itte ad me vria ctlxum. 5 deo ei miTirp eo vt ipc 
vztas pozmiretai vjtoze fua :z fic petm pauid occultareffpCertio peccauttoa^ 
tnd victo t>uplicitat£. HS puplicitas cozdis eft ah' 4 d oftedere z aliud intendere, 
gita cozdis puplicitas eft magni! fcelus Peo z botto ejtofum. Sunt em viri PM 
plices f icut venatozes tenderes infidiast fraudes Pe qbus Picif.jfiScctiaftici.ij.c. 
•gle puplici cozde z labtjs fcelerat£.z£t ite£.v.c. 0 mis pcro:pbaf in puplici liti 
gua. 2 }ocvicio fuitmaculat^pauid.^Ba poftqjvenitvzias adpauid qftutt ab eo 
fraudulcrer. 3n recte ageret ioab z ppfs, 2poc aut maliciofe Pijtir.ne vrias gei # 
peret caitfa fui aduentus. ^niiqdcm oftedebat £bo fed cozde aliud intedebar. 

quo pt 5 guitas peri pauid 4 pe re tam enozmi fidele irrifit fuu. Xyinc mare 9 
f ullius iu.it) di. officio^ ait. 'Becvllagmttes vite maioz inuenirt pote» in ma4 
Itcia fifario intclligctie. ffH^uarro peccauitoauidinmooccultadipctmfuuni. 
t£u em mod 9 fit qda Pilcretio regulas pem pifciplitta fine q ^rutes fut vicia. 
f mjTbo.^odus eft petermiario adiaccs rei.^el eft qda mefura actu ii buanofl 
ru. 3deo qko aliqfc petm peiozi mo comittif tanto gutus a fetis poctozib itidfo 
eaf ;q: act 9 mozales rccipiutfpecie a mbz a fme.tSzdpterca Pauid voles abfconfl 
clere petm fuu babutt turpe modu imopeftimu. 'Ba volebat introducere falfum 
berede ipi v:ie./6t io inducebar illu adpozmiendu cu Vjtoze fuatvt fili 9 nafcirur 9 
aferiberef ei.f£0uinto peccauit pauid inebziado vzia.iCu em vuas effet valde 
pcuot 9 z recr 9 cozaono recufauir PefccderemPomufua: nec voluit pozmirecu 
vbzefua vt$z in r emi. 3 deo pauid vocauit eu vr comederet'! biberetcozafe:^ 
ructnebziauit cii faciens g fu os fuos occulte fibi Pare potu inebziatiuu. 3 n qua 
re peccauit pauid mortalif: ytpote mferedo no foluiniuria z corumelia ra iufto 
ptilitiifed eria notabile noeumcntu % panu.qr ebzietas obnubilat* ejttinguit fe 
fc liimc ronis quo fecermf bp a befttjs. Jdeo 0kc.utjx.vkif bziiicatiot ebzie 
jtas aufierur coz. ^zopterea filie 2Lorb que inebziarut patre fuu vt babef 0ene. 
jcijt,ca» non ejtcufanf a peto moztalupms baberet pia intetione. tefte beato tbof 
ma in.iip.fcnte.Pift.tjtnp.in expolitione littere . Sed 2iotb credif imunis fuiffe 
a pero moztali.ta ^prer ebzietate c^^prer ittceftu vt vicit tbomas in.tj.^q.cl.ar. 

idcirco nota q> in ebzietate puo attendi polftit fc 5 pefect 9 pfeques z act 9 
pcedes.ee gte autpefect^pfequctjin qligaf vfus ronis ebzietas bj efcufare pec// 
caru incgtii cailfat iuuolutariu g ignorantia. Sed ejt gte act 9 pcederis videf efle 
Piftingucdu: qz fi ejc actu illo pcedentp fubfecuta eft ebzictas fine peto: rue petm 
fcqucs etcufaf rotalif a culpa lic fozre accidit lotb.Si aiit act 9 pccdes fuit cui 
pabif.fic n rotalit ejtcufaf ali4s a peto fequeti § fcj rcddjf volutariu ejt voliitate 
pcedctj act 9 mq 5 tu fc 5 a liqs Pas oga rei illicite i ctcur t feqns pctm.Piminuif tn fe 
qns petm fic piminuif ro volutari), vn aug.p ^auftu bt lotb culpad 9 e no icitu 
ille iceftus:fed q$tii ebzietas meruir.ffSejtto pcauitPauid facies bozribilebo// 
miadiu no 4de eje impetu ire:fed tractate z apefate cu longa ac mftiphei Pifcufti 
one ani q6 peius eft. Aliata aut fit guitas bui 9 peti fatis liquet ejt graut pumV/ 
rione pmi bomicideCain. /£ft em bomicida pcftructoz buani gencr^: qz ejtter h 
minat boiern factii ad imagine pei z fimilitudine fui. 3^0 igif fa bozribili peto . 
fuit maculat 9 pauid.*Ba videp q’ no poterat iduccre yzia ad pozmicducubctb 
fabee vt fic miferia f ua tegeret, ruc fcpfir epfaj ad ioab pices poneret vzia eje 

adueifo belli vbt foztiftiiriu erat pliu vt fic occiderefqp? factu c.£jc 4 p3 guitas 
J? 9 bomiadt) efmfnplici circuftaria agguate permeo ei fulficerut pauidtot ac 


i 


oauid regis JFo.ix 

tanrc iniqratcs pmffiffe t ^ril/tampfu/ac iuftn milite.fed illu,pdttozie fec occi 

dere. f££>eptimo peccauit oauidzqz non folii '©rtam occidir/fj occafionc moy/ ©au'd bed 

tis fue pfe9 altj fui fui in illo plio intfecti fiit:t parif mftt vulnerati/* gcufli/atCB dir pfcs ppi 

alia pttma oamna t mala facta funtrvt folct fieri abvrracp gre bellandi*. i£onfi moztc vue. 

deraf em guitaeculpe/ronc nocumeti pfequentj^bi c § mai 9 oamnu:ibi c ma 

ine pctm/cererj parib? :z q: in illo -pflictu tot oamna fecuta fur/ quop oim ipe oa 

uid ca fiurao p:tm eius iudicaf guiflimuzqz ille fac rc/cuiue autorirate fitZyinc 

2>aul 9 ad Iflo. j. ca. ©igni funtmozte/ no folii q faciut ea:f5 q ^fentifit facicntib. . . 

t£0c:mo peccauit oaiud fcandali5ando ac infamando vzia in pfpectu ioab.^a £^2 

ma aiit e nobiliflim 9 tbefauruaamo petoftoz cunct£ reto tgalito: vt. j.latius pate 

bir.z£r io b refpcctuguif peccauit oauid:i£u em ioab g ipmmet^ria accepilfec ao 

cpfam oauidrcredidit ioab qp ^riae offendifl^ guif regem/ ejeq eet oign 9 mozre 

2^inc Jofepbus in.vtj.lib.antiqtatj iudaice.c.vtj.$t:q> oauid ftgnificauit g epi 

ftolam lua vlrtom'9 modti.ne fieret vzias infuo fcelcre manifeft 9 . 3$ab at cu fet' 

ret vziam ^Itante milite ac magnanime/q mag£ eligeret moztecg turpif fugere: 

pofuit eu in loco vbi erat onuo pltj/ficc^ moztu 9 e,f[*Hono peccauit oauid g ne£ 

gligentia/ liue g ptemptu/fiue g Diuturnitate rgisttando in miferia tanto^ pec^ 

cato^ qfi g annu.i&uiaa tge q peccauit oauid adulrerado cum ^etbfabee vfq$ 

ad repbenftone facta g natban traftuitfere annue.^oc pt5 ep b:qz fili 9 que coce 

perat aBerbfabee iam naverat, “jMopfca natban oijcit ad oautd.^iltus qna^eft 

tibi:mo:te mozief:vt to.tj.lfcc.jtg.ca.^inc a8oeci 9 in.iiij.lib,b pfof.pfa.iiq.Diat 

fic.*S?i neqria miferosfacnntferioz fit necelfe e oiuturnioz nequa ([©ccimo gut 

tas peti oauid iudicaf et eo q> mfte oefozmitates fuerur agguanres petm fuum. 

“Bam illa culpa bi guioz in q tranlgreffio e multiplicioz:pura in q funt mfte traf 
greflionee/fic inb peto oauid in q fuit ejtcefiiie culpa?. mfra? fiue iniufticia? et 
iniuria?:io petm eius fuit gmlfimu.i£tia illa culpa vel iniuria bi rnatoz q c indi 
gnioz vel irronabilioziputa qua qs facit ? eu a q bona r ccepir:cu reneamur bnfi* 
cere biifactozito nrisrq: ntbtl c qb fic tndignationc.puocet altilTimioci : fic ingtt 
tudo q eft vent 9 vzens/ficcans fonte pietat£/ refte jBern. ©a uid aut fuit valde 
ingt 9 m facto v:ie ta cnozmif agc9 o en a q bnficiu veri amozi9/vereoilectioni9/ 
verefidelitat J fufcepit;io rone bui 9 gui 9 olfendit oeu 'rpjcimii in b facto.fp^m 
pli 9 guatu fuit petm oauid^ppf fpealem repugnantia aetu9 petirqz ipe q pou^ftt 
it a ono cufto9 iufticie ad pimiendu t cozrigendumidcia z peta/ta enozmif viola 
v uit iufticia.i^t fic pr$ qnte oefozmitate9 fuerunt agguante9 petm ©auid. ^cc 
igif omnia ta guia fcclera ac tante enozmitateG fuerunt indulta ac rclapara ipft 
oauid: qz vere recoguit fcipm atep in recozdatioe^zie iniqrat^ ingemuit. f z5y vt 
deam 9 iub b:euib? ozdme rei gefte.*Ham moztuo vzia oeuotilfimo milite inrrodu 
icit oauid 36etbfabee in oomu fua:-r facta c illi vjcoz q pegit ei filiu. 3oa9 nu4 

ptias oe 9 non libenf infpe)cit:vt inqt Jofepb 9 vbi 0.30 irat 9 ^ oauid vebement: 
mifit ad cu 'Hatban^Bam q(tdfe 3ofepbo)erat virv:ban 9 t fapice.^Oiovcm 7 / 
ene ad oauid obturgatione acerrima fec eideiaflignando oe9 oefozmitate9 tam 
bozrendi fceler^t ^mo^ofuit ei familiare gabola non folii vt agrtu9 pdemna 
ret cu:f> vt ipe ? feipm^rerrct fniam/qfi nclcten9 (Jd oiceret.^it §: iRnde mibi 
iudiciti:©uo viri erant in dmrate vna^lnu9 0iue9t alf paug :z oiuee babebat 
oueet boue9 pfimoe valde :paug aut nibil babebat omnino pter vnam ouc par 
uulam qua emerat *: nutriuerat.iCum aiit gegrinue venilfj ad oiuite: voluit ot 
tiee e^bibcre ouiuiumgcgrino/fed refuan9oue9 fua9:tulitouem paugi9 z pga 
wit cibos boi q venerat ad fe.^Jrat 9 oauid aduerfus boi^ illu mmis/oijtitad na 
tban ;^iuit ons/qm fili 9 mozrJ e vir 4 fec b:ouc reddet in qdruplu. ^ale fniam 
^ptulit oauid :qz cu eet in lege mo^fi gitiflim 9 :nouerat illO qb fcnbif 


fstelapfaetpma 

S>i'4$ furatus fuerit bouc aut otie:? occt.vcl vend ! '.qnc£ bcues, p vno boue rcfti 
ruet:? qrruozouesp vna oue t 3£uc natban redarguens ©atiid amgnamt omnes 
©efozmirarcs ac circunftantias ppetrart' fceler$/ira ©icens 'Jtu es illevir d fec?ili 
banc rem: 3 6 bec6t©ns ©eus iTrf.i^go vnp rem rege fu p ifttf:* ego erui te t ©o 
mo faul:? ©edi tibi ©omu©ni tui. iduare gptempftfti ^bii ©ni vt faceres maluj 
Cnpfpectu meof^riamerbeupcuftiftigladio:^ v)to:cilli 9 accepif!iinv]i:o:c tibt 
z mrerfectfti eit gladio filio^ amon febrem non recedet gladi 9 1 ©omo tua vf* 
cp in fempifnu.z tolla vjtozcs mas in ocultuis:? ©aboprimo tuo. z ©o:miet c» 
TLatbanran vjtozib ruis in ocuffotbuius.Jn qb ]i?bis alfignauitnatban :epte circitftannas 
giroes etreu aggrauates pctm©auid;qetia©ircutiendefutabeoq verdqritpmam:vtlatins 
itatias agg/ ; aptemus in feqntib.*£zimo tangit natban circuftantta pfone peccantj/ cum ait 
tiates petm Xw es ille vir qfeciftt banc rem, £>c£o tangit circuftanrias ftat 9 ac ©igmrar^/cu 
fcauia fubditri^go vnjci te in rege fup ilK-Cerrio erpmif circuftdru crimts ppetrati/ cu 

ait:j0uareptcmpfifti ©iit vt faceres malu in pfpecru meo/ vzia erbeu pculfi 

fti gladio.^uarto tangit ctrcuftanria finie/cu fubitigit ©icens: i£tvro?e illt 9 ac$ 
cepifti cibi tnvrozc.i.B fine inffeciftt en:vt acctpes vjcoze ei 9 in vjcoze tm. 0 jnn$ 
to tangit ctrcuftanria modi liib q intelligif circuftantta loct:? ctrciiftatia rpis /cu 
fubdttanffecifti cu gladio ftlto^amonun tpe belli z in loco cerramis: z non occ< 
difti veneno vel gladio ruo:f$ gladio alieno/.filioy. 2lmon.3fte igif cominarto 
nes qs ©ijcit natban venturas fup ©auid ad ptt£ adimplete ftmt:nam gladi 9 fi nb 
rozis ©iit in vltionc fcelers venit in ©omti ©auid. i^uia filius natus eje adulrerio 
que pegit betbfabee moztuus c iujeta $bu natban \z abfalon fili 9 ©amd/ intTectt 
omon frem fuujpf ftupzum rbamar fozorj fue:vt br .tj.TReg£.jtitj.c,3re£ 3bfa0 
lon filius ©auid infurrejiir p pzem fuu voles inuadere regnu z occidere eii:vt t>z 
tf,lRe jtv.c.j£ciam ab. ..lon fedauit publice petibinas pzis fut©ati:d/gmttrcte©o 
mino in vltionc fcelerj :vt fcnbtf.p /iRcg.rvf.c. <~>ed t3ndc cu abfalon turptf fi 0 
geret a facte ererctrus ©auid/ p capillos fufpenfus cfubf quercu magna, au 

diens ioab tulit tres lanceas :z infijtit eas in cozde abfalon z moztuus e: vt pat$ 
fyTReg.rvitj.c. Salomon et ta filius ©autdoccidtcadonia frem fim.vtfcrtbif.itj. 
TReg.tj.c.ruq: macbtnabaf p eil/tu qz petebat abtfacb in vjtozc q fuerat vjcoz ©a* 
rnd pzis fui p lege :q vt br '£eui. cvu;,vbi pblbcf pcttts mrimonq cu vjroze prts. 
^fSzopf mo:// & P*$ q>P mozte vzie moztut furtt qttuoz filtj ©auid/.pmtis fili 9 betbfabee/fc 
tc^rte qry eund^mon/tert^abfalon/quar^adomas.iStoemc^malapfimafecutafunt i 
tuoz filtj ©a4 somusauid iujcta^bu^be.p.iReg.jcvfc.Stidtcs aut ©auid tam ©ilfictlc obiur 
tnd occifi ff, gatwne ecpauit ac vebemenf turbatus e. fic ait ^lofepbue valde pfitfus fuit 

3 i cu la eburnis ac trifttcta ipie fe cgtTTe pfeftirs e/ non ci ercufautt perm fuu: fed 
bumiTraccuiauif/nec tm oze:i*5 toto cozdis ©didei io recogfces fetpm / ingemuit 
ad ©nm:vn ©icit ad natban .tSeccaui ©iio: vtdes aut narbanvarios fingul^/ge 
mit 9 /crebza fufpiria : fttllares lacbzvmas/ vera cozdis ptrinonf ac ozis pfelftone 
iptus ©amd:3lico fubtunjttt ©tcens:^5ws qj tranftulitare petm ruu/ non mozte 
rteryq.©.(£uis pfa bojribilia paa conufcris tii qz vero ©olozccozdis tetpm reco 
gnofej : 36 ©iis rtbt culpam remittit z pena mitigat. *Ham cu fis bomicida pciTE 
mus:cs qfpc mozte ©ign 9 :f^f ©olozis tui acerbitate ac ptrttiots j^itate no mo 
rier£ ineptia pfona/fcd fili 9 q nat 9 e mozief.^attid igif^tcr bmoi peta arrifFima 
elegir pniam in q cecinit t^falmu.l.q inciptr:!^iferemei ©e 9 fm mag.mta5 tu 
nm.t^ui pfalm 9 nobiltfftm 9 ac ©euotifiim 9 c.^ipt 9 valde ad impetrandu ©ititni 
miam.3d c i rco mentj folicitudinc ac puritate ejtigit.eo q?oi afteetti fpualiac©iiu' 
na preplarione p!eri 9 iif.'Dinci£b:rf.in ©eicpnonebtii 9 pfalmi.Lci!pies nos red 
dei e cautos ereplo perozis ©autd q lapfus e ad tam guta p.ta. ita mqr i^auid ta 
lis ac taut 9 fpi]na:gfam bns:m iuucmli etate;fcnioz:q ©euicit bella .'4 mille adi 


oatiid regis iFo.x. 

nerfus fe macbinas fupauir/poft lbb:fetate/poft modeftiam/poft caftitatcrcu ob 
tmiuffj regmi ? gentes fubiugafi *5 z pajt vniuerfa tenerer/ tuc negligentio: ac fe* 
tuo: factus :,pfpetit emm 9 ct aduerlo mtierc & lauanterapuit iit vanitate oculos 
z Mccpit ictu fagu re. Budiantcurioli q pulcrirudtnes pliderant alienas. Suditf 
ant q fpectacufmfamut rbeatralib\ig)autd tafac tantus lefuser? tu putas teie* 
di non poflfe q6 mime credo fi oefos pieceri in fpem aliena. 2}ec jCbz^f.l^iero. 

45 in epfc ad Saluina 6 moztc nebzidq/epta incipit^ereo: ne offiem puref am 
bitio/6c fic: ^auid amicus oei z falomon amabif cius/victi funt qfi bomies: vt 
z ruine noB qfi ad cautionem z ejtepla pemtudis ad falutem pberent. &lme in vi 
*a lubzica hpfuin non merui r.l^ec ;£>iero.j£jtoictJ ptj ejtcplo oauid qnta fit $fj 
tue feipm acinas imitares recognofcere. 

ffi£rcmplu 6 rege cjecbia/^ recogfccns beii grauif offcdilTe/fingultibn getfi 
mitibj/ac fletu magno/ mifcbiam a ono pfecurus e . % 

0nfequent otciin 9 # mi meli 9 ntl falub:i 9 ,p falute anime peccatrici fieri 

^ pr/qj feipm builiare ac reco§fcere.^>oc aut ptj cjtemplo fetiffimi reg£ e$e 

cbie.^iui vt feribit ^ofepbus biftozicus beb:e 9 in.it.UB.antiqtar£ mda Vi 
cc.c.jtuq/Harura benignus/iuft 9 /ac valde religiofus fuit.j&ecm 9 laudito ac me 
rit^fcribifadplenii.iiq.TReg.)tvtij.ri^^.jtt.c.tite^in.q.li.^arat‘jtrijt.t,tt.t]tt^ 
ct. jcjtirq.c.? ite^ i^fa.jttjcvq.jccjcviq.^jcijc.c.f uit qppe ejecbias optirn 9 fili 9 /6 pcf j^jecbfas 
fimo p:e .Seba genitus ;fic parif legim 9 fcrilTimii pr em ab:aam genitore peflimu uafcif 6 pcf> 
babuifte.f.tbara luteo?. oeo? cultoze; vt ait Cbzvf.^ic igif ejecbias gui laguo// fimo p:e 
re oeren^egrotauit vfcp ad moztcrvr fcribif^fa.tttviq.tuiq.iRcg.tt.t.q.para. 
p&tq.c.iqon em poterat piefm moztj euadere p via natur vri 3jofepb 9 in.jt. Ii. an 
tiqtarj iudaice.c.iq.Bt q> languoz illeguis erar/arc£ a medicis oefpatus adeo q» 
«lecipeejecbias 6fe necei 9 amicifpemvlreri 9 fuftinebanr.3po igif ITcegrotante 
atq? in lecto occumberervemtad eu cfaias^ppBa milT 9 ejt pte oei ; q oijtit illi: i£$e 
cbia tufpone oomui tuc.i.o:dma negocia regni tui p tellamentu: q: tnozierj tu z 
«oviues.^n 15 loco occurrit oubitatio.iCu em pena fequaf culpa.qz ficaitloief. 
in.f.U5.fup SJKncbcd apBam. Sc6m ozdine pcro?/fitozdo penap.^Jdco qrirur 
•Hundd e 5 ecbias petm altqb bozribile commifiteo# tam grauis languoz ei accifl 
ditfIMo rnfione nota q> ifteejecbias^uis natura elfet torus pius/clemens/ ac 
religiofus :non rn poteteufariapeto vanegfte/iactantie/velfupbie.Bam 6z. q. 
^araf.wq.ca.q’ non iujtra bnficia q accepat retribuitrq: eleuaru c coz eius.i£c 
idcirco facta cft p eum ira oeir? p indam z biert f m:vt 6: ibidem. pterii} fupbiuit 
cjecbias quando rcjcbab^lonis mifitei Iras? munera p legatos fuosrvn.itq.TRe 
gum.tjt.ca.6zrq’ letatus e in aduentu ipozum/iutellige leticia iueprar que pzoce 
dit ct vana gtta z elatione menr£ r( vt ctponit Wco.oe ly. )eoq^ tanrus ret 6 tam 
longinquis partib? miferit ad eum tam folennes legatos? muneraret qz ejecbi 
ce erat oiues ? inclarus valde/babens rlxfauros plurimos argenti ? auri/ ? la$ 

|)idis peiofi/aromatu/? armor, omerfi generer vt br.q. 'fbaraf.t.ttq. ca. io ad fui 
oftcntationem ? iacrantiam oftendit omnes tbefauros nuneqs regis babf Ionis 
z omnf magnificentia fuamrvr fcribif j£fa.tjt,tit .ca.?.uq.TRcgu.jtjt.ca. ? fic oie 
rabbi Salomonr^Hon Polum oftendit eis omnia que erant in rbefauris fuis ? in 
borti^uredetiam que lecreriftime ac reuerentiffime feruabanf in remplo que 
nulco mooo erant gentilibus oftendenda: £>edpzoptcr bmoipeta elationis et 
tactaurie non fuit ejecbias tam grani languoze a ono pcufliis rqz ifta poft faua/^ 
tione ei 9 euenerunt rvt 6: in loc£ pallcgat^.3o ad qucftioncm oiucrfi oiuerfa oi^ 
cut.^am rabbi Salomon opinatur q^ecbias recufauerit vjtozc accipe/ q6 qde 
facere no oebirit ;ne l^p oauid in regno ccfitcrct/qincbzifto pfucccdentcsge^/ 

a kl 


£5e contritioe 


Iterationes ppetuari Debebar:?;^ b ftiit tam gut infirmitate a Dno caftigams, 
Viri cii languore fatigaref (refte iofcpbo )rogau it t>eu:vt‘et puo tpe vitam pcede 
ret Donec filios br e pofTer.jOu miftus fuit Deus t accepit vtorc ex q genuit ma* 
nafien.i£f fic fcribir ^icro .in.xjUib.cxplanattonu efnic.c.tjttYU?.£o cm tpe eje 
cbias filios non babebat/Ram polf morte eius manaflcs cn.xtj.cflet anno^/re// 
gnare cepit in iudca./£x q pfpicuum ctpoft ferriuannu concefie virc^analfen 
^ ce generatu. ~bec 2}ieron.Sunt altj q Dicunt q? De 9 plerunq* corripit z caftlgat 

SUa opio D qs Diligit. /£t idcirco cu ejecbias eet vir iuftus ac timens Deu/ fuit a duo caftigav 
^abta tus ne rcppfpcrap felicitate corruptam lucuna laberef /ac Dei jkepra ptemne* 

retific illi maiores nri q fepe(vt ait TLact.jbie terrenis ac fragi lito bonis encrua 
ri oberrauerut a Difciplina legj vincu la(£ i uper&r.l 1 * nc iDiero. ad caftridanum 
ait:Sctm 9 fanctos viros egrotatiomto mifertjs ac egeftatc ro:qri.j£t ifcp^>a 
gna irae cum petorito non irafeif De 9 '53nt in cjccbielc ad bicrtmr^arin^t) non 
irafear tibi/jelus me 9 recefiit a tc.Jtep £>iero. m .cj. li(5,ecp lanottonu efaie fup 
ca.cjtjcvuj.aitii^uc Diligit ons/corripit z caftigat oem filiu que recipirrne elcue 
^ - .. tu r cor ejecbiepoft incredibiles triumphos infirmitate corpis fui vifirauit zai\!i 

wa?’ - r l ^ lt cc mo2l tup vt puerfus ad Dnm flectat fniam.^ec 2oiero. ^>agr £o bifto 
na £ P 0 ^ 2/>iero.Dt q> e5ecbias poft inopinabile ac incredibilem triupbn $ peuf 
^leron^mi ft one coercitus fennacberib/cBuisfm 3Jofepbu in.jc. lib. antiqtatj iudaice.ea.itj. 

gratificas boftias cuomi fptb fno celebraueritono.non tii fufficienres autDigs 
egit gras.puf excellentia tante victorie merebaf.T^am z animo clat 9 c: neccan$ 
ncucanrauit :vtpfueuerat antiq pres in ta admirandis^digtjs . ^n poft$ fili? 
ifrf libati funt t manu egyptiop: tranfeuntes p mediu ftcci mar£:mo?fes CU 5 eis 
cecinit canticu/Dices:/Cantem 9 Dno : gtiofe em magnificat 9 eft: equut afcenfore 
^iecit in mare.i£ro.xv.ca.Sic parif Snna mr famuer qr filium obtinuit a oiio 
etia canricucdidit Diccs:i 6 |tultauitcor mcu in duo: vt br. i TReg.tj.c. Sic purtf 
fima^go poft m^fterui incarnationis ebrii p gabriclcnobilifilmu arcbangelum 
Dcnunciaru aureu edidit canticu/Diccsr^agmftcat anima mea DnmXiic.f.ca, 
Sic Sacbarias/fic f^meon fic ceteri p:es,pfufcepr£ bnfictjs nobilifiima edidere 
cannca.l^inc^iero.in.g.lib.ejcplanationu efaie,fpl5e.c.xxxvitj • 6 1 fic: iSLradut 
bebrei 10 egrotalfe ejecbiarqm poft inauditavtctoria tudeop? aflvrq regj interi 
tii non cecinit laudes Dno qs cecinit mo^fes pbaraone fummcrfo:t DeHoora infy 
fecto fjfara :z anna genito famuele.^urfumcp poft corpis fanimez figni magni' 
rudine offerri a lia occafione fupbic qua vt prudens z Dei cultor vitare Debuerat: 
nec moftrare alienigeis Diuitias Tuas qs Deo tribuente poflcderat,/ 6 x 5 iujera lc 
ges qj tropologie Difcim 9 n 6 mitt edas margaritas an porcos/ nec Dandu fem ca 
mto.:bcc 2^iero.3dcirco illa Debita reuerentia qua plucucraur feri pres referi 
re duo :bono?. oim largitori non cgite 5 ccbias /4 mirabilr ac inopinabitr a terro 
TReuertitur tito fennaeberib libatus c z id non mi> fi egreramt vfq$ ad morte. St que cu ve 
ad biftoriaj tfaias z mmaref ei morte Dices: jgrtfponc Domui rue/qr morier^ tu z no nvi£ 

j£xccbiaf fu ues.St ejecbias audiens ^ba efaie:pfternat 9 anfmo ac fract 9 i lacbppmas puer// 
dit lacb. 7 '/ tit facie fuam ad pietem/vt Deuori 9 o:aretj 6 t recogfcens fc guif Dcli^lTe/bumilV 
mas orauit ad otim? Dixit: 0bfccro Diie memeto qfo quo ambmauerim cora te mve 
ritate z in corde pfecto:? qb bonii eft in ocuFtuis fecerim. 'Bota q> ifta no $t e$e 
cbias adiactannaifjmags pgraxactione.vt exponit Tlico_.D 1?. poft^Diero. qfi 
recognofccrct exgra Dei talia egifTe.Ifoinc 7r>ie ro.in li.vbi s btfic.Cduertit eje :u 
cbias facie fua ad piete/qr ad remplu ire no pcterat:ad pietem at repli iuxra qo 
Salomon palatiu extruxcrar.^Iclabfolufe ad pietem lacbr^mas fuas aftiae 
tito 0 nrare vidercf . S ur ccrf e iuxra bierem ia :adcor futi: pietc cor avellat vtro 
ta mete Dnm vepearef/z ait:fg>t>fecro Dne memeto qfo quo ambulaucrim coraj 


(fyechie regis fo.xi; 

te in ^irare z i co:dc gfecto ; z cfi bonii cft tn odis mfs fecerim . Sudicfq? fe cflc 
moriruru no peaf vmz anos ptimos: fed in oei iu dicio (Jd velit pftare Dimittit. 

'Houemt em idcirco Deo placuifte lalomonc q anos vite no perierit ap lio:es fed 
iturus ad Dnm narrat opa fua quo ambulauerit co:a eo in ditate zin co:de pfe// 
cto. jfelit pfcictia q afflictiois tpe bono^ operii reco:daf.:0eati em mudo co:de 
qm ipi Deu videbut.l>ec biero.fleuit irac£ e$ecbias fletu magno : vt $:i£fate. .. 

Jtjccvit;. c./^t itef.iit). TRegu.tjc.c.qfi Dicat. 0 one De 9 fimic peccaui p iactantia 
aut elatioej mcnt^But fi no Dignas egi gras vt tua gradia merenf bnfida mi// vu 

bi fuo tuo largit? oce Ifa: 0bfecro indulge:parce remitte. 0 clemctia nuTeretis 
Dei. 0 felices lacb:?mep qs peto?. Uxcidia ejttinguuf . Ha aiiqj cgredcrcfi£fa£ 
ias media pre atri) :z ecce fact 9 cft rmo Dnt ad eu Dices. TReuertere z Dic e^ecbic. 

2bec$r Diis Deus Dauid parrt tui.^udiui ozatione tua z vidi lacb^mas ruas. 
j£cce fanaui te:Dic fria afccdes teplu Dni: z addam Dicto tuts 4ndectm annos. 
i$cdz t> manu regj affrio?. cui 9 reditu times/ liberabo te z cimrare banc#>rer 
mezxpfv>mi<\ f uu meuX^inc bicro.comemozas bac mirabile puerfione ejecbie 
in epta ad '«Ooefipbontc vzbictf q quide epfa incipit, pzefuptione mea ejccufare 
conarer .^tfic,Uegam 9 cfaia < |pbef a. ncariu e$cchie regs aptu buic caufe qra // 
mus ejteplu cui morituro anni.jtv.ad fupio:c vita^iijs flento Tabete peito au 
gcrur.0mcE accepta tari muerj gra n petism voluptatitom Delttrjs : f 5 foli duo 
indultu vite fpaciu biiilis z fetus cpbibuir.bec biero. liquet § et Dictfs q reco// 
gnofeere feipm ac peta fua eft efficaciflimu remediu ad placadu ira oipotctj Dei, 

H&d maiozc rn cuidcntia eo?. q Dicta fut t Dauid z e 5 ecbia r/Cdfidcrddu eft q laus 

ilte ejecbias fup oes regesveter^ teftameti videf laudito cjttolli.Ha $i t> eo.iiij, C 3 ecbic 
^eg.tvit).c.fic.ji£5ecbias in ono do fuo fperauir. 3ftaq? poft eu no fuirfitis ei De 
cuctis regito inda:fed neq$ in bis 4 ante eu fuemt,bcc ibi,0ue £ba no fut fic uri/ 
telligcda: vtejecbias fuerit factio: Dauid 4 fuit an eu. iofia q fuir poft eum. 

£>5 c ftnP q int? reges non fuit fimit'ei/q ad aliq pticularia:&c ei ftclla a ftella 
Differt in claritateitefte f!Saulo. f.ad iCo^.jcv.c.feicbo Differt ab boie/§ ad qda 
^ticularia Defidena/vl?q ad cerras affecrides/ aut puatas gras :vn nufq$ reperti 
funtDuo bomies in co:pali Difpone et toto fimiles inq marime relucetfapia t>i. 

^cd maio: adbuc Differentia attedif in animato nris q ad ^?turu merita. 3^inc 

0m^.in.|.lib.6 arte amadi in4t.jbecto:ito mo:cs tot fut qt in o:be ftgure.*p):o 

pterca 2^iero.in pncipio.tj\li.ctplanationui£lliie/6tfic:^ifficileimo impolfi 

bile c placere oito :nec tanta vultuu cp fnia^ Diucrfitas eft.l^ec abiero. qli// 

bet etia feto ill6 Dici pti6cci.tliit).c.lton e inuent 9 fimit'illi 4pferuaret lege ejccel 

fi.0ic§ in buanis cozpitomagncfuntDiftimilifudines/ficm aiato maioies fuc 

mo^ varietates :tefte 2*~>arco ^ullio.i^t pleriiq^ Diuerfitate co:po^/ Duierfiras 

fe4f aio jl.z io cu d: t> cjccbia q n fuit fitis ei D cuctj regito iuda i^nrellige q ad /gccbfae eje 

qda ptiefaria magna ac inufitata q egif.^a.iitj.T^eg^tvitj.c.t»:;^ Diftipauit cpt cedit oes r cf) 

celfa z ptriuir ftamas z lucos fuccidit z pfregit ferpen tc eneu que fecerat 2^o^ aes/q ad ali 

feS/ cui 9 ca fubdif Siqde vfq? ad ill6 tps filtj if fadolebat ei incenfu:eoq^ i afpe// q gtiefarta 

ctu illi 9 ftlt) ifrffuerur fanari amojfitoferpentiiivtbfTOe jtj cj.c.^re^.iitf.TReg. 

pijt.c.tiiffa.jcttvitj.c.D::^ ad pcesei 9 angel 9 Dnivna nocte pcuflit.cltttv. milia vi 

roy t ejcercitii fennacl>erib '>z ite?, ad pces ci 9 ozauit efaias z rcfroceftit fol Dece li 

ncis in bo:ologio Bcbaj pqs Defcederat:vtbr j£fa.tjtjtvii).c.t.iitj.lReg.tjt* ^ - 

alia admiranda c 5 ccbias egiran 4to nemo eje regito pot Dici filis illi. Sunt igif 

rres reges 4 valde placuerut Dno xpf religiofitarc fua:q: tpfos fuos indujcef t ad ^ 4 

pniamt ad cultu vni 9 veri Dei Deftrucrcs cultu idolatric.i^i funt/Dauid/e 5 ecbi// crui w 9 

as /z iofiasan q? laude D: £ccujclijc.c.'p>ief Dauid/ejecbia/t iofia/ oes perm co 

mifei ut.3ntellige t peto fdolarric/vel in fe/vcl in altjs :q: clare pftat 9^ nec iDa$ 

bi 


Irid nec e$ccbias pnt ejtcufart a cctcr$ petis: b qb> 13 s mentio facta c.^ec b tcat 
i^ecbia Dicta fu (Ficianr, 

CTCtemplu b rege nabuebodonofo: q pod innuerabiles impietates Dcpofit* 
Fuit a Dignitate regia z rabid 9 ac Demes elfect 9 c.Scd rande eleuas odos i reco: 
, oatioefpue imqtatj ingemmt/ficq$ falutc adeptus fuit. 

'Uin^ vt videam 9 b tertio rege.f. nabuebodonofo: :q pod infra fcclcra x 
vui v n 4vw/ e peta rcc 0 g mt feipm/Bam pniam fua ages tantas fudit lacbzvmas/ q> ea 
• mmtjs fictito ocfr ei 9 qfi caro facti funt:vt mqr mgr biltoua •iryic igif na// 

^ „ bi/cbodonofozinftrumentufuitDiuineiufticie.^irbclUconnimus/fottunanlfi 

i! IC r <r mus/ac victo:iofimm 9 /que oe 9 fecit frgam furo:£ fui ad flagelladu ppfmifrf/ac 
it Dcuiconm gentes pfrmas.io iDicre.jtjtv.c. j^ns vocat eu f uu ftm/Di.iSec bt Diis De 9 cjtcrcl 
mus : x ruit tim:p eo q> no audift^ £ba mea i£cce ego mitrd z afluma nabucb.rege bab^lois 
nagellu Dei* £ U n m eufug terra ifta z fug babiraro:es ei 9 :z fug oes nationes q m circuitu iiii 9 
funr.Tlora q> in iftis #bis nabuebodonofo: <i erat idolarra z genrif/ b: fuus Det 
mq$m cjteqbaf Diurna iufttcia.3oinc ^iero.in.v.li.ejtplanationu bieremie p:o£ 
pbete ad eufebiu fug b palfu bt fic:^nsvocat ftmjiiu 'Babucbodonofoz/non fic 
f nus vocat 9 vr,ppbe z oes feti q vere fuiut Diio:f 5 q in cuerfioe bierltn Diu fuiat 
Vb lutati. Scbm q> z apt’s ioqf: i^luos tradidit fatbane vtDifcat no blnfpbema 
re. 3 n asionis autgteec cbaldeos intra finibiertin nlft oubiii c.l^ec Micron. 
jfr:opfca Diuerfimodefcpturc facre locumnf b illo nuc bonamuc mala : cui 9 ge/> 
Ita in plerifcpjoc^ babenf/fignanf in lib.^luditb, ).tj.iij.iitj.T.v.ca.x itep in. iitj. 
lib.TReg.jtpitj.x.jctv.c.ena m.ijlib.t^araf.f^vi.c.irc^ m.itj.li,j 0 dre.f.c.x j£>a£ 
nief. j.q.i^x.iitj.ca .Sed <}cqd Dicat b co:d ve# e q‘ nabuebodonofo: ejtcecat? fu 
gbia iftud op 9 miftertj Dei fic ozdinantsvoluit attribuerefue poretie faciens ej; ar 
rogatiat elaribe ate^odio gfona# qb facere DebuilTjCjcobcdierta Dei rm:io frau 
dulenlffc babuit in olficio fuo.”£:opf qb iere. jclvitj.c.b: fic: 2 £>alcdtct 9 bb q 

fac opus Dei fraudulenf:x maledictus 4pbiber gladii fu 115 a fangume.^occibi. 
3nrellige q» ille cj parcit iniuftep vitice qua iubet De 9 epq/b: maledice 9 ; \tep> 



ei 9 cleuatu c mmis..*Tandc polt pfima bella obtinuit^puinefas z regna multa, et 
fic b4bef'3udirb.^c.iDmo: illius ceciderat Hid omnes inhabitantes terra.Scd 
q: terrena p:ofpitas facit pleriic^ bominc a ronc buolue, e z foluit bumanas me 
res ‘Jjdcirco nabuebodonofo: polti^ adeptus cit monarcbiam totius o:ienr^ cla 
rus m majtima fupbiam ruit m mentis cecirarem:fic vt non erubuerit Diuinuni 
fibi bonne vfurpare.^tnb 3»ditb.iq.c.b::q> ipepeepitoes Deos freejtfmi;re vt 
tpe folus Diccref Deus.i^t ^an.itj.ca.fcribif quafr *Rabucbodonofo: fcc ftaruaj 
auream.lt.cubifo^ quam (latuit m campoputncie babvlonis.vta cunctis pepu 
lis tribubus z linguis ado:aref: ^ntclltgeb^tobfecitvtipemilla (latuaado 
rarcf.vtetponit ^icronpniis.^lin in cjtplanationelup ^anielem^pbctam ad 
“py-immacbifix 2£)3rcellam:fup illud ^an.ii|.ca. r Babucbodonofo:fecit datu// 
am auream/btfic^elojrobltuio ^itats vt q Dudurn fuum Dei quafi Deum ado 
rairerat nunc (laruam fieri fibi iubetvr ipe ado:ef m llarua; q autem aurea fit ce 
infiniti ponderj illb in cd eft vtdupo:em vidennb? creet: z res inanis ado:ef vt 
Deus.D.im vnufquif^fuam confecratauariciam.^ec Iniero. Sic b0aio cefare 
refert ^olepbus m itvitj.lib.antiqtarj indaice, c.jcvf.q’ p magnitudine DlgmratJ 
bumam» gdidic irellecrum;x fefe volebat Diuinitarc que vera e bono?ari t x tnfca. 


ISabucboitofoi ^o.xn 

jcir.eiufdem lib.fcribirSofepbus q> id£mjg3>aui0 (mgato: iufftwfimulacru eius 
erigeref in remplo oei bicrofolYmis/c^ms bfeelus nongfccerir 0aius:vt oicif 
ibidem, iiftquia pcrm idolatrie cft oim pcto:ii grauifTimu ac gmarime oeo cpo// 
f»m .gdarco oeusq epcelfus cft:z bmmlia refpicinbimc fugbiflimii regem oe// 
pofuir a fcdc magnitudinis fue:* q pfumpfir fieri oeus 'factus efl bcffiau 'Ha tetf 
ftc il^an.uj.ca.Cum fetncl nabucbodonofozm aula bab^lonis cum fmciptb? ac 
mihtib plurib oeambularentvelutalc'/' ucifer erccrus m fugbiam/oirititlo* 

«e bec c(ibab?ion duitae magna qua ego ediftcam in robozc fomeudinie meez 
in gtia occo: te meirq .o.iQuis mibi par m o:bc roror 0 ,iub rcfi flerer 0 „u 10 nofl 
cerc' 0 jiie oetjcere me poteritc/Cum adbuc f mo efij in o:e eius :i£t ecce vor oe 
celo publicecunctisaudienrib irruit fug eum/ 0 icens 3 Dbi '6: nabuebodonofo: 

TRcgnum tuum tranabit a re: t ab boimmb eijcientrc;? cumbcflqs z feris cric 
babirano rua:fcnum quafi bos comedes: z leprein tga murabunf fug re oonec 
fcias q> oominef ctcelfus in regno bominii: z cutcunq; voluerit oer illud iDan iM ^ K 

Usaitj.ca.iDmc fubiro eadem bo:a alienatus mente ocmcs/ furens/ ac rabidus r? “ftf 
effectus eft z ab bominii» abiect 9 z fenum vt bos comedit oonec capilli ei 9 in fi// \ 
tmlifudmcaqla^crefcerent:quianon tondebaf:*! vngues ei 9 ^uafi vngues aui ? ue,r ifinDC 
um.^racp qccjd g glanide oemmciatiifucrat/ad purum completu e. T>i\\cT>\c lliam 
ro.m eppUnarione fug m.titj -c.bt fic:^iflo:ia qdem mamfefta eft z non ma// 

gna mrerptatione indigetq» ad offenfam oei 'Babucbodonofo: £fus cfl in amc f/ 
riam fcpre* annis inf b:ura aniii laliavijterirz berba^ radicibus alit 9 fit ac pofi// 
ea mifc&a oei rcffitutus in regnum : laudauerit 'Zgtficauerit regem celi : q: oia 
pga eius vera z vie eius indicia z gradieutes in fugbia por buimUare.3r>ec3oic 
ro.fTCirca banc bifloziam ac ta ftupendam nouitarem facta oc illo nabueb. q 
a ccliirudine regie oigmtar£ in tantam miferiam egeftat£ ac ferttatj puerfus ell/ 
occurrunt mfre ou hietares, i£t pmo cil eet reje porennffim 9 biis amicos pfangui' 
ueos/fuos pncipcg/acmilitesinnumerabiles/quogmiffusc tantotge oifcur// 
tere g filuas? campos :cur faltem non fiiita pneipib? ac militib fuis reclufus in 
aliq loco/vel ligatus vr oeccoti 9 ob regid oignitarc pferuaref. *£:o riifione 'Ro 
ta q>b cc btflo:ia veradt.vr oicunt oes ooctozes catbolidr^eceft locutio gabo// 
lica/vt qdam bererici oiccre pfumpferuntrqs pulcre ac valide rcpzobac 3piero. 

Cn ctplanatione fug ^an.iip.c.i^uia g nabucb.felicitare reppfperap oepzaua// Duilia f na 
tus arq$ eje fugbia m totu ejtcecatus fuit: adeo vt nec regiam oignitatem/ nec 00 tn,cl3. vf YCfj 
miniu filii a ono rccognofcerct.fcd poti 9 infanies oiuinu fibi bonozej vfurpauit, ac a, ici - 

f jdcir£OVt cucri reges ac pneipes fuo ejccplo tota ^tute fui onp pependere a ono nfl» oaretur 
0 tacp fui mifiri firmif crederer :rcpctc in oemetia ceciditiz fm fua imaginario eremo l ii 
nc m bellia trafiar 9 c: 3nrelligc b:q: videbaf fibi q» ect bdlia.Ho § cozgis muta ^ * 

tionc.15 mer<; alienatione paltus e:vtcrpoit 3 ^iero,fug ^an.t.s. .“Cbo.ad rege 
cvpuin.tj.li.^regimie^nci.c.rvi.Jdcpt mgf biftoziap admngcs q»etia ablat^ 
fuit ei vfus lingue ad loqndii.i^uata ajt fueritilla oemetia ondit T>icro t in cpt 
planaroefug ©an.c.iitj,vbi6tlic ^)agmiferiepfolatio qn into:mctJpofit 9 fcic 
^fga fecutura: epeg nabucbo^.rati furorjfint amenrie vt malo^ tge bono?- q ce 
oc 9 pmiferat n fuerit reco:dat 9 .2pcc2^iero. f£ iduare at n fuerit recluf^ab ami 
cis vl'f uis fuis i ppedib aut ligat 9 catcnis vr ioler fureres ac oemetes^r ad 15 
q> oaniel d fipjebat iffoieb publtcc cuct^ fpl'is oiuulgabat vt fug ta gradi noui^ 
tate facta i rege fuo nlfo mo admirarcf.j^uia ops oe 9 q e rer regii z ons oiianti// 
um bec oia lude gmifit euenirc illt vt feipm rccoafceret/q: fcprii e: 3mple facies 
co?. ignominia qrent nomen tuum oe 9 .3o folct oiis oeponcre porctes oc fc// 
de z eraltare bumilcsradtKicns cp tandem gacta pn:a in regnum rcftitueref na 
qnc£ vbi abwndauit geem fugabundat oiuina gra. &wdebar qcp ne ilia reclu$ 

b 4 


epenitentia regis 

6cret aut ligaret: fcd g campos z filuas difeufrcre gm ictere r. tu vt copleref oiato 
culu voasjpbcttccitum q: ons cura fui gereret ne a bedtjs occtderef , /!£na cutn 
dfet furibudus ac demes fozfican ct ligarme aut pftnctide egrirudo ipfa magis 
gnari poffer.Si aut alujs qreret quo credi bilcefi?# nabuebodonofoz tanro rge 
comederer fcml vt herbam qfi bos.cii fmflet mo:e regio delicate micrit 9 , qRridc 
fic. g lia furibuda rabies a q detinebaf fic ipm t mura u it vtq pztus erat ei afpe// 
ta ac difficilia in cali demeria ecnr gra atq> facilia, furia em f m biero, vbi firp, 
facit hoie 5 infra agere z pati. igtfcif em furia afedo:q: ferircozda boinu reddit 
furia mutat ea comora* gdeo aliq funt delectabilia hol furiofo qfano funr horribilia. 2}iuc 
Matura bois biero.m ejtplanatoe fug damele.iitj.c.St fic , 0jne em amentes boies no cernat 
indar bruto? aianriu m agris viuere. locito filucftrito:? vt ciicra prerea cu creto 
dibilioza: t grecez romane bvdczieacadiflc boibpdiderinr. fevlla quoq* tebi^ 
mera idea quoq$ atq$ cctauros:aucs:'Z feras: flores z arbozes: (fellas z lapides 
factos eje boito narret fabule, ^uidmiru eft fi ad offendenda poteria deitbtu'// 
lianda regufugbiarb dei indicio fit patratu.bec bieroS&\dexn°et\a mficrcs pzc 
gnares in 4to efldozdinara natura:comederenociua:vtcarbones z terraz phrti 
ra alia imuda z cozrupra f[iCogira infug qlirer principes ac militesmecno jpfi 
oes videres dnm fuu qfi monftru dabat ftupefacri.go $t mgr b¥dozia?cpmfri 
egrediebanf :z videbat en g campos z Ulnas difcurrerc. Solus daniel no egte$ 
diebaf :qz toro rge alienatois ei 9 ozom p eo vacabar. *£zmcipes qqp fuos bozta# 
baf : vt clemeter jpfos regeret vfq?quo in regmi redit ueref. gre? mgr b^dozia? 
fubiugft adpees daniefani fepre quos tonde dicerarreporann fepre mcfcs]W> 
fi fur.jn qto.jtl.dicto infania pariebaf :z pod alioe.jrrl. reuerfus ad coz fui i flebat 
ac duplicabat deo, /£t ite? g alios qdragmra reuerrebaf in tfania donec feprem 
menfes coplerenf. *£oft quos reuocat 9 eft. 'Bo rame regna uit.Ted datuti funr,p 
co fepre iudices z vfcp ad fine fepte ano? pniam egif.^anc z carne no comedes 
z vinu no bibes, leguminitotm vtebaf z herbis lutra pfiliu danief: bec mgr bito 
fto:iaru.j£andccoplero fepte anno?fpacio nabuebodonofoz feipm vere builia^ 
Tlabucbo// tam oefos cozgts c$ mcr£ teuauit ad celu atetf in recordande fua? inito 

donofoz feip <i fata tngemuit.:£>inc biero.i ejep la narce fug danielc ttiic.Wi oculos leuaffet 
fu; rccoanoi ac * cc ^ um ftnfum pzidinum non rccepifTef.0.uando autem dicit fenfuj fibi red* 
fcens eleuat ditum odendit non fozmamfe amifmefedmenrem. :tdec bieronYmus.gdcir* 
octos ad ce// co oe rc ^itutde fui i gradii pzidinu ipe nabuebodonofoz $ fe ita inqt vt fcribitur 
Ium, in t>aniele.ut).c. ggif pod fine die?, eao nabuebodonofoz oct'os meos ad cclu Ic 
'Babucbo// uaui; t fcnfus me^reddit^ed mibi z altiffimo bndijti.t viuente in (epiternu lauf 
dono multa ^ awi 2 gto:ififcaui:qz pras ei 9 poredas eterna.in ipo tge fenfus me 9 reuerfus efl 
tt dc fe z x>to ac ^ mc z a< ^ oecozctp gueni.jCt figura mea reuerfa c ad me. 

uocat cunT °P rimarc0 niei z magidrat 9 mei reqfierut me z in regno meo reftitut 9 fii:t ma> 
ctos ad veto S niftc ^ amplio: addita eft mibi.lfunc igif ego nabuebodonofoz laudo z ma$ 
nitentia guifico z glozifico regeceli:qz oia oga ei ,? veraz oes vieei 9 iudicia:z gradientes 

in fugbia pot builiare.^ec oia damel in gfona nabucbodonofoz.^atet itaq^ eje 
dict^ cpti valoz^ ac meriti fit feipm ac ^pzias iniqtates recognofcere: qz eje 15 folo 
nabucbodonofozfaluat 9 ed.3dincbiero.ietplanat6efugdanielc.iiti.c.gfractas 
illud, fozfira ignofeet de 9 delict J fuis.ita inqr.Cu beat 9 daniel pfeius futuro? 6 
fnia dei dubiter.re temeraria faciut 4 audacter petorito indulgeria polliccf :q le^ 
uioza pera comiferuf.Xegim 9 in bieremia pceptu ipfo iudeo? vt ozet ,p babvlo^ 
nis qz in pace eo? fit pat captiuo?. T)cc bicro. i£t ite? feribes biero.ad atbleti 
de iditutioe paule filie fuc in e pia q icipit. H8eat 9 aplus feribit ad co:intbioe:ibi 
etn^tbiero.nabucbodonofoz faluu.ira indens. edfera pfeffiorbtro t> cru 

tc rrafyt i poradilumabucbodonofo; eje bab^lonis p 9 ciferatcej *; belua? 


nabticbodonofo: IFo.xin, 

(n beremo puicfu mente recepit faiui.^cc bicro.Suguftin 9 qq^ide rener. 30 
jecitj.q.ii^.c.^labucbocio^t fic.Babucbodonofo; puiarn meruit fructuofi.Bo// 0jwe mfr 
ne poli innueras impietates flagellat 9 pemtuit:t regmlqti pdidcratrurfusac// bucbodono, 
cepir.-^barao aiit in ipis efl flagellis Durio; etfect 9 z pertjr, :bic mibi rone red* faluat 9 eft z 
dat q Dtuinu pfiliu nimiu alte fapieri co;de Dtjudicat./Cur medicamcru vm 9 me// qre pbarao 
dici manu cofeccu ait) ad interitu alp valuerit ad falutc? B ifi qicbzi bon 9 odo; Damnah 
fumusjalps eft odo; vfte in vira,altjs eft odo; mozri in moztc. 0uaru ad natu// 
ra ambo boiee eranr. epeu ad Dignitate ambo reges .cptu adeam ambo captiuu 
Dei jpftn poflidebat.cgru ad pena abo flagetfclemcrer admoniti. 0uid § fmes 
eo? recit elTe Diuerfos ;Bifi q; vn 9 Dei manu fernies in reco;dati6c^p;ie miqtari 
igemuir.Slter libero p Dei tmfericozdiflima ^irate pugnauitarbitrio.3r>ccau / / 
gu : £t parif fc^tura facra tenet ifauojcfaluriBabucbo. Ba terminat btftozia 
ci 9 m vera pfefli6e;builitate.pnia:ac fui recogmrione.Jdeo faluat^eft-l^ec De 
trito regibus: magnis perdubus: fed penitentib: videlicet Dauidcjccbia? na// 
bucbodonofo::,p recreatione peccatricis anime Dicta fufficiant, 

fcrapbfca peccatrice maria magdalena q rememozas fe guia comififie 
Doloze cozdis etpauir.Deinde fracta in lacbzymas miranda egit pniam./Ct plu// 
ra tangunf que ejtcitant peccatozc ad fpem impetrandi fiducia. 

0ftcp Di, cimus De rritoregito q p recognitionefui mirabilif faluati liiitt: 
p gignit eft vt ve ferapbica ac nobiliflima magdalena q tori mudo ejeem* 

plu pnie oata eft.aliq fubiugam 9 Cima? ipa rememozas iniqrafes fuas 
igemuit ad Dnm. ac fubito ftauit fpus ei‘ } z flujcerut aque in abudantia z rozren 7 / 
tes iundauerur. loec igif feipam vero cozdis ejtamie recognofces Digna peniru// 
dine incitauit arc^ ad tanta fublimi tate gre jpf ejccelletia ptritois fui puenitivt 
tn eterna gfta fup cucras angelo?- cobozteszcberubin ac ferapbin poftpurifiTma 
#?gine collocari meruerit. Sed vtdeam 9 q arte aut induftria ad id puenertt. pau 
cis accipe.Ba z ipa poft varios lapfus buane fragilitati rememozas fe guia cofl 
mifllfe vebemef ingemuit ac Doloze cozdis ejcpauit.^emd cogitans a qjta gtia 
lapfa fuerit vato ve fe erubuit. 3deo qfi egra ad medicu falutj cucurrir.Jbicp ef 
fufis crinito flejeis genito; Dciccts lu inito: facros pedes cbu arti ftringes pplejti// 
bus: eos lacbzyma? imbzito lauit.Stcp m buc modu fe totalr indigna ondens 
poft tergu diu iefuzfulfufu pudoze ac mero:e vultu renebar, ficcp tora triftC voce 
lugubzi miajaono pcabaf.iCut tadc ( p redeptioe fuo? facino?:nd au?:no arge 
tum lapidespciofosmd cefa boa fallacia:fed mt'fo poti 9 c>e itimis vifcerib? Idga 
fufpiria trabes arq? lalutarib itra fe fuccefa fingultibiamaros flet 9 veros gemi// 
tus :pia lamcta ac oulces lacb^mas obtulit ficcp felleos buo:es pcto?.:a rtoma 
cbo lagucnri aie euomere Digna fiiir. |n penitudme fic acccfarejcarfit in 

cb:i amo;c. St fubito merctric-z adultera :arrogds z fupba:effecta eft bullio; ac 
boneftio; £ginib. ^ata <ippe abundatia lacbzvma? eje vebemetia ptriti6is:ab 
oefis ei 9 flujtit vt lauari potuerit pedes vni 9 bois cb;i nudis pedib incedcti. 0 
felices gemit 9 p quos perdy, iuccdia ejeriguuf .S 5 magi * felices lacbzvmc fera// 
pbice peccatrici q ad tergedu fozdes tori 9 iniqtati vtutc facri babuere baptifma 
tis.lDinc mo:af Docto: i5:ego.bui 9 fcrilTime pcatricis puilegiata couerfionep^ 
tractas in omelia euifde dt fic. /Cogitanti mibi De marie pnia flere magi libet q$ 
aliqd Dicer. /£ui 9 em vl^fajceu pect 9 ille bui 9 pcatrici lacb^me ad ejcepln peniten// 
di no emolliat^/Cofidcrauit nacp (Jd fecit z noluit moderari <Jd facercr.Sup co 
utuates igrefla eft.no iufla venitater epulas lacb^mas obtulif.gufrite q Dolo// 
re ardet q ftere iter epulas no crubefcir. Sed ecce q; turpitudinis fuc macfas a^ 
fpejcit lauada ad fonte mie cucurritrpuiuates no erubuit.Ba q; femetipaj guif 
erubefeebat int 9 ;mb.l ec credidit cfi verecudaref fo;i, bec ^?e.i£tid pr Docto£ 


©epemtentiariiarte 

fo(cronvm 9 cfidttcgra fuerit efficacia prritois ncYirr 9 lncb:vma£ buPfelicittimt 
pcamcis:fcribcs ad furia in cpfa q iciptf. <0bfecraslittcr£ z ftijpfr©cpcar£.3fa 
©iccs. ^Bercmjc illa in euagelio bapti 3 ara lacb^mis futs.i£r crine q ml'ros an 
©ccepat pedes ©ni terges famata cif.fqo habuit crifparcs mitras necftridentes 
calceolcsmec o:bes ilibio fuliginaros.fgluato ei fcdio: raro ptilerto: fuit, &ec 
biero.igjtcellcria qcp fidei eiufdc pcamc^rvigilatia.folicttudinc ©ilectoej ac vv> 
uacirate ardctiffime cbartrats ©efcrtbit biero.in epfa ad pneipia in eppone illius 
pfaf.iSructauit co: meii. z£pfo iciptf. Scio me pneipia in cb:o filia» vbt eptollit 
ac magnificat maria magdalena fup ornes apros f:c ©ices. Sacerdotes z iudet 
crucifigitr filitl 6i: z maria magdalene plo:ar ad cruce: vnguera parat qrit i rtt// 
mulo;bo:rulanit irerrogat:©nm recognofcit.pgir ad aptosirepru nuciatalli ©u// 
bitat: illa pfidtr. delere pirg 9 :£e turr<> cado^t libani q refpicit facie ©amafei fan 
guinc^faluato^adfaccipniajpuocatc.^ecbicro. flpCaceo tubas fpftfim 
augufttnu z ambzofiu ac cetera eccfie cbzi lumaria :q no lolii vcbemetia prritois 
abtidanria lacbzvmaa: miranda pn^tate pcatricj ftupct.fed^f ejccellctia fuo 
ru cbarifmarum.nuc laudib?^bertc£:nuc angelicwrutib? : nuc aplicis puile 
gijsillaalTerutbnmcrita. ([jlluftris qc^fractfc 9 perrarcbavirtai©inims feri 
prur£ q$ fecfarib) litterj eruditi flim 9 .lRbcto: qq>*z pbs ac poeta ccUberrim 9 fu// 
it .£}ic p orne tps vitefue maria magdalena mira reuemma coluit©iccs:©ignu 
efle petoze ad pcatrice recurrere.iCut 9 merttiflima gefta vt cozrecti 9 imitari pof) 
fer/fuo cjccplo vita folitaria aggrefiiis eft. 3Jn q vfcp ad mozre tam in o:omb? 
meditatoib? atq$ acerrimis facrap lirrera# ftudps pfeuerauir.i£tficutrclatu ©i/> 
gno peipere pomi i beremiro:io fuo agri purauini obtjt in ©no.^iroim.pculdu 
bio fuo rpc ©ef rifiim 9 ac ©octilTim 9 . ^ulraqcp voliiina memozatu ©ignilfima 
3nto: ad qt Itilo elegati flimo fcpfir qb? nome fuii imoztale pofter£ reliqt. S5 q: ta ©ign 9 vir 
er q?ra cogit accufaf q? plib? anis amoje cutufda adolefcetule fuerit capt 9 :qua ipe laurd no// 
amante, miatq pus lozeta ©icebaf.f^o cui 9 amo:e ta gues qrclas:flebilcs voccsrellua//. 

tia ©efidei ia:lamcta pfima :z nuc leta nuc triitiarnuc ad aftra rapift fubiro i ter 
ra.pftermf:© ejetremo tn ejctremiua calido i frigidu: a luce in tenebzas prranfir* 
•Huc maria trafgredif nunc vzbes ©ifcumr,? velut imparies pfingitfe no pofle 
accipe neqs ©c ipoflibtlirare folatiu: neq$ ejt Difficultate remediu mo:e illc£ qui 
vicia carnis furibudo impetu fequuf.quo^ nat ura e ignozare iudiciti :modu ne// 
r fcire:rone mftoties carere nec ali© cogtfare q$ q$ ©iligut,3^oc falfn e II: i ta ©i// 

5 rnnciiais g n o vir in ; Ur ia panf."Ha credim 9 bmoi ^bofitares $ idullria qruda maebinatas 
petraeba in ^ itelligif tll6 bieronvmi i epfa ad furta cj ait, 2£>alo£ folatiu c bonos car// 
mru pattf p cr e,tni pcantiu mfritudine putat culpa minui ©elicto^: fed tn ignis (lipule cito 
pqeicit z ejrudas fiama ©e fi ciento ntttrimct^ paulanm emo:if. 2£nbi crede ait 
biero.^o ellciufde vm/aurcos numo6,pbare;vina ©egullare: -rubetas itelli// 
gerellcc polfii 9 vt idc tcflaf. opipare/ comedere/bibere ad faturttate: velle ptil 
fa rubicudis gents tcedercJVfo^ adbererepplcjnb?:-: fpeculari ingcria.Tlon em 
biiana mes por.elTe libera ad ptcpladft celcllia q Sfidertjs carna lib? ibiar. *p»ura 
c z Icta fcprura faera:io cu puritate cozdis c qreda. TRecri 9 § laura qua francifc 9 
petrarcbavnica i toto o:be fuilfe tellaf : no lub:ica adolefcctula.fj figura alicui^ 
fcitarS repfctar. cozona victozic ©efignat q iponif legitime certari.But faptf 

entia ©enotat q cbai o co:de ©iligeda c.eo qp ipa fola nos btos efficiat.^u ttac^ 
ta ©ign 9 virin buams vita fiigeref. atep oia loca tn ^b> btilftma magdalcnaco^ 
uerfata fuit reueret' lulii arer. ^Tande ad fpeluca 3 illa ©euotilfima in q fua pegit 
pnia 3 ©cclinautt, Jbic^ pauc$ ©ieb> i lacb:vtm's ad ©cuotoe 3 pmanes ob lue pe// 
grinatdts memozta trigintafejt^fus p modii o:atiois omattlfime edidit. 0uos 
qdc ego ipe cu eade fpelucai viftf are ab epcplari i ojatouo illic afpefo pene ia oW 


magdakite jFo.xiin. 

t iterato vir traferibere potui.W locelle buid 9 e valde:vrpote t rupe altiffimad 
q ptmue ft ftilUtia fara:q biuditas mr e co:ruptois.:ber funt carmina qb mfra 
fitbtugo : ra ob renerentia ferapbice peceatric<;/q3 ei 9 <1 ccltdir. 
igiul amica oei lacb:ymis inflectere nns, 

,Stq5 humiles attende pces^^ec^faluti 

aConfule/ftlcs potes/nec em tibi tangere frultra 
?Scrmiflu/gemitucp pedes pfundere facros 
jfet nitidis ficcare comis:ferre ofcula piant J 
•J nq? caput oni peiofos fpargere odozes 
*Bec tibi pgreflus pmos a morte refurgens 
j£t voces audire fuas z mcbza videre 
Jmmortale oecus flumen habitura p «euii 
71cc qcq£ oedit etherei rejt cb:s otympi 
fiderat ille cruci berenre/ncc oira pauente 
Judaice tozmenta man 9 : turbecp' furentj 
Jurgia z infuit 9 equantes £bera linguas 
Sed mefla intrepidae^ runulolgitieq? eructos 

tractante clauosflplenrevulnera flcru.^ecto:a tudctc:violct Jeadida pugnis 
Relicte flauos maib> fme mo:a capilios^iderat b* iquarou pectora fida fuo^ 
jgitfugerat pcllctemcruimeo: § rcuifit .3£e pma an alios:tibife p 9 obtulit vnu 
3Ec qj oigreflus tcrryX ad aflra reuerf 9 OBis tria luftra:cibi nuep mozta tegente 
TRupe fub hac aluit :ra longo in tge folis j^iuinis prcnra epulis z roJe falub:i • 
i>ec oom 9 atra tibi ftillatito butda fajtf* T)o:rifico rebrofafiru tecta aurea regii, 

Ebrias oes ac oitia vicerat arua, 2^inc indu^ libes long$vcftira capilt 
■^flefle cares alia ter oenos paffa Sccbres ^icerjfl? n fracta gelu :nc victa pauo:e 
*Baq$ famesifrig 9 /oup q3 fajta cubile. Quieta fec amo: fpesctf alto pector fijta, 

2^ic hoirn nvifa ocuf ftipata catuis Angelicis: feptccp oiefubueeta p ho:as 
/Celefles audire cho:os alfna caneres iCarmia:co:peo d carcere oigna fuifti. 

2lcc 6 btifilma aefetiflima maria mag.oicta ffvr peccatrijc aia ejceplo c 9 ad recoj» 
giradu pera fua mag£ ac mag<J ejecitef :atcp ad fpc ipetrandi fiducia anief .l^eo cj 
oiffidar.nlfsoefperinlfsfificianftautcupiditatevic^aut libidieipulf 9 autcrrof 
t>cc pt‘Vaut vi coact 9 ad iiufttcie via lapf 9 e.£^uia tefleTlact.pt reduci ac libari: fi 
eu peniteat acto#? ad melioraouerf ' fatilfaciat $o.2}inc zCaffiod . fup illd pfal. 
lp>:o nihilo faluos facies illos/otfic;i^uid ei meruit latrovtficpadifiivelocif in 
troucv&Mid pblican 9 q repete 6 replo ablolut 9 ejtiuit Jlle $dir pfefiiois fubiru 
votii q ooautr? pmiu./£t petr 9 rauenas i fer.ait: j^itns i fclo peccauit cno:mius 
paulocqs i r-Hgioe gui 9 perrocilli tn p pnia5 meruer t afieq ii folii mifteriu magi 
iteriu fctitats.'^:op rea pau l 9 apfs plideras occfta m^fteria ti fatef fe o 13 6bito> 7R<-cogni fio 
re oiees adiRo. j.c, £?:ecyz barbar^ fapictibn ifi. oebi.fu. Si<idc alios Optimos fiu miranda 
pctozcrguiflimos nomm 9 £ture,pperec©§m6ac peitudisi optiosmo:cs trafilTe 0 n a f 
x> pefiimis:refte2Leone ppi6c eb:iof fob:ios/ejc crudelib? mifico:def/ejt rapacib? ^ 
largos:ejC icotinctib caftos:ejc iracundis placidos :ejc renacib? libales:e;c loqcib? 
raciturnosrejt timidis audaces reje negligctib foliciros: ejt fupbtflimis clemtiifi 
mos:c^ ferocib factos ec traqllos. ^t^a qs viles fec carnaf peupia, Iflcfci 9 cp 
fpeofos fpuafnr factura gfa/fitg ois hd fcust beign 9 /btiis qdcvrodicrpbibita/ 
benign 9 vt faciat ipata.i£tficaitpetr 9 raucnas.^>fta!f q 6 iudicio bommes 
igrat:q: fo:re qvos laudatj ille rcpbcdir q vos repbcdirj ille laudabit. 3^inc 
iero, ad rbefipbonte v:bicu/epfa icipit:^:efuprb3 mea cjtcufare conarer/ita v, 
qt:0.uis h pfnptois fpus q tata i aio nro opaf audaaa^vrcu fccs hoiesb lcmb> 
ct culpis vidcam 9 eepimitos;z nos qtidie in maioab? z ptib? oelinqntes cf nos 
I media oanatoe fo;e credam 9 . 0ua^ Icue uiicp fit ocu ct in exiguo p tenere q n 


I s)e rciiouatioc 

tfn ad qlitatc peti refpic/fj ad pfone prepm.^zopfqo boi no fofu ftttedetidu c q# 
le fit c\t inbcf : f> quant 9 fit ille q iubet. j£jrcludif 15 loco vulgar£ illa fnia qua mi* 
jgtfffteflcefl edicto rligiofi:? <j fibifapietes videnfDiccrcfoler.Sufficnobvtncrtmia// 
iudiciu btia ^ P ct ^ 2 ntaio:a faciam 9 :faciTc em omiflio mino# Delicro#.€lui ou aiali fapia 
no# acnm 0CCU Pat anios:fpuale intelligentia:* pfuetudinc Dtuine leg£ ignozat q fepe pec* 
catu oiidinqb nob novidef ee pctm:? illic pietatem facit vbi nos op 9 impietatj 
©ndim 9 .£oanl z iofapbat reges fuerut ppFi ifrfit ou miam bis qs De 9 oderatpfh' 
rerut oei otfenfi in ope pietatj incurmt.i£cotrarto 'Jbbinees filqq$ leni gram 6i 
bua na cede z fuo£ paricidio meruerut.^tdes qntu ab biianis fcnfib? p nra 5 im'/ 
peritia Difcrepar Diu ina fniarvt nob interdii celeftj iudic£ Difpenfatione nefcietib> 
Iniufta videanf:q pca^ fciamiuflefatyr recte facrapbanf. 'feurfum ea q nro iw/ 
dicio bona.pbanf ap$ Deii pleruq; rcpzoba? inga videf. 0jns bodie piis abzae 
crcplo:innojml voles trucidare ftltu/biiano indicio no crederefinfan^iircontra 
®ine in tactu arce Diuine imitat 9 oja boim fnia Danarcf.2^ec Ifrierony. 0jta 
fnia apte Daf inrelligi (gDilficilefit ferre iudiciu :tD (latu falut£ vniufcuiufcp re// 
mere indicare. 3 6 cjie cjtiflimatflare/videat ne cadat: qzpfumptuofis ac fupbis 
P os jforat£$z:2lmcn Dico vob publicani z meretrices pcedent vos in regno ccy 
lo^.^zoptea mozafDoctoz jgzeg.reddens nos cautos/^onit nob mirabile eper, 
plu 6 flepbanot paulo^Ba cu (lepban 9 : ofentiete/imo adinuate paulo lapidaref 
2Dicflepban 9 crat omo bon 9 :? paul 9 videbaf penit 9 mal 9 : ettn i pfpectu 6i pau 
lus q fic videbaf mal 9 eratftepbano no folii merito/fjetia pmio pponend 9 .36o 
2Mero. feribes ad furia 6 ^gimtare fuada in epfa q incipit: €>bfecras Ir is t fup* 
pltcif Depcarts/^t ftc:*Flon qrunfin cbzianis tnitta/fj finis, gaulus mole cepit/ 
fjbn finiuit. 3»de laudanf imria:l5 finis^dinoeDanaf.S^ec &icro.*$tcq,jbic 
ro.ad amicu egrotii in epfo pfolatozia q incipit: cerfiflime nouerim/btfic 
!3>epe videm 9 fo:didatos impzopio/ vemffe incandoze.jfcmlqs litu obductum i 
antiquafactc fplendefcere ^idim 9 au^ argcnruq^ flame Difciplina purgari:? ar 
bozes trucatas cultu letiffimo reutuifcereramenisq? ^gultC o:nari.t9idim 9 in fc 
cuditate.ftcnlia reuocari: z ejtbaulto (lipite cjtirc radice z fruge majtima comita 
ri . &ec 'biero.iCbiyf .q* mDcrcprionepfaU.pulcrecndit q?lapfus iuflo^ e ma 
jtimafpes pcto^/ficDiccs.^ei em mifcDia buano generiputdentia fcci:s bn gc4 
fta fcto%/z peccariti negligentia in meli 9 comutauit.vr aliouvulnera altjs^pmdc 
ant famtate.i£t iulli naufragiu fiat peto?, (labiltoz pozt 9 : ®n em mftu pcccafie 
legero z penitutlfe.ia no Defpabo t meafalute:^ cu audio Diaboln t> celo caden// 
re/il{i 9 ruina mibi fttoccafio refurgcdi.^Jopt 15 em fpulTcus no folii bn gella fau 
cto^:f 5 z negligerittas mcozauit/no aur^tillos tmrlj^lfeos q fili paflioi obno 
(tij crat.^ec iCbz^f. /6jt Dict^ ptj p famofilfima ac clariltlma ejccpla qnte ^tutis 
fit feipm ac^pzias imqtates Difcutere atep ^acif Detellari p Doloze ptritiois. 

^©eaqla/ceruo/arc^ferpcte.j^tpnio quo a^la ad iuuentuterenouaf.Sfc 
pctbz ad gram p vera ptrittoue. 

Srtio fugefivt.p rccreatioe laguetto ac fitie 

£ Vtis aie ad mozalia mag^ Declinem 9 :qz cuintctto nra feraf adpncipalV 
■ I oiidendu q> inf oia remedia adqrcde falutj nllin efficaci 9 fit cp feipj ac 
^vi-^xpeta^zia recogfcerc^fccto f mones mozalcs ac ejccp lares nuto magj 
ITit vtilcsrtu qz actioes mr fuppofito^rtu oz magj monet t inclinant affectu: vt a 
#?tute i ^tutcpgrediafjdcirco videam 9 qtr ad Difcutiedu ac remeozadu,ppas ini 
qtatespuocamur ejteplo adlc/cerui ate^ f^petCma bC tria aialia rnouafvtvidebi 9 
fyntn renouqf ad imoztalitarc^w atronaftare cDigmtativt p fui recognitio# 


aquile IFo.xv, 

nem :no folii ad !mo:mlitate:fed ctia advita erema (q$ eft loge pftabili 9 Jrenoua 
ri poffir. fp£t q: p:imo ©e aqla agcdu eft.3deo fcire optet fcbm 2imb:o.in.v , 
lib.bejtameron ca.rvtj.q? aquila ©icif auie regaf. Vincenti 9 vero in fpecfo natu 
ralih.jtvi.ca.jtjcjcit^.^ra incjr. Aquila eft rejt auiuftc leo fcrarii? boe iumento? 
^meeqpae auee nobileeea vifa ptimefcut.jt6tq:inueniuturfejta<5la^ gfi a ©e 
4b> plene fcribit Magnus albert 9 in.jtjtitj.luse antalibx ideo nota q> locamur 13 
©e nobili aqla qui latinc berodi 9 qfi beroe autu vocaf. 2?cc igif nobifaqla #ut 
a ©tuerlTe fcripto:ib> colligere potui ©ufenio guarur. tria pcipue t>ana incurrit. 
Ibzimo guanf ale ei 9 :? penae 4bus ad p:eda irefolebatamirtit.Secundo ob/y 
ducutur caligine ocftet 9 . tertio roftri onere acreuolutoe guara cibu capere no 
pbr z in$ Ligucfcir.Scd quoda naturali mo ejc induftria a ©eo libi ©ara reparaf 
vtiuuenie nat iujcta illud ©atiid i pfal.ctj.TRenouabif vta4le i unent 9 rua.zCur// 
fu e qppe natura freri; eft queda motio creature ad pceptti ©iuinu, z£u igif fcnu'/ 
erit aqla qrit fonte aque viue z ptra eu volitat in altu vfcp ad etbera folie vt ©i& 
cut pbvltolog 9 ? papiae:tbic$ alae fuae incedit. Sifr quoqs caligine oculor i ra 
dtje folarib? ejturir.5£uc©emu velocif ©cfccdene:in fontefe imergtt:? ftatim to 
ta innouaf.^ta vt ala?. vigo:e:oculo? fplcdo:e: z roftro ad fajta limato reftaufl 
raf in meli 9 3?inc biero .ad pftdin ©iaconc in epfa q incipit, loieronym 9 pfidio 
fratri falutc:6t fic.Squila qn fenuerit guanf ipitie pene z ocfi: querirc^ fonte et 
e rigit penae z colligit in fc calo:c:? fic oculi ei 9 fananf.i£t in fontefe ter mergit 
atc£ ira ad imientute redir.bec biero. S5 iit altj q ©icut q» acjla fcncfcctib? penie z 
beberato vifu :ter furfu afccdcne vifu z alae ptra fole acuit roriefep in fonte viutl 
fc imergir. Sic parif trito vicit» redit vifue eiue z plume z roftru: cu aut adbuc 
quarto atrentauent tuc monf.Scd videam 9 4d magn 9 albernie ©erenouatoe 
aqle ©icat q in natura li pbia fuit pneepe z monarcba. ^ir erudmflim 9 ac fetif/ 
fim 9 ta in ©minie fepturie q$ in cucrie pb^ficie ©ifctplinie nulli fuo rge fecudue. 
poli: que fifie nemo furrejeit &„> at 6 necromatia accufaf iniuria patif : vir ta ejc 
cellee 4 ob magnitudine ©octrine ac fapictie magn 9 ©ictne cft.2oic igif in .jcjtitj. 
li.©e amalito:©e a4la ita fcribit 3o:arb z adelitn 0 ©icut a4la quado fenefeinte// 
po:e 4 pulli ia gradee facti: venari fcint z pofiut :?fiderare ferie limpidi z late 
fcaruritioie ebullitione.? fug illa ©irecte in altu ejctollt vfq? ad territi aerie inter 
fttriu qt> ellum vocanim 9 in li.metbco:o?.z£t cu ibi incaluerit qfi et uri videtur, 
^t fubiro ©emilfie ac rctract^ alie ruit in fontie frigiditate/ vt ejc frigido ejeten 9 
reftringete calo: intrmfec 9 in mcdulfmftiplicef.iPt tuc e^urgit ©e fonte -t ad m 7 / 
du que tbf vteinu b 5 puolat: z iter alae pullo? tecta refolmf infudo:e. i£tfic ejc6 
nere $i anti4tat^)abitu.©epofitCpcnie vctenfcoJt rurfue idui nouie:t interim 
©onec recrcuennt fuftcntafpzeda pulloru . Sed ad B aliud nefdo ©icere nifi q: 
mirabilia nature mfrafut. fcd qt> vidi in ©uob? berodtje in terra nra:bie no ?co: 
dat :q: ille ©omcftice crat:t ad modii alia? auiu rapaciu mutabaf. feicut etiam 
quida bac a4la rollru nimie adiincu z recunm < r vnguee ad lapide ©eponcre et 
acuere qn bec p:ede bebetata fiierint inltrumcta.t b quidc compertu eft ce veru 
bec albert 9 .^K)o:alif afla a4la regafpctoze ptrfru-r bumiliatu fcat.4 cu ect fili 9 
©iaboli p pctm.g fola corritionc effect 9 eft tome regalie: 9: fili 9 ererni regie (e// 
fu cbn. 5Ciic4ppc bo peto: qfi acjla volitat in altu qn g ptcplationerc? ©iuina? 
alae ftue pc nae.i.cogitanoeet alfectTurfu engiticcleftia ©eguftado.i£t pfeque 
ter;ocfoe m fpbcra fol' elcuare©::qn g©euotae meditatdee i uiblime fcrf:ac tot 9 
in fpu erigif : arc^ ad gaudia erne vire mere rrafgrcdif.iCu § peto: g ardo:c cba'/ 
nrat^ in fole iufticie cb:m fic acccfue fuerit: tuefeipm fotu imergit in fonte aque 
viiie:qn puro co:defacrameta paflioie cb:i ©euote recogitauerir.^uepalTio rcO 
ctc $1 fone indeficice eo % fitfpeculu oim ^rutu.o?igo z ca oim merito? ac lan'/ 


Squilacert 

uue-rferpee 

renonanf» 

Squilacft: 

rejcauium. 

Aquila tria 

©anaicurric 

34lafeqtto 

renouat* 


^41 a »* enc if 

uaf termo 
ampliue. 
^ic alberto 
magno* 


!2^o:aliter 
aquila fcat 
peccato:c:x 
quomo. 


©e p:op:ittatil'U0 

gueritj aic nobililTimii rcmcdiu.j£tia aqla.t.aia ronafcalas fu as. f. tres potetia* 
fuas:mrellcctu:memozia z voliitare.pcnas q<£ ala ^.i.fenfus cozpozeos. qbiis 
mo:c aqle volat^ ad pda peto# ire folebat.£ture fati facramcti renouaf ad ftatu , 
grefalurar£. 3Dmde p roftru aqle mcuruat u ad pect 9 fupbia pctozis Defignaf : q 
g amozc$)ziecjccellctie ad terrena Defideria incuruaf.q curuitas tollif qn peto: 
feipm acjpztu amoze fui iozdtnatn allidit ad petra : petra aut erat cbziftus* 
fp&cjla bj Dece^pzietaresiquas fpualr libere dj bo comtus, 
aquile pzo %\m bo ptritus z bumiUat 9 oicif aqla^prer oece ^zierares ei 9 , 

pzietares. a ac^la bj volatus alntudme.^olat quqpe a Itiflim capter efcc ptcplatoej 

l^zlma i amu emulatlonc: tefte magno S iberto vbi fup. ijSzopterea abdias x>'f 

pbeta clamas otra populu idumeo# ait. SI ejtaltat 9 ftierlsvtjaqla:t inter fide') 
ra pofuer^ nldu ntu.qfi Dicar, volat z nidificat In loc<> altiflimisitamc Inde rctra 
ba te Dicit Diis. 3deo aqla bz nobiliflima : vrpoteauiii regina. *jMopterca ioan/> 
ites euagelifta q ejtccllctia Dlulne nature in cb:o alti 9 fublimi 9 fubuli 9 arc$ pfecti 
iis Defcnpfit figuraf p aquila in altu volate :vt pr* x^jecbiel* j .ca.3deo;biero.in 
;plogo fup Joanem ait.^oanes euagelifta affumptis penis aqle ad altioza fefti' 
nas oe^bo vite Difpu tat. "Ba ipe eft De q Dauid In pfaf.ait.Sfccditfup cberubtr» 
z volaultivolauit fup penas veto?.. Joanes qutjpe volauir fup cberubin.q: Di4 
«initate cbii p cetcr£ euageliftis in cotemplatioe reru Diurnarii fubtili 9 fpcculau 
do tranfcedtt ate^ mirabili 9 Defcripfir.^n aug.De illo ait. Si altius intonutlfec 
tot 9 miidus capere no potuifler.i£t biero.ad paulinti pfoYtcru tnqr.3oancs r u 
fticus.pifcatoz indoct 9 ./£t vn obfecro voje illa. Jn pzincipio erat £bum z verbi! 
erat apb Deu.boc Doct 9 plato nefduit.bec eloques Demoftbcnes ignozauif.^ec 
biero.*Jbatet itaq$ ec Dict£ cp a^la b5 volat 9 altitudinc. in q notaf eininctia con* 
cxc$a tep lationis qua dj babere bo ptrit 9 ? biuliat 9 ra ctrcafpuaua qj oia alia q coccr4> 
nut ftatu^zie faluris . flfScbo a^la b$ ocfo# viuacit ate mirabilc./£t io aq la 
ab acumine oculo# vocata eft ; vt ^jfidoz 9 z magn 9 albert 9 teftanf. *Bd 'gddoi 9 

i. nj.li. etbpmo.c.vtj.bt aqla tanti ec pruit 9 vt cu fup maria imobili pena fer af: 
nec buanis pareat obrurib? De tanta fublimitare pifeiefos natare videar.i6tiam 
3J©b.jtj:jrijt.c.bz cp aqla De inacccflis rupib» pteplaf efcam:t Deloge oculi ei 9 4?fpi 
dur.^)agmis aut albert 9 in.tjtiti.lv.Deaialib Dicit aqla bze tres acu ita res. na 
majtie viget acumine vifus : qz Dicit folc in rota fine lacbzvmarioe pot infpicere* 
Sebo viget acumine ire.g^cuda em eft majeie tfupba.SZertio viget acumine 
tnftriimcto^ venndi.bj em roftrii z acumia vugiml acunlTima.^ozaf^o iQ:e. 
in.]tjt).li.mo:af.ca.cv.ifa incjr. jCuctap quifpe auiu viTu acies aqle fupat: ira vc 
fof radios fijtos in fe ei 9 oefos nlfa lucj fue cozufcatoe reuerberas claudat.Iloa* 
bet em a^la oefos fup modu ardetes z croceos ;vt inqt Albert 9 . z io qn Dome^ 
fticaf pda videt lepo^, inter frutecta latente aiiqj pfidcrarl poflit ab boie vfa ca4» 
mb\ 3n q figuraf intelligetia re^ Diuinaru : qz bo vere ptrit 9 bj fcietia fpiiflcri: 
q Dirigif in agcdis.io ad veri fof radios liberos cozdis oefos engitiatc^ oia q file 
fidei Dulcedine fpuali Deguftar.De q ait ^vauid in pfat'. i5uftate z videte qm fu a 

JEertia ui6 c IT^ crri0 3< il3 fup oes aues eft i fuo volatu vfcurfu velociflima. *Ba 
^ cu famelica tueritad iftar fagitte volat ad cibu . j£t cu in fublimefueriteleuata 
tnde rozrcr^ moze ad pda Defccditivt in<jt 3fib. ^zopfea ^euf.tjcviq.c.bz aqla 
volare cu impetu.t 3ob.ijt.c.oefcribif aqlavelocif ^ volare ad pzcda.t 3bacud?. 

j. c.bz cp ad\ia feftinas eft ad comedcdii: in q Daf intelligi pzoptitudo bn operadi 
qua bzeD 5 bo 4 vere eftptrit°t builiat 9 :qz tefte ^mbzofio fup^uca.i.c.^Befcit 

©uarta rarda molimina fpulTcti gra.<T Quarto adla: vt irujt libertus vbi fup.^zeda 
fua valde coicataltjsauib?:fed fi pda nofuffecerit^pjcimiozcfibiaueDeplumacet 
comedit, & q admonemur vt fm Dilectione cbiccm 9 ,pidim0 ims ta 


aquile iFo.xvi. 

. bona aieq* co:pis:qz regiaf crcdemibfjres eft fucetur ere lapfis. 0 fficiu d\$pe Wt 
beralirar<;:rcfte Seneca eft oi peteri sare/seos imirart .S» goeos imitaris :sa 
ena mgrat£. Ha z fcelerar£ fol oztf: z pirar£ maria pater. {f 0 uinro aqla i loc$ 

; arduisponitnidu fuurvtinqr brue 3 ob.jtjcjrijc.c.vbi non eftacccfliis boim vt'be 
ftia?:? B facit ejtiduftria naturali ne pulli fui rapiiif ab boievfa befttjs seuozcf, 

3 n q re senotafvtsebeam°cozdis nri bfideria ad alta sirigereiatq? opa merito 
na i ruro reponere.iujtta illud. SCbefaurij: te vob tbefauros in celo :vbi nec exuit c - 
go necp tinea Semo Itf /t vbi fures no elfodiurnccp furanf. ^at.vf.c. fTSejt'/ 
to aqla cu fenucrir renouafet iduftria a bo fbf sara: vt sijttm 9 p qb inteuigim 9 
ftudiil inferne emedatbis ac veruppolitu abllmedi a futuro ilL 9 q incozde ?txVi 
rus df.Ha ta^copuncrio bonippofiti cauendi a futuro ;tcfte £ 5 zego. facit anum 
bo:r efcere purpura.sefide arecilitiii:amarelacbzvmas:fugerc riTu: magna age 
re;builialoq:iiifteopar:xfuppcn 6 timereacrremere. JLSeprioaqlabjme/y optima 
bzo? pulcrirudinc.Ha tefte magno alberto tn.jtjtitj li seaialib.^lqU grddis eft 
valde tota nigra:lic 3 i fenectute ad cinereitatc in sozfo: z fup alas puertaf: z eft 
jpedu valde croceo?, z logo? z foztiu vngmu.i£t e magni roftri cinerei ad nigre 
dinc seclinarj. 3 n 5 figuraf seco: ^rutii.q recupcraf ab boie intute ptritionis. 

Ha boi prriro rcftituuf tres £rures rbeologicc;fides: fpes.cbaritas. z£t qrtuoz 
mo:ale 6 :p:udcti 3 :'ulficia:teperatia:fo:titudo»i£f feptesona fpufTcti ar<£ ercel 
leria siinne gre cui^lplcdo: fugat ocm pero? turpirudtne.§j~0ctauo aqla ini// 0ctaU3 
micaf ferpctr.Ha vbicucp e; r alto illupfpejteritipetu velocifirmo sefccdif : illiiq* 
vnguib silaniat:in q saf intelligi vigilaria qua bze S 5 bo ptr ir^p cuftodia rati 
tbeiauri nc a toztuofo ferperc bofte fiio siripiafrq: refte igzegouo.Iboftis noftri 
ma.licia tata arte fe palltauvr pleruq$ ante seceprc metj octbs culpas virtutes 
fmgar :z inb qmfq? qfi cjtpecret pmia.vn erna sign 9 eft iucnire tozmcra.bec g. e// 
go. fl/Hono adjla filio? fuo? I 03 follicitudinc mirabile.Ham cu eje loco ad loeu 
vult pullos luos trafferre fup biieros pozrar ecs.Ho em timet in pte fupiozi.fcd Houa 
tm ab iferiozi necmitraf fagirre.^deo ponirpullos fuos fup bueros: vt Ii casus 
acciderctipapus recipiatfagirras c£ pulli pcuttanf.i£tia aqla ejtamoze pullos 
fuosejcciratadvoladu. vn scufo.jrjcjrtj.c.bz. Sica^lapuocas ad voladiipullos 
fuos z fup eos voliras.i 6 tparit in nido fuo gemaj ponitrvt fcribit magn 9 alber 
tus vbi fup:vt puto ad tcperamcrucaloz£. Sic eria gnies z qda aues lapides xb 
ter oua ponut:vt idc bt.3tc? acjla fm ambzofiu in.v.li.crameron.c.jtviU.T 3^ 
dozii.in.jtp.li.etb^c.vp.^ullosfuosvnguefufpcfosradqsfofobtjcit.-tqsvide 
ru iinobilc tenere acicivr signos fui giiis pfuar.Si qs^o obrutu iflecrcre vide 
ritqlisegenercs abtjcit:in cj re saf irelligifolicitudo ac vigilaria qud bze S 3 bo 
ofrit^circapjcimo?^^? faluterqz tefte i^zcgozio fup ejecbielc.Hultu oiporenti 
so ta le facri ficiu offerre pot :qle eft 3 elu s a: arti. f|'giccim 0 aq la inter 0 es a ues ©edm 4 
no timet tonttrua.^n qda pDi tefte ma§ alberto m.jctv.li.se aialibvbi loqtur 
se szacone.^icut aqld inf aues:t lauru mt piatas no fiilminari: fic econtrario 
Sicut szacones rimere tonitrua : z bec aialia fepi^ftj Iminari . & b saf mrelligi 
q> bo vere ptrit 9 pfidenf fperat in sno :q: b 3 gratia ei 9 s fcuro q?>regif qfi aqla a 
ietcuXz fulminib? siuerfaru tctationu.^:opfea panici in pfar.jcc.air.0ui bitat 
i adiutozio alriftimi i^ptectoe bi ce’f comozabif z£t ite?.Scapurfuis obiibzabit 
tibi :z fub penis ei 9 fpab.Seuro etreudabit te fbiras ei^n rimeb a nmozc nocfno. 
bine TLe 0 papa in fmonc.vtf.secimi mefisrq icipit.^zefidia militi e cbzi ane: ita 
air. fremit aduerfari 9 :*: cruetas inimicicias ad qeres puertir ifidias:vt vin 
ccre fame z gelu fiamis ferrcq$ no poterat ocio tabefacere: cupiditatib irreti// 
ret.abitiofe iflaret:voluprare cozruperet . S 5 bis mafate^ alt|S oibseftruedis 
baber acies cbziana porcres munitiones z arma victricia W inftructe milites 


0e cerui pjopjietattbus 

fuoe fpu £itar$:vt mafuerudo ira: largitae auariciaibenignitae ejttiguat iufdffi, 
Comurate em oejttera ejccelfi eo:da mfto? redtjt i nomrate vetuftae :z bc iniq/y 
tatie famufmimftri^pdiere iufticie, Subegit luxuria pri n cria : butli tae arroga/i 
ttuppulfamt: z qui impudicitia fozduerat callitate niruerut. bec£eo. iQtbict J 
patent^tpuetatee aquile quae fpualiter babet vere ptritue z bumiliatue. 

fjjCeruue babet becqpzieratce q mboie cotrito inueniri bebent 
z quito ejctiratur ad recognitionem fui. 

/Cerni p:o$ J0nfequetcr bo ptrit 9 coparaf cerno^pt? beceipzietatce ti 9 . 1b:imo cer/ ' 

prictatee. c uue cu fuerit vuloera^mttte fagittie currit ad fotee aqua? z qrit ibi pa 

r ibjfma bula amara berbe birami:cui 9 fl?rutc tela a vulnerito repellunf t vulnera 
- ei 9 curanf. 3dco 3fi^an.]tti t U.ef^.e.).btfic t Ceruioitamuberba ( pdiderunt.na 
ea pafti cjtcutiiit acceptae fagttrae fic peto: cufe viderit mult£ ac vartje modie a 
fagittj peto?- vulneratu conari x > 5 g pabuluamarttudmie tf?e ptritioie inuenire 
bimi iefu cb:m cm 9 nna peto?, vulnera fananf.i£ft em biie icfue ta pine z mif e/y 
, ricoze t efte cafiiodozo vt nefeiat bifferre que copticto co:de fibi feferit fujpltcare, 
5pW f££>cbo ceruuevtait 3ltb t vbifuperecr£ aurito acute audir:fubmiflie aut au4 
dic nibil.Sic peto: viiture ptritionie erigit auree cozdie ad alta celo?.atcp per 
auditu verefideibeguftatquadaoulcedinere?biuina?qu3 no poteratgcige 
ou pue ad fecfaria Defideria po: riger et auree .3tuc em tefte ^Bemar. £turee bo/; 
ne fut qn libefaudiut vtilia:p:udenf bifcernut audita: obedieter oganf irel&ta. 
tertia fPEertfo cerui vt feribit albert 9 in.]tjtij.lt.be aialito.^enenata iacula fugiunt : 
** m io fi in lociieo? iaciunf recedut.Tjn qua reddaf itelligi: vt bo tota ftture fua oc/y 
cafionee ac oia peto? gna fugiar.q: in boc folo pfiftit fal 9 nra vt pnciptje refiftaG 
mue.3^inci6ccfi.jcjc/.c.b:.i^uafi a facie colubzi fuge pctmr-rfi accefierie ad illa 
fufeipiet te.q.b. S?i c coluber inficit boic* q fibi ajpzopinquerit: fic petm intojti/y 
cat aiam . & § acccfter£ ad pera g pfenfu fufeipiet re inuoluedo z ligado g actu 
z pfuetudine:q: qlee ftir aet 9 talee babit 9 fubfequuf.l^mc aug.in li.encbiridio 
air.*|bcta eguie magna z bozrcda cu in tfuetndint venerint: aut parua elfe: aut 
nulla creduf vfcgadeo vt no folu no occultada: veruetia pdicada biffamandaqfr 
Quarta Videf.fTi&uarto cerui fm B-egodn.ttt.li.moza.c.ttJCiU.qn in agminefuo am // 
t >u [^ t £Ypq n fiui na trafeut^pf paftu:fi magna eft latitudo qua trafnatare cupiut: 
capitu fuo? onera:oo:fie pcedetiu fujponut: fibiq? inuice fuccedctee laboze po* 
derie omo no fetiu t. ^de bj aug.in ejtplanatioe pfaLjtlj. /£t albert 9 in.tjtti.fi.be 
aialito in q admonemur: vt aplicam boctrina cauta obfuaroecuftodiam 9 q b:. 
Alifer alrert 9 onerapo:rare:? fic adimplebit^ legecbzi.go jB^go.fug iEjecbie. 
ait. 'Bulla fut bona q agim 9 fi no eqmmif,pjtimo? mala to Ieram 9 . f£ 0 jnnto 
Quinta in cerno notaf infigne quodda agilitati ac velocitats:tefl:eaugu.tn ejtplanatioe 
pfal. tl). glocio: em i curfu eft altje aialito.iStb^ tibiae bn bifpolltaet pedee 
ouroe ad falieduejt fouea aut ejt luto vt vitra fpi nae. 3^W:ietae agilitatj co/y 
uenit boi ptrito q falit vitra fpinae biuitia?: tolledo affectu co:die fui a fecfari/y 
bue benderqe. j£t falit ejttra lutu carnafpcuptfcentieit ettra fouea fugbie.binc 
g)auid in pfal.jtvtj. 0 jii g fecit pedee meoe taq$ f uo?t fug ejtcelfa ftatuce me: 
id eft gfecit atfect^meoe vt tralfiliat fptnofa z vmbzofa iplicameta z gicula bui 9 
mudi.i£c tunc faliet fic ceruueclaudue. 3fa .^tv.c. f[£>ejtro ceru 9 mutat co:/y 
nua: vtbicit Blbertue.vbifup. ^ber cornua aut fm Jiugu.inejtplanattoepfal. 
S^ta IjtAiu.bignttatee fublimitatee ac ptatee fugbo? intelligunf.^n bauid in eode 
pfal. g»iti inide nolite iniq agere z beliquetito noliteejtaltare coznu.q.b. fi feci/y 
ftie imitate nolite ea befedere g elatione z fugbia vt ejtponit.aug. co:nu vrm b 
iniqtate e:co:nu cb:i b maieftate c.et ite?. 'Bolire ejttoilef i altu co?nu vrm, i, fu 


tSc proprietatibus cerni ^Fo.xvu 

gbiam* potentia.^ftolite locj aduerfus ocii tmqtate.f.C)Ctrabcdo/vdmurmura^ 
do/De bis q agit in ozdinqpmdentie fue/vel qre huc bumiliat/’vel buc emirar :q: 
randc cornua pero? frangenf ab illo. 30 fubditoauid i^finc dufde oia 

coznua pero?- pfripga * ejtaltabunf cornua iufti.Sug q DtSug^Omua pec// 
cato?/Digniracc6 funt fugbo?:coznua iufti munera funt cbzi .Ctfa Bmos . vj .5 . 
in gfona fugbo? ait:"Bun4d in fortitudine nra afiumpfimus no6 coznua.i.pta// 
tem fpaiem ad^fiuimus nofyfpziaifcrute* induftria.i^ec^nerae ceruo? conuc 
nit bomini ptrito/4 mutat coznua.i. Deponitfugbiam/vanam giiam/ z fec u lare 
potentia g fui recognitione tflpric volutat^ Dcreftanone. 3^tnc *£aul 9 ad Coi. 
itj.c.*Bolire mentiri inuicem/erpoliantes vo6 veterem bomine cu actib) fuisiet 
induentes nouu:eum qrenouaf in agnitionem Dei fm imagine eius q creauic 
eum.Ccad TRom.vj.c.Siccm ejd)ibuift£ membza vza fuire immimdicie * ini 
dfari ad fnitjtaremata nunc c, ebibere membzavza fuire iufticie in fanctincatocj, 
CESeprimo ceruus natura ei^iltieftrJ.iYbabitans in filute z montib) vbi fut lo// £ erll ?z n c 
ca oefta z filentio plenarii oauid *fSs.citj .meje: fontes ctcclfi cernis : petra r.| uc jw 
refugium erinactjs.q.D.fic montes cjccelfl funt refugia cerms: q: ibi in filuis ba // A A 
bitant z fuum bnt refugium :ftc petra cauernofa eft refugium erinactjs. Cft aut - ■ ^ 

erinacius animal guum fpinofum q etiam £>: ericms.Cc bac cerui ^pnetate ad// 
monemur vt velimus pftigerc adfiluas z ad mores z ad loca foUtaria vanas ac 
feculares bominu focietates relinquendo :q: tefte Seneca. Solitudinem qrit q 
vult cum innocentib? viuere.Ct fic Bug 9 inqt:^)inus voluptatib) ftimulaf <1 
non eft vbi frequentia eft voluptatum:* minus auaricie moleftias patif q DiuiV/ 
tias non vider.Ct 2} iero, ad TRufticum monaebu in epfa q incipit/ 'Hibil ebria 
no felicius cuipmittunf regna celo?/Dicfic:^uid igif folitariam vitam repbc// 
dimus :mime 4 gpe qua fepe laudamus: fed t ludo monafterio? buiufcemodivo 
lumus egredi milites qs eremi Dura rudimenta non rerreant/q fpccimen puer 4 
fationis fiie multo tempoze Didicerint/ q omniu fuerunt minimi vt pmi oim fic// 
rent.^snecefuriesaliqn/necfafuritasfugauit/qpaugrate letanf ; quo? babi// r 9 . f 
rus/fmo/vult 9 /incefrus/oocrrina^tutueft.2^ec2r)iero.fr0ctauo co: cerui 
fenis olTefcit. magnus -Bl6.in.rjtp. U6.De anima lib) poft plateariuDic q> os ut ln cowc 
cozdis cerui ejticcatu * pulucri5atu/valet p cardiaca.Cft at cardiaca palfio qda 
mozbus/4 ti pulfus co:dis:qn enim quis patif pullum cozdis/S: cozdiacus/ vf 
cardiacus :a cardian grece/q$ latine ti co::qfi babens co: ardens pzoprer fitim. 
3fta#tticta6 cerui puenit bomini ptrito:cuius coz g veram ptririonem folidaf 
* pfoztaf in aduerfis tolerandis,2^ancofleamco:disfolidiraranbabuitpaul 9 / 
q ad TRom.vuj.c.ait./Certusfum enim/qz necp mozs/necp vita/necp angeli/ ner/ 
ip pncipat 9 /nec£]$?rures/ necp infta.necp furura/necp foztitudo/nec^ al.necppfu 
dum/neq? creatura alia poreritnos legare a cbaritare Dei/q eft in cbzo 3Jefu otio 
nro.x£t ite?- adTRom.v.c.^fiamur in tribu latiomb?:fcientes q> tribulatio patie . 

tia ogaf. fTBouo ceruus bj in fe mfra medicinalia.^Ra fm Bl6.in.|tjtp.li.^ ani Ceruus fx 
malib?. Cereb?- * fcpu cerui p pulfu cozdis valere tz z r>oloze aneba?- * lateret !Tl “^ 
pfert ad regationc fracture* lenificat eam.Sepu aure cerni fi cu eo fiatvnctto/ cinalia 
p?mes fugat. Sanguis aut cerui frij^cu oleo fi fia t ejt co criftere/fanat inteftino// 
ru vlcera:* remouet flujtu antiquu'. Si potef cum vino/valet p apoftemata ve// 
ncnata.cereb? ei 9 lenificat apoftemata oura fi fiit in mufciif* cozdis iunctura?. 

Serpetes etia fugiunt odozc coznu cerui fi inde * vnde caput oom 9 fuffumigef, 
j&icut etia plareari 9 * 31'aac coznu cerui Decoctu cu aceto fi moueaf i oze fedac 
Dolozem Dentium * conio lidar ginginas. j^tiam coznu cerui ccbuftu fi potef cu 
modico melle/ejtpellit ^rnes.fjfa alia admirada fcribitBl6.in€o.li6.q taceo ca 
bzeuirarj.^ec igif £c 9 fanatiua q c in ceruo/ptrir tone Dcfigt.-qbj ptute fanandi 


jCo: anie cu 
rafgptritio 
nex quo 


*ia?/q fragi tcozg pm'cioiie:oeinde alligat vulnera pcro^ infudendooleu mie 
Ceru 9 rcno4 r' z 2*£? uemf iH$ bauid in ps.l. Sacrificiu bo fp us ptri.coz ptri.*! bu.be 9 no 
uaf z quo cero 9 iuttenefcit*i renouaf.vn *[Mini 9 tefte ma § .&lb.in.jtjttj,li # 

aialito bt :cp cu ceru 9 fentit fe guari Senectute fpu g nares f penres bc ca uernis 
ejrtrabit:*! cuveneno biffufo p co:p 9 eftuare fe fentit :fonrc petes limpidu bibit x 
uc a veruftate pellis paulatim ejtpoliat 9 iuuenefcit. <£>5 ifte mod 9 renouanoms 
ponit plini 9 no placet ^Ibtorvt ondit ibide. 30 (ut altj q biciit q> ce ru 9 cu 
^« rcr r £ n0 vultrenouan atitab infirmiratecuraricomeditfpcntcs.^n Jfib.in.jttj. If.etv 
uar ccru mo.c. j. ot lic:£erui fpenriu inimici cu fe gnatos infirmitate g(enfertnt:fpu nari 

um eos ertrabut be cauernis z fugata gnitie veneni eo?, pabfo reganf.loieron * 
£eru 9 come qj in ejtplanatoe ^s.ciij.6t:q> ceru 9 fpentes occidit z ipos comedit»Sut altj 4 
«it ferperes, Dicut cp ceru 9 vbi f pcnte aguerit ec implet os fuu aq elfudircp in fozamieibeinde 
cu qda ozis fui fptramie fpentes fozas attrahit z pedito fuis pculcas ipos inffic 
x^tia 0:egjn.jccjc.li,mo:aUc.]Ci:jc.irain4t:jCeruo? mozis e inueeoe f petes ejetin 
guere eo?q 3 mebza mozlito bilaniare.^ac parif cerno? natura comeozat pf x>o 
cto? 2} iero, in ejepone ‘Jbfal.jd j .gid renatos in vigilia pafebe/ cpl’a incipit: 0 c 
pfalteriu fagaci mente gluftrans.vbi bt fic : Soic ceru 9 befiderar ad fontes aq?: 
ira befiderar aia mea ad te be 9 ./Ceruo? natura e vt fpentii venena ptenent: qn 
poti 9 narito fuis eos ecn abiit b cauerms vtinfficiat atq$ bilaccrct cu venenu ice 
perit intrinfec 9 eftuare:t q$uis eos no polfmt occidere: rn fiti ardozc ac inccdiuj 
tolerates:tiic illi fontes oefiderat z punfTimis aqs feructia venena rcftringunr. 
2r)ec 20iero.fnSpuatr ifteceru 9 q mozfu fpenrj venenat 9 to Ierat fit£ ardozc: z 
fontes aq?beftderataiam benotatpeccatriccm 4 mozfu tozruofifpenriveneno 
eftuat pctd?.x idcirco recogfccs fe giua pmiftfle.qft impaties qrit fonteviuu aq 
falutar£:bnm iefumvt ardozc fit£ ejttinguat:x tuc bolo: fit medicina bolozj. & 
cut b maria magb.teftaf j0:eg.biccs:t§5 ecce/ qz rurpitudis fue macfas afpejcit 
tauada ad fonte mie cucurrit: puiuanres no erubuir.jbmc ^ug.in cjrplanatioe 
*&fal.jtlj.bt fic: /Ceru 9 fpentes necat:x poft fpentiu intemptionc maiozeltrt iartf 
defcit.gemptj fpenrito ad fontes acri 9 currit.£>erpetes vicia tua fiit: pfume fer 
petes iniijtat^x tuc ampli 9 Defiderab fonte ^itatC./£r.y.itc? fubiugitfici^mffi// 
ce in te cjcqd priu e ^itati:oefidera vnde belecrers:befidera ad fontes aq? : qz bj 
t>e 9 vnde te reftciatt impleatveniete ad le:(itientc poft infemptionc fpcntiu/tav 
cp veloce ceruu.l^cc Bug.i^tia Cbzvf.pulcre boztaf alam peccatrice ad fonte 
aq viue:bnm iefu in f moe <6 pfeftioe/q incipit: iCofttcmini ono qm bon 9 . fic bi* 
j^uare no pfuftibi 0 petoz bii licjbii q offefus e fuadet/bu ad miferadu biis ipc 
gat 9 c:na fi ille 4 otent 9 c miferi nollet/rogaresvt vellet: ipe miferi befiderat.io 
fiqs olfedit rogado n oefinat. liceat pfiteri cui peccare non licuir.Xiceat petere 
venia cui no licuit pbere culpa. 3udulgcna poftulet q madata ^repfit.^eniam 
optet q leg^ iufla befpejcit.iCofemo reddat q t> petm biftrajcerat. /Curet pnia 96 
belicto? macfa fozdidauit.Serpctiniivir 9 fanlTactiois antidoto recuref.fbcto? 
veniapeu inftatia bepellaf vt biim que nob belicta fecerat iracudu:reddarobfe£ 
quia big placatu:*! 4 a nob fuerat petis plfcf^feftioe nob mif icozs reddaft pi 9 
2>ec iCbz^.^c? itacp ejt oictj t> beccppctatito cerui :q i boiep trito iuciri bebet* 
ft^erpens rcnouaf :©ic petoz g 2^^«^ 


l©c p:op:ldatibii0 ccrai 

oes egritudines pcto?l*>inc bauid in ps.cjtlvf *ait: 0Mi fanat ptri.coz.ralligar 
ptn.eo?.Tiora q> co: anie peccatrici na pteurari a bfio/mfi fuerirptritur^oep/ 
pedit orno vtcoz pteraf z pfringaf fi fanari bebeat.Sj bici :quo pfringif aut co 
wrif coz^TKudeo fmSug.fug ifto paftu q>pterif pemtedo/pntendo puniendo, 
“c em medic 9 (tefte Sug.ibide)frangit qb toztu e z fac vuln 9 nouu:vtcozrigat 

Z pfolidct biftozra meh?a vt fanHr nuo Ibnircus rsftvtnrf CZirfartiPart 


©e renonatdefefpette IFo.xvm. 

j£tnu peccato: cjremplo fpcnt£ ejtcitaf ad recognitionem fui.Sd mato// 
t> re aut euidentia pnderadu e fm gfi^.m. rij.luctvm.c.iitj . q>fpentiu tot ff £ot fimt fer 

venena qtguazcotpmfiesqtfpes: tot oolozes qtcolozes babenf.y£t6: pentuvene^ 
(pene a ferpo ferpis fer pfi./£ft at ferpere latent? icedere vel vetre repere: iojpce na qt gna 
home accepit.q: occult£ acceflib? ferpit no agt£palTib>:f5 fquamajz. minurmimis 
nifib? repit. £(l igtf ferpes vt tradirjj ud .vbi e : aftut^valdert cucta animatu q Serpens vC 
da vi u aci rate Penl^ejccellif.gdcirco n mipfi p oe £irat£ Bz nob.z£ftote p:u. ITc fer yaatate cua 
pe.^ar.t.c.i^tiaiSen.itl.e^: q^ferpes eratcallidioz cuctj animatito tre q fece// cta animant 
rac ons.i£r cgms Perpes otcaf caUid 9 ftuep:udes / fpt? aftutia Diaboli cj in illo age ejccellic 

bat Dolu: vr ejrpoit btus^bo.m.tj.t;«q.cljtv.ar.tj^ad.Htjurg.tn etia intelligi pt 6 
viuacitate fenf us refpectu alio^ animatui: vt Dem c. i£t io pmdetta vFafturia fer 
pentj in ptft» ondif.*Ha lut q Duut vt gfiB.q» ferpes guftu/enicl'! Deponit Pene// 
ctucc.t^artt? ferpes pzudetia ondif tefte ^iero.in epta ad pfidiu Diacone: q: an 
bfeme circa fe colligit Pcgetes vt ilfefca pbeat.Smcc.q5 teftaf q> Perpetes oe catf 
«emis fiiis poli byemc egredteres fricat oefos Puos fug fenidm vt illuincnf.Su 
gu.^o in ejtplanaroe ^fal.jtlijr.fug illo ^bo/Scner r linguas Puas Pic ferpetes.Bt 
fic.jjn Perpere maria aftutia e z Dol 9 nocedi. *|Szopfea etia ferpit no em vel pedes 
bj vt ei 9 veftigia cu venit audianf an ei 9 irinere vclut lenis c tract 9 / P5 no e rect 9 : 
ita § ( petes reput x ferpiit ad nocedu/bntes occultu venenux fub leni ptactu.bC 
2tug.Sifr afpis Perpes e aftutavalderq tefte gfiB.in..rq.li.et?.c,ittj.ne audiat i/> 
eatato:e:vna aure in fra pmit:altera caudaobturat x operinarqj ita voces illas 
magicas no audics:noetttB cauernaadincantatc.gdc BtSug^inejtpf.^fal. 
tvtj. 2 ^incoauidin eodeps.air.^uro: ilffmfifitudine Perpet^: PicaPptdis Purdez 
obturant^ aures Puas.Sftutia % ondit Perpes ou torti co:p 9 obtjcir,p capitevt bj 
gpib.vbi s.i^tPicait X)ie ro.ad pfidiu Diacone. Serpes caput fuucelar:qn geu/y 
tif vbi fcit ce mozrc fua.gre?, Ibiero.fug 2£>at.jt.c.ejtplanas illB.’i£ftotc pzu.Pic 
fer.x iimpl.Pic colii.Bt (Tc :Serpct£ aftutia pomf in ejteplii:qz toto cozge occultat 
caput:x iUB in q vita eptegit.gra z nos toto picto cozpis caput nrm q ebrs eft 
cultodiam 9 . Simplicitas colubay- eje fpufici fpc oemfaf.^n z Spfe Bt: 2£>aU 
cia guulf eftore.^cc^iero.ilfjc q pj qnta Pit aftutia ferperj/q totu cozp 9 obt)cic 
i> capireao Pi ferpetj caput cuouob? euaPerit DigitJ nibilo min 9 viuir:tefte plinio. 

^5 Pi Bve^ Pit nePcio :b Pcio q^maa.SlB.i pleripcp loc{ it Jbliniu mfca falPifTima 1 Mmi 9 mfal 
Dipfte:vtp5i.tritj.li.6aial # .vbiSlB.loqfDaueq6zardca:ficctinmftCalps locj falPiflima Di 
ipzobatcu;^blerucpct6t SlB.feofpofitupbafleeo?. q plini 9 Peribit. (£^5 cuctj jtif. 
omiflis Dicim^ut a Diuerf collcgim 9 auto:ib) q naturas rc^ Diligeti y idagariit. 

Serpes aftutia ac pzudetia fua Pic rcnouaf:£u fuerit mozbo vl? Penio guat 9 cali Serpens re 
ganf ocfi ei 9 .i£t cuvult fieri nou 9 JSzimo.rUDieb> ac noctito abftier a cibo Donec nouafx qns 
eutj relajtef i eo.ScBo berba qnda amariflimacoeditqpuocaf ad vomitu :vt Pic 
buozes putridos ac virulctos euomat.^errio i aqua fe totu imergitvt cutj afpa 
molliftcef. Quarto fozamev^Pcifturd agufta qritx idc fe vebemcraguftat ac co: 
pozeptribfat:tadc violef Pcifliira vrfozame igredift ariqua pelle icipics a capite 
fe ejtcoziado Depoit:ficcp reafliimitvires:acumc vif^ z ajpetitu coeaedi. i£)c bac 
rnouatoe fpctj Diu 9 2 ^ier.ad pfiB.Diaco.ita fcribit.Snguifqn fenuerit pditafpe 
ptuixfi voluerit redire ad iuuefute:ieiunaf..tl.Dieb?vt relajtef pelfei 9 :xfic aguftu 
fozamc inqritvtDu nitifejcireiide pelle fenectutj Dimittat.br ^ier.ff^ozafr. 

^ia peccafjt mozbo peto?, guara qdamo fenefcit :io vt ad araj r uertaf ejceplo fer 
petj 05 pzio p abftiaj carne fua Domare: qz tate ^tut { c abftia ieiunt) :teft eSmb. 
xt u fpes fputu bois ieiuni guftauerit mozif . gdcirco fiTputo Puo icm\ l? bd frenu 
intfic (pete :qnto mag^ ieiunio infficfpuale.ScBo ejtpedit vt amaritudine vere 
ptritiois &fluroat:qz fola ptritio fac felleos buozes peto?, euomere, ^ertio pecv 


©ctfiHtwbuiinoe 

cato: in aqua moze f pent$ fmmcrgtf :qn ex recozdatoqjpzte inC 4 tat£ fitgcmiTciM 
'Reftitutio refoluifin lamentat inde fluut lacbzvmc q ouricfa cozdis bumectat. Quarto g 
eft bifficif artu fozamen ingredif anima qn ad facrm pfeflidis accedit z ocbita reftirutione 
qcftps iufticie pficir.S>icq$ anima ronafad luuentutc noue vite tota reintegra 
tur. Sd iftamrenouatione iuuentutj mo plocutaboztaf nos*£aul 9 apfe m epfo 
ad xEpb.uij.c.ita biccnsnRenouami aut fpii ment£ v:e z induite nouu boiem 4 
fmbeu creatus e m i'u(hcia tfctifarc^itarj.q^.q^iie b 5 q$tuad naturam fenfirt 
uam ejcpceflU etatj tendat ad co:rupn'one:q: oe cdpofitu exprtja nece eft cozru* 
pi:att n natura mtellectwa anime ronaf renouari' pt p fui recognitione ac petom 
Oifcuflione vt bixim 9 : 3 d paul 9 tj .ad i£oz.iitj .ca.ait:2L3 is 4 foz£ e nr bo cozrum 
paf :tn is 4 int 9 e renouaf 6 oie in oiem.lxc 0 a4la/ceruo ac fpentep recreatio'/ 
ne firientj ac languent^ anime oicra fufficiant.j£r fic pt5 eje omnib? s bictjquafr 
ad veram ptritione reqrifvnaoiligens examinatio vel oifculfio pctdn.£t q» taf 
examinatio e potiflimil remediu in ad4fitione cotrit ionis.^t q> i pa bz ozigo:ia$ 
»wa:pncipiu:ac fundamenta verepenirudims:? ppns ptj refolutio pme qdnis. 

C^ueftio fc$a in q agif oe mo 4 obfuari 05 in bifcufiione/vel examinatione 
petom moztaliu. i£t quafr taf bifcufiio fieri 05 ardenf ex toto cozde: z oiligenf q 
ad oia peto?- genera:atq$ integrati* 5 ad petd? circiiftantias.SDadunf eria regu 
le valde vtilcs z pulcra bocumeta ad bifeemendu grauitate peto? . 

*« m; ,*0€cudoloco niotafmt queltio 

fuart in era L (jCu cm &tfcuflio illa vel examinatio 6 petis q eft ppatozia ad ptritione 

miatide pec fieri oebeat oe omnib? petis moztalib\gd,p recreatione languent^ aic 

cato# qrif quo aut q fi* vel 4$ mod 9 a penitete obfuari 05 in tali examinationevt adve 

ra ptritione puenire valeat. £20 fofone bui 9 oeuotiflime qdnis occurrat £ba 00 
ctozis 2lmb.4 ptractas illbiCanf.tj.ca.Jntroduxit me rex in cella vinaria: z 0: 
dinamt in me cbaritate/ Stfic.^eccat 4 ppoftere agln^Bdfcire 4 d facias z nefei 
re ozdine faciendi non c gfecte cognitidis.ozdis nacp ignozantia pturbat merito 
ru fozma.2}ec ^Imb.^t g oebit 9 mod 9 z ozdo f uef in bac ta meritozic oiTcufii 
one peto?- ab eo 4vera qritgficere pniara:oicim 9 q> ois peto: 05 fe vero cozdis exa 
mine itima cozdis fui oifcutere ac feipm recogfcerc ejecp lo illi 9 4 itras oomu ob* 
fcura ac tenebzofamrn ftatim videt ea q in illa funt nili 4efcat z mozef aliqntulu 
5£>ic parif bo peto: 4 oefos ment( fue reflectit fup tenebzofani pfciajTud no pt in 
mometo fingit recogfcerc nift gdatim ac oiligentf peta fua inquirat vel OiTcafiat 
oia remeozando.gn q oircuftionc tria obfuare oebet. 

I^zimo vt fiat ardenf ex toto cozde. 

Qcto oiligenf/q ad oia peto?- genera. 

^Tertio integratr/q ad peto? circuftantias, 

Cdtritio 05 fT^Xpedit igifpmovt peccatrix aia pera fua ardenf recogfcat ex toto cozdc^fl 
ee itegra ex gdel^ba.4*c.ait:£onuertimiadmeintorocozdev:o.j£rnotaq>3!oelnooic ( 
roto cozde /Couertimi ad me in pre cozdis vr i 'fj fignlf dtan toto cozde:q: bo ^acit' z intege 
litf 05 pteri 6 oib? petis q in meozia b5.2K)0^fes qqj cu boztaref jpfm ifrf ad bile 
ctionc ti/no bixit: diliges onm oeu ruu ex pte cozdis tui.f5 ita in4t f&cu. v f. ca* 
diliges bo.be.t.extocoz.r.i exto.a.f.t exto.foz.t.0ue]i?bapos^itatj replicaf 
^at.xxtJ-^ar.xtj.tUuc.X.c,^ ml’ro mag^ replicari bebet ac cbaro corde ebk 
fuari ab eo 4 vera optat bze ptritione :qz nobiliflimu remediu c p pcra/coz fuum 
recogfccre z puertere illd in amo zeae bilectionebei:teftc btotboma.^inc j0ze 
SO.ait:Saro ampli 9 pcti rubigo pfumifzqnto pctoz£ coz magebarirat^ ignecd^ 


nto ejEammariois ^o.xix 

rretnaf.^dcirco p cozrecrioevite melio:isvideam 9 cur ogtet nos fifaluaricupi// 
mus g vera Dilectione puerti ad Drim ep toro co:de:,pur ioel^ba/moffes/T tres 
.euageltfte.f.marrbe 9 /marc 9 / z lucas reftanf. *JMo rrifione occurrutnob fepte r o/, £y genitu 
nesiin qb qjmagna fit Dignitas cozdishuaiu.cpta ei 9 nobilitasqjingcs ro c^ma tcco:c j; g bu 
gnum facrm agiemus . C^umo Dicim 9 ? oecentifTimu aciuftifiimu e vr omis man ( 
bo puertaf adonm ejttoto co:deronepmogeniture. 0uia(ic co: buanuinf oes ^ p m0 gc 
gfescozgispmocopaginafacgenerafinvteromrisfm^o.tj.tj.q.jctjctl.ar^.t n erafinvte* 
magnu 3lb.in.ip.li.b anialib rractatu.tj.ca.iit?,S(c Deo co: pmo Debef qfi pzi/ ro marr e 
tnogenttu;q:pmogenifa ei 6 iureDebenfJVtpatj j^Dj.pitj.c.idcirco g falomone 
6j,puer«tjcip.c. jpili(in4tjpbe mihi co: ruu. 0nc $ba fu t Diligenf notada:'fta fa '/ 
lomon pcrd:e allocjf in gfona Dei.q .Di. 0 fili mi g creatione. 0 fili mi g info:ma 
tionc.0 fili mi g redemptione:pbe mibi co: ruu.Hota q> non bt: pbe mibi ma// 
m vel pede:autcaput:autcereb?:fed fianant' bt:pbe mibi co: tuu.f.g vera bile# 
ctionc ac Deuotione. & ei dus filis cuicla aui q vt ferf cii pafcif De pda coedirjo 
lumo co:.Sic De 9 a nob pafcif tmmo co:de vere Dilecriois. ^el De 9 gfiofus c qfi 
bo 5 elotyp 9 .i£ft em jelotypta amo: inozdinat 9 ^ o:if ep amo:e non patiere pfo: 
ttu in re amata.i£t#)fea bo $elor?pus non gmirtit vr vpo: fua aliu Diligannam 
fi aliqdfufpicaf b ea:erigit oes fenfusrT aufculrat bincinde: z refpicit eiites z xcb 
deures : niic iftu.nuc illiiinfrogat:pleruq$ etiafingirfe logi 9 ire. Siautaliqmd 
inboncftii inuencrit;ruc fures aufert eiveftcST iocalia/vfeppellir/vf occidit ea. 

S>ic «piiatV fac dc 9 aie rbnaU:5b in fcptur<J fetis De 9 b:3elotvp 9 .vri i£pob. pp.c. 
ait:/£go fum Dns De 9 tuus foms jelotes.t itc?.tp;nitj.c.atrrftoli ado:are Deum 
alicmi.Dris jelores nome ei 9 De 9 eft emulato:.2^ec ibuq.Du^olo fyiis movr bo 
fomicef cu Dtjs alienis:vel indebite peupifeat aut Diligar bona creata: fed I5volo 
vt in vera Dilectione me cunct J reb pponat er toto co:de.3oinc^lug,in lib, q b: 
fcalagadifi/4 liber incipit:iCu Die qdam.btlicriCaue tibi oaiafponfa cbfi quo 
auerratfefponfus.^o longe abtjtetfi nonvidescii:ipe tri videt re plenus oculis 
ari ircrromuqj poresculatere.2?ab5etiaciVcatenuciosfuosfpusqfi fagacifli 
mos epplo:ato:es vt videat quo abfenrc fponfo puerfer^vt accufent te co:a ipo fi 
aliq figna lafciuie z fcurrilitar£ in te Depbendertnr/5elor?p 9 c fponfus ifte: fi fo Vt 
re aliu amaro:eacccgis:fi altjs placere ftuduer£; (fatim Difceciet a te: z altjs ad// 
berebit adolefcenruF. felicatus e fponfus ifte nobift Diues/fpcofus fo:ma p fi'/ 

Ujs boim.i^t io no nifi fpeofam oignaf bze fponfam.Si videritin te macula /IT'/ 
ue ruga :ftatim auertet ocfos.nlfam em immudicia pt fuftmercz£fto § cafta :efto 
#>eciida t buil(s:vtfic a fponfo tuo merearis freqnf vifitari.2^ec Sugi‘t^ :o P^ 
cai£b:^f.fug ^>at.ppt).c.ita inqt:g)!ligej^Deuep toto co:de/eft/ vteo: tuuno 
fit inclinatu ad alicui 9 rei Dilectione mag^ cp Dei.q.D.lfon Delecter^ in fpecie bu'/ 
tus mtidi ampli 9 cp in Deo/non in bonoub/non in auro:n in am ic^/no in ccter{ 
bonis fallacib:fecip bis oib Dciiames.Stf aut in aliq bo?- occupat 9 fiierif amo: 
co:dis tui/ia m ri c p foto co:de dcu amas :q:,p qnta gte co: ruu fuerit ad alia rc:,p 
tanta gre min 9 cad oeu.i^tia 3ug.in.ppf, li.b ciui.Dei ca.ppvf.ira inqt^ibil in 
edificio pponif fundamero. 0uilqs iraq^ fic b3 in co:de cbrm:vt ei frena *: tga'/ 
liamec ea q licita funt atq$ pccffa pponat/fundamentu bj ebrm. Si aut pponic 
erfi videaf bre fidem cb:i:none tri in co fundamenti! cb:s:ctit talia pponunf :qn 
ro mag^ fi falnraria pcepra ptenens comittaf illicitaietia no ppofuifte cb:m :fed 
poftpofuifie puincif que poftbabufr iniganrc fine pcedentc.g)um p ei 9 imgata 
fiuc pccfta fua g ftagiria Delegit epplere (ibicbnc.Siqs itacp ebrian 9 Diligit mere 
trxcceiq? adbcrct vnu co:p 9 e(ficif: ia fundametu non b 3 cbzm.Siqs aut Diligit 
vpo:cfua:fi fm cb:m/ qsci Dubitet in fundamero cccb:m.^ec 3ug.‘jbr3ep Dt 
ctis q’ Dcbcm 9 ep toto co:dc Diligere Dnm, rbnepmogcniture. f[Scbo puertid 


3E5c«5m oubtu 

£« ? $ndh tttur ad Drimcjtoro cozde/rone pnciptjvoluntartj:q: fic coz e pmu pncipiu oint 
pm oim mc«(f mcbzo? ac viriu vitalm:t eft pmu ^itcipiu mot 9 in animali/ moues oia alia me 
b:ai cozpis :(Ic volutas monet ocs potctias anime ronafad act^fuoe.^inc Su'> 
guft.m It.q 6: manuale 6 £bo Dei /6 r fic : m' c u fcp i a volutas c cafuc Danatis 

oms vel fa luatioms: , r 16 niM t»m 9 bona volutate Deo ofterf.lBona volutas De 4 1 
um ad nos ocducif! nos In eu oirigit.^Jber bona voluntate Deu Diligtm 9 ; Deum 
€ligim 9 :ad Deu currim 9 :ad Deu pucmm 9 :? eu pofiidem 9 . 0 bona volutas per 
qua ad Dei fifitudinem refozmamur :z ei filis efficimur.llta amabif c Deo bona 
voluntas : vt ipc in co:de babitare nonvelit in q bona volutas no fuerit. H3ona 
volutas jlli 9 fumc maicftat£ trinitate ad fe inclmat.^ec SugC.Couertcre § ad 
t»nm Deu ruu ejt toto cozde tuo.i.ejt toto motu voluntati rue/d mot 9 B Defgnaf 
noie cozdis vt intelligaf ifta puerfio fm tota intelligenrta z recozdarione ac Di* 
kcrione mrelfe mcozie z voluntat^to ^eu.iitj.c.6z fic: Cuq? qfier{ Drim Deum 
ruu/muenies eu:fi tri roto co:de qfier£ eu. 0 ua fnia apte Daf inrelligi <$ no poft 
fum 9 inuem're oeu/nifi eje toto cozde qram 9 eu.i. volutate. £>5 qrif cu tres fint po 
renrie naturales anime ronaf.f.intelfs/mcozia/'! voluntas:qre actusvolutatte 
fi no fuerit tot 9 adoeu puerfus e pcrm.Scrus #o alia?- potentia? non fut pcta : 
fic meozare z intelligere/q funt actus potentiemeozandi z potenrie tnrelligedi. 
3 d b o6m c cp act^volutatj eft alreri 9 gener£ act 9 intelfs/ vfmeozie. ‘Ha a ct? 
voluntatC ferf ad aliqd adipifeendu vel no admittendu/q act 9 no pt ee in malis 
4 n fit malus :qz velle mala/malu crfj i'nrelligeremala/vt’mco:are mala/ non c 
malu.^uauis aliq no impzobeafferantbos act 9 mrerdu ec malos :puta cu quis 
meozatmala vtfaciat/velqn aliqsq it Intel ligere ve? vt friat ill6 impugnare* 
Cc q ptj q>ocbem 9 puerti ad Drim eje toto cozde.i.volunrare:cui 9 mot 9 Defignaf 
iTft? bilamu nomine cozdis.fpCertio puemmur ad Drim eje roto co:de/rone fit 9 Cu em coi 
^fiVirntilln buanu fit m medio cozpis lituaririnon mi? fi De 9 vult Diligi eje toro cozde:qzfem* 
C VAio aniaf B e ^ ir mcc * ul ad babitandu.^zopfea a pneipto mudi plantauit De 9 lignuvite i 
.jrcou? medio padifi terreftrC:vt Sz i3en .tj.c. ^ns qj apguit mo^fi m fiama igms S me 

dio rubi. Cito. ip.ca.Ct cuboztarefDiis filios ifrfad bellu/aitad eos: *Hc fozmk 
der£ inimicos vzos;qz Diis De 9 v: in medio vzi eft.^eu.rp.c. Cf io iubet De 9 p fa 
lomonc vt madara ei 9 in medio cozdis nfi cuftodiam 9 ^zouer.iitj.c.vbi aitjjili 
mi aufculta f mones meos:t ad eloda mea inclinaaure tua:non recedat ab oculf 
tuis:cuftodi ea in medio cozdis tui. feris q> iefus volens petozes faluos facere/ 
Defcendit in mediu vteri ^ginafvt ppleref i 116 Dauid q in ps.jtlvtj.ait: Sufcepi<i 
mus De 9 mifc6iam tua in medio repli tui.^oluif etia Dris 3 ^fus tge natiuitatj 
fue iacere in pfepio in medio duo? aialiu.^lri iHbac.itj.c.fm tranfiationc Qfc(t 
ptuaginra inrerptu qua feqf otficiu eccfiafticu/ Dic fic:ferie audiui auditu tuu ec 
rimuKpfidcraui opa tua z ejtpaui in medio Duu animaliucogfcer^.^ec ille.^u 
it em buic^pbe admiratiois pauoz q> m loco ta buili recliarenaluatoz.io ait :j£o 
ftderaui opa tua z erpaui,Confcqn?Dris gefus ftetit in medio Docto?:vri 3 i.uc* 
p.c.Dz:q» poft triduu mucnerut illu pentes ei 9 in tcplo fedente in medio Doctozfi 
audiente illos z imfrogante.Ct ite?: Cu ect facta qftio infapfos dc ^matu qs 
co?videref ec maioz.^rguens illos Dris iefus aduocauitpuulri'! ftamit eum \n 
medio eo? ^ar.tvitj. c.Ct ite? 6z nofi p os ^itat$ in eode c.^bi em funt duo 
vftres pgre.in no.meoabi ftim in medio eo?.'Recfolu Dris iefus in vitafua ele 
giz medm vel lerat 9 fuit femp in mediorfjetiam b oridir in mozte z pofi mozte fu 
nm.Tla voluit crucifigi in bierlm/q ciuitas c in medio terre babirabif; teffcc bto 
tboma:vt ppleref^beria Dauid q in ps.ljtjtiq.ait^pat 9 ^ salute in medio terre. 
3 re?voiuit Dris iefus mozi in medio latronu.^emde poft refurrccrione fua ap 
p aruit Difctpitf fuis ftas in medio co? z diccs: Jba.c vob 2Luc.jtjtiiij.c.'C 3oa.# t c« 


mo eramiiiatiois JFo.xx 

-JMofccro n 5 vacat a mvfterio ta mirabile eccplu smfefu/<i no folii in vita fua : $ 
tn mozre ? poft mozre: tot tantaq? mirabilia ogat 9 e in medio. b em videf cpi 

mare totu buanu gen 9 ad gentes capcfccdas.'fta fa 9 q oib? ncarta eft ad falurem 
pfiTtir in mcdio.^n £tus c mediu ab vtrocp ejttremo? gticipatu. ;^lcrbi ca.JLi/f 
peralitas c £t 9 pfiftcs in medio zejttrema aur ei 9 funt auaricia?,pdigaliras. Sua 
rus em c indebite retetiu 9 .lfModig 9 eti3 no fuat modui ejtponcdo bona fua,S5 
libalitas 6 vtrocp e,ttremo£ gricipatzqz ipa sebito mo retinet ? siferete erponie 
l£t ^ptj qp mediu tenuere bti.Ibinc :feoean,iitj.tt. 6 ?fof.pfa.vtj.6tfic: firmis 
mediu virib) occuparezqoJjd aut infra fubfiflit aut vitra ^pgredif bj ^teptu felictV/ 
tari? caret pmio laboz<J.? ibiero.ad semetria in epfa q incipit/Jnr' oes marem 
as q ab adolefceria/6tiic: fSbo^ fnia c moderatas ee ^tutes ejccedctes menfura 
vt modii inf vicia reputari.^n 6 fepte fapierib)vn 9 ait: *Beqd nimis.2r)ec T>\c 
ro .pterii ad eade semetria iu alia epl'a q incipit/ Si fumo ingenio pariem fretus 
(claude 2}iero,6tfic:0ptim 9 c in oi remod 9 :? laudabit' vbtq? mcfura.i£tite> 
ru ibide. 06 laudabile c in generefuozfttb nimietate fui culpabile.i£t irep: 

3n bonis §5 reb) qcqd moduejcceflerif/viciue.X>ec 2 siero. 3 J 6 38 ci\m.tj. li.se 

pfideraroe ad eugeniu papa/6t fiez^ene mediu fi no vis gdere modu.2loc 9 mc// 

diustut 9 e: meduifedes modi:? mod 9 $t 9 .0e5e]ttramodu babirationczfapics 

ejtiliu repurat.3sec iBer .0uia a coi biianii e fituatu in medio cozgis vt net 

illud z vita influat in oes gres ei? gd se 9 cui fenig placuit mediu vultbitare in 

cozde bois eje toto ipetu ^esilectois. 'jMoptea amo: silectiois nre ad scii fluere 

©5 ejt toto cozde.i.inrcitu vt tot 9 fit fubdii 9 sco :ej c rota ania.i. volutate vt tota fit 

fubdira volutari siuiczejt fora mente z foztitudie.i.meozia vttota ajplicef ad re 

meozadu bnftcia a sco fufcept a.i£t idcircoSug.i M 6:^>anuale s£bo sei/6t 

fiez^mmefus e oe 9 ;*: fiiie mefura S 5 amari zpferfim a nob qs fic amauit:fic falua 

uir,p qb> tot z tanta fec.Xsec ille.^rc^ Sug.in li.6 fpu-r aia.c.tijt.6rfic:2^ifer Comcozaf 

ego qntu sebere siltgerc ocu meu q me fec cu no erarme redemit cii giera znondii bnficia 61 

era:? ejt mbilo me fec/ no lapidc/no arboze/no aue/no ali6 6 aialib?:f5 boiejvo// 

luit me cfle. ©edit mibi viuere/fcnrire/stfcernere/se mu lr£ giculis liberauit me, 

0n errabam redujtir me: quando ignorabam socuitme zquando peccabam coj 
ripuitme.quandocotriftabarconfolatus eft mezquando sefperabam confozta* 
uit me.quando cecidi ercjcir merquando fleti tenuit mezquado tui sujcir me : qn 
Veni fufeepit me.l^cc er multa alia fecit mibi seus : se quibus sulce erit mibi 
femperloq/fempercogitaie/fempergratiasagere^poib? beneftcijs luis. Cu em 
cunctis fit pzcfidens:? cunctozum curam gerat? fmgulis quafi omnibus pzoui 
densata totum ad cuftodiam meam occupatum video :vtfi ego fuper cuftodiV/ 
am mea flabo qfi oim oblit 9 fit ? mibi foli intendere velit/ fg fe pii te ejbibet:fg fe 
gatii olfert:fi me gatu iuenic qcuc^ me ^rero no me seferit: mfi ego pus sefera: 
necp^ bis oib) qs rependa beo mfi tmvt siliga.^o em meli 9 nec scceti 9 q 5 g sile 
ctione repedi pt q6 g silecto 5 satu c .bc ^lug.ptj ftia ro.fTl^uarro puertimur ^ c <- 0 Cd? 
ed siim ejt toto cozde/r onevitezfic ei lefo cozde flati perit totu aial: qz ogatiovite r0 f Uin 

pzio e i cozde:? a cozde in altjs gfito cozgis: Sic tota^t 9 tota eflficaaa silectois ^ a i n 

buani cozdis tendere sj in seum tan^ in pzincipium bcatitudinis :a q omnis fa 1 

ius/omnis vita/ omne bjonum pzocedit : 3deo verus amo:/ vera silectio/ vera 
cbaritaszml aliud funt cp quedam actio rectitudinis oculos femper 'babens ad ^ , .... 
oeu:refte^liiig.inlib.qui6z^)anualcseverbosei:vbiitainq iit: 0uisiligit: ^. Ul ^ ll1 ^ 
oculos fuos Ig babj ad eum que siligit/ que 6liderat:in q meditaf ? impinguaf, 0l ^ clr ^ 

3ftc tat fic 6uot 9 ita catat/ita legit:? in oib? ogib fuis fic c^md 9 ? circufpect 9 qfi cul P ectr 
oe 9 adfit piis an oculos ei 9 :tTc reuera adeft.Jta ozatqfifir afliimpt 9 ? piitat 9 an 
faciem maieftatis in epcelfo tbjonoivbi milia miliu miftrant ci:z sccics centena 

f 4 


©c3moubtum©e 


milia affiftut ci.^inc j£b:?f.fug 2 £>ar.£:ota mere DiligereDeii/eft/vtoes fen* 
fus Deo vacent. I 0 ut g lefus fuerit in Dilectione cbaritats gibitefna mercede fro* 
ftrat 9 tb:opfea falomonpuer.iitj.c.ait:0i cuftodia fria co:tuu:q: ejcipovitap* 
cedit.lfota cu bt falomon; 0 i cuftodia fua co: tuu.q.D, 0 6 vigilaria? foliciru 
do adbibeafp cuftodia tanti tbcfauri.lfam b: co: qfi cuftodia oimrcni. ^elbt 
co: qi cuftodim:q:narura pofuir pfes cuftodiasrne rd cito polfitpueniriadipm 
‘Jbofuir em carnee mfras circuqq$ z coftas z oiTa pfima. ‘pofuit etia pulmone vi 
. cinucoidi:vtcuiraacccdifpulmomebumo2etempef:vtinqf3^dn.C|.li.ctY. 
Co 1 i boie c c.f.i£ft igif co: in bomine (ic qdda caftp obfefium ab inimic(:qtfqdem b> plures 
qii caftrum ♦ adit 9 vel poztas.^ddrco nifi Diligenf cuftodiafbofbj nr indefeftiis z guigil cito 
calty ampter.'jbo:te bui 9 cnftrifuntc)nc^ fenfus ejercriozes/ z poteria irafeib X z 
pcupiTcibifip qs ingredi unf vicia z peta qfi: boftesadc;ft^ iftud'^jn06:rri.i I16. 
meairanonu fua^.c.vitj.6 t fic:£o: meu du futnf no curat gaudiumecDiwnu q 
rit au£iliu:abamo:ecelcftiuelongaf:?in 3 mo:e rcrreftritioccupaf.Cuelabif ab 
iWz inuoluif i ift£vamtas illo recipit :curtofitas Deducit: cupiditas allicit: volu£ 
pras kdneit: lujcuria polluit :ro:qucf imdia:rurbat iracudia:cruciat trifticia : fic 
cg mifer<; caf b (iunergir oib victjs : 0 m vnfi Deiiq ipmfuftinerepcfat Dimifit: 
P mfta Difpgif:? buc tllucq^ qrit vbi rcqcfccrepolfit: z nibil inucuitqb ei fu (fici 7 / 
at Donec ad ipm redeat. T) ec oBef.fb 5 iraq* q? co: Diligenf 05 cuftodiri. 

£0: Dnaf in ro ejt toro co:de puerrtmur ad onm . dne librat^ velonp. 2r>ab5 em co: qti liberu 
toto co:pe. ornum in toto co:pc fup oia mcb:a:q: mot^non obedit impio ronie, £t ib fci 
'Sim mcb:a re Debes q> tria funt mcb:a in co:pe buano q Diffictllime regi pnr.f.coz/renes? Ut» 
Difficillime gua.^ii co:de vanitasun renib voluprasan lingua falficas onaf.£c io oifficil* 
regi pnt li mu c etia rnagnis vir^t fetis vt fepfecre regat in cogitationib q p co: fignifica 

tur ;z circa Delectationes q p renes intelliguuf :z circa locutiones q p lingua oe* 
notanf.^nf omnia aut ifta tria co: oifftcillimu eft ad regendurq: cu mot 9 co:dis 
fit natu ai' non obedit impio ronis.fb:opfea Suganli.q 6: manuale t> $bo Dei: 
$t fic:£o: buanu in bfiderlo efnitatis non fijtu:mmq> ftabile pt ee:fed oi volubi 
lirate volubilius.^ealio in alib tranfitqrens reejem vbi non c. ^nbfs ateaduf/ 
cist traiiro:qs in db? ei 9 alfect 9 capriu 9 tenef :vera reqem inuemre novalenqm 
tante c Dignitati vtnlfm bonu prer fummu bonu eifulficere polfiy ^ante c em 
libtat^ vt m aliqb victu cogi no poftit.l^ec Sug.UBernard 9 in li.q s.ftc ait:^^ 
'ftil co:de fu btt c in me co:de meo fugacius:q: qtiens me Deferit:*: p puas cogitatioes Deflu// 
gaci 9 aut vo it toties Deii offendit. jCo: meu l v :nn/ vagii/tjnftabileiDuruo Dticif arbitrio ec 
lubili 9 Diuino caret p filio. 3 u feipo no pt pfiftere:f5 orni mobili mobili 9 pinfinita oiftra 

bi f:z bacatip illacp innuera Difairrir.^t du p Diuerfa re^em qrit no inucnii.ict 
fubiugit ibide fic:!§:bi 110 pco:dat /a fe Dilfonat/a fe refilir / volutares alternat/ 
pfilia mutat/edificat noua/Dcftruit vetera/Dcftrucra reedificar. z£a de ttep at(p 
ire^: alio z alio mb mutat z ordinanq: vult z nonvulr:» nuqj 1 n eode ftatu per* 
_ r manet. 27 cc ®:rn .ferito g i finiftro latere b: ee pofitii co: Dois eo^p affectio 

— 7 r u a n?pna firfp ^diuis ad frena q p fimftra intclliguf ^tnc Dauid in ps.ait: 2 UJ b 

tu i u uniJtro |>efit pau:mcto aia mea.Cu g mot^co^is nri fit liber no f ubiect^nec obedies ali 
latere . z qre cil i/ ctl ^ im ^ l0 ronis:vt Dem e.Cjt 15 Daf itelligi amo: nr D5 ee Uber fic vt er to 
to co:de fit erccr 9 ad Dnm Deu niti creature fubiect 9 : q: tue ia no ect amo: nec Dp 
lectio fj puerfitas.^n Sug.aitrBlfa maiozpuerfitasqj vti fruedis z frui vted 
dis.i.amare^pf fe:qb,|pf aliD e amandu.TO frui e amoze inbererc alicui rei 
feipam:vt Dicut Docf.catbolici :z pcipueSug.in,/ .lib.b Docf.cbfia, vbi arngnac 
Dram inf res qb? fruedu e:z qb vtedu e/fic Dices J^es g alie funt qb fruedtt c: z 
dbvtendu.^Uc fruedu c btos nos hcint.^it^ qbvrendii c tenderes adbtu/ 

rudinc adiuuamur:? qfi admiuicfamurjvt ^d uUs q nos btos faciut puenire;at 


moejcanrinatiois JF<xxxi 

c$ in bis inberere pofl?m 9 .j£t fubiugit .Sug.Diccs: f rui em e amoze alicui rcitrt 
betere $pf fcipam.^ri aiit q6 invfumvencrit ad id q6 amae obrincdu rcfcrre/fi 
tn amandu e. 'Ha mvfus illicic 9 /a 5 ufuspot; 9 velabufio nominada c/J^cc Hug / 

36 fruitio pfccta e rm vltimt fime babirinmpfecta $o non babiti. fMopfea&ufr 
gu.in.jt.li .6 trw.$t:q?f \ uimur cognitam qtovolfftas Delectatacon 4 efcir.iq.o ac 
qefcit fimpfr mfi i vltimo fmc:q: cgdiu aliqd ejtpeetaf:mot 9 voltitari remanet in 
fufpenfo/uc in moru lecalt,z£t io none fruedu.i.amanduapf fe nifiDe^^ua^f 
non frutmur boie/nec buify nec inanimat^/nec alt)S reb> crear^/f} oia Diligenda 
funt^pc Det 7 . 0 vttnam eet m no 6 tatoilectio fic in Deu o:dinara:q:,pfecro no Di 
ligcrcmus nofipoe^if nos :nec filios vel vjtozc/aut penrcs/aut aliq bona falla 
cta^pf nos:fj omia Diligerem 9 in ordine ad Deu,If}tnc #itas 2 £>at.jc. c.aic: 0 Mi 
amat pr em aur mrem plus q $ me/non c me Dignus, i£r q amat filiil aut filia fup 
me non e me Dignus,? 7Luc.tittj.c.$: fici&qs venit ad me ? non oditpfcmfuu 
z mremtvjto.t filios ?fres z fo.adbuc? anima fua no prme 9 ecDifcipul 9 ,^// 
relltge qp Dcbcm 9 pentcs t^pinqs bze odio.i.eo^vicia? carnales a ffect 9 , 3 °fe* 
utdardoze verecbaritat^ pcremar 9 in ps.jtjq.ozabat Dices: factii c coz meu taqj 
cera liqfcens in medio vetr£ mei.&c em cera a caloze ignis refoluif z Itqlctt : fic 
coz bibnupcrematd amoze ]fce Dilectionis reloluif in cbzm.refundes oiaineiua _ ^ 

qfimroia m 3 omnia, p qucoia.i£rlTcpr3<}nrar6. C^ejcto puei?imuradDo 4 Co t buanu 
minii cjc toto cozde/rone mot 9 *Ham co: buanu fernp vigilans e z ptintie mone prinue mo-i 
tur.366trabbi^)ovre6:q’ricfeb5 cduadvnuierrummundu:ficfeb5coz bfla 4 uef 
num ad rorum cozp 9 :? fic celum nunq$ 4efctt/l5 fernp moucf :ira z co: buanu qd 
P pullum ma nifcftaf.Crfic fi cdfarer motus celirceflaret morus z generatiois? 
cozruprionis? alterationis m illj infer iozib\Sic parif/fi mortis cozdis ad boza 
cdlarer/ Deficerer vira aiaf.l^mc Siig.in.j.li.pfef.ainSu Diie feciftt nosvenire 
ad te:z inqeru e co: nfm Dcec recjefcat i re.Ct Deuot 9 Docf. 30 er,vbi s.fct ftc j£oi 
meu a cogitatione in cogitatione Ducif :z p varias occupatoes? affectocs vanaf 
vr falrem varierare ipa# re# impleaf:qua# qualitarefatiari non pt.Sic labttur 
cozdis miferia fUbrracra Diuina gra.Cuncs ad fe reuerrif t oifcurit q6 cogirauit 
nil rcpir.qz non opus fuir/fed impozruna cogitatio q componit mulra t nibilo* 

2 ^ec 30 ern. fbtj irac^ q>cozbumanttprinuemouef necvnc^tjefcit.tmo $eeei? 
eft fua Deftrucrio .Sic parif Dilectio nfa nunqj D3 ce ociofa/f3 pfeueras:? omia q 
Diligit criamfi fint 6 creatura : reflectere D$ in Deu/q oia prulir.^n .SugJ.in It. 6 
Doc.cbria.vbi etplanar bec ^ba:griliges Diim Deu tuu c% ro.cozde tuo. t>t fic: Cu 
dt ait Diis: toto cozdc/tora mere/tota aia/nulla vite nre pte reliqt qvacare Debe// 
at z qfi loctl Dare vt alia re velit frui.Sj qcqd alit> venerit in anirnu illuc rapiaf 
§ toti 9 Dileetois impet 9 currit, 2 ^ec 3 ug.t j 0 zeg.Smo: 6 i niic^ e oci©fus:opnf 
em magna fi e:fi yo opari renuif/amoz no e.tSug.in li,pfef.ait: 0 ui amar/no 
labozatrois em labo: no amantito guis c.Sol 9 amoz e q nome Difficultati eru// 
befeir. i£r ircz: ^er 9 atnoz no fentit amantudines/f5 Dulcedine: qz fo»: amozis 
Dulcedo c/ficfozoz odp c amaritudo. 2 ?inc ^iero.adi^ufto.^gincincpfaq inci 
pit/ Nitidi filia? vide.iraimjtil^il amantib? du^ e. nlfus Difficti' cupierib? laboi 
3 mcm 9 z nos cbfm z et 9 qram 9 ampleic 9 ? facile videbif oc Difficile: bzeuia pu& 
tabim 9 vntuerfa q loga lut,' 4 bec l^iero.^dctrco oauid p bozasfmgfas z mom6 
tapfideras:atqun cozdefno Difcuticspdag 9 bnficio^ Di.to^liqfaet 9 in amoze 
ei 9 Dicebat: &.u\d retribua ono^p oito q frribuit mibi.q.D. 0 utd retribuere p cffii 
creat ozi meo cj mecozona regni Dcozauit:?q meta in bonis tpalib? cp gtuitCper 
epceUena oznauir q mozte mibi ^bita pepeit atq? a mfti piciif me libaiuf. /£t fic Efficacia 
pt 3 fept a ro, fpSeptimo pnertimur ad Dnm eje toto cozdc:qz coz buanu bj tria cozdis biia/ 
q mt valde gra Deo. I^imo coz bj efficacia ituris, Sata i em ac pr.ls cozdis ni qnra fit , 

^ f 


•Secuiiduoutnum 

Mani vt fua mobt litare ac celeritareivno tpis puero celti oc collnflrct, i£t nunc 
ad aftraraptf : z fubfto ad mia terra?, ©efccdir. 'Huc p maria volitat: nuc vzbes 
©ifcurrir.z£ftqipe omi mobili mobili 9 z oi lubzico lub:icofi 9 z£tb:euif oia q Wi 
buerirqsuis loge lateq* fiimota fint in pfpectu fibt pftituir. bmc :g>ernar. m lu 
mcdita.fua?.c.viq.©tfic.‘fMuramacbinaf co: meii vnomometo q$oes boies g 
ficere pollet vno ano.i£t 2 ^ugo i li.©e aia mqt.Co: parim c magna cupit :vl)C 
ad vm 9 milut refectione fufficere poflct.-r tot 9 mud 9 ei no fiilficir.z£jt tata § co: 
dis vtute ac prare magnu ©af inrelligi facramentu. *Ha eje B admonet ©e 9 biiafl 
nae meres ne admirenf fi ©iutiia mene fit vbtcp ©ilfufa p ellenna pfeima z pote 
tia.Si oia regit arq$ gubnar.fi oia moderaf. fi p vniuerfae mudi ptes intera ©if 
currat.fi oia itucf :fi celu z terra fua gfia impier. & igifeft tata vie ac poreftas 
cozdie biiani itra mozrale bco:p 9 :c^ta puram 9 ©iuine meris celfitudinccu finiti 
£.0' buanu ac * nu ^ a flt^fpottio.jp no c rniradu fi ©iuina lejc iubet vt ©iligam 9 oiitn 
elt acutu: z cc foto co:c * c n r°.§c6o co: buanii b5 acuirate.eft ei in fiimirate acutu 

cmid fianit 10 5 t>af intelligi q» bo 05 feipm acuere in amo:e <6i p eleuatione mcr£ z ptepla 
f lcat b noncac(^oenon6e5.binc^3ern.^nnopfimder^furfucapntbfeqrnrfuco:no 
iCo’ buanu bcs.zCo:pe rect 9 ftare:cj co:dc repie terra. f£t ite? fup cdrica idc ait. *Ho ©ifcb:'/ 
eft rubiam'/ ^ ct co: ru ^ a ***** rua: n ° ^ as facie z co2 ®] 3 Ceitio co: buanu bj 
dii: z ad fi4 ru b cc h n e:q: *ft valde p totu rubicudu in q ©enotaf ardo: cbaritat£ quo 05 gliotf 
&n ifcar & 16 0c9a no ^ ac vencrar * • 3^ eo augi M Januale ©e ^?bo ©ei :Pr fic. 

* 4 # £lmat ©e 9 vt amcf ;cii amatmil ali6 vult cp amari.fcice amo:e ee btoe qfe ama 

uerit.bec ^ug.binc i£)a«id in pfal.ljtcp.air. ^nflamaru eft co: meii z renee mei 
co murati fimr.cr ego ad mbilu redacfTu z nefeiui. implana bec fcba j^auid fic: 
q: mflamaru eft co: meuin ©cu p ardozc fjc clxiritat^.36 renee mei contutari fi?. 
1. libidines mee mutarelut:? tot 9 call 9 facr 9 fii p cocupifcetie replTioneicucocU''/ 
pifcetia onaf i renib?. ^n ^itas 2Luc.]tp.c.air, Sint lubi vri p cincti : q$ ^auid 
in alio pfaLitiqt.^re renes meos z co: meu.Sequif.z6t ego ad mbilu redact 9 
fii pbuilirafc q ad mea reputatioe5.i6tnefciui.i.nieigno:atc reputaui;6 me no 
pfumedo. ([^Iclcouertimur ad oiimejc toto co:dc:fi ccrtifiimu a.m babeani 9 
i ^itare z firmilTimu in fidc.atc^ purifiimu i oilectoe.binc *p>auliis.ij .ad j^imo. 
tj.c.Scctare iullicia:fidc:fpem:cbaritatc: z pace cu bis 4 inuocat onm oe co:de 
puro . "^el e? toto co:de couerrimur ad oum fic vt oes cogita tioes in ©eu ©il 

rigam 9 . vfvt oes alfectioes i ©eu reto:qam 9 :vcl vt oes opationes^pf ©eufaci '4 
am 9 £t ideoz6cci.ii.c.i^ui rimet£ ©iim ©iligiteillu z illuminabunf co:da v:a. 

fm 6f:eg.in bis £bis. giiliges ©nm ©eu tuueje toto co:detiio:t eje tota 
aia tua:z eje rota fo:titudiema,i6ft qda pculcatio ^bo? q fcat ejccelletia amo:£ 
2binc,pfper ait.^ora mete ©e 9 tota vi co:dis amari peipif . iRatio bui 9 amo:is 
flffignaf a fapicte fic. 'H.i q melio: cuctis ©e 9 eft plus ©5 amari, l^el iujtta fniam 
©euotiflimi oBernardi fup catica. Xoto co:de:tora aia:tota ^ture ©iligere/e :oe 
q© bladif 6 carne^zia vralicna:facrofcte carnis jtpi amoze poftponere. *}batulu 
g op? ee co: buanuq© recipit illud celti z fra ipler.i£;t ©ierj ^5 qual'r©e 9 vult ©i 
ligi a nob eje roto cozde. ^eccrifiimii qppe e vt co: biianu in q tata aplitudo ; cfi 
ficacia:]bt 9 :©ignitas:ptas:mobilitas:ac velocitas repif.,p bitaculo foli 9 ti pfer 
uef.z6t q: in cozde bois tata iTariabiliras iuenif vt nulla re peitit 9 poflit repleri 
et b©af itelligi q>p receprde t>i creatu e q folo fociaf z cotetaf. iutta illb ©auid. 
Sanabo: cu apparuerit gtia tua. “Hora b oiligenf q» ille q bj co: fic ©ifpofiru ad 
fecfaria <5 Ii der 1 a z ta io:dmate alficif mudo feu ad pmanedu i vita pfent£ feculi: 
qfi vellet ppetuari i eo fi pofiet: nibil curas ©e fupna felicitate: tafc ptinue i pec 
(ato.mo:taU ^ vt plrimufifcsimfris prfisfnttplicati. /£tficintelligif illb Ja 4 
cobi.mj.c, voluerit eeamic 9 bui 9 fecliinimic 9 6i pftituef.t ill© ^oa.p.ca» 
l^uipiligitmudunoccbarifas plisieo, X^incaug.in li,q^: Januale pe^ 


©econtririone jFo.xxn 

bo U ita inqr.&ia q tc no qrit nec biliginmudu biltgit:* petis fuintvictjs fub 
tecta e:num4eta nftq$ fectira c.bec &u. 3 te# ili.S.jaj.abufionii gdito.gde ait. 

2£mdi ei amo: t ti parif i vno co:de cobitare n pntqueadmod octicelu parif z 
rerra neqq* refpiciur.bec Sug. & fio aliqs affectat i mudopmanere: vt pzofit 
altjs.vl' vt ipe prurito pficiat fiue vt be petis magis fatiffaciar . aut qda appeti// 
tu fenfuali vfnaruralit 6 q loqfOBoeci 9 i jt)di.6pfolat6e4>fa^f,t>iecs.€>me n 3 
q$ aial tueri laltite labo:ar)b no e petm. Si £o eet tn boie alicprulu io:dinat 9 af 
f ect 9 ad vita pfete petm veniale eet. £iqr igif eje oib? pdictis qfr bifcufiio vel c& 
aminario pero# bebet fieri ardenter cjttoto co:de vere tilecrionts. 

([j&iTcuflto vel etaminatio be peris eft pzincipin cotritionis z 
oebet fieri btligenter quo ad omia peccato# genera. 

Jucundo. gfta bifculTio be peccat^ que vt bijtim 9 eft pzincipiuptririonfe 
$ bebet fieri biligenf quo ad omia gna t fpecies peto# moztaliu. vn fetus 
^bo.in.ui).li.fentctia#*bift.ji:vp.vbi mouetbubiu.l^tru requiraf ptrtf 
tio be fmgulis petis mo:talib?.ita inquit, igneo pzincipiu cotritionis: cogitatio 
ne qua 4$ recogitatbe peccato z bolet:? fi non boloze contritionis falte boloze 
attritionis. i£iideo opter cptum ad pzinctoiu cotritionis# fit cogitatio befin// 
gulis petis q quis in memoua babet.bec bo. grerii5 in.itj. pre.q.ljcjcjritj.ar.tj. 
gde bocto: bicit fic. j£jtigif aut ad remiffione peti mo: talis : vt bo actual if pec// 
catu moztale comilfum beteftef q$tu in ipo eft: vt fc3 biligentia adbibeat aa re$ 
memozandit fmaula pera mozralia vt fingula beteftef.bec 3 Cbo,< 5 imile fenten// 
ria babes ab eode in.iij.li.ptra genriles.ca.clvitj. quo^zeuirar; caula relinquo, 

/Cum igif opteatbiligeter rememozari fingula peta mozralia :fi ad vera corritio 
ne vo! um 9 puenirc tu.tra cofilium tanti boctozis . gdeo fcire opozret # tria fuc 
gna:vf vt cozrccti 9 loquamurtres gradus peto# ad quos cetera oia reducutur: _ 
fcjcozdis o:is z opis:vr idc ^bo.b5in.f.rj.q.ljt)tp.ar,vij.2oicronYm 9 quo#: fu// *Hota be trf 
p ^ecbielcibicir fic. 5 D*ia funt gnalia belicta qbus buanu fubiacet gen 9 . Sut bu6 Sidito 
in cogiratioe.aut fmone.autope peccam 9 . gde babet factanti 9 in.vf. li.biui// Peccaro#, 
narii inftiturionu.c.jtitj.vbt ait. 'Remo efte finebelicto potegdiu indumento car 
nis onerac 9 eft.iCuius infirmitas triplici mo fubiacetbnio pcri:factis:bict£:co// 
gtrariontto. *fSer bos em grad 9 ad ftimu culme iufticia.pcedir. bec '£acr annus. 
fflMimus ergo gradus peto# confiftit in co:de:t ideo rememozada funt pera *£>:im 9 gra$ 
cozdts :q: fola cogitatio ad actus q be fe funt peta mozralia :cu beliberatione ra qus peto#, 
tionis eft/pctm moztale vtbiciii bocrotescatbolici.l^incbiero.adrufticiimo// 
naebu in epfo q incipit/ftibil jtpiano felicius :bicir fic. 0 jne gloziaf caftfi fc ba£ 
berecoz^ftrano funtmuda incofpecru bnic^tomagsboies quo# vita tenta// 
fio eft. ^e nobis q quoties cocupiTcim 9 totiens fornicamur, bec Potero. *|b:o// 
ptereabifcutebiligetius cogitatoes fupbas:arrogantes .cupidas; fymoniacas: 
turpcs:immudas :odia:indignatoes :ranco:es:fufpitioncs : iudicia.temeraria: 
furbationes:macbinatioes .buplicifates:fimulandes:varios ac vagos mentis 
btfcurfus ad quot ad quata fecularia befideria ro: tim lapfu eft q: omis culpa 
mozralis oziginc fumit a co:dc tancp a fundameuro.^nde gfido.in.ti.li.be fi Vt 
mo bono.c.jtjtv.ita inquit. 2 ^agna obf uantia circa cozdis cuftodia dtadbiben 
da:q: aut bone aut male rei ibi cofiftit o:igo. *Ra fic feriptu eft. co:de ejteunc 

cogitatioes male. gdeoq$ fi pzius p:aue cogitationi reftftim 9 in lapfu opis non 
currim 9 .bec gfido.ict bieronvm 9 ad bcmerria virgine ait.gilic rna.nme optee 
obf uare petm vbi nafeifoler. Statimc^ adpztma tentationis facie z malu an/) 
q 5 crefeat reftrmgere bu adbuc eft in cogitatioe.bcc 2 yic ro. iCt idcirco cogitato 
nes male fuie be ope illicito in quibus bomo pcipit fe inclinari ad pficiendfi coO 
giratu fi opoztuniratc baberet funt biligenrer ejrammade ac betcftandc. ^fnde 
rfoieron^mus ad ©emetriam ita inquit.gn illa tm cogitatione pcccamm eft; 


peccato locutionis 

q fuggeftioni cofenfum menns oedit que malu fuu blande fouet: que m factum 
gefttt irrupere . huius cogitatio eft fi ec aliquo impedita cafu no impleat volu'/ 
tarc.^tbilomm 9 actione criminis codcnaf a ono. vt illud in euangelio legim 9 . 

viderit muliere adcocupifcendu.bec bicro. €£uapzopf magno ftudio fup* 
flue cogitatioes amputade fimt tefte \Qic go. fed rn amputari fuditus nequaqj 
poflunt.Semp em caro fupflua gnerat qfemp fpus ferro follicitudis refeindat. 
bine 3f1do.in.tj li. oe lumo bono.c.tpitj.dtftc. /Cogitatio nacp pzaua oclectatio 
nc parit:t>electar6 cofeofione:cofenfio actione.actio cofuerudmc: cofuetudo nc // 
ceflitate.&cc^ bis vinculis bo iplicat 9 quada catena vicio? tencf aftrict 9 .3ta 
vt ab eaeuelli nequacp valeat nifi oiuina gra manu iacentj appbendar.bec 3 fi* 
do.Ct ite? in eodem li.c.jcjtv.ita inijf. Sicut vipera a filtjs m vtero pofit£ la ce* 
rata perimif: ita nos cogitaroes nre intra nos enutrite occidut: z cocepto inte* 
rius vipereo veneno cofumur animacp noftra crudeli vulnere perimiif. bec 3fi* 
dozus.i£t fic patet oe pzimo gradu peccatozum. 

. fO^e fecundo gradu peccato?, qui co fidit in locutione, 

grav /£inde peta locutiois oifcutieda funt;qz c^uis tene? membzu fit lingua, 

dus peto?, & tamc Vl]c fenerl ' pot:vt in^t O0ernar.Subftatia qdc ifirmu a tc$ ejtiguu 

eft: fed vfu magwu z validu.Uingua in venis tenuis eft.fed lata ideo a* 
ptiflimu euacuadis fozditoinftrumentu.^cta igif locutois majeie eje affectu z in 
‘JSctalingue rctioncloquetisfutcofideradaivtb^fctus^bomasi tj.tj.q.lrjttj.ar.tj, t&iamf 
grauaf mul'/ ena pera linguemftipfr:fc5frequctia:oolo:oeliberatioecoditione loquerisrco/; 
tipliciter. ditione audientium coditioe eo? ptra quos fmo oirigif. 3 nrerroga igif teipm 

ac oiligctiusoifcute.Si blafpbcmafti vel abnegafti oeu vrfetos z qtiee.0Mia 
fi bo pzoztlpit in ifcba blafpbemie pfiderado figmficara verbo? femp peccat mo: 
talif./Cft <}ppe tante guitatj blafpbemia vtoe petm blafpbemie coparatii leuius 
fit;vt6tglofafup 3fa.jcviij.c.jCt eftguius petm bomicidio:vt6t jCbo.in.tj.tj.q 
ptj.ar.ig.Si^o alicjs ec aliqpalTione fubiro pzozupitin $ba blafpbemie:quo? 
fcarione no oftderar tue bi petm veniale. jCt^fpzie no I55 ratione blafpbemie: q: 
pmtmot 9 oeliberationcronis pcediirivr 6t fetus ^Tlx>.vbi fup.ar.tj. i£)af §taf 
regfa adiudicadii pera fm 3 £boma g? paflto puenies iudiciii ronis oiminuit pec 
catii:feqns £0 auget, ff^eindecogira fi falfu iurafti z qties qz pturiu iter ma * 
rima pera coputaf. i£t eft fp petm moztale qtuis eje loco vf eje lenitate vel lapfu 
Iberiuriu te Ungue fiat fi ppedit q iurat. £t eft guius petm bomicidio : imo tenet fc6m loeu 
net fcom lo* peto? poft idolarria. jCt qz in ca cuiuftibj peri oeferf mramentu mani fefte ofte 
cii poft ido4 dit q> piurifppmanino peto baben 05. 'Bec imerito qz piurare nomen oei videf 
latria, qda oiuini nois oenegatio.bec oia ferus j£bomas in pmo qdliber.ar.jevitj.binc 

2£>arc 9 rulli 9 in.itj.li.oe officqsqfi in fine libzi bt Hc. 'Bo em vllum vinculu ad 
reftrtngcda fide iureiurado maiozes nr i artius elfc volucriit. ff3 rcri1 cogita fi 
iurafti fine ca ronabili.Sip t>cu:fi p virgine maria:autp fanctos vel fctas-fi per 
modftoppzobziofit noiando mebza oei vffeto? vtfoletfcurre:ganeones acpefft 
mi perozes q ficutin fenit» leucs fun r :3ta in loqla peipires refte /5: ego. Si p fi// 
cra oei euagelia:ft per fidem ppi: vel p cozpus: autpfanguinc eius: aut p cruce: 
fi p anima tua:fip facramcta vel facramctalia:fi p creaturas: aut p alios oiiier* 
fos ac mftiplices modos. Quoties ergo peccato: p ta les modos uirado aduer^ 
tit fe falfu oicere femp peccat moztalif? vt oicur ooctozes catbolici, j£t fic 3ug. 
Oicitin fmoncoeoecollartonefancti 3^ n ^^P t tl^*3l^qboicm < puoeatad 
maiozc iurarioncT fcir eu falfu iuraturu effe: vincit homicida : qz bomicida eo:// 
ipusocafurus cftalle aiam.tmo ouas anias z ei 9 que iurare^uocauit z fua.bec 
Sugu. 'Bora biefm ^bo.in.tj.tj.q.lrjtjtip.ar.tj. q> iurameru fm fe licitii c z bo 4 
Iteftu rone ozigtnts z finis.Sed cedit in malu alicui e£ eo <$ male vtttur illo fcj 


fSdiiramento Fo.xxm 

fine nccefiitate z cautela Debita. '©tdcf em modica reuerentia babere ad dcu 4 
ew ejc leui ca tefte induat.qo 116 pfumeret ena $ aliquo viro bonefto. 3 mmmet *fto Debem* 
etia piculii permrtj:q:oe facili bo in £bo Delinquit.fm illud iacob.it). ca. £ 5 i 4 s lurare fine 
in verbo no offendtrbic pfecrus eft vir.ideo turametu folumodo qucrcdu cft ad ncceffitate. 
fubuemcndu alicui Defectui :vr quado bo alteri Difcredit. 'Hcc eft appetendu fed 
tm in neceflitate: vt mediana eo vtendu eft: m^t beat 9 3 £bo .IMopterea Diuue 
Hieronymus ad cellaria in epfa q incipit.^etusfcripture celebrata fma eft fic 
ait. dentiri vero atcp iurare lingua tuaprorfus igno:et:tantufc£ in te fit veri'// ^ uram f W 
tatisamo::vtquic 4 dDijteris iuratu putes.bec Hiero. et gfidoms in.tj. lib.De ^ C K Cm 9 Vt | 
fumo bono.ca.jtjtjtj.inqr.llo cft ptra Dei pceptu iurare:fed du vfuj iuradt factm 9 t ^dicina 
pturt) crimc incurrim^.Wiq* ergo iuret 4 piurare timet. £t paru infra ita fub// v 
iuQit.&jmuc$ arte verbo? quif<$ iurenoeus rame 4 pfeientie tcftis cftara boc 
accipit fic ille cui iuraf intelligit.bec 3fido. i£b:yfoftomus qq^ fup illud ©a tfc 
tbei.v.ca.Dico vobis non inrareata inqt.^cme eft 4 frequerer iuratrquin aliqn 
no piuret ficut q cofucuit multa loqui aliqn loquif imporruna. fj”i£tia cogita 
quot vana quot turpia qr amaroria #ba locut 9 es :q: van 9 f mo cito polluit men 
t e z facile agif qfi liberer audif .tefte 3fido:o.'&qs vero in bmoi turpib 9 ver# 
bis imifeuit Deu vel fanctos fi ibi fuiteonteptus vel fcandalii audientiu:tuc moz 
tale eft.binc Hicrony. ad Demetriarepiftola incipit, gnter omes materias que 
ab adotefee tia :Dicit fic/ Bucp verbu inboneftu audias :aut fi audieris irafear^ : p 
dite metes boim vno frequerer leutcp fmone tetant clauftra pudicicie.bec Hktf 
ronymus.^tecogita fi adulato: ftufti intedens alique Decipe vel in tcporalito 
bonis vel fpualibus mortale eft.i£t fi#>rer bmoi verba adulatoria Dedifti alicuf 
occafionefupbie vel iactantieraut vaneglorie in^re qua intentione id egeris :q: 
tefte auguftino.^ldulario eft fallaci laude feducrio. 'feiel adulatio eft fifata Dilc// 
ctio que mentes a rigore veritatj emollit, bine Hieronymus ad Demetria. epfa 
incipit. & fumo ingemo paric^fre^fcientiaJDicit fic. Sdu latores vt inimicos 
caue:quo? fermones fup oleu molles -t ipfi funt iacula.£o:rupunt fictis laudis ^ulario 
bus leues animae, t malecreduf mentito:blandu vulnus infligunt. zCreuit boc Adulato/; 
fn noftra etate viciu z in vltimo fine flent: nec iam augeri por.in bac oes fcbola rc6 j* unt mi A 
ftudiuc^ Dedimus vt officiu putem 9 illudere, ©uodqj ipfi ab ali)s libenrer acci// 
pimusad alteris:qfi auodda mun 9 offerim 9 .*! fpe recipiende laudis eos a quito *A u icb:a 
laudari volum 9 ante laudam 9 . Sepe laudantiu refiftimus £bfs ad facie.*: in fe f enretta 
creto mentis fauem 9 .majttmuc& fructu cepiffc nos credim 9 :fi vel fictis laudito 
pdicamur nec cogitamus qd ipfi fum 9 fed quid alteris elfe videamur.^n cop* 
ducta res eft vt neglecta veritate meriti/Defola opinioecurem 9 qui teftimoniil 
vite nrc no a cofcientia fed a fama petim 9 .l8eara mens eft q pfecte boc vicium 
Vincit:t nec adulaf aliqn nec adulanti credit ;qnec£ Decipit alte?, nec ipfa Decipi 
tur.bec biero. i£t in epfa ad cellaria ait, bieronym 9 . 'Bibil eft q6 tam facik 

corrupat metes bo.lm:nibilcp e qfi ta Dulci ac molli vulnere animu feriat q$ ad// 
illatio . z fapiens :^,ba mejt adulato^ mollia:feriunt aut interiora ventris. 

^tDfls loquif p^pbeta popule meus 4 beatu teDicut ipi te Dccipiut.i^t infra 
ite?- fubiiigit fic. izt fane grade ac pfubtile artificiu laudare alte?- in comenda// 
fionc fui:t Decipiendo animu (ibi obligare Decipit, tiit iteru ibide bieronymus. 

fi oes laudet.t cofcientia ac cnfct.ZLut qd oberit fi oes accufet *: fo// 

Ia plcietia Defendatrq tata vanitas/relicfa^pua c6fcientra:aliena opinione fetj» 
rapi veto falfe laudatiois: gaudere ad circuuentione fua z illufionep beneficio 
eccipcre:bec biero. d[iConfequctcr cogita fialicui fecifti iniuridrfir aut iniuria 
qn aliqd fit ptra ordine iuris.^deo iniiiria qfi fine iure:4 ergo fzeit iniuria non 
fuat ius.bmc Marcus tulli 9 m. f.li.D offi, Dicit fic, ©m aut no Defcdit nec obi 


©e Detractione 

fiftit ftpot infurie ta eft in vicio c$ (I pareres aut amtcos aut patria Deferat. & 
ire?, in.itj.li. idc fic ait. i£jctremu aut pceptu in bnfictjs operae^ Dada eft: neqd 
0jtld eft ?*r* ^wte cotendasmeqd^ (muria, ®>£c ire?, Qi medajt fmfti.i£ft aut me// 

mcdactu, «aciu fm Sugu.falfa fignificatio vocis cu intetione falledi .'Bt § medaciu fit: 

itecefle eft vt falfu^pferaf t cu intetione falledi. Oauripdfi metientis aU 6 bre 
claufu in pectoze: aliP pzomptii in lingua, & § menrit 9 es p notabile Danti vel 
m?// fpfialc vel «pozale^pdmt tui moztale eft.Si vo medaciu fuit locofu auroificiofl 
SI, fu vemaleeft.^>mc biero.ad Demerria mepfecjicipir. &fumomgcmo:^tfic t 
^‘^ ll vnc P * n tc ft ’ r nibiloino fticaru pfdentia tua q certe Do femg paret ui 

mlhcudine £fari puta.Wcp aliud cozdc teneas :ahD oze prendas: qD pudet Di 4 
c( l cere pudeat etia cogitare:bec biero, f£&tfcute etia fi Detractoz fuifti: q: oetra'/ 
^uio eu oe crozes fut oco odibiles tefte paulo apto, i£ft aut Detractio locutio c,t iuidia,pce4f 
5!!™®;^ des bona alio?- Denigras tefte bernard. ^el Detractio e reuelato Defect^priml 

3 dco ^ ctra ctoz Dolofe abfente mozdet vt fama ei 9 auferat: qb <jde pot 
fieri Dupucif:aur refpectu boni:aut refpectu malij & fiat Detractio refpectu bo 
gis neri pot & :t {| e p$ t e fl* e f r (fc>9 mo dis. '3Ht cu qs negat bonil alteri 9 aut tacet vbi no Debec 
autpuemr. Si £o fiat refpecru mali boc etia pot fieri triplicif. cuqs reuefl 

iat vbi no D 5 pctm^jtimi vf malii alteri 9 ejtodio z cu intetione nocedi moztale e. 
&ut Dctrabir imponedo falfu ahqD notabile, z tuc vitra moztale tenef ad reftrt 
tutionc fame vfDani. 2fut cu Detrabit aggrauat vel fingit alicjd notabile: z fiTr 
peccat moztaltf :z fi illa Detractio impoztat infamia tenef ad reftitnrione fame* 
bine biero.ad cella nria ita tndr.^ulU vng$ oino Detrabas vt alio?- vitnperaroe 
te laudabile videri velis. 2 £>agis tua vita oznare oifcc.cjj aliena cargerac fp me$f 
’A n-r' mo: C ^° fetipture Diccris.Tloli Diligere Detraberc ne eradicer^ : pauct eteni fut: 
tauic eu co q buic Yicto renucicf.bec biero. 3 mpli 9 ejtatma teipm.£>i corumcliof us fut 

rumeua, ,fti,/£ft aut cotumelia (muria vfvitupcriu vel graue couitiu ciifupbia vl' impetu 

fiue alicui obiecru.iDo indre q anio z q intctionepzupifti in corumelil 

qz tefte falomone jbzouerb.jc.c.q^pfert ptumelia infipies eft, i£t itc^^piierbio?. 
jtjt.ca.Oes ftulticomifcenf cotumeltjs. Jfctfpiie cotumelia:eft Deducere, id qD 
eft p bonoze alicui 9 i notitia ci 9 z alio?- qD fit pncipalifg ^ba iniuriofa.®~ 3 te 7 
fu cogita fi fuifti mozda? vfmaledic 9 . i^icif aftt maledictio fm iTboma viciu Q 
qD impeatur aliqD malu p alique qD repugnat cbaritati, 0 ui § malediferir ait 
cui ipter odiu vel vindicta peccat moztalit.fic ^mi .'Reg.jtvj .ca,Dz q> ma ledijdt 
pbilifte 9 Dauidin Dijs fu is. ^ato aut iftud petm Dz guius q?to maledicifpfoita 
jnag^ coiuncta.ideo i^codi.cjtj.ca.Dz.^ui maledixerit patri vel mri mozte mo// 

, riaf.^inc paul 9 pme adiCo^.vj.dlRecp maledicinecp rapaces regnuDei poft 
g^e iactatia iTdebur. ([£tia cogita Diligenti 9 fi fuifti iactatoz pe virtutib? tuis autopcrib* 
bonis: vt t>e fcietia:De iduftria: aut p:uderia:aut Diuittjs aut Dino fiue nobilita 
te fiue potetia.-Ct inqre De intetione taf iactantie-Si arrogatia aut fuperbia 
autinaniglozia aut ejtcoteptu atio?-:qz fm radiceact 9 volutat J iudicabif petm 
moztale vt veniale. *Ba iactatia tefte Suguftino no eft viciu laudis buane:fj vi 
ciu aie puerfe amatis biiana laude:fpzero teftimonio pfcicde.^Dinc biero, i epfa 
ad oceanupfolatozia q incipit, gnuerfoj oqnobzio?- trtbiilatioes.^ta inqr.Si 
buana laude qnm 9 Diuina amittim 9 ^uifqs em ab boib? fatu laudaf mculpaf 
a cbzifto fic feriptu eft.^Je vo(5 piuit ib d babetis cofolarione vram,2^ec biero f 
S^efte quocp valerio. 'Bibil eft qD magj Diminuar laudis pcomucp fuos alfidu^ 
iacrarefucceflus.f[^ifcuteparif fi fuifti irrifoz #bis aut factfre?- Diuina?-:aut 
yiro?- illuftriu:fiue fuo? Dufiue pauperuppi. i£tfi fic iiridedo itedebas iniurti 
yrnocumetu vel notabile pturba fio nc aut vilitate aut Demptione fame a licui 9 
moztale e.Sec 9 fi fecifti aut ca ioci vfejt leuitate. iCotra irrifozes Pz 'Jbzoucrbi^ 
W.c.^llufozes ipe Deludet tmafuetis Dabit gram t.jcii^c.^ueritDerifo? fapte 


©e murmuratione jro*xxnii 

tffi z no iuemtt.jrir.c. parata fut oerifozito iudicia.lpine bfcro.^^cmetWa ait 
TRidcrc z iriidert fecuUribusrelmq.i£ritc£ ad oceanu.ita inq r. wubn fda non. 
fufficir o£>ipzia nolur lugere peta adbuc ifup eoe q lugere videt irridet -r m nxm 

r-.. 2^. CZi iet v»f ce\v. riflU? rnUCrtat l lUCtll OMt 



re.lcr Oiftertiuiurro a orracrozegz^oerractoj reiwao wiuguoiit 

rea oiffcrut fine.i£ft aut fufurrato gui 9 petm oetractoe z ptumcliarqz amicitia 

qua tollere nitif fufurro e mclio: qlibj alio bono ejtteriozi: tefte bro aCbo.t io le 

uif.jrijt.c.llo eris crimiaro: nec fufurro ipopuf.? £ccU.]tjtf.c.!5arurro comqna 

bit aia$ fua z i oito odief.? paul 9 ad Tfcoma. j.c. Sufurrones z tetractozes fuc 

s5o odibi (es. f["Cogtra oem fi fuer£ murmuraroz:qm murmurato gmffimupec 

catu e:t>eo majtie ejtofu ac faluti' nre priu. z£ft em murmuratio f m iRobru bol// nturttni 

cor qrela cti ipatictia i bis q bo 05 ferre z pariet fuIrincre.Solct aut boies muri/ rarionCt 

murare majcic t> rrito:aut oe $0 p quada oifpliccria quaqsbjoeregimievfad'/ calent bo* 

miftrarioe qua facit circa boies. Sut fubdirt murmurat p fupiozes fuoe p iobe// mine e murO 

dietiaraut p p,rimu p inuidia./Cogita § t finguf. & offcdifti murmurado ptra murare 

t>eu;auroc|? q»gradiee pluuia6:tepeftafee:ficcitatce:plia:peftllctiae:'r alia ad fr ip u g # 

tierfa imiftit boito.^iur qzpfperabonozesroiuitias:? cetera boa tpalia oiftri// 

buit maf.&ut q: bonis oonar pauprares egeftatesrifirmitares: ejt q obloquerj 

bicedo ocu tmuftu q: moztale c z fapir blafpbemia tatoblocuto.pzopterea filij 

tfrael q p peu murmurauerut i oeferro pierutnec potuert ifrare terra imiffioie. 

vn ^ume.jriitj.c.fczfic, Ti ocut 9 c Diis ad moyle z aaron Pices. 'JUfc^q mtritudo 

bec peflima murmurat ptra me. Querelae filio# ifrael audiui.igtfc § eis ^iuo 

ego ait pns.Sic locuti eft{ mdienxe me fic facta vob. ?n folitudie bac iacebut Murmura 

cadauera vra.^es <5 murmurari eftj a viginri anie z fup:t murmuraft^ p me n rio valde ril 

(ntrabitj i terra fup qua leuaui manu mea vt babitare voe facere prer calepb fVi plicet oeo. 

liu iepbone z iofue filiu nun.bec ibi. i^t io fignat? ^z.fXo^.jt.c.^ecp murmura 

uerittficAdi eou< murmurauerutt pierutab ejtfmmatoze.lomcaug.fup ioan/J 

tic 6t fic.fee nulla remagj ocii offediTTe ille pote mdafc 9 $1 cp p oeu murmurat 

do. i£ria t>m 9 biero. redarguee eos ^ p fupiozesfuos murmurataut oetrabut. 

i f mone t>e.]ri.q iciplt. Si aaron z maria p mo^fe murmurates ti p fuo Tuo fen 

fercvwdtcta cptomagis fi' alujs nr m ppouru fuu vipereo cie lacerauerit oiuma 

fnia pumef.S^ec biero. f]“j£}emu oiTcutefifecreto^ reuelato: fuiftt.Sit>e malo 

gfat 9 es;q: fi oe ope peti mo^af mozrale e.Si |bo oe ope peri vemat veniale vi 7 > 

def.Si occria peta cuiufq^ dtepifti JTue ad Ignominia :fiue ad oiflfamadu mozta^/ 

le e :z rener£ ad reftiturionc fame curii potes.1^2 boa fama e pcipuu bonu inter 

oia ejcterioza boa. “Ha facit boie$ idoneu ad olficia buana :z e pciofio: cuct^ reto ^gona fa/j 

rpaltto.Cui 9 ro e f m Xbd.ij.ij .q. Ijtjri^. ar.ij. ®lx bo p dfectu fame ipedif a mft$ ma c ft pco^ 

ad q babilitaf z adiuuaf pbona fama.i^ria boa fama c^mdoz bonis fpualito: p lo: cunctis 

vtt>t :£p.vbi fup ar.itj.Sut aut boa fpualia <}b> fama eapindoz;ji?tutes;bonoz: re bj tpalito. 

laus:? gfia:qoiarefpicitboafama.36t>zfamaafado:qzfado puagaf.vfvr^t 

2^ug,i. U.Deriuarionu fama $1 qfi famula:gz famulat nob ad modu famule Oif) 

currcdo: poztado ruozes $ nob p t>iuerfas tras ena nob (gnozarito. ^zoprerca 

eccfiaftici.jtlj.c.^zXuram babeoe bono noie.boc em magis pmanebitq$ mille 

tbefauri magni z pzeciofi . &ue verba ejtplanantur fic. /Curam babe t>e bono 

nomine conteruando ne amittatur pzocurando vt reftimatur pzecipue quan'y 

do clt iniuftc ablatum, pleuram babeoe bono nomine ; id cftoobonafa^ 


©oafama 
c nob nccef// 
faria p:opf 
altos. 


duo z qti'/y 
ens ledi? fa 

uu 


Comgeda 
cft lingua 


ma q non e a#etenda jpf fe:q: tue eet vana gtia/f5#f bono:c 6i ? edificatfon* 
jytow*®el cura babe 0 bono nomine.f.S bono ope vt bn viuas. Si em bn ope# 
rado t bn vtuendo addrif bonu nome:? I5p hypocritas qvocart volut/t ec nvo// 
lunt: nome a|pemt/officiu negligtit. ‘glel curam babe oe bono nomine: pfujpofl 
ro tn bono pfcie.^elcuram babe 6 bono nomine.f.qcbrian 9 vocar^.^n.j. 3°* 
itj.ca . Elidere qlem cbarttatc oedif no 6 oe 9 vt fili) oei nominemur z fim 9 . z 30. f 
c.i&cdit eis ptatem filios oei fteri.^e mu cura babe t bono nomie.i.oilige/ apfl 
pete i o:a vt nome tuu feptu fit in lib:o vite.7Luc.jt.c. /gaudete z ejtul.q: nomia 
vralcpta funr in cef..Bmpli 9 bona fama e nob ncaria^f alios ne fcandalijenf z 
malii epemplii lumdt ad peccandu:q: f m 2^iero.opa TalutC fine fama boni odo:J 
non fat£ relucent audifo;ib?:ncc fama fine ope^ficitrfine qb? fo:ma veri facerdo 
tts non pmcdaf.30 fm&ug.ouo fut nob ncaria.f.?fcia z famaipfcia#? nos;fa 
tnappfpximu,0jii £0 pfeie fuepfidens/fama negligit/crudefe.3nclyti § ani>/ 
mi fignum e(tefte j£afiiodo:o /ame oiligere comodu5.*Ham <5 affectat fame co4 
moda /pecunte negligit augmeta.z£t ite?:TRegnant5 facultas tuc fit 01 1 io: cum 
remittit z adcjrit tbefauros fame neglecta vtilitate pecunie.7i.cdif aut fama ali 


cui 9 ouptr/oirecte z indirecre:f m 5Cbo .in. tj.tj.q* Ijcjtiij .art. j.in rnfione ad tertii! 
argumentu.J^trecte 4dem qdruptV.^no mo qn 4_s falfum imponit alteri. Sc 
cudo qn petm adauget fuis £b is. Verrio qfi occultu reuelat. duarto qn id q6 e 
bonum oie mala intetione factu vel ptierredo intcnrtonc.gndirectc aut ledi? fa 
ma Oupfr/Hegando bona alterius/vel maliciofe reticendo vel minuendo.2}ec 
2Ebo.#p£andem cogita fi p alios multiplices modos oblocut 9 es p beumtijci 
mu.Sutpclamo:es/iurgia/opp:ob:ia/OifTenfiones/rijcas/feditiones/verboltta 
tes /z bmoi.^dcirco lingua e co:rigcda:q: factTeftvalde ad petm cu fit mobilis? 
fit inftrrn co:dis:imo qfi vn ficu eo:? io loquif meditata, dua,fpf mo:es bomis 


undantia co:dis os loquif.X^inc oiuus 2}iero. ad ^incipia in ejcplanatione tl 
Ii 9 £fal.i£ructauit/epfa incipit: Scio mefbuncipia in ebro filia/oic fic: duo iu 
fta cjlitatem cibo?- t ftomaebo ructus erupit z vel boni vel mali odo:£ flat 9 ind! 
ciu e:ita interio:is bominis cogitationes flfoa^ferunr.l^cc Zbiero . i£t ffc liqc 
p oicta ad pu? oe fc$o gradu peto?, 

/ 

<£©e tertio gdu peto? 4 pfiftit in pfummatione opis. j£t agif t oece pceptj 
Oiuiue leg^/6 fepte petis mo:talibv6 4nq$ fenfib? co:peis/ t trito j?tutib? tbeolo 
gic£ ac mo:alibVatcp t altjs pfib. 

mpliiis eraminlda funt ac oiligeni oifcu 

tienda peta opis :q: pfumatio peti e m ope : z io petm opis bj fpem co 
pleta:vt6ts.^bo.in.j.tj.qd]Cjtt;.ar.vij.Sdremco:andu gpeta opis 
JL^optj mfra ac varia oifcutere.gn pmis cogita oiligenf.r. pcepta oiuic 
legj z Oifcurre fingfa in 4b? oelidfli.-q: vt inqt goa.gerf.in tnptiro fuo.c.jtv. 5n 
p . pceptj oiuielegj qfi infpecfo qda polito/terfo/ 1 ! mudo religiois ebriane :^ita^ 
te plegcre ac torf 9 vite nre ac aia? pfeia?# nra? pulcritudinc ac feditate pofiutf 
fS:ecepta Oi mus oiftincte pfpicere.^is mediatib cogfcit bovite fue oecurfum :qfr oiuina p 
uine Icg^ fut cepta f uauerit qntu oeuiauerit:4b? modis f mvarias peto? fpes oeu offenderit, 
fpiractin aie £>ec 30a.gerf.S5 ad maioje cuidentia oim.*.pcepto? oiuie leg^ pflderandu c 
renat q ftat 9 ille iudaice legj fuit tot 9 fi'gurafacplen 9 obfcuntatib? z enigmarib.duc 
duare faci// ©bfcuritas oefigta fuit j^co.tjctiitT.vbi Ira nra bj q> o efccdcte mo^fc6 motefinai' 
es mo^fi 0; bebat facie cornuta eje pfo:tio f mois oei. ^lia at Ira b? facie fplendida:qb meli 9 
coznuta ti fm fetm 5£bo,in (bmeto aureo fup.q.epfa ad i£o:.uj.c,lectibe fcba.^ec e m# 



operis IFo.xxv 

tclhgendu movfen babuilfe comia fic <3dam eu t»epmg»nt:f 5 i>i facies ei 9 coznu4 

ra jpr' radios:q videbanf ce qfi qdam cozmiaivt $t ibide SLbo.go mo^fes qn lo 0uare faci 

qbaf ad fplm velabar faciem Itia.-qJvr^J^.adCo^iii.c.^Bon poterat mtedere es mo^fi i>l 

fiiij ifrtm facie morft^fgftamvultus ems./£ti^tod.^m;.ca^:;cp filq ifrfviV, cornuta 
ciebant faciem cgredient<;mo?ftee cozuutaifedoperiebatillerurfus facie Tuam ft' 
qn loqbaf ad eoe.0bfcurirae § illius leg£ in b figmficata ftut q> movfcevelata ifata. 
facie publicauit ea |pfo ifrf.^eiamen illud erat ob fcuritas figura^/q p cbziftu* 
cuacuara e :q: p eum figure adimplete funt? ejtplana«/in cuprei euidcntiffimii 
fignu/in palfione ei 9 velu templt fciflum c in ouas ptesa fumo vfcp oeozfum . vt 
t>i ^ar.ttvt?.* ®>ar.tv.? Xuc.jcjtitjA*a.3ofanct 9 ^boan.ii).pte.q.]tlv. ar.iiij 
6rfic:g)iuifum c velu in paffionecbfi ad ondendu referanone mvftcrio^ legis: 
apta funt monumenta ad ondendu qp p eius mozte momusvita oaref .terra mo 
ta c:? petre fcilfe funt ad ondendu # lapidea boim cozda p ei 9 palfione emolliren 
tur:? q> tot 9 mund 9 #ture palfioms cius erat in meli 9 c6murand 9 . 2}cc 5£bom, 

Bmplms ondifobfcuriras iudaicc leg£ ejt mftirudine pccpro# eius.flam oicut 0,uot erat 
bebzei q> fi coputenf omiua pcepta taamrmatiua % negatiua funt in nuero fejtce pcepta alfir 
tutredecim:qz vtDicimtaffirmariuapcepra funt.ccjtlvitj. Sedqreintali nuero mariua, 
t>ata fnerint.qdam tale alfignant renem vic 5 et eo q> tot olfa funt in co:pe buma 
no/ f m pbyfi cos. Magnus aut Slb.altf coputat offa buani cozpis: nam in.j.li. 0 uot funt 
6ammalibnractatu,p.c.)tiij^tfici0fc6mfubtililfimac6putationefunt olfa in oiiaincozpc 
bois cozpe ducenta fepruagmtafeje/pter ea q ejccepimus.0!iida aut no pputant Jxjmano 
vngues.jctvr no ppurantouo olficula guttur^. Oicuc em cartilagines ce:? n coni 
putant olfa femozis q nos inffpondilcs nifiivno:? os caudepvno:?Dicutq’ et ‘iWebta af 
fcffa anebaf eade funt cu olfe femo^:£tqz illi auferiita pdicto nuero;olfa.tjcvitj m m atiua e H 
biciit nue& olfium ee ita qp olfa oucenta fimt:arc£ quat’ buodena . :bec SI&. j£t cc ri v,^ 

fic ptj qp pcepta alfirmatiua iudaicc leg$ cozrndent in nuero otfib? buani cozpis . -iraatiua 6 
•Begatiua fto pcepta illi 9 leg£ fm bcbzcos erant.adjtv. iRo biiius nueri alfigna ^ ? a erant 
tur a qbufda q bicut ejt eo in tali nuero Data fuilfe:qz ror fut Dies in ano.f. cccltv. ? cire 

£>tc igif liqt qp omnia pcepta leg£ moyfi fiTpputata funtmlcro.bcjeitj . Elides at 0 { m 

be 9 tanto£ peepto^ btfficultate copalfus fuit illi jpfo./gt io totam illa mfntudi g^ CDt0 .Q c/ , 
ne pcepto^t redujcit ad nuc^ oenariu qn bedit lege mo^fi in monte finai in ouab? t af VsrWrj 
tabiinapideisivtbfi^toD.ttditj^mqbjddemrabuffmBug.taliosoocf.ca// * ^ 
tbolicos fic erant ozdinata ac oefcpta pcepta oecalogi. 'Bam in pma tabfa erant 
tm tria pcepta qozdinantboiem adoeu.^n alia aut tabfa erat fepte pcepta qoz 
dinanrboiem ad^pjcmiu.Sedrabbi Salomo-r 3ofepb 9 atc^ ceteri ooctozes be 
bzeo?- oicut qp in £na tabfa erat dncp pcepta t>efcpta:z <5mp in alia, 'fcp iofcpb 9 
in.itj.li.anri^tatj iudaice. c.vj.tr^movfes onditfilt)s ifribuas tabfas babetes 
fepta illa.jt.pcepta invtram qna.^cc 3ofcpb 9 .^andevenit Diis Jefus ebrs in 
buc mudu petozes faluos facere/q apiens finu clemericfue lege euogelicd pdidic 
bzene/ facile /ac tMlucida:2Lege vticp amoz^/oilectionis/? cbaritatj : vt ab ottub? 
polfj fciri:? ulfe/pt' ignozantia aut ©ifficu Itate polf 5 ejtcufari a tramite falut^ cf 
nei^dcirco oia pcepta oecalogi redujcit ad ouo. 2 ^ocpt 5 ^>af.]t]cq« c ‘Vbi qdam 
legudoctoz infrogauit t>fi m ielu cbrm/oices :®)agr qt c magnu mada, in le. /£t 
ait illi wcfus:^5ili,t>nm r>cu t.et ro.coz.t,? eje to.aia t.t eje ro.mc.t.^oc e majcim 
i pmu madatu.0c6m aut fife c buic.^ili, ( pjc.t.fic teipm.3 n bis ©uob? manda 
tis vniuerfa lep pendet ? ^be.X^ec ibi.Cofiderans em ©ns^efus nram rurbilc/ 
fragilem naturam :? q> non omnes pnt fcie infudarc/nifi p longa tpa: z cu admi 
jctioc mito^L euof vmuerfam lege in t>nob? pceptis oilecriois ?clufit:na oia 

mandata t>ccalogi ozdinanf ad actu Diligendi "pjzecepta em pme tabfe ozdinanf 
ad Diligendu oeu.^ieccpta J?o fc^e tabfe ad Diiigendu^jcimu^inc^aulus ad 


©epnmopjccepto 

^om.j:m.ca.0ui em ©itigirptfmu/legc impleuit.-fta no adu Iterabis .'non ccrf 
de6.no furaberismo fallu remmomn ©tces.nd cdcupifces: ? fi q$ l aliud mada 
f u m b verbo tnftauraf.Biligespcimuruu ficur te ipm.-JMcmrudo ergo legis e 
Cfcuare oia vuecno.bec^auP.&cutgbo coftat ejt ©uotofc^aiaetcozpozelTcpfcaionfa 
pcepta redii ac * Dcu l ! 1 Dll ob? pceptCcolTfl:it.z£r (Tcutouoto ocufvidem 9 oia:? ouab? aurty 

cnnfad ©uo ^^ au S im / touab?nar ‘ to odoram 9 :? ouab? mamb? omnia opamur et ©uab> 
tibias vi pedilv ambulam 9 .£>ic pariter m bis ©uob? tnadaris.fc5 m ©ilectideoei 
sz (ia ro ©mmavidem 9 ; omnia audimus:ota odo:am 9 :omma opamur ad faltire 

neceuaria. Hzt idcirco figna t i ©uab;> tabu lis pcepta ©ccatogi feripta fut vt ©aref 
totelligi q> oia ad ouo p cbzm erat aggreganda. JMopterea fetus. Xbo. in. j.q.q, 
jcfc.ar.j.in refpdfone ad febm argumetu oicit q> pcepta oiuine legis a oeo oara 
fut vt boies inftmercf ad ©ilecrione oei ?,pjrimi :qz in bis ouofo madar£ ois lejc 
pendet z \ pbevt ofetu eft.<oed videam 9 ^ recreande languerC aie ©c fingulis p$ 
ceptis oiume legis aliqua fub, b;emb> 


©e p:imo pcepto oiuine legis. 

/a jbil emm fancta et fingularte illa maieftao 

m ciemennfiimi oci:aliud ab bomine ©efidercu cp folara obediennam ce 
J jRleftium pzcceptozum eius: qua fiqs puro cozde obtulerit pzofecto no* 

*-^btle ac iugcfacrificium pzo reuerentia eterni panis nos condidit et 



_ Oid id putes aliq?rmcnda< 

ra/q: leuioza funt. 3 Cam em ma.uma illa qj mima a oeo impata funt:?j>tept 9 cu 
iufcp peepei pcipienr£ iniuria er^n quis^pofito :in quis §du eqle petm c; vclp/y 
bibtta admittere vel iufla no facere. 3r>ec X^iero.26t io facile oia pcepta vemot 
in effectu. £lit 3 Leo papa: 0 n,z gra pcedit aujriliu ? obedienna mollit impium: 
nec ©ura ibi necitate fuif:vbi ©iligtf qd iubef.i£r certe no e amic 9 recti: (ait £1 u 
guftin 9 )qn fi fieri pofl^maller id qd rectu t no tuben.Si vis § advita ingredi:? 
ua madara inqt ibitas.^uia in oiuis madar£ majtia fapia ac icia fpuffcri repif: 
atq$ in eis relucet ois reuerentiaoiuini cult^^dcirco cumajtimo ozdine inftinif 
5 . ctu fpulTancri oefcpta ac menta funr.^zimu igtf pcepru oiuine legj fcribifi£co. 
ccotu 7 babeb oeos alienos coza me. fier qd peeptu oirigimur in amozc di 

* w biuberillulegitimendo:are?colere:?^bibefocmfupftitionc?oc^ cuU 

tu. z reuerenrig alio?, ©eo# :qs ceci petozes putant ©eos? non limt.faturnu ©ico 
. , _ iouc/venere/? cetera idolo# poztenra*/£ft: q$pe idolatria marium 0 ini pcto#>i 5 

gdolama e in bpccpro.ejtcludif penitus ois cult 9 falfo#oeo#/qTi peipuii impedimentu £e 
manmu 015 religionis:q: bo non ptoeo fuire z mammone:vtait #itas ^bar.vj.ca^^P^ 
a ca farcies fm ^bo.in.tj.t|.q.]tciit), ar.j.q^ ido latrare nil alio e cpejtcedere obi' 
0 md c ido t g modii oiuini cultus : qo qdem peipue nt qii oium 9 cultus e,rbibef cui non oe^ 
bef ejtbibei i:oeber aiic ejcbibcrt foli fummo oeo/rdne creandis z gubnaridis. i£c 
Criplepeft ^ prj q> idolatria ml aliudeft latriam.i.cultiioei alicuicrcature ejcbibere.^o^ 
- ar l°*i ta § ^ maiozem cindentid buius pcepti q> trtplep c adozatio.f.lan ic oulie/t bf 

paa 0; la t/ nerdulie.tbjima adozano dz latria: q ml ali^ c q$ cSdam culrtis fiue bonoz oeo eje 
f * w bibit us.i£t fiic oie ^bom.in.itj. Ub.fenf.oi.ijc.vbi qrit^Bt# latria oebeaf do rdne 

^ potenrie.^ec latria .pfitef fiututcm quamoebem 9 oeo/qzfec nos:vii ©ebeffify 

0cda dz ou bi lari ia ineptum creatoz f m % ipe e finis? ozigo ^»ma mi dTe.Slcda adozario dz 
ha oulia :q fm ^bo.in.n.p.q.cjtjtjt.ar.uii.nil alid c <p ddam bonoz vel cultusvf fuit 9 

q ccbibcf boi/rdne alicuius oignitatis/fanctitarj ^rutis/vei bonitatis:0ic la 4 > 
'Certia dz tria elicitus qocbtf oeo/rdne creationis. £erna adozatio d; b^pdnlia; q eft 
bfpduha. 


©inine legis JFo.xxvi 

tngnioz oulia:bcc ejtbtbef creature rone etcellctie (mg&rj coicare a Deo :ficut pub 
riffime £gini q bonozaf vt mater filq Deujfdco Debef et no qualtfcuqs du lia :fed 
rone tare Dignitats ejcbibef ei bypdulia. £foe ito ti b^dulia qfi B Dulia ad latrt 
om accedes «Si § loquamur De adora tioe latrie fol 9 oe 9 adoraf ifta adozatioc z 
ito adoraf oulta vel bfpdulia.^n ©Kutef.vf.c.fc: Bnm Deu tua adorabis z iltf 
Ii foli feruies.f.facrificiu offercdo in recognitione} bnficij creariofs:? qz in co e fu 
pmar5maieftat{*onij:3dco feruitiuvelobfeqmuficoeoejdjibitudz latria q 
cft act 9 nobililTim 9 z matic laudabif/fta inter omnia obfequta q agunf exteri 9 -cioozatio t 
ad reueretia ptinctia :adozatio cft figjiu vfact^teriozis reuerctie pmajrie onliu 9 . ri 6 nu m a&C 
'Qn adoratio 62 act 9 cbaritatj :q: cbaritas facit Diligere oeu:idco facit adozarc reuereims 
cilSdozatio qjeft actus fidei :qz fides ondit cui £ncipalr adoratio fit ejtbibcda 
adoratio ti actus iufticierqz iufticia Dat vnicuicp q 6 fuum e:io adozatoeu 
cui foli oebef adozario.llominaf panY pietas <gtu ad effectu Dcuotiois.i^f er& 
am religio cptu ad Determinatione ope?- ad qbo fe obligat in cultum Dei. qj 
^beofebia.i.Diuin 9 cult 9 .vel eufebia.i.bon 9 cultus: vt tt btus 3Tbo.in.itj. li.fcu. 
t>i,ijc.i£r fic pt} # qcunc^ ejrbiber adoratione latrie alicui creature c iidoiar ra: eo 
q> Diurnus cultus tunc Daf creature cui non Debef. ^fConfequenf fup b pcepto 
monentur aliq Dubia . £zimo contingit Dubitare an ebrs Debeat adorari vnica 
adoratione cu in eo lint duc narnrc.f.buana z Diuina.TRndeo f m 3Tbo.in.in. pte ado& 

q.tjtv.ar.j.vbi tr:q> cu in ebro fit vna pfona tmz duc nature. £p pte ei 9 cj adoraf n * r vnica 
cft qdem vna adoratio z vnos bo nor :fed ejt pte caufc q adoraf pntoici pl'es ado acJO *&tioe 
rationes. £t Dat ejtemplu fetus 3Tbo»$ bomine in q funt pl'es ejtcellentie q fune 
ca bonor jrputa piatio/ fria/* £rus.i£rir qdem illi 9 bomis vnus bonor ejt pte ei 9 
d bonoraf :pfes tn fm caufas bonoris. ern eft dj bonozaf#* piationem*#* 

fciam* frurem.Sic igif in ebro cum fit vna tm pfona erit vna adoratio ei 9 *vn 9 
bonoz.fed cu fint ptes caufe bonoris eius crut puires adorationes eius ivr.f.alto 
bonore adorefjpt fapientiam increaram:* alio #* fapiam creatam. £t fic patj 
rnfio qonis.flp Qcto querif^rrum caro cbzifir adoranda adozatioe latrie?z£t 
arguit# non; nam Dictum c # latria ejtbibef Deo in recognitione bnfictj creatio^/ , J r? * 

itis:* qz in eo c fupma ro maieftatj z Dnq. Sed creare no puenit carni vel buma r - i 

nitaticbfi.gnon eeiejtbibenda latria.l^uicqllioni rndet fetus 3Tbo. in.itj.U 6 . 
fenretia? Dtftincf .ijt.vbi auerit '©trii bumanitati cbztfti fit latria ejtbibedat^n iamc 
rnfione ad ^mu.arg.vbi Dtc;# humanitas cbft potconfiderart Dupfr.^el prout 
intelligifnoii coniuncta ^bo:*r ftc non Debef ei latria : fed bec confideratio cft tn 
intellectu tm ; vel prout intelligif vnita ^bo:*r fic poreft? Debet bonozari vno bo 
nozecum ^bo;t fic Debef ei latria. ^lel alio modo :z ita Debef ei du lia vel b^per 
duliart fic loquif glofa fup ill 6 *p>s.^ldozate fcabellum pedum zc * que Dic # ca 
ro cbziftinon eft adoranda illa adoratione que foli to Debef. Sd argumerum Di 
citur # qjuis creare non conueniat carni vel humanitati ebrifti. Conuenit tn p// «tffg 
fone verbi cui vnitur fm quam non eft minor patre.cum qua ftmul adoraf t glo 4 pSj|j f 
rificatur adoratione latrie. ejt quito patet refolutio queftionis. Si aurem fcire £ i arrta 
vts:vtrum imaginibuscbziftiDebearurbonor latrie. 'glel qualis adoratio Debe 
arur fancte cruci vel puriffime virgini.j^t iterum De adoratione imaginumt fan 
ctorum.^idc fancrum3Tbomam in tertio libro fententiarum.Diftincf.ijt.per to 
tum.et in tertia parte q.jtjtv.per totum. 

C^ertio queritur ;®trum angelus poflit adorari adoratione latriec* £c videt 
tur # fic:*Bam legimus ^enefis.jtviq.capitulo.# ^bzae (edenti in oftio taberi 
naculifui in ipfo femore Diei apparuerunt ei angeli quos cumvidiflet adozauit 
Cn terram. i£riam, in tertio libro TRegum.f.ca.br # 'Barba ngpba ingreffus ad re 
ge Dauid adozauit eu^pnus i terra.Simifr Jofue cecidit ,pnus in terra adorans 

M 


©e'p:inio pjeccpto 

angelu qapguit et vt bz Tjoftie.v.c.Tjte legtf £ipoc.vU 6 q> ioanes voluit angclif 
adozarezt.pbibirus e ab eoi^o aut jpbibuifij cum angel 9 fi eu oulia adozare vo 
luifT^rqz bec oulia angeFfanct<j oebef ;§ volebat eu adozare latrta.x£t fic videf cp 
adozarto latrie q foli oco oebef etia creat ur$ a fanctj virC cjtbibcaf. T)uic obiccti 
oui rndet fanct^bo.m.tj.tj.qdjtjtjtutj .ar.i.in rnfione ad pmu arg.fic oiccs:£l lia 
venerarioe veneramur ocum qb gtinet ad lama :z alia venerattbe qfdam ejtceli) 
lentes creaturas qb gtinet ad ouliam.£tq: ea q ejereriue agtmf .figna funt mte$ 
rtoz£ reucrme:qdamejcreriozaadreuerentiagtinenria ejtbibenf cjcccllentib) cre 
arur£/inf q majeimu e adozatio .Sed alicjd e qb foli oeo ejtbibef.ttacriftciu: Viji 
Hug.btin.jc.li.bct.oei.^fra b cultu otutno vfurpata funt/qbonozib;> oeferuf 
buanis fiue bmUrate nimia/fiue adularibe peflifera;3ta tn q* qb> ea Deferuntur 
boies babenf <j oicunf coledi z veneradi. Scbm aut reuerentia q creatureeccel 
lenti oebef. 'Barban,|pba adozauitoautd.Scbm autem reuerentia q oebef oeo 
3£>ardocbeus noluit adozare 3man:rimens ne bonozc Dei trafferret ad boient 
Vt bz 2}eftei\ritj.c.i£tfimilr fm reuerentia Debita creature ejtcellenti: ^bzaam 
adozauit angelos:? etiam iofue vt bz ^lofue.v.c. &.muis peflit intelligi q> ado# 
rauerint adozatoe latrie Deum q in gfona angeli apgebar z loqbaf. '©n fanetur 
'Bota SCbomas in.itj.lib.fenf .oifl.ijt.vbi qrit ^lt& viris fanetis fit ejtbibend 9 bonoz lafr 
frie/in rnfione ad.iq.arg.bt q> angeli illi no ‘apparuerunt abzae livppzia natura /fj 
in qbufdam cozgib) qfi imagimb? affumpt^vn ineptum erant imagines repntan 
tes trinitatepoterantadozari latriamo aut incitum repntabant angelos ipos. 
St aut loqmur fm reuerentia q oebef oeo ( pbibit 9 efl loanes angelum adozare, 
2lpoc.vl.ca.tmn ad ondendu Dignitate bois qua adeptus c g ebrm vt angereqj 
tur.vn vbi fubdif :i£bfcruus tuus fum z fra ty, tuo^.tum ena ad ejtcludendii ido 
latrie occafione.^n fubdif .%eu adoza.f.adozatione latric.^d oie fm3£bo. in 
iij.ltb.fent.Dift.iXvbi qrit fmepeto alicui creature poffit larria ejtbiberiV in 
rnfione ad.j.arg. q> ioannesvolcbat adozare angelum Dutia fcdpbibirus fmt£fy 
pter tria.*JMimo ad ondendu Dignitate ipius ioannis/q mfris angef oignioz fur/ 
tt .Sebo ad euitandii fpem idolatrie.ne fub ptejtru Dulic occnfionatr latrie ejebi' 
, berefcrearure/qbeftmafimumalu.^ertioadondenduejtaltafioncbuanena// 

ture fug angelos in bomine afiumpto.l^ec 3Tbo.z£r fic pr$ rnfio ad obta b ange 
*Hota lis:? g pns refolutio qbn(s.|]j0uarto qrif .^t^ adozans Diabolii traffiguratf 
tu in effigie ebr 1 g errozc inumcibile Delufus ctcufef ab idolatria g tale igpozan^ 
t&Zidhmc qbnem rndeo f m mgrmlRobtu bolkot in.ip.li.lenq.f.in arf. v.pn 
cipali.vbi bt fic: fto folum ta^ejtcufaf a pero. imo tannl mercf qnni mereretur fi 
cb:m adozaretifi tn fecit qb in eo fuit ad Difcernendu an cl?fs fuit vfnb/£taddu 
cit talem ronem .{0ndar te cbfs petro in certa effigie; z c\ edat petrus eii ec cb:m 
z adozet eum adozatioe latrie.i£t fifr ondat De 9 Diabolum orno in gftft elfigieie 
f uz fub eifdc figurat adozet eu ioanes.iCunc qroan ioannes pcccatautnorSi 
fic:gpefruspeccat.pntiapt 5 :qznbmaio 2 eni cerrifudincb 5 petruscg ^oannes. 
Si <?o no peccat bf^ofitum.gtc^ iRobt 9 bolkot in eode arf, poft mfta aurea 
Dicta,pbat,ppofitum fuum g tale inflantia. *jbonqf <p cb:s Dmufiflj bumanitatem 
affumpra tam adulta^tt BTatmlT 5 btam Aginem ripamet nibilo minus adozafiet 
illum boiem adozatioe illa qua pus. igif errafl*et:etramen in nullo pecca (Tjiqz er 
l^o errare inuincibiT. Botandum § fm TRobtum bolkot ibidem: q> prin$ 

bt Dupfr * 6 IC ^trare DuplV/ vel erro ze giculofo/vel errozc nb giculofo.i^troz giculofus e q^ 
r riens qs errat p articulos fidei vel pcepta Diuiua.i^troz no giculofus efl in altjs 
qn Deceptus igrantia inuincibili agpzobat falfa.p veris* “Jn cafu aut illius arficu 
li oe tranffiguraribe Diaboli in elfigie cbnz^erum c q> ioannes errat credens m 
l um q eft Diabolus ec Deum:fed certe erroz ille cum fit inuincibi^ nb fit 2 alique 


©epamop^cepto JFo.xxvn 

arnculu nec contra bonos mo:es no eftptculofus? boc eft quod ejcpzeflc Stma# 
gifter li.iitj.Dift.iu.c.iitj. j^iabolus em rralfigurusfe in angelu luc£ fi credaf bo4 
nus no eft erro: piculolus.2^oc ena fatCpeclarat auguftiu 9 in li. i£ncbiridiou. 
c.li]t.i£t eft glofa cois.tj.ad iCo^.tj.c. Satbanas cu rraffigurat fe in angelii Wt 
cis;qnfcfus cozpis fallir:mentc £o no mouet a vera rone vf fma:nullu e m rdt7> 
gione piculu qmfq$ vita fidele gerit.^el cu fe bonu finges ea vf facit vel Dicit q 
bon 9 aiigel 9 : etia ftcredaf bon 9 no eft erro; piculofus aut mo:bid 9 . bec oia iRo// 
bert 9 bolcot. Sed fetus 5£bomas fup bac qftione tn.itj.li.fenre.oift.ijt. vbi qrir. 

^rriifine pero poftit latria ejtbibcn alicui creature. 3« rnfionead.itj.arg.$t fic. 

Tlo pot Diabolus in fpecie cbzi appares fine peto ado:ari mfi Iit coditto actu tpi 
plbcita.lio em fufficit folo babitu.0uia ipfa nouitas rei infolire pfideratione ? 
attentione reqrit fic Dicif oe beata feme Uu.j.c.q? cogitabat qlis elfet ifta falif> 
ratio, bec ^bo. Sed q: tefte i5;ego:io boftis nri malicia tara arte Decipiendi fe 
palliat vtplerucp ante Decepte metis oefos: culpas ^tutes fingat vt inD quifep 
qfi ejtpectet pmia vn eterna Dign 9 eft iuenire tozmera.^dcirco notada funt au// 
rea ^ba feti 3£bome q nos cautos reddit qn fatbanas fe traffigurat in angelu lu 
cis p q figna coguofci poftit. ^n in corneto aureo fup.ij.epfa ad iCo^.jtj.c.lectio 
ne.it). Sup illo paflli.3pfeem fatbanas traffigurat fe i angelu lucis :Dt fic.l^o// 
randu eft aut q> fatbanas tranfftgurat fe aliqii viftbifr fic bro martino vt occipet 
euetbocmo mfros occipit. Sed ad boc valet z ncaria eft Difcretio fpiriruuqua 
fpecialif De 9 ptulic beato Sntonio. 3 n B tame pot coguofci q> fatbanas fit: q: 
bon 9 angel 9 in puncipio bozraf ad bona z pfeuerat ineis.Sed mal 9 in pneipio , 

qde predit bona: fed poftmodu voles ejtplere Defideriu fuu z q$ intedit fcj Deci// ^njana* 
pere inducit? inftigatad mala.j.3oa.iitj.0mi fpiritui nolite credere fedpbav £ c0 ^ 

re fpus fi ejt Deo finnqm mfti pfcudo^ipbetc ejtierut in mudu.i£t io iofue cu vide 6 nolclf * 
ret angelu in capo fuo Dijcir.^udicu.v.c.llofter es an aducrfnrio^Bliud eria 5 
fignii eft qp bon 9 angelus z fi terreat in pneipio tn ftatim pfolaf z cofoztat f icut 
jacbaria cui Diitif.7fuc.|.c.’Be timeasjacbaria.x^t ad btam ^gine oijtir. 'He tV) 3Bonus an$ 
meas maria.^)alus autangel 9 ftupefacit? Defolatu Dimirtit.i£t B io vt ftupe gel 9 terret in 
factu facilt 9 oecipiat? pfuadeat libi.^liqn aut traffigurat fe inuiftbilif :z B qn p:incipio. 
ea qin fe mala fuc facit ajparerebona: puertedo fenfus bois z inflamando peu// ^balus an 
pifcetia.^ 2 ouerbio^.]tiit), z£ft viaq videfboiiufta:nouiftlmaautei 9 Deducunt gelus ftupe# 
ad mozte. TRiTus Doloze mifcebif z ejetrema gaudt) luctus occupat.bec ibC Sic facit» 
Decepit monaebii queda cii ^ofuiflet in ato fuo nuq$ ejtire cella fuggeffit ei Dia// 'Bota puld 
bolus q> bonii eftet vt ejeiret ad ecclefia z recipet cozp 9 cbzi.iCui fuggefttoni pfe// eru e^eplu. 
rtes^ipofitu mutauit vades ad eccfiaj. poftmodu cognofcens eu fuifle Diabolii 
gfiat 9 eft monacb 9 qp no Deccpat eu:qt ad bonu iuerat.i^t tn iaremouiteu a,p/i 
pofito ptinue ftadi in cella.^oftmodu ^o iteru fuggeffit ei #paf fu 9 elfet mo:# 
ruus z Dimiferar fibiinllras Diuitias Diftribucdas iter paupes? q> iret ad ciuita# 
re.adqua di iret nucp redtjt ad cella :z moztu 9 eft in pcto.vn valde Difficile eft q> 
bo caueat fibi.i^tio rccmedu eft ad adiutoziu Diuinu.^ob.rli.c. 0uis reuela 
bit facie idimieti ei 9 r0uafi Dicat :null 9 nifi dc 9 bec tbo.ffSut z altj Diciit^ 
fatbanas i angelu luc^ traffigurat 9 . vel in fpecie cb:i afpares no eft credcd 9 elfe 
cbzs/Bec pot adozari fine per o:z ideo nullo mo eft adozSdus. z£t fiquis ignoza 
ret tn vt Dicut no ejccufaf a peto mfi Diligete adbibeat DiTculftone z cautela:? B 
Xpter tres rones. iJMima eft: q: qlibet eft pmonitus p facra feptura <$ angel 9 te// 
nebza^ traffigurat fe i angelu luc£ :vt 6z.t) .ad Cop.r/.r. i^t matrb.]t,C[it).®ul// 
ti veniet in noie meo Dicctes.ego fum cbzs z mfros feducet. /£t ideo tenef Difcu// 
tere? ftatim no adozare.Sc&i ratio eft:q; babet remediu ozonis. fi ozaret 

Deii toto co;de: vtreuelaretei jbitate Deus no Dimitteret eu Decipi ♦ 3}n boc em 

D ig 


f3ep:tmop:ccepro 

cgfu inttlligifillo ioaws.jcv.c. 0jiicqd petierit^’ patre in noie meo Dabit vobis 
2^oc eitquicqd petierit J ptines ad falurc:vr anguftin 9 ejrpomt Dabit v6(5. i£jc 6 
PJ 5 q> q lic adozat no adbibet ocm Diligentia qua Debcr.d£erria ro eft : qz rafado 
rae facile pollet virore piculu afponcdo oditionc boc md.Bdozo te fi tu es cbzs 
‘glrrit ille d fupdjctis pt$ reipofio ad q6ne$. Q£0jimo qrif vrrii ille q ado // 

adozat bo// f? 0 *"? no ? Acrota e j:cufef ab idolatria , TRndeo buic qoiu fm jEbo.m.m.li. 

ftid no cofe'/ tc J? t. i,t: . a r. q uo fitp.ut refpoiide ad.ttj.arg. vbi Oicic qp ille cj adozat boftid no 
cratd peccet ?f ccr ata. D$ ea adozare lub pditionefcj fi eft pfecrara.Ho tfi op$ qp bec pditio fp 
peccato ido// ‘ lC 1 acru Wlicara:fed/ufFicir qp babitu teneat illa. Vin no peccat adozds ea q: no 
Utric* adozot pura creatura.fcd cbzm fm mtetione fua.Sacerdoe aiit q$tu m fe eft fav 

cit fprm ido[atrare;q: offert eipura creatura ad adozddu.bec ifbo. Hora a bic 
rm iKo berfu bolcot ad maioze culdetitia bui 9 qonis qp bo pot facere ocm ado// 
ratione licite cu q flat prinue recta intetto i eode: ? renet babiruatr fic Dices, rm 
wv. H fi a? 0*1 peredat veru Deil cfTe oeii.^o fcire Debes qp mul 

tot !5 6 bopndc erronea meref z peipue qn errat erroze iumcibili q ejrcufat a to// 
n^r ? )0C .? , ut , 0, * cc ! 1 P° r 2 «nfra c, repla ? p varios cafus quos ponit pdict 9 Doctor 

pot mereri z iRobert 9 bolcot m.ttj.lidente.q.j.ar.v. pnncipali. i£r pzimo pomtcafiicoem ec 
tl * vulgare uc oicce: ponaf q>aliq vetula audiat piatu fuupdicante alique articu// 

cay to bcreticalc De q ipa no tenef bze fidcejcplicfra. &cur elfetgra ejccplf De ifto ar 
ius cois. ticulo. 31 n cbzs fuerit lanceat 9 aii mozte vfpoft t pdicetfibi affenriri qp cbzs an 

mozre lanceac 9 fuit.3fta vetula #)f obedictia qua bj? bona volutate q vult cre 

dete nllicdd CCcYlCl credit ifti' fic iidirar i /**> vrrYin U 


X)oc cafu pofito ofeo cp ifta vet u la p ilia fide erronea meref icui^pbario c q: af/> 
l£tcmplum lcnr ir W bona volutate z errat erroze iumcibili q ejxufat § meref. J[‘iS;c6o le/> 
t>c btd j?gine gi m‘ 9 2£_u. t;. c. qp cbzs ouodecim ano^ cu afccderet in bieruialc cii parctilv.i^t illi 
maria. plumat^ Oieb feftiuirat^ redirct:remafitintcplopueriefus nefcictemfembie^ 
rufalc. 'Jpla yo ( pcedcs itinere vn 9 oiei eftimauit eu fuiffe in comitatu viro£ cu 
• iolcpbXu aut pftaret qp abelfet qfieriit eu Do letes inf cognatos? notos :in ter// 
tio Dic regrefli fut m bierufale z inuenerut cii in tcplo in medio Docto?-. &ip:a 
ilra biUozia qro. 3ln btd ^go meritozie credidit ipm fuilfe iter notos? cognatos 
vi no. B6 11C5 Dicere q> no :qz credidit. i6tia ois act 9 credcdi ? voledi que poli co 
iC a cc P r ‘one fili; babuit fuit meritozi 9 :§ op3 Dicere q meritozie credidit falfu.Ham 
Jtjxmpiu d pitat q> fua e^iltimatio fuit falfa.aLerrio magdalcna credidit q> cbzs fuit bozto// 
magcaiena. lan 9 :g oe cbzo credidit ep fuit no De 9 /Sttn^pbabile e q? ipa meruit : fic credcdo: 
apiis qj cb js voluited fic credere. Quarto rclicj apficrediderutiudd fuiflepdeftinatu 

z Dilcrcrut eu:g ipi errauerut fic credcdo :? tn fic errddo meruerur ? tenebanf fic 
credere fic pt5.^n etid dc boie q eft occulte malus rboni tenenrur credere bene. 
i6r io crcdendii c\\ cp tener cf errare ? nili erraret ftante lege q nue eft ipfi pecca// 
&c alijs Df/ ret, 0 uito aliq Difcipu li crcdiderut cbzm ee moztuu poftcp rcfurrecerar.qz no ca 
fcipulis, ftabat eis De boza refurrcctois fue : gtiic credideriit eii refurrecturu:? p pfequcs 
credidcrut falfu .z£t tn no Dicuf ideo peccafie qz ignozdtia fuit inuincibir. «oeje// 
^)ulti caf 9 10 multi cafus occurrut in qbus bo credendo erronee meref jgjudc.t cm credens 
tcftito ptra inocetc De q nibil nouit nifi p eos meritozie credidit ? iudicat cozde 
? oze q’ eft occidcdus ? tn errat. Sitr iude]c cccftaftic 9 credit ? Dicrat fm allega// 
ra Decept 9 tn <$ adultera eft vjtoz legitima ? credit vi? renuente cd fozc ejtcoica// 
tu.ii 5 tDc facto eccfia tale ejtcommucat? tn errat, i^uierrozemcrituinducitcc 
in nullo oiminmt.Sjifr elemofYnari 9 Dat tvranno credes eu paupem indigente. 
3te lotb re :cpit angelos? credidit eos fuine boies bofpirio indigetes. &tr pr 
putariu 9 credit^lc aliena fuifle fua:? ideo ed nutrit ? educar ? infozmac. &lr 
aliqs fc bapwjati] credit? no eft m rei flutaceafta fides fibi fuffieit ad faluanoc^ 


©iiiine legis JFo.xxviil 

•t rn erronea eft. /£t parif laicus ado:at boftiam non ofecrata: <5 erro: nlfo mo pc 
fibi imputari q: implicite credit ogx>fitii.i£r io q: fides implicira eft vera ? feta 
non eft ibi gictm aliqb b crroze.&c igtf pt3 q> ille q ado:at boftiam non pfecra// 
tam/cjtcufaf ab idolatria. Ci~ ig)emii,p pefone fciendu c q>in ifto pmo pccptopbi 0 n ^ qn// 
bef onusfugftirio:omnis oiuinatio:omts incantatio:? ois vana obfuatio 0 m i taibbcnfiti 
em talia,pcurant aut oganf non colunt vnu oeu.-fj adozanr Deos alienos, f.bmo'/ A CCpf0 

nes q mendaces funt z alieni ab omni ^itate.^o abnegant scii vep: z g pfcqns * * 

maculanf peto idolatrie;qb qdem eft oim peto^ majciniu.^incs.^bo.in. p.p . 
q,t c dt).ar.iii.6tric:*^cfmidolatriegui(Timucft.Sicem_inrerrenarepublica f , - 

inflimu ce vidcf q^ aliqs bono:em regni alteri impedat q$ vep regi: q: qjrum m JKioiatrw e 
fc c rotum reipublice grurbatozdinc.^ta in petis q p ocu commitrun?:grauifti// P c l!y i £ U JJ 1W 
muqfpcec videf q» aliqs bonozc oiutnii creature impendat: qz q$rum in fe c fac mu; * ft rc * 
aliii oeu in mundo minuens pncipatuDiumu.i£t fic itej bt fa nctue *£bo. ibide 
ar.utj.in rnfionc ad. j.argumentu. idolatria c ca inifiu z finis ornis pcri:qz non e jjdolatria e 
aliqb genus peti qb interdii idolatria non,pducatvf ejtpffe inducendo g modum oim P 05 ?' 
came vel occafionc pbendo g modu inittj vel g modu finis ,t>ec £bo. C 0 m\(i 
cunq? g obfuat vota indilcreta vt poztare barba vel nudar 9 inccdic ad aliqua ec 4 ®ota ftulf 
clefia/vel vouet no comedere caputpifcj/autalteri 9 animaf vclq vouet iciunav ta : qfunc 
re in oie oiiica/vel non pectinare caput/aut non lauare facie ? bmoi. talia vota 
funt ftulta z irronabilia: Jo^pbibcnda funt: ?q animo obftinato obfuatea/pec 
cat moztafr:? offendit in b pmo pcepto oiuine leg^Ha votu fm ooc. catholicos 
05 ccoereoifcreta z rbnalimiefaillo^aulii/Ronabilefitobfcqum vfnfgjn mgr 
fenanaipdib.oift.rtjtviti.bt.-^otum c teftificatio qda^pmiflionis fpontanee que - votum 
t>co?bbis q funt oci fieri o^:q Diffinitio allegaf a fanet oi^bomain.il.p.q.ljtjtp/ 4 
vitj.ar.jViitep m 4 ipdiXent\oift.t.L'jtviq.|rSunitrq facme incantationes bmo « , 

nu occulte vel mamfefte/aut oiuinariones ad inuemendu furta/vt'ad fciendum 
occulta:? cj obfuant fomnia ad fcicdii futura/aut ili' fide adbibet aut q arrcvtif S 

necromantia/autcufacramcnr^vf reb facramctalib incantatbes/ oiuinatoes/ ^ 
fugftiribcs,pcurat vel fac guiflime peccat, ®j£tiam q er pftellatibib vl'pplcjci// necro,nar * 
onibcozpo^/vferfozma faciei/ vffm lincasmanusiudicataliqd Determinate ue 
peccat moztatr.(£ 0 jricnqt, ctia colligit berbas flcjtJ genib/aut Dicendo '£>z nr/ 
aut q comedit folia ialuie feribendo aue maria/ vel nome cbzi vt liberer a febzi£ 
bus/veiq foli/vf lune'vFcutcucp crearure reucretia fugftiriofam ejtbibctrguitcr 
offendunt in £mo pccpro.f^SimitVobfuare Dies cgyptiacos; vel vnam Diem 
tnag£ $ aliam: fatu itas e:? q talia obfuentanimo Deliberato rpeccant moztafr, 

3U1 parif q et garritu auimvcl vlulatu canu:aut ec occurfu vulpisdepozis : lu// 
pi :vel alteri 9 animaf:aut eje eftufioneoleiiviniifafiaq^bmoiiautq et agitatio 
ne aer^ :vel vento^ fufpicanf ( pditioes fieri : aut aliqd mali vfboiu cuenire : lemV/ 
tas magna c:? vt pfunu tales malefimiit Dies fuos.cn fuit modice vel nulli 9 fit} 
d<i.i£t idcirco De 9 ocm Diuinatione? ocm fugftitionc^bibet fub pena mozts*:^/ 
|)fermajmnainmriam:q fit creato: i. vn ^curcf.tvit).c,bzfic: 116 imiemaf in tc 
q luftret filiu fuu aut filia onces g tgnc:aut q ariolos fcifciref aut obf uet fomnia 
otq5 auguriamjfit malefic 9 : nec incatarozmecp pbitones pfulat nec omios :? q // 
ratamozrm^ ^irate f 2?ecibi.S5qppena moztJfitfalibDada: oiidif clare TLef/ 
ui.jtjt.c.vbi b? lic:^ia q belinauerit ad magos? ariolos? foznicata fuerit cu eis 
pona facie mea p ea ? infficia illa b medio jpfi mei ,z£r in fine ciufde capfi b: ftc: 

^irfiue mulier in cjb pbitonicus vlouunatiois fueritfpils mozte monaf:lapt> 
dib obruet eos.lDec ibi.loinc ^ing.? br.ijtvf.q.vtj. *Bo obfuct^ Dies ^ oicunf 
cgvptiaci aut Kq ledas ianuartj:qz q? bae? qfciicp oiuinatoes aur fata:aut augu 
guria obf na t : aut attedit: aur pfentit obf uarib iuttlr fine ca mag^’ ad fua oam^ 

0 4 


©£ fct? o pzecepto 

nationccp adfalutc tenclif.&ucg qfdamnucros Ifa? * lune:? g p^tbagozica 
necromancia egrotantiu vita/vel mojte/velpfga/vel aduerfa futura indrut.£>i 
ne q artendut fommaUa fcpta z falfa Daniefnomine mrttulata z fo:res q Dicimf 
feto? apfo? z auguria atmnn.Sut altq.p Domo facienda/ant gpf piugia copu// 
landa/aut incollccriontb? berba? carmina Dictit/aut pictactolasp quis infirmi* 
tate fertas fug boies:? anialia ponur pterfvmbolu z o:one bn icam/aut magicj 
falfirarib in gradinarjas z rempeftarib creaut. 0 jri aut talib credut/ aut ad co 
ru Domu eiites/aut fut% Domib tutroducunt z inf rogant rfeiant fc fide cbnanaj 
z baptifmu puaricaffe z paganiu apoftata.uretro abeunte z t>ei inimicuura Dei 
guifin efnu mcurrifTe/nificccfiaftica pnia emendat 9 Deo rccoctlief.^occ oia *9u 
3 U g9$ &Yf/ S u »fE3 tc £ fo capfo pcedentt Sug^.bf fic.Sdmoneat fideles facerdotes jpfcs 
re magicab vt nouerint magicas artes/ incantationcscpqbuflibjinfirmiratib boimnilre// 
altis incata/y mcc *b P^lTe coferre.^on animalib languentibVclaudicantibve/ vel etia mo:if 
tioito qd bt b^dis dc<# mederi:fed bec ce laqos z infidias anttq boft^qb? ille gfid 9 gcn 9 bua 
^ # nuDecigenitif.Ctfiqs becejcercueritrcleric^egradefilatc^anatbematijef Z^ec 

ille. f££iniplt 9 p bpceptti offendutguerfi cbfiam:<5 colutifta inferioza ac bona 
fallacia /qfi oeit. 0 jnb) ait T) iero. qb qfc£ veneraf pl 9 ? ama t/fi illi De 9 e. Cr id// 
circo fugb z ambittofiis colit bonozc/fama/gtfam/ Digntrares/p laturas/ pom// 
pa mudi/ventu? aura bitam fauo:ts..Buarus colit au?/argenru/pecumas/ Di* 
«itias/rapinas/vfuras/furta: Cui crefcit amo: numi: q'ntu lpa pecunia crckit f 
vtinqt 3uuenat'.7luturiofus colit adulteria/fozntcationes/lafciuias/ volupta* 
res carnales:? bzeuif libidinofa mensmon folii oem lujrurie nota infcquif :f5 ar// 
denti 9 etiam bonefta gfequt?:? q carnafr Diligit/qfi vltimo fini innitif. j£5ulofus 
colitcomefationes/ebuetates/lautapuiuia/oelicata cibaria: De <jb b: ad pbit 
itj.c.€iuo? De 9 venf c.Qmntalq d peipitanf Diligut qfda boies/ aut filtos/aut 
amicos/aut reges/autpneipes / aut piatos /vel pfanguineos :p qb? nonverenf 
oia mala facere.^lfti oes fm allegona abnegantpmupccptu/? funtidolatre:q? 
cultu oei creaturis ecbiberc videnf.fpo5 vt Diligent i 9 peccatrijt aia pfeiam fu a 5 
bifeurerevaleat: 3nfra fubtunga.jt. pcepra t>iuine legC pulcre explanata ac biftin 
cta g ^fus. 0 x \\ s yo bec carmina ediderit ego nefcto:bvere fcio q? fuit vir in t>iu( 
nis fcprur^ eruditilfim 9 /ac fccfariu Ira^ no ignar 9 :q bzeuif ac Dilucide oia z fin4 
gula appbendit :q ncaria fut ad legitime remeo:andu oes tranfgreflioes Diuie le 
gis .Ct fcio cp auto: eo?- anriqu 9 e et facund 9 ac vir magne a uro:itat£. fple// 
do: eccfie ^bo.plcruq^ bos ^fus in fcpr£ futsp auro:itareadducit:? peipue i.iitj 
lib.fenf.Di.v.vbi monet Dubiu.^r? ille folus q accepit re alicui 9 ad reftitutioej 
rcneaf.Mbi em allegat duos ^fus feptimi pceprt/uc Dices : i^uida jbfus Danf t ilf 
qtenenfad reftiturtonem tales. 

3ufiio/confiliu/pfenfus/palpo/ recurfus . 

^articipans/mutus/non obftas/ non manifellans. Zycc 3Cbo. 

{£€>mo etia ifta duo carmina intelliganf: tbide^bom. pulcre erplanar.^dcir^ 
co totj rcaffumpt^ virib fuadeo vniuerfis q fcpta nra Dignabunf glegere vt fa p 
reueretia Diuie leg<J cp ei 9 q cdidir a tc^p ncirare ppe fajut^ bec carmina/ no folii 
in fcpr£:f5 m mco:ia cbaro co:de rerineanf &/g pmo § pcepro $t fic, 

0 tm colir errra Deu vel fanctos jqDq? creatu 
Articulos fidei negans:fi fpcmq> relmdt 
^otitranfgrclfo:/vel q moKaliavouir. 

Ct tardans nimiu/fpernens implerepmffTum, 

5nne malo vouens/ ac g fe vota refringens: 

3 ncantans/ faciens fieri b:eufa :z malefacto: 

3 nuat; t atq> Docens/addi fccns/ med iit a ep 11 ns : 


jFo.xxix* 


oiuiiie legis 

21 ut ozans obf uat fomnia:fo:tito vtens: 

!0lafpbemans<E oeu:q murmurat vel maledicit: 

^?]cl non pofie refert /Ij Dcfpicit/accipit ipe 
i£ibans vt faciat mala:pzauus pterit ifte 
^num cole Deu fi fic moztatV egir, 

2>ec(Depmo pcepto fufficiant. 

{[j&c fc6o pcepto Dminc leg$ 

£aldu pceptu omielegie fcribif ut li.£fotf. 

Ijct.c.firMd afiumes nome oni Dei tm in vanu.Sup q pcepto Docf .ca 
>tbolici tnuerfa fcribtir.SDi jbo ad plenioze inrelligetia nota fub bzeuito 
aurea fniam feti SCbo.m.tj .tj.q .cjtjtij.ar.itj. vbt qrir :vt£ fc6m pceptu Decalogi c 64 
uenienf fradafc"fta Dic q p ift6 pceptu nopbibef qlibet affumptio Diurni nois: 
q: ipa pt mft \ modis laudabifr aflumi: vt pt} m Di uis laudib/or onib/bndictio'/ 




adalfc^retpfirmationc: . . 

Jpitate z m indicio z i mfticia:t bndicct eu gctes/tpmcp laudabur. 2^ec ibi. 3tuc 
em fit reuerctia So.^bzopfea pcipif ^euf.vj.c.fic:^nm oeu tuu timelS:? illi folt 
fmes :z p nome illi 9 iurab.Sj tn ifto pcepto pbibef^ppue vana alfumptio Diurni 
nois :vt Dt.s.SCbo.qu.f.Diuinu nome alTumif ad pfumatoj buani jbbi/p modu5 
iurameti vam.fbot rn etpfeqnti tntelligi q .pbibeaf m b pcepto ois mojdinata 
nois Diurni affumprioiCu § 6z: 'go £ afiumes nome diu Dei tui in vanii* no 6bes ^ 

intelligere q ift6 pceptu fit folii De B> noie/De 9 ;!} inrelligeD oi noie § oe 9 nobino 
tefeit/aut bebzaice : vt cu 6z tetragrammaton/beloim/ fabaotb/adonai/ belion. 

2lutgrece cu oicim 9 /agtos/rbeos/arbanaros.2lut latine Diccdo/oiporcs/ re4 
dcptoz/creatoz/gubnatoz/faluatoz.jCt io nota fm SCbo. vbi s.in rnfioe ad.v. ar4 
g u.q oib noib) Dei majtia Debcf reueretia eje pre rei !Tgnificate:q e vna p fines oc 
bonut oem pfecriene.*fton aur rone vocu fignificattu q fut mfre: z io fingtarirer 
ait Diis •'Ho alfu.no.Dfii Dei tui in vanii, qz no Differt p q6cuq$ nome Dei: piuriu? 
pmittaf.3becSCbo.iCaue go peto: nealfumas inuanu nomccreatozj tui. 1*3 ml>/ 3fiumcdu3 
topor*i 9 affumcdueadvaldebono:aduacmagnificandu:cufitmagnuactimen// eft nome 6i 
du/fetm adveneradu/Dulce ad meditadu/copiofu ad miferandu/efficaj: ad impe ad magnifi* 
trandu/^ruofu ad faluadu/? occultuad fcicdu.io /6fa.]tlitj.c. 6zfic: 0is d inuo. candu mul// 
no.meu:in g&am mea creaui eil:fozmaui cii ? feci eu.z ad*lRo.jr.c.(£>is (jciicF imi ripfecif 
uo.no.meuifal.crir. ®[iCofeqnf ad maioze intclligetia bui 9 pcepti fcire Debes q i^rplanaf 15 
f ripfr pt e]tpoi./6t pmo fpuafr referedo ]bba ad coz:t ftc cozdc pt nomen DnC affu pceptu pmo 
mi inuanil Sic faciut puerfi ebriani: q tm noie fine re Dicuf cbziani:qz I5 facfa ec fpualr 
clefie recipiat/tn re facri no bnr.f.gfam.SIales § alfumut nome Diu nfi icfu cbzi 
inuanu:qzcucbrian 9 Dicaf a cbzo:fruftra ac vane nome cbziamtaKafiumere Di 
cunfejc eo q fide ebriane religiois no bnt in cozde.D qb p fptiis la^ 

btjs me bo.cozateo?. loge eam e.3^incSug.in libello t».,ttj.abufionugdib/q li 
bcr a qbufda aferibif bugoni 6 feto Vlict .altj ^0 artribuiit Cvpano/ ibi em $>: fic 
iCbrian 9 :nois cbzi fifitudine tenet:mo^ qjfifttudinc bze D5:io cbrian 9 nco recte 
bz/nificjcbfimozibcoeqf ^ecille.^te?- in li.6Doc.cbria.3ug.tta inqt:Cbzia 
ni nome ille fruftrafoztif:q cbzm mime tmitaf 0Mid em^pdeftvocari q6 no ce:z 
nome vfurpare alienu.S5 fi cbzian uteee Delectat/q cbfianirar^fiit gere:*: meri 
to tibi netne ebriani affume.^ec 3ug. flPScfco iftD pceptu ccpoi pt IralV refe eppla 

redo $ba pcepti ad cs/cii a 6z;*B6 alf n.no^Dfii 61 tui iuanu.^urelligc q p b ec p/ naf boc pec 
ba^pbibcf nob Duo pncipaFr.f.piuriU'? iuramtuq6 fit fine ca .j0ui ci iurat,p mbi/y ptu Irafr 

f 


♦ 


i3efa5op:ecepto 

lo/pcccat §uf£:qz noiat fuma farate fine ca:io fcirc sebes cp ille q furat line 

(ueveto sifcretbis eje aliqqi leuitnre :gn tali luramcro n c vanitas ejt gre ipi 9 \w, 
rameti/q: veq, e:f $ c vanitas er gre iurit£. Ctia ille q fac iurameta ejt certa fcia 
fine legitima ca :pcipue q fonat qfi blafpbemia : vt qn qs furat g co:p 9 vt’g fangut 
nc 61:1 fifia.^iut q fonat irreuereriarfic cu qs iurat g vulnera/aut g plagas jtpi; 
talia iurameta videnf moztalia/etiafi vejz c qs iurarCt io fatas ait 2£>at. v,c, 
3udift£ qzsictiieatuismgiurab.Cgoatsicovobno furare omo.^Bora q>cbzs 
tubis fans#>ofmt negatojfig vtt affirmatum :ib cu btrnb furare oino:fenfus eft 
n furare oimode/ vf no furare in 01 cau:qz no 05 fieri furametu lcuif/l$ cu sifcur// 
fu ronis.Si at cb:s sijalfj mino n furare; cu ibi negatio fequaf ffgnu vt’e eet fem) 
fus q? fn nlfocau eet iuradu.^ebcm 9 atcauere a furametj ftvolum 9 fn vira,pfice 
re fpiiali.Ct ro b 9 e fm fem Cbo.inopufclb b.p.pcepr£:q;in nlfa gteita fragiles 
fum 9 fic fn lingua.^zopfea gac.itj.c.b: ftc: 0 le em natura beftiap* volucp* fer 
penrut cetop somaft oomita fta natura buanarlfngua at nlfs boim somare pt 
2 xcibi. 73 ab 56 lemscierarepolTj.l^incfatas ^at.v.ait: Satat fmo v: ce: 
no no :qb at bis abiidati 9 c a malo c.2occ ibi.Cft em furametu llc mediana : vt 
sr Cbo.q no fg accipif nfff in natare. gdcirco Cect.rjtitj .c.s: fierguratibi n af> 
fuefeat os tuu.ml'ti em cafus in illa. Hoiario^o si n fit afiidua in o:e tuo :t noib 
fctb£ no admifcears:qm n er£ imunis ab eis.^ec ibi.S? nota f 5 Cbo.vln ,s.<p 
qiuis alfqn iuref g creaturas :tn fefendue cp in oib bis n iuraf nili g scii.Cu em 
luras g anima vfg caput tuumil alib c q$ anima obligare pene ifligede a t>o gre 
cu iuras geua^eliuietia iuras g seu q sedit euageltil; t fic b ceters iurameris. et 
io peccat guirq furat g scii 6 facili/ aut g eua^eliu.i£rb:euif/ <}cuncE Sic aliqd? 
gtia^si :a{fumitnomc6i inuanu.f[iC6requt'cu6:rBoalfu.no.sni6itui inua 
nu.gn bis £bis,pbibef nobsirecre giuriu t io qn nome sni alTumif ad pfirmatf 
ofic tali*itat^:ruc sirecte alTumif inuanul^mc$acb.vit).c t ^::guramcru medaje 
ne siltgas.-r fre^.vitl.c.Hoviues :q? mcdaciu locut 9 es in noie sni. Ctia in lege 
movfipbibefiuramcrufalfu.^n jt^cu.v.c.szlicJl^b vfurpab no.bi rui fruftra; 
q: no erit impumt 9 q fug re vana nome ci 9 aflupfcnr,2^ee ibi, (['Rota § fj Cfr, 
in opufclb b.r.pceptj:^ ille q iurat falfu fac fnuma so/fibijpi/t oib boib.^no 
qdc fac iniuria $0 :q : cu furare ml alis fit q$ seu refte inuocare.fd cu qs iurat mVy 
Ini alib fac/nifi q? inuocat ei 9 teftioninCu § iuras falfu/aur credis seu nefeireve 
rure fic ponis igrantia fn 60. Cu rn oia nuda * agra ffnt ocul*ei 9 ;vr ad 3r>cb. 
iitj,c.£iur credis cpsflfgatmedaciu/cum odiat fpm.mjtra ilis ©autd: "Jbcrdes 
oes 4 loquuf mc.3ur s erogas porctie fuerqfi n poflit teftfmomu reddere/vf qff 
no polfits eo pumrcfT^cso q iurat falfu/fac iniuria fibt|pf: quafobligat fe iu 
dicio ^i;q: ntbil c alit) sicere g scii ita e.nifi q> sc 9 puuiat me fi ira n c. Jf%ertio 
q iurat falfu/iniuriafoib boib :q: nlfa infaliqs focictas surarc pt/nifi credat ft 
bi inuice;subia emiuramctjpfirmaf^n pau.ad 2^eb.v|.c.ait;i0isptrouerfie 
finis ad pfirmatoj c iuramerii.Cr fic prj q> q iurat falfu/imuriaf seo; z c crudetf 
fibi:t nori 9 c boib. tfTCertio iftd peeptu erponif pncipafr referedo illud ad oga 
Xertio fis ^irarJ.Cii em ogamur ea q gfiam t>i maifeftat:tucadiplcm 9 b pccptutiujtta ill6 
^peeptum epj v.c,0uc lu.lujt v?a co:a bo.vt videat oga vra bona;t gfificcc p:cm v:ni <J 
ponif referc ( n cef c.Cotrariufacintqda^ qb IbamadTRo.q.c.aitrl^omebipvos blafpbe, 
doadop M infgercs,Calcsfuntbepocritc <\ alTumut nome fetirat^ infimfatoe ogis ejcreriV/ 
tarj o:iS/no in puritate comis. gb nome ebri inuanii affumutrq: vt b:^>ar, vj. reo 

ceperiit mercedc fua.X)inc pau.ad Cof.ip.c.airrf^c q$oiq5 fecit^/ in^bo/aut 
in ogeroia in no .sni nri fefu cbzi fa. gras ageres so t p:i g ipm.bec ibi. Ct fic p5 
tkto pccpto.Sjqzmftis vart)sc^ modislabunf boies ad iurameta vanat giu 
ria,go vt mag^‘ ac mag^ jfeiam tua purgare atqj sifcurere vaita^ sbfiia cauti 9 


t>iuiite legis fo.xxx 

omma z fingCa q cjtplicanfg aurojc incognitum (n explanatione bmus pjecepti. 

'SP Dicit fic ■ , , , 

ft&Mi cantans/fabulans/trufans/vel turpia Dicens, 
j£)cfpiciendo oeu;nominatfanctos:facra Iperncns 
judicio iurans:mendajcinducto:ad illud 
periuransrDubm iurans:mo:talia iurans: 
jurans cuc^ rn nolit fuare ^pmifTum. 
per crucem/ atqp fidcm/fancros/ammac^/beucB* 
j&diurans/Dicens mendacitf/atq? iocofc , 

/£tgmcmb:a Dci/fanctop euangelio#, 
inducens falfumiiuramc qfcpfcienf, 

Ziduencs frangitme iuret vana g ipm. 


O fflae tertio pcepto Diurne leg£. 

uluts altitudo oiuiefapie in oibuo creatu^ 

ris z ogito fuis reluceat potifiime tri ofidif in mirabili ozdinationc 
pcepto# Decalogi 30 f m £boj'n.i|.p«q.cjcjct) < ar«utj.? ite# in opufcfo 
$.t,pccpr£: vt boies in cultu £e religionis inrtruerenf:oedit ons.jr.pcepta mo^fi 
in otiato tabuflapidcis fcpta:q& tria pma pme tabide gtinet ad amo :c z oilectio 
ne oei./£t q: neccfie e vt gfecte 6 iligam 9 onm oeii nfm co:de/o:e/-t oge idcirco 
vt eu cozdegfecte Diligere valeam 9 :o:dinaf £mu pceptu in q^pbibef cult 9 falfo# 

Deo #/cii 6 z:'Bon babeb Deos alienos co:a me,([S>cbo necefle e vtDiligam 9 oe 

nm o:e:-r q ad b oaf febm pceptu J.lld alfu.no.orii ti tuiiuanu.fCXertio tene# 

mur Deu Diligere/ no tm £bo aut lingua.fj oge* $\tate\z$pt B ozdinatu e tertiu 

pcepturqb qdc feribif &o^K.cMc:7^>cmcto vt Die fabbi fanctifices,i£)icuf aut 

illa fetificari in lege q Diuio cultui aflMicanf.zCu § infabbo uibcat Diis vt bo va 

cet reto Diuis.io fetificari b:.£>5q* fabbm inrerptaf reqcs:io qlib 3 sies snica pt 

Dici Dies fabbi :z fifr qlibj Dies ftatura ad veneratione Diurna: in qto ceffandu cit 

ab ogito f uilito:vr ♦ ).Dicem 9 .2oinc Ibiero.in fer.b Die omee rcfurrectiois/ ita \\v/ 

qt .\£trtra oia z elemera letanf:? q patiente Dno,jp:iu lumc rctrajrerantT fugerat 

z noluerant fu ii creatozc afpicere crucifixu :*Biic victozem illii z ab inferis refur// 

gcntefno fi Dici pt fulgoze:? fuo.pfequuf offc.et ite# ibide fubmgit abief. fic:quo 

maria vgo mr oni int oes m fieres pneipatu tenetara mr' ccfos Dies bcc oim Dic// ~ - 

rii mr e.^bcc ^icro.l^ota cr,p rccreatoe languent^ aic q> ift$ tertiu pceptu Diui f 1 5 a- 

ne legs pt ejeponi qttuoz modis, ffpzimo f m fenfu lralc./£ft em fenfus Iraf f m 1 y 

fem ibo.in.f.ptc.q.j.ar.jt.fundanientualio^ fenfuu. ejtqfolo pt trabi argumen 

tu :no aut cjc bis q fm allegoaa oicunf:vt 6 t^ug.inepfa p^incc. Donanftam. f 

^ic igiffm fenfum Iralc Dies fabbi pcipif fetificari: adrepntandii op 9 creatiois f , ? lcn ^ 

miidi:a q reqeuiife dz De 9 feptima Die.jn cui 9 fignii Dies feptima mddaf fctificd 111 lralu 

da.ubputada ad vacadii bo.i£t io i li.iSjto.itit.c.Defcribifpmo pceptu $ fctificatt 

one fabbi/cii b:;^)emeto vt Die fabbi fanctifices.binde afligf r 0 / cufubiugitur 

fic :£oejt em Dicto fec De 9 celu z frd/mare z oia q in eis ff:-r reqeuit in Die feptio. 

T)ec ibi j£t fic$ts.3£bo.in opufcfo b.jt.pcept^^uidirfpulTctus q> futuri erant 
aliq pbi fiue beretici q eent Dicturi mudu fg finlTe.i^t idcirco voluit De 9 vt curto 
diref vnus Dies hebdomade in mcoua qp De 9 omia creaucrat in fejt Dieto: z i fepti 
ma Die reqeuit.i.celTauita nouis creaturj pdcndis.^ln i^jto.rjt.c.b:: Scjt Dicto 
ogaber^ oia oga rua.£>eprio at Die fabbm Dtii Dei tui ert, 'Hota b q> iudei in me// 
moziapmecreationis.qn.f.creauit Dc 9 celu/r terra z oia q in eis it'celeb:abatfab 
batu.S »3 veniens cb:s in carne fecit noua creationc.t io g pma creatione bo te rO 
renue creatus eft:pcr fecundam bomocelcrtis clfect 9 cft, *J 3 n paulus ad i$af. 


tertio 

Vf.cr.aff. *$n cbro iefu neq$ ctrcuaTio aliqd valet nec$ pputiurfed notra creatura. 
egeto cfpla & llc qdc creamra incepte in refurrectidc cbrirvt biccm 9 ®~£5cbo illud pceptu 
mf illud ph Pot ejeponi f m itellectu m^llicu vffpuale.^a fabbatii mrerpraf qee:? fic fp,uatr 
cepru f m m fcat ceffationc ab actu peti z < \ctc ment$ in beo.^t aut puri* quieti cu beo liare 
tellectu mv/y valeam 9 atrib?cauereoebem 9 :^putcoUigife]ct>ict5beafi^bo.in.ii.n.q.cjcjCt).ar. 
Ilicum. iitj.in refpofione ad.ig.arg.jgt ite ru m opufculo be oece pccpris.fl£p:imo bebe 

bebemus mus cauere opus peti, /grc^iiis petm oi tpegbibeaf magis tn in biefabbati: q: 
cauer a trito opus P<*i c ft mag$ Me cg qbcucp opus corgale c^uis licitu. lr>o em mag$ imft 
Ibrimum» pedif a reto biuinis p opus peti cp p opus co:pale:intellige boc t peto mortali: 
be q bicif 3oa.vtj.c.0ui facit petm feru 9 ell pcti.l^am q facit petm veniale in 
fabbato no facit p boc pceptu:q: veniale petm no tollit gratta:fedq peccat mo:4 
ralitfi bie fello facit buo mala ptra 15 pieceptu: q: offedit bcu z operado z pecca 
do. 0Mi em fomicaf in bie fello facit p buo pcepta.f. no mecbaber£ : z p illud be 
fctificatoefabbati.binc Sug.in li.be bece chordis ita inqt.2£)eli 9 faceret iude 9 
tn agro fuo alicjd vtile q|ft in tbeatro feditiofus ejtiret. jrgt meli 9 femine eo# bie 
fabbati lanam faceret c$ qp tota bie i neomentjs fuis tpudice faltarer. bcc ug. 
c^cSm. fPocbo bebem 9 i fabbato cauere ocifit negligetia:q: vt ti jgcctodtj 

ta malicia bocuit ociofttas. j£t btero.ad rullicii monaebu in ept’a q incipit. 'Hil 
a cbziano felici 9 / bicit ficfac alicjd operjvt te fp biabol 9 iueniat occupatii.igt io 
bebem 9 occupari bieto felliuis in opito fpualitoiq: vt 6t factus :£bo. in.ij.tj.q. 
c.jtjttj.ar.iitj. in rnfione ad.iq.arg. 'Bulli 9 fpualis act 9 ejcercitiu eftpobfuatione 
^ fabbati.putafidsboceat^bovifcptorvfbaptijenvforectbmoi.fPBoragad 
" ora maiore intelligetia qb legim 9 in It.^ucri.jtjtviij.c.qliter bijtitbfis ad mo^fen vt 
pcipetfiltjs ifraeltqten 9 qlibet bie offerret vnu agnu manet vnu aliu vefpe. 
i bie fabbati pcepit vt buplicarct facrificiu.f.vt offerret buos agnos imaculatos ; 
fic parif alia q offerebaf i facrtficio buplicabaf i fabbato. vt ti ibide. S>ed q: lia 
tus illeiudaice lcg£ erat tot 9 figurat legis gre. 3deo nos cbrianOquop iulticia 
bj effe pfeaio::in bac figura admonemur:vt in bieto felliuis vcltm 9 offerrema'/ 
iora.zgt £mo bebem 9 offerre co: noftru z aiam nram boledo be petis :q: tale fa 
crifictii : ell nobiliff imu t inter oia beo griffimmbe q j^aiiid in pfa l. l.ait, Co: co 
tritnz humiliatu be 9 nobefpicies.i6tia bebem 9 offerre facrificiuozonis z beuo 
tionis.be q jgiauid in pfaf. feirigaf oro mea fic incefum in cofpectu tuo. 'Ha tt 
fetus ^ho. in opufcu lo be bece pceptis :q> ideo fact 9 ell bies fellus ad babendu 
fpiialc leticia qua facit beuota oro.^deo in bie fello bebem 9 mftiplicare preces 
eontcplationest alia fpiialiaejcercitia audiedo miffas:biuina officia:pdicatiV/ 
nes:lludia:t lectoes fa cre fcpturcrq: q e ec beo ^ba ti audit.^o.vitj.c. ([^er 
tertium ri ° bebcm 9 ca u ere opa corpa lia. biere.tvtj.c.br.Sctificabis fabbatii vt non 

facias opus fuile./6t2Leuiti. icjciq.c. 0mc opus fuilenofaciets in co. j&icunt 
autopa fuiliaiopa mecbanica:agricultura:mercatu:pcta:t ome opus ipediens 
^ vacatione biuina.S 5 fciedu ell m^bo.vbi fupqpopacorpaliapntfieriinfab 

i' « baro^f qttuor.^umojpf neceflitateivnbns ejrcufauit bifcipfos euelletesfpi^ 
galia ca9 m fabbato :biccs p pbarifeos.^o legillj c^d fecerit bauid qn efu rtit:t <5 cu eo 

neri m bie re cr - f ^ - 0 ^ frauit in bei t panes^ofitois comedit: qs no licebat ei edere ; 

' ^u 1 !’ a nec^ bis qui cu eo erat nifi fotfaccrdotito. ^at*]tij .c, Sebo xpt ecclie vttlitate. 
tioniDus. ti ^Bat.jttj.qp facerdotes faciebat oia ncaffa in teplo in biefabbati. tertio 

flaf gjcimi vtilitate vir bns curauitin bie fabbati bnte manu arida z pfutauit iu 
deos repbedetes eu bado ejteplu t oue bices.^at.jctj.c. 0uis erit eje vob bo 4 
STcrtio cfi> beat ou e vnatfi ceciderit bec fabbat£ i fouea none tenebit-r leuabit ea : q^tomag j 
ponirurallc meliorebo oueibec ibi. Quarto ^gffupio^ aucto:itate;vn bns pcepit iudeie vt 
gorice. drcucideret i bie fabbuigt fic pj ejepofito f j itcUcmm^fticu ft^erto illb pceptu 


Diurne legis JFo.xxxi 

fot ejtpont allegozice.i^icif autfenfus allegozic 9 ab alleongrece qb eft altenu z 
goze fnia:qft aliena fhia. /£t to qn Dicta vl’ facta Caere fepture ejtponuf De jepo bz 
renfus allegojtc 9 .^ apfs ad iSala.utj.c.ejtponcs aliq facta abzabc bt:q fimt p 
allegozia Dicra.Sic igifallegozicc loquendo iftud pcepru epplanari potDe jtpo. 
i£t Ite fabbatu ftut figura 4^rt^ jtpi i fcpulcbzo q fuit feptia Die.^oluit § De 9 fab 
batu obfuari vt rtcfacrificia fignificabanr mo:tc ]tpi:3ta(ie6 fabbati figurabat 
requic cozpis jtpi in fepulcb:o,0uod qdc bi qeuilfe a cozruptoe.vn Daiud tn ps. 
ait. Caro mea reqefcet i fpe.i£t i tey Dauid.l^ec Dabis fetm tuu videre cozrupti'/ 

©nc.Sed nos jtptam talia facrificiaqerat figuralta non fuam 9 :qz aduenietere 
z tbitiirc D5 cclTarefigura:lic adueniete Cole ceffatvmbza. Cbzs e fol iufticie:vm 
bza funt oia figuralia vetufte legj. Ct io nota q> totii tps q b Decurfu eft ab ada 
vfcp ad Dic refurrectiois cbzi bz tps tenebzofu z obfcuru qz erat totii figurate: dc 
qbzpCfa.ijr.c.*£opul 9 <j ambulabat i renebz^ vidit luce magna: babiratib) m 
regide vmbze moztj lue ozra e eie.z paul 9 ad IRo.jcitj.c. 'Hojc pceflir Dies aut ap 

S uaufr.Sbijciam 9 §opa renebzapt iduamurarma luc^fic vtin Dteboncfte 
em 9 .Ceft*auir § tps illb figuraleT obfcuru i fabbato pafebe qn cbzs reqeuit 
i fepulcbzo. Significabat em illa qes cp ceflarct z fabbatii pfente ditate: eo q> 
mediate Debebat trafferri in Die feqnrc q fuit Dies Diiica. vn £>aul 9 ad iRo.Vj.c, 
ait. mo cbzs Currejctt a mozr uis p gtia pzis ita z nos in nouirate rite abulem 9 . 

Sicm coplatati facti fum 9 fifitudim moztj ei°Mz refurrectiois erim 9 .bec pau 

lus.Ct qz refurrectio facta eft in Diiica Die io celebzam 9 illu Dic Cccelebzariudet 

fabbatu^ppf pma creatio nc.hinc Diu' ; biero.in f mone De Die Dnice refurrecrois: 

f mo incipit. Bequeo ffes cbmftmi:btftc,0jiid mibi ncce eft ifinira replicare. 

i£)ics me Deficiet fi voluero oe Diei ifti 9 ejtponere facramcru. &oc rm Dico q> vni 

uerfa fabbati gra z antiq illa feftiuitas ppfi iudeo?, Diei 1 fti 9 folcnitatc mutata 

eft.3Hi in fabbato no faciebat op 9 f uilemos in Dic Diiica.bec !£}icro,Cr ita pt$ ~ 

explanatio allegozica. ®jCJuarro ejcponif ift6 pceptu f m fenfu anagogictl.Cft 

aut b nome grecii.^Ba bz anagogic 9 ab ana qb eft furfu z goge Ductio: qii furfum mua P c ^P f n 

Ductio. /£r 10 qn Dicta aut facta i kpturZ, fetis epponiif De bis q fur in eterna gl'ia cc f lanat 

bz fenfus anagogic 9 ./£tlic pceptu iftud figurat illa eterna quiete fruitiois Dei q n£8°6 l f c * 

erit i patria. i£fc idcirco nota fmCbo. in opufclb De Deccpcept^: qpaianraaiiqs ^ e6 ^ crcs 

pueniat ad illa eterna quiete optet vt pccdat in nob rres ^tes.^zimo D5<icfce// 

re aia ab inqerudine pcn.i&uiapcfm f?5 in fe quada in^etudinc^f qua aia q eft 

in peto oiiqj potqetari z .ppterea br fene.q? pfcictia rea fp m pena cft.^jref Se'/ 

neca in li.De mozib> air. Cofcictia mag£ c$ fama intede, falli naq? poterj fama: 

colcictia yo nuqj. i£tin luDepuidctia inqt.^zopziu magni viri eft fg aio efle fc'/ 

lice t ftne mozfu pfcictie trafire vita.^inc ‘Jfaias.lvp.c.bt fic./Coz ipij qfi mare 

ferues qb qefcere no por. Sebo D3 qelcerea paffionib? carnis q Diftrabut boiej ^ 0 

ab omibono:qz vtaitpaul 9 adgalat.v.c. /Caro peupifeit aduerfusfpiriturfpus 4 

autaduerfus carne./Ct bzeuiflupuria tefte 2o»gee eftimoderara carnis petula 

ria:Diilceveneim ipoztuna lucs:pniciofapotio;q buanuco:p 9 Debi litat z virilis ^ . , 

ani robur encruar.^crtio D5 aia nra qefcere ab occuparionib? bui 9 mudi : qz im ^ erna 

poftibile eft Deu z miTdu Diligere:ficut impoftibile eft Duob? Diiis fuireiDcot Dia 

bolo, luci z renebz^fugbie? bui lirati. vicio ?#tuti:bono z malo. J£tio cpto ma 

«is abamoze ren eno^z aim 9 nr elongaf rato mags firmaf in Deo. ^n aug.in li. 

Irppiti.qftionu ait./Cbarirar^ venenu eft fpes adipifccdor. aut retmedo? tepoza 

iiu.^zopterea feri oia Dimiferur vt qefceretin efna pace.binc ^auid. 2ycc rcq/> 

es mea i kculi l fecfi bic babirabo qm elegi ea. iCr Dict^ P5 q> iftud pceptu De feti// 

ficatioe fabbati eft gtim mozale tptim cerimoniale. St cm pfidercf rbneftgmfi 

eatbis eft cerimoniale, Si aut cbfidcref rone ^ruofi opcr^cft mozale. *^ot etiam 


I^eqitartopjccepto 

oic( pceptu naturalezcjteo q? natura? inclinatio eft bommt ad vacadu reb> oiufo 
nis In aliquo rge.j&iciferia pceptu generale,put figurat quiete fruitionis oei q 
eritin patria.Si aut vis oiligcti 9 rememozare qt modis otfcdif oe 9 .^n bocpfl 
eepto recogita ejtplanatione bui 9 pcepti q oaf ab auctore nubi incognito fic» 
4£0jii non confefius:oimirtens z facra mentum, 

S n feftis mifiam fmeculpa: mducto: ad illud, 
lui manuale facit: vendens;emens non edenda. 

? eiunium frangit.qui tertia comedit boza. 
mplerum in fefto peccatum :grauius ejetar. 

(Tumes cbziTma:facramentu:vclmulicrem. 

& peccatoz erat mozrale fune ligatus, 
xEcclefie vetito :qui prradicit tempoze facro. 
iCbozijans :ludens veneri moztaliter egit, 

Sabbata fanctificesiviolat reus at^fuperbus. 
oe tertio pzccepto omine legis oicta fuflficiant. 

fT©c quarfo pzccepto OiuinelegiS. 

triapiecepta prime tabuleq ordinant 

«nos ad.oilectione oei. Supeft vt videam 9 oc altjs (epte pceptis q in 
*!-/ fecuda rabula fuerut oefe^rax ozdinata ad oilecrionc^cinu.Sic em 
** — fut ouo gnalia pcepta oi lectionis fcj oci T^imi :ita in Duabus tabuf 
bmoi pcepta fut oiftincta 'gln ferus 5£bo,in,tj. tj .q,cjtjttj.ar,v.vbi qrit vrru cdue// 
nicter tradaf quarrii pcepru oc bonozatoe parcntu:oicit fic, piecepta occa logi 
ozdinatur ad oilectione t>ci t ( ptimi:iter ( pjcimos aut majrie obligamur parctib> 
Mzt ideo imediate poft pcepta ozdinatia nos in oeu ponif pceptum ozdinas nos 
ad pareres <$ funt priculare pzincipiu noftri efle fic oe 9 eft vniuerfale pzincipiii, r 
fic eft queda affinitas bui 9 pcepti ad pcepta pzime tabule. bec 3£bo. <p£>zimu 
'Rulli pzecc// § pceptu. tj.rabule qb eft quarru in ozdine toti 9 occa logi: oefcribif in li. £jtodi. 
pto? ,pmM jtjt.c,fic. 2^ono:a patre rud z matre tua vt fis logeuus fnp terra qua oiis oe 9 tu 9 
tif vita loga oabit tibi.Sup q pzecepto notare oebes: <p nulli alio? pcepto? adiungifipmiP/ 
mli buic, fio logiozis vire nifi tm buic pcepto. Sed quare? 0uia certe oignu eft vt cofer4 

uatoz aliene vitermercaf coferuaroej vite#»zie. 0ui em recognofcit bnficiu vite 
natura? qua b 5 a parentib? elficif oignus no folii vita naturali fed vita gre q eft 
maioz:? ppfequcs vita gttcq eft majtia. Sic p oppoiitu oebisq inbonozatpa'/ 
retes fuos iufto oei iudicio inbonozaf bac triplici vita.fjjSed cot ra. '©idef q> 
,pmifiio l6gio:is vite q addif buic pcepto :fit incouenien e t oeceprozia.Ram co 
tingit qncp imo ejtpcricria boc oocet:q> plures 4 bonozat paretesfuos citi 9 mo* 
riunf, J&c ecouerfo multi <J vbo t facto offendiit pareres oiutius pferuanf in p-& 
fenti vita./£tfic videf talis^miffio incoucnics/i^uicobiectioni rndeo fm tbo, 
in.u,u.q.cjcjcti.ar,v.in refpofione ad,iit|.ar.i^t itey in opUfculo.oe oece pceptis: 
*^|bi $t q» logeuitas.pmittif bonozatib? parctes no folii q$ru ad futura vita:fed 
etia c^tu ad pfentc:t boc ronabilifcq* ille 4 gtus eft bnficio mercf (Hn quada co$ 
gruentia vt fibi bnficiu pfcrucfifcd^f ingtitudine merefqs bnficiu pdere. t 

qz bnficiu vite cozpalis poft oeu babem 9 a parctib: ideo ille q bonozat pareres 
fuos tacp grat 9 meref vite pf uatione, 0jn fpo ibonozar paretes tacp igrat 9 me4 
ref vita puari. Sed qz pfetia boa vf mala no cadut fub merito vfoemerito: nifi 
^uarc bo h incitu ozdinaf ad futura remuneratione. qncg fm occultarone oiuino^iu^ 

ni filii aliqn dicio?- q macie futura remucratoej refpiciut aliq filij q fut ptj i petes citi 9 vita p 
oti 9 moziuf . uafBlii l^o <i fff ipij i petes oiut( 9 viuut : S5 nota q>p^e 6z vita loga qn e plea p 
tutib? tqn mefuraf tpe fj actoc p 13, i£t io ^tuol v ifcus oiuviuitcpuif cito mo 
nafcozpafr^ii fap.uq.c.ft, pfumat 9 i bui ejcpleuit rpa fua :placita ei erat bo m 


oiume legis 


JFo.xxxn 


<lh' 9 .vere oprie mcrcaf ille q fatu opaf w? ofe cptu ati 9 mvno ano.£tu rcco:d« 
n' te volo <j>qncK accidit vt vira logio: ca fit mowf cw&att ffroalie : ftc «cidlt ui* 
deibaodiTannocbo :©ecio: <jnciano:t>aciano arqjalijs twams ac pcfltmieviri 
«5b> meli 9 fuiffec vt in vrero mias eflent fulfocan:* itapj refpofio ad qfttoiK.fcilj 
^gmtffio logioitsvite ;ai«m«addifbuicjx^ ad ma 

*OZC ' " " ^ of-.it. iCrA^f.m.H^AKA *«<v>a trrrc fLltlta 


tnouefql. Cd mulrt ctfcahf jwes oitierf rofto . -* l ® elm^fes tbies funt 

ratC. Ibr ptatia. tbater etat<.£r tutrioms vel eure.^deo qrlf vtru oes illi P?cs P » * 
et vi biii 9 pcepti line DiUgcdi ac boiio: 9 ndi. 2 ?uic qon£ rndeo fm5Dao.ui.t).ti.q. 

«ra arf.v x£r itea in opulculo oc.jt.pccpr^ vbi Oint q> ocsliftt pres ep vi bui 9 p 4 
tepti bonotadt ac piligcdi ftmt:q: oce pottat quod.imo fimtlitudmc illi 9 magni 
pf Is q in celis e.i ijb) ii 7L u.ic.c. fulvos audit me audita qui vos fpermt me 
rpermt.^llos tn amplioii bonoie ac oilectioe 6bcm 9 venerari qs nomm 9 pleni / 
c:e ronc b:e vel bonous vel pilecnois.Sic igif oiccdu eft q> fi ofideref pino pM-pp carnat 
fer carnalis inq^ruipe bj ronc pnapunaturalis ozigtnis:q6 <^dcm bj ronc cnu/ 
nentto:i9 boni z t>eo fimthozis.fic par z maf fut fup oes oi Ugc tid 1 . ^5 deo ot 
b:ofi 9 cppmo Debcm 9 oiligcrcoea;r^opatrect matre.TRo^but 9 reddit pbs 
q $t cp et magno bnficio recepto a pcnrib) no poflum ets refpodere eje *qu ♦i-J l^r pt'ctpd 
ideo pr offenf' a filio: pot pr illu ecpellerc.fj no ecouerfo.^n ecc£vt).c.$; (Tc.bo JJ. C ftiVii.fcei 
noza patre tunz gemit 9 matris tue ne obltuifcaris.2£>emento qm mfi p^r illos - cc 5 ucr f 0 , 
mt?no fuifles. 2}abct qppe ffltj a pentito tria magna vicj eemutrimem: z Oifci ” . b ^ t 
pUna.x£tq:oat nob nutrimctnapuericia^^ oebe 9 nos cie pare m fenectute. jT 
feccUq.c. fili fufeipe fenecta pzis tui z no prriftes eu m vita Minora mp fufi * 

onc illon filio?:q fur crudeles parerito fuis.fcribir /Calfiodo: 9 in epfis fme Ut\ 
y.<¥ /Ciconie cugenres ea?, penas fenio cogcte lajtauerint: nec ad ^zios filios 
idonei pnt mueniri: plumis fuie gen ito?mcb:a fouenres efc^J co:ga la^a tcficiuc 
z pia vic Jfirudie iuuenes reddutq6 a pentib? puuli fufceperur.K)agn 9 q 5 ^lb. 
m.jcjcuj.li.oe aialib oicir oe ciconia :<$ ita oiu nutritpames cpdiu nutrita eft ab 
eisiz ideo pia ams ab anriqs eft vocata.becJ&lbert 9 .i£ria q: pentes oocuei imt 
itos.^deo oebem 9 eis obcdire:^terea^aul 9 adiColof.ip.ca.air.^ilp obedit ct ' C onia 
te oentib? v:is p oia.boc em placitu eft oeo. 'Bora cu ot p oia : itellige in ontnib? ejccmplii 
q funt f m oeu z iufticia :q: aliter no eftet eis obedicdft fcd multo poti 9 funt odi/y r 
endi :iujcra illud ^uce.jaip.ca. non odit patre hiuz matre no pot meus 
eiTc oifcipfe.gie 9 em eft verioz parer.3^inc ^euterono.jcjcjoj.c^z^udd no ipc 
c parer tu 9 q pofiedir z fecit z creauit re.binc 2)iero. i epfa ad ^eliodozii nondu 
cpm cpfa incipit: iduato ftu diot amoze orenderim :it fic.^icj in limine pater 
taceat pcalcaru perge parete ficcis ocul':advejcillu crucj euolaifolu pietat^ gcn 9 e 
i bac re ee crudele.x^ec Iniero. (£0c6s paf $1 fpuaf: vt plat 9 vel lacerdos q l>o 
nozad 9 e ronc t>igmrat£ ouplici bonoze fcj fuftetatois z fubiectiois fm illo*|bau c$c$s paf 
li.),ad^imo.v.c.il^ui benepfunt pibv^i duplici bonoze oigni babeanf majeie fpija^ 
labozat i ^?bo z CKKtna.^zio bonoradi ff b rpalib?:v^puideaf eis.^n paul 9 .f 
ad co?.ijc.c.ait:^ui altario oef.cii aLpricipct: ira-z t>iis ozdmauit bis <j \cn age// 
tau anuciat oc euagelio viuere.bec ille.S»c6o bonozadtfunt pobcdicntia. 3r>inc 
$>aul 9 ad bebze.ritj.ca.inqt 0bedite ppofitis vcftris fubiacere eis.^pi enim 
puigilat quafi ronem^p aiab? vcftris reddituri. ff^ert i 9 parer oicif repozafpotc fertius pa 
(tats vt funt reges z pncipes ac oni repozales q oicuf parres.i^o q^^pziu officiu ter rpaf, 
patris fit bn facere filijs. Sie ferui naaman vocabat pncipem luu patre: vt tictf 
iitj.TReg.v.c.vbi oijccrur et.^affi re grade tnjnflet tibi^beta^fecro facef bbue 
rasi£jC q rectu pj q> reges z pncipes oicufpzes :q: t^ntoiligcretircderead bonil 
pafi/i iftof bdzam v pfbiecro 5 .qzvr ait pau.ad*filo. )titj.c.0is aia ptatitofblimio 
rib) indica e i£t g u lotu tio» f 3 aaiojc.Tlec foliypt rbnc.ij^p^ ?raa),lR5 ac b 9 c 


©e quarto p^eccpto 

fm^aulu ibidem q: omnis poteftas a oeo eft.i£t ideo lUbfungft “Jbaulus .rcd* 
dire oib>oebita:cui tributu tributuzcui vectigal vectigal: cui timozc nmo:c:cut 
boitoze bonozc.binc Salomopuerb.jcjtiitj.c. uDme onm fili mi z reae: z cu oe/y 
j^uart 9 pa h tr 3cro:ib? no comifcear£.f£ Quartus pa£ t>i etateiDe q pcipif 2Uuir.jt:ijt.c. 
rer etate. ™ cano ca P irc pfurge z bonoza pfona fenis, z i£ccfi.jt,tjttj.c. 3« medio magnato 
* ru lod no pfumas:? vbi fut fenes no multu loqris.binc Z^arc 9 tulli 9 in.itj lib. 

De olficqs ita mqr. jFacillimet i optimi ptc cognofcuf adolcfcetes 4 fe ad claros 
Viros z fapietes z bri pfuleres reipublice prulerur: qb) cii fi freqntes fut afferunt 
opinione populo eo£ fozc fe fifes quos fibtjpfi “Delegerint ad imitadu. 3?ec tui# 
lius./£t valeri 9 majtim 9 in.tj.li.c.j. De inftiturj antiqs $>t fic. Senectuti umet 9 
ita cumulatu z circufpectu bonoze reddebat taq$ maiozes natu adolefcetiu co# 
munes pzes efiet.i£t iteip ibidc.^aleri 9 ait .^nuitari ad cena biligcf qrebat 4* 
j^uint 9 pa// nacicouiuio ecntirerfuturinefeniozis aduentuDifcubitupcurreret fublatacp 
ter $z cura, mcfa pozes cofurgere z abire patiebaf.bec ibi. f£0tnttt 9 pater 6: cura. De quo 
/£ccfi,uij.c.b:./6fto pupillis mifericozs vt paf :zp viro matri illop z eris tu ve* 
lut fili 9 altifiimi obedies:? miferebif tibi mag£ qj mater.bec ibC£>uc patre tene 
mur bonozare reddedo vice in bnfacicdo. vn i£ccfi.jtjtir.c. (gratia fideiuflbr$ ne 
obliuifcar^Dedir em^p teaiamfua. itztbieuit infipcepto fm ^Iboma in.ij.p.q. 
c cjtni.ar.v.m refpofionead.tj.ar. mtelligif madari quic4d ptinet ad reddcduoe# 
soeoa qiuo, 5 iril cuitifcuc^ pfone. /£t fic pt$ qftionis dcc larario. fTScbo q: Dicrtl eft in qftio 
ne pcedenti :q> ois par' ejc vi buius pcepti eft bonozadus.Jdeo ptingit Dubitare 
vtru paf fpualis fitmag£oiligedus vfbonozadusq*pa(:carnal; “£zo refpofione 
bui 9 qftionis nota q> in ifto pcepro cu 6z:bonoza patre ruu.*Jbater,$pzie fumi f il# 
Dicitur le q eft pzincipiu p gnationeq ad cfle nature vt eft pafcarnaf/pel 6: pater d eft 
Dupliciter fmcipiu p mimfteriu regnationis q adefTe gre vt eft paf fpualis. £t fic ifti duo 

jpzieDici if pzcs. 3Uio mo fumif pr no fm^ppzia rone:fed fm ratione pfone: z fic 
dz pat vf ronc etatis vel pratis aut Dignitati vfcure.De qb? oibus Dictu eft in q # 
ftione pceden.f[^>zetf iftos pres eft vn 9 ait 9 fup oes q^z paif nr celefKq b$ ple^ 
niflima ronc paternitate ra rcfpectu cozpis cp aie.Dc q ^fa.ljcit) .c.aif.^u Dne pr 
nr redcptoz nofter a feclo nome tuu.? 3cremie.jtjtjt|.c. ^ctus fu ifraeli pater z 
ctfraim pmogcnit 9 me 9 eft:? ^alacbie.tj.c,*Ru(jd no pafvnus oim nr mr^il 
qd no De 9 vnus creauic nos^ lyic g fol 9 eft ver 9 pai : zno alius 4 fozmauit co Vt 
poza nra in vtero matris./6c^ fi ait tfrttas ^attb. tjcitj.c^t parre nolite vo4 
care vo5 fup terra, ^fnus eft em paf vcfter 4 in celis.^ec vocemini mgr i : quia 
magifter vefter vnus eft cbzs. 3^ec ibi. "3 nrellige bic: <$ cbzs eft mgr z paf pnci^ 
paf a q ceteri magiftri z pres pcedut. 'gfn biero.i.uij.li.fup mattbeu fic Declarat 
buc pafiu Dices.^ftec mgr nec pa t vocadus eft alius :nifi De 9 pat’ z Dnsjiofter ie/y 
fus cbzs. t^ater qde qz ejc ipo funt omia.^)agifter qz p ipm oia vel qm p oifpe# 
fauonc carnis ornes recociliatifum 0 Deo.becbiero.^uidobfecro opanf pacvf 
mater in fozmatione filijr 0mi ignozant 4d babeaf in vtero /vtru mafculus vel 
femiaran magn 9 an paruus autviuusautmoztu 9 . Sed pater ille celeftis eft 4 . 
ornia p infinita potentiafua fozmat cozpa : z creat anias. i(Szopterea iob agens 
gras buic indulgetiffimo patri:ita in^t. laniis tue Dne fecerur me z plafma/y 
uerut me in totu in circuitu z fic repente pcipitas me. pernero quefo qp fic lud 
tu fccerj me z in puluerc reduces me. 'Bone fic lac mulfifti me z fic cafeii me coO 
agulafti.$>elle z carnib? veftifti me ofiib? z neruis compegifti me.^ita z mife^ 
ricozdia tribuifti mibi.^ob.jt.c^i^tia illa fetifiima ac fidelifiima mlter maeba 
bea du fepte filios fuos cerneret coza fe occidi a rege antioebo eo qp nollent car* 
nes pozeinas p leg£ pcepta comedere:boztabaf illos ad moztc Dicens vt vellent _ 
cozpa fua ac^pzia vita reddef creatozi oim q eis talia ^tu Ierat. vn*q.^>ac t vq,c 


oiniitc legis JFo.xxxm 

fic loqbatur.Wcio qualiter in vtero meo apparuiftts.-Bectf cm ego rptu t anU 
ittaDonaui vobis * vitam:*. fmgwlo^membta nocgoipacopegi. j£remm$i 
crearot qui fozmault bomis natimrate:qm<£ oim Imiemr oztgine: £zt fpm vo6 
iterum cuj mifcbia reddet * viratu: ficut nuc vofntetipos Defpiciris#>rer leges 
tiue.&ec ibi.flfl^inc Sacranti 9 atr.i£>cus veri parris officio functus tpc coz* lactant** 
pus effinjctt.ipe anima qua fpiramus mfudicnpius eft totum ouicquid fumus. 

2r>ec lacrantlus.^fteergo cckftis pater no folum eft a nobis bonozandusrfed 

totis reaffumptis virito eft legitime adozand 9 ac pura menrecolend 9 .3o pei) 

pitur nobis ^euf.vj.c.t TS^uttb.m.^arcUpq.z lucc.jc.c.fic.^iUges snm 

•eum tuu ec roto co:de tuo * eje tota ama tua z ejt tota foznrudme tua. Scdcja 

fumus rebelles z tanto pamingrarimec ejtbtbem 9 ei talem bonoze.36 g 

lacbia fljbeta coquerif Dicens. 5Fih 9 bonozat patre z feru 9 snm fuum. St § pa* 

ter ego mm:vbi eft bonoz meu6?/£tfiDomin 9 ego fum: vbl eft tlmoz meus:oicit 

Dns ejcercituu.^alacb.ij.ca.quafi oleat fm Ssteronymu fug eodem loco. Sut 23teronf m* 

pater fum vefter aucoomm 9 .£>t paterjoebttu patri bonoze rcdditcjolgna pajei 

tl offerte pletate.Si ons:cur me ptemtisjcur onm no timeris?i£f fic paret qn) 

tum teneamur patre ac creatote noftru fimpliciter fugoes patres ac creaturas 

bonozaze.f&uando aut qiierif gjtru pater fpiialis fit magis Diligend 9 q$ pater -Aatffpuaf z 

carnalis? &d boc Dicif q> epuis pater fpualis z pater carnalis ftnr mmiftri illius jg carnat’ fuc 

cterni patris/cui 9 gra ac virtute oganf-Sn generatoe filtj rn pater fpualis no eft iiU 9 c£ 

ita vere caufabnficijqfc filio impendir/ficuc parer carnalisjqzno oat illud nifi m pns 

pure mimfterialtter.^ater aut carnalis oat filio efle narure/ficur pneipiu z cau 

farmagis efficiens g generatione ad efle narure.t fimifr beneficiu nutrimenti 

•cooctrme.* fic videf magis oiligendus.J^onoz rame magn 9 oebef patri fpiri 

tuali/quividefcfle pBcipiupmifteriuregenerafionis^adelTe gratieiru rarioe 

ftatus Digmtarie/beneficij/ac fubfidtj fpiialis.t ita in fpualtb? videf magis bo) . 

nozandus ac obedicndu.i£jt Dictis patj qftiois oererminario. ff3£crrio fng ifto q5 

pcepto falis mouefqftio:gJtru pater fit magis Diligend 9 c$ marer.2?tiic qfttoi Vty 

rcfpodetfctus^bo.in.ti.q.q.jtjcvj.ar.jt.vbiDf^inommb) iftis coparanoib? pt S? 6 Diligca* 

efle tanta oiftantia pruris z malicie/vt amicicia foluaf vel mtnttaf ‘git pbus oi mat 

citin. viij.li.j£tbic.Scdfi loquamur^pzie z p fezvtinrelligaf qftioan parer in) 

qntum eft pater fit magis Diligend 9 matre inqnruj eft mater.Sic Dico q> parer 

magis eft amand 9 qji mater.cui 9 ratio in boc eft:qi parer z mater amatur vt qda 

p ncipia naturalis ougims.fbarer aut bab5 cjccellcutiozc rouem pneiptj cp matf. 

quia pater eft pneipiu p tnoduagenris;mareraut magis p modum patientis et 

marerie.j£t ideo p fe loqndo pater eft magis Diligendus. 'Bora q> loquimur bic 

De amicicia que oebef patri z matri f m generatiois ronem. frinc :bicron?.fng 

j^jec&.air.poft Deu omniu patre Diliged 9 eft parer:poftea marcr .J te% Triero. 

in epfa De bonowndis parentib5(t eft pneipiu epfe)$f fic.p>arentu meritis fub) aur f ai 

iugas filios oipotes Deus.feruiendi legem polleris moffictjs Dedit vt Diuino co m 0101 

ganf imperio facere.-qfc Debuit pictas fuadereiDiccte in libzo/6jcodi.-bonoza pa 20icfDn^im 

cre tuu z matre ttua f icur pcepit tibi oomin 9 : vt bn fit ribi z loge fis vite fug ter) 

ra:qua ons oeus tu 9 Dedit tibi. 3-udite filtj falu tifera iuflione:*r pcepra legis af» 

ficctu Debiti amozis implete.Scruire patrib? futuri patres:*: matres vdlraste) 

itera cbarirateDiligirevt veftrepiugesmatru mercanf nomienilcupari, ^icmo 

{ >arcnrc afpcrts ledat ^bis.^Bon fiat amara Dulcedo. T)oc fit inter parCntce -z fi 
ios qb Dno iubenre natura pfinuit.Bffectum fonentquicqd lingue oijtcrtnr li| 
bcroy.Jnrercbaraspiuncfascpgfonaspiefatis iurafernenf.0za filto^ loqn) 

,^urqb parentes Delectat audire.^zebeaf parentib? amozi mijtta fozmido .^ui 
frrtu fune nobis caufa nafccdi-^jcbibere patrib? filij quod vos poteftas paterni 


©equarropiecepro 

nominis cogit:q£> a t veo eft eop meritis attributaivt ipa a vob cjcigat quod nal 
; tura iuber. X>ec2^iero.0ed fi loqmur oe amicicia q oebef parennb? fm alias 
l fpecics amicicte.&ur rone labozis:aut rone $turis:aut oilecnois vel ecmtudi 7 / 
^Rotaquo nis. Sic oico q> mater eft valde bonozanda ac cbaro co2deoiligenda.*Hamater 
tm* cft cbaro magis ac magis labozat circa filios q$ pater.f.pozrando:paricdo:educando.3o 
WW» & i£ccft.vtj.c. gemitu matris rue ne obliuifcaris.i6cXo5.iiij.ca.^bemo: effl 
oa ac bono *a elfe oebes q t qnta pericula palfafic ^ter te in vrero fuo mater tua.i£tiam tiia 
ter eft magis certa Oe generatione filucgpater.qiiitfi credit fiiiueflefuu:tn non 
habet ccrtitudinc.^icir em pbsinjjc.li.j6tbico^.q>marrcsmagisfimramates 
filio^.TLaboziofioz em eft generatio matru z magis fciut q ifarii funt filii q^ pa$ 
Sfer magisrres.^)arerquoc^maio:eparrcbabetinco:po 2 cfiltj qjpatcnqzquaft toruco» 
amat ftlitl qj: pus filtj fozmaf eje matre. ‘gjt em t>t pbs in pmo oegencratioe anialiu. femina 
p: x qre in generatioe oac cozp 9 .i£r io apter bmoi rones marer plus oiligic filiu cp pdf. 

. vnde i mozte vf i aduerfirate filij magis oolet z affligif mater c$ pater.q: muli 

2R>f i aduer eres naturaliter magis copatiunf q$ viri:eo q mulier eft magis mollis z paffibi 
fitare filiozu lis cu fit frigida z bumida/Ram in oi genere anialiu fm pftm femine funt molli 
mag£ affligif o:es mafculisipter v:fam z leoparda.^lir aut eft naturalV calidus z ficcus,* \o 
paf no fic oc facili panf aurcomparif.^n fi fili 9 fubltmaf ad bonozes plus gaudet 
pater q$ mater.£J> autemarer magis ptnftef m aduerfitatefilij:pater mag{ 

gaudeat/clare p verba Salomonis, pbafzqui pzoiier.jt.ca.air.^ilius fapies letf 
tificat pzem:filt 9 ftult 9 mcfticia eft mr is fue.^bzoptea cii amoz/Oilcctio/fiue 

cbaritas fint recipzocarobligaf fili 9 totj reaffuptis virilv mr em Diligere ac vc.ne 
rari,2}inc 2}ie ro.i epfa oe bonozadis parent». 0.ue cjdem epfa incipit: *Jbarai 
tu meririsioicit fic.^atrib? % o filij oebifa impedire reuerentia:q vobis vtert 
mozeferuietes pond 9 veftricozpozis toleratratc^ ignota pozranres infantia:fa(f 
•Rota pulcra inularu quedam ejtbibft nafcituris.^Uo tpe no folum fibi marer efuritmec acce 
l^ba^ieron. ptos cibos folaoigerir.materno victu alif ille q latet.ciusc^mebza alteri 9 come 
fticans pafcunf:vc bo fu tur 9 alteri 9 mozfito farurer.^utd § ipa mernoze nurti 
mera z renere infanne oulces iniurias qs nutritozis affect 9 oe fuis parabof fu$ 
0u6t zei ni/WK&uid cibos in matre pfecroscj femineis manares e* niebzis:lacteulacren 
ta patif mat tl6 foluunf in fuccu.-rin validas fauces liqdo fapozepfundiirj-iCogente natura 
amoze filios H ,m ^ r infantes qt> biba t/z oente no nato.boc fibi curretib? labzis cliciunr/qfc n? 
* fit necefle mo:dere.0eruiut materna pofteris pectozarfermut tpis in cunabulis^ 
manus : t terga meb:is oeuota lactctiu gratos art 9 a£ciptut. 0ptat marer par if 
uuliUrefcere;optar ciro vidcre.maioie cucp innumeris iuuenu inuifere feftinat 
tumcpfibifo:fitanferuiruru.2^is rot tanrifi^pcedecib facris parenb>toraoeji 
bet alacritate feruiri.TReddaf nature oebirurreddaf parerib? qo oebef. i£jcolue 
fili q$ oebes z officia oebita qlicuq$ cicbibe famulatuiq: parenb) nemo pot red^ 
dere qo oebef. l3cc Cieron vm 9 .z£t fic paret quarum teneanf filij parentibus z. 
0uartaqo: quomodo parer aut mater fint cbaro co:de oiligendi. fn^iusrto fup eodem p4 
‘' ytn vir oebe cepto querif.^trum vir coi ugarus tencaf magis oiligere vjcozcm q$ parre aut 
at magisoilimatremciSt videtur qvjco: fit magis oiligenda.quiaoicif i5cnefis.q.capirulo 
cerevjcozc c$ i^uaobzem relinquet bomo parre z matrem z adberebit vjtozi fue:t erunt ouo 
p:em aucmain vna.lRefpodeo buic qftionifm ,^l>oma.in.t).tj.q.itjcvj.arf.jt).vbi oicit 

tre iSzadus oilectiois artendi po reft :aut fm ratione boni:aut f m ratione coumcri 

onis ad oiligeiirc.Sc^m ergo rarionc boni quod eft obiectii oilecrionis magis 
funt oiligendi parentes q* vjtozes:quiaoiligunf fub rarioe^nciptj reminentio 
ris cuiufdam b omV Scbm aure rarionc coiuitcnonis magis oiligenda eft vjco: 
quia vjtoz coiungitur viroit vna caro e^iftens:f m illud ^ati5.jcijc,c* 3tacj$ ii 

i ..Z-. , ' . • • .■••••• , c>' •• 


jFoxxxiiii 


ti6n funrt>uo:lcdvha caro. j£r ideo intenfius t)i'ligirur vjco::fcd maio: rcuercn 

tia eft parcnbus ejcbibenda.2}mc tjier onym 9 in cpiftola ©c bonozandis paren 

tibns ©icit fic.^arenres cm adeo ©ebent baberi ©ulciozes:quia g alios repara* 

n non poflunr.i£c cum eos icjc narure fubrrajcerir nec pacrem tibi alrcrum pote 4 

rifc inuenircnec matrcm. 2 £>uraro comugio vitricus parer eft:nec nouerca po* ' T 

ceft.nomen mris implere. T>cc biero.^re^ bicro.ad furiam aic 3bono:a premli 

menre a vero patre no reparer. ^ec^oieron^m^.&dauctozirate aurem que in 

pncipio allegaf:©icit faner 9 5£bomas fic. qui 6 quarum ad omnia ©eferirur pa* 

cert marer^rer v^o:em.3u quibufdam em magis ©eber bomo atfiftere parent 

tibus cp vjtozi.fed quarum ad vnionem carnalis copule z cobabitatiois relictis 

omnib? paren a b? bomo adberebic vjcozi. 'Ron ergo fimpfr relictis omnibKquia 

no bis que ad parentes pertinent quib:> fubueniendu eft.^jdeo 2^ieron^mus in 

cpiftola ©e bonozandis parentib? air.^oueaf fenecrus parerum:* factis eozum X^ieron^ml* 

viciffirudo redda rur.^>abec em quadam fencctus infanriam.X^ecl^ieronYm 9 

*£ c fic parer qucftio.ffighiinto fug ifto pcepro iterii mouef ralis queftio.^rp Quinta q5 

bomo ©ebeat magis ©iligere filium q$ patrem?* videtur q> fic:quia graria perfi tl qs bbc 

cit naruram.fed naturaliterparenresplus ©iligiinr filios ab eis ©iliganrurivr ac magisoili 

pbus ©icit in.vitj.libzo pb?fico£.ergo ©ebemus magis ©iligere filios cp paren// g cr e filiu? q£ 

tes.2^uic queftioi refpondcr fanet 9 Xbomas in.^.q.q.jcjcvj.arri.ijc.vbi ©icit:q> nfem ^ 

gradus ©ilectionis pliderari poreft ©uplicirer.^lno modo eje parte obiecti:-: fic 

llliidquod babetmaiozemratioem boni/eft magis ©iligendum:quia eft ©eo fi/y 

milius.t ideo parer eft magis ©iligendus qj; filiusiquia patrem ©iligim 9 fwb ra4 

rione pneiptj c\t> baber rarioem cmineriozis boni * ©eo fimilio:is.i>inc 3mb:o 

fius fug illud ®arrb.3^ono2a parrem:©icir fic.^zim 9 gradus pietatis eft iftes 

vt quos auctozes tibi voluit ec ©eus bonozesobfequijs^abftineas corumeltjs. 

•Ree vultu ledenda eft pietas parenrum. :bec ^ImbzolTus. * iCbzyfoftom 9 fug 
illud Mulier ecce filius ruus:©icit fic. ^ocer noscbziftus vfq? ad vltimam re/y 
fpiraridem parcrum ©iligcnriam babere. 0jn a cm alijs mulierib? aftannb> ni^ 
bil©icit.©ocet nos plus aliquid impendere parenrib?.^>ec /Cbzyfoftom 9 . Slio 
modo compuraf gradus ©ilecrionis eje parre ipius ©iligenns:t fiemagis ©ilM 
gituriquod eft coiunctius.t ftn boc filius eft magis ©iligend 9 qs parer. vr pbus 
©icirin.viq.iSrbico^.l^ocautc pzobaf quadruplici ratioe fm ^boma ibidem a 
z /£gidiumromanuinfc6olibzo ©e regimine pneipum. parte. tj.ca.iitj. IMimo 
qdem:quia parentes ©iligunt filios vc aliquid fui ejriftenrcs. ^arcr aure no eft 
aliquidfilg ; €rideo©ilectio fm qua pater ©ijigit filium/fimilio: eft©ilectioni 
qua quis ©iligitfeipum.Smozcrgo parenriierga filiospzoceditacaufa adef> 
fecrumrx a fuperiozi ad inferius.£§ed amoz filiozum ad patres pzoccdir ab effe 
cru ad caufam * ab inferiozi ad fupius.^aturale eft aure q> fuperioza influur in 
inferioza z conferuanr ea:non aurem econuerfo. ‘Jbarenres ergo naturaliter affi* 
ciunturadfiliosvtinfluantineos:* vr congregent eisbona/vt poflcflFiones et 
numifmara.^ilij £o econuerfo non congreganrpzo patribus fu is: imo porius ©i 
ripiunt * rapiunt bona parcncum:quia inferioza non influunt in fuperioza: fed ^ . - 

funt eis fubiecra.$[£?ecunda ratio fumirur eje certitudine pzolis. 'Ram parem ro . 

tes magis funt certi ©e fua pzole cp pzoles ©e fiiis parentibus, ibzoles enim cer ^ 

rificari no poreft nifi ejeauditu z quibufdam fignis. parentes aurem ftatimcog llglt C ° c 
. umonem babent ©e ipa pzole.^deo tanto amoz eft validioz quanto apud pare” ccrrifu dis 
tes eft maioz certirudo ©e pzole.£t eje bac ronepbaf cp matres plus ©iligiit fili// ^ 
os m pzes.qz 6 illis certiozes ejtiftut.pzes |bo bnt fola opinione, (fortia ro fu Scrtia r# 
mif rone^in^tarivl' vmois.l^a fili 9 e magis^pinqu 9 z vnit 9 patri c$ ecouer 


©e quarto p:eccpto 

§ * mi qndam vnione impoztcrzqz amo: nil altud eft cg qda vis vmtf* 
eamocamoi ua t pcreciua amatis cn amato.^d filii ranqj magis vmri t magis^puuj pare 
tib> magis Diltgunf ab ipis cg ecouerfo.^iltj «n funt qda pars parcntuipars aif 
te magis vnif cuj luo roro(qz appzebcdif ab ipo) cg rotu vniaf parti q$ ab ca co 
duarta ro pbendi no p6t.(Tigitiarta ratio fumif rone ©uratiois .'fram qnro amo: magis 
surae ranco cfficir vcbeiiicrio:.Hmo:Jaurc parcrit ad filios vebemetioz eft q$ fi> 
lio? ad parentes. Srarim em pater incipit Diligere filiujfilius autc rpcpccden* 
re incipit Diligere patre, il^ilccrio antsiiitiirnio: eft fozriozfm illud i£cctt.ijt.ca* 
•Flo relinqs amicu anriquujnou 9 em no erit fimtf illi. i£r fic pater q> fili 9 magis 
Diltgif a patre cg ecduerfo f]jfS:opter q6 ad pareres fpecrat Dirigere filios ? fols 
licitari circa regime eo:u:qma dlibec follicit 9 cfieoebj circa ea q vebemcnf amat 
-b u f a f - 7 sdigfoSd id vebemene excitamur clartffimo ejcemplo pattctilTimiac bearifil 
3°^ !f ud rV 3©b;d fumma vigilantia circa filio?, fuo? oifciplinaferuauir.^lnde iCbz?* 

qzDapuir rm circa rcrr ^ i^i prra impugnares vitajmonafticarDicirfic^obfancrilTimii 
o:u ruma dij vi? cum CJC virtimb? relids feptura collaudar:q> fucrir inftus: q ? verax:# rcligl 
Ugctia* ofus:q’ pius.ru eje eo maxime # filio^ optime nutriendo? babuitfumma Dilige 

nam. 'flo em ea cura vrcbaf/vt auruj illis copiofiflime addrerer.no vt bumana 
glozia verendos ac illuftres cernerec.0ed quid ille rande redrebar? 3udi quid 
feriprura Dicar. j£um pfummati indr eflewDics couiutj mirrebat Job z fancriV 
ficabat eosjConfurgcns<E Diluculo olferebar^p eis facrificia g fingulos eozuru 
^icebar em 3®b m corde fuoz^fle fozrebenedijcerinr oeiifiltj mei in co:dib> fu* 
is:vllaneiam nobis erit ejtculario:qn isquianregfam/anrelege fuit.quinuly 
Io facrarulitrerarumagtfterioinftrucr 9 erar : tanta filio?, ©ftendit,puidcnriam: 
vr De incertis qj eo?, z occultis tremeret:pauerctcp Delictis. ^uena nos iam eje 
culabit rariorqui cu fimus fub grana/cum bmoi cjcemplis abudemusirorqj rao 
nitis erudiamurmo modo,p occult£ incerriscp filio? peccatis no metiiimusivel 
£bJiffofto^ ru aperra quocp z mamfefta fcelera eo? coremmm 9 .2}cc xCbz^f.3 rcru /£ bz^f* 
m 9 arguit pa ptra pareres qui folii cozga filio? Diligutranima aut prcmnur:fup illud 2£>arr. 
retes q fi_ani ^ccelfir ad eu marer filio? 3 cbedei:ira indt.^barres cozpus naro? fuo? amar: 
ma fj foluco: anima aiit oremnut.^efiderdtem illos valere in feculo ifto.^no curant ddftnt 
po:a filiozuj palfuri inalio 2Utj patres milinas filqs.puidenrjalij bono:es:t nemo filtjs fuis 
Diligiit jpuider Deu.^erditione illo? cum magno pciocoparant z falure illo? nec Dono 
ttcciperevolunt.0i viderint illos pauperes rriftanf i fufpiranr.Qiaurvideric 
illos pcccanres nemo triftaf: vr offendat quia co:po? pareres func/no anima? 
Sbieron^m 9 &> cc Cb^P.fT ^ria 20ieron^m 9 ad ^Tirafiu De mo:tefilie:circa medium epfe 
^ueddem epfa incipir.oBencdicro z Dilectiflimo pareri 3Lirafio:fic air.ig)elh'$ 
Surea ibba tMoe 9 mo:icrib> filtjs pareres pquerunf.igc viuos filios aur,fptcr bonozes 
r * aur jprer negocia peregrinis regionito credut.£.t gaudet rora vira fine filio? af 
fectiba como:ari:Dumodo capiant q6 cupiunt b fuis pignozibus adipifci./£t vt 
ad palatia pergant gegrinanft ad ftudta Dignitaris nauigancadquirenda.^ 
ad caufas par rimontj aliqs explicandas cum laboze z periculo ^ficifcenres oes 
ipziosfilios impcllunt. necfecum vacare quos Diligiitpariunf.0ed vtad pafr 
latia celi ad ftudia cb:i :ad bonozem vire ppetue:ad patrimoniu poflefiiois erer 
necum fecurirare valeant guemre:nemo filios fuosa felibcnrergratulaf abfce^ 
dcre.Sd coparanda peccata gaudet ra pareres a filijs ig filij a parenribjpuoca 
re Diabolo feparari.Bdmdulgcntiam J?o pcipiedam nolunt ab inuicem Deopy 
iiocante Difcerni.^ec ^icron^m 9 . JSarer itac^ ex Dictis q? amo: parcnru ad ftU 
©s eft validioz ac vebemenrioz cp ecouerfo . i£t ^jprer boc renentur patjvs in dc 
birum finem Diligere filios,:arcp eos magis amare f m bonum anime q$ f ni bo* 
uum cozpozis.Bd argumentu autc factum in oppofirum Dico ^ parentes natui 


©mine legis JFo.xxxv 

ralfrcr plus Diligunt filios fm ratione coiuncrionis ad feiptii.£>ed filius natu* 
ralircr plus Diligit patrem fm ranoem cmincriozis boni:vr oictc fanet 9 ^bom. 
vbi fup.in refponfioe ad febm argumenrii. /£r fic paret foluno totius queftiois. 
ffBerro ? vlrimo fug £bo iftius pcepri;cum Dicif 'gjt fis longeuus fug terra: SKjta qo 
qua ons Deus tu 9 Dabit tibi:falis moucf Dubitatio. ‘gltru illi qui bonozantpa* 
rentes fuos cofcquarur aliqua magna mercedem a Domino pter longitudine vi 
recozpozaliSjCbuic qftiont refponder fanet 9 ^Tbomas in opufculo DCDecc pze* 
ceptisjDicens.Scicdum eftq>bono:anrib> pareres quincp magna Deliderabilia 
pmittunf f££zimu Defiderabile eft gratia in pfenri:? glozia in fururoiqueDiio 
funt mapme Deliderabilia .*£ln j£cctt.iij.ca.:bonoza patrem ruti vt fugueniat 
ribi benedictio a Deo:? benedictio illius in nouiflimo manct.|£SccuduDefidc 
rabile eft vira.idco fignanrer oicif m boc pcepro: vr fis (ongeuus fug terram, 22* 
citur em longeuirasquafi longa etas.^t xgccK.itj.ca.baberur fic. 0m i bonozat 
patrem futi vita viuac longioze.ff ^Territi Defiderabile eft babere filios fibi gra 
ros ? acceptos.Iboc pzomittif /£ccftafticMij.ca.fit.€iui bonozat patrem fuum 
locudabitur in filtjs:? inDie ozariois fue ejcaudief.3deo Mattii vtj.c. Jn qua 
menfura menfi fueritis remetief vobis.*Bora remetietur vobisad eft iteru men* 
furabif.4f^uartu Defiderabile eft babere fama laudabilem.qua omes magno 
Dcfideno apperur.2?ec pzomilTio babef ;£ccfiaftici.it).c.fic.i5lo:ia eft hominis 
cjtbonoze pfts fui j£r iteru ibidem babef fic.i0uamale fame eft qui DerclincSt pa 
trem:? eft maledictus a Deo qui ejtafpcrar matrc.ff^uintn Defiderabile eft ba 
berc Diurnas. 0 qjmagnti eft iftud Dcfideriii in cuctis bominito. 0 quot labo* 
res Die noctucp fuftinenr miferi mortales ^pter Ditiitias adurendas. Bed f> Defi 
dertumDiuitiaruadimplefejcbonozeparentii.i6ccfiaftici.ii|.c. ^Benedictio pa* 
tris firmat Domos filiozti:maledicrio aure marris eradicat fundamenta. 2}inc 
$>etrus rauennas in §dam fermone air.auelle a fole folis ra diu/? no lucer.TRi 
uum a fonte/? arefcit.TRamii ab arbore/? ejticcaf.2£>embzti a cozpoze/? putre 
fcir.Bepara filiu a Dcuotioe paterna/? iam no eft filius fed frater;? collega illo 
ru De quito Dicif.-^os eje patre Diabolo eftis.X^ec illc/fbatet iram ejt Dictis De* 
terminatio queftionis -Bcdp complemero cjcplanatiois buius pcepri notabis 
carmina fug eodem Doctozis eiufdem que fequunf 
<E 0Mi pcepra Dei ^temnit iulTacp legis 
£lcl qui noluerit parere parctito;arc£ 

Siere fi poffitmiferos: inopes ? egenos 
3 rridenscp patre vel matre vel maledicens 
^lerberanofpzobziansiblafpbcmas: afpere turbans. 

2fi>ozif afpernas;babeae in bonoze parentes Jjcc iUe. 

e quinto pzecepto Diuine legis 

O WntnpieccptU oiume legis feribif £)C0i* 

di.jcjt.ca.fic.^on occidc6.fber quod qdem pccprum ejtplictre pzobi* 
betur bomicidiu;fedtmplicite;vt inefr ferus iCbomas.in.tj.ij.q.cjtjc* 
tj.ar.vj.m refponfioe ad fcbni argumentii:pbibenf omnia nocumera 
que in gfonam primi inferunf:ficutDicif X.cuif.jtijt.ca.'Bon ftabis prra fangui* 
tiempjcimitui./6rfimilirerpbiberurodium primi:iujcraillud 2leuirici.jcijt ca. 

*Bon oderis fratre tuum in cozdc tuo;fed publice argue eum. i£t bzeuirer in boc 
pzecepto pzobibef omnis motus ire contra primti:fiue ille morus fir tm in coz* 
de;? cticjpzie Dicirurira.fiuefitinoze:?tuncDicif cotumelia:fiuefit in opere: 

V eft percuffio citra moztcm.CjCftautcpfiderandu admaiozem emdcnriara 


©e quinto picccpto 

Ptn SCboma in qrro opurculo:# tiiplY fuit erratu ab anriqs g>rr a tftiid pcepru ni* 
Ciuidacm ofjtemcq> no Itcec occidere eria bzuta anulia: fed 6 falfum eft.qz nori 
eft pccm vri illis qjfuur fubdira bois poteftati.|bbiis eria br in poltn'ca:q> vena 
rio eft ficuc iuftu beltu.i&iiida altj oijcerut:# p iittid pcepru ,pbibitu eft bomicrt 
dmmquomocucEtquaUrercuncE.vnbomictdaeoicuteireiudicesfeculares 
codemnant f m leges aliquos ad mozrc.prra quos oicitSuguftin 9 .# oe 9 g boc 
0Mo licClt pcepru uo abftulir eis poreftarc occidendi, ^n j^eu£jtjcjctj.c./£go occidi z ego 
otcider bote? viuere facia./£ft § licitu illis q mandaro oei occidurrqz tuc ocus b facircum ois 
lejc mandatu oeifit.^inc^zouer.vitj.c.t^ermeregesregnatit legu codttozcs 
iufla oecernur.^zoprerea Sug.in pmo libzo oe ciui.oei.c.jtjcvj .ita mcJt/Ham z 
miles cii obediens poteftati fub q legitimepftitut 9 eft boiem occidicmullaciiii 
taris fub lege reus eft boinicidijzimo mfi fecerit reus eft tmpertj oeferri arq? ptc# 
pti:q6Ti fua fponre arc£ ancrozirate fecifletjcrimen effufi v biimamTauguinis ind 
dilfer.lDcc Sug.iCu ergo oictf:*Bo occidesieft fenfns. 'Bo occides ^zia aucto 
rirate;vtcjtponitfctus5£bo.vbis. fluida altj oijcerut tfgbocpceptutlon 
occides^bibetur qdem no occidere aliu.fed no,pbibef ^n bo poftir occidere feH 
(0cto p vi oc ipm.z£t fic legtm 9 plures pbos feipos occidifleivt /Cleautc:Ci UippmSenone: 
ddeft feipos j£mpcdocle:Catonc ^ticcfem:©emocritu:3mb:acbiote;t uCbeobziru.Sftt 
‘octo pfri feipos inrerfecerut:vtfcnbit jactati 9 utj.lf.oiuinaru inftitutionu.c. 
jcvttj.&Tt altj plures prer iftos cj feoederiic in mozre;vr /Curti 9 roman 9 :<j curn 
eflet animi ac generis nobilifiTm 9 adolefcens peipirefe oeditjtefte Galerio ma? 
f&e curtio rei rimo in.v.li.c,vj.B>e boc facto /Curttj cria Sug.fcrtbttin qrro libzo oeciui.bri 
mano c.]tjc./6t^itusJiuiusin.vij.li.t>eoziginevzbis.t paulus ozofi 9 in cbzonicafull 

j&ebmtoz Imtj.fTjjum 9 q 5 bzutuspmus pfulromano# etia feoedittnmozrc. 'Bam ceci 
arunte. dit uBnirus mutuis cii Srunre vulncrib>:vr mejt faleri 9 majcim 9 in.v.luc.ty 
/CcSug.in.itj.li.oeciiii.Dei.c.jcvp./gf paulusozoriusparupoftpnctpiu.tj.lib. 
J^eoecio cbzonice fue.fiPoimftr j&eci 9 paf z 2£>eci 9 filius fe obtuleriit ad moztc:vt fert 
bit Sug.in.v.li.oeciui.oei.ca.jcvitj.t ^arc 9 tulli 9 in.iitj.li.rbetozicenoue./Cc 
^emarco re ® f 1 116 luvitj.oe ozigine vzbis.ffSde? egit 2£>arc 9 regul 9 :q vt ait mar 

milo Cl,s ru ^ llis qfi i fine rerrtj libzi oc offiojs .maluit e medio tolli fide bofti oata 
%)c codro abnegare.oe cui 9 laudito ibide plene fertbit ;5Dilli 9 .®;&c /Codr 9 reje atbeniej 

^eeoamiVy firtm ^ e 6 ir ^:rc:vtfcribit3uftin 9 abbzeuiatoz trogipopcun.p li.-z faleri 9 
niida^ mapim 9 in.v.lt.c.vpfCiCpaminudas pariter ouje tbcbanop p falute patrie ba4 
fta traftijcus eft. vr babet Galerius in.iQ.li.c.(j.Sed bi ornes ficut fucrut auidif 
if creti* esd ^ imi S^^ia z quafi cbzij ventu pompa mudirarcp aura bumani fauozis infecuti: 
^ IC f >anC ' fiunos nebulas/venru/ taura pfecuti funt, f[2lmpli 9 Lucretia ronia 
uuu leipam. m 0CCl dit ftipam ne vlla impudica viueret fuo ejceplo. Cui 9 biftozia pulcre nar 
rat ®t us liui 9 in fine pmi libzi oe ozigine vzbis.-r Bug.in pmo libzo oe ciuttf. 
oei.c.jrije.t faleri 9 marim 9 in.vi.li.c.j.^ui 9 2,ucrerieepitl?apbwab 0uidio 
credif efie coporitu in buc modu 
<i[iCum foderet ferro teneru lucretia pect 9 
^5anguinis ? toztcs egrederef ait 
Secedat teftes me no fauiffe tyranno. 

Snrc virum fanguis.fpiricus ante oeos' 
t&u a bene.pducri^ me poft fata loquenf 
Slter apud manesialter apud fuperos 

CTSftt igifoes bomicide funtj-i cu Lucretia eternas lirnt penas.qz vt ait Sug. 
ta\\i fe occidit:bominc vticp occidit.© § no licet boiem occidcre g nec feipui* 
imo graui 9 boc fcel 9 iudicaf.l^inc jlactanri 9 iin.iq.li. oiuinaru inftitutionii.ca^ 
itvitj.oicit fic.*Bam fi bomicida nefarius cftjquia bomis evincto; eft.cidem fce# 


©iiiuie legis iFo.xxxvi 

Urt obftrict 9 efi: q fe necatzquta bomine necatrimo maius cflc idfacinns ejci 

ftimandu eft/cui 9 vino oeo folt fubiacet.Ham ficut in bac virajjpo noftra fpotc 
vemm 9 :ita rurfusejc boc oomicilto cozpozis qb ruendu nobis alfignatucft: eiuf 
dem uilTti nobis recedendiieft <j nos in boc cozp 9 mdujcir radiu habitaturos oo* 
nec iubeatemirti.£tfivis aliqua infcrafequa menre panedumeftjcu e*tincra 
irtnocctis anima inulta efieno polTit.babcamufq* ludicc maguu cui feli vtndi// 
era integra femgeft.^ecO' acranti 9 ,{[&ed nota q> legimus pariter in feriptu* SfeecKto <5 fc 
ris fancr£ cgplures qui feipos peremerunquo# pmus fuit Safon qui pzeceffit ip 06 P nncW 
in figura cbzm.oe cuius tnozrcbabef Judicii, jcvj.ca.oeq &uguftm 9 in pmo li f^ n f onc * 

bzo oe ciuicn.oci.cd.jcjcvj .feribit:# illa mozs fuit ozdinata a fpufancro, £t fimiKr ^K U fda« 

oicit Suguftin 9 ibidej oe qbufdam fanetis feminis q temge perfecufiois vt fc// mnlicrib; 9 
cratozes fue pudicicie oeuicarcr/fc in fluuiu^iecerut:coc£ mo ocfunctc fnnr.qua * 

ri? martyria in catbolica ecctta venerari ce celeberrima frequeranf. froc feceriic 



reuereriam oci/atcB ob falute boni publici ?fummara fuerir.iCkajar^panr _ 
ria *r bonoze oignus cft:qui p:o tuitide gentis fue fub pedes elephantis fe fiip'/ , 
pofutt ? occidit eum:atelcpbas cades fimtfr illi* peremirivtoicif.j .^)acbabeo 
ru.vj.ca.([i£aceoalio£ maebabeop rriupbos:qiio£.mo:s veneradaaepeiofa 
cftincofpcctu otu.0>aulquocp occidit feipum fugies afaciepbiliftmo^in mo jg)e faulet 
fibus gelboervt pat 5 in pmo libzo lRegu.ca.vlti.oe cuius falute .oubiraf.ffom ^ n fit faluat? 
Ooctozes bebzeo^ vbi<E tenent cu faluum. dicunt em q> feipum occidit intuitu 
Oiuinibonozismeinipo fierent ludibzia in ptempru oei cii cflecrejcifracl. i^o 
crozes aure cafBolici comtmiter renent Saulc efle odnaru.Scd vide fi vis 'Hi* jpy ooecb 
colau oe l?ra:q plura notabili?; oicir fup bac biftozia. CtiaiDoecb armiger Sau -n* c r eneca 
lis feinterfecit:vt6z.i.lRegu vl.c.duiqde^oecbnecabbebzcis nccalatinis ^ 
ooctozifo ejccufaf quin oefperas fe occiderit.ff^c Seneca fto 6: q> elegerit fibi 
moztc optione fibioara.^n :0oeri 9 in.itj.li.oe pfof.,pfa.v.$t fic. 'Hero Senec- 
ta familiare pceprozc<E fuu ad eligede moztis coegit at bitriu. Jdcirco funt q ot 
cutq» Scnecaefi} martyr fi gen 9 moztis no clcgtfier.*Hd elegfr vt in vtroq* bza 
cbio minueref :vt fic in balneo qfi infenfibitY mozeref.Sed qccjd oicaf oe td facu 
diffinio ac erudiriffimo viro.boc feto q> parer oocto^ 2r>ieronYm 9 inter illuftres 
ac fanctiffimos viros illum collocat, in li.oe viris illuftrib oicit fic 3r>iero^ 

n^m 9 .Seneca cozdubcfis Sociois ftoici oi fcipul 9 :*z patru 9 Xucani pocte pri4» 
netiirimevitefuit.quc no ponere in catalogo fancro£:nifi me ille Ife^puocarcnc 
qfegunf a pfib> *|bcitilt ad Seneca :? fcnece ad ^Saulu. ^u qb cu efTet *H eronis 
ttrgfit illius repozis potcnirtmusitoptarefeotciteius loci elfeapud fu os/cuius 
fit gaulus apud cbziftianos.^icanrebienniu cp ^etrus ? paul 9 martyrio co 
ronarenfia^croneinrerfec^eft.lDec^ieron^m^Sicigif pt 5 ejcoicns <x nulli 
licj quouis modo fe occidere ntfi auctozitate oei aut Hhncru fpirituflancti mozs 
fuerit reuelata.<[0uapzoprercumlejc oiuina pzccepit oicensiUonocctdes: 
inrelligere oebes q> in boc pzeceptopzobibeturomnis occifioiniuftaique rriVy 
pliciferpoteftfierr.pzimoejccaufa:vtinilloqui occiditur fine culpa. S^wnv 
do eje ozdineivtcum ille qui non eft mintftcr legis occidit, itertio eje animo': vc 
quando minifter legis occidit non amoze iu(ticie:fed libidine vindictc. ^ ['Ho// v .' 3 ,r 

taergoq^ouplejccft bomictdtjgenus:fciltc 5 fpirituale tcozpozale.l^omicidi'/^ 
umfpiritualefitquattuoz modis.^zimoomirtendoivtcnm quis videt .pjcimu T,“ a i~. c l r 
inejcfrema neceffirareT no fubuenit ei.^Oinc Bmbzofi 9 ait.^afce fame mozien// nt 
te;li no paucris occidifti.Sccundo fit cozde:vt cum <Js odit^ieimu fuum.gdeo 

e 4 



i«3o5.ftj.ca»&:.0ttf odit frem fu» bomjctda cft. £c 3,ugu.in regula ad derto 
cos ait.TUtee aut nullas habearis :aur cp celerrime finiaris ne tra crefcar in odC 
um 7 trabe faciat dc feftiica:* amam faciar homicida, hec Hug. ®"£errio fir 
ore fc 5 retrahendo hoc mo.qz ille cui retrahif occidit in pfciencia tlliuad audit 
2}omfcidm DetractozeanquajHisviuebatgbonafama.i&uarroqm^fitogeficivcqnma 
cozpale quot lo ejteplo oaf alicui occafio ruine ffSed homicidiu cozpale fir eriaj quatruoi 
modis fit modis.lMimo fir manu. i£fa.j.ca.^an 9 em veftrc fangmne plene funr.l^ota 
cp bozribile fir perm homicidtj.^Ho em eft folii corra charirare^pjrimi qua peipif 
vt Diliges^jtimufic reipm.giequo $z.j.3oa.itj.ca.0is homicida no habj vt$ 
rd eternd in fe manente. ^Jerueria eft corra nartira bois: qz vr oicif z£cci. jtiij .c. 
0mneanimal oiiigit fibi fimile.^zopterea £coiMjt?.ca. 0ui pcufierir horni 
nc volens occidere mozre moziaf . z£c hic qdem crudelior cft lupo: re quo Dicif 
in.iitj.lib.animalm:^ fi lupo ref caro lupi no comedit. Sc $ o homicidiu cozga 
le fir oze:vt qn oafpfiliu alicui corra alique ( puocddo vel accufando vel oerrafl 
foendo.H^inc ^auid in ps.air.Jiltj hoim ocres eop arma 7 fagitre-z lingua co4 
ru gladius acut 9 .^errio comirrif adiurozio.i£r ideo Salomon nos reddit cau 
ros.lMouerb. j.ca.oiccs.jfili mi ne ambules cum cis. pedes em illo^ ad mali» 
curruc 7 fcfttndt vc effundant fanguinem. 0uarto homicidiu comirrif confenG 
fu.requo gaulus ad TRom. j.ca.^igni funr mozre no folu qui ea faciurffederi 
am d pfenriur faaenrib?.£ofcntis auc ^damodo qn pores impedire 7 no impe* 
dis.^n tb;ouerb.jtjtiitjca.£rue eos d rucunf ad mo:tc.2^inc parcus *£ul0 
lius in. j.lib.oe offictjs;ira inqr.^am d iniufte in quepiam imperii facit:aut ira 
aut aliqua peurbarinne ejtcirarus is quafi manus violentas inferre videf focio. 
0ui aut no Defendit necobfiftit:fi por iniurie: ta eft in vicio $ fi parenrcs aut 
amicos aut patria referar.hec 3£ullius,i£t fic ptj qr modis comittif homicidiu 
Supeft vr videamus ddre ifto pcepro Dicar auctoz ille cuius nomen *zft mihi 
incogn iru fit. in libzo rame vire credimus Defcriptu. Sic em air. 
f£0ccifoz verbo ffacro: vel cozde fuafoz 
Jfncirat? caufans:cupienf<E pzocuratabozfum. 

©erberar 7 mandansifacicns vel rozneamenra 
Si iudeje ceperit cjtfacro limite pzauum 
Sacrilegus facrus ac ledens vel mutilaro: 

*Bo fis occifozzfrangens moztaliter egit, hec ille. 

» fejeto pzccepro oiuine legis. 

(Sjeturn pzeceptum in oidttte totius oecalo 

feribif £rob.rjc.ca.fic.'Ron mechaberis. £tcguis iftudpcepru vi4 
1 ('ldeafpbibcre folumodo adulteria: qz mechia tdc fonat qbadulreriu. 
•vv^303ndeDicif mechoz mecbaris mccharus (u$.yin mechari.i.adulrera^ 
ri.TRibilomlnus in hoc pcepro f m Bug.in li.oe Deccchozdis.i£c fcrm5Thoma 
in.tj.§.q.ctJtb.ar.vjanrnlIonead.tj.ar.£tire^in opufculo Deoecepcept$. 'Ro 
foiuphibefadulreriurfederidoisillicitus pcubirus.-torsillegirimus vfus vel 
tactus membzop generartois.2£.argtus ergo inrelligcdu eft hoc pceptu.^n ctt 
am carnalis cogirario q fubrrahir menre a Deo.? ois libidinofa pcupiTcenria: 7 
ois adulterina acrto:arc$ ornis illicira cupiditasvcl carnalis cozruprio por Dici 
tnechario.J>inc faras ^ar.v.ca.air.dui viderit muliere ad pcupifccdu eain 
iam mechatus cft ed m cozde fuo.Sup d £bo hicro.in ejtplanarioe fup ^>ar* 
lib.j .ira indt. “Jurer palfionc ? ^ppaftionc hoc inrereft q> paffio repuraf in vicio. 
^zopaUio vutj culpa haberjramcii no rene f in crimincȣrgo qui viderit multe 


t>iaiite legis iFo.xxxvn 

rem t aia ei? fuerit rittllara: bic jpaflioite gcuflus cft.fi pfenfertc: t oe cogtra 

rioe affectti fecerit ficut fcripcfi eft in Bauid.2Cranfierur in affectu co:dis:oe^> 
paffioetrafiiiit ad pafilonc.jCt butc no volutas peti oeeft fed occafio. 0uicuqp 
ergo viderit ad pcuptfcenduad eft fi afpejcerit vt cocupifcat vt facere tnfponat. 
ifte recte $i eu mecbart in cozde fuo.bec Cieron. {[''Bota ergo # qttuo: modis <£>ecul& qt 
pot bomo mecbari.i.offendere ptra boc pcepru.pzimo medo mecbaf <js opera coelis com$ 
do turpia p feipm.06 <$dem fcelus Dicit mollicies. Hztxpzie molli s io Dtcif qfi Jjwttttur 
vig o:c fejtus eneruari cozgis Dedecozctrz quaft mulier emolliaf.jCft aut boc vi t^*** 110 
ciu no folu turpiflimuifederiagrauiffimu.^nde paulus.juad /Co^.vj.ca.atc. 

*Bec$ molles regnu oei pofltdebur.j^icunfattt molles fm itbo. in contento au 
reo fug eode paffu.^ares muliebria facictcs.0M ergo fic feipm pollucdo Detf 
turpat grauifiime peccatrq: fruftraf orno tota inrctio mturecu no poffit feqtri 
generario.ido tale opus bombileeft z mo:tale.j£tejt;cludita regno Dci.vt tnqc 
gaulus, pzoprerea legimus in h5.i5en.ccjcvitj.ca .De ouob? filtjs 3«de:fdlu5 
Xyerz 0nam 4 erat boc vicio maculati:# geum ac ejtterminati funr a ono.W 
Dicif ibide # &er £mogenitus 3ude fuit nequa in pfpectu Diu. Sed que fuerit 
eius nescia in tectu no ejt^mif.^deo otcur ooctozes bebzeoa # ifte 2}er fuit li 
milis in neqciacu fratre fuo 0nam:q in coitu cu fua vcoze ftudebat fundere fe 
men in terra. i.cjtrra vas muliebre. Sed T>er boc fcel 9 faciebat alio motiuo.*B5 
libidinofe afficicbaf ad fua vjroze ;S£bamar. /£r ito caucbar ne tmpgnarcf:ne qc 
tali impzegnatidepulcrirudo eius mmueref. /£t ne eius peubitu ad tepus pua 
retur: fcj cu efiet^pinqua partui ateg in partu iacens vfc^ ad purificaroem. i$o 
a Dno occifus eft.fee 0»am aut Dicif in rejtru #3 udas parer cius Dicit ei.3n 
gredere ad vcoze fratris rui t fociare illi vt fulcires femc fratri tuo. 3 Ile aut fci// 
ens no nafei fibi filios femen fundebat in terra ne liberi fratris uoie nafcerenrur 
jCt <tptcr boc geuffit eu Diis co q> rem oereftabilc faceret. i£t fic prj # identitas 
peneatteftaf fimilitudini eulpe,^JS c $o modo mecbaf qsg viciufodomiticuj S>wudo 
q$ cjdem inter oes turpitudines lujturie eftgrauilfimu z magis dco z boibus 
abominabile. Ibuius miferiegrauitatc oftendit paulus ad iRom.j.ca. Dicens. 

3Eradidit illos ocus in pafliones ignominie. *Bam femine eo£ tmmutauerunc 
naturale vfum in eum vfum qui eft conrra natura.Similitcr aure z mafculi re// 
licto naturali vfu femine ejearferunt in Dcfidertjs fuis in inuicem: mafculi m ma 
(culos turpitudine operantes:? mercedein qua opomiir erroris fui i fcmeripfis 
recipientes.bec paulus.Hora fm 3£boma in comenroaureo fuperbocpaftu. 

"Bam cum Dicit apoftolus.^Eradidit illos Deusantellige. non quidem impellet! 
do in malnm:fed Deferendo. ;£t cum oicit paffiones ignommicudeftin peccata 
conrra natura m.0ue iufte oicunrur paffiones ignominie:quia non funr nomi 
ne t>igna.f m illud ad i£pb.v.ca» 0ue agiitur in occulto ab eis turpe eft oiccre. 
2^>amfeftum eft aut vt inquit 3£bomas ibidem # f m nature intentionem co'y 0is coit^ct 
mijcrio fejtuiil animalibus ozdinarur ad actum gcnerationis.^n omnis com'/ q no fciijfge 
mictionis modus eje quo generatio fequi non poreft eft cotra naturam bomints nerano eft f 
inegtum eft ammal./£r fm laoc naruralis vfus eft:vt vir z mulier in vno edeu// natura 
bitu coeant. /Contra naturam vero eft vt mafculus mafculum polluat; z mu^f 
lier mulierem. z£teadc 5 ratio eft c>e omni actu coitus eje quo generatio feq non 
potcft.l^incHuguftinns t adulterinis piugtjs.t babef vrcjtt/.q-vtj.Hdulrcrq. 

3bi enim enumeratis quibufdam fpecicb> lucus ic:ita inquir. T) e$, omniu pev) 
fimum eft q^ contra naturam fit: vt fi vir mcmbzo mulieris non ad boc cocefy 
fo voluerit vri. vfus cm naturalis fi vitra modum pzolabirur :in v,co:c quidem 
veniale peccatu. c: in meretrice oamnabileifediftiidquodconrra naturam eft 
cjtecrabiliter fit in meretrice; fcd ececrabilius in vjtoje. bec ibi. Sed ad quot et 

€ f 


fDcfcjtrop?cccpro 

•dquata mala ©eueniat illi qufjimilito fpurcictje funt inuoluri:oftendif “£aul* ? 
vb i fupzauta fubiungens./£r ficut non,pbauerunc ocum babere i noticia rradi4 
dit illos ©eus in rep:obum fenfum vt faciant ea que no conueniimr repletos o/j 
mm imitate :malicia : fo: meatione: auarieia:nequicia:plenos inuidta ;bomici4 
dtjs:2rcnrione:©olo:maligmtate:fufurrones:©crracfo:c0.'oeoodibiles:prume 
Iiofo6:fuperbo0:elaros:tnueut©:eamalo2um:parentibus non obcdienres:infi4 
picntes:inc6pofiros:fine affectione:abfq$ fede re:fme mifericozdia. 0,ui cum m4f 
fticia ©ei cognouiffent no mtcllejterur: quonia qui talia agut ©igni fimt mojte: 
n6 folu qui ea faciut:fed <j etiam pfentmt facientito.£)ec ‘paulus ^TBota bic 
f m SDboma in comento aureo fug boc rejttu :cum ©icif.TRepletos omni iniqta# 
re:q> ille videf replen inujratc: cuius affectus eft totaliter ad peccandu ©ifpofiif 
niSifm-illud pfalm.ptj. 0.uo?- 00 maledicrioe? amaritudine plenueff.^Ta^ 
les funt fodomire qui ardo:e illo cccari a fcelere in fcelus furibiido impetu labii 
tiir/Jdoi6i:o©.jtijt.ca.t>2Defodomiri0 gerant peffimicozam ©no quos ©cus 
igne z fulpbiire cofumpfict ciuitates eo?- fubuertit.p:opterea fm leges biima 
nas et ©iuinas ©eber fodomite occidi ac bcapirari.^n ieui.rjc.ca.b: fic.i^ui 
©ojmieritcnm mafculo coitu femineo vterqi operatus eft nefas mo:te monaf. 
bec ibi.fTzEft etiam ©iligerer aduertendu f m % boma in comento aureo fuper 
epfaadlKoma,j.ca.lectioe.viq. q faris ronabilirerapfs vicia corra natura que 
funt granifTima inter peta carnalia:ponit idolatrie pena:q: fimul cum idolatria 
„ incepiffcvidenfrfcjrgeBbrae.-quadocredif idolamaincepine.^nTtucpmo 

£cta fodoj' i C g U nf in fodomitis punita efie.vt b: fien.jci/t.ca. Simul etia idolatria crefceu 
mic iceperut bmoi vicia crenerur. ^n ©icif.tj.^>acbab.iii) .ca. q> Jafon aufus eft fub ipa 
fimul ciiido arcere templum ©omini g^mnafium toftituererid eft fcbola gentiliratj.i£t 0$ 
latria» ptimos quorj; epbebo?- m lupanarito ponere vt ejterceref m eis victu cotra na'/ 

fura/Bota q> epbebus b: ab e t pbcbus.bic epbebusad eft valde lucidus ifcilj 
iuuenis pulcer z imberbisifimiles fuerut pofiti ab ifto ^afone in lupanaribus» 
SCcrtto m t) i^rat aut boc no initiu fcd incremcntu quoddagentilitaris apud iudeos^ter ' 
cbaf 40 CI15 imperij ^jafonie nepbariu z inauditu fcelus. fp^errio mccbaf 4 g tum anima 
aialicn bzur£ Itbus bzutis.^ales etia f m bumanas leges ac ©iuinas ©ebeut fimul cu iumen 
ro interfici. ^Inieuif.jtjc.ca.b: fic.i^uicu iumento z peco:ec®icritmo2temo 
riafrpecus quoc^occidite.^ulier que fuccubueritcuilibet iumento fimul in^ 
terficiafcu eo:fanguis eo?- fit fuper eos.^ec ibi. "Hora iumetu fimul occide# 
Quarto me baturmo quia peccaret cum no babeat liberuarbitrium fed in ©etcftariocm cri$ 
rhif Ag ntz tninis./£t ne epafpectu talis animalis aliqui iclinarenf ad idc fcelus. ffigluar 
tomecbafijs cum vjcoze alterius. t talis .ppzieoicif adulter quafi alienum vio* 
v/. « kui-i j ane ri?o? .vel adulter oicif quafi alienum vrcru terens. vel adulter quafi ad aU 
reritis vjcozem accedcns.^ui ergo adulteranf ©ebent puniri pena moztis^^jlu 
ieuif.jtp.ca.b: fic.St mecbatus cjs fuerit cum vjto:e alterius, z adulteriu gpe 
traucrit cumc6iuge ( pjcimifui mo:rcmo:iaf mecbus z adultera, bec ibi. 2^tnc 
fanctus Robias admones filium funm ©ijtit ei.Sttede tibi fili mi ab omni to:d 
nicatione:': pter vjcozcm tuam nunq$ pariaris crimen fcire.^obic.iiq.ca^Sj 
quia in J?oc p:ccepto p:obibctur omnis carnalis comiptio z maxime omia que 
Sejtfiit fp ti» inferuntur in gfonam coniunctam per modum libidinis: Jbo fcire©ebcs q> fe^ 
cies iujcurie funtfpecies lujturiecum mulierito.^nma Ipecies ©icitur funplep fo2nicatio:q 
cu mfierib? eft inotdinatus cocubitus mulieris folute:vt accedere ad meretrices z concubii 
^efpeb? Iu nas. Secunda fpecies ©icitur ftup:um :qb qdeni eft inozdinatuspcubirus quo 
rurie cumu integritas virginaUsco«rupitur.^errta ©icfturinceftusqiit eft comis quo vin 
toto. culum cofanaumirans vel affinirarisvfcopaternifarisco2rupif. Quarta ©tcif 

facrilegium quafi lefio facrerei.^el facrilegium ©icif iuofd^atus peubitus quo 


Dimiie legis jfo.xxxvin 

ptinentia oeo facrata: violatur: vt in religiofis vel monialibus.^el cum patri* 
bus fpualtbus vt confefibzibusvcl comatribus.€hunta fpecies oratur raptus «dulttra*» 
qui fit per violentiam mulieri:vd contra voluntate^ parentum* Se^ta Dicitur an v * 
adulterium quando quis alienum violat tbo£:vt Dictum eft. fESed queritur r arau « 
quia aramus peccat fornicando vel adulterando:vtrum vir an mulier. $>:o re* JJr * ** 
fponfione buius Dubij confiderandum eft cp licet inueniantur alique mulieres 
generofe audaces:viriles fine aliquo pauoze Deum cozdialiter amantes ac time* 
testamen ^zie loquendo mulieres babent naturaliter ammii mollem :flej:ibi 
. Iem:timidum:ac vilem/gec in eis eft fufficiens robur mentis :£zopterea Dicit 
pbilofopbus in.jtije.lib. $ animalibus.# femina eft mafculus occafionatus.^a 
tura enim intendebat facere mafculum:fcd eje Defectu virtutis fozmatiuc in fe* 
mine non potuitperducere materiam concepti ad perfectionem virijem.ibo fau 
|crus ^bom.in.iitj.lib.fententia?; Dift.jtliitj. vbi mouet Dubium vtru omnes re* 
furgentin fejcu virili.^n rcfponfionead.q.argu.Dicit:^ mulier fubditur viro# 
pter imbecillitatem nature q$r um ad vigozem animi z q&tum ad robur cozpox 
j£t pzopter boc fm £luguftinu De adulterinis coniugtjs. ^ireA: fozrio: adreu 
flendum pcupiTcentie.quia babet rationemmagis vigozofam q$ mulier.ru etia 
| quiamulter eft fibi ad regendi! comifia.^jdcirco vir Directe z per fe grauius pec 
eat qj mulier.^cpuisvtriufiE foznicario tam viri q$ femie:fit mo:tale.i£t nota* 
ter Dicif cp vir Directe z g fe peccat graniusiqi ga ccidcns ejtecrabilioz eft#iulie 
risjfoznicatio:* gramus adulrerium eius iudicaf ^ter multa fcandala z Dana 
' ac turpia que eje ea fequi polfunt: vt #lis occifio:fiticr^ ejeberedatto: impedimerv 
rumpceptus:#curatioabozfus:pzolis vilificatio/29n Sap.itj.ca.Sz. fity ad* 
ultero& in pfumationc erunt:* ab iniquo tbozoifcmen ejtrernrinabif./Et fi qui* 
dem longe vite erunt in nibilum compurabunf :z fine bono:c erit nouifiima fe* 
nectus illo^.^ec ibi.^Jntelligenda funrbec verba De tali generatione q eft imt 
tatrijefcelep paterno^:vtejcponit TRoberrus 2^olKot J^inc j£cci.ije.ca. Szfic* 

0mnis mulier que eft fornicaria quafi ftercus in via conculcabitur. j£t bzeuitf 
mulier mecbans eft facrilegajpzodtrrijt:* furatrijc.teftcbeato ^bomai.utj opu 
fculo vbi agit dc oecemipzecepris. /£jc Dictis itacp patj refolutio queftionis.S# 
pzo complemento buis pzecepri videamus aurea carmina a uctozis incogniru 
• incognitum Dico facie et nomine: fed meritis ac virtute notifiimu z clarifllmiu 
CE^uifquis non nuptus mifccbirunac polluetur 
$>er fermollis erit: fi nuptus fiat adulter 
2itc£ folutus foznicaroz:ertt fodomita 
^nceftumcp parens: t cum virgine ftnpzum. 
i£um moniali fcelus magnum :z facrilegus ejttat 
jgf jcigit in facro qui femine polluit illud 

M i rapiens raptoz :cum bzutis beftia fiet 
ui clam contrajcit: vel fponfam pzeuenit actu v 
Spondens contrabere mendaje: vt mifceat illi» 
l£t qui contrajcit: maiozi fune ligatus 
€lmnc$ modis peccat.vjtozemaritus abutens 
fetibus illicitis: fequitur cum femen:* ejetra 
3#as operans pzolem Deuitans :femen emittens 
l£]tccrans aliam cnpit:arcens firmo petentem 
Jfnuitans.tangensrinductoz.mediusejcrans 
Xubzica verba refert:iactans fe.mecbns babetur. 2>ec ille*. 

JE&e feptimo pzecepto Diuinc legis» 


o 


©cfeptimopjccepto 


rdo mirabilis eterne fapietie qui obferua* 

rur in p:ecepris Decalogi vebemcrer,puocarpias mentes ad fubmic 
tendum colla iugo obedicnrieDurine legis. 'ftam fi Diligenter atren$ 
dasiomina Icjt ozdinarur £ncipalirer ad,pbibendum ne irnurta fiat 
jptirno. i£t idcirco remoucr pmo tniuriam^ziegfone.cum Dicif: Hon occides* 
Secudogfonec6inncre:cumfubtungir13onmccbaberis. Sterno p:obibecin* 
luriam que poreft fieri in rcb? ( ppnii:vcin bocpzccepro 'Ron furruj faciee.que 
verba fcribuuf originaliter j£codi*jrjc.ca.iConfiderandum eft: ergo qnn bocpze 
ecpro non fuimf furtum ftrureieo modo quo fumir gfidoms tn.jr.li. immolo, 
qui Dictr q> furDicif a fumeo furues.vel fur a furno Dictus eft.i.a fufeo/nigro/ 
etcbfcurojquia nocrurno vriturtempo:e.j£rfic ^pzteotaf furqui De noere va4f 
dir z p fodit Domoe.2i.arro £o Dicif flarer tn filius z ejrpoliar rranfeunres.^ta^ 
q> rario furri eft occulra acceprio ret aliene .£>ed in ifto pcepro inrelligunr p:o 
biberi fm ^bomaiu,t;.t|.q.c.jejtij.arri.vj.omnia mala ablata somnia Damna 
illara in rebus primi. 0Micimcp ergo rem alienam feu vfuj rei aliene inuiro do 
mino rcnnenr.furrum ccmirtuntjvt Dicunt Docrozes cacbolici.2^inc Bugufti# 
nns in libzo queftionii zEjtodi.que verba babenf.jmij.q.v. lienale eft.ita inqr. 
^urn nomine bene infelligif omnis illicira vfurpario rei aliene/Ron em rapina 
pmifirqm furnmi p:obibuir.©ed vtiq$ furri nominein lege vereris reftamen 
ri z rapinam intelligi voluir.S parte em rotumfignificauirquicquid illicire re4 
rumpjrinu auferrur.l:>ecBuguftin 9 .z£ft ergo norandu Diligenter fm^bomaj 
in opufculo De d cce pceptis.q» tnf omia peccara nullum eft magis piculofum cp 
<urtu it' oia ^ wrcuni * Cuius rario in boc eft:qz nullu peccatu remirrif fine Debita fanlTacroc 
»cra c mflif * vcra peniretia. f&e omnib? aure peccatis ciro penirer quis:ficutDebomicidio 
I? ‘ L > celfante ira.fic dc fornica rioe ceflante paffione pcupifcentie.s fic De cereris. Sed 


piculofum 


De peccaro furri licj aliquado qs pemreat :no rame De facili fatilfacir.ficur videt 
mus quoridiead oculum rimo magis ac magis rerrabirur peccaro: a fariffacnot 


ne eje co q» non fulficir feftiruere pncipalerfed opo:ret reitiruere omnia Damna 

uonaoii 


queeje rali furto redundant in prona que lefa eft./£t vitra boc renetur facere pc 
mreimam De peccaro.gdctrco pullinus abbzeuiaroz rrogi pompei in biftozia 
ommu feculozum.libzo.tj.vbiloquif Deeodirionesmo:ibu6 fcy tbaruiDicit fic 
*Rullu 5 fcelns apud eos furto gratu 9 . ©tergo valeam 9 abftinere a peccaro fur 


nu fur multe mi6 § Dicunf fures z latrones illi qui fubtrabunt beneficiuj necclTiraris paupw 
i:ia fpes la ribU0 d^Cfcui em vtdetpjcimu fuu in eptrema necelTiratc pofiru z no fubuemc 
tronu» ci:rem fuam fubrrabir ab eo z retinetrq: in rali necclTitate omnia funr coiminia 
2>inc iCaffiodo: 9 in libzo.v.epiftola^iira inqmt.*£aupcribj no Dare rulilTe eft. 
i£t merito quado da poreft efurtenrib? fiibuenireifi non pafcir ejtringuir.jfb ude 
nr illis tollere qutb> iubemur olferre. ©Itra omnes crudclirares eft Diuire velle 
fieri De eje/guirate mcdici.Bmenf bonefta lucra:bo:rcanf Damnofa compcdia. 
2pccCalfiodo:us.eriam3mb:ofius. , r babef Diftin.jclvtj.Sicut bi.ira inquit. 
j£funetium panis eft que tu oerincs.nudozu indumenru eft quem fu recludis* 
t mifero# redemptio eft z abfolurio pecunia qua tu in rerram fodis.^anronij 
te ergo innadere fcias bona quatis poflis pftare quod vales . T>ec Bmbzofius. 
tSzoprerea Suguftin 9 in libzo De^bis Dniait.Si iu iS n ^ mirnf q no Dedit rem 
^puamrvbi puras mirrenduscrirdiuuafiralicnamcSicumDiabolo arderqui 
ctcAa fn?A nucil ^ n5 veftimrrvbi puras arfiirus eft d cjcpoliauirfRon nocenr mala prerira: 
laixomi n5 P^ccnr.lpec Buguftm 9 4TBccudo Dicunf fures z latrones d occulrcac 
cipunnbona^jcimuquiafm^bomain4 # q,q.ljcvjtam4q.^:iarariofurneft: 


omine legis jpo.xxxix 

xt fit occulta acceptio rei alicne.fi&o ^at.jrpitj.c.oicif.Si fcirer parer familias' 
qua boza fur venturus eflet vigilaret vtup z no ftnerer gfodi oomii fua.i£ft au 
re furru vituperabile eu fir qucddpditio \ fraudulcra prrecratio rei aliene. ‘©n 
i6cci.v-ca.Snp furem em eft ofufio? piiia.iCotra oes fures z latrones toquif 
iSfa.jcjccip.ca.oiccs.^equipdaMS none 1 ipepdaberie.z£tqui fpcrnis;nonet 
ipfe fpcrneris.Ibinc TRabanus fuper illud 2feat.jc.tv./£furiui z no ocdtftts mi'/ 
bi maducarejita iuquic,€imd recipiet qui aliena rul&r:!t femg ardebit q fua non ^ crna f p g d 
t>edit.®%* rno fures fnnrz lacroes.oes qui comitrunt fraudes in emptionib Beronum 
7 venditiomb fuis.ji£r ideo nota fm .1Cbo.in.ij.tj.q.ljcjcvij.ar.tj.g»circa resque * 

vendunf poteft fieri triplejc fraus. 'Jb; imo porefl fieri circa fpecie vel fubftantid 
rci:ve vendedo argenru pzo auro. vel vinu lymphatui? puro. Cotra fimiles tl 
l£fa.j.ca.&rgmituuvei fnm eft in fcoziaivinu tuum mijctum efl aqua .S&d em 
mijccum efl: patif oefectu circa fpecic. 0c6o fraus poteft fieri circa quanritatej 
que g menfura z pondus cognofcif.qm ergo fcierer vtifoeficicti mef ura fraude 
comttnr.vn ^euf.jtjcv.^o babebis in facculo tuo oiuerfa pondera maius? mi 
nusmec erit in oomo tua modius maioz z mino::pondus babebis iuflum ? ve 
rum.i6t modusequalis z verus erit tibi vr multo viuas rge fug rerra.abomi$ 
naf em ons cum q facit bec 7 aduerfaf oem iniuflicia. frec ibi.j£t £enif.jri;t.c. 

•Rolire facere iniquum aliqd in iudicioim regula in pondere: in menfura. Sra/y 
tera iuflarz equa linr podcra.^nftus modius equufcp febrarius, t *£zouer.jc;c* 
ca.&bominatio efl apud oeum pondus z pondus :ftareraoolofa non efl bona. 

SCerria fraus potefl fieri ejt parte qua(iraris:puta fi aliqb anial mfirmu vendaf 
quafi fanum :qo fiquis fcienterfecerir .fraude comittit in vendirioc.Ibinc^ar 
ens :£ulli 9 io,itj.li.oe otficqs:oicir fic.i£jt orni vita fi m u la 1 10 : oiffi m u la rio^ tol 
lenda eft.Jtaqj nec vt emat mcli 9 ;nec vt vendar quiccp fimulabit atitoifltmu* 
labit vir bonus. i£ c itea ibide ira incJr.^Collendu efl igif ejt reb ptrabedis orne 
mendaciu.C€inarrofure6 functlarronesqejcercctvfuras ? falfos ptractus. ^* UflfTa r pe 
^ftaiir vfura fm ^bo,in.tj.ij.q.ljCicvitj.ar.).pzeciu pecuniemiruatevelcuiuf* larroni 
cilcB rei:cuius vfuseftpftimprio vel oiftractioeius.i£tftcut alia iniufteadqfi* 
ta tenef bomo reftituereara pecunia qua g vfura accepit.£fcuicuq^ ergo mutu 4 
at pecuniam numeraraivel frumcntmvel vinum: vel oleum:z bmoi. z aliquid rnf mul/i 

vitra capitale accipitvfnra efl. z£t pariter qui mutuat fuper pignus rei mobilis: 
puta veftis: equi: vel bouis z bmoi.^el ena imobilts vt oomus velpoficfiiois ri P llcircr » 

16 r inrerim oum alius renet pecunia accipit vfumfrucrum illius oomus vfpof 
feflionis: vfura efl. /gtiam multas falfitates comircunt campfo:es : mercarozes 
pannop z altj artifices. ®[i£luinto fures funt z latrones illi q emunt oignira'/ Quinta fpe 
tesfiuefpualesftuetempozales.CotraquosaitJob.jCjc.i^iuitusquasoeuo'/ cies latront» 
rauic euomet z oe ventre illius cjccrabec eas oe 9 . £)ec ibt.&utcucp ergo g fimo Simoia tit 
mamvelinfrufionc.tnopercanomcainftitutioherecipit vel tener bencficiuj m£t$ modis 
cccfiafticu furaf oes fructus quos geipir. Sifr qui oedit aliquid qbpcio poflic 
cftimari,p aliquo beneficio ecctiaftico fimpli ci vel curato: vel oignirate eccfiafti 
ca:vel capella cccfie.^jdem oe pfcreurib beneficia z oificia bmdi.p tgalib: vel 
fi emit vel vendidit iuspatronatus capclle vf ecriie:vffi oedit aliqb rempozale 
p aliq facramenro: vel aliquid q$ peio pofiit cftimari quafi petii facramenri: fi b 
monia cft.igt nora qp pecunia que recipif fimoniace no oeber reftitui et q oedit: 
fed oebee pauperib erogari vel illi eccfie in quaimui ia facta efl: vt oicur oocro 
ics cqtl?olici.(E0e^to fures fune z latrones qui violenrcrt g rapina auferunt S>c£ta fpes 
bonajpjtimis.iifflcm rapina violera z manifefla vfurpano rei aliene, ^ec aure lactonum 
efl maioz imuria:vr oicit fancrus 3 Tbo.in opufculooe occem pcepris cp furtum S-iLbo. 
*©nde Sob.jcjtitq.ca.^im fecerfir ocpdauces pupillos* Solent aut m rapinis 



offendere reges :pncipcs:Dni rgalcs:rectores populi ac ceteri pncipates.Hut g - 
ejCtotTiones indebitas a fubditisrfiue imponedo gabellas:pcdagia:collecras:ec 
certa fubfidia.Cotra qe clamat j£$ecbie[fpbeta.m.ca. Dices. fMincipes eius 
in medio illius quali lupi rapietes pda ad cifundendu fangmncj: z ad gdendas 
animas z auare lectada lucra.bcc ibi. j£ c Sopbonie.itj.c.Sr fic. principes cius 
in medio eius quali leones rugientes. Sltqn reges * pneipes ac ceteri rectores 
, ' • *pt'o? ordinat leges iniquas ad rapacitates z lucra indebita. Cotta qs jgfaias 

clamat.|c.ca.fic.'53e cj pdunt leges iniquas z feribetes iniufticia fcripferut vtop 
et*™:* r«/> P^meret in ludicio pauges z vim faceret caufc bumiliu populi mei vt eflent vi * 
duc pda eo? z pupillos Dtriperer.bec ille £| Sfeprimo fures liinr: latrones oes 
ir~ rcges:pncipes:C'Jces:barones:t ceteri pneipates q g vim tenet regna velpuin 
«Z* rine*. A C '* Q fll,e ciuiratcs vel caftra fiue fcudu.^am omnes tales z pariter fui liicccflo* 
nwJn! P ^ri.?A rc6 tencnfad rcftirunonc tam oe pncipali q5 De Damnis z interelfe. i£orra fimi 
mlcir T Wry ^ C6 uit^itas^oa.jc.ca.SmenamenDico vobis <5 no intrat g oftiuj inouileoui 
P nac umrfed afccdir aliiide ille fur eft z latro.0ui aut intrat g oftiu pafto: eft ouiuj. 

bec ibi.^acic ad^pofitu talium regii ac pneipit ejcemplii focratis: dc quo fcribic 
galeritis q> fcmel qfitu fuit a focrare:cur ipe rideretur ille rndens ait. ^ides 
magnos latrones Duceres par uu latrone ad fufpendiu q Digniores fur fufpedio, 
Sacrilegia inqt minuta pumiinf ;fj magna in triupbis referunf.S 5 audi <z>c'j 
0ctaua fpc neca adilucillu fic Dicenrc.^uliicui rapina feliciter cefiitgaudiu rapti Duraufc 
cicelarronu inpofte^.C0ctauofiiresfuntt latrones indices t officiales Dates iniquas 
fentetias:vel eje timore vel eje amore vel ejt cupiditate vel odio vel notabili igno 
ratia./Cotra tales ait i£fa.v.ca.Diccs.^e q mitificatis impiu^p munerib? z iV/ 
fticia iufti aufertis ab eo.z£t Jftdorus cui^ba babenf.jcj.q.itj.inqr. :p>aug Dii • 
no babet q6 olferat in iudicio no folii audiri cotemmf ifederia corra veritate op 
primifjcitoviolaf auro iufticiamuUaqj reus gtimefeit culpa qua$ redimere nwfl 
iniscjcimat, ^jftosquoctf admonet 3 uuenaf.infatv.vitj.vbi fic ait, 
(jj£jtpectata oiu.tandem prouincia cum te 
^Rectorem accipiet:pone ire frena modumep. 

■&one z auaricie:miferere Inopum fociornm. 

0fla vides regum: vacuis ejcuta medullis. 
iRefpice quid moneant leges.qnid curia mandet, 
gremia quanta bonos maneant. T)ec ille. 

•Ploiiafoed// fTB 0110 fr “ rc6 funt * ^trones oes iniqDifpcfatores* adminiftratcres bono?. 
Jftlarmtul paupe^cbji:pupillo^:vidua^:c6munifatu:bofpiraliu :ac focietatu quarucucp 
<s lacromi ^ bona eo?:vel fi no fideliter otfpcfant indigento iujera interior 

^ - ne iufticic fures funt:* De oito tenenf ad reftirutionc* Si^r piati z rcligiofi qui 

funtDifpefarojes bono?- eccl’ie:*r nibilomin 9 cjcponut in vanos vfus Dando fine 
cos q babet nccelTitarepfanguineis vel in piuutjs:fiueiludis;ca n ib?:falconib?:mcretricib: 
•maa pbli. j^ftrionib.-ac turpttogfomsitales poti 9 funtoiccdi raptores cp admiftratores: 
z mag$ Dilfipatores oilpcfatoresiqr fitta ftint Dada ac Diftribueda pauperib> 
cbri.Corra fifes fcribitBug.ad o6onifaciu:q fiba babef.jcij.q.j.^.vlti. fic. 'Ro 
illa nra fune quo?,pairanoneqdarn6 gerimus vt.ppriefarc nobis Danabili vfur 
pawc vendicem 9 *felbi Dicit glofa:q> piati fibcne admimftrat loco Diio? funt.fi 
male loco pdonu.binc gaulus, j.ad iCo?.iiij.ca.air.l^ic iam querif inter oifpe 
fatores vt fidelis qs inuemaf.fug quo rejrtu fetus 3Tbo. in corneto aureo Dic fic 
iCoufiderandu eft <$ miniftro? z oifpenfaro? cbji qda funt fidelesiqdaj infide 
les.Sunt aut infideles Difpefatores qinDifpenfandiSDiuinisminiftcrqs non 
intendunt vtilitatem populi z bonorc cb i\:z vtilitarcjmcmbro? eius, fideles 
aut funt qui inoibus intendunt bonorc D*i z vtilitate mebro? cius.2xc 


©iiiine legis IFo.xl 

mas.fE^ecimo fures funt z latrones incendiartj: z scuaftcires aut sifltpatfcs - a r o ; 0 
agros z caftra z sornos mutilantes:veloccidcrcs in bello tniufto.Si'miUrfal*S r - * * 
Cartj inftrumenrop aut teftamenro#:* falfi acoufatozes:z qui inique reftificanf 14110 
'corra pjtmiu.2r)i omnes no folupcccantgrauiffime z mozrafr.-fedettam tenenf 
adreftirurione se oibus sanis inde fecuns.2^inc Suguft.ad 2£>acedomu:que 
verba babenrur.jciitj.q.v. 'Bon fane.^ln fine c.sicir Cc. &jii ^o contra itis foetet 
; raris biimanc:furris:rapin(s:calunijs: ofl 3 JelTionib>:inuafionib?aliquaabftn* 

4 ieruit:reddenda poruis sonada cenfem* Sacbet publicani ejcemplo.bec Qui 
' gu.Sed quid ille Sacbeuepzinceps publicano?- siucs valde sijterit cbzoaudt 
amus.iCum enim reciperet illum gaudensm somii fuam:air.z£cce simidium 
bono^mcoziimsnesopauperibusjzfiquidaliquejsefraudam reddo quadru *nnd€cmfa 
-pUim.Xuce.jtijt.ca.fT'^ n decimo fures fu nrz latrones illi qui non foluutmerj-jjg latroni 
cedem fuam quibus, renentur ftue pzincipi fiue p:elaro:fiueclerico:fiue laico. io e 
Sleuirtci.jcijc.ca.^on mozabifuropns mercenartj apudtevfqsmane.iCtadTRo 
ma.jcttj.ca.TRcddireomniL» sebira.cui tributu tributum :cui vectigal vectigal: 
cui timozcm rimozcm:z cui bonozem bonoze. "Bora fm 3£bomci in comcnto au 
reo fug boc tejetu lectione fctfa.q» tributum rribuif pzmcipibus p:o generali r ei 
gimine quo patriam m quiete z pace gubernat. IHecrigal aut eft id quod reddif 
pncipibus i» aliquibus certis locis se mercimomjs queseferunf p:o reparari* 
one z cuftodia.^el vectigaloicitur q$ sarur pmicipi quando per pa rriam ve* 
biturriicut funt pzocurariones z alia bmoi:vc sicit Xwmas./CtJ^attb.jcjcij 
ca.TReddireqticfuntcefariscefariizqucfuntseiseo.^cncmurcmvtsic^tbo 
mas regibus ac pzincipibus cuftodicnnbus pacem noftram iuftam sare merce ^ 
dem.ffiCniodecimo furo ^ unr * lacrones:meretrices:iocularo:es: mimi:lufo f 
res:z lenones :z ceteri qui turpia lucra fectanf.*Bam talia quali furtu cenfenf: wtronu 

quia turpiter adquirunf:vel vilia ac fcruilia opera ejrercendo g ill(berales ope* 
rationes.vcl quia se aliquib? vieiofis actito lucranfjficut se meretricio vel leno 
cimo vel se aliquo bmoi:velquia Incranf leuirer cum paruo laboze: ideo fimt* 
lia lucra redimenda ftintmo qdem santi:fed se confilto fancrop socto^ipaupc 
ribus cbzifti fune eroganda. 2£r tunc facimus nobis amicos se mamona iniqui 3Eertiadcci* 
taris. fpCerriodecimo fures funtz latrones.clcrici z religiofi fub fpecicagni ma fpes la* 
gerunt lupum z lucrantur multa per bfpocrtfim. j^ui^mimtenentautcjcerrronum. 
cent mercatias:cmentes z vendentes mozefecularium. ©el ejcrraconuenriifu// /Contra reli 
umScenenc bona fibiconcelfaabfc^ licentia vel (citu platozum fuozum:vclsiftri giofos z cie* 
buuntsando bmcinde fm arbitrium fuum bona religionis que fibi ad fotum ricos ^ 
vfumcoucefia funr.SCales funt fures z latrones :quia babirus non facit mona* 7 

cbum.Conrrafimilesairpaulus.tj.adjOmorb.tjca.^emo militans seo im jgmplet eft 
. plicat fenegocijs fcculartbus vt ei placeat cui fepzobauir.^a qui certat in ago* mi fitia 
ite non cozonabitur nifi qui legitime cerraucrir. Super quo tejem fanctus :2£bo 
mas in commento aureo sictr:<j> alius eft finis milifiefpiritualisrz aliuseft fi* 
itis militie cozpozalis . 'Bam finis milttie cezpozalis eft vtobnneat vicroziam 
contra boftes parrie.z ideo milites sebent a bftinere ab bis que abftrabunr a pu 
gna:putaa negoctjs z selirijs.j.ad iCo^.ijc.^ui in agone conrendicab ommto 
fe abftmet.S^d finis milttie fpualis eft vt victoziambabeanr nbomntbus que 
funt corra scum:z i$o opoztet q> abftineanr ab ommto que siftrabii t a seo. bec 
aiit funt negocia fcculariaiquia folicitudo bmus fcculi fuffocat vcrbii :z ibo si* 
cit implicar.bcc 3£bo./£nam corra tales fcribtr ^ieron.ad/Bepocianii.z babe 
rur.ljcjcjcvitj. si/Bcgoctatoze clericum z e* inope siuitem:z eje ignobili gfiofutn 
quafi quandap efte fuge.^te^ 2}iero.ad t^aultnum pfb^re^ in epfa q incipit. 

Coitus bo se bono tbeuuro cozdis: sicic fi c. iCpi z pfbtrcri babc.it ad caepia 


&2imrrade// 
cima fpes la 
tronum 


•RotabicDi 

ligenrcr 


^Jerfus no 7 ; 
«biles 


coctauopiecepto 

aptos 7>iplfao$viros:quo£ bonorc pofTidetcs babcre nitanf? mcriru.bcc£>it 
ro.@I£&uarrodecimofure6fimt t latrones gcncralirer ©es 4 retinet alienum 
ptra voluntate r>ni fui..z£t ncra q tales ptinuc mozanf in peto mortaliim© fem 
p#r augent petm./gt tjncnfcucp meti occurrit alicui q renuet alicnu z jponit re 
tinere * no reddere.roriens pe nouo peccat mortaliter: z penirere no por nec ab 
folui.^n Sugufhnus in epfa ad ^acedoniuque verba babenf . *utj. q.vj. int 
quit .0t res aiicna^prcr qua perm elt reddi poffit z no reddit : pnia no agif fed 
fimulaf.0i aur veraciter ogtf;no remittif peccam nifi rcftiruaf ablarii.bec &n 
gu.Jrep nota q qjuis bomo alicnu no accipiat g furcu vel fraudulentia vf viu 
ram:facrilegm:rapuia:t bmoi: fed pater eiusvelpfanguinei vel amici talia ac* 
ccpcrur.i£r ideo fi adeu guemr berediras tenef illa reltirucre inmru fufficit be 
rcdiras.05 fi no facinfureft z latro.^Murib? autalijs modis offendit bo pera 
iff ud pcepru:vtin4t aucto: pallegacus in bis verfitb? 4 fequunf. 
ff&quis furam r:rapror: vel participato:. 
3uflio;confilium:confenfus:pa{po:recurfus. 
parricipanstmurusmon obftansrnon manifeltans. 

TRcddere cuncta Pebet :qui ni fint officiales. 

non in caufaiprimus pro parte renetur* 

Fortune lufor.cupiens fpoliare fodalcm. 

21c fraudans ludum:rerinens inducto: ad illum. 

2>ic Pare perdentiicenfebitur.fi non egenti. 

3 uffa etiam fraudans pedagta:fiue gabellas. 

Ucdcns monetas:menfuras;fur malus ejetat. tvcilie. 

fT^e octauo p:ecepto Piuinc legis. 

/T\ ©11$ otuialejc probibiut nefieret mturia 

J | ,pjcimo ege vel facto.£6fcquenrer iubec uefiariniuria verbo mendo 

<1 W fo vel iniquo:ideoin4t.'Bo loquaris ptra.pjcimiituu falfuj reftimo 
niu.quc £ba feribunf ofigmalirer i6jtod.jcjt.ca. 3dcbabef feeuf.v. 
ca.3« quo 4<fc pcepto fm ^bo.in.ij.a.q.cjtjcq.ar.vi.^pbibefcta petat nocume 
ta que ptra^imu g locutione inferunf :ficut fimtoetractioes:mcdacia: fufuira 
tiocs:orumelie:blafpbemic:t bmoi.i£t fdcirco falfum teftimoniupbibef.qioi 
cit ibide fetus 3£bo.oirecrius iuflicic prmriaf.#£Sd maiore aut euidentia bu* 
^ . . tus pceprir/Cofiderandii eft fm 3Cbo.in.iij.li.prra gctiles.c.cclvij. q boi oatus 

ftguare boi c ft i 0 quete vfus g cuius officiu £itorc qua alujs m mete peipit alteri manifefta* 
jpat 9 eft vfus rc poflic.vt fic boies feipos iu uent in cognttide piratis ucur? in altjs reb? necef 
toquele. f ar g 9 Vltc & fit bomo anial naturaliter fociale.i£r i$o qn bo falfum Dicit:vffi* 
mulare loqutf aburif officio lingueit femg peccat:q: facit iniuria 5 crearori pco 

4 rafubttleartificiu loquedi bomini ptulir.^ormef ergo ratio fic.i^ui non vtif 
•Rora rcticj re ad finem ad que cft racra aburif ea:t g pns peccat: fed ille 4 falfum Picit non 

vrif verbis ad finem ad que fune inditura z o:dtnara:qma vt Picit &ugu.in t( # 
Jnteroiaar i£ncbmdion. ^lerba funt tnuenra no vtg ca boies fe tallantrfcdvt fuas cogita 
tificia millu riones fibi vtilitcr manifeftet.^endofus aut no vtif verbis figniftcatiuis ad 
mirabili*^ ofiftu fmejergo abtitif officio loquele novrens illa ad fine ad que cft ordinata. j£c 
ficio loqle idcirco fi oiligcrius Pifcutere volticris.^nrer oia artificia bumanovfui neceffa 
ria nullu eft mirabilius officio loqndi quo bomo a cunctis fecernif animantibi. 
‘Redruf. vi 1%*™ vt bo vere ac recte loquaf requirunf fejt inftrumera eje parte corgis. t feje 
vt bo rcctc alie potcrie cjt parte anie que oia fimul fubiro ac imgceptibiUif oganf.vt em ISc 
loquaf. rrus bifpauus tradit m logica fua :fejc funt naturalu inftrumcta ad fozmauduj 


oitiute legis 


JPo.XLI 


vofe.r.labia/t>cfc0/liiigiia/pa!aru/^titf«t* t pulmoifinc 4 b? bo PtTcrerclocj no» 
jpor.j£nrep fcje potcne ale ad recrc loqndu neccflaric fiMimagtnario/q fozmac 
jbba/3ntel!cct*/<j #ba ozdinar.£Jolutas/q moueroia inftrumera ad leqndum 
2^emo:ia/q remcmczatea q oicra fur 7 annectit piccda. *ftc<|rifcria vifuszvc 
4 lotjcur videat eu cu q loqndu ed, 21 udit 9 q5 neceflan 9 ed: vr podlr <js rcfpcde 
re ad,fl*>fitu. j£c tandead ola ida necelfaria cd vnio cozpis 7 aniejqz locutio ve 
rat#m'a no poc fieri ntft a morozepiucto.Jdeo angelus bon 9 vel mnl 9 in coz// 2lngcl 9 { cot 
pozealfumpro no pot vere lod-ncc vera ^bafozmare.^Jn 6r fertis 3 £bo.in pii' pozc ofiupto 
ma parce.q.lj.ar,uj,q> litj angeli loquanf in cozpozit» aflumptisa n tali? locuto no pr lod 
noeft £p:ia:qz angeli no fur fozme illop cozpo? rfcdedalicSd fimilc locuroi mqn 
tu fozmac fonos in aere/fimilcs vocib? bumams.x£t fic pat } q? loqle vfus no fo* 

Iu ed ree mirabtlis:fed c grade ac fubtife arrificiu.Jio ra pigno linguc officio vri 
ad fallacia grauis culpa ed.fCbis iracp putidis flota fm btm Stbema in.iiij. 
opufculopepecepcepti0*cpbopor lod?,Plci»nfalfumtellimoniuPupl'r.Burin 
iudiciolautejtrra uidiciuXin coi locutoe. 0 imu adf>mu porcis in indicto tcffi W ”2??* 
ficari falfum rrib? modis:fm q» rree pfone poflu nt facere prra b pcepru.f, pfona P r tcjtifir 

«eaifanerpfonareftificaezpronaiudicae.ffpztmopfideraturpfona accufans cari falfunu 
;pjtimufuii falfo iniudicio: , z raliscjcpfieagir prra ifttid pceprii:? tencf pe omni 
Pamno,x£tfi peficerenn pzoban6eocbetfudinerepcn*uali6is:vrpt5.tj.q.in.p 
rotu, guri f aur btc talio taliots mafculimgeneris rccopefatio eiufdc.f. vindicta 
fitis xidicte Pelicrt. 'FU accufaroz falfus tale pebet recipe pena qlc inted ibat tn4 
ferre,/£r io caue ne loqris ptnpjcimu tuti falfum teflimoniu.i£t ^cuifoijtr.ca. 

•fto dabis ptra fanguinepjcimi ruizegopns. i£t irep ibide. 'Bo qras viridem: 
nec memo: eris imurie dum tuo^.£3>c$o plideraf pfona redifteas falfum.pe q 
Salomo •^zouer.dt.ca.air.Jalius redis no erit impunit 9 ;? <5 Iccirnr medacia 
pibir.©eber aut falfus redis puniri pena mozris^n 2^eut:,jr(jt.c.d: fic.Si de$ 
rerit tedis tnedar prrabolem accurans eu puaricarioisidabur amboiqp cd cd 
antcpnm ipfpecrtlfaccrdotut iiid ciid fuermrinpiebj illis. iCiicpPil gc iffime 
gfcrtitaces tnucnennt falfum rede ptjtifleprra fratre fuu medaciu reddet ci ficuc 
Frarrifuo facere cogitauifzt auferes maluPc medio ruuvraudicrescercittimo 
rcbabeaftt ncqua$ralia audeat facerc."B6 mifcreber^ci 9 :fedaiam,p ama ;ocu 
lup oculoipenre^p petermanup manurpede p pede cjciges.^>ec ibi.cr ‘Jbzouer, 
Itjcv.c.Jaciilu 7 gladi 9 7 fagirta acurazbo d loquif prra ^jtinm fuu falfum redi* 
.momu.ji£ri6 Puo illi pfbvccri fenes accufanrcs 7 redificares coira ©ufanna pe 
adultenorqz puicri fiic a feanielc falfum Pijciffetcdimoniu lapidati funta pplo. 
^amef.jctij.c. gp£ertio pfidcraf pfona indicis q falfam^ferr fniamzpe q Pz Tic 
tiitict.^ pijt.c .'Bo facies qP iniquu cdincc incude iudicabis.T^o pfdcres pfonam 
paupismee bonozes vultu potetfs.Judc iudica ppYo ruo.^cc tbi. TLk$ citi po4 
teres 7 piuires ronefui datus finr p altjs minozilJ bonozadi in rct» coib>.no tn 
in bis pej iudicta lederef.*B3 tedc2oicio. judicia no noutt parte no nouit f.a 
trc.fbiratc nouit.pfona no accipir:Pcufolu umraf.(]"^untu ad fcPrn potbomo 



iniqu^.pcedit p ^tetione.igd aur pterio qda mozdmara pr. a ieras i jfcbis p qua ^ oa auferre 
bomredttodcdere^diPufuuPtccrefalfijm i£rpcfcnb fuc.ptcno cd impugna 
fio ^itaris ejcpf dentia clamozis.JfScPm bonu cfl bonoz prra que .pccdir tuto 
qitus 7 falfus bo cjrtuo: modrs.f.p puirtu p prumelia:p impzope ii;-r p ^eiifi 
one.^iimo falfus bc^pcedirptra bo^nozc.ppim» fut p puiriu. /£d autpuitiu ver 
bis quomodolibet bokm pebonedareifitK ep(> maf puicfuj culpe vel penc.^ed 


I^coctmiopjcccpto 

Cocumdia ^tumelia nuncp cftmTi qn bomo iniuriofe Deboneftaf verbo eppmete culpa J3n 
. fitnca re fcabiofum vel cecumrcouiciu eft.^d fi Dicam q> fur es 7 latro :eft ptu$ 
3mp:open'u melia.0mnis aut ptumelia eft puitiuzfj no ecouerfo. Jmpjoperm aut eftiniu 
riofe recitare bom Is indigentia pccdenterficut qn aliqs iniuriofe -r cotra cbarita 
tc reducit alicui ad memozia aujciliu fibi factu tcpo:e fue indigetic; 7 boc co:am 
©etilio multis.T cedit in Diminutionc fui bonozis.i^erifio aut eft viciii ludcdi 7 ititet # c 

erubefeentia^ fme.^n oerifo: fub fpecie ludi^ponit id p q6 facit boiem time^ 
re Deboneftationc:? pot efle in cafu petm mozralc.i£t tato eftgraui 9 qnro maiol 
reueretia Dcbef gfone que illudif.^n grauiflimu eft irridere ocu /% ea q Dei filr» 
^ , fpCemu bonu.pjcimi eft famazptra qua,pcedit iniqu 9 7 falfus bo per Detracti# 

Retractio onem.^erractioautnilaliudeftnifioicere^bainiuriofa 7 larderDcaliqjctiin 
intetioe oiminuedi fama fua.^n ptumeliofus fe baber ad faitia 7 bonozedicut 
rapto: ad bona ejtterioza.Sed retracto: eft fur famerqzDe roncoerraccioiseft; 
3ftiero.p Dev q> occulte Dicaf .Contra Detractozes 2}ieron?m 9 ad iRufticu monaebii ira inqt. 
rractozes. Si vis me cozrigi Delinqnrc:agte increpa tm/ne occulte mozdeas. i^uid ei mi 
bi pdeft fi altjs mala mea referasdi me hefciere petis meis imo Derractioito tu> 
is aliu vulneres;* certarim oib? narres.Si Cingulis loqrts quafi nulli alteriDifl 
jterisrl^oc em no eft emedare mezfed vicio tuo fatilfacere.2^ec 2}ierony. 3 deo 
aptus ad TRoma. j.ca.ait.iBctraccozes funt Deo odibtlcs^ota cu or:Deo odibi) 
les.qz nibil eft ita cba# looi ficut fama/^In j^ccfiaftici.vtj.c.Dicif.^eli 9 eft no 
mcn bonuqj vngenrapciofa»/£t^zouerb.jCic(j.ca. 2£>eli 9 eft nome bonti cg oi# 
tiitie mu Ite. detractozes aut funt q auferutamimo ragrande bonii. 30 2 £cc(c 
fiaftici.jt.ca.Si mozdeat ferpes in filentio nibil eo min 9 babj 4 occulte serrabit. 
J^uapzoprer fi Detractozes fama no reftituat faluari no poifunt:vt bt;£bomas 
fug 15 pzeccpto in.iitj.opufcnlo./6tia no min 9 offendiit illi 4 Detractozes liberer 
audiiit.^n oBernar.in fine febi libzi De pfideratioe ad i£ugemu papaiDicit lic 

f ozro oecraberean Detrahente audirc/4d bo# Donabilius fit/no facile Otjteriw» 
deo /^cdiaftici.jtjcviij.ca.Sepi aures tuas fptnis:* lingua nequa noli audire. 
7 ozi tuo facito oftia : z (cras aurito tuts.2£t ficu t br fetus SLbomas fug boc pcetf 
pto.-Bo Debet bomo Detracrozes libenter audirccquinimo Debet Detrahenti ofte 
derevultu rriftem 7 tozuu.^n ‘fbzouerb.jtjtv.ca. ^entusaquiloDiffipatplu# 
mas:* facies triftis lingua oerrabente. Sug quo^bo 23ieronvmx 9 in.itj.libzo 
fug parabolas Salomonis Dicit fic.Sibi lari vultu audieris Detrabentc:ru illi 
Das fomite DetrabendfiSi £0 trifti vultu becaudias(vt Dicit 4dam virDei)Di> 
fcit no libenf oicere/qb Didicerit no libenter audiri. 2^ec 2r>ieron^m 9 .'5»lere gra 
uis culpa eft Detractio.^zopterea Dicif.vi q.j.^eferiozes fut 4 vita mozesc^ bo 
# nozucozruput/bis4rubftatiasalio^pzediacpDiripiutf[^uartubonu ( p i i:imi 
Stuurratio eft amicicia:cotra qua, pcedir iniquus bomo g fufurratione.cuius finis eft fepat 
rare amiacia occulte 7 feminare Difcozdia.Cc talis eft pelTima locutio dco ejeo'/ 
fa:ac faluti noftre cotraria.iC»ius ro eft.quia amicicia eft De bonis ejtteriozibu& 
Smicicia eft quidqptimu.i£ft em melio:qj fama vel bono: vel fcictia.^nde parcus tulU 
4d optimix us inlibzo De amicicia ita in4t.>£go vosboztari tm polfum vr amicicia omntb> 
reb? bumanis anreponaris.i^t ite# in eodem air.Bmicicia nibil aliud eft nifi di 
uinaru bumanarfi^ rerucum beniuolenria 7 cbaritate fummapfenfio.i£r itep 
&.iiid Dulci 9 babere cum q omnia audeas loqui vt recum.^fe § mozbida fu 
furratio que feparatamiciciam eft peioz Detractioc 7 cotumelia.2}inc '^zouer^ 
bio#.vj.ca.Sejt funt que odit Domm 9 :? feptimu oeteftaf anima eius, f.eiij qui 
feminat inter fratres Difcozdias.iSt i^ccfiaftici.jc^vitj.ca.Dicif fic.Sufurro 7 bi 
linguis malcdictus.multos em turbauit pacem babentes.lingua tertia multos 
c6mouit:x oifperfic illos De gente in gente, iCumates muratas Dimtum Deftruii 


&iuine legis JFoCxlii 

j titiz Domos magnato?. effodit. Virtutes populo? coctdtt:? gentes fo:tes Dtf* 
folutr/iLingua tertia mulieres viratas eiecft z puamr filas labo:ibus fuis.f&ui 
refpicit illa no habebit requie nec habebit amicu in § requiefeat. bcc ibi .j£?t fic 
ptj qlirer bo medajt nitif auferre a fratre fuo quattuoz bona:veritare:hono:c: fa 
ma:? amicirid.flJBmpli 9 cdtra hoc pccpttu offendit ho p mendace locutione* 

3deo fugiedu eft omne medaciu qdruplici rdnef£pzimo,$prer anie pditione*. Medaciu ffr 
®n Sapic.i.ca. 0s quod metif occidit aniam. pzofecro valde moftrofum t g^u e qdm 
Cnnaturale eft q» os fit caufa mflrumentalis vel oceafio occifiois anime:qz os eft pi lC j 
(nftrumccum peife ozdmatuma natura ad pferuandu vitam anime» *Ham p os 
ejeptramus z fnfpiram 9 ;fine qua operatioe vita anime in cozpoze non, feruarur. 
per os alimenru recipim 9 /mafticam 9 /t Deglucim 9 .per os affecrdes ejtpmim 9 
per os pace anieramicicia z bemuolctia oftcdim 9 .j£ft § ptra oem natura q> os 
nrmaiamnfamoccidar.3jdfignanfdzpzouer.tjtj.c.f0uicuftoditosfuu t liti 
gua fudrcuftodit ab angufttjsatam fua./Caueg z fuge oe medaciu $lS>c$o ft* 
giedu eft oe medaciu #>rer Diaboli affimilationc.^Ra hd medajt eft ftfts Diabolo 
P filtarfoncud alfimilaf pzi.ij vt dz ^oa.vitj.c. ^edaje e z paf ei 9 , jguabol 9 em 
inucnitpmumcdnciu quado Dijcitpmisparctib igenef.itj.ca.^cquaqs mozie® 
niini.lbinc Bmbzofi 9 in fermde habito in Dnica dc Sbzaa.-z babef.jt/;ij.q.v. Ca 
uete fratres mcndaciurqz oes <j amat mendaciu filtj funtoiabolimd folii in faljr 
fis #bis:fed etid in fimularis operib? mendaciu eft .Mendaciu ndq$ eft fe cbzta/y 
mim Dicere z opa chzi no facere. ruenda ciu eft cpifcoptl/facerdorc/vcl dericu$ 
fepfiteriiz ptraria huic oj>eri operari. 2bec Bmbzofi 9 . ^£3£erno fugfedum eft 
tncdaciu^prer focietans Difidlutionc.2oomo em eft aial lociale p natura:*: q fofl 
litarius viuir autoeus eft aut beftia:vt Dicit pbs in pmo libzo politico?. £led 
boies male poffcntinuicc cduiuere fi fifvcru no Diceretrqz femp haberet De ver// 
bis alio?- oubitare.^deo apftis ad jGEphef.iitj.ca.^eponcntcs mendaciu loqui 
mini vnulquifcB veritate cumjjjtimo fuo.quonia fum 9 inuice membza. 0upcr 
ifto tejttu pauli talis mouef Dubitatio.Ham pollet aluje Dicere.Qi apfus ran y 
tumodo ca^pjtimis peepie veritate Dicenda:§ cum cereris poflum 9 loqui meda* 
ciu.i£r pariter cu in Diuina lege oicif:*Bd adulterabis vjtozem^pjcimi rui. £5i,p// 

Jtimus folumodo^inqu 9 velcbziftianus vel amicus accipif ;videf eje hoc q> ad® 
ulteria iit alienos iure pmirrir. 2)uic obiccridi refpddet Diu 9 2>ierooym 9 .in.tj. 
libzo fup epiftola pauli ad i£pb.iiij.ca.vbi cjtplanac hac aptt fniam:ficoiccns» 
pzojtimu vocat ocm homine qui ejtcodc nobifeii parete generatus cft.&j* qui® 
oes z parabola figmficat dc bierufale i bienebo bois Defccdenris (} incidit i latro 
nes. /£c facerdote z leuita ptereuntib/a famarirano curat 9 eft:'z ad ftabulariuj 
reueetus eft.Bffirmat aure poft hec Domin 9 eupjcimu d illi mifericezdid fecerit 
voles oftedere oes boies oib? cffe^jcimos.j^thqdc fic intellectu edificat audic 
tes.l^ecl^icronvm^fl^i^uartofugienducftmendaciu^rerfameamiflione 
2r)omo em qalfuefeit mendactjs nd creditur ribi/eridfi veru$ Dicat .'©it £cck(i 
aftici.jtjciCiitf.c.Bb imtnudo qd infidabif^t a medace (Jd veruDicccur^^ajciine 
aute medaciu reddit infames reges/^ncipes/Dnos/pzela^os/rcligiofos/t viros 
fpirituales.4[Sed querif : ^Itru omne medaciu fit periti mozrale^ i^t videf q 'Qtril oc mc 
fic.quia Dicifut pMp os ^auid.perdes oes 4 loquunf mendacium.i£r ftcriu daciu fic pec 
©apicne.i.cap.i0s q6 mentif occidit animd.£pedpdirio z mozsatuc noneft catum* 
nili per peccatu moztaleiergo omne mendaciu eft peccatu moztale.pio refponfi 
one huius queftionis “ftora f m ^boma in.tj.tj.cjc.ar.itj.c^ oe medaciu eft petm 
ficut etid Dicit Buguftin 9 in lib;o prra medaciu.TRd huius eft.quia illud qd eft 
f m fe malu ejt_genere:nullo mo pot efle bonu z liciru.^edaciu aut eft malu eje 
genere.z£ftem act 9 cadcs fup indebitdroateridXu em voces fmtfigna uatura® 

f i 


15 eoctAuop:ecepto 

lirer intellectuuannaturale eft z mdebirn cp alicis voce fignificet id 9$ no babet 
in mere. £Jn pfrs 6r in.iitj.li.x£tbico? medaciu eft p fe pzauu z fugienduive 
rum aurett boim *z laudabile.gdeo omne mcdaciu m eft peccatu, 'ftam mcdafl 
Cium nomtnaf eje eo 96 ?tra mente Dicif.^Sn metiri eft ?rra mente ire .^en* 
aut fine intellect 9 eft iocale nobiliflimu ac Digmffimu qb poffit in boime repiri. 
ex ideo bomo q pera mente loquif facit ptra Deu z fcipum.jFozmef § fic ratio, 
^ui volurarie receditab eo cui eft adberendujipeccar.ficutci a regula vela via 
recta recedit oeuiat.fed fic facit medofu$:g medofus femp peccat metiedo. 0 .y 
aur medofus a via recta recedat ptj.qr ficut falfum eft malu itellect 9 cui mendo 
m fu s innicif :ita ve? eft bonu intellectus a $ mendofus recedit:* fic omne medaci 

f^uemeda* umeft peccarii.jfSed vt Difcutere valeas q mendacia fint mortalia * q venia 
cia fut mozra ifa Scire Debes qp multe Diuifioes fiue Diftincrioes De medacio Danf a fetis Do 4 
lia z q venia cto:ib?:fed omnib? poftpofitis Dic cp tria funt genera medacio?- :vt Dicit glo.fup 
\te . illud i^auid /perdes oes 9 loquunf mendaciu j£t pariter fetus 3 £bomas in.tj 

2£riafufgua tj.q.cjt.arti.ij.|b2imumcdaciuDicifo{fictofum:q6 fit pro falurc z comodo alte// 
medacio?- rtus. 0 cdm eftiocofum:q$ fit anio Delectadi.^ertiu c pmnofumrqb fit ejt ma# 
lignitare ej t q intedif alteri 9 nocumcru, Si § loqmur oc medacio offteiofo quod 
©e medacio fit ad aliqua vtilitate pfeqnda vf fpualem vel tempale fine nocumcro alterius: 
officiofo vel talia vtplurimu fut venialia.lTc etia iocofa q fiue aut Dicunf caufa folacij. 20inc 
iocofo Sfido.in.q.li.Dcfummobono.c^jtjt.itaindt.Sumopecaucndueftome mcda& 
ciurcguis no\wc$ fit aliq$ mcdactj gen 9 culpe leuioris/fi quifqs.p faluteoim mfc 
tiaf. jbee ille.lRota bic qp medacta officiofa z iocofa polfunt efle prraria cbarira 
ti vel rone fcadali vel cuiufcuqs Damni pfequcris:? fic poterut efle moztalia:oii 
fcj alicis nd veref^prer fcandalu publice mctiri.Sut igif medacia ctia leuia ca fp 
ueda;vt Dicit 3 £bomas m opufculoDe oeccpceprisme ,$ptcr pfuetudine Ducat 
ad moztale.Sed mcdaciu pmctofumoiciftlludqfc fit ptrabonozc Dei z cbarita 
we medacio tem,p]nmi.q<6 qde tanto piculofius eft qnto magis cbaritati ptrariaf.l^a} fi me 
giunoro. naf qs circa res Diurnas :no folu tale medaciuopponif virtuti cbariratis.fjetif 
am ^tuti fidei z religidis.3deo tale medaciu mortale eft z graui 9 oito alijs fp* 
cieb? mcdactj.^t ficis Dicat fimplice fornicatione vel vfurq no efle pccin mortali 
le:imo talia affirmare eft berericu.Si aut medaciu fit ptra cbaritate pjtimi tait 
to eft graui 9 qnto maius nocumenru intedif. z£t fimilia mcdacia merito Dicun| 
gniciofa.i.moztiferara pneco pnecas.i.pfecte occiderc:q: occtdut alam. 'Bota g 
iRectnii ^ t>// fmTRobertiiljolcotfuplib?- Sapietie.lectide.jtj.^moraliter loqndofunt duo 
t>lcc regna ad inuicc in bac vira cdmijcta: vicj regnu Dei z regnii mudi. iRcgnu cbzi: 

r z regnu oiaboli.TRegnu celefte:^ regnu terreftre .et ficut ifta Diftar in regibus 

z legito ita in idiomate.^a idioma regni celeftis eft ^itas. '©n ^auid in pfal. 
ait.fene in celo miferico:dia cua:-: veritas tua vfcpad nubes./£t ite?.*5jlniuer 
fe vieDni mifericozdia z veritas:requircntD teftamentu eius z reftimonia eius. 
Sed idioma regni rcrreftris fiue mudi eft falfitas.^n 0 fee.iitj .c.oiciffic.^o 
eft ventas z no eft mifericordia z no eft fcietia Dei in rerra. 2 £>aledictu z mcda^i 
ciu z bomicidiu z furtum z adultenu inundauernt:? fanguis fanguinc tetigit, 
propter boc lugebit terra z infirmabif omnis qui babitat in ca.~£)cc ibi. &!§ 
Icireoptas fub q rege militas vel ad q6 regnum prineas: cofidera in q idio mate 
cdcordas.quia loquela tua manifeftuj rc facit ./Caue g z fuge medacium. i£t fic 
paret eje Dictis refolutio queftionis:i fimiliter refponflo ad argumentu.€iuonili 
am illeauctozitates inrelligunf De medacio pniriofo:vt ejeponit glofa fuper ilW 
pfal.tberdes oes 9 loquunf mcdaciu Sedqtbdjrraiftud peepeu Diuerfunodc 
peccatno metra auctoris pdicri leganf fic 
C.&ui medaje fuerit in Danum^jcimitatis 


JFO.XUII 


Diurne legis 

©cl mala d oicit bonamarras vel bona piana 
J&ccufans falfotturans eft tertis iniqu 9 . 
©crracto: odio:mendajc relato: occulti. 

©el Diffamato: Oiuulgas:? manifefta 
Scedula fi fiat oerracmjtrcautio ledes. 
Sccretu:ratutp f igillo : littera claufa ^ 
prodito: z laudansnnduces ad malafup 
glla repo:cari gaudceieft tertia iniqu 9 



^e nono preceptooiuine legis 

Hia per tres gradus ad fummii culmen iu 

i fticia,pcedit.f.factiS/ oicri0/cogirari6ito:vt ait 2Lacranti 9 in. vj. lib:o 
joiuina# tnrtitutionn.c.jtiq.^dco lejt otuina poft pcepra q ptinct ad 
victa z facta fubiugit pcepra q ordinat boiem ad cogitata. "Bam oi> 
ftant valde leges bumane aoiuinis:qr lejtbumana cu ftt ab boieantucf folumo 
ea q ajparet ejeteriusao indicat rm facta z orcta. Sedotuina lejt q cft a oeomo 
folu ejtrerio:a facta vel oicraifed crid ornta inteno:a co:dis radicit 9 intuef. pro 
prereaoijcit ons ad Samuele; vr ptj.j.^eg.jtvi.c.l^ec ttijtta intuitu bomis ego 
iudico. 2^0 em videt ea q parct;ons aut intuef cor.l^cc ibi , z£t idcirco Sug.bc 
#t>e 9 totus ocul 9 eft:q: oia vidct.rotus man 9 eft.q: omnia opaf tot 9 pes eft:q: 
vbic£efti£c £aul 9 ad23eb:eos.iitj.c indtd^ia nuda t apra fur oculis ci 9 .Srt 
gnanf oicir nuda z apta:q: ttibil cft ita occultu in re q$ oet cognitione effugiar. 

^>inc Xacranrt 9 in.vj.lib:o oiuina£ inftifutioHu.c.jtjtiitj.t>t fic/Bibil ,pdeft in$ 

clufam brepfciamffi patem 9 oco.liull 9 ^ roedaciomull 9 oiffimulatioi loc 9 cft: 

q: parietib? oculi boim fubmouenf :oei aut oimntras nec viTccrib? fubmoucri pt 

^ min 9 totii boiem pfpiciat z norft.^ec jactati 9 . €iiiia igif lejtoiuina oia pcc 

cata ta ejtrerio:a qj interiora oifcernit ac iudicat:? 6 in ouolv pceptisvltimis,?* 

bibet pera co:di 0 .i.ocupiTcentiacarni 6 in vjtozepjtimi z pcupifcenria oculo^in 

re aliena. €hiap:oprcr nonu pceptii $t fic, 'Bo oefiderab vjeore ,pjtimi rui.q jbba 

feribunf originaEriii li5.i6jtodi.jtjc.ca.Sub 5 quide pcepro cop:cbcdunf oiaoe-ji 

fideria carnalia illicita:ficutfup in fejtto pcepro.cii o: "Bo mecbaberis.fub noie 

mecbie icludunf otaopa carnalia. Scdq: ralia oefideria carnis multo magis vi 

denf ocfe iniufta z illicita oe vjto:c < pjtimi.3o ejtpfic 5,pbibcf i ifto pcepro.cu $i 

*Bo oeftdcrab vjto:c,pjtimi tui.Sup q pcepro moucnf aliq Oubia./£t j>mo. i£u 

in boie fit oupleje ^cupifceria.©na qdc q eft act 9 volanratis.oe q 5: Sap. vj c. ** . - 

iCocupifcctia fapietie pducit ad regnu ppetuu.Slia £o eft peupifeetia q eft act 9 ? Ctt 

fenfualitaris:oe q$: gaco.iitj. ©ii bella z lites in vobis :n6nc cjtpcupifccnrtjs P uccria 

q militat in mebris veftris^o qrif:<^uepcupt!cctia ifta# oua?,pbibef i 5p:e 

ceprocubz^Bo ocfiderab vjto:cpjtimitui.i6rfimiTrpotoubitanoepci!pircen 

tia oecum pceprt qn 5: "Bo peupifees rem,pjtimi tui. 3^uic qftioni refpoder fan 

crus 3Ebo.in.tj.tj.q.c]tjttj.ar.vMnrefpofioeadrerriuargumentu.vbi5r.q>p ifta 

Ouopccprapbibirmapcupifcene no intelligif^pbiberi peupifeetia fenfualiratis: 

q: f m 5 pmi mot 9 effent pera mo:talia:vtpore ptra pcepra oeealogi cjtiftetes: *B 0 f a 

q5 eft falfum.Scd,pbibef oirecrecocupifccnria volutatis.i.cofcnfus volutatis 

quieftopu0velinoelectati6em.2oec36bomas.i6jcquo pnrj rciponfioadque/> 

^ioncj.ffSecudo cotingit oubirareiCur in oib> altfs pcepris oiuine legis fub 

beccato operis inrelligunf^pbibcri omnia peccata mali ocfidcrtj ipfomoperum. 

fee bis ^o ouotopeeptis fcj ' Bo mecbaberisir 'Bo furtum faciesrno ira fitffj 

oantur oiftincta pcepra tam operis $ cogitationis.^ro refponfione buius ou« 

fi 


bq notada cft aurea fma feti 2 Cbome.< 5 in «pufculo b oece pceptis bt:q> poft pec 
catu pmo£ parent u,jpter corruptione humane nature null 9 euadit phipifcennV/ 
am carnis prerebrm z purifiima #ginc. i£t qncuq$ peupifeetia adelfcerta adeft 
culpa venialis vel moztaf.f.qn Dnaf .36 'Jbaii^ad TRoma.vj .c.ait.*ftd § regnet 
petiti m veftro mortali corpore vc obcdtarisconcupifcenrtjs eius. £t nota bfe 
q> no btapfsmdfitpctmin veftro mortali co:poze:fed fignanter aitmo regner.t. 
no Dominef.qz (icut tbaul 9 oe feipo bt ad TRoma.vtj.c. Scio ciri qr no habitat 
in me: cft i came mea bonu.3boc Dicir tbaul 9 apter rebellione carnis ad fpm: 
qpuenit ejr peto pmi paretis/q pertinet ad fomirc.q? q$diu corp 9 noft# cft mot 
4 *. • j .a ~ tale/no pot efie <Jn in cozge noftro fit pctm.t.fomcs pcti.^icif aute fomes a M 
KiuiQ eu ro/ uco foucs.inde bz fomenriu.nummeru. ^Jel br fomes radijr. z£t fic fomes f m 
me». 5£boma inju.pte.q.jcrvu.arti.iq.nihil aliud eft q$ inordinata pcupifcctia fenfi* 
bilis atperic 9 :habiruaftn,qr actualis ^cupifcctia eft mot 9 pcri.^icif aiit pcup( 
fceutia fenfualiratis efl*e inordinata inqntu repugnat rdni.qb dde fit inqntu in$ 
clinat ad malu vel Difficultate facit in bono .j£t talis fomes inqntu refpicir naV 
tura eft eqliter in oito.fcd rone gfone eft intefior in vno in alio ♦ fy q pat 5 qrc 
bt ^aul 9 :nahabirat in carne mea bouii.Sed ad apofirii redeudo qii in auctori 
Qtiofrell/gi tate pallegataDicif:*Bo § regnet petm i veftro mortali corpore: mrelUge q> pec$ 
tur petm reg catii Dicif regnare in corgeqn pmo in corde regnat pcupifcctia:pfentiendo iop 9 
re i cozge peccari. 3.0 ^ar.v.c.Dicif.Qui viderit muliere ad pcupifcedu ea ia mecbarus 

eft eam in corde fuo. Voluntas em apudDeupfacto reputafivt Dicit ^bomas 
i£jc Dictis parj qnra fit miferia humane fragilitatis q eje peto ^deremafiyma 
ad malu z Difficilis ad bonu,(pbis Dictis refpodeo ad qftioem z Dico:# c^uis 
biimanu gen 9 poft lapfum pmi paretis incurrerit multas calamitates z angufti 
~ as.Signanrer rn in Duplice cecidit miferia : videlic 5 in miferia mort is:t in mife? 

j^uamigen^ r l3m vite.i£t idcirco natura humana poft petm £lde ad iftas Duas peupifeenti 
r lapiu aae ae e ft mtrabifrprona.t^no ei poft peccatu cecidk in miferia mortis vel corrupti 
t Dupuce mi// om £; # tcJco valde appetit viuere vel laluari in alio g gcneratioem rapter qb valde 
lena ccciciir in pcupifccria luicuric/foznicatiois vel adulteru:? aliop perop carnalia inclina 
tur natura corrupta. Sebo qr poft petm cecidit fn miferia vire/laguozis/mfir* 
mitatis.neceffiraris ? famis.vn neceflefuit vtogaref rerra:? haberer do mujec 
iduare bo ik alia bona rgaliapfuftcnracoe vire fue. Quapropter ec tali miferia valde inclina 
clmaf ad fga tur bo in pcupifccnria auaricie/furti/rapinc/vfure/i bmoi. Quia § majrime in 
lia clinanf hoies ad peupifeendu venerea *: reporalia.ideo puenierer geminaf man// 

datum vis generatiiie z vis nutritiue./£tfic pat 3 rcfpofio ad qftione. Sedqr in 
nono *: Decimo pcepto phibef peupifeentia carnis i vjtorepcimi.t peupifeentia 
oculor in re alienartn inrelligeda eft ibi vniuei fab^phibira ois pcupifcenriama 
le vo lutatis. f^Sd maiore auc mtelligenna ifti 9 generalis pcnpifcerieiqua mul 
^ uamjo 2 .tipf r agi r afcorhuma n ujfcireDebesfmDocrore i5rego.in.iiu.libromoraliu.ca. 
modis De nn^ v ^^ cluactuozmo ^ , 6 ^ cfra 2 P erraiflnco2< ^ e ?eupifccdo. i^t licj inrelligaf 6 
Doetraf i cor pe omi peto rtame magis Difcernifm peupifeentia lujcurie.tbnmo Sgpetraf fug 
dc* geftidegaduerfariu.ScboDclectarioegcarnc,2Iemopfcnfugfpmvetgrario4 

nem.QuartoaiidaciaDefenfioisgelatione z fugbia.z£t ponit ibidem i5rego zi 
usejcemplum De lapfupmonl parentum Dicens.^llam pmi hominis recritudi> 
nem antiquus boftis his quattuor ictib? fregit. "Bam pmo ferpes fuafirrquia oc 
cult us boftis mala cozdb? hominu lareter fuggerir.Scbo i£u a quali caro Dele 
ctafrqr carnalis fenfus ad |bba ferpetis mo^ fe Dclectatioi fubfternit.^ertio adi 
pfcntit vt ratio.f^am aflenfum ipe Sda mulieri pbuirrqr Dii caro in Delectatoe 3 
rapifretiaafuarectirudinefpus infirmat 9 mclinaf.Quarfoaudacia Defenfiois 
fequtf.vn requific 9 Bda g audacia pfireri culpa n oluit, qr fpile q pcccodo a 


omine legis iFo.xum 

te Difiungif/eo in rume Tue audacia nequi 9 obduraf .tMoprerea adani g audaci 
culpam fuam voluit Defendere Diccs.:fe>ulier qua Dedidi mibi focia Dedit mi# 
bi dc ligno t comedi . £t fic prj q> in 6 buano gne pridie agif:q$ actu in pmo pt 
rete nodri generis no igno:af.& aute fcire velis qr modis bo ad camaua Odi# 
deria labaf lege carmina aucrozis incogniti q ira fequunf . 
fT&iri cupit alteri 9 fponfam mofcaf adulter 
Affines eriaDefiderat:-: moniales. 

„ gncedum fcelns ffmul:? cum virgine dupzii. 
i£t cupiens marem :fodomitaq$:bedia bzura 
' i£r quotiens cupit:aut etiam ft fit pbilocaptus. 

0ui Delectaf cogitando lubztcazvel qui 
Sefomno polluit:caufans:velpodeagaudens* 

3£lr placeat multis o:natur:fic gloziaf 
j&bftE viro #)Zio: cui facit vt fic amef 
^el fi ruina gpedat: vcl^puocado 
alterius fponfam cupiens mozif lubzicado 

oecimo z vltimo pcepto oiuine legis 

jfr^BEplicmi f ub bieuibue iujeta b uilitatfe mee 

IU, tenuiifimu fenfum noue pcepta oiuine legis mote illius q no babens 
wl I fpicas aptias colligit in agro alieno :&c pariter ejt flozido pzaro feto?. 
X-L*A.Docto£ fragrares rofaru manipulos collegi:, put nodra fuffectr paugrt 
ma dtli frrue.Tluc fuped vr Decimu pceptu bzeuiter gdringam 9 .0uod 4de De# 
feribif m li. iSro.jtjt.c.lTc.^on pcupifccs rempjtimi tui. Sug quo pcepto corin# 
git Dubitare.Cnm cm bomicidtu fit gram 9 peccatu c$ adulreriu vel furtum adeo 
querif:Cur mrer pcepta legis no pomf aliquod pceptu ^bibitiuu *>cuptfcentie 
bomicidtpficut ponunf pcepta pbibitiua cocupifcenrie furti z adultertj. *Bo em 
babetur in Decalogo "Bon cocupifces moztem,pjtimi tui:ficut babernr 'Bon co# 
cupifces remp^imt tui./£t iteru.^on Defiderabis vjtozem^jami tui. x£t ideo fi 
no ponifpceptum^bibiriuimipcupifcenriebomicidp qOedgrauius peccatum: 
vidcf $ incouenteter ponanf pzecepta^pbibitiua ocupifcentiam adultertj z fur 
ti.jbzo refponfione buius quediois "Bora aurea $>a fancti 5Lbome in.ij.tj.q.c# 
^.arti.vj.inrefpoiioneadquartuargumctu vbi ita indr.l^omicidiu fm f e no 
ed pcupifcibile:quia no babet De fe ratione alicui 9 boni.gjcd adulteriu babj ra» 
rionem boni.f.Delecrabilts.^urmeriababetrattonealicuiusboni.f.vttlis.^So 
num aure De fe babet ratione cocupifcibilis.t ideo fuit fpecialito p:eceprisj)bi# 
benda cortcupifcctiaadultertj z furtimo aute pcupifcctiabomicidtj.2xc 2Lbo> 
mas.i£jt quito verbis par$ refponfio quediois. CES> CC * ad ptenioze intelligcnti 
am buius pcepri 3tcp querif :i£ur oipotes Deus m B peepto^bibet ocupifcenu 
am bonop^riimV^zo refpofione nota tres ratioes qs babet fetus Stbo.m opuj 
fculo De oecc pccpns.^zimo Diuina lejt pucnicter^bibet peupifeentia oim reru 
^jtimij^fpter ipius pcupifcctie infimtarem.^Bd cupiditas ed infatiabilis babeus /rimiditas 
in fe quadam turpem infinitate ad<!jrendi;queed oinoDercdanda afapicnrequi 
Debet inredere finem aliqueamo nullus Debet incedere g viam inftnira:qtria efy infmgar?. 
fet tendere in pcipitiu.z£t ideo oes Doctozes catholici banc cupiditate mfariabi// 

Ic Deredanf.^n 3fidoz 9 Dicit ^cupifcentia oim crimirvu efie mareria.tbetr 9 ai V/ 
rem ranenas fcnbic in qdam fermonc. iCocupifcentia aiirig.f malicieifcdttioms 
•ziginc z fouea fcandalo^.Hugudin 9 ^o Dicit q? pcupifcctia ed velut os inferni 
•iaDeuozans. Sucalg quioicut jcupifccntia vozagine infatiabile.jbau^etia 

f 4 


©coccimopjccepto 

apfe affirmat pcupifcentia fometu oimma^.^n./.ad 3Dm.vj.ca.$r.fic.lR^ 
dijc em otm malo? eft cupidiras: qua qdem ajpetetes crraucrut a fide, ftcur em 
arbo: a radice habet nutrimenta: fic oia pcta a pcupifcctia. 3 jSo gnnoccrius in 
libella ce miferia pdiridis bumanejira in^t TRadijc omniu malo? eft cupiditas 
2 ^ec facrtlegia comirrir z furrairapinas ejtercer z pdas:belia gerit z bomictdia: 
fimomace vendit z emit: inique petit z recipit:iniufte negociaf z feneraf: inftac 
Dolis z iminetfraudibjjoiflToluitpactu z violat lurameru. cotrupit teftimoniu 
z gucrrir iudiciu.bec 3 }nnocen.£tia 3 fib.m.tj li.oe fumo bono.c.jrlj.ira inquit 
TRadijc oim malo?- cupiditas eft qua qda appeteres errauerut a fide.Si fucctdif 
radir cnminu no pullulat cetere foboles pcrd?. 2 £>ulti caufa cupiditatis terrei 
- . . . netetia ipam fide abnegauerur. Cupiditas ei cbftn vendidit. “Ha z plerifc^ ratfi 

j^upicutas m reto alienis eftoefideriujvt eriabomicidiugperrareno vereanfiftcut Scbab 
cd;j vccjicur ^ ^ipcritu cupiditatis fuefangutnis ejtpleuiteifufionem. Sepe mid mala que 
pcupifciit aflequunf:quatenus De atfecru mali oefidertj fo 2 ri 9 pnnianf.bcc 3fi4F 
do2us.Sugu.qj in lifc.De jfcbis oni fic att.£hie eft ifta auidiras pcupifcctie :cu 
tipe belue habeat modu^uc em rapiurqii efuriur. parcum {l?o pdeeii fenfe 
rint farierarc.Snlariabilis eft fola auaricia oiuitu:femg rapit z nunqjfatiafjnec 
Suaricia nf Deu rtmet.nce boicm reueref: nec patri parcit: nec matre cognofctraicc fratri ob 
ligcit nec vl tcperatmec amico fide f uatividua op£mic:pupillu inuadit Uiberos in fuitiu re 
lu rj modii uocanteftimoniu falfum,pfert:res momii occupanfiquare z 4 facuuuo mozi# 
unf.U^we eft illa ania? infania amittere vita rajjpetere mo:te:adqrereau? z gfl 
dere celu.bec S ugu.^zopterea Salomon p fideras aberit 9 humani infariabi 
lem cupidiratc.in lib.i£cci.i.ca.in 4 t.l>acoccuparioncpd 1 ima oedirDe 9 filtjs 
/Timiditas vc occu P arcn f i» canora <$ Salomon $r pcnpifceniiu dfe occupartoem 

ooat flrnivl £ accidcs:q: tuti refrenefg imperiti ronis eft boi mo:tifcra.^icam 9 er 

£2 «fulici 8 ° # cupiditas buani cozdis eft veluc ignis incjcringii;biUs;fiuepfunditas im* 
viab irua ittenfurabilis.^elab^lfus abvlfum inuocasrque nec fcietia:necgtta:nec bono 4 
re:iicc snio :nec pecunia:nec Dmitijs:necvoluptatib?:nec cuctis bonis fallactto 
iatiart p 6 t. 2 }inc Salomon j£cci.v.ca.Suarns no implcbif pecunia, z 4 amat 
Diuttias fructu no capiet ejt cis. bcc ibi.j£r /£fa. v*ca. 'fele q piungirtSDomu ad 
Domu:t agru agrocopulatis vfq? ad rerminu loci.'Hun 4 d habitabitis vos foli 
in medio terreat 3 uuena lis in fat^riiq.air.^-ucrea pleno cufurgitfacculus 
cze.Crefaramo: niimtqnfuipapeciimacrefcir.fpBi querafiCuroeusbac in 
fatiabilccupiditarc inferuir in aia ronaliVDic q* ^uenicter hcsu eft:vt bo cogno» 
lccretDigniratefua.x 6 ft em mens humana tace fubctlttaneac capacitati vtpof 
fit recipere Deu g gram inpfentiit in futuro g gttam. Ti\c Sug.in.).lt.^fef.atr 
2Cu Dne feciftt nos venire ad re z in4eru eft coz noftrii Donec reqefcat in te.Jte/v 
ruSugu.aif.^citDeus ronalc creatura vtfummu bonu intelUgerernnrelUge^ 
do amaret:amado poflidcrctipoiTidedo frueref.Jiludgq^ eft m in 9 o eo :|>oiem 
implere no por.llon pcupifccs g rempjcimi tui:t fic pt 5 pmaro.®[Scbo pueii 
Cupiditas nicter in boc pceptopbibef pcupifceua rc? primi rene inqetudinis.^a rafcu^ 
iplicat antm piditas babedi ninus tmplicar aiam fecularib?curis: 7 g pnsafpualib rerrabit 
fccforilMcu* ^n apfs.tj.adCim.q.ca.air.'Rcmo militas oeo implicat fc negoctjs fecularib? 
r;s. vt ei placeat cui lepbaurt. |b:ofccro ois bo uarurahf appetit 4 etem: q* eft valde 

Delectabilis ipa 4es.Cupiditas aur re? feculariu ptinue in4erar boiesiq: femg 
cupidi folicitt funi* adqrerc no babira t 4 babira cuftodire.^uSalomon itccs.v 
ca.air.Saturitas Diuiris no fime Dojtmreeu. fug q tcjctu i>iero.in.j.li 6 . fug ec4 
clefiafte £>t fic.^iues fio Diftetus Dapib> z coguanoiw in outerfa lacerat 9 oo:t 
mire no valerrredudate crapula z incocto «bo in ftomaebi anguftijs cftuare.bec 
2 ^iero.‘^?opcerea^irasait 2 £) 4 t.vj,ca. , glbicfteitubef 4 ur 9 iuusabiefttco; 


Diurne tegis <Fo.xlv 

ttw.©ug q verbo Diutie 2}terodn.j.lib. in ejrplanatioefug 2£>arr.$r fic. :boe 
no folu De pecuniaifedi oe euetts pafiioito fenttcdu eft.tfSulofi De 9 verer cft. 'Jjbi 
ergo babercoz:vbi cft tbefaurusilujturiofi cbefaurus eputefurmlafcui! ludicra: . . 

amaroris lfbido;buic feruir vnufdfqs q vincif.bcc^Otercn.t^tj ergo ejr Dici is ro Cupiditas 
fcoa.<[i£emo puemcrerpbibef a duo peupifeeria rep fect/ariii: q: talis cupidi na3r cl3arW 
tas necat cbarirare Dei t,pjctmi. 'Ha f tn £tugu. 0uaro magis baber 4s De cba'/ tarenn 
rirare:raro baber minus oe cupiditate:* ecduerfo. Sic ergo nemo pot Duobus 
Dnts f uireata nemo pot oeo f uire * mamone.vt bz 2£>atr.vj.ca. ©ug q tejetu 
^ieron.inejtplanatioefug 2S>acr.lib.j.6t fic.^amona fmone fyriaco Diuicte 
nucupanf.Tio poteftis Deo fiuire * mamonciaudiat boc auarus:audiar <j cenfe 
rurvocabulo cDzianowo pofie fe (TmulDiuirtjs cbzocp ferutre. j£t tn non oijcit<S 
habet oiuiciasifed q feruit Diuittjs.0ui em Diuitiap fuus eftroiuitias cuftodit jTupiditas 
vt f uus.0ut aut futturis ejtcufltt iugu:oiftribuit eas vtDns.bec 23icron.i£ft mfriorr 

etia talis cupiditas ptra cbarttarc,pj:imi:qz no gmirtic facere elemotynas pa u# ^nrinw. 
perit» cbzi.t gea labif bomo ad multa mala. '©ii jbaulus.j.ad 3Dm.Yj.ca.air. 

0ui volut oiuires fieri incidur in rentar tone z in laquea Diaboli z oefideria tntf 
ta inutilia z nodua que mergur boies in intentu z gdirione. bec '£aul 9 . 'Bora — 
f m SCbo.in comento a ureo fug boc tejetu q gfectio bois pfiftic vt co: ei 9 ?gregc , 

turm vnu:qz qnto altddeft magis vnmtato eftoeofimiliusqeft vcrevn 9 .©5 co l 

ptra boc partf ille 4 querit otuitias:qz co: eius trabif ad Diuerfa tutiliat nodua 30 ' nuen * 
que mergut botes in mterttu pfentis vire:qz plerui^ funt caufa moztis cozgalis 
iteer id mergit f boiesin gditionc eterne oanattots. 'gjn ©ap. vca. 0utd 1106 
,pfuic rugbta:aut qd Diuiriap lactantia pculir nobis: trdfierut oia illa rancg vm 
bza z tanm nucius peurres:* raoqj nauts q grrdftjt fluctuante aqua cui 9 cu pte iCocupifceu 
ricrii no eit reftigiu inuenirc;g noli peupifeere redimi rui.fpReta q talis co tia pr ec pec 
cuptfcctia rerupot elfepctmmozrale triplici modo, pzimoqn peupifeif res u' i cani mozcafl 
pozaltsivt babea#4 c uq£™ 0 dofiae g furtudiue g rapina vel g fraudem z bmpi le triptY. 
Zhinc 3 uucnalis tn fat¥ra.jtuij .aif * 

(B^nde babeas querit nemodedopozrer baber* 

55ocmonftrant verukrpoeris pofcenrib> aflem. 

S^ee Difcunt omnes ante alpba z beta puelle. 

f) Sc^o cupiditas perm tnoztale qn ad malit fine ozdinaf. fic cu (js peuprt 

Icit rgalia:vt poflit foznicartdudere: z ceteras Icuiratesejcercere. ([^ertio 
jcupifceria moztalis qncjs eft parat 9 facere ?tra madara Dei anrec^ bona tcpo/> 
rajta amitrcre.^d qn recufat fubuenirc indigeri in ejttrema necdTitare. dialis 
em videf ponere vltimu fine fuu in terrenis :qz ta inozdinate ocupifcit ac Diligit 
tcpozalia.i£t fic inreltigif illud ^att.jtijt.ca.vbi ait thirae. -a^men Dico vob: q: 

Diucs Diflicile intrabit tn regnu cieo?-. ^bum mreUigif De eo 4 ponit fmem 

fuu in Diuttijs.^el erponif f m 2}iero,tn ejcplanarioc fug ^arr.lib.iij.fic.^Bo 
Dtitic 'Jcfus. Jmpoffibileeft Diuires intraredn regnu celou:l5 Difficile: vbi DifV/ 
ficile pontfmo impoffibilttas ptedif :fed raritas Dcmoftraf.bcc J>icro.i£t idcir 
co j€cci . jc.ca.6:.auaro nihil eft fcelefti 9 . boc 6c:qz Diuine prrar fomerfi oib? vid 
cqs.i6rtd J^arc 9 ^ulliusin.|,li.Deofficijs inqr.l^ibilem ti angufti anuni t5 
cp parui q$ amare Diuitiasmibil boncfttus magmfucrtufq^ c$ pecunia prcncre* 
bec ^ullius./^f fic ptj q no Debes pcupifcererc.pjcimi rui.^rauc pleniozc ini 
telligentia bni 9 pfcpti pfequi valeas.-pfidera verfus fequentes. 
m Jui cupit alterius rem in Damnum pzojcunifans*. 

Si per vim raptoz.per occulrum fur malus ejetat, 

©i per auariciam cupiat Dicetur auarus. 

3» rapiendo malezvcl fallere quenc^ paratus* 

f r 


©e peccato 


JMttc cupiens contratmandaracerera frangit. 

I^mum mandarummec rem cupies alienam. 
t£f)ec igif futir q occurrerutp aliqualt cjtplanatioe Dece pcepto? t»iuic legis. 
*Biic $o rrafeamus ad rracrandu fub b:emb? De fepre petis mozraiib?. 

•® e ^ptem peccatis mortalibus j£cpmo oftendif q> peccata fpiritualia funt 
mato:is culpe peccatis carnalibus. 


i <£pte victa capitalia ta in genere q> in fpes 



cie funt parif rememozada ac Difcutieda:q:ptrafingula vicia fingulc 
_ _ v _ .^rurcso^nunf:vtinqt3ri6an^.ii.Defu.bo.c.]tjtjtvti.3deoaduer«i 
E>eptepru^ impet 9 vicio?ptrartjs #rutib) pugnadiUft.^:inctpaliuautfeptc 

res pri af fc'/ vicio? regina tmf fugbia efttinqr ^fidoz 9 ibide. z£ui ojpomf bui liras: an an'// 
ptem peris, cie largirasjlujturia cozdis mndiciaaracudie paricriauuidie cbaritas: gule abfti 
netiazacidie vigilana./£r q: refte^eone papavniuerfa vicia g prineria Deftruuf 
3 $° (Jcqd auaricia fifir;<Jc^d fugbia ambir.dcfid lujturia peupifeit: bui 9 £tut{ 
folidirate fitpae££ft § ofideradu f m £bo.in. j.tj.q.ljtjttiij .ar.v. q> peta fpualia 
peta fpua // rimtmaiozis culpe q$ pera carnalta.f.gula* lujturia. qbnb eft fic inrelligcduqfi 
Caff qrauio qdlibetpcrmfpualefitmaiozis culpeqltbecpctbcarnali.Sedqzpfideratabac 
ra cozgalib? fok oiffereria fpualitarj i carnaliraris grauioza funt cerer £ parito triplici rbne. 

pmtno ejtgre fubiecti:qz peta fpualia gtincr ad fpum:cm 9 eft puerti ad Deu* ab 
eo aucrti.ficra carnalia pffimanf in oelecrattoecarnalis appetit 9 ad que pnj 

cipahcergrinet ad bonii cozgale puerti.j£t ibo petm carnale mqjriibmbi pius 
baberoe puerfib exopter qb etia eft maiozis adbcfiois.fed petm fpuafebs pP 
De atterfioe:ejc qua, pcedit ro culpc.Scba rb fumif ejt gte ei 9 in mie peccaf. "Ra 
perm carnale inq$m bmbi eft in cozpus^nii qb eft mtn 9 oiligcduf m ozdmetn 
cbaritacis q$ dcus *pjcimus i 3 $ peccaf g peta fpualia. tertia ro fumif ejt gre 
motiui.q: qnro eft graui 9 impulfiuti ad peccadurtaro bb min 9 pcccar. peta a ut 
carnalia babet vebcmert 9 impulfiuu.i.ipam pcupifcenria carnis nobis innata. 

peta fpualia inqjrubmbi ff mino z£ culpe q$ cozgaiia q ft' gula z luxuria: q 
ito Dicunf petd carnalia vel cozgalia:q: magis pfumanf in Delectande carnalis 
appetit 9 . £ft aduerrendu f m ^bo.m.j.tj. q.* ar.vbi fup:a i rnfioc ad. iij.arg. 

-v ‘ q> pbs Dtcir rurpioze incotinentc pcupifccrie <# incotinenre ire.q: min 9 gricipas 

mT!Iv De rone.i£t fmberidDt in.ii). It 6 .x£rb.qppctdmreperanrie funtmajcimeejcecra 
wrMhS e biliarqz funt circa illas Delecrattoes funtebes nobis ? bzuris.^n qdamodo 
ejecraouu g ^ p cr ^ ^ bzutalis reddif:? inde eft q> fic 0 :egozi 9 $>t :pcta carnalia fuc mi'/ 
nolis culpe z maiozis tnfauue. j^ue $?ba magis ejtplananf infra vbi a^if b pec 
cato lujcurie. t^is Dictis Dicam 9 a liqua De fingulis peris mozralito 

fugbia cj f m iSrtgoziu eft regina ? mater oim peccato?. 

«; UD h, enyf^f ^Jperbia tgit elt petm fubtthfTtiniTx otfFtd 

nerm n ihr ile' I le n d cognofcedu qb qde tngredif merce boim:qfi imperceptibiliter. 
p«m luome ^ ^ c ^ c p Uri02CS a f u ^bia funt plcrtlcp magis ac magis fua 

fraude Decepti. /£t ibo ra fcprurefacrc Doctozes carbolict fugbiam 
Dercftanf triplici rbne.^rimo q: eft oim petb? o:igo z pncipiu. Sebo q: c pec 
caro? oim graitilfiniu.Xcrrioiqzeftoimgiculofiirtmu.fEiCftca pmu nora fin 
^bo.tj.tj.q.djctj.ar.ij.q’ fugbia pbr pliderari Dupfr.pt nmo modo,put eft qdda 
fpnale petm:* fic pfideraf fugbia fm^zia fpem qua l ?5 cc roen>:q obiec£ i£(t 
glu id eft fu at 065 fugbie iozdia^atperit^pc ejcccllerie.ci qde aiperit 9 epcellerie f 5 ^b.vbi 
perbia^ s.ar .j.pucH eje eo q? aliqs gvolutare redit fup idqb eft.53n3rib.in.jt.li.et^moC 


fupcrbic JFo.xlvi 

3 liber no Diftinguif g capitula ficu t eeteri:fed3fi6. tractat ibide oe <Jbufda Vo4 
cabiilis per o;dtnc alphabeti :in q Dicit fic.Superb? Dictus eft:qz fug vult vide* 
rt cp eft.0ui em vult fuggredi qo eft.Tugb? eft. bec 3fib. X^ab et igifbec ro rcO 
cra vt volutas vniufcuiufcE feraf in id qb cft^ozrionarufibi.i£:t i$o mamfeftu 
eft^fugbia impoztatalujd qtf aduerfaf roni recte. X}oc aure facit rone pcri:q: 
fm Eriotiffiu in.mj.c.De oi.no.x£>alu aie eft pter ronem cfie.^n Bug.in.jtftij, 
li.De ciui.Dei c.jcitj.$t;q> fugbia eft guerfe eelfitudinis appetitus. z£r ire?. Sugu* 
in.jcijc.li6.oeciui.Dei.ait.Superbia guerfeimiracuroeu.0ditnaq3pfoctjequa 
litate fub illo:fed imponere vult foctjs Dominatione fua^p illo.zConfidcrado er£ 
go;fuperbia fm rationej fui obiecti^ut fertur in ajpetitum#>zie ejccellentie: fic 
aliqui ooctozes ponut eam interfeprem vicia capiralia.^icuntur aut vicia ca// 
piralia fm 2£boma vbi fupza.ar.vitj.queda fpcalia peccata eje quito multa ge* 
nera peccato? oziunf.ffScbo modopftdcratur fuperbia fm quanda redunda 
fiam generale in omnia vicia.i£t fic fugbia no ponitur mter vicia capiralia.Sj; 

Djcif pucipium ozigo tfundamentu omniu vicio?.vn /£cci.jt.ca.$: fic. Jmtiu 

©mie peccari eft fugbia:qui renuerit illam adimplcbif maledicr<> * fubuerter cnc^tigbfo q$ 

in finem .Tftota bic q> fuperbia bz initium ornis peccari Duplici rone. £zimo,p/' re t>i iniciuj 

prer caufam que inuenirur in orni peccato. 'Bam in quolibet peccaro inueniturois peri 

ptemprus Dei q eft queda caufa peccati, 0ui premptus eft auerfio a creatoze q 

eft in omni peccaro in quo ppomtur bonum comurabile bono inc6murabili.0i 

cur ergo fine cbaritare cetere fautes mbil funr.3 r 3 fine fuperbia alia vicia fnntc^ HD bia f u 

nibil.Sbftrabe ergo fuperbia a cozderuo x inuenies gfam coza Deo. Secundo ^a*^ Dc j= 

fuperbia f>i iniriu ornis peccarirqz fuit pmu peccatu ram in celo cg in rerra, *Ba rs i C elo m f 

boc genere fugbiepeccauit Diabolus in celo.vn 0*a.jtiitj.ca. 0uo cecidiftib ce fcrra p 

lo lucifer qui maneoziebarisicozruifti in rerra q vulnerabas genres. 0u i Dice// 

basin cozdc tuo:in celum pfccnda fug aftra celi ejcalrabo folium meuifedcbo in 

monre reftamemi in lateribus asionis :afcendam fug altitudine nubiti? fimilis 

ero altilfimo.bec ibi.Sic ena pmus bomo in paradifo terreftri pecca uit ^Indt 

ferpens ilietozruofusDitfradmulie^.X^cquaqjmozre moziemini. Scit enim 

Deus q? in quocucp Die comedentis ejeeo aperienrur oculi veftri. j£t eritis ficuc 

Dtj fcientes bonumt malum.^idic igitur mulier q> bonum elfct ligr.uj ad ve£ 

fcendu tpulcrumoculiSiafpccrucpDdectabile t tulit dc fructu illius tcome/y 

dir.Deditcp viro fuo.0ui comedit x aperti funr oculi ambo?.bec ibi .0uapzofl 

pter beatus Doctoz 0Jcgozius confideransvniuerfalem influentia quam babec 

liiperbia ad omnia viciamon ponit eam inter vicia capitalia:fed Dicit eam regi/y 

nam omnium vicio? x matrem.idco i3zego.in.cjcjc].lib.mozaf..ca.jtjcjciitj .Dene 

3pa nanrp viciozum regina fugbia cum Deuicrum plene coz ceperit moje illud 

jeprem pncipalibus victjs quafi quibufdam fuis Ducibus Deuaftandum tradit: 

quos videlicetDuces ejcercicus fequitur:quiaejc eispzoculdubio impozrune vi// 

ciozum multitudines oziunrur. /£t iterum ififzegorius ibidem ita fubmgir.TRa* 

dijtquijpecuncci mali fuperbia eft.Dequa (criprura arreftanteoieitur. 'Jninuj 

omnis peccati eft fuperbia. Septeni nimirum fmcipalia vicia De bac virulenta 

radicepfcruntur fc 5 manis glozia:inuidia:ira:cnfticia:auaricia: ventris inglu^ 

uiesdujcuria.^Bam quia bis fepeem fuperbie victjs nos captos Diabolus tenu£ 

(r.^dcirco redemproz nofter ad fpiriralc liberanofs pzelinm fpiritufeptifozmis 
gratie plenus venit.Xxc i6»zego.3fidozus etia in.g.lib.De ffuno bono.e. ]tjtjcvi$ 

Dicit lTc.0mm's peccans fuperb/ eftreo cp faciendo victa ptemptui babeat Diiii/) 
napcepta.TRectcergo iniriiipis peu fuperbia. 0uia nifi pzecelTerit mandaro^ 

Dei mobedientia:rrafgrcflloms non fequitur culpa.bec Sfido.i^t fic parj % f '£L 
perbia eft olm pcco? ozigo x pneipium. 


© c peccato 


Supbfaefl: 
petm gtufiiV/ 
mu. 

pjimaro 


4E&>upbfa eft oi m peccaro^ gvaufflimu 
lEcudo perm fupbic to in facris t cpturis arcp a bocto:ib> catbolicisbe 
0 reftaf:q: eft oim petof grauifltmu.Sed q> fupbia fitguiifimuoim pec 
catop^baf qdruplici ronc.fTJbzima ro fumif ex parre aucrfib:s./£t e 
ro feriSTbom. in,tj.tj.q.clxtj.ar. vj.vbibt fic.Jn peto buo arrcdunf.f.ouerfio ad 
eo mutabile bonu q marertafr fe babet in peto:? auerfio a bono incomurabiluq 
3 9 b* fu P?. r eft fozmalis z copletiua ro peti. parte aut conuerfiots no bab 5 fupbia fic 

bia maxima majrfmu perb^ qzcelfitudo qua fupb> io:dinate appetit f m fuam randem nb ba 
grauitare. bet majama repugnatu^ ad bonu virturjifedejt pte auerftonis fupbia babj nla$ 
jrtma graujrare q: in alij e petis bomo a beo auertif.^ehpter ignozanridivt^f 
infirmitaterfiuejprer bcfideriu cniufcikp alten 9 bont.Sed fupbia babet auer* 
fionc aoeo eje |5ipo qp no vult beo z eius regule fub^ct .'S£ln a0oeti 9 br qp cu oU 
Vicia fugiat a oeo;fola fupbia fe beotojponir. tMoprerqb erid fpeciafr b: Jaco. 
ittj .c.Q>be 9 fupbis refiftit.? io auern abeo z ei 9 pccpris:qb eft qfi pfeqns i altjs 
petis p fe ad fupbia priner.au 9 act 9 e bei ptepx?.j^tqi id qb eft: p fe poti 9 eft eo 
„ qb eft p aliudiiCofcqns eft qp fupbia fit grauilTimu peto?, fm fim gen 9 :q: excedit 
Scbaro m auerfioe q fo:mafr coplctpctm.2}ec;£boma6.<E£>cbaro fumif ejeptebiaff 

bolice alfimilatiois fic.£>tcut maio: £tus c illa q nos magis affimilat cbf o z an 
gelis beiaramai 9 perm i illud p qb magj alfunilamur biabolo.^irt 9 aut bunii 
litans no folii facit bomies fifes angefcrcd qb magis eft/cjcboib? facit angelos. 
Stibia fac Soupbia aut rare c inieratis atqj bombilitatistvr no folu faciat nos fifes biabo 
nos fitcs bia lo fed qb pei 9 eft eje augef faciat bemones.^n £a(Tiob,fup pfal.xviij.br fic.Su 
bolo. perbiabe angelo biabolu fecitiz boi mo:rc intulit:? a pcefla beatitudine cuacii 
auirroim malof maf:fcele# fons: vena ne( 5 tie.i£t 5 lido 4 n.ij.li.befumo bono 
c.xxjcvitj.bt fic. ferito fupbia biaboli afupna btltudine co:ruit.0jii§ oe #ru 



tertia ro 


petop tnirtu z finis z caufa. 0uia no folii perm eft ipa fupbiaifed etid nntlu pec 
carii potuit aut poteft aut poterit efle fine fupbia.2^ec Sug. x£t !0ern.aif. Su 
perbia be f liperis ac be celeftib? ad ima pdpirat .t> umilitas ab imis ad alta ele* 
uat. £lngel 9 be celo ad rartara c 02 rmr.be b mbo ad cclu afccdir, j£x bictis pr$ 
roffiUcrna ro fumif eje parte vniuerfatruine.^a builitas^feruac ?augecmc 
rita oim ^turu. ^ n Ibiero.in epfa ad Cell3ndd q incipir.^ec 9 fepture celebta 
ta fnia eft:bt fic/i^umiliras eft peipua pferuatrijc z qfi qda$ cuftos ^tutii oim: 
mbiUp ita e qb nos ira bnb> gratos z beo facianq* fi vite merito magnubumili 
tate infimi fum 9 .^>:opter qb feptura bt:^uato maio: es rato fe bumilia in oi 
bus:? co:d beo inuenies gram.i£tbe 9 loqmf p apfram.Sup q»c re^efeam m> 
fi fup bumile z rremcnrcfermoes meos^cruntn cd bumilitatc feqremo qofte 
dif aut fimulaf geftu eo:pis aut fracta voce ^boprfj q puro affectu cozdis cjcpzi 
mif.3^ec 2^iero.0ua fnia apte baf intelligi <$ bumiliras auget ? pferuat 


tes.fed fupbia p ojpo fitu exterminat z facit ruere o mes ^rures ab ania nra.^n 
3ub.i.ij.(i.bfum bono.c^xjcvitj.br fit. ^upbiaficuto:igoeftoim crimiuu.ita 
ruina oim tunl.Jpa c em m petd pmaiipa in pflfctu poftrcma. Tocc cm pzima 


aut i cxo:dio mente p pctm,pftcrm't aut nouilTimebe ^rutib? eijcit . ^nde toini 
petov- eft maxima :q: ram p virtutes c$ p vicia bumand mcnre extcrmmat.l^ec 
gfidouis.^tid f{ 5 :cgo 2 i 9 .in.xxxiiij-lib:o mozaliuca.xvti.ita inc^r. 3lia quippe 
vicia eas folumodo virtutes impettirquib? ipa oeftruunf.vt vidclicj ira parien 
tiam:gaftrimargia abftinctiamftibido ^tinenria? expugner, ioiipbia aure qua 
viciof radice bixim 9 ncquacp vm 9 jbtutis cxnnctioe ptentaebtra cuncta anime 


fuperbsc iFoxxvn 

mebza fe erigit:? quafi generalis ac peftifermozl» cozpus ome cozriipit: vt 

quid illa imiadjre agtf .eriafi efle jbrus oftcndif no g boc oeo; fed foli vane g Ite 

fuiaf.^uafi ein t^ramig qda obfeflam ciuiracc intercipit cu mente fugbia irru 

pif.z£tq oiriozequecB ceperit eo in onio ouriozejturgiriqzq ampli 9 res^cut^ fi$ 

ne bumilitare agif eo lari 9 ifta onatur. i0uifqe jbo eius in fe tyrannide* capriu» 

mere fufeeperie: boc^muoanuparif q> claufo cozdis oculo tudictj errate gdit. 

bec tf5zcgo.2}inc 3btero.in epfa ad oceanii oe vni 9 vjcozis viro.ep& incipit. 'Hu 

q$ fili occaneara mqr. 3 udiciii aut t ruina oiaboli nulli oubiu qnarrogaria fit: 

inctdut in ea q in puero bo:e necdu oifcipuli ia magiftri funt.bec 2oicro./£jt 0 ii ^ uarta r § 

ctis prj tertia ro.® Quarta ro fumtf eje parte gmifTiois. 3£ata eft em grauitas g ^ x - Jr 

fugbie qp plerump gmitrit oeus ruere alique in petm lujturie z in altjs petis vt ?Jvjr U0 $L 

cmtetpctm fugbie. fbzopterea fetus ^bo.in.q.q.q.clctj.ar.vi. m rnfioncaduj. * 

arg.br fic. Sic in fyllogifmis oucentito ad impoflibile quadotp alu}s puincif g 

boc q> ouctf ad in coti cnice magis niamfeftu: jta em ad puiucendu fugbia bo/^ 

minuioeus altqs punit gmittens eos ruere in peta carnalia que eria z fi finrzntt 

no:a tamc mamfeftioze turpitudine ptincr. 2^>in<r^fid.in.tj.li6.oe fum.bono c. 

jcjcjcviij.oicfic.^ttlius eft arrogati inqcuc^ vicio labi z bumile polt cafum oeo permittit 

fieri :q$ g elatione fngbire grauiozccfc ruina z oanationc g fuperbia fu mere, bec be 9 ruere et 

3fidoz 9 .£)oc ptj oe £aulo apt'o <\ in feba epfa ad i£op. cap.jttj.oe fe ita ait.i£t quare 

ne magnitudo reuelationu ejttollat me:oat 9 eft mibi ftimulus carnis mee ange 

lus faebane <j me colapbijer. Sug quo rcjtru fanctus^bom. in comento aureo 

fug feba epfa ad /Cozintbiosara inqr.Scicdu eft qz pleruq? fapies medic^peu 

rat z gmirtit fuguenire infirmo minozc mozbil vt maioze curer v£ virerjficut vt 

ruret fpafmu recurat feb:c.2r>oc euiderer in fe btus apfs a medico aiapono no 

ftro 3efu cblo factu ondir* /£bzs em velut medicus ania?. fumm 9 ad curandii 

graues ale mobzos gmitrit plurimos electos fuos z magnos in mozbis cozpo# 

grauiter affligi. i£t qb plus e ad curandii maioza crimina gmitrit incidere i mi 

noza etia mozralia.3nfcr oia petd grauiiis petm eft fugbia. 'Baj fient cbari* 

tas c radijt z iitiu oim ^tutuific fugbia e radijt z iinu oim vicio^./£cci.jt.c. Jni 

tiiiois peti fuperbia.^ib ficptj.iCbariras em ibo b: radijt oim jbtutu: qz piun^i 

git oeo eftvltimus fmis.^n licut finis eft pnctptu oini ogabiliu.ita cbaritas 

eft pncipiuoim ^rutu.Sugbiaaiitauertit a oeo.z£ft em fuperbia appetit 9 in^ 

ozdinatus ejtcellerie.Si cm alitis afperit aliqua ejtcellentia fub oeo. Si mode^i 

rate <5dem afperir? ^terbonii fuftmeri pot.Si i^o no oebito ozdine:por cjdcm 

alia vicia incurrere fcj ambitiois .'auaricierfeu inanis gtie z bmoi. ^Tame no eft 

^pzic fuperbia nifi qn qs agaerit ejtcellentia no ozdinado illa ad oeu. j£t ibo fu 4 

perbia^zieoictafeparaca oeo:^ eft radijt oim vicio^ tpeflimuoim: 1 ppterqb 

oeus refiftit fuperbisrvc bz 3aco.iiq.ca.€iuia ergo in bonis eft majtime mare'/ 

ria bui 9 victj:fc 5 fuperbie:qz eius materia eft bonu gmitritaliqn electos fuos im 

pediri e^aliqua fui parte:vr g infirmitate vel per alique oefecr u. j£t align ctu 

per petm mozmle:ab bmoi bono:yr fic ejt bac parte bumilicnfq^ eje illa no fuper 

bianu£c bomo fic builiarus recognofcat fe fu is virib? ftare no polfe. ^Jn bz ad 

iRoma. viij.ca.^iligetib? ocii oia cooperanf in bonu.no <5de ejt eop pero :fed eje 

ozdinatioe oci.®]^uia igif apl's magna babebat fuperbiendi materia. 

mo qjtuad fpcalc electioncqua a ono electus eft.3cf.ijt.ca. ^Jas electiois eft 

mibi ifte vtpoztet nome meu coza gentib? z regit» z filtjs ifrt j£Scbo qnrum 

ad fecrero# oei cognirionc.^n.tj.ad /Co^.jtij.ca.oicit fe rapru m tertiu ceinz iu 

paradifum vbi audiuit arcana fi^ba q no licet boi loq. fp^erno tpeu ad malo^ 

gpdTionejqz.ij.adO^.ri.ca.ait.Jn labozib>plurimis:in carcenb? abudanti 9 : 

in plagis fupza moduun mozal» frequeter;a iudcis qnquies quadragcnasvna 


Se peccato 

mmuo accepi. 2>r virgis cetus fum: femel lapidatus fum:rer naufragium feci. 
([Quarto qntiiad^ginalc integrttatcrqz ipe Dtcit.j.ad iCo?.vij.ca.^Iolo aiit 
oes boies eireficutmeipmjri^uintoqntu ad bono? ogarione: qz.j. ad £o?. 
jcv.br. Sbudanrius illis oibHabo:sui.no ego autjfed gra Dei mecum. fESejcro 
fpcaliter qjtti ad majcimd fciam qua emicuit q fpcaliter inflat, 360 otis ei adbi 
buic remedui ne in fugbia ejtrollcref. j£t boc eft qb br./£t ne magnitudo reuela 
ttois mibi facte extollat me in fnperbid;oat 9 eft mibt.t.ad mea vtilitatet biulta* 
rione.i^at 9 cft mquamibiftimul 9 cruciascozpus meug infirmitate cozgis vc 
aia fancf.0im ad Iram bz cpfnit vebemeter afflict 9 ooloze iliaco, 'JJJel ftimul 9 
carnis mee.i.pcupiTcetie furges ejt carne mea:a qua mulru mfeftabaf . vn 3ug. 
br q? inerat ei mot 9 pcupifcetie:qs tn biuma gra refrenabat. gfte incp ftimulus 
eftangel 9 fatbane.i.angeUismalign 9 i£ftautangel 9 aDeo miflus feugmifiiis 
fed fatbane interio eft vt fubuertarroei vero vtbumiliettpbatu rcddat.SDme* 
at ergo petoz fi apte z vas elect ibis fecur 9 no eraf.bec bo. Thlc ^iero.in epfa 
ad i^uftocbiu filia fancte *£>aule dc £giniratefuanda:cpfa incipit.&udi filia x 
vide z inclina aure tua:bc fic.lBi apfs vas electioist ppara^in euageliii cbu: 
ob carnis aculeos x incctiua victo? repmit cozp 9 fuu z pufruti fubtjcit ne altjs p 
dicas ipe repzob? inueniaf.l£c tft videt alta lege in mebzis fuis repugnante legi 
metis fue:^ capriuu fe tn lege ouci pcruSu poft nuditate ieiunia :fames.carce* 
re:flagella:fu|plicia i femetipm reuerfus ejtclamar. gnfelijc ego b 0 me liberi 

rabie oe cozpozc mozr<; bui 9 . 3 £u te putas fecurd efle oebere^Caucquefo neqn $ 
te Dicat t^.^irgo ifrlf cccidir.x no eft q fufeiret ea. Eluderer loquar. iCuomia 

f ieflit oe 9 fufcirare:^gine no pot poft ruina. ^al5 qde liberare De pena:fj no va 
et cozonare comipcd.bec £>icro./£jC Dictis ptj quarta ro qua^baf fugbia fbze 
oim pero? grauilTimu. i£jt bocipo qp p ei 9 remedio:De 9 pmittit boiem incidere i 
ali\pctd mtnoza.JpMoprerca gftdoz 9 in.tj.li6.oe fum.bo.ca.jtjcjcviij.Dicit;fic. 
0 mi vteio Dcterioje efle fuperbia^feu^f f> q> a fumis g Ponis z pmis aflumif: 
feu q> dc ope iufticie z Quitis cjtozttur.mimifctf ei 9 culpa fentif. “ZLujturia fl?o car 
ir. ri , n< »1^ 100 notab(lisoib) eft:qtn ftarim p fe turpis eft .i^crnpefanteoeo/fupcrbia 

l^utpa minozeft.Sedq Detinef lupbia z no fentitdabifcarnis lujcuria:? percae buili* 

Die mm len atus ^ a pfufioe furgat z a fuperbia.bec gfib.gbo glo.fug illo fbbo ps. Sugbi 
Dirur. ( m q agebat vfq5quaq$:btfic. ^ajtimupctminboieeft fuperbia qz inde mana* 
uit nri Delicti ozigo.£ 5 uper qua aurozttate fozmaf talis ro.gilud eft majeimu z 
grauilTiinu oim pero?- qt 5 » eft vniuerfale pneipiu z o:igo oim. f5 fugbia eft bmot: 
vt ptj ei autozirateallegataiergo eft grauifllmu oim pcto?.ft3te? fug illo ver 
bo ^auid.i^mudabozaDdicto majtimo.glofa 6tfic.S-oeltcto marimo^i.aDe// 
licto fugbie qb e vlcimii redeutib? ad oeii pmu reccdcrib? a $0. <S>ug q autozi 
rate fozmaf ralis ro.gilud eft grauilTimu oim peto? g q$ pmoaoeo recedif: et 
vltimo ad oeu redif :fj tale eft fugbia vt tt glofa allegata: ergo fuperbia eft oim 
peccato? grauilTimu 

®jS5uperbia eft oim peccato? periculofiflimu. 

. j£rtio Dicimus cp fuperbia eft oim peccato? periculofiflimu. *Ho ts ergo 

•Rota tria c ma oc f u ^bia fm iRcberru bolkot in comcnto pclarifl'imo fug li.£>ap. 

mala fugbie lectioe.ljttj .^zimo fuperbia inter oia vicia eft magis generofnm nafcen 
Sugbia eft ,0?c6o eft petm magis animofum inuadedo. ^Tertio eft viciu magis caute* 
perm gene* i 0 f um aUiciendo.gnpmisfuperbiainteroiapctdeftva!de gencrofumnafccdo 
tofum q. c q. fpyaie vtpote qo inter angelicos fpus ^dinuentn eft. /£t ibo nobiles men 
res nimis impeditt agi tat. vn i}iero.nir.0uperbia natbe celeftis:fublimiutn 
o metit metes z quafiad,{p:ios reuolans omisragaerit gfiam z puritate boim 
irrupererque De gfta z puritate angelo? crupitJvt quos inuenit participes natu 


fuperbie 


fO.XLVIII 


re faciat pfozrcs rutne.bcc 2}iero.l£tia 2}ugo m.jji6.cscania:in<^r.&!pcibia 
in cclo nata eft fed velur imemoz qua via mde reciderit: illuc poftea redire non . . c ft 
po f wtr. T)ec 2ougo.f[Sfcbo fuperbia eft viciuvalde a ”i*J^JV ”1 vJciuaiofii 

no parcit loco.no gfonernd tcmpozirno ftatui. 'Ro parcit qdc fu^rbta loco, qa a 

quato locus folennio::raro fiipci biapmptioz. ® n in pgreganoib?: m pdicatio// 
nftptfn dbufcuq> negoctjs publicis ftatim fuperbia fe imifcet: qz tncccfta i m lo4 » 
co facro valde lucrat: vbi vtriufc^ fejtus gfone in oznatu:in geftu:? maxime m 


dent q$ ocucrioni, j£tia fugbia no parcit alicui glone. "fra fpus ille malignus fu S«pert)i9 
pcrbte eria cbzm tnuaftr.Bn Ueo papa in f mone quadragefimalt q incipit, %\ 
cet nobis oitecriflimi atpzopinqnte pafca:ica inqr.Semg qdcm tibi o aia cbna tctamc 

na vigiiandu pera foltms tue aduerfariii fuitine vllus pareret locus rentarozis 
infidtis.^odo tibi maio: cautio z folicitioz eft afiumeda pzudcria qn idej bo// 
ftis tuus acriozi fetiit inuidia. i£r paru infra ita fubiugic. jCaptat indefenus et Rota 
Dutgilfiquas reperiar oues a facris gregifo negligcntius^euagantes: quas per 
jpcliuia volupratu TOeuejta lupirie:inoiuerfozia moztis inducat. 3nflammat 

, iracBiras:nurritodia:acuitcupidirates:irridetptincnna:incitatgula.^ucem 

tenrare no audeat boftis.q nec ab ipo oiio 3<tfu cbzo conatus fue fraudis abfti n 5 

ituit.becTLeo. ^e modo renrariois cbn babes oilfufe ^artb.iiij.ca.lOISnB^ pc n cic fmio 
bia quoqs no pepercir pttto angelo fcd illujua fraude oe cclo inpfundu inferni £ n g C «y^ 
plirauit.Soieparirer^mu boiem 3da q fuit creatus in babirib? namralib? inte m0 ^ 
gris z gfecris.^t bzcuiffugbia aggredtfvnuqucq; boicj ctia fattet tl.z£t Dicere 
libeat illo 'Juuenal' q in fnty.itj air.iCoe id victu eft bic viuim 9 ambitiofa paug$ 
tate ocs,i£t '33alcri 9 ait.*Hulla fa celfa builitas q oulccdie gfte no rangaf .40ic 
35crn.in fmoe t> aductu q tncipit.2t>odie fres aducnt 9 ininu:6t fic.j^utd tu fu 
perbis terra z cinis^i fugbicnto angelis oc 9 no pegeit q$to magis rtbi purrev 



ipm qj fidenbj euetts clari 9 micarc etcrnaobfcnebzauitcaligie lucife^.i^ucno 
mo angelli fjagelo^pmu i oiabolucomurauit.^n^.pfin^indcs boi:qua pce 
perat in femctipo i eo pegit imqrarcifuadcs vr lignti ventu guftas fieret ficut c - 
oe 9 fcies bonu z malu.bec :0er mCD£° lc <i nrcr Ingbia no geit rgi. *ftd c^to oi^ ~ . rcoo 2 i 

es fuerit facratiozfic in nataii.pafca.pcfccoftetbmoutatomag^ifeftatbo^: k 

min 9 tn nocte c£ oie.Sugbia ei amat lucc:q: ipa t.lujt ft oc vna p:ia. Smbe ci 

tafugbia lujt venere $ celo.^b fugbj ti a iug:qz fugbia'a fiipcr^vemt.^UTu 

perb? ^z qz tcditfup id q^eft.JUegdzfunbircqvultfup fevffup alios ire. vel 

fugb? aut fugbics oz qfi fup fe aut fnp alios iens etymologia c.4£i£tia fuperbia 0upbia nw 

nulli geir ftatui qnoes iuadar.^Baagiratfenesp uiuencs ?cc6uerfo.TReligio//ligcit ftatui 

fos p fectares z ecowerfo. fluites p pauges z ecotra:ffriecros pjugiozcs z eco 

lierfo.^tno fitq feabfcodatacalozeei 9 . tertio fu gbia c victii valde cantet 

lofii i allicicdo.qz eria ejt ipis bonis ogib? occafione fumin vn ^ug.i ICre natu^ 

ra z gfa:ait.i£erera victa i male fact$valet:fola fugbia ena i recte factj e caucda 

gte^z Bug.i cpfa ad oiofco?- ftc Sr.^icia q|pe cerera i pcris.fugbia £o in recte 

ScrJ tirneda e.^Bctlla q laudabifr facta ff ipi 9 laudis cupiditate amittaf.loec 

^ugu .i^r in rcgfa ad clericos Buguftin 9 br.Slta qcucp inidras in malis ogib> 

ejtercef vc fiat:fugbia ^o eriabonis ogib? iftdiaf vt pereat, fC^5 qftt 0 i*nimn 

pulfat.TFla ejt ^bis Suguftinividef q^fugbia no fit. graiulTiinucim pct6^. i£t 

fozmo tale ronc arguedo fic. j^uaro em aliq6 petm Difficilius cauef:rantovidev 

rur elfe lcuius:fed fuperbia Difficillime cauer ur:qzvc inquit Bug«ftm 9 i n aucr * 


©c peccato 

rtfaftb? allegatis, fupbt a ena bonis opib? tnffdiaf vt perear, ergo fugbia non eft 
grauiflimii pcroj.iRndci biueqfttom feriis ^bo.in.tj.ij.q.clctj.ar.vp ficoiccs 
3 liq 6 periri DiitVcdccaiiefouplicircr.^no modo#>fcr vehementia impugnat 
riois:ficur ira vebemerer impugnar,gxer fuu tm perii. /£r § ad boc Difficilius cft 
refiltere ?eupifcctic4£ter eme ?naruralirare:vc x>icif m.ij,li&.i£rl$.i£t ralis Dif* 
ficu Irae vitandi perm grauirare peri Diminuit: qz <gro alkjs minozis renratdte 
impetu cadintaro grauius peccat, vt Hug. 6 r. 3 lio modo Difficile cflt vitare ali 
q6 perm^pter ei 9 latentia. j£c boc modo fupbia Difficilecft: vitare.qz eriaeje ipi$ 
bonis occafionc fumir vt oicrii eft. x£t 160 lignarer Hugu. Dicit q> bonis eperiba 
tnfidiaf. j£t in pe.6z.3jn via bac q ambulabd abfconderunr fupbi laqueu mibt. 
ruo/ 3 dc L rco niot 9 fttpbie occulte ftirrepes no babet majtima grauirare a nteq* p iudi 
«ii Cl ** r ^ n!0 &*pk*ndaf:fed poftq* ocpbcnfus fiiertr g ronc:tuc facile euitaf multi 
Mirar* 5 * 7 pUci ronc.fMimo ejt pfideraroe^jzie infirmitatis :?m illud i£cci.p.ca, j^uid fu 
mrari perbis puluis z cim'efSc6o eje pfidcratioe magnitudinis oiutne :fm 1II6 3Job 
pv.ca .€>.uid redeuarco: tiiil:* quafi magna cogitas attonitos J)abcs oculos* 
t&uid tumet otra ocii fpue ruus^erno e%. impfccrioc bono# pe ijb? fugbit bo 
morfm illud./6fa.jd.ca.0ie caro fenu-z oie gfia cius quafi flos agri.j£jciccatu 
eftfenu:*: cecidit flos. jgt in ca.ljciitj»/.£faias ait. /£t f^cti funuie vt imudi 0 ce 
nos:? quafi panus menftruate vniuerfe iurfieie noftre.bec Sbomae. fy oictis 
pr$ qualiter fugbiaeft petiti giculofiffimum. 

Ipoiipcrbia eft fignu oanaripie in boie t q funr fugbo& ligna. 

£d q: tcftc clariflimo ooctozeiQizego.in.jtjricvdib.mozaf.ca.pjctj. i£uidcit 
f riffimii fignu repzcbo^ fugbiacft.Htecorra.bumdiras electou: vrple* 

niue tn tractatu oecogniroc elecrou a rcpzobie ejtplicamue.3 00 no rm 
JHota qpbe^ ocm fugbie nota:totis realfump tie virib? fugere renem ur;federia,jpter enezmi 
bem 9 fugerc tacc fceleris.-pfozria queq; familiaritatce arqs amicitias fugbo^. botm cauti 9 vi 
r °ilf tatC * l,// mc Pebem 9 i£]tcplo beariflimi 2^ieron^mi q a reneris annie fuperboe curtos 
l^rbo?- oefpcjctt.^n 3 r)itro.ad OBigau bifpanu cecu.Jn epfa que incipir.cgcp mtbi m t 

to? fim ofeiue pctop:6t fic.^Ribil ira a pucricia virare conai^fum qj tumett ani 
mu t erecta ceruice oei prra fe odia < puocantc.'Boui em mgrm *i onm *i ocu me 
um m carnis bumilirate oijrilfe: Rufare a me quia mine fum z humilis cozde. 
2^ccX>iero, em fugbia rate maligmtafie:vt etia fu pb). no poffit rokrare auc 

t»iu ferre altu fupbu.160 ^nnoccri 9 in li.oc miferia pdinote buanc;6t fic. 0mis 
fercvictofue oilfgir fibt firemifolue fugb? oditclaru. vn inter fugboe femg funt 
iiirgia.bcc ille.^poed occurrit tmbttatio.iCu ei ©ebeam 9 vitare afoztia fugbo 
ru uijtra pfiliu Iniero n^m i qucrif.€htena funt ftgna ftigbozu bolm :aut qualis 
eo^ ?dtrio:vtilloe cognofcereac fugere valeam 9 , ^buicqdioni rndet rrcet>o# 
Signa bo// crozee carbo lici :quo^ ^mue cft 3 nnocenti 9 papa q in fmoncbeare|bgm»e 4 ui 4 
mmil fugbo ctpir.J/rculu Pbi fcctt reje 0 a tomo :6t fic. ©igna p que fugbta fe fozie pzodijf. 
rum. becfunr.Sugb? fenio? no obfuat mandata :fediudicat:oDiurgat:rebcllat :auf 
murmurat.Simplices irridctmaturalcegellue mozib> anponir; in incepto pti 
tiajtrnn locacitare mozdaf:clamofu6 in loqndo:fa(lidiofue \ audicdo pfumptuo 
fue inoocedo,@ncrofus etia amicie;imperiofue fubt ecrio : ingrat 9 bn fi c tj e :in ♦ 
flatus cbfequijsrceruijtinflecibiliejfaciee refu pina : oculi fubltmee: buc illuccp 
furiofe refpic ires;naree fpiraree iiurfae:^ fublamnntcs fccmara rtftb.l aicollu 
erccruirifueincofmcszfubullice: vultus gelluofue;cozpusrigidu;inccirue:fe 
fttuusit a mfictofii s.J taep fupbia femer ojtctat p oia mebza fer c:z cilcra fibive 
dicar r fuirecogir.i^r pmnddein cozde nafcifaujtfa iU6.j^ncnacO-ejcaltafti5 
coz meu.?£uc.) .^ifpeifir fupbos metecpzdis fm.g)eindir p ejcretiozamcmbza 
femet esurit 7 Cjtpompar.ljcc innocentius. Sc6s oocto? <J 1 nder^ofue quefi 


fuperWe 


iFo.xux 


ftiot cft btiflimus &:e$on v <5 multa tn libzts fuo£ mozaliu oijtit ce fignis boitn 
(iigboip. Signant? aut in.rjcjcvJtb:ox.jt:tjc.vbific6rCucfte nacpfugbtaapudfe _ 
cogiratiocrumentib? ineft clamo: in locutoeiamaritudo tn filcnrto:ciflbl.tmoin fugi 

bilarirateifuro? tn triftieia:inboneftas tn acttoe.boncftas tn imaginc.erecrio in 
inceflurrancoz in rcfponftoe.^oa mens femg eft ad ingcrcdas prumcliac.vali? 
da ad toleranda infirma :ad obediedu pigra:ad laceffcndos^o altos impoztuna 
ad ea q facere cebec *i pualec ignaua.Sd ea aut q facere no ccb^ncc pualet pa 
rata.i^ec in eo q t> fpore no appcttrrnulla ejtbozratioc flecnf.Hd l5aut q 6 larcnf 
cefidcrat qrit vt cogaf.qz cttj metuit cjt cefiderio fuo vilefccrcioprar vtm in ipa 


fua voluntate tolcrare.:bec g5zcgozi 9 .3nrcr omnia autejtrerioza mebza fugbia cenobia txr 
[uajt ^quafda fcneftras oftcdit: vcatr 1 0zego«tit ( ]t£icitti 


t'.ca.]tv).Slioqtiin ©a uid nequac^ tn pfal.cijttjfer. *|bopulu btimtlej 
kt, oculos fugbo# humiliabis. 3fte£ tSzegoz.tn.jtvj.ltbzo mozafca. 


Ubzo mo:af.ca. 
faluu facies:? c 

jtjtjcv.prracras illud 3ob.jcjttj.c.0ui cm bumiltat 9 fuerit erit iri gfta.i 4 inclina 
tiertr oculos fuos ipe faluabtfjcictt fic.lRecte aut cictf 0ut mclinauerir oculos 
fuosipefaluabtf:a: qutii p tt^zo^mtnifteriucepbcdipor:^:imafupbicoftc 
fio elfc tn oculis folet» 2}inc em fertum eft: /£t oculos fupbo^ bumtliabis. 7r.\c 
De ipo ftigbicntul capite cictf, 0mnc fublime videt .^mc ce illa q ei g infidelfy 
fatem adbefft feptum eft.igenerario cui 9 ejccelfi funt oculi ? palpebze et 9 tn alta 
furrec te. 0culos § inclinare eft nullij rcfpiciedo cefpiccre;fcd fe minozc arq$ (in 
pare cuctis $0 a fpicit eftimare.Saluabtf itacp qui oculos inclinat. qz 4 falfum 
fugbte jbticem Deferte: veritatis alrirudmeafcendir.Ibec t5:ego:ius, ^zoprerca 
cbzs ? purilftma #go 4 fucrurcuo clartlfmu fontes bumtlitaris ? clcmetie ba H 
bebat oculos mifericozdes/modcftos/fimpltccs/ceplTos ate^ demetes .(TCety 
ttus cocto:4»*efpondetqft:toni noftreeflmagtftcr iSmlbdm^ paldus4fuitna 
tionc gallicus ozdts pdtcarop vir tam in oiuinis feripturis fecu lartto lirrcrj 
cruditifiimus.tgut plura clarilfima in vtraq$ faculrare volumina cdtdir.^ic 
in fumma ce victjs ? vtrmrib tractatu ce fitgbia ciett ftc. 0mnis fugb? eft: toro 
lerabilis:babitu fupflu 9 :ince(fu pompofus:fibi quoqj ineft ceruijc erecra:facies 
tozua: truces oculi:ce ; loco fugiozi femg tractar.-meltoztb fe pferri affecrar,fen* 
retias fuas facraq? i £ba tactanreuercnttdin obfcquio no feruar.^>cc £3uilbcl/> 
mus/fbatet iracf* ejt cieris refpofio qftionis. fTScd ad maiozc omntu coctozu ^ f . 
intelligentiafuntciligenf aliqpftderanda./6tpmo ^intfocs fpccies fugbie nui p^neiirma# 
lapiculoftoz mulla matoztntojticatioanima^mulluintcroiarigna repzobo^ cui ‘njbia tn 
denti 9 cp illa fugbia q tegif ftgnis bumilitacts.bec no mea.fcd ciut T>icrcn^mi rer ® m6 
fnia eft.felri ad /Cellantia in eofa q mciptt.^etus fcprurecelcbzara fma cftiita eiu& * 
inquif.B-ltud cft em ^rure babere.aliud ituris fimilirudine.Sliud cft rep vnvlt 
bzas requt:aliud^tufem.2^ulro illacefozmtez eft fugbia q fub 4bufdam bumC 
liratis fignis latet. 'Befcio cm qitomo rurpioza funt vicia cum £ruru fpeciccela^ 
tur.l^ec 2Dteronvm 9 .2}inc 2Barc 9 tulit 9 inpmo libzo ce otfictjs $t ftc, SUori^ 
aure tmufttctc nulla capiraltoz cg eo^:4 cu majtime fallunt id agunt vt boni viri 
efle videanf.([ 3 re 9 - nora q> ibrus bumiltrarts q ctrccreoppontf fuperbiezno fo J>mlifas fa 
lum tn roto cozpeciuinc legis comendafeoqpfttaprijfmiungnu electo^ cci:fcd a ^ a 
ctia ab vniucrfis ra pbts q$ coctozibvfcg ad aftra laudito cjcrollif :qz cft pferua coctozib? cjc> 
tric cuftofcp ^turu otm.Jdctrco toto cozdis cefiderio qutrcdu nobis eft:q fit ve ro [bf ^ 
ra bumilitasme^^it^ vmbws fcquamuterrozis: 4 : tande inueniamur ererna 
mercede fruftrati.qz fteue ciuus l^ieronYm 9 ad ^emetrta in epfa q incipit:Si 
fummo igenio:fcribttfic.0uamultt fuperbia libertatis lococucut.Bdulationc 
jpbumilitarefiifcipiHr:malicia pzudcttcamplectunf vtce.t ftnlticie fitnplicitatj 
nome iroponut:arc$ fallaci ac pefllma occepti fimtlttudtnc vicqs^> ^tutibo glo« 


©cpctofupcrbic 

1‘fonf. 2Vc tl!e. duapzopter ipe parer oocro^ 23icronym 9 vitra mediu ciufdej 
Sim i it 3 CJ> ^ P u l crc oftencUt nobis q fit £tus vere humilitaris vr illa amplecrf ac pfequi 
rajmuitas valeamiisntarubmges.^icrabumilirare^iigicsUlla TectareqveraeftjquacbzS 
oocuiKm q no fit Tupbia inclfiTa.2£)ulri em pruris ei 9 vmbza:veritatc eius pai* 
d fequunf. perfacile eft cm atique veftcm babere ^tempta :falurare TubmilTiue: 
manus z genua oeofculari:inclinato ut terram capire:oculiTq$ ociectis humilita* 
tem ac mauTuerudmc polliceriftenra voce ac tenui Termones infringere: fu fpirare 
crebzi 9 :* ad omne verbu peccatoze ac mife# fc acclamare. z£tTi leui Termone of* 
fenTusTitptmuoaftoUereTupcihu:leuareceruice:t oelicamilluozisfonumin^ 
fano repente clamo:e murare.BUa nos humilitate cbzs oocuit 4 nos ad ejtem* 
pium Tuu bozra? Dices :g)ifcire a me quia miris Tum z humilis cozde. 0ui cum 
maledicere? no maledicebat:cupatere? no cominabaf.i&ua nobis bumilitatej 
btus Petrus infinuar.^ifericozdes irnjt z humiles no redderes nialu $ malo 
nec maledictu^ maledicro.&uferanfomia maledictajfebo?:ce(renc Timulan ge 
ftusit anre occaftone Termo placid 9 . £Jeru bumile patietia oftcdit iniurie/ftul* 
■ftota lus § vnqj; in mente tua vilius fit victj locusmibil in re Tugbum nihil arrogans: 

mbilm re faftidioTum.Spud ocu no eft quiccg bumilirate Tublimius.Ibec 2 tm'c 
ronym 9 .i£riam 2}fer©nym 9 ad Snromu monachii cui Tuperbiecrimen impiw/ 
git:eo cp oece interpellat 9 epiftolis no reTponderit (z eft pnctpiu epiftole) ita in? 
quit.^omin 9 nofter humilitatis magifter oiTceprarib? oe oignitateoiTcipulis 
vnum ajpzebendit e paruulis oicens.0uicunq$ veftru no fuerit puerTus Ticut 
infans:n6 poreft introire in regnu celo#.£i$ ne rm oocere nec facere videre? :im 
pleuit ejcemplo Dum DiTcipulozu pedes lauat.oum rraditozem oTculo ejccipition 
ioquirurcum Tamarirana:oum ad pedes Tibi Tedente 2£>aria oecelozum Di?pu£ 
tat regno :ou ab inferis reTurges mulierib aipareTcic.£>atbanas ant ejtarcban* 
gelicofaftigionoaliaobcaufam niTiotrariabumilitati Tupbia:t iudaic 9 jpftis 
pmas Tubcarbedras z Taluratioes in rozo vedteas. Reputato antea in ftilla Tttu 
legentiu ppto Tuccede re oelec 9 cft./£ocra Topbiftas q; Teculi z fapicres m$i *£>c* 
trus z 3acob? pt?caroze&mirtun?:cui 9 rei cauTa Tcprura ait:0ugbis oe 9 refiftic 
bumilito autoatgram. ^ides frater qlcmalaTit:q>aduerfariu babj oeu.ob q6 
in eudgelio:i£e pbariTe 9 arrogas fpcrnif; z b umif publican 9 audif .T)ec oiuus 
jbicronym 9 .i£t Tic prj <$ vera humilitas eft q oc Te parua ejetimar et bona al 

terius Tine inuidia z liuoze comedat: vt inqt btus rShcgoz. ^el bumilitas vera 
■flo fg» eft:q bo veriffima fui cognitioe fibimetipi vilefcit:qz Ticut ait btus aScrnar.Tug 

cantica.^erecuda quijpe z bumilis oebet eife Tatiffactio qua emenda? fuperba 
trangreflio. ^el P m 3^ugonc humilitas eft ejcmtuitii .ppzie pditionis voluta 
ria metis inclinatio.1r>ic iCaffiodoz 9 Tup illud ^auid:3^umiliat 9 Tum vTcpqua 
c^:oicit ftc.tber humilitate membza cbzi Tctunt oiaboli victiTeTupbiam.per bac 
fideles Tupza regna^ficiunt.^er bancTugbia tyrannica Tuperaf. per banc in eter 
nu martyres cozonan?.nec poreft oict pfectus q bac ]i?fufe eft gnarus. t}ecj£af) 
fiodozus^emu Ti fcireoptas qn Tupbia vel vanaglozia:ambitio:pzefumptio:b^ 
pocrifis:talie Tpes Tupbie Tunt peta moztalia vf venialia: vide in tractatu oe cog 
nirioe peccato^ mozralium z venialium J[0ed quot aut qnte fint Ipecieeaut fi 
lie Ttipbie ofteudit quida aucroz Tine nomie 4 fuit acuti ac vehementis ingenij & 
bis verfibus Dicens. 

frarobrt Tuperbus:ridet:pTumptio:iudejc 
2iirins:ingratus:blandi?:fcandalareddic 
3Blafpbemat:Dubi 9 :ndfidus:TciTma:^)ban 9 
3nanis:iactat:prctio:no obedire 
X>ypocrifis;Difco;s;Durps;reodigit;auda^ 



©cpctoaiuricte IFox 

{[j&e peccaro 3-uaricie. 

Lancia quegrece oicif pbrlargiria eft inS giuMm 

ozdinac 9 amo: babediDiuiriasfm Cbo.m.i.tj.q.ljcjcjcutj.arn.j.-r i.tj. ricia* 


tj.q.cevitj-ar.j.j£t ire?- in comento aureo fuppmaeplaad SDmo.ca 
_ em Nugone in.ij.li.Declauftro ante, ^uartcia efl Tua tlltcire 

retinere z aliena ocupifcere. ^el auariciaeft amo: Diuiria? infatiabilte.^zoptfl 
ca gfido:^tn,jr.li.i6cvm.6r fic.&uar 9 ee eo oict 9 eft: c? fir autdus auri:* nunqj 
optb) ejtpleaf. * qnrti pi 9 babuerie ranru pl 9 cupiar flacci fup b pco:dare fnia q 
ait.0icmp auar 9 eger.j£t Salufti^^ec^auaricia copia neqp inopia minuirur 
ilecgfrt.ilec folii auar 9 oicend 9 e <J rapit akena:vr mdcSug-fccl ille auar 9 e 
4 cupide (eruar fua.^el fm brm ^bo.iiui^.q.cjrvip.ait.tj.'Bom? auaricie am 
pliarit eft ad oem imoderatu ajperitubabediquacucE re.ficuc if$:eg.6tinqdam 
bomet'q> auancia no eft: folu pecume.Ted eria feierie z alritudinisjcu fup Debitu 
tnodu fublimiraa ambif.* fm b auaricia no e fpfiale pcrm.i£r b mo loquif S‘u 
guftm 9 in.uj.li.De libe, ar.fic Dices. 3 uaricia cj grece pb^largiria ti no in folo ar 
gero vn nomeoujriffe refonanfed i oib) reb> q imoderatecupiunf inrelligeda eft; 

£tia 2^ugo in.tj.li.De clauftro ante fic ait.Buaricia e gtierfeu qriilibet re?, infa4 

tiabilis z inbonefta cupido.gte?- Bug.* allegaf a mgro fnia?- (n.tj di.oift.eef • 

Di.fic.Buariciaeft imoderatabndtcupidita$:q no rm pecumc;fedetaltitudis 

2 fcieriercu fup modii fublimitas ambif.JJjSed occurrit Dubitatio; fi auaricia e 

amerit 9 inozdina^mo folii pecunicifed eria fcicibonozis z cuiufcuq; alteri 9 boi 

l£u fupbia ftrino:dinac 9 afpetit 9 fcie z bono:i6:fequif q>fupbia firide perm q6 

x auartcia.f5 b eft falfuj.q: fupbia z auaricia fur duo Diftincta pera § pdicra Diffi' 

nirio generaf De auaricia no e bona nec fulficienf Data. (C&uie obiecrioi riidec 

ferns ^bo.i.i.jq.q.ljcjcjairj .ntif.tj.vbi ^6r:qp fupbia *auancia cupfrDrnr. tMirno 

q: fupbia refpicit perm eje pte auerfiois a Deo:cut 9 pcepto fupto fubtjci recufat.* 

io fupbia 6: initiit pcriiq: eje pte auerfidie icipit ro mali.Buaricia ar f fpicit pem 

€jc pte puerfioia ad bonii comutabile eje q perm §dam6 nurrif z foue f.lia o:if 

pemeje appetitu iozdiato comutabif boi.* idcirco afperit 9 illi 9 boi.f.Diuitia? q$ . t 

itiuar ad ofcqndu oia rpalia boa:rad«e peto?- 6:.£>cbo Differt fupbia ab auari* Wnt 

cia:q: cu fupbia fir io:diat 9 «jpetic 9 ,(p:ie ercellericalle rat apaetit 9 pceltcdi i bo// Bf> w Z auart, 

no:ib? vffeia vf pecunia v£ potecia z bmoi e fupbia.Suaricia at l atperit 9 ioidi 

nat 9 ad^redi vf rerinedi pdicra.t fic prj quo Drnr fupbia z i*uarici4.<o5 qo 

aim pulfar.^icei '^>aul 9 .j.ad^im.v),c.q radijcotm malo^. c ci*pidita9:qud q4 

da ajpercres errauerta fidc.^a radie e qdda pncipui arbo:$.z ita videf qpidc fic 

radie peti z initiit pcti.fj fupbia vr 6 1 i^cci.e.c- c initiu ois peti :g auaricia icdue 

nieni? radie oim malo¥-.J^uic qoni rndet f.^bo.i comcro aureo fup pnaepfa 

ad Cim.vj .c.lcc.ti,i6t ite^t i.jtj.q.leeeui^arq.fic oi/ftoradii e qfdd q» cupi// ir UD ,vj, f a S 

dirae tripfr fiunif. Qzio mo ,put c fodiat 9 appetit 9 oiuiriap :t fic c fpiiale petm trmfr fumif 

aiio° fm q> figt tozdiatu agjetitu cuiuflibj boi tpat:t fic c gen 9 ole pcri.na i oi F 

^ctoeio:diata^uerfioadcdtmirabilebonu:vtDcine.^crtiomofumif,puf fcat 

qnda icliato 5 nae cozrupte ad boa cozruptibilia iozdiare aepetcda.rfic Dicut cu 

piditate ce radice oim pero?- ad fifrrudme radic^ arbo:^ q ee terra r rabit aUmru 

fic ei ee amo:e re?, rpaliil oe pcm^>cedit i£r bec qdc cguie J?a fint no tn videnf ee 

fm itenone apb:q Dieit cupiditate ee radice oim peto?- .3£>aifeite em ibi loquif 

apfe p eoe d cu velint oiuitee fieri iciditt i ceratio ne z i laqueu Diaboli:eo q^ ra 

die oim malo?- e cupiditae.^n maifcftue qp loquif De cupidicacef m <$ e apae^ 

r vt 9 iozdinat 9 Diuitia2-.i6t f m b oiccdu c ^ cupiditas.put c fpcale periri b: radie 

oim peto?- ad fU*trudinc radtc£ arbo;ie q alitnetii pftar tott arbo;i. 'gjidem 9 ci % 

Q t 


©efolUdtudinererit 

£ Diuifias bo ad^rtt facul rare gperradi qdcuncg petm 7 adipifeendi Defideriuin 
c.iuicuq? pcccatfteo #ad babeda qcuqj tepozalia bona:bomo poc g pecuniam 
luuari rm q> oicif i^ccs.jt.ca.^ecunte obediut omnia, tfzt f m boc pat5 q> cupidi 
.. . ra8&iuiria?radi?eftomnitjpeccato?.2oec3£bo. /£tDicfiepat5folurioqftidi0 

en liceat tbe/yx qualiter fugbia oicif imtiu;t auaricia radijc peccaro?.. g£&mplt 9 foler oubira 
lauros accufrftan liceat alicui rbefauros accumulare.2}uic qftieni retpoda 2}ugo ocargen 
mulare tina ozdints pdicato? in copcdio t b eo U .ca. jcjcijc* fic oicee. *Borandu eft q> 43 

P? t P el 5 u l !' l 3 3rc afFecru auaricic abfc$ inrcrione necefliratis ^pzie vel aliene* 
^ , l 10 { ” e fo ur }W rc oito eft^bibitti.&lio mo por 4$ rbefaurijare ejc^puidetia: 
•z b velpfideranoe necefliratis:* fic pcedif parennb fecularib? ob necefiitate fi$ 
lio?educado?;vel filia? piugio tradcnda?:nd auroiranda?.fed feruato modo 
vel ftacu perfone. ^Uio mo po c 4s tbefaurijare e? pfiderarioe publice vtilitatis 
•faorareeccle ' defendi endi/vel culc 9 oei ampliandi.* fic ?ceflum eft regib) rbefau^a^ 

fiaftiei re.perfon s aut ecclcfiafticis^zienuncg; rbefaurijare Uccttncc pecunia eria cedi 

nere inretione feruadi. 36 Smbzo.2lu? babet eccfiamo vt feruer/fed vt eroger* 
P9. 1 ** 10 P c 3 t>uplejc poc efle amo: pecunie (tue cepozaliu.r.aut refpecc u ne* 
ceflarij ifiue rcfpectu fugflui.zCotra pmu,pbibet ons pfocance follicitudinc.con 
tralcom ^pbiber cbefau ripario ne.^)cc iwgo.l^otabic q> iftudeopendiu rbeolo 
gie^)ugoni9;q6 4dc incipitr^criratis tbeologiceino eft magni Slberri (vt 4// 
da illi falfoactribuucjnec eft feri 3£bo.fed vcfcrons 3oa.oe turre cremara car 4 
«malis fcct S»ijcti ozdints pdicaco? in U.oe peeprioebee tf?ginis.c.lv).e6penditt 
iftud eft Diu Nugonis De&rgamarozdinis jklicaro?.!^ compendiu fet 5£bo 
me vtoicit pfarus cardinalis in eode lib.c.lij. incipit :i£ternipacris ^?bu. Sdcir 
co Isugo iniimapacirur ab bis qm Dictum opus magno 2Uberto vel airert at4 
tribuunr* 

<T£Jmtm follicicudo rem cempozaliu (it licita./£t an t>iuicie fine Dicende bo 
ne vel male. 

0ra ad maioze intelligentia eo? q Dicta funt fm btm 5£bo.in.tj.tj.q* 
n lv.ar.vj.vbi moucc oubiu:vtru follicicudo re? tepozaliu (it licita/Baj 
3 £riplejc folli . sicit q> roUictcucio tepozaliu tripfr por dfc illicita. “Quo 4 de mo ejt par 

cicudotgalm ce Cl116 ** q follicicamurrputa fi tepozalia tanc$ fine qram 9 : vt fi ejtcrceam 9 acm 
izima cuiwfl ibet ^tutis ad fine re? tempozaliu: t talis follicitudo femg $1 efle illicita, 

j^e qua fS:ego.in.)tv.li.mozaf.air.Bmatguerfi boiesp bui? mt5i gtia tribula 
tiocsicuncnfc^p ea fudozito libenf feruiut:-: gi auiu labo?iugo Deuotiftime coi 
la fubmittut.j^r infra fubmgic (Tc.^zauo? mes bui 9 m$i feruitio Dedita 7 reru 
^ . tepozaliu fatigationib a(Tuera:etiafi fibi libere vacare liceat: fubelfe tfi terrenis 
^ coa fudozib? feftinar. 2 ^ec i 6 zegozi 9 .^Sct>o mo pot efle tepozaliu follicicudo illici 

ta^pter fugflm^ftudiu q^> a^ponif ad tepozalia / pcuranda. < iptcr q bo a fpualib) 
quito pncipali 9 inferuire Debet rctrabif ,i£t 16 Dicif ^ar.jciq.c.q^ follicicudo fe 
tertia» culi fuffocat ^bum-^T-iTercio mo Dicif follicitudo tepozaliu illicita ejt parte tfy 
mozis fugflui:qn.f bo timet ne faciendo q$ Debet neceflaria fibiDeficiat. *3jlnde 
fi ali43 cu ifto timoze follicitaret res fepozales:illicita eflec talis follicirudoadeo 
acbzifto^bibef.^BamtJ^s no,pl>iber nift illiatu. ( #>rerea ^artb.vj.ca.air.^lo^ 
lite folliciri efTeDicctcs:4d moducabim 9 :aut 4d btbcm 9 .*aut q operiemur.bcc ej 
omnia gentes in 4 rnr .^cit em parer vefter qz bis omnib? indigetis j£oc\udit § 
fana 9 2Ibomas fic Ditetis. '(bzincipa liter noftra follicirudo c(Te oebec De fpuali# 
bus boms:fp^ranrcs q> etiam tepozalia nobis^ueniant ad nccefllratem fi feceri 
mus quod Debemus, ‘©nde veritas ^)^ttb. vj.ca.aie i&iicnte ergo £mum rc(t 
gnuDei 7 ujftictam eiu s:t bec omnia adticienf vobis.j(£tia notanda funt aurea 
wba fancri Sbome in.itj, li.ptra gefiles.ca^jtjcq.vbi Dicit fic.^n^uc etia ali(| 


vice ejtpecrare. pzopterqooicu: t.vj.t. noiutiomuiiuiciimmtijuiumav 

ducetis aut btbariszaur cozpozi veftro <jd induamini./£t irc?.'Holite in craftinu 
cogitarc:|5 ante videf oino irronabile.£E>tulru eft cm velle fine i prermitrere ea 
q funtozdmara ad finem .Sd fine aur comeftiosczdinaf follictrudo humana £ 
qijafibi.vicru^curar.^m igif abfqj comeftioe viuere no poliunt aliqua follfcM 
tudine 'oc victu qrendo Debet habere, ^zererea folltcirudo terreno? r.6 efl vtfan 
da mftquia tmpcditcoremplarioem ererno^.^opotaut homo mozralc carncj 
geres viuere:qui'n multa agat quito coremplario iiircrrumpaf.ficut Dozroicdo: 
comedendo;? alia bmoi facicndo.^ecpigtf ptermirreda eft folltcirudo ec? que 
funt nccelfaria ad vira^ter impedimetmi ptcir p latio ts.fcqutf etia mira abfur 
ditas.lbari em rone poc Diccrc q no velit aiitbu!ate:aur apire os ad edendu:aut 
Fugere lapidem cadcnteiautgladium irrucnrcjifcd ejtpecrare quid oeus opercf: 
qb eft dcu rcnrare. *Ho eft igitur follicitudo viCi 9 toralV abtjeicda ^?ec5£hcm. 
^grc?iu.itj.li.? gcnrilcs.ca.cjtrrv.idc^Ibcmas Dicit fic*j£ft aur oino trrdnaf 
bilis errozillo?qui putat omne fibtfolliciriidincac>notnrcrdicra Dcvictuq:cntf 
do 0is em acrus follicitudmc rednr.0i igif bo nulla folhcirudinc ve uto rem 
pozalito habere Dcber:fcquif q mbtl repozale agere Dcbcanqb neq? pcfTbtle n cO 
cpronabjleeft ©bfcruati.fee 9 em vnicwq? rei ozdinauitacriocs are fue 


nature 3}o ai»r cjt fpualt ? cozgali narura pdirim eft.^eceflariu eft igif fm Wt ^ 

n in a ozdinaticnc vrcezgalcs acriocs cjtcrccat t fpiialito intcdar./£r rate gfecw -y 0 . r l ^ 

oz eft qnro plue fpiialito mrcdir.llo eft igif mod 9 gfectiois btimane q nihil coz P ll£l 9?** ‘P 1 
pozaleagaf.qzcumcozgalcsacnocsezdincnfadcaq funr nccefiatia ad pferua nf “y. 1 z co: * 
H0C5 vire.fiqs ea ptermirrit vira (ua negligit qua qlibcf pferuare renetur. i£jcpc P oJalt 
crare aut a ^cofubfidiu in qtofcali^eporp^pzia actione iuiiareptcrnulTa^zia _ 

actione eft infipicris t Deu rcrantis.locc Xbomas.^acir ad h jpoftru norabile ic^eplu no^ 
ejcemplu qb legif in vitis fancto? patrii .llam qda patres preplanwi venerunt rabile. 
ad vir;fandu5 brm Snronium.Jacra ozatioe ab eis vocauit cos beatus 3nto4 
nius vt cu frarrito fuis operito vacarent/# victu adqrcndo .0uiDijterut beato 
SHitronio. *Bcbis pater no licet labozarc mamtorqz cu fim 9 ptcmplatiui nobis 
folum intere ft vacare prcmplati6i.ig),uitot)ipt btusSntcm 9 . 'Hos carnales 
fumus vacabim 9 operi to/vr vicru fuftentcir ur : vos ailr q oremplatuii cftis co 
templanoi vacabitis.^andem boza *Bone btus Snrom 9 ' cu frarrito fuis cibu 
fumpfirmo vocans fratrito prcmplatmis.^racp hoza pzandtj iam tranfacrazct 
fameftimularefurrejterur illi fres ab ozonc t OijccrutbcaiO ^ntonio:Bbba pa^ 
ter hoza tranfacta eft t famccruciamur.quare no vocafti nos vt tccum t cum 
frarrito tuis pzanderem 9 . 3Tuc rcfpondit beat 9 Bnron i 9 .^obis <\ fpuales eftis 
comedere no licctrnobaut d carnales fum 9 neccfte eft vr comedam 9 . 5 rc igit ur 
ad ptcplatioemmos ^o operito rnanuii vacabim 9 :fme quito fuftetan no poflu 
tnus»/£c fic pfudit eos briis &nrom 9 .i£oncozdant huic ^clufioi aucrozirates: 
facrc fcripture.^am ^eus oijcic Sdc t fuccefibzito fuis 3 n fudozc vultus tui ve 
(ceris pane ruo.i5cn.m.c.7lull 9 at poti fudoze vti pane vfreto rgalito mfi follis 
cirudmeinrerucnicte.gfolluitudo no^phibef mfi fuerit indebita. j£t *}Naul 9 ad 
j£pfr.utj.ca.l&m furabafianofurefjmagisarUbozer^pando manitofuisqb 
bonucivt hear vn rribuar neceftirarc patieti.2^cc ibi.i£jtoictis prj q» folliciru> 

(lo oifereta circa rpalia laudabifc.ff &fr t>iccdii e oearnoze Di fercto oiuitiaru 
i alia? re? hmoi.Sut ei Diuitic t res rpalcs bone t laudabiles g fc ac pfozmcs ^iuiriefunt 
nature nre.^a vidit oe 9 cucra q fecerat t erat valde bona ^cn.pc.i.irpecicfua laudabiles t 
no poterat ec melioza.^o eft § petm Diuitias polfidei e:fj perm c Dtuirtas male quo 

S 5 


.T 


poffidcre.jgfi fm 2}tcro.ali6 i bzc ©iuitiasialib c fuirc ©iuittjs. ^zoptcrea in 
cjzplanatioe fup ^arrbeii U. j .fup illudio poteftis ©co foire 7 mamone:DiaC 
fic.^o babet ©iuitiaszfed <5 fcrmr ©iuirtjs.ig£ui em ©iuiria?. fcru 9 elt:x>< 

mnae cuftodic vr fcru 9 . 0 ui aucferuituns ejcculferic iugu/©iftribuit eas vt ©ns 
T>cc ^icronvm^^tcupcraf g amo: inozdinat 9 ©iuitia£:ve t>icru eft s.vbi ony 
fum eft dd fit auaricta.Sed amoz rcgtilat 9 ©tfcrerioe 7 folltcitudo ©ifereta rer»5 
tfpozalm laudaf a fapientito z $1 no auaricia f54>uidctia,3dcirco qjplures fan '/ 
Sntid ples patriarcbe 7 reges veteris teftameti magnas poflederut ©initias. *glrt 
erae ©itiffimi verultiflTim 9 pares nofter ©infiTim 9 fuitjcui 9 impio oia fuerut fubiecra ra t 

paradiio cp ejetra paradifum.lbinc ^aiiid in pfal.ait. 0 ia fubiecifti fub pedito 
ei 9 oues 7 boues vntuerfas infup 7 pecoza campi. 'ftoe ^5 fuir £nceps magn 9 z 
oitifrim 9 :roliiscugenerati6eriiaaoiluutj fniaejteep^aoiio.^bic tres filios ba 
buir.-q tres mbi partes 3fid Zlfrica 7 /£uropa fua gCneratioe repleuerur ."Bam 
filtj 0?emafia occupaucrut:filijiCbaafrica:filti $0 3apbeteuropd.&bzaa cria 
fmtDmes valdc:,jpter cm 9 opes no poterat paftozcs ei 9 babitare cu paftozibus 
Uorb nepotis fm.tMopterca cu facta fmlfer rica int' paftozes vrriufqj cupieris 
Sbzaa tollere caufas ©ifcozdie:©ij:ic ad Uotb:vr ptj jgen.jeiij.c/Re quefo fit iur 
gm inter me 7 re:? inter paftozes meos 7 paftozes tuos:fratres em fum 9 .Smu 
liter 3 ^ac 3 acob 3 ofepb 2 £>o?fes Saron 3 ofue tf 5 cdeon 3 $b i^autd 30^ 
as /£5ecbias Salomon fu erur©iri(fmii./£r pariter iSzegozi 9 Siluefter 7 cete 
rifummip 6 tifices:cardmalcs:arcbiepi:epi: < z altj paftozes ecctte©ci.Sancrifity 
^ _ . r : mus 7 £udowic 9 rejcfraco^.^icodem 9 3 ofepb ab arimatbia: Sacbeus pneeps 
Ho c ceiusi publicauo^ibi oes fuerut oiuiref 7 fcriflimiVRo eft § cefus in crimie:fed affect 9 
crimie 15 alte wozdinat 9 . 27 mc fetus 5 £b. in.iij.li. prra getilcs.c.c^jtjciq.br fic.i£jeteriozes <Jdc 
crus. t>iuitie funt necclfarie ad bonu vtutiszcu p eas fuftentem 9 cozpus 7 altjs fubucfi 

niam 9 .0po:rer aut qeaq file ad fine eje fine bonitat e accipiant. 'Hcccfle eft § q» 
ejcteriozes ©iuirie fint aliqd bonum bomis:ndtnpnctpale:fedqli fecundarium. 
^ ^ i|fr- •» *-- A ^ a ^ ^ ^ ^ ica fubiun 


mftra tf?tur£. gir.3 nranru igif Diuitie bone funt inqntupficiut ad vfiij jbt utis.Si ^0 ifte m® 
dus ejtcedaf vr impediaf vfus £rutis:no tam inter bona copurada funr.Tcd inif 
mala.^ln accidit <5bufdam bonu efie babere oiuirias tj cis vtunf ad ^rurcsiqut 
bufda *o malu eft eas babere q p eas a ^rutc retrabunfzvcl nimia follicit udine: 
vel nimia affectione ad ipasrvel etia metis elarioe cj c eis ?furgcnre.:bcc ^bo. 
i£tta Seneca ad Uucil.ait.3ila bona foztune no 5 pedetrno eje illis nos.^a 
lentioz cm orni fozruna c anim 9 :? in vtracp parte ipe res fuas oucit.^earecp ac 
miferc vite ipe fibi caufa eft.^>al 9 em oia in malu ^tit. rectus atep inreger cozri 
git pzaua foztune.loec Seneca. oictis paret qliter bd fc oebeat bze circa foly 
ucitudinc vfamozc ren rcpotaliu:*: o> ©iuitie ©c fe no funt in cnmmeUed alfect 9 
tamozinozdinat 9 

([i^ualitcr feripture facre/©octozes carboltci ac 
gcnrilcs pbilofopbi auaricia ©ereftanf. 
i£mu fcire ©ebes prer ea q ©icta funt i ©ecimo pcepto ©iuinc legisfvbt 
0 agif ©e pcupifcenria rem ^pjtimi)^ omnes fepture facre 7 pariter oes 
©ocrozescarbolici 7 gentiles pbi auaricia ©eteftanf nouem ronibns. 
ff^zimozqzaiianciacftbozribilcpccm.t comparaf idolarrie. 'Jeln |^aul 9 ad 
iif pB.v.ca.©icitfic.^>oc aure fciroteintelligetes q omnis foznicatoz autimmul 
dus autauarus q^ eft idolon feruitus no baber bereditatem in regno cb :i 7 ©ei 
i0uare aua u jtycc ^auluS.^Rora fm Jborna in comcnro aureo fuper 15 pafTurlecfione.iii.q» 
nciacoparaf apoftolus votat bicauariciam idolarria$ :qm idola tria cft quado bonozfoli ©eo 
idolarrie ©ebirus impendif creatu re, ^co aut€ ©ebecur bono;©uplicirer.f.vt in eo ftucra 


0esfapien^ 
res auanciaj 
©eteftanf no 
Mc romto. 


auaricie ;?o.lxi 

110% pftiruam 9 :* vt i eo fiducia nram finsfr ponam* €hii § & in creaturi* po 
nttrcuseft: tdolame.Xwautfacirauarusqui finem fu um in recreata ponit * 
cria tota fuam fiducp.3btnc0fee.vip»ca.auru fuu z argentufuu fecerunt fibi 
idola vt interirent. uia vt oictf£:oucr.jtj.ca.£lui cdfidit in omttijs fuis coib 

rucr.f[ £tcl auaricia oicif idolo^ferui^.-quiaauar 9 ejtbibet creature qd oeber ^uarfeia & 
crearou.f.fide/fpc/t cbaritacc.2occ em ejebibj a uar 9 pecunie z ©iuirtjs fuie.^r lia rde cogaf 
fm jCbi^.dcut tdolatrc vencranf idola nec eap reucrctta rdgere audetjita aua idolatrie 
tus pecunias veneraf t ei s vti nefetr:? vt facra filtjs neporib? z pncponb> intai 
ctas conferuanr.^cl fm 3£boma in .tj.g.q.cjtvitj.ar.v.in refpoiione ad qrru ar<i 
gumeiml.Zluartcia cdparaf idolatrie g qnda fiftrudinc gua bab5 ad ipam:qz 
cur idolatra fubtjcir fe creature ejerei loziara eria auar 9 no tn code md:fed idola^ 
tra qde fubtjcir fe creature epfiozi vt ejtbibeat ei cultu oiuinu.Suar 9 aut fubqctc 
fe creature ejcreriozi imoderare ea pcupifcedoad vfum.no tn ad culru./^r 16 non 
epozret q> auaricia babeac tara grau irare;qnra babj idolama.22ec ^Tbo.JPoj 
qd aim pulfar.iCu em in altjs peris bo fine fuu ponat in creatura cui amoze ibe fiauarems* 
ret:qre eria in ilfpcris no dz bo (delatrare fient ipeto auaricie,2^uic qorri rcfpo K auariciS 
det fetus 3£bo. in corneto aureo fug epfa ad i£ pb.v.c.lceride.it).fic oiccs. Jdola $ g alia pca 
rrareeftalujdcjcferi* indebirecolere.l^ucaut maltjs peris ponit finis uwcrio©* bd idola* 
rib? qfi i p>: ta ejralratide. fcd q ponit fine in oiuirpsjpomr in eis fmc vt i re ej tteh rrare 
rioujlicut idolatra. 0ed nunqd auari bonozc ©eo Debitu ejrbibcrcscreature:rc4 
flliterfutidolatrc z g fcd^ico q> nd:qz m mozalib? act 9 feu oga ludicanf ejefine, 
gifegg feeft idolatra q mredir g fe cultu cjcbibere crcarure.J)oc aflt no in inte/y 
dit auarue g fe fcd g accidens. 2:>©c em facit inqntu fugftue z inordinate Diligit. 

0 qd oe ralic*Bon babebit bercdirare m regno cb:i z Dci.:bec Aonias. (0ua// 
ptopter3nnocenti 9 in libello dc miferia pdindis bumane ira inqr.&unriciafro 
aptrn elt idolop feruit 9 :quia ficur idolatra feruit fimulacro fic auaricia feruir rbe 
fauro.^am illeculrum idolatrie Diligenter ampliar:? iftccuimitu pecumc libcn 
ter augmentar.^Jllc cu omi Diligentia colit fimulacrun ifte cu omi cura cuftodic 
tbcfauy.Sllefpe ponit i idolarria:? ifta fpc fuam pftiruir in pecunia.Sllc timet 
mutilareumufacruit ifte timet minuere tbefaup.2r)cc 3nnocc.i£r fic pr j qlirer 
auaricu e(t idolos feruit 9 . 

f 'Huaricia eltinfariabilis tpatif rabiem 
deooetefianda eft 

i£cudo auaricia a fapicnb t>ercfiaf;q: eft infariabil , t nump dr fufficic 
e fed femg egens z vclut fuibuda? famelica rabie parif. 30 p'inue os 

_ agit vt oeuozet z comcdar.*Jb :oprcrea cogaf auaricia facco gfo:aro q 
tiuncp pot repleri. auaricia aflTimilaf inferno q oia ocuorar.^nBugd qda 
ferdt fic.Buar 9 velutinfern 9 oia oeuo:ans:vellet nulluboicm elfe vtoia folus 
polfidcrer.^Iel auar 9 affimilaf mari in 5 ornia flimua influur z rn nd redudar. ^uarfcfn 

^elauar^ffimilafbedropico.^n^ieg.in.pitj.li.mozaf.c.jtiip.drfic.loydro^airimilaf» 

picus q|pe 3 ampli 9 biberit:ampli 9 fititjq: z 0 is auar 9 ejcpotu firim multiplicat 
q cu ea q afperit 3dcpt 9 fiierit ad ap?etcda alia amplius anbelar. j0m cm ocu// 
pifcendo plus a {perit buic fitis ejt potu crefeit. T>ec ^jego.^l' auaricia merito 
comgafigui.igiiiapzopterieiieg.in.jcv.li.mozaf.c.jctjcvj.dtiic. Auaricia oefide 
ratis rclx> no eptinguif: fed augef.T^o moze ignis cu ligna q pfumit accegit ept 
erefcir.t vn videf ad momeru flamacdpzimimde paulopolt cermf oilatari.2^ec 
^eg.^inc 3fid utj.li.oe fum.bo.c.jtfi.dr. Scmg em auarus eger.qnto magis 
•dquirit tanto amplius qrir.*Bec folu oefideno augendi ejtcruciaf .fed amitren* 
di metu afficif.3nopes nafcimur i b ac vitauhopes recclTim oebac vita.Si bo> 
na mdi bui 9 girura credim 9 ;cur gitura taro amozc cupim 9 4 3^ec 3fid.t ^>iero. 

i 4 


i©c peccato 

ad rufticu monaebii ait.Cucetera victafenefccte boiefenefeant fola auariciaip 
uenefcit.j£c itep.&uaro ta oeeft q$ baber:q$ q6 no baber. 0uia aut no babiqi 
pcupifcit vt babeataut habita metuit neamittat.i£t Duin aduerfis fperat ,pfp< 
raunpfperie fozmidacaduerfa.bec :biero.z£tiaj£bzvf.in lt6. cp nemo ledif ntfi 
a feiporbt fic.*Ha z ipi Diuircs fi etia totu mudu poflibtle eflet pofTideri a fingu 
lis.adbuc tn in oefiderio ei 9 ardercc.pauges £o Dii cupiur Diuitib? equari infa 
nabile rabie pariunf tnfamuc:furiut.x£t idc mozto Diuerfos fingulis generat la* 
guozes.bec /£b:?f.:g$oecius quot^ gpulcre Defcribit infatiabilirare auaricie in 
ij.lib.De pfof. metro fecundo fic Dicens. 
f£Si quantas rabidis flatibus incitus 
*jVonrus:verfat arenas 
Sut quot ftellifcris edita noctibus 
i£elo fidera fulgent 

gantas fundat opes :ncc retrabat manum 
•Jblcno copia coznu. 

S^umanum miferas baud tdeo genus. 

/£efl*at flere querelas 
<©uauis vota libens ejtcipiat Deus 
^>ultip:odigusauri 
j£tclarisauidosozncrbono:ibns 
'gibil iam parra videntur. 

Sed quefita vozans feua rapacitas 
BUos pandit biatus. frec OBoecius. 

fluere loga nra Defideria increpat vita bzeuis.^ncafium mfta poztanf cu iu 
jcca eft q ggif. 3^° Scn.in li.oe mo2rt»:poft XuUi.in Itb t> fencctutciait. 2£>o* 
ftro filiis eft auaricia fenilis.i^uid em fibi vult non inrelligo/Ba qd abfurdius 
S iua toalia vt Dici folet q$ q min 9 reftar vie:eo pl 9 viatici qrere.t via Dcficicre augere viari* 
bona fariare cu.becSene.ftS5 qftio ammupulfar. j£ur Dittitie z cetera tpalia bona non 
no pnt z cire pnt fatiare anima ronalc .*JMo rnfione buius qftiomejnora pier illa q Dicta fuc 
m* alfilaf i” ejcplanatioe Decimi pceptt q? Diuiric regales funt fimte:co:po:ce z trafirozie. 
figure trian 3ia aut ronalis eft infinita fua capacitatc:mcozpo:ea in fua enrirare:fcmpicer* 
aulari, na in fuaDurarioc.^deo nulla ^uenietia aut ,$pozno ad innice.^el Dic cp ania 

ronalis alTimilaf figure triangulari cu fic fozmara ad imagine fcnffime trinita 
tis.Sic § triangulo coperitbabere tres angulos.ita Diuine eflentie copetit ba* 
bere tres gfonas.Sbi em m vna eflenria funt tres gfone.parer filius? fpufletus 
Similr in ania ronali funt tres anguli.id eft tres potetie.f.inreUcctus: memo* 
ria:? volunras.^ulla ergo res creata pot fariare aut replere aiam ronale: q: eri 
am res oiuerfa# figura?- vna no pot alia replere. *Ba fi accipiaf figura triangu* 
laris z ponaf m ea figura fpberica no replef^prcr boc ipa figura triangularis: 
q: remanent adbuc tres anguli vacui, j£t fimi lirer fi ponaf in eaqciic^aliafigu 
ra nuncp poterit repleri figura mangularis:mfi a fola figura triangulari: q vni 
fozmirer replet angulos. cii ergo mudus:celi:aftra.e!emeraquoc^ :rerra:aqua: 
aer:? ignis fint figure fpberice. vn etia fe circudanr ozbicularif :io oia bona hui 9 
mudt ta clemcra q$ elemerara fur qfi vni 9 figure f pbericc. 0jie oia fi poneretur 
_ . in co:de aic ronalis fiue fub ptare boisrfle vc ipe bo oim eflet Dns :no jpt' eec 

^calepdrip r ^ t 9 aut f ariat 9 # ^eclarauiridmocupidiras ifariabiTmagmak)cadri:6q^la 
magni cupi fcri 9 m ajtim 9 i.viij.li.c.jtv.Decupidirategtie:irareferr:q>ciiipealejtader audiret 
ditare. a b anajcarco comite fuo pfes ec mudos,put accegat a pceptozofuo oemocriro:vc 

bemcf igemuiralejtader.^o Dtjtit:t ff^ba valertj.^eu mife^- 4 nC vno qde ad* 
.buc fu pori^gfo. ibzoptea £tnit 9 cum 9 fcribit % qda cjt mapts natu Dijcu alejta 


jFo.LUI 


auartcie 

droSiotj babitii cozgis tui autditati animi tui par? efle volmiTenr:o:b!S tc no 
caperer. altera manu oziente. altera ptingeres occidente. Z)inc 3juucna? in fac^f 
ra illa q incipit 0ito m terrisara in4t 
®^nus pelleo iuueni no futficir ozbis 
j£ftuac infelijsangufto limine mbi 

g^are claufus :fcopulis paruacp fcripbo. 

/Cum came a figulis munua inrrauerir vzbe 
Sarcophago ^cent 9 erit:mozs fola fatef 

<&uacula funt bominu cozpufcula frec 3uucnalts 

oictis pt5 qp Diuitie z cetera bona f galia no pnt qecare v£ fariare ajpetty 
tuanie ronai ' fed 15 por fola trinitas Diuinap gfonaprqz ipa eft finis ei 9 .'Hi pa£ 
replebit memoziaifili 9 intellectu: z fpfitfccus vol utate. ;£c qpterea inf oes crea ff , 

furas nulla alrioz/nullaD|gmozania bumana.^oDe 9 in nulla creatura plene 4« n j ra cr ^\ 

uic mfiin bote.^uauis em pma Diecreaueric natura angelica/celos z luccmo tsi tu !.' a QJ UIC 01 
qeuicin ilhs.i^cinde feba Die creautc firmamentu qb 4 de Diuidicaqs ab aquis nmm ,501C 
■Bomie aiit firmamen intelligif occaua fpberarfub qptinenf fpbere fepte plane 
rap. /£jc q ptj; qp firmamentu mediu c ini celu cryftallmu z elemcca/q noie aquatf 
ru Defignanfinec tn Deus in eo (Jcuit.t fic De ceteris creaturisrqtifcp lepra Die cre 
auit boiem ad imagine z fimiltcudine fua.t tiic m eo qcuic.^n iSeri.j.c.bz.Co'/ 
pleuirqjDc 9 Die feprimo opus fuu qb fecerat: z reqeuic Die feprimo ab vniuerfo 
ope qb patrarac.£)inc ig)4uid admtrds epcellentia creature ronalisiair in pfaU 
vuj. 0 jM eft bo qp memoz es ei 9 :aut fili 9 bois qm vifiras eik^)imufti eu pau 
lo min 9 ab angcf.gfia z bonoze cozonafti eu:t pfttrnifti eu fug oga manuii tu a£ 
r 3ob.vtj.c.€luid e bo qz magnificas eu:auc qd apponis erga cu coz mu. £jC 
Dictis pt5 qp appetit 9 bois no pot fariari in bac vicano Debj regulari p imperiuj 
ronis.tbzoptereaScn.i,pueibijs air.pecunieogretimgare no f utre. fbccuma 
5 fi vti fciae/ancilla e:fi nefcias/Dna. 

^Huaricia eft caufa omniu fcelep 
/£rtt'o auariaa eft Deteftabifcqz ejcilla fere oU fcelera ppetranf :vt fur) 
t f a/piuria/bo micidia/adulreria/ facrilegia/fimo ntc/ Difcozdie/ 1 bmoi. 3x u . iri wa 
*53n i£bz?f.in.itj.li.;xra impugnares vita monaftica:bt fic. &ut em c C€ i C2 * 

' pecunie amoze rapiunf:inuidie q> nequd Deierares giuri/remcrartj /audaces t4 * 

uerecudi/impudcfcs/ ingrati.maU Denup oia fmt necefle eft. 'gln bo?- oim teftis 
fideli fllm 9 eft briis £aul 9 :4 radice oim malo# cupiditateefleoijtic.i^b idipum 
cbzs ante mamfeftauiccu impoftibile efte aflereree eu feruire Deo 4 illi vicio eflec 
obnoA 9 * 3 r>cc iCbz^f.t 3 uuenaF .4 vcait l^iero.i epfa ad Sberacia De vera cir 
cuctfioe bz^tpba gcrilifi bic poeta i fat^ra.vj.bc fic. 
fEt^zima pegrinosiobfcena pecunia mozes 
. 'Jntulitit turpi fregerur fecula lujtu 

^iuirie molles. 2^ec3iiuenat'. i^tficpf3q>auariciacradijc6impcto^:qzc^ 
pecunia bo adtjrif faefrate pperradi oia pera 

®" 3 ,uaricia eftjoeceftabiliS qz cozp 9 Deftruic 
^Jarto auaricia eft perm Deteftabile.q: cozp 9 emfceraf.'Ha Diuitie ad) 
q 4ranf cu labozeipoffidcnf cii timoze:amirtunf cu Doloze.^n a uan la 

bozar in adcjrcdo:': alq i labozes co$. fepe intrat.? aliqn fures z latro) 
nes 4 plerunqj talia Diripiut.auc filtj rebelles vel alij l^eredes. 3 fti funr fimiles 
aranee.q telam operadop mufeis accipiendis feipam euifeerat. £}mc SalomS 
^zouerbio^.jCiCjtiq.ca.^Dlilabozare vtDiteris.*fed pzudencie rue pone modum 
j£c ijreruj ibidem.^o erigas oculos tuos ad opes quas babere no potes. 
prerea ornus Iniero, boztafuosad ?reptu rc^ mudana^ i epta ad £befipbo;c 


•ftoraaurd 
fcnccntia . 


&uaricia 

boicjDiftra* 

btr. 


©e peccato 

*bicu.®ue ddc cpfa incipir.pzduprionc mea ej:cufare conarerzvbi 6t fi c.£o 
fiderem 9 # in bac rerra I>o fp irce fum 9 ? pcgrino# more,£Oieto nomfTimts babi 
tamus.^os cm oe boc mudo no cftis:$z nobis. ightid g in aliena fatagimusc 
0Mid tui bamur.fiemo in Deteriozi * extranea patria p^eligit poffidere q$ in 
fua.i^c bis rm folicitudmc bzc Debcm 9 ? cura q nobtfeii rrafTcrrc poifum 9 .Sm 
biat terrena geciles d ^ celeftia no Dcbenf.£6cuptfdir pfentia d fitrur^nrf^cre^ 
dut: cbzianis Diuirie z bereditae fic oiuiniras cbzi.fjcc ci Debet egreferre quafil 
min 9 a ceteris babeatd aucrozeoim pccperur.<oupcft vt acceptu in corde dcu$ 
booorent obfcqmjs:optto colanfmoe femp 7 cogiratioe fareanf : vt in aduenru 
ei 9 no ci x otumacito z oreptozib? pqnianf ;fj cu feris z Deu rtmentito coroncnf. 
bcc l>ierofi. €lua fnia apte oaf inreUigi # amo: inordinatus re^ rpalitl Debet 
ratione regulari. 

fTSuarfcia eftprra Dei! t.pjtimu ideo fugieda eft. 

Wnro auancia meriro eft fugienda:qr eft ?rra ©eu: Jtra^jcimu: z ptra 
4 feipm:vr Deferiis £bo .imij.ij q.cjtvitj.ar.j. in rnfione ad.tj.arg, £:imo 
atiar^peccar ptra dcu inc^ru^rcrboniirpalcDiuiriar,: premr bonum 
etemu.£5cDo auar^peccat in pcimmqz pl 9 oebiro accipit z pieruar pecunias z 
alia bona cpalia in Danu z nocumcru^cimop.Si § bo pl 9 ocbiro mo aderit oi 
tiirias vd pferuar:tuc Direcrepeccar ipjtimu:q: m ejtteriortto oiuittjs no ptvn 9 
bd fupabudare nift alteri Deficiat, fl 6 eft em poflibile vr bona tpalia polliut fit 
polTideri a mulr$:Vf Dr feriis £bo,ibide.£>inc 30 oeci 9 int?.!i. De ?fol*.,pf3.v.Dc 
fic.0 igif aguftas topefep ©iuirfas q$ nec bze totas plurito licjrnec ad quclib? 
fine cerei 09- pauprate n vcmur.bec :©ora 9 ,3£*errio auai^pcccar p fcipm:q: vt 
DtCbomas:Dcozdiafci 9 atfcct 9 :^ no oeozdmefcorp^tcp vicia carnalia, $>tif 
rtnet cm auarus mfros labo:es z cgplura incomoda.io Drti 3 ;eg. 0 c 6 bui 9 fecu 
li Dilectores in reto terrenis fortes funtan celeftito Debiles.^Ha fepe famc.ntidi 
ratciDcicctione fufttncrrt cap re£ fe p abfttneria cruciat: ad qs adipifcedas fcftf 
ndr.^binc Xoiero.ad rufticti monacbu.in ep& q incipit. 'Hibd djziano felicius: 
cui ^pmitrtif regna celo^:Dtfic.0[i negociarozcs fecfi rata fuftmcryrad icertas 
pirurafqjDtuirus piieniat:? f uent cu m animi Difcrimine que mulns periculis 
qudierimr.0uid cb;i ncgociatori facicndu cft.bec Ime ro . 

flf^tiaricia menre fuffocat z anima maculat. 

^cro auancia eft fugteda:q! menre fu flfecanamam macutar:t totiU>o^ 
f mineDiftrabir.vn0:cgo.in.jtiitj.li.mo?af .c.ljtjcjtvi.^tfic.^erplubum 
naq> cui 9 natura grauis c ponderis/perm auaricte fpealirer Deftgnaf: qt 
mente qud ifecerit ira grauc reddit vr ad a jpereda fublimia attolli nequacp pof 
fir.bec j6:ego.^:oprerca atuid pbiprenebar Diuitias ne mens cop a cognitio^ 
negitaris ra naturalis pfne qjaftrologie Diftraberef.^Jn 2oiero.ad ^ulianud 
filijs z vjtoze Defunctis in epfa q incipir.^ili^mcus frater ru 9 Sufomus £>t fic. 
jCoremnis atm.iConrcpfcrut z mulri pbi eje qto eria vnus vt ceteros filea mul 
ta? poffeflienu pciu^piecif in pelago Dices. Sbitein.pfundu male cupiditates: 
ego vos fumerga ne a vobis mergar./£tia ad ^atilinu pfb^te?- dc inftitnttone 
moacbo 9 -:epfa incipit. iBonus bo ©e bono cozdis tbcfauroiDtfic. Cbrares ille 
rbeban 9 bomo qnda uttlfim 9 cn ad pbilofopbandu atbenas pgerer magnu au* 
ri podus abiear.nec putauitre polfe z ^tutes fimul z Dimetas polfidere. i£t ad 
rufticu moacbtirepfa q mcipitflibfcbziano fclta 9 M'ta inqt.Jujtta miferias b* 
rpis vbicp gladios feuietes;fatis Diucs eft d pauc no indiget mimiuj potes eft 4 
Puueno cogif.Ste# Xoiero.ad faluma oe morte nebzidg : epfa quicipit.^w 


miaridc JFoxmi 

ne officiu puref ambifto:6t ftc. *fiec Diuiti obfunt opes fi eis bn vtaf:;nec paul/ 

pere egeftas comedabilioze facir fi iter fozdes * inopia peta no caucat.bec 

ro.Sed nota ad maiozc euidenria eo?- q Dicta funt aurea fniam Diui 23ieron£ 

mi feriberis ad pamaebiuin epfo pfolaroziaDeDozmitioepaulinevjrozis: epfa 

incipit.Sanato vulnerirvbi Dt eft fatis gfecto? pfumato viro opes co* 

renere & ecunia Diffiparc tpijcerc q6 in momento z pdi z inueniri pot. yccit 

iCbzares rbeban 9 :fecir 3 ntifteneejfecerut plurimi §s viciofimmos legimus: 

plus Debet cbzi Difcipul^pftare q$ mudi pfts gfte aialz popularis aure ac rumo 

re venale macipiu.SDbi no futficit opes ptenere rufi cbzm feqris. cbzm aut feq 

tur q pera Dimittit z ^rutu comes eft.bec 2^iero.3r)mc Sacratius in. v.li.Diirt 

na? infliturionu.ca.jtvj.6r fic.feiuirie q 3 no faciuntinfignesmifi qs pnt bonis 

ogib? facere clariozcs.feiuitcs em funt no <j Diurnas baberifed q vrunf illis ad 

opa iufticie.i£t 4 paupes videnf:eo tn Diuires fut:q« eget? pcnpiftut nibfCu 

igif z liberi fuis :z Diuires paupib? bumilirateanimi pares fimus, apb Deum 

fl?ru te Difcernimur:tato <jfqj fublimio: eft qnto iuftioz.bec atacratius. i£t tadej 

TLactarius in pneipio pmi libzi oiuina? inftirurionu ondir qnrus fuerit ame: 

in^rede ^itaris apoanrtfls pbos <j no foluopes:Diuirias:bono:es: patna z yo 

luptates:fedetiapublicas acfmatasactioea z cucra qanimu Dtftrabut: ptene 

bar: vr magis ac majg ad ftudiu fapie ejcpediri inuenirenf. ^ei ba ^acratij fuc 

bec.^jagno z ejtcellcti ingenio viri cii fefcoocrrin^peni^ocdiflent qofd labo* 

rts poterat impedirptetis oib) publicis z puaris acrioib? ad tndrcde^ttaris ftu 

diu prulerut:ejtiftimarcs multo efle pclarius:bumana? Diuinarucp re? luefli^ 

gare ac fcire rone q$ inftrucdis opib) aut cumuladie bonoubinbcrerejqb? rcb> 

qm fragiles terreneqj funt:? ad foli 9 co:pis grincr culrumcmo mclio::ncmo iufr 

ftioz effici pot.j£5rat qde illi fatatis cognitioe oigmfiimi qua fcire tdtope cupi 7 / jg>nata ege// 

erutarc^ ira vt ea reb? oib? anponerenr.*Ba z abieciffe quafda res familiares furit pix amo'/ 

as z renuciafle vniuerfis voluptatib? pftar vt fola nudaqj ^rure nudi ejepediri/, re fapietie. 

c$ fequerenf .ratii apud eos virtutis nomen acqj aurozitas valuit: vt in ea ome 

fumrni boni pmium pdicarenr.bec £actamms.i£jt quo patj q» auaricia fugicv 

da eft:quia mente fuffocar z toru boiem Diftrabit. 

USuaricia contrariaf nobiliflimis virtutibus. 

/Eprimo auaricia fugienda eft:q: ptrariaf nobiliflfimis virtutib?. /£ft ei 
f cotraria miferico:die:clcmenrie ;Dilectioni:ac pietati: qucoicunf regie 

virrutes./£t funt majtime infer omnes que ad^pjtimu piincnr.^ndc fu 4 
per illud.j.ad^Dmor b.iitj.ca. hieras adomma vtilis eft:glofa 3mb:ofq Dicit Auaricia 
fic.0mmsfummacbzianeDifcipline in mifericozdia z pieratec6fifttt:quc<idafoluit ois m 
mifericozdia qui babijeriri-zfi lubzicum patiarur vapulabit ddem: fed non pemra buana ec 
bit.becSmbzofius./£t ideo jCb2V^^ omue volens nobis offendere quante fe(Diuuu 
ueritatis ac crudelitatis fit auaricia m libzo q> nemo leditur nift a fcipfo .-Dicit fic 
gntanrum amo: pecunie ocm anima ftitigar vr nec^ amiciciarummeq* pzopin» 
quitatis interdum etiammec pingis aut filios Det amozi locum:quib? atfecnb) 
inter boies nibil pferrur.Smo: aut pecunie omma becbumiDegcit.pcdibj coh 
culcat:? vcluf quedam fera z crudeliSDna omniu cozda poffidet tt^ranica do// 
minatione oeuinctnfeuif vt barbarus:ferrur cjrudelirer vt tyrannus: Debaccbaf 
impudenretjvt meretrijc. *ffufq 5 m iteret nunc^ pudet, ^ideff vbic^ Dura vbicp 
rerribilisiDira inclemc6:tmpia:miculenfa: , z cum lupis z vzfis ac Iconib? feroci 
tisfeuiat.Suauis rn vtdcf boibust amabilis:* quid Dico fuauius.^clle ipo 
<tfau:G Dulcioz.bec Cbzvf. £^ua fnia apte Daf intelligi % auariciaeft contraria 
«mfcDie;clemcfic:ac pietati q funt regie virtutes . 


©e peccato auaririe 

([Suaricia reddit bo mine ejrofum 
Ctauo auaricia merito bozreda eft:q: reddit boiem cuctis cjrofum St 
o prr« libcralirae boiem facit gratu beo x boib?. 'fcjln oB ceti 9 ut. tj» U.ee 

?fo£.,pfa.v.$r fic.Sicjdcj auartcia femg cdiofoerdaroe largitae facit 
/£t ;i£>arc 9 tu IU 9 m.j. li.be officis ira inqt.Tiibertate nibtl eft: narure bete aceo 
modartue./£r irem in ecdc libzo ait. j£t q$q$ omnte ifrrue nce ad fe alliciat:faci 
at q> vr eoe biliaamue i (Jb> ipa inefie vidcaf.tn mfticia x liberaftae id majume 
efficir.^rep ibidem fic bt.^ibil eftra angufti animi racp parui cp amare biuiri* 
ae.T3tbilboncfti 9 /magmficcmi 9 /cp pecunia ptenere. i£tin.ij.l!b.bcoffictje.ira 
tr.qr. jg.ibcralce autfunt <J fut^ faculranbVaurcaproe a pdomb? rcdimur:aut ee 
aUcnu fufcipiuc amico# caufa:aut in filiaru coilatioc adiuuaraur opitulanf:v£ 
, , in re qreda vel augeda.S^et :gbarc 9 tulli 9 .TRo aure qre libcralirae reddit bomf 

Huaricmred nc6 claroe/grarioJoe/ac famofoe.potafllgnari eje eo q> ro bonitatie majeime gri 
dit boiem cu nere videtur ad liberalitatciquiaboniiftn j^ion^riu cft futjpiuebilfufiuu. Jo 
ctie e^ofum $ m ^mbzofiu iufttcia cenfura tcncrjliberalirae bonirare. libera iie em bona lua 
ii.iberal allu/ Affundit bando alije.x fic bomo liberalie affimilaf to qui cft majeime liberalis 
milar beo 0uia vtbicif 3aco.j.ca bar ommb? afftuenrerrx no impioperar. i^inc 0cne^ 
ca in libzo bebenefiege ait .0fficiu liberalitatie cft omni petenti bai e:beoe imi 
fari.0i bcoe imitane:ba ena ingratie.^am x fcclerarie fol ozif.x pararie ma> 
ria parenr.ift biiiue ^ieron^m 9 m epiftola ad ^cmcrriam:quc qdem epiftola 
mcipit.Qi fummo ingemo par ic$ fretus fcientia.ita ir,4r.*Bo eft cm qb lic boim 
nee beo faciat amabilee vrpierae merie/x bomrae:quc rora iit cbz ftianocftcbe 
bet:vr etiam malie abundet, ^eicp imitemur bcmuolcnrta$ qui folc fuum oziri 
•Flora ne riro l*up bonoe x maloe:x pluit fupiuftoe x iniuftoe.2}ec r©hfm 9 ./£t p:o 
vriV afr P rcrca Xttue imperato: /filiue ^efpafiani biccbarur bclicie bumani gene^ 
nuo veipaii/ r|$:e0 ^ f mr va ide hberahe/x bumanue/clemene x sulcis .*Bam cum vna bie 
ani ml bcdiftcr alicuiibijcit baronib) fuie;/Cbariflimi huc biem pcrd?dim 9 :quia ni| 

boni alieni bedim 9 : liquet ergo q> auaricia ejtofoe.fed liberalitae gratoe x ama$ 
bilce facit. , 

ffHuaricia generat multae fccleratae filiae 
0no auaricia fugienda elfcquia generat mulrae fcclerarae filiae que 
n aiumapeicarricefcduccreconanf. ©unraunfte filie numero feprejvt 
biciti5zegoa 9 in.jrjcjrj»li.mo:af.c.)tjtjtiq.x 3tbomae in.qmq.cjtviq.ar 
tt.vitj.0uarum pma bicif obduratio co:die ?tra miferico:diam:q fironurretty 
do clcmcf\na k bec filia vocaf ab 3«i<h*b mbumanrrae.ff0cba bicif inquieta 
doibec ingerit bomini follicitudi nem x curae fugfluae.quia vt bicif.i£cce.v ca. 
Suat ne no implcbif pecunia.i£t ^uuenalie Crefcir amo: mimi qntuj ipa pe 
cunia crefcir.flT^crtia bicif vioIcnria:bec fit nocendo alicui palam vf occulte, 
bec filia ab 3>ido:o vocaf rapacirae.l^inc iB:ego:i 9 .in.jtv.l!.mo:al'.ca.jCitjcv. bi 
cit fic.Si igif tanta pena mulctaf 4 no bedtffe fua $)uincitur;qua pena feriend 9 
cft quircdargirf aliena abftuliflc-/£tSugufl:m 9 inlib:obc^biebniair.Snn 
igne mitrifdj" no bcdit re^pzidjvbi putae mirteduserir qui inuafit alienam^ St 
cu bia bolo arder qui nudum no vcftiuit: vbi purae arfui ue eft qui Cjtpoliautrf 
Jf"0.uarta filia auaricie vocaf piuriu.^fla auar 9 vt poffie lucrari ejrccdrc in fer^ 
mone x ai«qn vnf piurio qb fepe eucnit inter emeres x vendentee.2^inc /Cb2^^ 
foftom 9 fup illud ^arfl3.v.ca.^)ico vobie no lurare omnino biat ftc. *Hemo 
cft «i freqnrer iurar d aliqn no piuret.ficut 4 pfueuir mulra loqui/aliquado lo4« 
rarimpezeuna 4f0U!nrabiciffallaciaqfirpvcibabecipictiein occulto ^|ti 
^luguftin 9 in libzo bc biffinitiptb?.,6t fic.^all^aa eft p qua monb) bCtepto 2 t)e 
jritae palliata vf odiuj alteri 9 \X jpziii couiodu iurfdir f£Qc^ta bicitor frau® 


!S)e pctolujcurie iFoxv 

que cft Deceptio gfccta.bec fir in pfcnrta illius <5 Decipif.^^o Senc.jnpuerbtjs 
air.^raus eft accipe cft> no poflis reddere.TRepelii fe boies facilius cp Decipi fe* 
runr. (TSeprima bz.pdirio que cft idem qb Deceptio que fit tn abfennaDeceptf 
Suntalg <j ponut multo pl’es filias auaricte q tn redticunf ad fepte. ©ii fcfus 
f[Buarus fallir:perqutrit rurpia lucra» 

©furas rozquer:pzoditio:vel fimonia 
penurus feqmrurfurtummec mente qmefcir. 

f£i£t fic patet que fub bzeuib De peccaro auancie occurrcrut fcribeda.ftzo co: 
rectione vice meliozie languentis ac firientis anime. 

C®e peccato lujcurie. 

«tu ,ujEunaoiat*alup(3 grecequodlatme ©id 

/tu r folutio. ©ii lujcurie nome Dupfrfumif. ©no modo largepqltbj j^upft acct 
*| I fupftuitate vel abuddria vel magmficcna no folu r ep cozpozaliu: fed pif lujcuria. 

Jt \ etia fcietie z ibtutis.ftc 2r>icro.accipit m epfo ad beliodozu epm dc cpi' 
rapbio nepociam :ep£!a icipit.i3zandes materia parua ingenia no fufferuf.3bi 
ein collaudas pclara ingenia: ira tnqt. 0jio em lete fegeres z vberes agri interi 
du culmis ariftifq$ lujcuriat.ita pclara ingenia z mens plena ^rurib in variari! 
arriu red udat elegantia. ©ii z apud grecos pfts ille laudar q omne 4 vreref vfo 
ad palUu z anulu manu fua factii gfiat^eft.bec ^Mero.i£tia ad i5al'.v.ca.glo 
fa 6t:q> lujcuria eft qlibet fupfluiras.alio mo nome lujcuria fumif,fpzie z ftri* 
crefi inozdinarioe circa venerca.©ii ^fi6.i.jc.U.ccymotr.6r:qp lujcuriofus quafi 
folut? i voluptates $i eo q> voluptates veneree animu bois a vigozc ronis ma$ 

%imc refoluiir.z£t e ibo fetus 3Ebo.in.ij.tj .q.clitj .ar.j.in riifione ad #mu arg.br fic 

iujcuria pncipafr 4dc eft in voluptarib venereis q marime? peipueammu bo 

minis refolu iit. Scbario aiic bz in qbufcucp alijs ad ecceffum ptinetibus. Zlec 

SEbo.Sic parif b nome libidoitfi alijs marcrijs ejeredaf vtjibido vlcifcedi: Wt 

bido Dmmdi:?bmot.vt Dicaf libidinofus eje eo cp facit illud qd liber:Spcalircr 

tn libido bz efle in venereis voluptarib. Sic § loqndo,fp:ic lu curio fus bz fofl 

lutus tn voluptatib z in libidinepmptus.f) Jdcirco lujcuria l5 modo Diftinif ^nid Cft IU 

fic.TLujcurta eft eje tmudis Dcfidertjs venies lubzica mecist carnis, pfttruri©.©l’ pnria 

lujcuria cft libidinofe voluptatis afpctte 9 .3ntcllige bic afpetitti i} cft eje pfenfu 

ronisrq: talis eft petm moziale.^Dinc J&ug.in libello dc boneftarc mulie^ oicic 

fic.^olutaspna faciedi reputafp ope facti. jg)ictf aut petm moztale libidinor 

fus ajpetit 9 qn ro bois no^ibet bmoi apperttucii polfer illbpbtbere.^zopter// 

ea $t Hug.qp lujcuria no dt viciil cozpo?. pulcrop vel fuauiu: fed anie peruerfe 

amatis cozpozeas voluptaresmcglecra tcperatia qua aptamur fpualib. VW In 

Jturia eft inozdinat^aipetit^venereo^.Sjpetitus $u qz ome petm ^ncipalif co 

fiftitin afpetitu feu volutare.^nozdmat^eria 6z qti eft ^tra ronis ozdmc. Si ei 

ajpeti^tvel vfus venereop fuerit f m rone:pura in oebiro actu piugali: tuc non 

cft lujcuria neqj pet m:fcd quocucp aliter fiat ejetra limites matrimonij femg eft 

petm mozralerqz oirecte eft ptra illud pceptu omie leg^/fto mecbaberis. 'Boie 

aut mecbieois illicit 9 pcubituspbibitus ititelligif:vr bictu eft fup m explanati 

one fejeti pccptiun q plura notabilia Dicta funt.TRo aut qre ots act^ lujcurie Dell' 

berat^ejetra mfimoniu fit petm mozraleialTignaf a feto 4 bo.in.tj.tj.q.cliq.arti. 

Itj.vbt fic.^iuato aliijd eftlnagj necelfariu: taro mag$ opozrcc: vt circa illud 
ronis ozdo f uef. Cc p pns magis eft viciofum fi ozdo ronis pterinimf . '©fus 
aut veuerco^ ficuc Dictu eft: valde eft neceflanPad bonii coe q6 eft pf natio bua 
ni generis ./^t i^o circa boc majcle atrcdi Debet ronis ozdo.iSr p oiis ficjd cira 


©cpeccato 

bocfiatptercp ozdo ronis habet viciofum erit. 2}oc aut gtinet ad roncm Itijcu^ 
rie vt ojdmc z modu ronis cjeccdat circa venerea. i£ri$ocp abf^ oubio lujturia 
eftpcrm.bec:£bo.3mo lujcuria l v»u vicul capitalerq: ejc illo bo^ccdtt adntf 
ta pcta gpetrada q oia eje dio viciojtanqj; ejc pncipali oziri Dicitnf ;vt $ t beatum 
^hoabidcinar.feqnri.ffCoreqnrerfcireoptetfm bnlm £bo.in.j.tj.qdjc]tttj. 
ar.v.in rnfionead.ri 1 arg.q> oiabol 9 dz majeime gaudere oc pero lujtui ie. 'fi^6 hu 
tus alfiguaf a feto jZ bo.ibidcjeje eo q> perm lujtune eft majeinie adberctie z pift 
ftcCle bo ab eo eripi por.^nfariabilis eft agxtit 9 Pelectab!liu : vt $t pbs in 
tii.U.erb/ioiero.m epfaad amaduce oiuerfis qftiorib? noui ieftamcti.epfa ini 
cipir.^0:euis eptfa logas no valet ejeplicare qftiones:6t fic.f urtu:bcmicidiu:ra 
pina:giuriu:t bis filia poft factu pcmtudmcbabetjt licj tuuitet lucrur tn mo:i 
itet pfeia. Voluptas fola ac libido etia in ipo rgepreriros (limulos p.ulf z tinli 
latione carnis? iccfiua petuvt p bcc q cozrtgi cupim 9 cogirares rurfum itt mate 
ria oelmqdi.bec T>iero.T>inc gfcego .in mozaf.air.z£jt q lujturia femel mete alii 
cuius occupauerir:vije eii bona cogitare gmittit.Sunt em oefidena vifcofa: q: 
eje fuggeftione ozlf cogitatiorejc cogitattoe affectioiejc affectide oelecratio:ejc oei 
lectatioe pfenfusiejc pfenfu ogatio;eje ogatide pfuerudo;ejc pfuefudine oefperai 
rio:e]C oefperatioe peti oefenfio;eje oefenfionegliatio: eje gtiatioc Damnatio, bec 
^>:ego.3^oHugan libello Deboneftatemulie^.brfic.^nrcr em oiaebuano* 
certamina fola oura funt plia caftitarisvbi quoridiana pugna:raravicrozia.z£c 
£)iero.od pamaebiu in epta pfolatozia oe oozmitide paulinevjcoiis.d&ue <jde 3 
epla icipit.Sanarovfticritfr fic.Sctt boftj atiqu 9 mai 9 ?tiuctie $ ntimog, elfe 
cerramc.^acileabqcifqobererqcmnffcus.inreftinubellu gtculofius eft. 2bec 
2 ^iero.^.acrati 9 q 5 in.vj.li.oiuina^ iftiturionu.ca.jtieitj.ira inCjr. i£u ejtcogitafl^ 
©eus ouo£ lejtuu 5 rone attribuit ipis vt fe imicc appeteret z piunctioe gaude'/ 
rent.Jtacpardentifiimacuptditare cucto?- animannuadmifeuit cozgib? vt in 
bos alfectus auidiflimc rueret eac^ sone ^pagari z multiplicarigenera pollent 
0j\c cupiditas z ajpetetia in feoie vebcmertoz t acrioz inuenif : vel qz boim m£ 
ntudine voluit eflemaiozervclqifi ^rutefoliboi pedinvr effer laus z gfta in coi 
ercendis voluptatib z fui abftineria.Sieit § aduerfarius ille nr qnta fit vis bu 
tus cuptditansiqtia qda neceftirate oicere malueruneaqja recto z bono ad ma 
Iu z ad pzauurrafferur.bec Zactatius. ^arj itaq? # pyra futpliacaftitar£.:bis 
oictis ouo nobis oe bozredo lujeurie vicio oeclai ada occurrur.pzimu cft oe no 
cumentis lujeurie. £5cbm yo "oc remedjjs eiufdem peccati, 


<^€£uor nocumcra infert botnim lujeuria quo]ad cozpus. 

3rca pmu fcire oebes q’ lujeuria infert boi varia ac multiplicia nocumc 
2.titnriabiT c ta^qnmadcozp^tqnmadaiam:^ qntuad^tutes^qnruadbonate 
oonit ad pozalia.pzimo em nocervalde bumano cozpozi:qz Difponit ill6 ad vari' 

L carit as egrirudines arr^ oiuerfas inducit infirmitates z vita bomis abbzcuiat.'|Ro 
aes b bui^eft.^a picutoocrozes medicine.pcipuc 0aljen v Xbplejeio feminis cftca 
lida z biiida.gencraf em eje daro z puro fanguine q pncipalia z ^zia pafcunf 
ac fufterant mebza.^n in a 9 cuacuanoe fiqs g act 9 turpes modu trafgredifmo 
.. fugeft fangms § paicunf mebza.jpSocs i^tus bois oebilitaf.-cozp 9 pcficcaturii 
ipiguant Iu ocfbcrus ac varie egnrudmes fcquuuf :fciatice:podagre: pafl*iocs iliace; 
^nrta nocet 00 | 0:eg ftomacbi^tigines capitis. 3nrer oiuailt mcbza cozpozis Ipuani majeic 
ltoma c boo^ noC et coitus ftoinacljoioculis^ cerebzo:vt tz in U^pblcmatu.Hd em vt ait i5a 
cun cereozo ijcmia^pcedit a mcb:is folus bumo::federia Tpus vitalis g arterias ejeqrcu 3 (dt 
mme.^deoc^ non eft nuru fi ille q eftoeditusvenereis voluptatib) oebilitarur: 
qi ou cozp 9 euactmcur: vitalis quoc^ j?tus minuiturXt^terea refte l^ugonc 


lutime iFoxvi 

ZLujemfa eftimoderara carnis petulatia:Dufce vencnurimpomina lues: gnfcto 
fa potio.que bumanu cozp 9 oebilirat:T virilis animi robur eneruat.^t ire^.0 
ejttrema libidinis rurpitudo q no folii mente effemtnac.-fedtotu cozpus eneruat 
"fto folu maculat aiam:fedfedar pfona.z£t idcirco 4 caftirate obfuatoiuti 9 co 0 
feruanf in vira.^n fm i^alienu eunuchi oiutiusviuur.j^tiaamalia cafta funt 
longiozis vite vtplurfmu/ft-ii elepbates vt tt magn 9 2tlberrus in.jtjttj. U.$ ani 
malib>.oicunf efleamalia caftat adulteria nefcire.Sunralij <j oicut q> elephas 
efl: aial mire caftiratis ita vt fi pdat pinge nulli eopukf.aBienmo aut pozrac fe 
tusmec amplius q$ femel gigninfed nec plures fed rm vnti. viuit aut tr ecet$ an 
nis.i£cdrrario autanialia multucoeuriafuntbzeMozis vite: vtptjoepaflcrib? 

De qb> i>t libertus in.jtjtttj.ltb.De anialib?.q> palferes funt valde multi coit 9 et _ . 

generatioisata q>,vnus palfer in vna hoza fozte vigefies coit .i£t caro ei 9 ad It// 

bidine incedit z pftipatione inducit.calida em eft? ficca. tbafleres atlt paril vi//“ l co . cl ~ ia 

uunt^ter coitu z mobilitare q ejeiccant m eis humidu vitale. i£cia m libzo De 

pomo legif qp <&riftoteles pbo£ pneeps in moztis articulo carnis illecebzas ac " aneri * 

turpes actus redargues :iter cetera Dicit q> q multu vtif voluptate venerea in// DU ** 

ueterat cozpus fuit z fubftantiafua maciletar.^apiens eft 4 oefpejtit z odiuic 

bmoi Delecratioes q funt oefpectiue z viles, i£jtulcare em Debet in tepoze quo 

ama fua ajpzopinquauit crearozt fuo.Ct Dictis pt 5 % coitus imoderatus Debi// 

litat cozpus^a vna pollutio e4ualccqnadragefics rato (anguini, j^fii accidit 

in aliq-multucociinfe vt fanguinc loco feminis emittat: vt Dicit fetus 3£bo. in 

in.iij.lib.fenten.Dift.itj.q.v.ar.i.^tBrifto.in.jtv.li5.Deaialib?.$>^ptereamul 

ti 4 hmoi feces lujturie fequunf in rabidaslfebzes ac mozralcs egrirudines fepi 9 

incidut. ^)ulti quocB boc turpi ac bzurali ejcercitio momii funt.^n i cbzofl 

mcamartimana oicif q> <jda in magna Dignitate ?(hcutus:Dedit 9 lujturtjs cum 

meretrice inuetus eft momius. i£fia3mnon filius jgmuid captus carnalia// 

mozefozozis fue^Cbamargrauirer infirmatus fuic:vt pat3.tj.lReg.jtin.ca.S1c 

pariter filius pfecri romani ardes libidine infirmat 9 eft:T voles pfequi effectu* 

turpitudinis lue a Diabolo fuffbcat 9 eft:qu e mirabilif fufcitauit beatiffima $go 

Hgnes:vt habef in eius legeda. hinc iTbiyP.in li.qpnemo ledif nift a feipoidt 

fic.^i £0 4 in Delittjs z lupurtjs vira Ducur:refolura qde cozga? omi cera mol 

liozacircuferuntatq^^e moduejtamineqda infirmitate replcru.£hnbufq 3 ad 

cumulii malozz.:podagr3:tremoz z imarura fenect 9 acctdit. /£t eft eis vira fg in 

medic^ z medicamct£.0cufus aut ipiicardiigues:? obtufn? qdamo ia fepulti 

ucc vncjji aliqd iocuditar^ hnr.hec Chz^f.Sic igif pat5 q$ru noceat lujtima coi 

pozibusbumanis, 

fpLujturia obnubilat? obfcuratintellectuhois. SLupuria 

j^ciido lujtHriainfert hoi guiffimunocumcru cgrii ad ttellcctu: q: ipm obfcurann^ 
f obnubilat z obfcurac.^n Sene.qfi i pncipio pmi libzi Dcclamatioum: tellecttS 
$t fic.^Bihileft ei ra momferii ingentjs cp lujturia.iSf Xactariusin. v). 
ti&.Diwnap iftimrionu.c.jtjt.dc fic.i£uq$ hoi fiue natura fiue qs dc 9 nihil mente 
pftabilius Dedin*ec.1^uic Diuino muneri ac Dono nihil ram inimicu qj volupra 
tem.^ecem libidine Dominare reperantie locum effe.necp in voluptatis regno 
#tutem pofle pfiltcre.Sed ccontrario Deus idcirco virtutem Dedit vr ejepugna 
ret z vinceret voluptati :eamc^ egrediente fmes fibi Datos intra pfcriptd coer// 
cererme hoiem fuauiranb? Dchmru at(^ captu Ditioni fue fubijccret ac fempiter 
na mozre mulctarcr.bec X3cf5tius.iRatio huius alfignaf a feto 3Cho.in,tj.n.q. 
^v.arti.iij.vbi oicit ft'c # perfectio intellectualis operationis in homine confifhe 
in quadam abftractione a fenfibilibus phanrafmatibus./6t i$o qnto inrellect 9 
bois magis fuerit liber ab hmoi pbaurafmatib? ;taco potius ^fiderare iurelii// 


£ecica$me 
ris oritur eje 
lujcuria 


cfficif 

bzutaHcoiv 

tu. 


Etijctiname 
tc infatuat. 


©e peccato 

gibilfa poterir:? o:dtnarc oitua fcnfsbtlia.Sicnt ? Snajcago?ad Dicit: <r ©po:f$ 
intellectu cfle immijcru ad boc q imperent agens ©pozrcr q oiicrur fug mareri 4 
am ad boc q poffitea mouere:vt narrat £bs in.vitj.tib.pb£fic. ^bamfeftu eft 
autq> Delectatio applicat intentione ad ea in qb> alids oelcctaf. ‘©ii pfrue Dicit 
In.je.U. z£tl xq vnu;qc£ ea in quito oclectaf optime ogarur. /Corraria fro nequam 
cp vel ©ebiltrer. ‘gjicia etia carnalia:fc$ gu!a ? lujruna pfiftunr circa oeleccari ©4 
nes tactusrcibop £3 tvencreo# q funt vcbemcctflime inter oce cozpozales oei 
lecranoncs./^c ibo g bec vicia intetio bois majtime ajplicaf od cozpozalia :? p 
pite Dcbilitaf ©patio bois circa intdligibilia.magis aut p lujturia qj p gula .qtt 
co Delectationes venereop funt vebemenriozce cp cibo#. i£r ibo ejt lupuria ori* 
ceciras mentis q quafi totaliter fpualiu bono# cognitione ejccludtr.bcc 3 £bom. 
2lbfo:beturd cjdamodo rato bois apter Ddecrarioes venereas q funt vebeme 
tifilme.^n oicic pfcs in.vtj.lib.^tp. ca.jriitj.qp voluprares impediut pzudentia 
? qnto maiojes funt taro magisivt in vencreis ptj.^ftcmo em ©uin illis eft: me 
replpicerequiccp por. z£tia :Bicro.fug ^atrbiuoicir:# no oatur pfentia fpi(i 
ricuflcti rpe q piugalcs actus gerutur.^lerba 2 ^ieron^mi funtbec.? habentur 
jtjcrt.q.tj./Conubia.vbibzfic.^Ho tn repote illo quo piugalcs actus gerururp* 
fentia fcfifpusbabifietiafi^pbefa vtdeaf elfe q officio generatiois obfequitur. 
bec:biero.3iirclltge# no Datur pfentia fpuffancti in illo actu q ad oitua: q: eft 
ibi cjdem ftupo: ? bomo totus carneus efficirur.^el ibo illi pzuritui no oatur 
pfentia fpuflancrriq: eft petiti veniale vtijdam oicunt.Scd ^Setrus comefto: d 
biftoria fcbolafticaedidir oicir: q> coitus coniugalis beneejtcrceripotqrup fine 
pcro.&mt alij q Dicut q qnc$ qs meretur in coitu ?iugali.i£ft igif in actu lujtu 
rie tantus ardo: libidinis q affectus bois no regitur pfilio ronis.fcd bomo rue 
efficitur bniraliej? eje impetu pafliois cadit in baratbrii miferie ? turpitudinis, 
SicncptJ oe oucto illis femto iudicito lujturiofis: d ejtarferuc in pcupifcenriaj 
Sufanne.j^e quito b: ^)an.jciij.j£fauerterunt fenfumfuum ? oeclinauerunt 
oculos fuos vc no viderent cclu necp reco:darenf indicio# iufto#. . 

fT7l tijcuria ejccecar boiem ? mentem infatuat. 

jtrtio lujcuria cu fit illccetoofa voluptas j ? imoderara carnis petulatia 
t ejccccat boiem ? mente infatuat. £>:oprerea 0 fee.iiij.ca.b: fic. Jo:nicai 

tio r vini i •: cb:ietasauferiit coi. £>ug q cejeru ornus Iniero, in.j.lib. in 
cjtplanatioe fup 0fce ira inqr.^olupras infariabiliseft.t qnto magis capitur 
tajo plus vretitib) fc fame creat.i£cbrrario beati efurictesT fitienres iufticiam: 
qm ipi farurabimf.Sicut iufticia faruratfic iuiqtas. fubftatia no babens bona 
comederes fraude oeludir.iet vtcros oeuotauriu vacuos relinar. j£t paru ifra 
Dicit fic.&cut cm vinu 7 eb:ieras eum q biberit meris fue impotem facit: ira t 
fornicatio ac voluptas puerritfenfumammuc^ Debilitat toe rationabili boie 
b:utu efficit aniahvr ganeas t lupanaria? libiditm luftra fectecur./Cn itaqs cot 
loco fuo morii fuerit ligna ? lapides ocos putat ? adozar opa manii fua#. 2 Dcc 
i>tero.0ua fenteeia aperte oatur intcUigi qplujturia boiem infatuat tfenfum 
ei^puertir.Jdcirco poptime oicif a feto 3tbo.in.ij.tj.q.? ar.vt fup.q? eje lujcuria 
o:itur ceciras metis :q quafi toralirer fpualiu bouo^ cognitione ejtcludir:que ce 
citas eft mulru Defo:mioz ac piculofioz cedratc co:po:ali.^u q: eft in nobiliori 
fubiccto:fc 5 in ata.SCu q: £uat boiem nobiliori bono:fc 5 lume gre qb fmecopa^ 
ratione melius eft lumine co:po:ali.i£riam ceciras metis eft giculofio: cecitarc 
co:po:ali:q: ille d eft cec 9 cozpozalilf ? agnofeir cecirate fua ? far ef fc effe cecu ec 
roro cozdis oefiderio queri t illuminari. Sed illi q funt lujcuria cecati: nec cog$ 
•ofeut fecccosmec queriit p ooloze ^tricioms tUuminarui^ic 3oa.ijc.ca. Si U 


lujmrie 


JFoxvii 


defietis no babereris pctmmuc fbo bicitte <tt videmus periti veftrtl maner. /£c 

«dTRom.‘pca.©icctes feefie fapicrcsftulri facti funr.flf ftrj endq> lujtiiriabo _ 

mine infamae multiplici ejteplo. fla Sanfon 6 fure fccificar us in vcero matrf ^ lanione 

fue:*r 4 leonem plura milia bolm^ftrauinflibilo min 9 amoze vnius mulicrcuV 

le tnfaruat 9 ac mete cecatusitadc in oerifum ap$ pbiliftcos fact 9 elt.2^incSm 

bzo.to lib.oc g^auidira iiujc. Sanfon validus z fozris leone fuffocauie: fed a$ 

mozc fuu fulfocare no potuit.^incula foluit boftitufed fua£ no foluit nepis cu 

piditam.^elTes incedit alienas rfedvni 9 ipe mulieris accefus igniculo meflcj 

fue ituris amifir.bec Smbzo.flXaceo oe vetufttflimo parente noftro 2lda:4 ^ ac 4 am 

eratin oelitqs gadifi iufticia originali oznarus. z£c q no porerat Decipi iufticia 

eziginali manerc.i£t 4 babuit oem fciam poffibilc naturaliter boi.j£c 4 fuit cre 

atus in babirib) nacuraltb? integris z gfecris.z£t a q cora filua bumani generis ^ 

t>efcedit,fiibilo miniis bladictjs femineis feduct^eft.JJ^cc loquar oe ©auid 

4 fuit reje bterufale tubera?- ejeimius. 0jii fuit ralis ac ratus 4 ocuicit bella t 

mille aduerfus fe maebinas fugauir:4 leones z vzfos fine armis fuffocauir.2£d 

de negltgetio: factus ruit in lupiria:? a lujturia in bomictdiu arcp in plurimas 

calamitates pcto£. |p£aceo Salomone cui no fuit fitts in regib) nec an : nec ©c falomec 

poft cu:ca io gfta cp in biuicijs z fapiccia.faibilo minus g mulieres ifatuat 9 fu4 

ltvtoicemus.l>iiicoiu 9 J>iero.ejtcplo ifto^ cupiens nos cautos rcddereilcriV/ 

bens ac nepotianu pfbvtepancpfa q incipit. eris a me ncpotianc cbartffimc: 

itain4r.2^ofpiriolu ruti aut raro aut nunqj mt'ie£ pedes terar. 0cs frias ?»jbgi i 

nes cb:i aut eqltterignoza auceqltccr oilige.^idc ne fub eode recto manteris; 

nec in prerira caftiratc ?fidas:ncc Sanfone fojnornec Salomone faprenriot 

efle potes.3£>emcro femg q» gadifi colonu oe pofiefiioe fua mulier eiccerif, \xc 

Abiero. jfic quo patet q> luxuria menrcm bois infatuat. 


fp£u)turia fama z bonozc bois maculatatc£,ppmu fcandalisat. 

■Sparto q: lujcuria fm Nugone eft roci 9 cozgis pecudialis bebetudo. 3Jo ^_tijctiria red 
q famargttam:? bonozc bois oenigratac^jnmu fcadalijar.^n oe falomo dic bole? Ifal 

nefapicnirimolegim 9 in.ig.li.TReg.pc.i6tm.tj.li. , Jbaral , .ijc.c. qripema meqadoia 
gmfica^fuic fug oes reges terre p oiuicijs z gfta z fapia. z£r oes reges z po cti ^ faiomoe 
pes atq> vniuerfa terra oefiderabar videre facie iSalomonis vt audiret faplam q oem g fiant 
qua oederat oe 9 m cozde eius z oefercbac ei munera/vafa argerea z aurea z ve f 0a fedaiit e 
Ites z arma /z aromara/cquos z mulos/g fmgulos annos.Ibabmrq? Salomo luroriam. * 
qdraginra milia equo?, in ftabulis .j£t curruu equit u^ ouodccl milia. i£r b:e// 
inter tgc Salomonis cata erat abundaria argeti l bierfm qnra z lapidii: necar 

qnta fuerit maieftas:potetia:gfia:ac^ma Salomonie. Sed bec ola ^rer lu# 
jcuria ac voluptates mfic^ fedauit.Htqj oem oignirarc fapietie fue oifufcauir. 
vn i^ca.jclv^ca.poftcpplura oe gl!ia Salomonis oicta funr: ita fubiilgit. *5n4 
clinafti femoza tua multerib) oedilli macula 5 ln tua. 2^oc 6r: qz fcribif.i^* 

TReg.q.ca. q^rcjcfalomonadamauir mulieres alienigenas mulras. filia quo# 
f^baraonis z moabitidastamonitidasidiimeas z f^dontas z cerbeasoegeu 
tibus. t>\& itacp copulatus eftSaiomo ardenflimo amozc: fuerurcp ei qfi regi 
ne feptingete:^ ^>cubine rreccre. i£t auerrertir mulieres Coz eius. £u ia eflef fc-> 
neje ocpzauaru eft coz eius g mulieres vc fcqueref ocos alienos: nec erat coz ei* 

f jfe^tu cum ono oeo fuo:fic coz ©auid parns eius.bee ibi (f flora ergo q> Sa 
omon in tata magnificctia fua? abundaria oiutria^ no eft auerfus a oeo.nili g 
inozdinaru amoze voluptam.ibo fetus ^bo.ad rege cvpzun.itj.ltb. oe regimie 
p ncip4.c.viq.0icic:^ feberes regi falomoni fucrucnojtiejqz lapfus in lujcuria 5 

b 


iste pao 

mfc in idolatriam.Sp q faet 9 eft abominabiTppfo tnrantu vt fertii eius rebellaret 
eiJDinpieres fpolia fue regionis z vaftanrestcrrd abfq$ refiftctia:vr $:,iij.TReg.. 
jcjx.cii cn pus oes obedirct ad nuru:ficut reftaf regina fabaivr prj 1n.u7.L1. ilet 
gu.jc.ca. fuir<jfpe Salomon in pneipio fui regiminis ad magna^pmorus ,{prer ' 
Diuina reucrentia qua obferuauit.fed in fine fui regiminis cecidit in vilia^pe 
•Rota De falo licta q comifirjqz miferos facir $pfos peccatu&raduc rn beb :ei z plures cocto 
moean fit fal res carbolici q> Salomon i fine vite fue fuu recognouit erro;c:feqs oifpofuit ad. 
uiis.j pniam oc cormfFis.St lib?. /Secti altes copofuinin q ficut epotus cilcta Diffinit 
vanitati fubiacerc.^o 6tin eode li.tj.c.iCuqs me puemlfe3 ad vniuerfa op.a q fc 
cerat manus mec:? ad labo:es i qb? fruftra fudaueraividi i oito vanitate t affli 
ctione animi:': mbilpmanerefub fole.St in fineeiufde libzi ira pcludir.Jine lo$ 
quedioes parif audiam 9 . Dcii time z madara ei 9 obferua:(S eft ois bomo. 2otnc 
Sbieronym 9 loques Defaluteci^inpmolurupSccliaftc.c.j.^tnc. Siutbebzei 
buc lib? Salomois elfe pniam agetis:# in laptetia DiuitijfcE pfifus g m fieres, 
offenderit Deu Joec Ibicrouym 9 Sp Dictis itac^pat3 # lujturia fama z bonozc 
macuUrtpjtimosfcadalisar.^^inciS^So.t»: #pcta carnalia funtmtnozis 
culpe z rnaious ifamie.q jfrba no fur fic inteUigcda vt 4da ppoftere epponur.Tta 
fi tales arguanf eo # turpitudines luturieqli imudefues infequunf.tuncfubito 
vt fibi in victjs carnalib? blandia»f;qfi,p clipeo interaris fue alti 9 repetiit beati 
U5:ego:p $ba Diceres:*£cra carnalia funtminozis culpe z maiozis infamie.ficcp 
ad epeu fandas epcufatiocs in petis ,pficiut ad impudentia vt fibi peccadi licenti 
am fubmimft rct.Sed vt ait l^ieronym^^iciofiffimuDicedi gen 9 eft feto?- patf 
rrunoffro^ Depzauarefnias ac fidei tollere ^iratej.Stideo feriis ^bo.in.j.tj.q. 
Igluo intclM Ijtjatj.ar.v.oeclaras pdicra bri j$:ego,fiba vicit ftc. ficta fpualiafut maioziscul : 
gunfpca car pe^ pcracarnalia.qftno eftficinreTligendu:vtqdlibefpcfmetiafpualefit ma// 
nalia ee mio l0 :is culpe qlibet peto carnali.Sedqz pfiderata bac fola Differ eria fpiialiratis z 
ns culpe carnalitans gratiioza funt cereris parito triplici rone:vr fup epplicauim^ltora 
g # ad iudicandu gramrate peto j no fuflteir pfiderare foliimo gen 9 ipius pecca 
tufedetia opoztet aducrterecircuftantias peto?- vt in feqntito Dicem 9 . St ita co 
tingirplcrunq* in petis carnalito plures efle circulantia# Defo:mirarcs 4to red 
dunf grauioza fpualito.2">is igif verbofttarito taliu obloqnriu Dimilfis adberea 
mus firmiif illi auree fnie Diiii ^ieron^mi feriberis ad iCellanriann epfo q incM 
pic.^erus feripture celcbzara fnia eft vbi ira inqt. Stoico^ qdc eft peccato?, rol 
Iere oifferctia z oclicta oia paria indicare.*# ec vllii inter fcel 9 * erratu Difcrimen 
facere.*Bos £0 z(i mulru inf peccata oiftare crcdim 9 :q: z legim 9 ,^ti faris ,pdef 
fe ad cauriozc vita Dtcim 9 :eria minima timere^p majtimis. ^aro em facili 9 abft 
rinem 9 a qcuii3 Delicto qnro illud magis metuim 9 .'Hec cito ad mato:a,pgrcdif 
q ena parua fozmidar.St fanenefeio an poffimus leuealiq^ perm Dicere q6 m 
Dei premptu admimf.Sftc^ illepHidentiffim 9 4 no ta pfiderat4d iufTum fit cp 
illu4 iufTerir.^ecqlitare iperij:fed imperatis cogitatDigmrare.^ec l^ieron^ 
mus.Sf adatbleta Deinfticunoe paule filie fue:epfa incipit. I5rus apfus ^bau T 
lusude 3^ieron^mus $t fic.~fto funt ptemneda qfi parua fine 4b> magna pftare 
no poffunr.^ec l^iero.St fic pt5 # etia lenia pera caucda fmitit # lujcuria fa<f 
ma bois maculat.": reddit boiem Defpectu z vile. 

ff£ujturia oes poretias aie tj>cs ^tutes Dilfipat 
^upuria tov ^into lupuria vt ait Hmbzo.nunq? pmanere qetu parif affectu bois ) 

1 n boiej ag4 q *Hocte feruetmie anhelat.-: io mente bois implet vartjs palfioib/De^ r 
rat z Diltra// fidert)S/in4etudinib> ac fugftiridibJ.Sc bzeuiter lujturia rone gturbat 

btt intellectu bebetar:memo 2 ia eneruar:obliuione imitriterrozes infundtt:igno:an 

tia inducit;* bominc vile * quafibeftiafacit.^uapzop^vcncreevoluprarcs no 


laijairie 


IFo.lviii 


pneniut anio faptcnru:qz fm ^iero.altos ac generofos fpus fragunt;* oealrif^ u * uria 
fimis cogitato ito ad humillimas oetrabur.ZLujturia $5 fac t>r boies qrulofosam ?ucmt fapic 
pancfes:iracudo6:remcrano0:faftidiofos 7 fercresrqzcoit^nducit ferozc:? b:c tl ^W9 
uiter tollit gfam oisvirturis.^incUacrati 9 i n . vj . Ii. Diu i.infti . c.jtjcj . t>t fic. t£rO 
goq picari (ludet q «5 vult ipefeDecigeiabqciat mimicas 7 no jtias voluptates 
q aiarn fibi vinciarzvr cozp 9 cibi oulcee.-pferanf veta falfis:ererua bzeuitorvtilia 
locudis.l^ibil afpectu gratu fitimfi q6 pie/iufte/fieri videas, tubil auditu fuaue 
nifi qbalit aniam:melio:ccpfercddir.2^eclacranti 9 .^icam 9 g cumlbugone: 

2Lujturia c imoderata carnis pctulatia :oulce venenunmpoztuna luesrpnidofa 

potio :q bumanu cozp 9 Sbilirat:* virilis animi robur eneruat.ijf^lt vt ait bie 

ron^m 9 .7Lu,niria eft ignis infero*lis:cm 9 matcria gula .•cui 9 flama fugbia:cnms 

fcinnllcpzaua colloquia: cui 9 fum 9 infamla:cul 9 cmts imudicia:cul 9 fimsgebe 

na. 3 tef biero.fug parabolas Salomols.U.j .fug illud. vtj.c pzeciu em fcozri 

vijc vm 9 panis eftata inqt.iRecozdarc q: bzeuis eft voluptas fozmcatiois 7 gpe 3J.ujcuri iufaf 

tua pena foznicatozie. ©cutem vn 9 panis Diurna folum effugat efurlcm 7 ni// nabliis 

bilo min 9 pofteacfurit:quecomcfto pane fatur abfcelferar. fic qui inrratad fcoz/y 

tumadboza 4demeuapozatlibidinc;fed poft paulula ardcnozcmreddir.i^ec 

bicro.jpdcirco 0ui6.ln tj.li.oc arte amddi fic aic 

Q[0J> umat ejdguurpl 9 elt:q$ ledlt amates 

3bzopon4t animo multa fereda fiio 

Muot lepozes in arbo.^t apes pafcunf in bibla 

iCeriila o qc baccas:palladls arbo: habe* 

2£itozc qt concbe:tot funt in amoze oplozes. 
f[3ref £>utdi 9 M.li.De remedio amozisiira in4c 
Zlrtito innumeris mes oppugnaf amanm 
Vk lapis equozejs vndic^ pulfus a^s 

€Cb in c Diu 9 bieronym 9 i Pm de Deafiumptioe puriffime Aginis 4 incipit.iCo 
guis meo paula 7 £uftocbiu:fic 6t. bo c bab3 impaties amo: vtq oefiderac 
femp luenlre fe credar, 3gnozat fiqde mdiciu.ronc multorles caretutiodu nefeie 
nec aliud cogitare pot q$ id q6 oifigir.,Smoz no accipit De impolTibilirare fota* 
ciu:ncq?cc Difficultate remediu.bec Iniero. i!zic Dictis prj qpm venereis volu* 
ptatibj^pvna guttula Dulcedinis inuenif abudatia amaritudinis, paucitas d n 
de meli: (3 magmufutiras fellis.£t io iSzeg.air.^omeraneu e qb Delectat eter 



b i 


13e peccato 

etia ad#>ofitu illud q$ tfcff jCo&fttj. c.&ttcde ribi fili' mi ab omni fornicatio* 
tprervjcozetuanuncE pariaris crimc fcirc.xCnmcautvc exponit feriis £bo$ 
mas vbi s.impoztat perm mo:ralc :g foznicatio 7 omnis peubirus <5 eft pzerer 
VjcoKj eft peccatu moztale.tMoptcrea eje ©eterminaroe facta in £mo cocilio 
celcbzaru fuit in bierofotymts rgeapoftolo^ivt babef Bcrn.jcv. c. madaru fuic 
2uerfisadftdc?pcipuegentilito vrabfttncrdie a foznicatioeiqz gentiles 7 pa 
gani putabat fornicatione fimplice fibi licere:q$ eft erronei], 2^mc ©auid i ps. 
Ijtjttj.i&m ecce d elogant/e a te pib»nt;pdidifti oes d fomicanf abs re.*Bota f m 
dbngonecardmalc fugl5paftu:q>iUi elogantleaoeod faciuntpctm. 'Bibilem 
aliud clogat botem a ©eo nifi perm mo:ralc.2ooi: eft em cbaos magnii firmaruj 
inter ©eu 7 peccarozcs/^Jn i£faie.lijt.ca.©icif ftc. /£cce no eft abbzcuiara raan 9 
©iu vt faluare neqat:ncq> aggrauara eft auris eius vt no cjcaudiar.fed imqrarcs 
veftre ©iuiferut inf vos 7 ©eum veftrii.i£t 3Mouerjcv.c. ionge eft ©ns ab im* 
f>tjs v £ocd in prrariu fimt alie auctozirares.l^am ©e 9 eft vbicp g eftentia/p fentta 
7 potentia.3deo 2}iere.jetftj,ca.©eus e vicino ego fum ©icit ©ns:? no ©e 9 ©elo 
ge.i£r ire# in eodem cusfiun^d no celii 7 rerram ego impleo :©icit ©iis, TRefpo 


ggram:©icic g.^niel6gacfeate:no tea fe:cumfemg fis#>e.velg gfam vel 
, g iufticiaadeo tales gibiir,? merito :qz fcipos eldgarur a vita.Scquif» perdidi 
■ • fi* oes q fozmcanf abs re.lBora cu dttgdidiftt.i.perdes tu ©ne ©e 9 .*Ba vrif £bo 
tipir Dorozni p t erito,p futuro fm mozc^pbertcu^rer cemrudtnc rei.^erdes.f.mozrcetcrna 
catur* omes indiftincre; fine acceptioe gfona# qui fornicantur, vel cozgali foznicanoc 
g lujturu:velfpualtrer g perfidia: vel criminalitergquacunc^ culpa moztalem* 
2oine tbaulus.j.ad iCozintfr.ijcca.air.'BecE fozntcartj nero idolis fermentes: ne 
madulrert:ncc&melles:necfc mafculo# pcubitozcsmccp fures :ncro auarimcq* 
cbziofimecp maledtcimcro rapaces regnu ©ei pofTidebiir. j £ c *cu©c ©autdiabs 
ted.abftractus 2 illectus repozalito.^Hcl ejcplana fic fm eunde l^ugoncJDi ©0 
mine ©eus gdidiftt. i.amifi fti : q: ©ns amittit 7 qdamrno ignozat cos qui elogarf 
funt ab eo g perm mozcale.^n qn qfiutt Sdam gditum:©ijcit (5cne.iij.ca,BdS 
vbi es.^zcctpue autem gdiri ©icimf apud ©eum fozmcarozes:qma econt rario 
- C9 ^ 7 P un funt c **eo tptftni ei.0apie.vj.ca.3ncozruprto facit eftepjcfmu ©eo 
Oftftas ett gyitic 3ftdo.in.ij.li,©efuni.bono.ca.jc^jtijc.©icirfic.3uiercetcrafepte vicia foz4 
pteruudo aie mea* io majtimi eft fcelerisiq? g cimis imundicia templu ©ci violat: 7 tolles me 
bzu ebri facit mebzu meremcis.majeime g carnis lujcuria bumanu gen 9 fubdif 
©iabolo g cetera vicia. iCu em ille varqe tentamentis illectos bommes conef 
guertere.magis tn mecbandi ©efideriii fnggerir :qz vtruqj fejcu m l? vicio ampU 
us egrotarc intendit, ©emones fcientes pulcritucfine e fle anic caftirate:t g bac 
bomme angelicis meritis e quito illi lapfi funt cocquariiliuoze gcufti inuidie inV 
^ciut g fenftis cozpozis opus:©efidcnficg libidinis*qtm 9 a celeftito ©eozfum ©ete 
tra anima gtrabat fecucp qs vicerint gfiantes ad rartata ©ucat ibee Jfi^.patj 
irac^ejc ©ictis <$ lujcuria occidit aiam 


ff£uji:iiria©eftruitt pfumittempozalcm fubftanttam 

Xururiapfu /Optimo lujcuria no (olunt infert bomini omnia mala ©e quito ©ijctm 9 : 

nut boa fepo e fed etiam ©iiritias ?fumit:? tempozalem fubftanria ©eftruit ac marfufl 

taUa»; fupia euacuat.^nde Salomon tMouerb.jtjr jc.ca.air. 0ji 1 nutrit fco: 

tum perdet fubftaiam.iOarum eft em q? illi qui funt ©editi venercis voluprarf 
bus vacant continue comefarionito 7 cbzieranto:qnia vt ait ^ieronvm 9 Vlicif/ 
na fibi funt venter 7 genitalia:? vnii alteri fubminiftrar .er vicini rare membzo// 
rmn feqmf confederano victozmii .Jdeo e^pomit omne fubftantiam fuam m 


lujturic JFo.lix 

tnilib? leuitatib?:* pariter opoztcteoscotinuepcctmia fu is merctrfcfl» eflfunl 

derejquia ralis amoze carens mun 9 amans amar.nuc veftcsmutgemmaemuc 

calctamcra.T bzeuirer nunq* merer riculc fudariolis amilis/farciolts/odozamcn 

ris aut munufcults farianf.i^inc biuus ^ieron^m 9 ad j^uftocbiu m regula bi 

cif fic.gmperfectiflim 9 inulte? affecc 9 fem£>in vcftib:>:remp tn aurorfemg in la h 

pidibus pciof •zoznamenris ejcmnfccisgftam ponur.^o fufficiteis libido mna 

ra natureifed eccafione querunt ejtplende libidims.Blfcctat.pculdubio vt ocu$ 

liviro?aurum coremplares z gemmas; tandem figantur m facie vt'oculo?fu 

o:um nutibus facilius incitent ad Ubidinofum incedium^uid meretrijc gloiia 

ris in margariti z gemmtsrfi&uid ad te attinet argentum z auriu^md ejtaltafl 

rfs in pulcnrudme panmVBdne omnis caro cinis z fenum:' et vt verius bica m 

malfa putredinis:cib> ^mium;t feridtflunum ftercus^nid in te mirandii pue 

ro:um fpeaaculumrUdne tfi laudef gemmarii aut metallo? peiofitas qua fibi 

natura tradiditifemp tame cognofceris cini s/fenu z ftercusimmudii.ejc immu 

dopductu femine.0fi tu velles intueri vililfima mtilieru cp verccudareris i coz 

po:e qb taro cultu excolis Jpo erem iumero z bcfttjs terre:aut es equalis aut be gn cozgibu f 

rerioj.intus eft vndeglo:ierts noejctra.S» vafe ilio tam turpi tberaurum renes bfianis lator 

que fumma cumbiligetia colere oebes z feruarc fumma cuftodia. 'Bibit ad re be tbeiauri* 

vafe fictili fi turpis fozma fit ejctra:bumodo intus fit nobilerlir pulcrti 5 Jqb latet 

tntusifit fnregru qb coferuaf.ijcc l3ieron£m 9 .0 quot z qnta ejcponur adub/ 

teri z ganeones in bmoi lafciutenrib? meretnculis;q multo potius paugib? cbu 

Deberet erogariiaqb? talia videnrurrollt z aufcm.gdco^prcrabufum talium p 

parant fibi eterna tozmcnra reddituri bno ratione be boc q> be bonis ftbi a beo 

collatis fetpos occidnt atep alios iu peccatis berinct;q:certe aidm z poftea coz 

pus in gcbena Tibi rcfernant;mfi be tali miferia in bac vira pniam agant. 2btnc 

2oieron^.ad pamacbtu?folaro:iabebo:mittbe 'Jbaulinevjcozisjcpiftolaincipic 

Sanato vulneri;bt lic.*Jbarsfacrilegij eft rem paupe? barc nbpauperib?.3bec 

23ieronym 9 .Similes ergo infelices biccndi Cunt z miferabiles. ^In Ibieronyfr 

mus ad amicuegrotupfolaroziaepiftola incipit. 0uacpcertiflimenouerim:b^ 

cicfic.gile pozro indicandus eft mtfer z eger d voluptarib; marcid 9 p illcccbzas 

voluraf t iacet.gile fe nonerit infelicem q vagaf intoblectamcra vcio? ener ua 

ta felicitate ?fofius.2£>ifer z infelijc eft q no fuerit in felicitate temperat 9 , lote 

2^ieron^m 9 .Sedqp illi ci imoderaras ac fureres libidines infequunf:tcpo?ale 

fubftatia ac biuirias fuas pfumant:ppulcre oftendit veritas TLu .tv.c.bans n©| 

bis cjcemplnm be filio pjodigo qui omne rubftantiam fuam bifiipauir viuendo 

lujcuriofe cum merctricib.-cntus biftoziam vide ibi.2^ec be nocumctis lujcurie* 

bicta fuflficianr. 

®®e remedtjs contra Injcuriam 

O 

epl'a ad matre z filia in gallia comozatcs.epfa incipit. iRerulit mibi <jda frater 
egalliaibicitficr^erreasmctes libido bomatq maiozeth ^gimbpatiffamebu 
bulcius putat oe qb nefeir. Narrat geriliii fabule cantib) fyrena? nautas tjfle i 
fajta peipites . 2}cc 2}iero.t Sugu.in li.be agone cb:iano.i6t itey, in libello bc 
boncftate mulic? aif.3 n f<tr oia cbziano? certamina burioza funt plia caftiratis 
vbi eft qridiana pugna z rara victozia. Sedq: eje freqnrarj acrib) generaf bit 9 : 

Jdcirco qles fut act 9 tales bit 9 fubfeqnufivt bz in.ij .U.j£tb,£u at babit 9 fit be 

b 5 


iBfbnee ooctozeo catholici % getiles pbtlo^ _ 

fopbt reftanf q? inf oes paffioes anie bilficillimu eft vincere vebeme'/ ^”1552. 
tia palfionis venereo?.^ln 0uidi 9 m.Q.li.bcarte amandi ita imjt. vc 

TBlada truces aios ferf niollifle voluptas. jCtbiuus 2^ieronvm 9 i Rcmcfl,,lme * 


13 e remediis cotra 


* f , . .fcWTfcflf mobiffm pbm.go bi <J ocferuiut vencreis voluptaritofaciut in eis qni 
fwlfaSr ^ aiTucfactionc z pfuerudine.i&u tf?o pftier udini no refiflif fit qda necefTitas q . 

^ cm C inuifl frabunf ad nefasreo q> lujtiiriaeft qda viTcofa volupras z oelecrario’ 
f ? }£ v™ r *mMme adbefionis.q fit vr que femet pzaue pruerudmee ceperim nequactf facii 
«si * r C * c ac * rectitudine veritatis polfit refurgere, Jbzoprera raro vr adolefcenrule q in 

pntbepom teneracratecozrapunf fiutpoftmoduprinctesrqz vfttata culpaobligat mente 
“Ba a Icclcre in fcel 9 furibudoimpetu labunf:ab adolefcetia qda rrafeuc ad iuO 
«crurc:a tuuerurc ad virile erare z tande in fcnecta z feniu.-q ml miferabili 9 boi 
ptingere porcine :*£>arc 9 tulli 9 m.‘|.li6.oc oflfictjs ait.il iijcuria tf>o c« oi eratf 
fitturpif:rnfenecturi feridiffima cft.£5i igif tales fecito Itijcuric imerfosoiligeti 
bs infpcjccris :vidcbi'e illos ingenio obtufos:? q ad fpualia mere cecatos:vrpo/> 
tc <J ml penit 9 peipiut oe bis q oci funtrqz ceciras metis tolltr fere oi m re# fpua 
liu cognitione :vr ot ferus 3£bo.gd fi clerici aut religiofi fuerint in l:moi mi fc4r 
rijsbabtruari:efliciunf puerfi z preptozes pcepto^ ac cerimonia# religiois fue: 
ambulares vrccci:qz ono pcccauerut.i£t bzeuirer ftint peflimi z mcozrigibiles: 
ac cereris oercriozes.SIales em pofTunrqdc babere certa bona oefideria mozeity 
oerinenf m c6pedib>:<} bnc elecrioes eu di ad pegrinarioes:? pia oefideria 
faciedi elcmofy nas.fed q ad ejtecutione funr ligari z mfirmi.&c pariter libidfy 
nofa mens bab$ qnc^ pia oefideria bn viuedi ac ejeeudi a fecito lujcurie:^ natura 
alTueravifcofiratibvenereo^admo^s recumtbanacosfijra z murari nefeia, 
abic 0ui$un*j.li.oeremedio amozisificait 


iicimus a(Tidue:cras qcp fiet idem 
3Jnrerea tacite ferpiic i vifcera flamme; 
j£t mala radices aln 9 arboz agit 2?cc 0uidi 9 . 

f[0uia gpruerudo eft q vicia aut $ rufes alit: vr ait 3btero.ad igtemetrfa.go 
fcuadbuc mobilis eft eras z amm 9 puci facifcejterccda eft boni pfuerudo acopri 
mts reb> occupandu ingemu.q: tefte&mdto i £mo li.oe remedio amozts. 0ul 
no eft bodiecras min 9 apt 9 erir.fMoprerea qui in iuueture mbonefte vijtcrur/in 
(enecture cafti oiccdi no fur.^ri gfib.intj.li.oe fum bo.ca.jtfjrijt. ira incjr.0m<F 
da in iuuerure lujturiofeviucres in fenccrure princres fieri oelecranf.? ruceliguc 
feruire caftitatijqn eos libido feruos bze ptenir. "Bcqua^ in fenecrure pti neres 
vocadi fut:<j in iuuerure lujturiofe vicerut.rales no babec pmiurqz labozts no ba 
buerutcerramen.i£osei cjcpecrargKa/inqb? fuerut laboziofa cerramina. 2yec 
gitdo.^t § valeam 9 pudicicia noftra onopfecrareaclibidinofos laqos ererne 
tnozris euadere:t>ebem 9 rotis realfumprisvirib? cucras occafioes lujturiefcinde 
reiiujcra pfiliu oiui 3^ieron^mi feriberis ad pncipia i eicplanarioe illi 9 pfal.i^rit 
ctauit coz meu:epfe incipir:&io me £ncipia:vbi bt ficScias ^ginirarc pudici 
cie gladiu femp babere p que trucat opa carnis z fupat voluprates. iglenriu 
erroz oeas ^ginu finjtit ar matas, l^cc 2^iero.porcrtm 9 iracp imoderaras libidi 
«es arcg opa carnis fupare fi noue remedia babebim 9 q fequnnf 
^zimu remediu ptra lujturia eft truncare 
immundas cogirarioes 

•fllimu q remediu <i vti oebem 9 ad rrucandii opa carnis e repulfio tur^ 
p piu ac mala^. cogirationu.^n gfi6.in.t|.li.oe fum.bono.c.jtjtv.fa fic. 
^agna obferuaria circa cozdis cuftodia eft adbibcda:qz aur bone aut 
male rei' ibi pfiftic ozigo.Tla fc^tu cft.i^jc cozde ejteur cogirarioes mule, gdeotfc 
fi pus pzaue cogiratioi refiftim 9 in lapfum opis no incurrim^^ecgfido.grc?. 
i eodem li c.)tjrjtijc,air.Sntecp pficiaf adulreriu in ope:ia ejtrat adulrerm in cogi 
tatioe.£jt cozde em pmu foznicarioes fur auferede ; x no^pzupunt poftea in ope 


tutum JFo.lx 

j£t,jptcrea iujcta fntam TXcronpni ad ©emetria.ad fmiuantmimoru fcbem? 
anjjobare vel repzobare id qb cogiram 9 . vel bonas cogirarocs alere vel ftati ma 
las ejctiuguere.qz no folu pfenfue in acru peri moztafcft petm mozraleifed eriaj 
£fenfus i oelectaroe peri mozralis eft periti mo:talc:vr dicite Doctozes carbolid: 

Tignanf TRobm 9 bolcotfup li.Sapie.lec.ljcjci.^oStig.inltbello Deboncftarc 
mulie^.bt fic,^o Jurae, pna factcdi repuraf.p ope facrt.jgft 3^ieron^m 9 ad TRu 
fticii monachii att.^c nobis q ^nes peupifeim 9 toties fornicamur, i£tia 7LM 
crati 9 in.vj ,li. Diurna?, inftiturionu.c.jcritj.bt fic. ‘ftzererea no tm adulteriu elTc 
viranduifederiacogiratione neqs afpiciar alienait anio pcupifcat.Sdultera em 
fieri menre:fi vel imagine volupraris ipa fibi oepinjcerir.mens e empfecro q pec 
eat q imoderare libidinis fi ucru cogiratoecomplecrif.Jn hac crimen eft: in hac 
omne oclictum/Ram *rfi cozpus nulla fir labe maculatu; no pftar rame pudici/) 
cie ratio fi animus inceftus cft.nec illibata caftifas videri ponvbi cofcicnriam cu 
pidirasinqmnauir.lDec j£acrarius.0uando§libidinofeauttiirpes cogitatio 
nes co: noftrfi aggrediunfirunc Debemus illud Dirigere ad cogitadum quarruo? 
houilfima.ff pzimo cogita Diem moztis tue in qua eris ab omnib) Derelictus: 

/2 coza ererno ludicepfenrarusabicpDarurus rarionc Dcoib? operib? ruis, 'gjere 
(ait Scnecajubidims inirifi cormebis fi ejtirum cogirauerts.lDinc Soierony.ad 
5niria:epiftola mcipir .0bfecras Iris oidr fic. iCogira quotidie te elTe molitura 
2 nunqjoc fecundis nuprijscogirabis.ffSecundocogira erermrarc penarum 
Inferni t qualirer momentanee Tunc l; btdmofe Delecrarioesifed cruciatus eterni 
^ude3uguftinus in libello Dehoneftaremulieru Dicit fic.0 quata iniquitas 
© quata puerlitas vr ania qua ch:s fuo facro fanguine redemit lujcuriofus quif# 
t^^pter vnius mometi Delectatione libidinis Diabolo peffimo inimico fuo ven// nurta fnfct 
<Jic ac tradir.^ere nimiu miferada et plangenda codirio eft vbi cito pterit qb De o libidinem 
Iectat:t permanet fine fine quod cruciat. Sub momenro em libidinis impetus * 
tranfit 2 permaner fine termino anic infelicis o$p;obziu.Sed Dtciraliqme*3urt 
tienis homo fum/facio qb me Delectat modo:t poftea pentrenriam agam . quo 
tueat : percutio me crudeli gladio 2 poftea vadam ad mcdieuj.lbcu mifer bofl 
monefeisq» vnius hoiepuncro^vulnusaccipitunfedvijc longo temge ad fani) 
catem pftinam reuocaf.0ui em fornicas Dicit pemreriam fe acturum:quarc no 
timet nc eum fubitanea febzicula/vel aliquo cafu fiibiro mozs fupueniens rapi) 
at t pereat Dilatio 2 fuccedateternaDamnario.3^ec&uguftin 9 .i£ttam;pd©.i 
ij.libzope fummo bono.ca.jCjtjcijt.ita inqr,0uado impuffu Demonu mens ad oe 
lectatioem foznicatiois tmpellifiDuiim iudicij metus 2 eterni rozmcta inccndtj 
ante oculos ^onanfq: nimi? omnis pena grauiozis fujplictj fozmidtnc fupaf. 

Sicut ei cUuus clauu cjcpclliruta fepe recozdatio ardozis gebenne/ardozc ejcclu 
dit [upunc.Tyec 3fidoz 9 .^£errio cogita tremebunda Diem ejerremi iudicij in 
q Detegenf omes turpitudines peccato? in pfpecru ommii gentiu.Si cm in hac 
vita ranrii verecundamur De peccaris lujtime:cjdenrin pfpccru totius mundi, 

2diuc Iniero u^m 9 adyabiola:epl'a incipit ^Jf<£ hodie m lectoe veteris teftame 
fi:bt fic , 0 qnre Agines 2 qnto? fperara pudicicia in Die iudtcQ Dehoncftabif ;ec 
qnrop pudicicia infamata a Deo indice cozonabif. i£t ad *}bamachiu % oceani» 
in epl'a q incipit.^ui ethiope inuirar ad balneaiira mqt >>iero. Aderit illa Di) 
cs q facta r.oftra qfi in quada rabula Depicta mo ftrada funt. 0 qnris in Dic illa 
fjtpediflet fi memb:o^ fenfn 2 ^ifcerii vigozc m hac vita caruiflcnr.i^t qnti illic 
elingues 2 muti feliciozes loquacib? erut.^t quati paftozes philofophis;quan 
tirufticiozarozib).i6cquarihebetesargufijs pfcrendifunt Ciceronis. 3jrc iDie 
ro.ad afella ait. Snte tribunal chzifti ftabimusubi patebit qua mctequiicg vijce 
nt.®[0uarro cogita qualiter Diis Jefus cbzus qeft reje regii 2 Diis DnantiQ; % 

b 4 


ejteplunota 

bili* 


: ©e remediis contra 

pariter regina celi puriflima virgo fariare omis militia angelop rpirituutn 
arq$ tora curia fupno# ctuul fancto^t fancrap Dei inruenf oia vicia ac rurpia q 
fiunt in boc mudo. 0 qnrii Deberet libidinofi boies crubefcere. £zoprerea legi 
mus x>c abbate effrem viro fetiffimo eje tali cogirarioe quada meretrice puernft 
fc ad onm.flam finges De indtiftria oujnt illa adfop ciuiraris Dices ei vt pmic 
teretfeibi carnalirer cognofci* St illa rndic cp nullo modo auderet p verecudia 
in pfpcctu aftantiu boc facere. 3DTc ille fubiujtir. /£t quare foro: mea no verecii 
claris ta grandes ac tatas miferiaspeto?. carnaliucora tota celefti curia comit 
rerervbi funt quafi infinita miliarrefpecru vnius q te bic intuef; ficc$ fracta in 
lacbz^mis verd egit pniam./^r fic pt 3 De pmo remedio lujturie* 


f[Scbm remediu £tra luxuriam eft co:rigcre linguam ne turpia verba aut 
(currilia proferat. 

/£cuudu remediu ptra carnales voluptates eft abftinere a £bis imudid 
f ac t urpibxqz vt inqr gaulus. iCozrupur bonos mores colloqa pzaua* 
‘J^.air.^anus f mo cito polluit mente z facile agif qb liberer audif. z^tiaj 
Ibugo in lib.Dc aia:inqr. ^anus fermo vane pfc ictieeft inde.c.mozes bois lin* 
gua pandit cjlts fmo oiidif ta^anim^a jp?obaf:qm ejeabudatia cordis os loqut 
tur.3binc 2}icro»adoemerria:tn epfo q incipit. & fummo ingeniorbt fic. Sit 
aut fmo Aginis pzudcsimodeftus:-: rarusmecta cloqnria pciofus q$ pudore. 
2£nrenf otms tua te tacere verecudiarloqnre pzudctta. 2*~>ire acplacidiifemg 
eloquiu tuu:oznet mijtta cu grauitate fuauitasrcupudoze Tapieria fit certa arqj 
«icran* librata fuicp ojpozfunirafegiiiirimifiletq. bec 3^iero. fTJrep ^Oieron^m 9 ad 
Surea jvba. ©emerria in alia epfa q incipit. 3 nfer oes materias q ab adolefccriavfqj ad bac 
crare:bc fic.^Runqj £bit inboneftu audiasiaut IT audieris irafcaris.pdire metes 
boim vno freqnter leuic^ fmone reotar clauftra pudicicie.TRiderc z irrideri fe$ 
culanto relinqiie.^zauitas tua pfona Decet.Catoneq$ illu Dico cenfozmu z vc 
ftreqndavrbis pneipe cj ejttrema ctare grecas Iras no erubuit cenfoz: nec Defpa 
uirfenet^ifcere.t^areucrafTumfemelm vifafuafcrtbitrififreXucillns.vnx 
^faLbf.^rafamtmi nolite peccare.bec Ictero. ^tadmaurictj filiaaitbie 
rony.^apis emiffusf mo,plat 9 .quapzopf Diu ante'qj,pfcraf cogiradus eft.i£u 
cm £bu fit nuefus co:dis:ficbonus bo Debono tbefauro cordis fuipfert ea que 
bona funr:ita mal 9 oe malo tbefauro cordis.pfert mala./£tia qr ejt abudatia co: 
dis os locjrunvr bz 2£>arr.]ttj.ca.3bo feriis ^bo.in.q.q.q. clitj.ar.v.in rnfione 
ad.utj.arg.Dicit cp lujturiofi q£ cor eft rnrptb? oelecranoito plenu z peupifeen# 
rtjs:De facili ad turpia #ba z fcnrntia,prupir. 2Lnjturiofus ^5 Delectatione qrir. 
ibo #ba fua ad Delectatione ord inac vn,pzupit i tf?ba ludicra. z£r qr lujtisrta cau 
fat cecitatc metis ejt boc lujturiofus.prupit in ftultiloc5a.2}inc moralis 0:ego. 
in.vq.lib.morar.c»jtjtiitj.bt fic^a Dii ociofa caucre^ba negligim 9 ad nojtia pue 
nimus vt pus loq aliena libeatitjpoftmodu Detracriomb? eo% vira: De qto loq<> 
tur lingua mordear. 0 uadoq 5 aiit vfcp ad aptas ^rumelias erupar. 2oinc femi 
wanf ftimuli:oriunf njce: acccdunf faces odio^rpat rora ejetinguif cordiii. bec 
iSrego.x^t fic patet De fecundo remedio ptra lujturiam* 

® %cvti\\ remediu ptra liijturta eft auertere oculos a Yamrarilo. 

& cn [9 fnrer C» lus Dict 9 e:qr occlTru lume bj.i. fecretil: vfit 9 rcpofitil2^rc fef 9 vicini 

oes fenfus e ^ c cerebro vn oia manat:vt inqt^fib.t io mest volutas c\ : oaifmagj 

niculofior* Dinofcif.fic § ocul 9 eft iter ecs fenfus nobilioz:ifa , r piculolTor.tbropten/ 

eaadeuadendu lujturie laqueos cuftodiaoculo^fumacuDiltgcria a vano mu'/* 
lie^ afpecru obferuada eu.^ln Sug.in libello De boneftare mulieru: ita inquit. 


htjcuram '■Foxxi 

0jio fi aliqs carbones appbenderit fi cito eos,piecerft nibil ei noccbur. £>i £o 

tuurius eos renere voluerit fine vulnere abire no poterit. Stailleq ad pcupifcc 

dii oculor Defijcerir intuitu:? libidinis malii in co:dc fufcipics motas in corde 

fuo babere:morari in corde fuo libere gmiferit.-ejccutere a fe line aie plaga no po 

terff.3$o iugiterclamemus ad onm cu jpl5a.0ciili mei femg adDiim qm ipe 

eueller oe laqueo pedes meos.bec &ug.T)inc 2}icro.ad rufticu monaebum: in 

cpfo q fncipit/ftibil cbtiano felid 9 cui^mttrunf regna celo?:bt fic.^arrc tM 

am ita vide ne g illa alias videre cogaris qua? vult 9 cozdt tuo bereat:? taciruj 

viuat fub pectore vulnus.Sncillas q tibi in obfeqo funt tibi fcias efle i infidtjs: 

qr qntu.vilio: ea? 2 dirioelt:rdto facilior ruina cft. /i5t Joannesbaptrtta fetam 

marre babuirrpotiftcifcp fili 9 erac:t rn nec mris affectuinec pzis opib? vinceba 

rur vt in Domo parentu cu giculo viuerer caftitatis.^iuebat in eremo:? oculis 

sefideraril» ebrm nibil al ib oignabaf afpicere. peltis afpera.jona pcllicca:cii 

bus locuftc:melcE filueltreroia^mri ':ptincr^epparara.bec2^^ero.Ct3^^• l,l 

tj.liocfumo bono.c.jcjCjtijc.ficait.TLibido tuc magis qrif oii videf. 'flaficddam 

fapies ait.pzima foznicatiots oculo?, tela funr.fc6a tf?bo ?.05 q nocapif ocu* 0cul 9 c £n 

lis pot £bis refiftere.Sufficir natura vbi adbuc liber affectus cft. 0Mi relecta'/ cipiu forntff 

tionc refrenat libidinofe fuggeltioismo trafir ad pfenfum libidis./Cito cm r cft// caridis 

ftir ogi d ritillati pfenfu5 no accomodat Delectato i. gurius impugnaf <J vfq?ad 

pfenlionc ? fi no vfqs ad gperrartone rcraf:qj is cj fola fuggeftioe,p pdifioe car/> 

nis tentamens foliciraf .bcc^fido.fnjdcirco fi ^auid ta ferus afpicies a cafti 

muliere fe lauante ruit in adulrenuig&uo crededu eft vt no incidat in laqueu oi 

aboli q ftudiofe fibi laqueu parat,2^inc i£3zcgo. in.jcjcj.lib.moraf.c.)c.fic aif.Sic 

em fepe rctario g oculos rrabif;fic no nunqj pcepra intrinfec 9 .copelltt fibi ejetri 

fecus oculos reFuire.^a pleruc? res qlibetinnoccri mete refpicif.fed ipo pfpe 

cui anim 9 pcupiTcccie gladio ofodif.llo eivr ejccpli caufa ia Dijcim 9 feauid vrie 

piugc.ido ftudiofe refpejcir qr pcupierar.fed potius it>o pcupiuit.q: incaute xeb 

fpejtir.^it retributiois ecamme vt q ejcteriori negligeter vtif oculo: interiori 

no iniufte cecef,£5epe iam intrinfec 9 pcupifcetia onarur: ? illecebratus anim* 

ad vfwfi fuosfcnfuB cozpozcoi? famulari rnozcc^ranidis cjci^iftfuiTcp voluptati fjf fene 

bus oefos fermrecopellit.Ztrqs vtira Dica feneftras lumis ad tenebras aperit. ^ rc p in / y 

ceciraris. Hin feti viri cum fe fi mitra pulfari oelectanoe fenferint: 3pa g q foz'y jircdiuf peta 

me fpes ad mente mgredif.rifdpline magilterio lumina reftringur ne prauc co b r 


girauais vmo lenocinata rammer.i^ue u luomicer cuiroairi ncgugir cogitatio ^r oe(;t o ml . 
nis immudicia.jprtnus ad ogationc tralit.bcc r6:ego.fl[0uia ergovanus mu £* ^ c - col ,. 
licru afpectus aut inclinatvel falte facit mollefcere. eciaj r uriffima ac perfecta 
corda:3^o 3'?bprudentinimusacfanctilfimusqinnumerabilesvicitrcnrati^ m01 ' 
ones:-: ne a mulieri b> polt tot vicroriasvinccref pepigit fedus cum oculis fuis rc# 
vt ne cogitarer qde oe ^ginc.3ob.jcjcjci.ca.t^inc 0rego.in.)tq.lib. moraf.c. jct 
i6t fic.^ei^ ei culpa ad opus,pdirc gmittif fi intus vbi nafcif ejttinguaf.Si a» 
tc tenratioi in corde nafccnri feltine no rcfiltifr^ec eade qua nutrif mora roboi 
raf.t edites foris in ogib> vinci vijt pualer:qr ipam itus mebro? Diram mente 
capriua tcnj.bcc (Sicg.lfto dicatis ergo vos bre animos pudicos fi babear^ocu 
los impudicos. qr impudic 9 oculus impudia cordis cft nudus: vt ait Sug. in 
regl’a.pJoprereai 6 cci.i)c.ca. 0 alub 2 eDvif pfiliu:vbi ti ftc^frgincne^fptaaT 
ne forte fcadalijeris in oecotc illf^.^oli circufpicere in locis ciuiraris :nec obPb 
naueris in plareis illius.Huerte facie tua a muliere coptait necircufpiaas fpe 
cie aliena. proprerfpcrn mulieris multi perierut: t ejcocupifcetiaqfi ignis ejtar 
defcit. 0is mulier q cft fornicaria q fi ftercus rn via ab oib? prerentib ^culcabt 
tur.bec ibi.i^r fic ptj oe tertio remedio pera tujcima- 

b [f 


13 c remediis cotra 

f£©unrtu remedtii ?rra lujturia eft abftinetia cibi z pot 9 : qz fine ccrcre t bac 
icbo friget venus.£>ed valeamus pmo qnru valear parcitas cibi otra venerea. 
Jcur abftmcria eft marer fanitatis; ira volupras mater eft egritudinis 
f yrair Iniero. Z&arc 9 tnlli 9 in libzo oefenecruteara inc^r. ^iuinc 

em jMaro cfca malo?, ajpellar voluptate ep ea bomies capianf vt pifces. 
jgt ite? in eode libzo ait. 3mpedit em pfiliti volupras ront inimica ac mentis 
Vt ira Dica gftringir oculosmec babj vllu cu £tute comerciu.^inc l^ieron.ad 
T^eporianu oe vira clerico?:ept!a incipir.tietis a me 'Bepotianeata inqt.'£ufo 
cre oz apud grecos * nefeio apud nos eque refoner; pinguis verer no gignit fen 
fum renuc.j£f ad i5afogonfi monacbujepfa incipit.^ui circa aifect 9 mens fit: 
ita air.iCu faturirare fuccedir obliuio radtu nefcitura qd cupiat cpdiu memozia 
reuocauerir cfuries. <05 q» abftinetia z reperatia ac parcitas cibo? fint oprimu 
remediu aduerfus lujturia. £z corra ^o.^entris ingluuiest cibo? farurtras fc^ 
minarium libidinis : multiplict reftimouiopbari por.fpBota in pmis pfa au* 
rea oictaDiui l^ieronvmi ad I? ^ofiru.TO ad /£uftocbiu ^ginc.Dt fic.pudici 
cia tuta efle non pot mfi g abftmcnria. fl^t ad ruftien monacbu.epfa incipit. 
'Bibil cbziano felicius:air.^odicus z remperarus cib> z carni z ale vtilis eft 
®[i£t ad mrem z filia in gallia comozates: epl’a incipit. TRetulit mibi qda fraf 
c gallia an^t. difficile inrer epulas f uaf pudicicia.z£c i re? in eade epfa: Dlcllc. 
J0uid ru facis puella fani co:pis:Delicara:pinguis:rubens:eftuas:intercarnes 
inter vina: z balneas iujtramariraras:iujtraacfolcfcerulos:que tfi rogata no fen 
ceris tn oefozme putes reftimoniii fi rogeris. 3 r e? l^iero.ad pamacbtu in oed 
fenfione libzo? prra ^ouimanu.^Bd mtitulafepfoifed liber apologctic 9 ad pad 
macb iu.z£t incipit liber q> ad te bucufcp no fcripfi caufa fuit filentiu ruu: $t fic* 
•Botaaur^ no^tfipis illudim 9 ? irafcimunfi fudatib» nobis femg ad coitu pmia pu/> 

fniam es ^ cicic &cncgenf. Nolumus opipare comedere: vjtozu adbererecoplejtib?:? I nu 

1 14 n * mero tf?ginu tvidua? regnare ciicbzo.gdc ergo babebit fames pmiu z ingluui 
csifozdes % mudicte.faccus -z fericujXaja^recepir mala in vita fugit oiues iVr 
U purpuratus crafl us z niridnsifi iiitus eft camis bonis ou viueret.05 oiuerd 
fa poft mozce renet loca.^iferiepelirtjs t oeltrie mifertjs comuranf.^jn noftro 
arbitrio eft vt^ajarii fed veloiuirc.bec^iero.i£r in.j.lib. prra3ouinianuait 
bieronym 9 .*^^ carnifi vcrriTcp faturicas feminariu libidinis eft. 3 re? bierofl 
n^mus ad fur iae viduitate f uada.epfa incipit.0bfecras If is z fufplKit oepd 
caris vt cibi fq^aiOt fic. *Htbil ira fcias ^decere cbziauis adolefcctito vt efum 
oleru.{£t infra ita fubiugit.lio nulli vita pudica ajpcrctes in medio itinere co: 
•Bora verba rul,nc carnifi ponder.it z legummito ftomacbti onerant. /£ c 

aurea bicro itc V In cac *c epta it fic.^ue moderate parcccp fumunf innojeia funt. i^r vt qo 
nvmi rcnnc> loquar.^Hibil fic infl amat cozpoza z ririllar mcbza genitalia ficut indige 
* (Ius cibus ructufc^ conuulfus-t^arcus cibus z femg venter efuries triduanis 

teuintjs pferaf.i^ulccjd fcminarui volupratiscft venenii putant multo me^> 
lius eft pridie parujcg raro fatis fumere.^luuia illa optima eft q fenfim Defcen4( 
dit in terras.Si^bi^t nimius imber in peeps arua fubucrrit.^uido comedis 
cogita qz ventri obteinperandil no cftrftarim tibi ozandu tltco z legedu fit .bec 
2bicro.flIi£fia fmonc.mj.Deieiunio.jd. fic^t. '@idcre qfo qntum fic 

inter iciuniu z faruritate:inrer ventrevacuu z pulmones epulis eftuires.^of 
fes (j ieiunauitDeu vidit:|pftjs d comedit z bibit idola fabzicarus eft. i^uidDe 
2£>ovfe loquar z ifraclstica mftitudinc^pc pneeps generis noftri <^diu no coO 
Uiedir in paradifofuit : ftafim vt comedit t paradifo cicctus eft.ighii m paradi 
rppei virgo fucrarieiectusDeparadifo cognouitiSua Vjtozcfuaj. Semg enim 
toruarUoiikta pft lafcima. picina fibt fune venter z gemralia^racb;^ W 


luturiam JFoxxii 

dine ozdo victor eligif. £iccit nos cibus t >e paradiforreducar cfuncs. bcc 3u* 
gu.&mbzofius quocp in epfa qua fcribir vercellenfi cccfteara inftt. &uid aure 
pulcrius abftmena cne poc que facit etia iuuerutis annos fenefeere vr fiat mo 
ru fenectus.^Baq? vc redudanria cibo?, ac rcmulcna ena majurio: eras catefcg 
gea mirigaf tuucnruris ferocitas epula?, pfimonia. /Cibo em flama alif acoefi 
cic.Stquide fenu:ftipula:lignu:oleii ralia bmoi alimenra ignis fune quito pa // 
fcif:ea fi oetrabas:vel no fuggeras etia ignis fopirur.£>ifr ergovapo: cozpozis 
iftrucs libidine ctro alirur aur mimiif:cibo erciraf :cibo foluif .bec 3,mbzoftus 
f££t Deuorus doccoz :0ern.in epfa ad roberru: 6r fic. Plinii z ftcera mulfum 
z pinguia cozpozt militat no fputifnjcuns no ania faginaf :fed caro^iper: Jinf 
3 iber:ciminu:faluia:‘Z mille bmoi fpes falfameco?-:palatuDelectarfed libidine ^ m * 
accendur.fMudcter fobricqj puerfanri faris elt ad orne pdimcnru fal cu fame: q y vS*" 

fola no ejtpecraraneccflceft alias arc^ alias fuccis ejerraneis pficigmijcrioes :q J ° cr 
videlicj z palam reparcr:gula 4 ?uoccc:eji:circtajperiru.bec tr8ernard 9 .fTBora narou 
quanta moderantia ta in cibo cp in potu feruauerit oeuortffimus Docto: :i5er£ 
nardus vr fuam pudicicia cuftodirer.^am De fe in quodam fmonc:ira inquit, 

2lbftincbo a vino quia in vino eft lujturia:aur fi infirm 9 fum modico vtar.Hbf 
tinebo a carnibus:ne oum nimis nurria carne fimul z carnis nurria victa, *£a'/ 
nem ipm cum menfura ftudebo fumere ne oneraro venrre Itare ad ozandu tede 
ar.Sednefimpliciqdcmaqua ingurgiraremc alfuefcam neDiftenfio venrris^g^ l u jm 
vfq£ ad titillationem gtingarlibidints.bec:®ernardus.^aretiraq$Q>abfttne nc eniguif 
ria elt oprimu remedium contra vcnerca. ([Sicutenim ignis ejeringuif ligno 
rum fubcractione:*: aquarii infufione.Sic parirer lujmriaDuoto modis ejtrin* ‘ 
guifrcibop ftibrracnde:qma ficuc ille qui ligna fubrrabit ab igne:ignem ejerin'/ 
guir:fi<quicibum cozpozt fubtrabir lujmria 3 refrenat z impedit, vnde Cernar 
dus ait.Carnem opozrer reltringcre no ejctinguere:re£mere non o|pzimcre :fer 
uiar non feuiar:ancillecur no oominef.^Uioquin qui fin carnem vijcerir mozie* 
tur. Secundo ignis materialis ejeringuif 3quaru infufionerficlujcuria vfigni^ 
carnalitar£ ejeringuif cum ozaride* lacbzymaf infufione.gdcirco no mirii fi ea 
tge quado illi verultiflimi p:cs noftri cj folumodo comedebant fimplicia: floze'/ 
bat jkures tcp£rarte:pudictcia:caftiras:boncftas: 2 tinctia;^gimta$. 2}ic gu 
lienalis in far?ra.vj t eft pnctptum far?re;fic ait* 

<£ /Credo pudicictd:faturno rege mozaram 
3}n terris:vifam<$ Diu:cum frigida paruas 
•pzebererfpelunca Domos :igncm<Elaremq 3 
£t pecus z Dominos:c6munis clauderet vmbza. 

Silueftrc montata tbozum:cum fterneret z vjcor 
frondibus:? culmo vicinaruqj ferarum. 

^ellibtis.bccjuuenalis. £,c otcris § liquet ad purtrmq? farietas nimia.ptio^ 
cat boiem ad vencrcatfj peiras abftmetia cuftodes fr’ boneftar£ atep pudicicie 

f[i0umtu remediu ptra lujturia eft fugere potu vini, na vinii imoderate fum'/ 
peu eft fomentu libidinis vt Dicemus. 'Ulinu c fo^ 

1 2^) nes fapientes vna voce affirmat q» vinu imoderate fumptu fit forne ,^, U n inn. 

a tulujtunejibo vinudza venaeo q> venas fanguine cito repleat: eje qui ric * 
rcpletionecaufarurabundanriacalozts taltcranofpiritiiilt inde inciti * 
rur cozpirs ad venerca.Ibtnc Salomon ^zouerb.tjc.ca.atf. 4 ?.ujcuriofa res yi'/ 
num tiptumeliofa ebzieras: qutcunc^ bis Delectaruf non erit fapicns. 'Bota 
fignanteroicit lujcuriofa res vinumiquia fm^boman.g.tj.q.cjclvtj.arti.vttj.in 
itfponftotKod pzimutn argu.Bd actum generationis tria concurrut;fcilicec ca 


©e remediis cotra 


. - Io::fpu0 c bumo?.3d calozc <5dcm majtic cocgaf vtnu -r alta calcfacictxa cozp* 

Sciguarioej fpm aut vident coogari ctbaria inflariua.Scd ad bumozcmajtie coogarur 
rria reqrunf. v f u0 camiu.-cjcqb; mulruDe alimcro generaf.£Ureracio aut calozie tmulnpli> 
cano fpiriruii ci to rranjir:fed fuba amozis Diii manet .t io magis interdicit ici 
itinanrib? vfus carmii cp vini vel legurrinuq funt inflantia. 2?ec 3Cbo. Ctiam 
*£aul 9 ad i£pb.v,ca.inqr.1toUfe inebziari vino in q efl: lujturia.fj ipleaimni fpi 
rirufcto.Sug 9 Wu fetus ©aornas i comcro aureo fug epfo ad CpB.lectoe fe 
prima eiufdc capti $t:q> cib? z poc 9 fugflu 9 eft caufa lujturie: 7 peipue vinuj q6 
calefacit t mou et fpus: imo inroiaq multos fpiis generant eft vinii.vn generat 
ammoftfarc.Jo ouemenf oocet nos apfs ptra bos repleri fpufcro q generat feri 
uozc Deuotiots.Sed videam 9 <$d De vino Diuus ibicron^m 9 Dicar. *Ba ad Cu 
ftoebium £gine in epiftola que incipir:Sudi filia 7 vide 1 inclina aurem tuam, 
ita Mt.&qd iraq? in mepot effit jfiltj fi ejtpto credif b £mu moneoibec obre| 
ftoz vt fponfa cbnfti vinu p:o veneno fugiatwbec aduerfus adolefcentid pma ar| 
ma funtDcmonu.Ct iteru in eadem epiftola air.^inu 7 adolefccria Duple* ini 
cendiu voluptatis.^*? in eadem epta fic Dicir.ijMures qjpe funt q cu vino fine 
fobzie cibo? largitate funt cbzie.ffCna 2oieron^m 9 ad furia De viduitate fer r t 
uanda:epi(tola incipit 0bfecras litteris 1 fu|plicirer Depcaris:^t fic.Spfs ma 
cerat cozp 9 fuu 7 amefubtjcit imperiome qD alijs peipit ipe no feruet, C t ado| 
lefcentula feruente cibis/cozpoze/Dccaltiratefecuraeft/Bcq$ $>o bec Dicens con 

demno cibos quos Deus creauitadvtenducumgranarumactioe. Sed iuuenif 

^mu c^nu ^ ug z pue j[ ia inccil f lua affiero voliipraru.*Bo etbnei ignes.non vulcania tellus: 
iuueiw 7 pu/ n g VC femi 9 ? otymp 9 ranris ardonb? eftuanc vt iuueniles medttlle vino plene z 
cius Dapib? inflammate. i£t paru infra tralubiungit.Biunr medici 7 qui bumano? 

cozpozum fcripferenaruras.pzccipuecp Balien 9 pueros 7 iuuenu acpfccrecrai 
fis viro? mulieru^ cozga injito calo?e feritere:? uojtios effie bis eraribus cibos 
qui calozc augeant;fanitatup pdecere frigida q<p in efu 7 in potu fumere.Sicue 
econtrarto fentbus .-qui pituita labozanc 7 frigoze calidos cibos t vetera vina 
pzodeffie. ^nde 7 faluarez: &rt edite in<jt vobis ne fozregranenf cozga veftra i 
crapula 7 ebzierare.^bec ^iero.fE^zoptcrea j^>emoftbenes cj fuit ingenio acu 
rifTim 9 ac eloqnrilTim 9 fugiebat vmu qfi venenu.De quo 2}ierony m 9 refert in.f 
libzo ?tra TRuffmufcribcns ad pamacNii 7 marcella. liber incipit /£jt veftris z 
multo?- lirreris Didici fic Diccs.feemodbencsplus olei cb vini ejrpendifle Dicif: 
z oes opifices nocturnis femp vigiltjs puenific. ad B audetiuDe pacatu^ 

Ia puella ptinctie Dediruta:epra incipit. /Caufa clt Difficilis paruule feribererait, 
Alteris balneisrcure nitida:rubicudis genis incedis rcarnib? vefccrisiaffluisDi 
uitijs:pciofa vcffc circudaris:t tupia ferpenfcmozrife?fccure Dozmiraretecre 
dis.^teru ^ieronYin 9 ad /Cdlatia:epi'a incipit, ‘gjerus feripture cclebzara fen 
tenria eft.^[ nre fine eiufdcm ep^e Dicit fic. Caue ne fi leiiinarc aur abflinere cepe 
ris te putes efle ia fancra.bec em virtus adiumentu eff /no perfectio fanctitatis, 
magiscp idpmdendu cft ne tibi bec cum licirapremnas fecuriratc quadam ilh> 
cirozum faciat. ©uicqd^) mfficia offerf Deo no Debj impedire iufticiam : fed tui 
uare. 0u;d aut,pdefl: attenuare cozpus abffinentia Ii anim 9 intumefeat fupbia, 
aurea J>ba 0M laude merebimur De pallore ieiuntj.ffi liuidi fiimus tmiidia^uid^rutis 
bgbet vinu n5 bibere : 7 ira arepodio incbziarirCucirac^pclara ellabflinentia: 
time pulcra 7 magnifica cafligatio cozpis cum anim 9 elt mund 9 a vicus. T>cc 
3>;eronfm 9 .®'j!Ct pariter ^co papa in fmonc,viU.Decimi mefis:<5 incipit Cu 
oe aduetu regni Dci;ne ait. Quotidiano em Dilectiflimi ejtpimcnro^baf potus 
faiictare aciem mentis obtunducibo? nimietate vigozemcozdis bebetariura vc 
Delectatio edendi eria cozpo? ptraria fic falutimifi ratio teraperane obflftat ille/ 


lujEtiriam jFoxxm 

cebze.bec SLeo.frttfnc fciis ^bd.(n.54.q.cjrlvig.ar.J.vbf moueronbiu. Vlcp 
maceria fobzieracis fit potus :6t fic.*Homc ibbzieratis fumif a mcfura» 
em aliqs fobzius quafi bzia.i.menfura ferudsit i$o illa materia Ipcalitcr ubi 10 
bzieras afcribiyin qua majtime laudabile eft menfura l'eruare.23moi aut cftpo 
tus inebziare valcs.qz cius vfus menfuratus mulcti pferr:? modicus ejxcfltis 
multii lcdit:q: impedit vfum r5nis magis ecia q$ cjtcdfus cibi.vn Ccct .?TO*c. 

Sanitas eftaie z cozpozis fobzius pot^.^inu multii potatu irritatione z iraj 

z rumas multas facite ideo fpcalitcr fobzietas atredif circa potu.w queeuep 

fcd eu d fua fumofttace natus eft caput peurbare ftcur vinu z ome qo inebziare 

poc.bec ^bo.flTSiTr £gidiusjomanus in.tj.lib.oe regimine fmcipu Qtejj.c. 

tq.bc;q> vinii imoderare fumptii rria mala facir.tbzimo venercapuocar. Cum cac venerC 4 # 

em cozpoze calefacto maioz fiat incitatio ad acrusvencreoszviuuqo mapme ca ^p 2i 

lo:c efficit imoderare fu mptu incitat ad inc6tinenrianimia:gfummio vmi mt mic r 5 ncm 

qnru venerea puocat:catomagis in etare iuuenili cb fenili caueda eft: qnro illa 

eras pniez eft ad lafciuia cp alia.Sc$m malu qb induat nimia fumptio vini eft: 

oepltlo ronis .'Ha afcendenrito fumofiratib? vini ad caput rurbaf cercbzujquo 

turbato oepmif rd noftra qntu ad fuos actus; qz no poflumus Ubere rone vti. 

^ndeeft^al^plusotfcndunfammocgal^qzbabctDebiltuscapuf.Certiuj _ 

malu cfi eje vino pfurgit eft list oiflcnfio.Curbato em cerebzo eje nimia fumpti «Jmu tpcxy 
onejvini z amifio vfu ronis oefacileprumpif in ^hainozdiara z pfurgutoiflcn tatiites 
fio nes z lites. Ct tande fic pcludir Cgidius.Jn omi ergo crate cauendu eft a ni 
tnietarccibi z ab imoderatioe potus, ^lerutame q: faciliusadberemus bis ad 'Borq. 
que ab infantia alTiiea fumus.igJeccc oes patres z majtime reges z pneipes fo'/ 
liciwri circa regimen filio^ vr ab tpa infantia fic reganf q» finr abftinctes z fo'/ 
bztj.bcc Cgiduis.Confequcter 0uidius in.j.li.oe remedio amozis:ot fic* 

®[Cempozibus medicina valetioata tempozepfunr* 

/£t oata non apto tempoze vma nocent. 

S oterum in.tj.libzo oe remedio amozisrtta inquir. 

%ina parant]animos veneri nifi plurima fumas. 

Ct ftupeant multo :co:da fepulta mero. 

'Hutritur venro:vento reftnngitur ignis. 

2Leuie alit flammas:gradio: aura nccar. Toec 0uf$ius. 

0uia § vinu ad venerea ,puocar:i$o anti^tus nobililfime matrone rotnano#. ^atroe ro 
vt lucrecia:iullia;marciau:o:nelia:po:tia:bo:tefta;antonia; z cerere no bibebat man0 ^ fugi 
vinu:imo illud fugiebat quafi venenfi.^zopcerea '0alcri 9 ma]cim 9 in.i|.li6.c.) . c ^ aut V i B u 
fic Sr.^im vfus olim romanis feminis ignotus fuit ne in aliqd oedec 9 plabe£ 
renf.0uiapjcimus a libero parre inreperdrie gradus ad in coceflam venere ce 
pfueuif.Ctin.vj.li.citj .^r ^lalerius:# Metellus cims romanusvjtozcpHii 
eo q» vinii bibilfec fufte pcuftatn inrercmir. 7 R 0 autc qre vfus vini apud romad 
nos fcminispbibebaf.-alTignaf a feto Cbo.in.ij.q.q.cjclijc.ar.iiij.vbi^r. Sobzi 
eras majtime rcqrif in iuucnib> z mulicrib>:q: in iuucnib) viget peu pifccna oe^i 
lectabilis apter feruojc ecarts.gn mulierib> aut no eft fufficics robur mctis:ad 
boc q» pciipiiccrtjs refiftar.^ln fm matirnu valerm mulieres apud 'Romanos 
annutus no bibebat vinii. bec 3Cbo.f£0uap2oprer valeri 9 vbi fupzaata fub'/ 
iugir. Sane querikp femia vini vfum unoderate a|perir.T^rutib> oib> ianuam 
cUudit;t odieris aperir.bec valeri 9 . ^Slinius ^5 in It.jniij. oe naturali biftozia; 

6r fic.Sndrocides fapia clar^ad HUjtadru magnii fc^fin^nteperatid ei 9 cobii> 
bcns.^ uu potatu r 9 rc]tmemcro te bibere fangmne terre.Sicutivenenuc bot 
cicuta ira 7vinu.0ui b> peeptj fi ille obrcperauiftetpfecto amicosi temulenrf* 
no iteremiftct.pzczfus vr mrc otei poftitmecp virib coJpisvtiU 9 alvo;neq^alt^ 


©e remediis cotra 

Votuptafib? gniciofius:ft modus abfit.bcc fMini 9 /£t ite? ideplmi 9 6tfic,©i$ 
»0 modico tuuif nerut' copiofiozc ledimf :fic z oculi? (lomacbus recreanf. ,&p<Sf 
perctia cibo? imittaf: triflicie: cure.bebctafcvzina crpellif:lbmn 9 ?ciliaf.bec pU 
mus.^Jdctrco gaulus apfeDans regula moderamis^imotbeocbarilTimo Di 
fcipulo fuo circa poru vim ificair. 'Holi adbuc aqua bibere fed modico vino vrc 
rc^prer ftomacbu ruu:? freqnres infirmitates ruas,). ad 3 £tm.v.ca. £?up 3 rc 
ictu fetus 3£bo.in comcnro aureo bt :cp ille ‘Cimorbeus erat nimie abllincrie:? 
ad vitandi! carnis pera cozp 9 maccrabar:qz feribif i£ccs. tj.ca. £ogiram in coi'i 
de meo abftraberea vino carne meavt alam mea rraflera ad fapiam:Dcmrarcq$ 
(lulticia.iSrqz ipeSDmotbetis fu it ifirmus toratr.i6o gaulus btei. 'Holi adii 
buc poilqj es infirmus aqua bibere: fcd modico vino vrererqfi Dicar ill$ ad TRo 
ma.jttj.ca.lRonabile firobfequiu veftru.fbzopter qb $r.©tere vino fed modtf 
co:q:oicif j£cci.^e).ca.4:i:ulfario ale z co:gis:vinu moderate potatii. £t ite? 
tbi6. Hmarirudo ale vinu mftii poranl.360 bt, fodico vino vrere^pter ilo 
tnacbu tuu z freqntes infirmitates tins.f.q tibi eje abff inenciapucnerur. Sed 
Dubitatio animii pulfar.i£u em gaulus fanarer infirmos z momios fufeiraree 
/Cur no curabat ^imorbeu g miracula: fed g pfiliu medicine. 'iRndet fanctus 
!£bo.incdmentoaiirco fug boc pafTu Dices*# ejeboe oaf inrelligi # gaulus no 
ad oes vrcbaf miraculis :fcd qn erat erpcdies^ppter fide cacbolica.i£t fic patj q 
occurrerat oe boc quinto remedio feribenda. 

ffSejttum remedtu pfra lujturia clt negligere fo:me bonuac Defpicere vanu % 
fugflimm oznatujveflium gemma?:atc£ ccrcro? iocaliu. 

©ia ejtrerioz fygfluitas vani ornatus eft mrerious leuitatis indicium. 
•Rota aure* q 3D0 mollia indumera animi mollicie indicat. j£jtcirat quoc# mobiles 
as fnias bic meres ad leuiaiarq^ cozda boim inclinat ad cogitanda lafciuia, ©n patf 
ron^mi Docto? ^)ierouvm 9 ptra eos cj in fi milito oznamccis occupanf vebemercr ira U 

fatur:? Dicit talia oino efie fugieda cu fine libidinofe meris indicia. Sed videa 
mus pulcra arcp aurea Dicta eius/Ra feribens ad ocmetriatfpfa incipit. 3 nter 
oes materias q ab adolefcccia:6t lic.^uge lafcuiia puella?- q ornant capita: cri// 
-3 M nes a fronte Dcmitrilcicute polmr:vcunfpigmeris;a(lrtctasbabet manicas:vc 

IcnXfl ftimeta fine ruga:foccofcg crifpantes: vtfub noicfrginali vendibilius pereant. 
nuw :^ozes em? (ludia Dna?plcruq& ejtancilla? ?comirumo:itoindicanf .^lla 
tibi fit pulcra illa amabilisulla babeda inter focias que nefeie efie pulcra q negli 
__ , gir fo:mcbonutpccdes ad publicumopecc 9 ^ colla Demidarinec pallio reuela// 

/Lotralafci// fo:cnnc6 aperit, Sed que celat facie z vip vno octb d vie necefiari 9 e(l patente 
meces adole ingredif. pubico an loquar: fj velim noltm:qz crebzo fitDicendueft. *H6 q bec 
fcctulos* in rc cinere ocbea:q illas fozfiran nefciasinc vni^ audieris: fed q g occafioncm 
tui cetere pmonede fmr.Cinanarulos pueros calamiflraros :z gegrini mui { 
olens pellicula oc qb? illud ai birrij ell:no bn olet q femg bn olet, i&uai] i qgaj 
peftcs z venena pudicicie ^go Dcuirer.bec 3 biero.'^re? in eade epta fic air.Bt// 

enares rifu imoplacru.3ncedctib?t>nis:ancilla^go < pcedifoznatio::vt < p m'// 

mia pfuerudine qua incopra videris Diiam fufpiceris.bec :biero.f£i£tia bieV 
ronvmus ad gaudentiu b pacbarula puella ptineticDe(litura:epl'aicipif./Cau 
facft Difficilis paruulefcribere:ica mqt. '©teris balncis:cute nitida: rubicudis 
genis incedis:carnib) vcfceris.-affiuis Diuittjs:pciofa velle circundaris: z in^ra 
ferpente moztiferu fecurc oozmitare te credis.i£c parirer ad furia oeviduirate 
fuada.in ept'aq incipit.0bfecras litreris:6tlTc^iero.amo;cm©mliiimarq5 

f ema? fcricartKB veftiu trafTer adfeiam feriptura? ingredere terra rcpzomfi// 
ohis lacte % meile mananteXomcde fimilam % oleu: vellire c a Jofepb varqs 


luturum JFoxxmi 

ind u metis. bec loiero .( ]"Ct ad Cuftocbiu Aginem cptfa q fncipfr.Sudt fi liat 
vtde:br fic.^eftis nec faris muda nec fo:dida z nulla Diuerfirare notabilis :nc 
8dreobuia:prercuriururba pftftat.-autoigiro Demoftrcris :nec faris reltgiofa 
velis videre:nec plus bunnlis cp necetfe cft.ne gfiam ftigicdo qras.*|Mures em 
pauptatis mifcStcatq? ieiuntj arbitros Declinares in bocipo cupuitplacere:q$ 
placere prcnunr.Ct miruinmodii laus ou vitaf ajperif. Ct icc£ 2}iero.ibide$ 

2Uie virili babituvcfte murara:ei ubefeut femine qt nare funr.Crme amputat 

•z impuderer erigur facies eunuebinas. Sunt alie qcilictjs vefhunf z cucullis 

fabrefactis :vr ad infantia redeat.3mftanf noctuas z bubones .^Jre# ibide:ita 

fubiugir.^Iiros quoctf fuge qs videris carcnatos:qu©£ feminei ?tra apFm eri» 

nesjbirco# barba :nigru pailiu z nudi in paricria:frigo:is pedes, bec oia arguti 

meta funr Diaboli. Ct itep ibide ficbr.Sunraltj:oem€i ordinis bomib? loquoz 

Chu i6o pibyrerarii z Diaconatu ambiut vt mulieres licentius vide at.0is bis _ • 

cura eft De vefhb?:fi bn olcant:fi pes lajta pelle no folleanvr crines calamiftrive wt a ? cm 

ftigio rotent: vt Digiti anulis radianr. Ct ne piatas bumidio: via fpargac: vijc ricos z xm_ 

impmunt fumma vefttgia tales cu videri s.fpcfos magis eftimato cp clericos, giofos. d 

bec 2?iero.4£Ct ad matre z filia in gallia comozaresrepla incipir.lRetulit mi 

bi qda frater c galliaific air.^irens curis fordidu onditanimil. 3rcp in eadem 

epfa $t ftc.Ctbidmofa mens arderius bonefta pfcquif.*: q6 no licet Dulci 9 fufpi 

cafCt i xcq ibide inqr. *5£Ieftis ipa vilis z pulla animi tacetis indiciu cft. Si 

ruga no baberrfi p terra vtalrio: videaris trabaf.Si oe induftriaDiflura fit tu^ 

nica vt aliqd intus ajparcar.opiarcE qd fcdil cft z apiat q$ fo:mofum. Caliga 

quoq$ ambulans nigella ac nirens:ftrido:ead feiuucncs vocar.^apillefafcio^i 

Ite copamunf :z crifpanris cingulo anguftius pectus artaf. Capilli vel in frote 

vel in aures Dcfluur, t^alliolu inrerducadit.vr cadtdos nudet bumeros: t qft 

Videri noluerit celat feftinaqd voles Derejterar. Ct qn in publico quafi p vere£ 

cudia operit facierlupauariuarre id folu oiidit qt oufum magis placere por.bec 

Sciero. <ECb:yf<>ftomus quoqj in ©efcriprioe pfalmi qnquagcfimi:6t fic.^bt 

funtej femenpos adornat ejcrrinfecus z Dcpingiir.nS pulcritudineco:pis:f5mc 

tis boneftarc dcus re<jrtt.0uid em eft fpeciofa muliere' Scpulcrii cft Dealbatu: 

tufi fuerit fob:ia cafta.pudica.pulcrirudo aut eft bisvirrunb? pcipitium.pares 

infpicicutibiis venenum, i^ecus enim co:po:is infirmitate arefiat:? pulcritu# 

doegritudine contabcfcir.Bnimcaurc pulcritudo imtnoztalis eft -z erema. Ct 

runc majrimcoftendir^mim dccus cum fubegerit paftiones. "Bam z arbo:es 

pzocerecumDenfefiutfoltjsifrucrum nonbabentbomimb? aptum: fedpo:cis. 

$3mea aut p terram repens maturum vuap fructum affert atq^fuaucm.locc 
Cb:?foftomus.Ct ite patet q>,pfola pompa mundi atep p:o inani glozia vcfti* 
mentum peioftus z alia ornamenta querunrurieius ratio eft: quia nemo vult p 
ciofis veftibus indui: vbi ab alt}s no poftit vidcri:vtait iSfccgo.Si ergo o:na// 
tus fubtilium peiofarum veftium culpa non dfet nequacp fermoDiuinus tam 
vigilanter ejtpzimcret gp Diucs <5 to:qucbaf apud inferos b^fio z purpura indu 
tus fuif Tet:tefte C>:cgo:io.f[|bt 5 fejetii remediuptra lujcurw. 

frSeprimu remediu corra lujturiam cft fuga (ocreraris peruerfe: co q> fujturfa 
cft nwbuscontagiofus. 

Crum natura ftc fe babctancjuit Cb^foftomus fup 3S)attb.vr quoti'// 
r ens bonus malo piungif :no cjt bono malus meliozerur ;f 5 ejt malo bo^/ 

nus ptamiuaf.loinc Salomon iMouerb.jtuj.ca. &ni cii fapienb? gra 
dtf fapiens crit:amicusftulto^ fimilis efficietur, ^elius eft ergo ait 3 fido: 9 
babere raalop odium cp ipo?. ^fomil Ct q? luxuria eft mo;b> valde pragio fu» 


©e remediis cotra 

fimUaflepze* obotntnabilie.^^o afTitmlaflepzcreo (pgcnerafejtcalojccozrupto ? bcojdif 
nato:£>i igif fugimus lepzofum ne cozp 9 nrm inficiat:qnto magis fugere pebc* 
mus lujmriofum ne aniam intcrimac:qz vr Dicit Juuenalis tn.g, fatvra. fgiedic 
bancconragio labem. 

i£r Dabit tn plures ficur grejt totus in agris. 

'©mus fcabte cadit:? pzurigine pozci. 

©nacp confpecta liuozem Ducit ab vna. tyec Juiicnalfs. 

©uatu pol *4 CI^ c d qmu poflit focietas guerfa ondif tali cjccplo. 'Ba oia poma incomipta 
fu focietas Vim ncq unt fanare co:ruptu.Sed multo poti 9 vnu cozruptu cetera oia inficic 
guerfa. # C <P co:rupir. fc:opfea pater ooctof Diuus Iniero, cjft ejegtus bozrct valde ac 
peteftaf focicrates :^iierfatipes:familiarirates;ac pfabuUriocs qruda la fciuien 
fiuiuuenu <J varga actib? fubuerrere qrunc fimplices adolefcctulas:vr ptj i Dii 
uerfis eplis fms.igt 1604) recreatioe languetis ac firietis amc videam 9 aureas 
•Hata ciufde./£t pmo 2}ieronym 9 in regfi qua ad z£uftocbiu z cereras Agines 

n 4 ia fenejt infcriplirjvt.plogns eiufde regule indicat: fic ait in c. jcvitj- /Cbarilfiine 
pocbo;to::boc moneo: bocmado vob vtq cbzoDefpbfateeftispiugto.-cuiocm 
caftitatis veftre fide voui(lis:cui nullu pter ipm amatote cognofcere fub fur cin 
rado eftis pollicite:©iri cuiufcucp etiafi eu fetitas ejeomet: etiafi baptifte equa* 
ref in meritis effugere facie; nec liceat fecu pilcctioe feructi aft ringi p Die, j£re| 
datis ejcperto.fiibil dl piculofius viro mulier z mulieri q$ vir: vreres palea: 
vterc^ ignis: oica audacter.lMobdoloz Dei tcpla:fpufTcri vafa:? oeo Dicata edift 
ci&nifi piligeri fuenf cuftoaiapftibula fiunr.igc auferf ra nobile Depolitmram 
pciofus tbefaur 9 :irrecupabile Dec 9 caftiratis:fi tenui cuiufuis Dilectois inepte 
rimula prinuus infidiatoz Diabol 9 iimuruvalear infigere.Jo oi cuftodia coi fer 
i vi uc *> muros bierftn ponanf cuftodes tota Die z noctemon Dotmiat ne fur 
r v - i 1 f - mtroearme fpolia auferat q penitus rccupari no pofiiinr.bec "Jhiex 0. f£i£tad 
tas piuoia c occami De vira etcrtco£:paru poft pneipiu ep £e q incipit .£>opb:onius eufebi* 
biero.oceano fuo falute:Dicitfic. 3 anuaDiaboli via inujtatis: fcozpionis pcuft 
fio:noctuuc£ gen 9 cft femina. /Cu^pjtimat ftipula incendit igne. ^Idmigero igne 
Qcutitpfciam femina parif babiracistfjcurircp fundamera mentiti. j£go tdDi* 
co fi cu viVis femine babirentvifcariu no Deerit Diaboli.iSj: eis aucupatu cft ab 
initio petm. Jerreas metes libido oomaf. & alligauerit qs ignem in finu fuuj: 
none veftimcta ei 9 coburenfr3ut fujs ambulauerir fup carbones ignis: nonne 
coburet pedes fuosi^ibi eredem 6 pot roro co:dc cu piio babitare q feminam 
arcelTibycopulaf.bec ^iero.Ctite^ ibidc.Si pudicicia qris qre babitas cu fe 
minis^r in cade fubiugit fic.iSerminat femine fpinas cu viris babirares z ari 
cana memlacuto mucronepcutiut.pbdolo: nefas cft piccre;fed pterirc no Del 
cer.Cbzo ille nubere voueriit no clcricis.©nfine nuprus gen 9 nouu vjeo£./£c 
* rurfus ibide ait 2^iero,3^onacbu vel clericu folitudo heit/no publicu. &jiid 
re^ginaleoelcaar alloquiu.Curfcrimonialiuptrafide freqntas ineccfta vel i 
ipo publico.^i eos qs pil gut videat :rtdetib; oculis falutatiois tenera tbba^ir 
cediir. deinde cu falurauermt fi eas dci viros preriri celeri 9 viderint pteptozes 
•Bitimiir fn^ uoeiI, ^ lc ^ cti mleunf.bectoieron.fr^tia mepfz adgaudcntiu oepacarula 
vetitu fo-cu P ue ^ ltl prinetie Deflir u ra :epl'a incipit, Caufa cft Difficilis paruule fcnbcre;Dicic 
Dimi( r t ^ n{ . / fic.S55le f em lafciui % comatuli iuuene0:bladimentis:affabilirare:munufculis 
cata 9 sdini fibi p nutrices aut allinas qrere./£t cu clcmcter itraucnnt 6 fcintillis in| 

44 * cendia pcitare.paulatim^.pficcre ad impudentia :? nequacp polTe.pbibrri illo 

in fe ^ficulo c^pzobaro.zggre repbendas qb finis pfuefcere. '^udef Dicere:? tn 
Dtcendu df.]Bobiles fcmicque nobiliozesbabucre neglcctmpcos:vtiiflimeco 
ditio ius bolbus ? feruulis copulanf;? fub note religionis ? vmbza counentic 


Incuriam foxxv 

interdii Defertit viros belenc»requunf alejrandrosrnec menclaos pnmcfcuf. ‘gft 
denf bec:plangunf * no vindicanfrq: multitudo pcccannfi peri licentia fubmft 
niftrat. probnefas crbifterra? ruit tn nobis.pcta no ruii V^Irbs wctyra* roma* 
ni impertj caput vno batilla etl mccdio, 'Bulla e regio q no ejrules romanos ba ff 
beat. 3 tr cineres vel fauillas facre qnda eccfie ceciderunt tn fludcm 9 auaricie. 

‘©iuim 9 qfi altera oie morituri:* cdificm 9 qfi femg in b feculo victuri .Buro 
parietesrauro laqaria:auro fulgent capita columna?.:* nud 9 ar<£ efuriens ante 
fores neflras ebrs emotif.frec £)iero,#[BmpU 9 3bieronnn 9 in epfa ad foe 
metrin:q incipit. 3 nreroes materias q ab adolefccria vfcpad banceratciira in> 
quit. f>ericu loft 9 eft lafciuis puelfad loca religiois c$ ad publicu^ccdere, 0 ue 
viuuntinmonaflerio:* quo? fimul magnus eflnumer^nunq* folemunqj (ine 
matre^pcedanr.^c agmine columba? crebro accipiter vnam feparat qua flarim 
inuadit *laccrar:ejc cui 9 carmb* cruore faturef .^)ozbide oues fuu rclinqimc 
gregem:* lupo? faucib Deuoranf ite V ^ tuflicu monacbtt in epfct q in// 
cipit .'Btl cbziano feliciusjfic air.l^oui ego qfdaj ia maioris eratis * plcrafi^ ge 
neris libertini adolefccntib Delectari:* filios qrerc fpaales.-pudorecE fuperaro 
fictapmatrunomiaerumputinliccnriamarirale.Bln forores Agines Deierur: h f > A 

* exteri 9 viduis copulanfifunr q oderat fuos * no fuo? palpanf affect urquaru* * .S' 

(mpariertaindecaniim nulld recipit ejccufarione * caffa pudicicic velamera qfi nriima * 
aranea? fila oirumpur. Rideas nonullos accinctis renib pulla tunica: barba * 
jplijca a mu Iterib no pofTe ofccdcrc;fub eode manere recfo.Timul inire iduiuia. 
ancillas iuuenes babere in miniflerio:* prer vocabula nuptia? oia efie matrifr 
momj.*Bec culpa efl ebriam nomis fi fimulato: religiois in vicio fir .T)cc T) se* 
ron^m 9 .fr/ 6 tiaadneporian up(bvte? $ vita clerico? :epfa incipir.^eris a me 
nepociane cbari(Time:oicitric, 0 cs femmas * tgines cbzi aur equaliter ignota 
aut equalircr Dilige, ^tde ne fub eode tecto manferismec in prerira caflirare co 
fidas.nec £>afone forriormec Salomoe faptecio: efie potes, pernero femg <# 
paradificolonu $ poflciTioe fua mulier eiecerir. i£r ite? tn eade ira m<j \iCreb:a 
munurcula * fudariola * fafciolas:* vefles ori ajplicaras:* oblatos * ocguila 
ros cibos ;b!andas<tf ac Dulces Iras ferus amo: no baber.^>ec 3?tero.3 nfup ad 
furia oe viduitate feruada :cpt'a mcipir, 0 blecras Iris; fic aif. 3 uuenit fuge co 
fo:tia. iComarul 9 :compt 9 arcp Ufctu? Doni 9 rue recta no videar.xCanro: pellaf 
Vt nojn 9 . fidicines * pfalrrias * ifliufinodi dx>? Diaboli.qfi mortifera fvrcna* 
ru carmina Deuira.i£c ice? ibide. 'Bec.pcu rato: calamiflrar 9 :nec formo.ns coi'/ 
laccane 9 ;neccadidulus * rubicund 9 nlTecla adberear lateri ruo. 3 nrerdu «intm 9 
Domina? eje ancilla? babitu indicaf,0ancta?virginu * vidua? focicratc afpe* 
re.*fifcrmocinadi cu viris incubuerit neceffiras arbitros no De u ites: rata q? fa* 
buladi fiducia fit vt intrate alio/nec paueas nec erubefeas. Tr>cc i)ic ronvm 9 
•U 5 re ? 3^icronvm 9 ad iguftocbiu in regula c.jtjt: .^tfic.'Bullu venenunocitii 
us Feminis cg affectio erga viruqcuiK^Decaufa^cedar.-jSrobdolozinfelijcpdi^ 
tio ferus vellri.Sanctio: mulier vitra q$ Dici liceat fi viro adbercar qnrficuncK 
fpiriraliter:inftincru naturali inclinaf fande ad nefas fi in viro virtus Deficiar. 
jMget q noui cucta narrare.Brgumera fiir Diaboli * mortis ererne indicia fil a fufDiti# 
tiones * maternirates qb vocabulis fub velamine fpiis inter fe vrunf mares * gcufnotada 
femine.^unufculaomnia*fufpecras litrerulas:beccuncralujciirteniicia: vo^ 
bis interdicto fub anarbemare *'ererne mortis pcna.Bdbibeaf fumrna Dtligcay 
ria:vt ejetra cenobtj limites litterula qualifcuncp noejteacmTt abbatiffe 'i foro? 
accelferint vora.i^tfi op 9 c * grauitas ita rei ejtiganadfir epifcopalis licentia feu 
facerdotis c 6 filium,i 5 :auiffimepene fiibiacerquecuncp butus repta fuerit rea. 
X>ec25ieron^m 9 .C0imilirer Bugultm 9 in libello De boneftate mulieru.qui 

i 


©e remediis cotra* 

^ . > a- »ndpft:*Hemo Dicat frcs:oicit fic.Sine vlla Dubitat toe d familiaritate^ 

ndf * mu ^ c ?’ n ° v i^ r Datrif tn ruina./6t ite?. i eodc libello ait.i0ui cu mu* 


5 n * cr *5 ltat ^ reos ejnftcre:oti feipos in gtculum mittut:? altjs ejremplu gucrfe familiaritatis 
oftcndur.i^uati' cm p illaru inbonefta familiaritate caftiratis Decozc pdideruf' 
iiarirates. g[| 0 ^ a „i C q pereur ab illis in Die iudictj reqrende funr/q illud ejremplu gditois 
©ftendiit.3lfe igif d caftitatem/veritatem/t iufttcia in framb? fuis oefcnfarem 
altjs 7 in fcipo cuftodire volucrit:marryr erir.£)ec 2tuguftin 9 . Jre^ in eodc li* 
bello fic Dicit, Quanto vilioz eft mutiep pdirioiraro ruina faciliou Sed nota qn 
ta fit fatis caftitatie a tc$ pudicicie.'Ha t pneipio eiufde libelli videf Dicere q> vt>/ 
^JTcere libi '> cto: libidinis x aliap palftonu eft qfi martyr ^erba ,3 uguftim funt bec.flemo 
dinc gs mag oicar fres mei q* tcpozib? noftris martyp, certamina efie no poliunt. 2r)ab er em 
imartyrq pajt martyres fuos.Hafreqnrer iracundia miiigare;libidine fugere: iufticia cui 

ftodire;cupidirare 2 renere:parsmagnacftmartyrtj.:becSuguftin 9 .‘ 2 'iqt igif 
eje Dictis q> familiaritas multe? ac tafciuientiu fugieda eft ab bis q cafte ac ptiif 
dice viuerevolunr. 


fj~0ctauu remediu ?rra lujturia eft fugarqz inter 
omnia pera fola lujturia vinctf fugiendo 

patiis ome petin fit fugienduiiujtra illud i6ccli.jtjcf.ca. (Quali a facie 
q colubzi fuge pera. 'Bibilo min 9 fm^bo.in.tj.tj.q.jtjttv.arti.j. in refpo 

fioead qrtuargumcntu.g5ebem 9 qnc^ impugnatione peti vincere fii/> 
gicdojquadoq? fa rcfiftendo.St em cogitatio gfcuerans rollir i ncctiuu peccati: 
tuc oebem 9 vincere petm refiftendo :ficut accidit in ommb? petis pter lujcuriam* 
Sed fi prinua cogitatio auget mccriuu peccati:tuc Dcbcm 9 illd vicere fugiedo: 
, ... ficuteftDepctolujturie.go^aul^.i.adiCozintb.vjc.lignarcrDicir^ugite foz 
punciptu Iu nicationc.Sup $ rejem fetus 3£bo.m corneto aureo $r ftc/Rorandii qp cetera vi4 
jameviaf fu C ( a viucunf rcfifteudo:q: qnto magis bo particularia pfiderat 7 tracrat taro mi 
giedo x qre nue m e {$ muenir vnde Delecref :fed magis anjtief. Sed viciufoznicanois non 
vincifrcfiftcdo:q:qnromagis ibi b5 cogitat particulare magis incedif. 3deo 
vincif fugiendo.i. torafr vitando cogiratioes immudas x quaflibetoccafioes. 
^ln oicif 5acbaric.tj.ca. fugite De terra asionis Dicit ons.2bec ^Tbo.Jf 'Qzop 
pterea 2}ieronym 9 in epfa ad Bmandu ait. Voluptas fola ac libido criain ipfo 
tcpozepenitcdipteritos ftimnlos patif 7 titillatione carnis x incertiia peccatu 
vt g bec q cozrigi cupim 9 cogitantes rurfum fit materia Delinqndi. 1 6 t in epifto 
Ia ad ^uria De viduitate f uandaDr ficd0mma alia pecc ara cjttrinfec 9 Iimr:zq6 
fozis eft facile abtjcif.Sola libido infita a Deo ob Ubero^^pcreattonc fi fines fur/ 
os egrelfa fuerit redudar in viciu:t qda lege nature in coitu geftit erupere.i3:an 
dis igif fautis eft x follicire oiligcntiefupei are q> nata fis in carne no eamaliter 
viueretrecupugnarequotidie x tnclufuj boftem argi(vtfabulefcrut)ceruoctU/ 
lis obferuare.25oc eft qf> apftis verbis altjs loqbaf. 0me peccatu quod fecerit 
bomoejttra co:puseft.i^uiautefoznicaf/inco:p 9 fuu peccar. J>ec 2^ierony) 
tmis.JTS^ruad pamacbiu 5 i epfa confolatozia oeDonmrioc ^aulinc vjtozfs 
3^ieronym 9 air.Scitboftis antiqu 9 maius ptincntiec^ tutmozu el Te certamen 
facile abtjcif q t> bcret ejtfrinfecusiinteftinubellum giculofius eft. T)cc 2r)ier o, 
2binc Sugufttn 9 in libello De boneftace mulier Dicit fic.®, aut libidinem fugi 
endam effe ©trimus apfo Docroze euidenter Didicimus d cum oramb? victjs refi 
(lendum efie pdijterarrcotra libidinem no Dijtit refifterc. Sed ait: fugite rozniV/ 
carioem.acfi Dicerer.TReliqs vieps Deo adiuuare Debem 9 in pfenti refiftere.^ibi 
dinem yo fugiendo fugare, Sic x in feripturis alibi legimtis.^Roli attendere in 


Hujeuria 


iFoxxvi 


faciem Aginis ne fcandali^et te vultus eius.^ftam z brus 3°fepb vt impudica 
Domina polfet euadercrpalliu quo a^pzebenfus erat rcliqr z fugit, £x iref ibide 
6t fic./Cocra libidinis tmpccii ajpzebede fuga.fi vis obtinere victozid. *Rec fit t( 
bi ^ecundu fugere fi caftiratis palma oefideras obtinere.2}ec 2lug. ^uge § luf 
furia.i .oes occafioes lujturie 

(f'Bonu remedii! prra Itijcuria eft fuga octj 
jCiumzoefidiartozpo: z quies nimiaroccafiones fut malaru cogitatio 
0 nu:tenrationn:acomniu peccaro^.^n 2>ieronYm 9 ad z£uftocbium 
ait.0mniu vicio# maf eft ociofiras.x£t f m aBcrn.ociofitas Dicif fen# 
tina omniu viciop.Ct ire# oeuor 9 aBern parum ante fine fc6i lib:i De ^fidera/y 
tione adi£ugeniu paparDicir fic.fugicnda^indeeftociofiraszmarer nugari! no 
uerca virrutu/ftota q cp Diabolus faciliter anima ociofam inclinat ad immuni 
das cogitatioes.oeinde ab tmundis cogitationib labif ama ad Delecrarioemtec 
a Delecratioe cadit in pfenfum:? a pfenfu peipiraf in opariocm: t ab ogarione in 
pfuetndinciejc pfuetudine £o generaf babit 9 q eft De Difficili mobilis. i£jc babi'/ 
tu aut generafin ania queda Diabolica pfumptio ptra Diuinam mifericozdia. i£c 
tadem pfumptio inducitoefperarionerque fola caret venia vr in<Jt 2}ieronym 9 ^ .. 
0udm$ igif ociofitas fit qda oifpofirio ad oia pera: citi 9 tn inducit boiem ad li “p au I 

bidmofas cogirarioes t ad alias turpitudies lujtur ie$pf inclinatione nature co: ” l,c . lt n }3 te* 
rupte, 2}inc 0ui b.i pmo li.De remedio amo?is fic ait ^gitatioes 

f£0cia fi tollas periere cupidinis arc 9 
iContcptc^ iacent fme luce faces. Zyec ille. 

$>:opterea i&ec&.jcvj.ca.Dicff. 2>ec fuit iniquitas fodome fupbia.faturras pa h 
m's:T abudantia:? ociuipius.Sup quo tejetu Diuus 2} i eronem 9 in qnro libzo 
Cjtplanarionu fuper ^jecbielc^beram Dicit fic.Supbia:faturitas reruiomniu 
abundariarociu z Delitie peccaru Ibdomitici! eft.i£t£prer boc fcquir Dei oblinio 
q pzefenttabona purar effe fiperua/s nunqj fibi ncceltarqsindigendii.i^uapto m ,i a 
prerr lege pcipitur:Sftcde ne comedes 7 bibens z racurat 9 :cdificari6Domib Ufn z r atll * 
optimis.babcsc^ouesx boueszargentut aurum:obliuifcariSDni Dei cui. t^t™ f 
in alio loco oe ifrael feptum efl.^>andiicauit 7 bibit 7 fat urat 9 cft 7 impinguat 
tus 7 calcitrauitDilectus.(0uod fciens tfapicntiffimus Salomon in,puerbtjs 
Depzecaf.^iibuemibineccfTaria tquefufficiarmefaturat 9 medaje fiam 7 Dica 
^uis me videbirr &ur pauper 7 peierem nomen Dei.£t parum mfra fubiungit 
2otcronym 9 fic Dicens. 3Jn Dcfidertjs cft omnis ania ociofi:q>,vtc 3 femp aliquid 
agcndu firme ager pccrozis noftri celfante manu malaru cogirarionu fentito oc'/ 
eupef.2)ec2>ieronYm 9 .4^ii5ria Cbz^f.ad ftagtiiu monaebuarreptirm paruj^otapulcra 
poft pncipiu pmi libzi picic fic.Sfidozcs bomiiu adiecit dcus 7 labozes. 'Bibi liba /£bzvf. 
em minus ocio z quieti natu eft natura bommis.Si em bis adiecti nec fiqde 
peccare Dciiftimuszquo fcclcs, pzogrcfla no efter audacia noftra:fi nos affluere 
Dclicqs z ocio pftitmfict Deusr 0ia em incjt mala ociofitas Docuit.Btfeftantur taorefeouii 
aurcuoftre buicratioi t que quotidie fumr z que maiozib uoftris c6rigeruuf.q lm f ^ 
Sedit inqmt popul 9 manducare z bibere z furrejterur ludere. 2^ec iCbz^fofto. 

0 qt .z quantos dariffimos pneipes legimus c) du efient in labozib arcp CjCerc» 
ttjs cofttttift ferunt mozigerati/pancrcs/iufti benigiu/biimiles/manfueri ca^ 
fti ac pudici .€!uipoftmoau rozpctes ocio ac quiete nimia verfi funt quafi imy 
mudefues ad feces lujcurte z acfvicia plurima.^Ram refert Quintus curri usdc 
magno ^lejcandrotcp Dum in ejtercitio bellandi fuirmemo illi modeftiozmemo 
paticriozmemo m oib abftinerijspoz.fedinocio pftirut 9 puerfaeft vira ei 9 ad 
omnia mala.^n crudelis clfcct 9 eft adeo cp fere oes cbaros amicos z q vita fe/> 
piusjp ipo c^pofuerat^zijs manib infcnut.pzoprerea £um 9 air.*^lr ei aleiii 


©e remediis contra 

TMnnra ftei ^ ri am'm 9 negocialiu rerum z quietis z octj :impaticnttoz effectus eft 

Sa 'Z&W e ^ cer 2 c cum voluptates peruigiladi poptadicp infana Dulcedo .%udic$ z 

& rc $* e pclica:omnia in ejtrcru lapfa funr mozcm.i£tquc pfica arma no fregerat 
fim r#fPC vlcia vtcer.unt.3occ jCurrius.Sed ad qnram feritatem ac crudelitate ouerfu9 

um fuerit Slejcander poft tamirabiles ac ingeres victozias luas pulcre oftedit*p>au 

lus ozofius in.iiyib:o cbzonice fue: vbi inter cetera Dicit fic.Sed nec minoz ei 9 1 
fuos crudelitas q$ in boftem rabies fuit.^ocec boc amentas confobzin 9 occifus 
^uaruo i oc noucrcafratrefq^ciusnecatiiparmenio? pbiliotas trucidari, Sttalus eurfto* 
ciditalejtader cbus:paufanias multic^ macidonie#ncipes ejttincri. iClitus qqj annis grauis: 
amicicia verusrnefarie iterfect 9 ,£>Mi cu in puiuio fiducia regie amictcieaduerfl 
^ealejtadro fusregeopafua ‘fbbilitpo pponcnrcmemoziapatris tueref aboffenfo fruftrare 
magno. ge venabulo rranffofius comunccouiuiu mozics crucrauit.SedSlejtaderbitf 
mani fanguinis infaturabilis fiue boftiu fiue etia focio# recentc tn femp fidebat 
cruozc.^ucp ptmaci impetu in bella peurres cbozafmos z Dacos indomira gen 
rem in Deditione accepit.i£alliftbine pftm fibiq^ apud Sriftorelc pdifcipulu cu 
^egaio cali P lunb? alt J s pnciptb? q> eu ocpofito falutadi moze vt Deum no adozarer occidit, 
gula. ^ ec tf5ams caligula imp.aro: q poft ^beriu annis no plene 

® * quartuoz regnaurt, 3bic qere nimia ac ocio rozpens ruit ad omnia fcelera z flagi 

tta.l^a tbau^ozoft 9 in.vq.l!,cbzonicerueDicitDeco:q>fuif bo anrefeoim flagi 
ciofifTimus.toic vt bzeuircr magnitudine crudelitatis eius ejt^maj .ejcclamaffc 
fertur. ^Itina |pt'us roman 9 vna ceruicc b:et .Sepe etia De ?dirioe tepop fuo* 
ru pqucft 9 eft:q> nullis calamitarib publicis inf ignirenf.i^uafe tf?o rurpiriidis 
ac libidinis fuerit ifitoius.oftcdit ibide jbau^ozofi^ra fubiugcs.gSai 9 #© caligu 
la tibidtba fuis etia illud fcelcris adiccit vr fozozes fuas pmu ftupzo pollueret :dc 
inde e, cilio Danarer.igtm poft omnes fimulcjcules iuflit occidi.30cc i0:ofius. 
©e nerone ®J^ C "Bcrone qj cefarefcribit Scneca:q> narurafr ab infantia erat clemcnrilTii 
mus:? ira gratiofus q» nemo vnc£ jplo romano gratioz fuerit.adeo q> in obii'/ 
iiione venerut ceteri pneipes^rer fauozis magnirudinem.bic ab Sugufto qn* 
fo:£ncipatu adeptus eft:manfitq$ in eo annis no plene qttuozdeci.^u igif fuit 
ad imperiu rubltmat 9 :ocio/Defidia/ac pniciofa fecuritate ro:pcs:vrporc q babe$ 
bat facultate pperrandi oia pera z fcclera,3Lfl rone pncipat^^Tu^prer abundan 
am Diuiria?- ac reppfperaru.io pelTnn 9 ac fcelerartflTm 9 factus eft.TO De co feri 
bit gaulus ozofi 9 in.vtj.li.cbzonicerue:q»i5atrcaligule amniculi fui erga omia 
vicia ac fcelera fectatozfuen t:imofrargrciroz.pefiilanna:libidmc:liijrima:3uart 
ciam:crudclirate:nullo no lcelere ejtercuir. j£t fubiugir ^Saul 9 ozofi 9 fic Dicens. 
3Libidinib> pozro tanris ejtagirarus eft vt ne a matre qdc vel fozoze vel vlla con 
fanguimratis reueretia abftinmfle referaf. '£Jtru i vjcozem DUjterinipe a viro vt 
vjcoz acceptus fit. Hzt paru infra ita adiugir.iCrudelirafis aut rabie ita effrena'/ 


tieca parricidqs qdc abftimnf.marre:frcm:rozozcm:vjcoze:ceterofc^ cognaros z 
^pinqs fine bdiratioepftrauit.Sujtir bac mole facinop ci 9 temeritas impietai 
tis in oeil^am pmus rome cbzianos fu|plicgs z mozrito affecit:ac p oes p:o'/ 
mncias pari pfecutione ejccruciai i impauitupmt^ nome ejttirpare conat 9 beatif 
fimos cbzi aptos £cr£ crucc^a ulu gladio ocadir.3occ ozofius.ffXoic quoc^ 
•gero occidit Seneca cozdubenfcm.^n 35oeti 9 i.iq.libao De pfolatoeipfa.v.Di 
cit fic.*g?ro Seneca familiare pceptozccp fuff ad eligcde mozns coegit arbitrii 
3teru iBoeti 9 tn.q.libzo 6 pfolaroe:metro.v j.Defcribit qttuo; crudelitates eiuf 
dem 'geronis.^zima crudelitas fuit:qz vzbem romana incedit per feje Dies z k 
ptem nocresrvr inqc ^aul 9 ozoft 9 vbi s .%yoc au r egit vt ejccplo tate cobuftiois: 
imaginari polTet q!c erat illud fpectaculu :qn o lim tro ia capra cobuftafuir, S t 


tojeuriam 


JFo.lxvii 


eunda crudelitas fuit cp magna partem fenatus fine vlla caufa interfecit, 3Cer$ 
tia <x fratrem fuutn Caligulam oictii: occidit:vt folus tutius regnaret, t&uar* 
ra ^ matrem fuam occidi iwfTitivt videret in quo loco i ventre eius iacuit, ©er 
ba iSoectj fu nt bec 


Jrbe flammara:patribufq& cefis 
fratre 4 quondam:ferus interempto 
patris effufo maduit cruoze. 

Cozpustvifu gelidum pererrans 
0:a no tinjtir lacb^mis :fed cfle 

Cenfozejttinctirporuitsecozis. ^ecOBoetius ^ f f 

f^Cetepvtsimnaru fcriptura^ejt:emplareuoliiam 9 .0afonfo;tifrim 9 (ISafot ,anionc * 
boftib? z piculis vigilas euafit:ocio sozmitois abzafo capite ocm fomrudinc pt/ . . 

didft:vtpt53udicu.|tv).ca.<n^)auidpamfcSgiSafest>ebellamf:v:foS': leones KKWua 
occidit. -zq ta ingeres obtinuit victo:ias:sit ab ejtercitio belladi vacat adulteri'/ 
timcomific:oeindcruitinbom!cidiu:taliagrauifrimappefrauircrimina:vt b z 
tj.TRegu.jt).ca. flpsimitv i5cdconSaul Salomon C 5 ecbias 3ofapbar z xth 
ges ac fmcipes multi in ociopfperitarts cozrueriir.Ct bzeuirer filtj ifrael 4 toto j^cromams 
rpepncipat 9 3ofue :qnbabuerurpliagraiiilTima:n6 legunfa Diio recelTi fle :fed 
poft ttiozre 3 ofuc: abundantia z (Jere baberes multipliciter erraueriit a Dtfcipli) 
na legis vincuUcpruperut:vtpr 5 tn libzo Jiidicii.j.q.t.itj.c.^dcparjse roma 
nis 4 otinuc oum eflent in ejcercicio belladi creueruc:fed poftc$ Carragine emiu/ 

Ia fua'oirucrt:iurgia ac bella pfima inf cos ozrafunt.^Rota § fm jbaulu ozoftu 
in fineqrti hbzi cbzonicefue.t Huguftmuin.j.li.se aut.sei.ca.]tjtjt.q> poftq* roy 
mani oecarrbaginenfibobtinuerut victona: facta fmrqftio inf cos:2ln cartba* 
go emula a fundamens eflet struenda. i£c ficut $c *£aul 9 o:oli 9 qda romanozii 
jprer ppetua romcfecuritate: sclendd efle secreucrur.©idef ailr jancipat' binus 
opimonisseftrucde cartbagisfutflcCatoccnfo:imie:4 t Caro liipcrio: noiaf 
atScipio nafica vt; in(jc Hug 9 .fu rrcjtit t fubtili 9 pfideras refiftebar Catoni: 
vt n bftrucref sices:q> ciuitas romana ab initio armi fvacauir :z bticufq$ romat 
bella geflcrt.^n 4b> 4de romana suario creuir. Si £o carrago pfterneda putaf 0 r a g 

p pace feqnda:vidco ciues ad arma creatos ocio vacaturos £Sic lujturia.binc at/ 4 

uaricie:binc feditide s ciuinz varia bella verura cognofco.lTo em poterutroma C4UUU 
na arma i alios fuuejtercere furo:e:g in feipa imperii funr factura, 3£alia fuade 
bat Scipio in fenaruromano.Sedqc4dseifta ptrarierate fecuruj fuerit: clare 
?fta t q> ^filiuScipioms secartbagine fubuerteda no babuiteffcctuifedpualu^ 
it ^filiti Catonis: t io fccura ftinr oia mala in v:be/q Scipio metuebat furura. 
^:opfea&ug.in.tij.li.$ duuDef.c.jCjEfttj.$r:q’ seltrucra carrbagine graccop ru4 g5:accoit tu» 
inult 9 z fedictoes agitanf apud romanos.t bec 4de iurgia gracco# fuerur inirtu mult 9 Utpiuc 
ciuiliumalo^.©olebatemgracc 9 agrosppfosiuidcre qs nobiles puerfepoflV/ 
dcbar.Sed vt in^t Sug.ibide euellere ra vetuftam iniqrare no folii ptculofiflit/ 
mu:fed vtipa res Docuitpniciofiflimufuir.^n bacfeditioeplures gracco^ t ali 
o % nobiliu occifi funt. bec peftifera bella ciuilia o:ta funcinf pariti et ^cllux ozif 

2luciufylla.2£>ari 9 plebe :f^lla fenariis nobilitate Defendebat, i^emde poftoo lu ^ marn $ z 
minatione Tiuctj f^llcinftirrejticCatilina.-qqnro^malo^ caufa fuerit in romat/ lue flfvlla 
narepublica:vide Salufliii iucarbelinario.l^icCatilina fubdol 9 tcuiuflibet 1 
reioiflimfarozfmr.Cdfcqnf ojrafuc bella guilTima int 3’iliuccfarct Tbopeiu ^ 

^^uli 9 cefar fuitfocer.^opei 9 ^?o gener. i^eb bello fcribit ‘jbaul 9 o2ofi 9 i.vf ^oi^io 
li.t ^ug.i.iq. li.se ciui.set.c.ritj,^.jtjtjc.Ctfic clare olfarpocsb lfozicos.polf^ ^ F * 
biruptafuitcarrl>agofercvfcpadnauuirafecb:inuiicgceir4ruc inrcftina belU: 

»5 


romanii imperiu vfqj adofuptione oeducru eft.TLiqtigif ejt dictis qlifer oci 
6firas eft oim pero?, caufa.(Cbinc faleri 9 majeim 9 in.vtj.lica.tj.6t fic.Sppt 
um claudiu crcb:o rohtu^tccreaccepim^.^cgociu jpfo romano meli 9 cgociuj 
comizii.no cp ignozaret cpiocund 9 traquilliratis ftat 9 dfetrfed q*amaduerterec 
ppotetia imperia agiraroe rep ad p?tute capefcenda ejcciran:mmia dere in ©elidi 
am refolui.i£c fanenegociu nomie bozridu ciuitatis noftre mozee i fuo ftatu co// 
tinnit blande afpellatiois quies plurimis victjs refperfir. 2^ec faleri 9 . ,£t ©i// 
uus 2>cro.ad TRufticu monaebi» ce vira monafticaiepFa inciplr.^Ribil ebrtano 
felicius cui^mirruf regna celo#:6t ficSi negociatozes feculi ratafuftiner vtad 
incertas periurafep ©iuirias pueniar:? feruet cu anie ©iferimine q multis picu£ 
lis qfierilc:qd cbzi negociatozi faciendii eft.^t ire^ in eade ait lyicron.Jac alio 
quid operis vt re femp ©iabolus inueniar occupatu.^ria 3^ieron^m 9 ad amicu 
egroru in ept'a ?folatozia:q incipit 0uaq? certi (fime nouerimura wqr, 3mpfe0 

cruaclanguidubonueft/inocmfinecertaminepiecra #rue.23ec©eocioqbefo 

j cc '/ meutu oim fcelc£ ©icta fufficiant.fnSut alia remedia ptra lujturia q caula bze 
cafioes lu^u uinris relinq &Micucp § optat calte ac pudiceviuere ejtpedit vr omne ©ccafio'/ 
rie fugiede ne fugiar.-iujera illud:*fb:mciptjs obfta.Siit em pneipia minima qntitate :ma 
Jtima £ture.3d fuge folacia fecularia m qto fiut plurime leuirarcs/q ,puocat ad 
libidine.3 n r cetera fugecbozeas.l^d vbi fiut falt 9 :turpes act 9 ^z lafciui rifus. 
2£>uficalia cachinni. ioci:canc 9 :irrifi6es:pzaua colloqa: vana plurima. 3bi q$ fur muficalia 
ejtcitdtadle//iftrumcta:q faciurfonuleue.l^ecoia fm 3bicro.,puocat leuesaias ad turpia z 
uia ad lafciuiariuitra illud 0uib4.f.li.©earrc9madi:vbittfic 

(E& vop eft canra;fi mollia bzaebia falta 
/£t ^uacuncp potes ©ore place e place 
j£t in .ij.libzo ©e remedio amozis fic ait. 
fJ"j0ieruant animos cirbare canruscp tyreq$ 

£t voje z numeris bzaebia mora fuis 2>ec0u(di 9 

i "hi *• n 43 fC ) : 3 fP etiru6 ^clcctabiliu eft infariabiF.id qnto magis qs vtif coitu tanto ad 
tecraDiiiu eit iUndop 9 magis inflamaf.i£t p oppofttu qnto qs mag£ abftinet taro ad prineria 
miaciaDir r t C3 ft lta te meli 9 ©ifponif.:binc 2}ieron?m 9 ait. Xujturia vfu crefcit z ©eficir: 
nec roni parer q impetu ©ucif.0uidi 9 pariter in.rj.ltbzo ©e remedto amozis in# 
quit. 3nrrat amo: mentes vfu ©edifeit vfu. Surgeg velociter z tollemozas q: 
pniciofa res eft in fecib? iacere lujturie.Sudi pcoz q d0uid 9 ©icat in £mo libzo 
©e remedio amozis 

f 0fp:ime ©um nona funr :fubiti mala femina mozbi. 
t tuus incipies ire refiftat equus 
am moza ©at vires . teneras moza pcoquit vuas 
/6c validas fegetes:quos fuit berba facit 
0ue pber latas arboz fpaciantib? vmbzas. 

0uo pofira eft pmu tepoze vima fuit 
3tuc poterat mamb> fumma tellure reuelli 
•Runc immefum viritoaucta fuis. 

4[z£t parum infra 0uidi 9 ira fubiungic 
pzmcipps obftarfero medicina pararur 
/Cum mala p longas :coualuere mozas 
Sed,pfpcranecrevcturas ©efer in bozas 
0ui no eft bodie:cras minus aptus erit 
^erba ©ar ois amanszreperitc^ alimera mozada 

in pmo libzo ©e remedio amozis pulcrefeoztaf amandes adrelinqnduj 
ceriofas voluptates fic ©ices 
Sepe bibi fuccos eguis inuit 9 amaros 


©e peto nindie jFoxxvm 

j£ger:t ozant i menfa negata mibi cft 

cozpus redimas:ferriic£ parieris z ignes 
2lrida ncc fitiens oza lauabis aqua 

valeas animo quicqs tolerare negabis 
-gtfpctu pars becicozpozemaius baber. 

S i£t iterum ibidem 

epe refer tecu fcelerare facta pueli e 
x£r pone ante oculos oia Damna tuos. T>cc 0 uidi 9 

^Jtaut fozti 9 libtdinofos eterne mozris laqos oirumpe valeas bumilia reipurn 
cozd puriftima $gwe:qz ipa eft fons lympidiflim 9 toti 9 puritatis a tep mudicie. 0zo ad ©115 
iClamag rotis reaflumptis virib> ZDic cii 2^auid®irupifti ©ne vincula mea: tefnm cbfmz 
tib: facrificabo boftid laudis et nome Diu muocabo. i£t irem. 2 Laque 9 prrit 9 eft puriflYma pj 
-c nos liberati fum 9 .i£jt: Dictis liquet ad pup cp plura funt remedia coti a lusuri// gtne e optim 
am.Si aut fare cupis qr funt filie aut qtmodis pot 4$ offendere in peto lujcu^remediu. 
riedege verfus feqntes 

®[2Lujcuria fequif fur:ftup:u:rapto::adulter. 

3nceftus:facrn:mollir:fodo.ptra iumeta 
i£ftcecus:eftaudajc;nimiuincoftans z amo: 

3 ncautus:pzeces:ptenic iulfa Diuina 
"gUqj fimul ventura bonarpfcnria pfert 
3^is qui feruierintppetua Damna fubibunt 
i£t qui fufpeditant celcftia regna triumphant 

CEi£>c peccato jjnuidie. 

£uraejcpltcatumusoe tribus petis: fuper 

J B bta;auaricia z lujcuria.q f t tres virulere radices oim pcdpaujtra 1II6. i 

3o.tjjc.0e qp eft 1 im6o:pcupia carnis l:z peupia oculor z fupbia 
vice.^Hucigir fupeft vtbzenifflmeoejqtruozaltjs moztalito prracrc 9 
7 pmo oe3nmdia:q fmjjoane ^amafcc.t fcrm^boa.q4.q.jtjcjcvi.arj.cm^ 
fticia dc alienis bonis, ^el f m -Sug.^nuidia c odiu felicitati aliene, vr ait €&utd eft in* 

Scne.ad Xucmjlnuidia Doloz e animi eje alienis comodis. 30 fcito qp nulli iui uidia 
oet vir bonitate pdit 9 ;vjade ait. ^t'inuid 9 $zqfi no vides libenf bonii alteri 9 * 
3 fi 6 .t.jc.li*€t^m. 3 nuid 9 Dict 9 cft ab inuidedo felicitati alteri 9 .Sutet 
inuidi femp tritos ac meroze pf ecti&inc 2}ieron?m 9 feribes ad Verria frgine 'Snuidi fo ff 
eota mciDlt. 9 si fumo intremo narrnt frer? friVnr.a .n.Wr *• 



ditas fp feta pfeqris.abec 3 biero.i£tid mgr Slan 9 in li.Dccoplacru nature bt fic 

gnuidiaqdmoftrofiusmoftruraut(SdDamnori 9 Damnu^ueculpabiliozcuUi 

parq penalioz pena^bee eft erronee cectrarj ab?fius . bumane metis infern 9 :otc 
tuus ftimul 9 :cozrupriorsaculeus.0.ui fur iuuidie mot 9 nifi bumane trandfli* 
tatts boftes:bumane temtoisfarcllitcsj animi labozaris vigiles boftcs:alicne 
fdicitatis CKCiibig&cc 2Uan 9 .£b:?f .q 5 fup ^atrb.fic ait 0 inuidia q femp 
fibi mimica eft.-Ram qui inuidenfibi 4dem ignominiamfacir.illi aurem cui ini 
tudet gloziam parir, £t idcirco inuidia vt ait pzofper in fnum auctozcmreci/y 
pzoca eft:De bono alterius rabefcctis animi cruciatus.izoprcrea il 5 :etroziu 6 i n 
v.libzo mozaliu.ca t^dip^icitfic.^am cum Deuicrum coz liuozis putredo coz// 

rupericipaquocpe^tcriozaindicantcpgrauicerammumvcfaniamftigar.iColo: 

quippepallozeamcitur:oculiDepmunf:mcnsacccditiir:t membza frigebunt: 
ftt m cogitatione rabies an Dentibus ftrido:# £unc^ in latebjis cozdis crefeens 

i 4 


Irati fi? 
majtie uiidi 
vcplurimu. 


®c jCcrctio 


jg>z virgilio 


£otr& laure 
nu valla 


i©e peccato 

abfcondifodiu:oolo:ececo tenebzatpfcientid vulnuemclufum: tltl Ictu Dc,pj| 
pujs liberrq: tabefeente mete fua pena fauciatrqua felicitas rozquer aliena. bec 
G3:ego. j£jc Dictis prj <$ inmdia cd queda tridicia mordaje fui. 

ft^nuidia agitat omnes datus eccfre Dei fed magis ac magis fapienres z litte 
raros. 

'ftuidia edqueda purridatabes q oes (latus ac pdiroes botm agitat ac 
i grurbat.Scmg em inter pares flo:uit inuidia. iEcfic faleri 9 majtim 9 
air.^Bulla ra modella felicirasrq malignitatis Dentes vitare poflit. Sola <}$pe 
miferia caret inuidia;vt ide fubiugir.*Hibilo minus viri religtofi:^ <j fune litte* 
ris erudiri ac fela o:nari:grdmatici:logici: poete:bido:ici :o:aro:es:iuride: mc 
dtct:pbi:adrologi: z Docto :es catholici magis ac magis ido victo infecti ac ma 
culati videnf .'Ba vn 9 ejt inuidia nome alterius ejenoguere conaf :aut ranoibus 
aut vei bofitatibifiue argurus:fiue opinioib vel fuafioib). iCu ein oes accedun 
tur ad dudia:gfia:vtait;£uUi 9 . 5 boliuo:einardefcutatq 5 a Iter alte? fugare ni 
rif.^ere clariflima luminaria funt ^ercnriusj^irgili^ac Marcus tulli 9 <j a 
cucr$ taq$ veri illudratozes latie ligue laudit» ejctolluf. ^lerurii: nec (limulos 
imiidiejneccaninos oenrcs potucruteuadere:<inimo impzoperia acpuicia plu 
rima ab emulis z maliuolis pa(Ti fnnt.^n oiuus 3r>iero,oc locis z nomtb> be4 
b:aica? q(lioml.i£t e(l pneipiu epreura mdt.£u in pnciptjs lib:o? oebea fecu 
turi opis argumeta ponere cogo: pus rudere maledictis : j£erenrtj q$pia fudi 
nens:q comedia?,plogcs in oefenfioe fui fcenis Dabat.^jrgcbateil.i.laumus 
nro lucio filis z qii publici erartj poeta fure criminabaf.l^oc idej palTus e(t ab 
emulis fuis z ;&baruanirs vates: vt cu qfda ftfus bomeri tradulifiet ad frbuin 
copilato: veteru Diccref. &jnbi ille rndir magna? ede viriu claua berculis qfi 
ro:qte oe manu.Sedt pullius d iu arte eloqutie ftetit rcjt o:ato? z latine lini 
gue illuftraro::repetunda? accufaf a grecis. 'Bo miru ergo fi prra me partium 
pomuculu imunde fues gruniat ? peditu margarita pculcer:cu aduerfus viros 
Docrifilmos:t 3 gfia inuidia fugare Debuerat Imo: ejearferitJxcl^iero.flJjSut 
altj <Jdu in eloqntia^olitat:lmemo:es futfiun za rdncDeuoluunt.^di multo 
magis fumos ac nebulas lecrozib? fpargilt c& atir pccpra falutis Dare :aut fcbo4 
las fpuficti ingredi valeat. Chio? 3£aurcrius valla vnus eftirot 9 vallatus ven* 
to z aura humani fauo:is.2^ic rotus inuidia liuidus aduerfusqjplurimos illu 
Ures viros in ptumelia^pulpir.^ec erubuit ptra erudiriflTmu ac fctilTimu 
do? epm iTpalenfem cuius laus z gfta g ome co:pus eccfte refonataufu temed 
rario ptitcia multa euomere. '©n in elegattjs fuis vbi tractat oe gtito o:atiois: 
$t fic. 3ut tres illi ranc^ rriuvtruoe^?- pneipatuinf eruditos qrif bonatus: 
Seruiusiptifcian^rqb? ego ratu tribuo: vtpoft eos qiricuqj aliqd oe latinitate 
fcripferur balbutire videanf.0.uo^- pmus e(l 3fido:us indocto^ arrogannlfH» 
mus cumbil fciatoia pcipit:po(lbuncpapias.3,lbc^indoctto:es: j^bzard 9 : 
btigutio: catbolicon.bec ibi. Sed qnru rbeto: noder q fibi vidcf fnia?. linu erra 
neritifaris liquet bis q aurea fcpra tllo^jjb oetrabic oiligcnus infpejcerir.SU 7 > 
rer em audita aliter vifa narranf. em oiligetius ac melius inrdligim 9 :me^ 
liuspferimus.Sunt^ volut magis ledereq^ inrelltgere. funr nonnulli: vt 
ait 2^ieron^mus:<5 in eo fe Doctos odentare volut fi oim Dicta laceret. 2jdcireo 
admirari no Defino qu^bic o:aro: toc 9 in virugatioib? z eloqntia occupatus :ec 
^ magis oznatii ^bbo^ cppfectu aia?- qritifanctu 3 fido?» mo:dcreprefumpferfo 
Sed recozdatus fui illius verbi /£fopi. /Aquari vult rana boui. lte% anima 

lia imgfecta:mufce:arance:vermes:pulices:ac c^nifes: bornmi ate^ ceteris anM 
maUbus gfectis iufeda funt.falfiras quo# verbo?- eius facile agnofeif: fiquis 


imtidte 3 %>.lxix 

recogitet fublimitate Doctrine arq$ eminentia fcriptura^ Sfidori* fuit em vir i fcaifiim 

Diurnis fcripruris eruditifiimusrarcE in fecularito Iittens Diferrifi*imus:ingemo 
gcurilTum!s:fenfuclanlTimws:eloqo fuauiffimuszra cannmeq$,pfa cigmfimi 9 : ^ 
ac copiofilTimiismo minus (ititare qs Doctrina inlignis.^ic m u Ita pclarilTima 
volumina edidit. *Ha fcripfit aurea cbmcnraria fug roru rcftamenrii verus 7 no$ 
uu .z£r icc# Deozru 7 obitu feto# libzu vnu.z£tadfozo:e fuaprra iudeos libzos 
Duos.i£r foliioqu(o#vcl fynon^mo# libzos duos, i£t De viris illuftrib? libzum 
vriii.&e fumo bono libzos tres, i&c oziginc officio# libzos duos, i^e fctiffima 
rrinirate libzii vnu.i^e cozge 7 fanguine cb:t libzii vnu.^c officio milfe libzum 
Vrtu.^5ecretucanonulibzu vnu.^ecopoto 7 natura re# libzu vnu. ^e^ziera 
re re# libzii vnu.£>ermonu libzii vnu. i£cctiaftico# libzu vnu.7iamentu penite 
ris libzu vnii.^e aftronomia libzii vnu;2oifto:ia feu cbzomca libzos rres. ip )e 
cofmograpbialibzii vnu.i^egramatica 7 vocabulis libzu vuu.^Ulegozia# qc$ 
libzii vnii.0eberefito libzii vnu. z£pfo# ad Diuerfoslibzuvnii 0iffercrta# lib# 
vnu.*Jblura alia fcripfitmemozatu oigmflima. i£jc q ptjqntu Laurenti 9 valla 
Deliquerit (j tam peiofum monile ecctte Dei pedito conculcare pzefumpfir. 

flpftora que fequuntur De tMarone. 

0nfequerer ^blaro pbo# £nceps q ferriliffime afiecut 9 eft Doctrina S>o 
c cratis pceptozisfui.^c oim mozraliii fuit fapierilfimuszvr fcribir-^Ia 

lerius Dfcipuluj quocp babu it Sriftotelem .jtjctj. annis: vrait Sucrro// j0uare'pla4 
is. T)ic fMaro fuper cunctos pbos $z oiuinus eo q> rotis realfumpt is virito in 
re# oiuina#?replarioe erateleuarus.^nBugu.in.vtj.li.pfdTionufelegiircin 
Itbzis platomco# alferitmo^dc bis £bis:fed boc idc oino multis ac multiplici// 
busronito.^npncipio erat^bu -x verbu erat apud Deu 7 ocus erat^bu. ifejidc 
ibi plura admirada £ba De plarone fi vis.que fcribtc Huguftm 9 : (}to Daf intellt 
gi quate fublimitatis ac Diuinitatis fuerit.j£na piaro multa bz cognouiffe 6 di 
ulnis fcripruris.legcs libzos vereris teftamcti qs inuemtin eg^pto. 3nrerce# 
rera vidit lib# iQem fis 7 ejtpofuir alujdeius.^ide fetm j£bo.in.j. parte, q.ljtvj 
ar.j.in rnfione ad vlrimuarg./6t ite# in.j.li6.fnia#Dift.itj.ar.ii^r>icigif talis 
ac ratus pbs iuidie ftimulos no euafir.TO ferf q> .2lriftordcs,p merito accepte 
Difciplme libzos eius qs babere potuit coburi heit vt validius eu in feripris fu 
is impugnare poficr.gdcirco Dubito ne in plurito redarguar eij q fozre nec pla$ 
toDijtitneccogitauit. potuit cm Sriftoreles boc malii faci lirer ejtcqui: fultus 
fauozeSleicadri magni q adolefccs g qnquenmucrcuit fub Difciplina eius.. ‘©ii 
3uftinus abbzeuiaroz trogi popei in biftoziaoim feculo#.li.jttj.De3,lejcandro: 

Dt Ite* puer acerrimus littera# ftudijs eruditus fuit, /£jtacta puericia g’qnque// 
niu fub arift oteleDocrozc inclito oim pbo# creutr . accepto Deinde impio rege 
fe.te rra# oim:ac mudi aqaellari iulTit. 'Caurdc^ fiducia futs milirito fccitvt illo 
pfente nullius boftis arma.nec inermes timuerint. cu nullo boftinm vn 

epeogreffus eft quem no vicerit.nullam obfcdit vzbem quam no ejcpugnaueric 
nullam gentem adtjr quam non calcauerir.-bec 3uftinus.pat$ejc Dictis q> pia 
rofmrinuidiagfecurus. 

iT0zigcnes babuit pluresemulos. 
oe ppis tacea.Sntg* ooctozes catholicos cria bec putrida tabes imU 
V die femg viruletas.pdujcitradices.Sed videam 9 Dc 0zigcnc qnru fuet 
rit Dennb imiidie Dilaniatus.^uir qppe vir majeimi ac ejccelletiffimi in 
genq :cui nec in feritare vttemec in ftndio ac erudirioneDiuina# feriptura# fimi 7 / 
lis inuctus eft.£)ic vt tellaf Diuus iDieron^mss ad pamaebm z oceanu.centu 

* ; 


ISe ©rigate 


quinquaginta anni? ipmlpfcronymu pcefii r : na no c a lejra drimis fuit: Ico nidis 
martyris filius clemens alcjcadrim oifcipulus. Ylora § f m bieronvmu in lib:o 
oe viris illultrib? z alios fertprozes carboliccs:# 0zigcnes q z adamanrius 6: 
decimo feiieri grmacis anno.aduerfum cbzianos pfecurioe mota ac Icomde pa'/ 
rre,p fide cbzi martvrio cozonarojcu feje frarrib) z matre vidua paup relictus c 
annos natus circiter oece z feptc.Subftanria aut ocm,$pter cbzi ofdTionc fifc 9 
occupaucrat fic vt vnde viuercc amplius nibil babcrcr.i£rar rn tam mirabilis i 
^naenes eo eccrina ? fidei cbziane admuada pftantia.l^zopofucrar ei cu patre fuo leo$ 
r ir fanctilfi m de,pYide mozijft matris fraude cil non origifler pferuari.fla cu ad loeu ago/? 

vire ms patri mane oeliberafiet occurrere:fubIatis a matre noctu veftimctis z obfe'/ 
me raris tabernaculi valuis oomicogifrcmanere.j£u$oinvirumcreuifi*ecagere 

vitd apoftolica inftiruit z annucias in circuitu fuo $bu 6i nudis pedib? multis 
annis incelTiria vino z carnito abftinuitaeiuii^sivigilQsrojarionib?: z ptinuis 
Tuuina# feriprura# ftudtjs inte^fuir.^lna tm tunica induere ?fuemt:t omni 
um rcru mundana# ptemproz effectuscwbil oe craftino cogitabat. Bmoze ca'/ 
ftitat isvt mutierib? fecure auderet pdicare fe caftrari fecit, <6fndc oiuus 3^iero 
ad pammaebiut oceanu in epl'a que incipit. i£edulc quas mififti: ira in4 
qr.^ulcaliqs laudare 0:igenc/laudet z laudo. Magnus vir ab infantiafu// 
it z vere matris fili 9 .3lejradrieecctiaftica fcbola tenuit fucccdc s crudirifTimo 
'iRncrenes vtro ^^meti pfb^rero.^oluptates inrantu fugit vrjelo oei: fedno fm friam: 
Yer ro ^ erro micarer genitalia .calcamt auariciaifcpruras fetas memozirer tenuit :z in 
vh ira lia ftudio ejeplanariois ea# oieb> oefudauit ? nocrib?» ^billei eo amplius tracta'/ 

genualia tus in ecctta locutus eft. /£didit innumeros prercacomentariosiqs noftrii ran '/ 

ta legere polfer quara ille pfcripfit; 0uis ardente in fepturis animii no miref. 
bec bieron^m 9 . fp^Jere magna z admirada funt q $ 0zigene Oijtim 9 .~>5 neft 
fcio quo factu fuerir.aur qd acciderit inter ooctozes catholicos vt ta oiuerfa lo4 
quanf oc coiniicbona nuc mala. 0uida pdteat illu virum optimu.alij £o pefli 
mu fuifle.£t funt q renent eu fanctuialtj aut bcreticu affirmat, fetiis ibo 
masq.par.q jcjtjtiiij.ar.f.in rnfionead pmiiargumetu 6c q> 0zigenes fuit fons 
arriano#:q pofuerur filiu a patre effe in oiuerfiratefubftdrie.3terum in.). parte 
q.lj.ar.j.in rnfiojiead pmu argumentu:6t idej 5£bomas 0zigenes occept 9 
fuit fcqucs anriqrupbo#opimones.3fi$4<£ tn.vj.li. erymoif.c.vtj. valde eum 
ejctollict collaudat.Yic oices.0zigenes in feptura# laboze ta 5 grecos cg lar inos 
ope# fuo?. numero fupauit.^enu^bieron^i^fejcmilia libzo# ei 9 legilfefaref. 
3Jfidoi 9 6 er ^fidozus.Sed idc 3fib.in.vin.li.etvmo.c.utj.ifo:rius eu oc^mit cp antea 
ro:ib> ojige'/ laudaiierit:ifa inqens.0:igemam beretici ab ozigenc auto:eejco:ti funt :oicen 
nis. rc ^ # poflit filius videre patrc:nec ipulTctus filiu. Sias qi^ i mudi pneipio 

Dicuc peccalfe: z$ Diuerfirare pero^z e cclis vfcp ad terras lapfas omerfa co:ga q 
fi vincula meruifle:eac^ caufa factu fuiffe mundu.bec ^fidozus. ff^iuus etta 
bieronf mus pater oocro^z z fmmonie ate^ pudicicie verus amaro: oe o:igene 
ejetrema videf fentirc.Yla aliqii vfcp ad aftra e,ctollit cu. 3Uqn fro vft^ ad infe// 
< rosoepmir.S^d videamusaureas fnias cius ijput calamo occurrunt. Jdcirco 
cu bieronvmns accufaref ab emulis furs eo q> laudauerit ozigene: tue feriberis 
adpamacbiu z oceanu epl'am fupius allegata fcipmejtcufar z impingit? o:ige 
nc:oices.3{.audaui inrcrpzere no oogmanfta:ingeniu no fide: pbm np apfm. q> 
fi volunt fup ozigenc meu fcire iudiciu leganr in eeclcfiaftc ccmcntai ios. TRcpli 
ccntin epfa adepbcfeos tria volumina^mrelligatme femp cius oogmaribus 
?trapfle.®; 3 re 9 - bieron^mus in eadc.oicit fic. Aperto credite quafi cbziftia 
nuS cbziams loquoz.& mibi creditis ozigenifta nunqj fui.@i no creditis :npc 
«fic cefiaut.igf in eade ixz% fubiugit fic. 'Bon pfucui illo^ errozib; infulrare S* 


rum miro: ingenia. 3pe fi adbuc vtueret 0zigcncs irafceref vobis faurozibus ^icronv. Di 
fuis:*: cum 3acobDiceret.0diofum me feciftis in mudo.j£r poft paucaata tn'y rccreinu ^ lt 
dr.3116 vo q$ aflerut a qbufdam bereticis z maliuolis bomito libzos eius cfte . 02l(icnem 
Violatos c$ mepru fir:binc,pbari pot qs pzudentioz:Doctioz:eloquentioz: z£ufe 
b,io z oidimo afi*erto:ib> ozigenis inuemVi pot? 0uoy, alcer fe£ volumimto De4 
fenfionis cius fcribens.ica eu vc fe fcnfiffe pfirmar. 3lter fic eius errozes nuit 
ejccufare vc rame illius efie fareafmo Scriptu negas:fed fenfum fcnbentis edille/y 




dic.bec ^ieron£mus.f[£tia hicron^mus ptra vigilantiu :in epfa que incipit 
3juftu<jdcm fucrat:6t fic.0zigenes berericus qdad me q illu in plerifc^ bere/y 
ticii no ncqo.i£rrauitt)erefurrecri6eco:piS2crrauir oeamap ftatu: De diaboli 
penircria.i£t qb bis maius eft filiu Dei z fpmfctm in comenrartjs £faie ferapbi 
efle reftatus eft.£>i errafte noDicerc eu:*: bec qtidie no anatbematijaremieflem 
enozis illius focius.Heq* cm ira Debemus bona eius recipe vr mala quocp mi 
cipere cogamur.Sc ide z feripturas in mulris bn interptat us eft: -rubeta# . ob 
fcura Difleruir.i ra noui q$ vetcristeftameti reuelauir majeima facramenra. bec 
bieronvmus.£>i cupis plura fcire dc ozigenc:vide bieronymu in epfa adauir» 

De errozib? ozigcms;epta incipit,3n annos circiter oece, tff 'Jtep bieronymus 
ad Dcfideriu De peipuis ecclefiafticis fcriprozibus .epiftola icipic. '©is nuc acri$ *ftota ©ia] q 
rer mibi frarer Dcfideri:fic air. 0zigenes adamarius alrioza arcp mafoza! cogi'y fequunf. 
rans:apziumq> ing emu ferre non futficiens:aliud aliudc^ fubnecrir.i£t cuj bec 
nimio menris ard %ie cogiralfetroncribus maiozib carricabar fe. i£t cum fic in# 
cedere non polfer ruina magna illuc Deuoluruseft. ^crtnna eius pareret Do'y 
cerinas per aliquas fcducrtdcs ineprasimftosqjDeviarecra in aliam viam pexi 
dujtit:t venenu eius quafi tremulis vocibus fyrenarucg canricis plures necare 
potuit,^>elioz omnib> tn bonis:peioz in malis.Bliqua#o per eum fecus viam 
feminara funr. 2^>ulri ramen aliquos eius peffimos Difcipulos multa veneno// 
fa fub eius nomie edidtfie tcftantur.bec bieronymus.i£rad tranquillinum bie 
ronymusDe ozigene aic.fl&ui nimium oucunf in eius amozem vel odium: mi* 
bi videntur illi maledicto pzopbetico fubiacere. '$He illis q Ducunt bonum ma* 
lum z malum bontim.<£3uguftinus quocp in.jtjtj.lib. De ciuirare Dci.ca. cvtj. 
affirmat ozigencm gramrer erraffe:fic Dicens/Ruuc iam cum miferico:dib no* 

(Iris agendum elfe video er pacifice oifpurandum: qui vel omnibus illis bomf/y 

nibus quos iuftiffimus itidcjc Dignos gebenne fupplicio iudicabir: vel quibuft 

dam eozum nolunt credere penam fempirernam fururam :fed poft cerrC tenipo// 

rts metas pzo cuiufq$ peccari quanritareftongiozis fiuebzeuiozis eos inde ejeii 

ftimanr liberados. in re mifericozdioz pzofecro fuit ozigenes qui*z ipfum 

Diabolum z angelos cius poft grauioza pzo mentis z Duiturnioza lupalicia eje il 

Iis cruciatibus eruendos:arq5 fociandos faneris angelis credidir.0ied illum et 

pzoprcrboci pzopreralta nonnulla:! majtimc.jprer alrernanres fine celfarione 

bcartrudines et miferias z ftatutis feculozum inreruallis ab iftts ad illas : arc^ 

ab illis adiftasirus acredinis interminabiles: no immerito repzobauir ccccle 

fia.i^uia ejt boc q> mifericozs videbatur amifirzfaciendo fanetis veras miferias 

penas lucrent et falfas beatirudines in quibus verum ac fccurum :boc eft fine ti ^ - 

mozecertm fempiterni boni gaudium non baberent.bcc 3'uguftinus.f^S»unt 

alij Doctozes qui alTcruntfcripca ozigenis ab emulis fiue ab bereticis Depzauara 0:1 

^Jnde 3^mo epifeopus balberftatcnfis ecclefie in £>ajcoma:vtr ram in Diuinis 

feripturis cg feculanbus litteris crudiriftimus in libzo Dccbziana^ ,re^ memo 

riailoques De o:igene:fic Dicit. 'fblurtmu admirari no fufficio q^vir tam tlluftris 

Z ra aperte rebellas z obuias bereticis Deuolut^fit in ta notiffima berefim q» fe6 


©ebrd©:ego:io 

rapbtn in £fafa fpmfctm elfe ©icerit, i£t in alio loco ©e penitctia ©iaboli fcrtpfe | 
rir:t ©cabfolutioe rep:obo£ poft mille annos ? alijs multis q faric fidei aduer 
fanf :cu tn abftinenti(Time vire % cafttlTime fuerit:*: ram pclare ©ocrrine 7 lucty 
di fcrmoms.z^go fanc falua fide patrii ©ijecrim vr boc vel no fcripferir:rcd ab be 
reticis ob offufeandu nome eius ?/ama maligne ^fecta eft t nomine eius inti/y 
2}teronvm 9 tulata.Sbec baymo. f acuit ad p^pofiru £ba £}ieronymi ©e locis % nominito 
videf locj i fa beb:aica£ queltionu:epi(lolaincipic./Cu tn£ncipijs lib:o£;vbi©icif fic. j^eori 
tioze ©:igeie ge&e autc fileo cui 9 nome sfi parua licet co ponere magnis/meo n omine: inuidio 
fuseft. ^)ocvnupico:quia vellem cuimudia nominis eius fcietiam babereeti>/ 
am fcrtpruraru.floccipendfs imagines vmbzafcp ©cmonu quem ruftici i^jellii 
nominant lamaruiquaru natura efle ©icitur tcrrerepnnlos:*: in angulis occur* 
rere reneb:ofis^ec^ieron^m 9 j^jcoicris patet qurum potueritcmulano:in> 
uidia: malignitas ac lingua ©olofa^rra 0 :igene, 'gcc mirandu eft fi pm 9 fme 
ejceplo erranerir 4 tot volumina fme magiftro pcedete cjrplicauir.^goftw tamen 
eft:nedu©c 0:igcne:fed oe 4bufcun^ fcpto:ito cS feta romana eccfia fentirci 
fugfluas opmioes ^renere* 

fT^egozius tbeologo^ £nceps:ac rbeto^ 
lumen cmulos babuic nequiftimos 
3gn 9 etia (3:cgo:t 9 magnos babuit emulos:4 poft mo:tc fua man 9 
m pofueruc ad cobnrcndu libzos fuos.*ga 6: in ei 9 legen da.Cu 4dam in 
uidi qfdd Ittoos eius cobulfilfent*: ad alios ad coburendos anhelarer 
£erruG©iacon 9 ciu6obftitir:©icens immane facrilegiu efle tanti patris lib:os 
coburerc.Tup cui 9 caput ©ieratis ipe fpmfctm infpeciecolube fepiffime pfpejeir. 
3nbac$o ©icitur cos^uocaflcfeijrentid:vf fi q6©ijterat iurado ofirmas: mori 
corinuo mcruilTj: ipi alibjo£cjcufti6ecefl*arcnr;alirercumc6bufto:itomanuin 
©aref.graq* cu euagelijs i ambone afccndcs:mojc vtgrcgoriane fecirari teftimo 
mu ©cdir.inf ^ba fpm efflatur, 

fpCbomas fple Jo: ecclcfie 7 ©octo: angelicus 
caninos ©entes pafliiS eft. 

^ lendo: §5 cb?iane religiois 3£bomas ©e a 4 no 4 fapicria fua vniuer 
t falc illuftrauitecctVaman cui 9 iaudedequid ©tjceromin 9 < pfecto cftcp 
©ignitas fua mercf.^gibilo min 9 nec ipe labia iniqua latrantes ac ra '/ 
bidos canes euadere porufr.!fr>tc cmfuttozigme illuftris:amato: fapicnrtear* 
dctifl*im 9 :vas fpufiancti.^ir ra in ©minis fepturis q$ fccularito Iris plemfTime 
erudit 9 fm 6 e©ifertilTim 9 :c!o 4 ofacif:imoclanjrim 9 :fenfu^fundiftim 9 :vifa ac 
puerfanoe fcriffim 9 . 3 n q infufum eft qc 4 d narurafr ecapajt bumaml gen 9 . 2 Ca 
ta ei *: admirada volumia fcpfic vt merito ftupo: i bumano genere ©ici polfit.^e 
ge obfecro aurea fuma rbcologie in q pene tot fut miracula qt ©crermtanf ©ubia 
rot facra qt foluimf argumcta.^n qrtuo: em volumito ©iftiguif tn 4 b> oia p:iar 
c\mp otaculaypba p teftimonia:apl'o^ ©icta :©imn^ fc^tura^fundameta:fpttf^ 
fccj cbarifmara:caclare/fadiluadc/rac^ ^fundeejcplananf vr videaf tot 9 in certa 
mine pofit 9 .fp$re£ pfidera ©iligeti 9 7 obf ua cauti 0 qttuo: lib:os fnla^ ac ce> 
rerapene innumerabuiaopaq fcripfitelficaciiTimerpcipne^fumma illd mira^ 
bile prra genriles. 3 n qto clareoftendif cpfubrilis artifejc fuerit *: c^ptudens in 
cunctis teftimomjs que fumir tam ©e veteri cp i> nono reftamero. 'Ha vbicucj^ re 
fpejceris fu Inna fur.^ibil mfplutumibil idetcrmtnatu relinqtifj radicit 9 beret i 
ca:carpif oe q© retigerir:a r c^ ©e fonte purilTimo eterne fapientie tan$ ver 9 atep 
euageliens pifpetaro: ncua ac vetera fic ©ilucidat:ftc ejrplanarjvtctmctos fepto 
res cccfie ©ei fu pare videaf. i^ms tara poflet legere qnta illefcnpfirc 3dcirco in 


USetubo.aqtrinate JFo.lxxi 

Ucro baptifmate SEbomas Dccctiflime noiatus eftivr cunctie oaref inretligi c? 
ipc futurus clfct Diurne fapietieabvfiuspfundiiTima. 'Boia em q imponunf 01 
iunitu6aliqb?:vtipeDocro:ma^Bre.q.jtjt)cvtj.arf’,g.teftaf.fenipfiGnificac ali'/ 
q$ gratuifu oonu eis Diuimt 9 oam.Siciir xQ>en.)cv i?, ca. Dictu eft &bzae appella 
beris abzaarqz patre multap gentiupftitui re.z£t 2K>atr.jtvi.ca. Dictu cft 
tro.^u es petrus z fup bac petra edificabo eccfiam mea. €£uia igtf butc ictilu 
mo Doctozi faptctie plenitudo erat tribu cd a :ibo apnflime^bomas nucupat 9 e 
vt nome effectui umgeref. Jj^Miius prerea nobiliflimi Docrozis fapietia appzo 
bara z pfirmata fuit p Diuerfos fumos pontifices. £Jn 'gjrbanus papa in bulla 
qua arcbicpo rbolofeno z cancellario zccX le tbolofane ac vmuerfis magiftris ec 
Docrozib? ceteriTcpclericis z laicis inciuirare-rpuincia tbolofana comozantib> 
Direjeit.-poft mirificas laudes m fauozc Doctrine feti 3£bome:ita fubtugit.^o 
limius infup t tenoze pfennu vobis imugim 9 :vc Dicti bri 5£bome Doctrina ra'/ 
cg veridica z catbolica fccremini:caq^ ftudearis rotis virib? ampliare.2^ec ibi. 
fji6ria 3nnoccrius papa in fmone<J incipit. /£cceplus cg^alomonbicao'/ 
ques dc feto Docto:e ^boma De S^nozita inqt.l^uius Doctozis Capietia p ce ' i 
teris ejccepra canonica.babet^zietatc £bop: moduDicendop: picate fotarum: 
gta vt nunqj q eum renuit inueniarur a tramite ventaris Deuiaflejef qui cum 
tmpugnauir femper fuit De veritate fufpecrus. Ijec 3nnocenrius.®j£ant cr H 
go nunc emulijinuidi acDetractozes buius Docrozis feliciflimi z rabiem Defide* 
riozumfuozum coplear in finis fui Danati6eccnfuri.*Ba aciierutUnguas fuas 
ficur ferpcresivenenaafpidufub labijs eop.Sed fagirteparuulop facreff pia'/ 
ge eop:? infirmate fur ptra eii lingue cop.2}inc Ditius bieron.ad pamacbiu in 
Defenfioe libzop ptra 3ouinianu:iic air^uucrefuot plarine familie z fciolc tm 
ad Derrabendu:<5 in eo fe oocros ofterarC velint fi oim Dicta laceret, grep biero* 
nymus oe locisjz noito beb:aicaruqfhonu:epfa inctpif./Ctt in jmciptjs Ubzop: 
ti fic.Semg em in sparulo foztitndo cmulos babetzfcriurcp fummos fulgura 
montes, £r ad Sugufiinu bieronymusrira inqr. puerilis eft iacratie q$ olitn 
facere pfneueratadolefcetuli:accufando illuftres viros:fuo noi fama qrere. 

fCJbater Doctop Ibieronymus rabidos babuit Detracto:es. Sudi p:cco:qtie4 
relas etufdem. 

/£tcru pater Doctop diuus bieronym^in cuius laude 3uguftin 9 :inquic 
c 'Bemo boim fciuit q bicronymus ignozanir.tMo cui 9 bono:e z gtta mi4 

nus eft oc qt> Dicim^etia mozfib) cmulop multiplicif vepat 9 eft. Sed no 
fap reueretia tarc feritatis ac beatitudis cp facra elocja an l^ieronymu varios 
babucrutinrerptesputcolligerepotuiab 3^do:o in.v|,li6. et^mof.c.iiq. et ab 
alqs fcriptozibcarb^licis.l^apmo aii incarnationecbzi annis rreceris qdragi 
ta vno feptuagintijiterpres flo:uerut:c5 pmo fcpruras veteris teftamcti Debe'/ 
bzeo in greett rraftulci ut.ffScbo poft afcenfionc oni annis centu vigmriqrttt 
o::aqla fcoam traflanone edidit. ffJCcmo poft ac^la annis qd. agiratrib? tbeoi» 
docion alia editione fecit. ffi0turro p 9 tbeodocionc anis trigita f^mmacb 9 ali 
amedidfr.l^ora bicq> rbcodoaon z fvmmacbusambo fuefriudeipfeliri.^icu 
rur aut cornu nircrpfeliti q De gctib? ad ritu mdcop fuiit puerfi.jf igiuinro poft 
f^mmaebu anis ocro. vulgaris illa interptatio inucnra eft bierofol^mis. j£c q: 
auaoz eius no apparet:i$o fm^inferpzetis noiequinra editio :vcl vulgaraedi<» 
tio nuueupaf ([Septo poft ba nc vulgara editione annis fcreDeccocro. 2^a'/ 
gnus grccop I0zigcnes fejera z feptima editione miro laboze rcjperit.‘^a 5 cozre 
jci t fep? uaginra interpres cu Sfterico z i0belo. poftmodu fme bis alia edidit 
lnrerptauone.&i ergo fune 4 fenp ruras l a cras dc bebzco m grccum verterunt^ 


©e beato 

©ed latino# inrcrpzctu 4 6 greco in latinii traftulerut: vc meminit Hugufttn* 
quafi infinitus eft numerus.:j£>ulti em fcioli vmufc^ Ungue m pmituia ecclel 
©ol^ biero* f ia De greco trdftuleriit m latinumiqz fient ait Sugtiflinus. ^ztmtis fidei repo* 
nym 9 Dcbe^/ rib? ad cuius manus vente codejt grecus qaliquatulu fibi vtrtufc^ Ungue periri 
b:eo biblia i tia^ fenfic attfus eft flarim inrerptari.2iKE inde accidit innumerabiles apb la// 
lartnu tranf tinos ejcttrtfle interpresse bebzeo aiit in latinu eloqutu rmmodo oiuus btcro 
rulir* nymus facra eloquia traftultncuius inrerpzetatio bonoze *i gt'ia cunctis pponif 
Sbinc 3ftdozus tn.vj.li6.ctymof.c4itj,$t fic.pzefbyrer quoqj bieronymus rriu 
lingua# peritus eje bebzeo in lartnu eloquiit eafde feriptums puertit eloquerer 
q$ tranffudit.iCuius tnrerptario merito cereris anteferebam eft * verbo?- te* 
naciofc z gfpicutrare fenterie clarioz:arq$ vtpore a cbziano interpte verto:, tlcc 
*§fidozus. £zopterea Hieronymus inepta ad Cromatiu *beltodo#epos De 
{ibus ©alomomsata incjr.©! cui fane fcptuagmta tnrerprum mag$ edteio pia 
cet baber eam a nobis olim emendata. "Hccp em noua ftc cudimus vc vetera Del 
ftruamus:? tarne cii Dtligctifliine legerit fciat magis noftra feripra intelligirque 
riotnrertiu vas tranlfufa coacu erinr .©5 flarim De pio puriflime emendata te* 
fle fuu fapoze feruauerint.becbicron^imis.ff^tia fcire Debes q» olim in eccle* 
(ia vnuf^fcftcanrabat q6 volebatuDo l£beodofiiis tmgato: vir imenfe religiofil 
’ tatis :cb:o z eccfie fidelilFimtis: rogatur papa ©amatu vr alicui viro Docto ec* 
clefiafticu otficiu comitteret ozdinandu.J pe aut feiens bieronymu ra in lingua 
latina q^greca z bebzaica pfectii:arq$ in omni fetetia ac faute rummu: eide co* 
mifit Dictu offtciu.Hicrony mus ergo pfalrertu g fertas Diftinjcit: afq$ vnicuicp 
ferie^ziu nocturnualTtgnauir.i^f eugtta parrt z filio z fpiiifcto.infinecuiul* 
libcppfalmi oicendu tnfttt uit. ©eiude epfas z euagelia g anni circulu occatati 
dasrcereraqjadofficiu gtinemiaprercanturtoiabtlitcrozdiuauit.^ifitqj oia 
De n0etblec ad fumtnu pontifice : z ra apapaqiacardinaUto fuit afpzobatuac 
gperuo auteticaru.5Tandc bieronvmus in ozc jpeliice vbi Dns 3efus cbzs iacu 
it monumcntil fibi pftrujtitun q cjtpleris.jtcvitj.annis z mefito feje fepult 9 fuit. 
Hieronym 9 Dictis pt 5 qntu reneaf cbriana religio patri Docro# bieronymo q ror ac tanl 

itiidie ftimu ta mirabilia ob reuerenria oztbodojte fidei edidit. fpo c d quatis inuidie ftimu 
lis laceraf. Us btc taejtaellens Docto: fuerit Dtlaccrat 9 farts liquet ei q aurea feripra fua lu* 
ftraucrit.^n fcribens ad pamaebiu in oefenfide libzo? ptra 3ouintanit. *fton 
intulaf epfaifed Spologcricus ad pamaebiu q incipit fic. cp ad te bucufq^ non 
fcripft caufa fuit ftlcntitl ruitura inqt.©i ruflicani botes:* vel rbetozice vfDia 
1 cctice arris ignari Derraberer mibi:tribuerc venia imperirie: nec accufatozc re* 
pbenderc vbi no voluntate in culpa cernere fcd ignorantia. 'Bttc ctl Defcrti 
botes z liberalib) ftudtjs eruditi magis velint ledere cg mtelligcre bzeuirer a‘mc 
rnfum babeancozrigere eos Deberc:pcta no rcpbcdere.bcc bicronymus. <Ti£c 
ad pneipiam jbginc:»r eft pticipiu epfc: ira inqc. ©cio me pneipia in cbzo filia a 
plerifep repbendi <$ interdii feriba ad mulieres z fragiliozc k]cu marib> pferatn. 
j^t.idcirco Debeo pmii ©btrectatoztb) meis rndere.t fic venire ad otfpuraciucu* 
la qua rogaftt.0t viri De fcnpturts quererer muliertb? no loquercr.bec bierony 
mus.^T Jtc 2 - bieronymus De locis z nominito bcbzatca? queftionu: epfa inct* 
pit.iCu in pnciptjs libzo?: tt fic.a^e ^?o^pcul ab vzbito fozo liribus.Ttiibis: re 
moruilicquocp vr Quintilianus atrdarenrc imienitinuidia. fTi£ttd bierony* 
ntus ad Aginem ejtutcm:epFa inctpir.01 Dens ac Diis nofter 3 eius cbzs: ftc ait. 
©ed Dicit ali^s.Quifqs vitare inuidia cupit remeat pluri to innorefeere vf pia 
cere.i^cceiuftus Sbel nullos babuitqto tnnotefceret vel placeret: z rameinui' 
dieodiu vitare no potutt.i£rar em qciic^ abfqj botm amicictjs ptrabi no pofle 
spinaf inuidta:cu illa no ta bumanas amictetas cg fola Det amteteia gfequatur» 


ieronfiiio Foxxxn 

bec Hieronymus.ffzlct in plogo fug 3©fue fic ^r./ftos ad patriaj ^^anfes 
moztiferos fyrena? cantus iurda ©ebemus aure trafirc.([i£t t te? ad Bfellam 
jbgine;in epfa queincipir.foi tibi putes gras a me referri pofle:bt fic. Hic ctmc 
fceleratu qda putent z flagtrtjs meis obzutti zp peccatis meis etia* bec pam^ 
fint tame tu bn facis:q eje tua mere etia malos bonos putas.periculofuro qq?c 
eft ©e f uo alterius nidicare:t no facilis venia pzaua ©ijtifle ©e rectj. ©eniet ve^ 
tuet illa ©ies z mecu ©olebis ©olozeno pauco. i£go pzobzofus :ego vcrfipelUs 
?lubzicus:ego mendaje z faebane arte occeptus.i^uidefttutius^boc vel credi 
difle vel finjciflc©e iufonttto.Bn etia ©e nojttjs credere nolmfle^0fculabanv q* 
dam mibi manus z oze vipereo ©errabcbdt:©olcbat bbtjs: co:de gaudebat: vi 
debat©ns 8 ? fubfamnabatillos *rmifeameferimfuu:futurocueis iudicio refer 
uabat.Slius incefium meii caluniabarr rifum. 3He vultui ©etrabebar. Hic in 
fimplicitate aliud fufpicabaf.^ene certe triennio cft eis vijci multa me ^ginum 
crebzo turba circudedit ©itunos libzos vt potui nonnullos fepe ©iffcrui.Hcccio 
airiduitateialTiduitas familtai itate ifamtliariras fiducia fecerat. i£)icat qd vn4 
inlme aliter fenferunr q* cbzianum ©ecebar? i^icat’ fi pecunia cuiufcp accepi: 
fi munera parua vel magna no fpzeuiV^j n manu mea es alicuius infonnit? 0b 
liquus fmoioculus petulas fuitfHibil aliud mibiobtjcif nifi fenfus meus. 7 p 
wmqf obtjccref: nifi cu bierofol ?ma ^aulapficifcif.^lfti crediderut mentienti: 
cur no credut negati^dc cft borno q fue rat:faref mfonrcJq ©udu notium pdica «nf.trcriie 
bar.i£r certe^itate magis ejtpmut tozmeta qj rifusmifi ^facilius crcdif;q<6 aut , JL ? 

fictii liberer audifraut no fictu vr fingaf impcllif. Bntecp oomu fancre *£>aule nu “ l £- ~ 
nofcere totius in me vzbis ftudta pfonabanoim pene iudicio ©ignu fumo facere n ¥ mtt z 4 * 
doti© t>ecernebar.lBeafe memozie ^amafus meus fmo erat Dicebar fetus: ©M 
cebarbumilis tDifcretus.l^iim^doomuj alicuius lafciuiozis ingrefius fum' 

•Hundd me veftes fericernircres geme:picta facics:auri rapuit ambitio. *Hulla 
fuit aliqn matrona?- rome que mea potiet edomare mente :nifi lugens atq? ieiu 0'ola paula 
nas t^aula fqualens fozdib) .‘fletibus penececatarqua ptinuis noctib? ©ni mife icliat biero'/ 
ricozdiam ©epcantem:fol fepe©epbendit.iCuius canticu pfalmifta:fermo cuan/y n^munt fuo 
gcliu:oclitie prinenriarvita ieiumu.*Bulla me potuit aliquado ©electare: nifi iV/ merito 
[aquam manducante no vidi.Sed poftqj; camp fue merito caftiraris: venera/; 
ri:colere:fufcipere cepi:omnes ilico me ©eferuerevirrures. 0 inuidia ^»mu mo: patientia 
dajt tui.0 fatbane calliditas femper fancta perfeqner£.i£t fequitur ad pzedicra bieron^mi 
ftc.igjratias aur^m ago ©eo meo q> ©ignus fum quem mundus oderit.® alefi o emulos. 
cum me quidam garriuntititulum fidei feruus agnofco.®aguvocanr z iudei 
©nm mcum.&ducro: z apoftolus ©ictus eft. dentario me non appbendat m' 
fi bumana/J^uotam parrem anguftia? ppcftus fum qui cruci milito. 3 nfami 4 
am falfi criminis impo:tabunt.£>edtao per bonam z malam fama guenire ad 
regna celomm.Hec omnia bieron^mus. f£3f cr um bteron^mus i epiftola ad 
oceanu pfolatozia:que incipir.j&iuerfo? oipzobzio? tribulatoes: ira inquit.^r 
ridebant enim feribe z pbarifei cbziftu quia ©iuirias contempferit ficut fcripru 5 
eft.Hec audientes feribe tpbarifeuj erat auari irridebat eu. Habemus tnos Sdbuc nuc 
fcribas:babcmus etia z pbarifeos q nuc cbzi ©ifcipfos fpernetes ©iuitias irridet ^ lmt ^ crit) , e z 
ficut illi irrifere ©tlm z magiftru.Sed ©>iccdu eft eis q6 illis ruc tpis ©ictum eft pbarifei i ec 
^los eftis d iuftificauiftis vos cozam bominib?:q6 boito alru^ eft:abominatio z ft 40 
eft apud ©eu. ®]x6c i re? ibide feqtnf fic.Ho opozret ergo nos qruda rifu vffub 
(amnatioeprerucu etia ipm ©nm a talib? non ignozam 9 irrifum.Sed ejtulrare 
potius z gaudere oebemm 9 :li z nos illa ©ia q ©iis nr an ptulit ( pferam , ' > : rece 
-pturietiap ipa fubfamnatioe mercedc:qz mbil c ^ nobp ebri noie fine pzemio 
UTogecnr.^idc ergo beati funt atep felices dbus etia iofipiennu rtfuspficic 


C 



ad falure/Jra erem orte Diligeres fe oiliginira fc timeres bonozat :vt nec irride 
n cos graemro Imatqb? 'i p iubfamnanb? rerrtbuet vlrionc.^bec igif tu fapieits 
fancra^aniaviteinftpieiuiut inftdeliu fabulisrerrearis: qminusea q legis 
funt facias, 'Bcq* pe gebene ignib? nos boim fabule porcrunr liberare vel rifus: 
fcd cbzi rimo; arq 5 iufticia.bec 2>eron. picris liquer qnru inmdie Rimulis. 
•Hota tria $ 3r>teronvm y jCbomas £5zcgozius ac cereri illuRrcs viri gfccuri fuerint, fppzo 
iSro iuidie. pclufioneigtf feirepebes q inuidia fm iRoberru bolKoccft ronciij cbariraris: 
v ISumii miflrarts. t putredo faniratisrjbzvo bz inuidia tojcicu cbautarj :qz nifi iui 
* dta effer q libet pe bono alrerius gauderent pe malo alreriue polerer, 0.uia boc 

cft#ziiUbariraris.‘®ti Sugu.fug ^oannciait.^oUcmuidia * ruu eft qb ba* 
beo. colle inuidia % meu eft qp babes.^ii glo.fug illud £ra.jtlv,ca.i£go pomtf 
misfozmas lucet creans renebzae;br,iglb eft vira ferpensimozseft boizficeft 
venenu,i£recbrra;bumoz aqucus.i.faliua:eft vira bomls.t eft mozs fcrpenris 
©cbm c^ifr illud qb eft vira ptuofi t boni bois eft mozs imiido. i£c qb eft in bono vi V/ 
ro mozs vel banu:cft inuido vira.fpocbo inuidia eft oftiuiniqrans. iperbac 
em mozs incrauirin mundu.vn 0a6.tj.ca.bz.3nuidiaaurpiaboli mozs inrroi 
uit in ozbererra^.imiranf aut illu q funt eje gre illius.^cr bac occifus eft^ibcl a 
jCaimt Jacob rnbulat 9 c ab i£fau,3Jofepbvendirus a frarribj.^au id gfccu^ 
tus a 0aule.£er inuidia ,pcurar 9 eft lapfus mudi:* cbzs traditus eft a iudeis. 
vn 2 ^>arrb.jcjcvtj.ca.bz. 0 ciebarem pilatus q> g inuidia tradidiflent eii/Jftb 
oftiu tniqraris inuidie fere nullus pbt virare. J}inc £>ene.in lib. Pe mozib? ait* 
i£c(i nullos inimicos tibi fecit imuriaimulros rn fecit inuidia. Z~)inc eria 2lug. 
ni £mo lifc.Dc Doctrina cbzianarair. Jnuidia viciu piaboliciieft; q folii Diabol 9 
reus eft % meppiabiliter reus. 'fto ei Diabolo picif vt pamnef . £idulreriu comi 
3Ccrfiu fifti:furru fecifti:villa aliena rapuiftiifed boi ftanri inuidifti.bec £Lugu. f] iter 
tio inuidia eft viciu vel putredo famraris.vn jMouer.piitj.ca.oicif.^ita carni 
um faniras cozdis:purredo ociu inuidia#@b verbu gtractas g3:ego,in,v.libzo 
mozatUa.ppjriiij br fic. 0Mid em g vira carnis nifi infirma quedaj ac rcnera.i£c 
qd g offa mfi fozria aera fignanf i£r plerucp peingie vr qdd cu vera cozdis inno 
cenna in nomillis luis acnl» infirmi videanf.0Mid* lam qda anrc buma* 
nos oculos robufta cjtcrccanfed tn erga aliof bona intus inuidie pcftilcria rabe 
fcat.OBn g bz.^Jira cai niu fanitas cozdiszqzft mens innoceria cuftodif; eriafi 
qua fozis infirma lunr quadocp robozanf.zfc recte fubeiif. tMitredo ofliu inuiV/ 
diazqz g liuozts victii an pei oculos pereut ctia fozria aera prutu, 0ffa d|pc g 
inuidia purrefeere eft.qucda eria robufta peperire.bcc i5zeg. i£ft igif inuidia tu 
ftiffimuvtcimqz eft in fui aucrozc recipzocu.^n 'i?ugo pe fero vicroze. Jufti 9 
inuidia nihil qz^tinus ipm auccoze punit coz cruciarcp fuu./gt ©afili 9 air.0i 
cutrubigoferru: fic inuidia alam pe qua nafcif cozrupit. x^cibo majtimaimu* 
ria faceret peus inuido fi poneret eii in celo:qz eft ibi fumma felicitas infimo 
t g piis fummu nocumcnrucffct inuido fi Deus poneret eu in cclozcum inuidia 


debir cui inuidere potcric.^zopterea i?5zegozius cupies valde nos ab iftovicio 
purgari m.vJib.mozat.c.pjcituij.bt fic.0ed qualiter inuidia eruaf mnmcmus. 
feimcilc i tecp eft vr boc alteri no imudcatiqb adipifei alter ejeoptat: qz i}cquid 
rcpozalegcipifzraro fit minus fingulis qnro Piiitdif in multis, jfetidcirco pcfi4 
deratis menre Uuoz cpcruciat.qz bocqb agaetit aut funditus alter accipiesad* 
0uo 6 1 cu'/ imirrauta quanrarereftringir,£>,uiergo liuozispcfteplcnecarerepefideratal# 
rari bo ab \0 lam hereditate Diligat qn a coberedft numerus non anguftar. 0jiet omnibus 


uidia. 


vnacft t fingulis torazque tanto Inrgiozeffeonditur qnro ad bancgcipicnnnj 
multitudoPilataf.bec0zcgozius.0untquifpeinmdii 


, mei irotvirr ure ccrcris 



©e peto ©ule JFo.lxxiii. 

fnferiorcs/T <j$uis minue valeant:tamen femper obumbrare nitunturmeliores 
i£o modo quo inferio: planera eclipfatfuperiorem. ‘jqt pat 5 ad fenfum oe luna 
que«fi fup idem bemifpberium fe opponat inter nos z folem/fadt eclipfim in fo$ 
ie.2oinc2Lactantius in vlfimo lib:o oiuinaruminftiturionum.cap.iitj. oicirfici 
I0mnes em quos cupiditas aut voluptas peipites trabit inuident ei q £tutem 
cape potuit* inique ferunt id babere aliquem q$ ipi non babenr./£rit itaq; pau 
per/bumilis:immobilis:fubiecrus iniurie:* tamen omnia que amara funtperfl 
ferens. £tfi patientiam iugem ad fummu illum gradum finemcp pdujterit t>ab( 
tu r ei corona ^rutis a oeo ,p laboribus quos in vitappter iufticiam pertulit im(f 
mortalitate ootabttur.lxc 7iacrantius.2^is ©ictis nota ©uos jbfus q fequunf. 

3nuidus affligifibonis letaf inique 
feetrabit;ejtulat;fururrar;murmurat:odif. 

fE©e peto £5utc 

Occatum gule fecundum Sfagultinum e int _ 

ordinatacibi auiditas.^el vtattXjugoij^ulacftfolius corpor^cau 
fa illeccbrofus z auidus ciborum appcritus. yiel gula eft vorax edaci 8 l »a. 
tas nature finibus non conrenta.i^uigvenm' z guleobediunt/ma/y 
gis animaliu numero computantur $ bominum. 3 n cunctis autem cibis z po 
ribus pfiderandum eft/non que voluprasifed que requirit necelTitas.l^inc 3fi/y 
dorus m.t).libro oefummo bono.c.jtltj.^tficr-Bam -r pbilofopbioijterunt:c!ban/> 
dus eft vent vt contineat anima/non vt corrumpar :<$ nimi um cibis vruntur qn 
to magis ventrem pafcunr itanto amplius fenfum mentis obrundunr/Ham gre 
ci oiireruntxjc craflo ventre/fubtilem fenfum gigni non polTe.^cc^fidorus.TRa 
tio autem buius fenrenrie ^fidori eft: quia eje immoderata iumptione cibi z po// f? 
tus/afcenduntfumofitatesad cerebrum ipmc£ prurbantbincinde fequitur in// r,,L c , , 
ordinatio rariomsieo^prurbatis inferioribus viribus corporalibus : ipfaamV/ i~L.J, uroac 
ma unpeditur.Sopito igitur gubernaculo rationis per immoderantiamcibi z n 

potusifacile generantur inique filie buius peccati. fp£>:imo generatur bebetu ^ 
do mentisud eft fummerfio rationis circa fpualia que tollit guftum z ©euotio/y G ul€tl l« 
nem fpiis.fTSecundo generatur inepta leticia/que eft quedam lafcima carnis 
fiuegeftus corporis inordinatus lafciuiam mentis ©emonftrans. dT^ertio gc/y 
neratur multiloquium fiue loquacitas ibomo em faruratus cibo? potu / verba 
non ponderat ivndc fequunrur oerractiones.turpia vei baiviruperiaiiniuric: ec 
buiu fmodi. Ci^uarro generatur immundiciaiquia eje vicio gule folet puenirc 
vomitus: ructusifeto: anbclirus; z alie libidmofc immundicie. CT&Minto aeu 
neratur fcurrilitas/que eft quedam incompofitio ifiue ©eordinatio :liue ioculari 
ras m exterioribus membris que ad rifum monere folet:,puemens eje ©cfecru ran 
rioms cuius eft membra componere. jMura alia nocumenta z oamna infert 

Domini t quo ad anima/* quo adeorpus vicium gule/ ©e quibus ©ide pulcra 
motiua z aureas fenrentias ZMeronfmi * aliorum ©octorumivbi agitur fupra 
oe quarto * quinto remedio contra luxuriam. Sed pro maiori recreatione lan& 
guenris ac fitienns anime / ac pro correctione vite melioris,: 'Hora ©icta fancro* 
nim ©ocrorum/que fequuntur.gn primis ©iuus ^ieronvmus fcnbens adlRu 
meum monaebum ©e vita mowtftica: hortatur nos exemplo bcatilbauli apo/y 
P°/i a« abmnentiam * macerationem carnfs :que ©irecte oiponu ntur vicio gu/y 
te/cpiftola mcipitiTtibilcbiiftiano felicius, vbi ita inquiti^as electionis incu 
tus cbnltus pectore refonabatimacerat corpus *fubijcitfuituti.j^tramen cer/y 
nir naturalem carnis ardorem fue repugnare fententier vt quod non vult agere 


compellaf z quafi' vim paticnsvociferat/t oic::g£>ifer ego bomo quis me liberi 
btr 6 cozpoze mozris b umsei£t tu te arbitraris abfq> lapfu z vulnere pofle trafr 
irc *C/£fad fu. tam ait 2r>tcronvmu9:j0 filia/fi 5Hptus caftigat cczpus fuum 
t m ^liturem redigit: quomo tu iuuencula adbuc in feruoze iuuentutis pofita 
£otra 0eli4 apibus tvino plena poterio DecaftitateelTefecura .^ferum^ieromrmus ad 
catos z fug/i 'ftepotiamim pb^terum b vira clencouim/parum an fmem epl’e q incipit: "JbetJ 
ftitiofos a me 'Bcpotiane cbartlTiine vbi $t fic:5Dmrum tibi tetumoami impone quam/ 

tum ferre potes. Sunt ttbt' tetimta pura :cafta :fimpltda:modcrata/ z non fugfti// 
fiofa.j^uid.pdeft oleo nonvefei:? moleftias quafdam Difficultarescp ctbouim qj 
rere:cancas:ptper:nuces:palmarum fructus :fimtlam ; mei .piftacia.tota bozro// 
rum culturavejtaf:vtcibanovefcamur non pane.Sudto pterca qfdamcontra re 
rum bommuc$ naturam aquam non bibere vel vefei pane, fed fozbmuncularutti 
Delicatas z contrita olera beratapq? fuccum non calice fozbere/fed concba.^zob 
pudoz.non erubefcimus iftiufmodiineprtjs/nectedet fupftirionisanfugetiam 
fame abftinentiein Delirtjs qucrimus : fozriflimu tetuntum eft aqua z pams.bec 
2?ieronvmus.ffiConfequenf Suguftmus in.r.libzo cofefltonum/ltcait: 'i^oc 
me oocuiftivt quemadmodum ad medicamenta fic alimenta fnmprurus acce// 
dam:fed oum ad quietem fatieratis tranfeonntpo traufitum mibi tnfidiarur 1<V/ 
qucusconcupifcentie.^ecSuguftinus ictidem tn regula ad clericos inquit: 
/Carnem vcftram Domate teiuntjs z abftinenria efce z potus quantumvalirudo 
gmirtir.iift iterum .Suguftmus.iCJui ftc fe a carnibus obtcinpantvtaliascfcas 
z otlftctliozis pparatiomst petj maiozis inquirant multum errant/non em eft 15 
fufctpe abftincntiam:fed Deutrare lujturta •fT^cuotus quoq$ ffier nardus in fer 
mone x>c octaua ifbafcbe/ficoic:^uid pzodeft teperarea volupratfbus z inuefti 
gandis oiuerfiraribus comp lecionumrcibozum varietatibus inquirendis quo// 
ttdtanam ejtpendere curamtXegumina inquit ventofa funr. Cafeus ftomacbu3 
graiiat.^ accapiri nocer/porus aque non fuftiner pectus. iCaules nutriunt me// 
lancboliam/cbolera/pozri accedunt :pifccs $ ftagno aut t lutofa aqua tnee peni 
tus completioni non congruunt. 0ji ale boc eft vt m tot flimije/agr^ boznj/cct 
lartjsvereperiripofiirquodcomcdas^urarequefo elfe menaebum/non me// 
dicutn nec oe completione iudicandum fed 6 pzofellione.^cc oBernardus. 
®j[£t pariter fons eloquentie TLe o papa in f mone [goannis fraprifte/ qui inci> 
& abfr P lt P°ft illum. circa medium fmenis oie fic ^ueftmtabftinentte z crucis 
tinctie z cru ♦vnum cozpozale/ z aliud fpuale.^num a potu atc£ epulis feipm temper 

cis acnera tare:appetiruguleaoelectationibus et molhffimisfuauiratibus coercere. 3b 
b * bis que p tactum z guftum vifumcE Decipiunt:fenfum virifr reuocare ac vieleni 
^ f , terabftrabere.Blterumfro abltincnc *: a ucis gcims eft pciofius arcpfublimius 
rjora ornia. morus animi regere z pert urbationes illius modeftie tranquillitate placare:ire 
acfupbie impetus quafi ferocem beftiam refrenare/ litigare quotidie contra vi 
cia fua increpare/fe quadam cenfozia autozitate ^tutis z rijtam quedammb cum 
homine interiozi conferere.^Szeciofa bec in confpectu Domini z gloziofa ci ujt. 
jf/Cogitationes malas z iilecebzas continere/in pcfcHarcmq> redigere/ volui? 
tates^pzias abnegare/eas^ interiozi ejtamtnatione Difcurere/r regentis impey 
riombiugare.^fmone/atcpopereqnoan mus Icdirur taq>actbisno]tt?s abP/ 
tincrciz fenfum ab bis que contraria funt Ipnali obtemperantia fobzium cuflodf 
re^ bec qui factt pzerupto p»afi'iois muro violentcrad celozum regna confcendit; 
vt itaqt^ fibt fectura eft anima vr pa Imam labozum quam fibi fubrrabi mu Iris inf 
micis aduei fantibus fentit viribus contendat eripere. 2^ec *£ eo. ^ris; 

patet # cibaria que fumimus/non fuut iu vicioi fed vozaciras/ edacitas/ arndii 


C 


gule iFo.txxim 

tas lummtgulotos.-cbjictae^llcccbJoravoluptasit appetitus inordinat 9 3fo 
fa netus 2£bomas in fecunda fecunde, q .cjtlvitjarf. j .Dicit: q>gula non nominat 
quemlibet appetitum edendi z bibendi/ fed inordinarum.igHcitur autem appe/y 
ritus inordinatus eje eo cp recedit ab ordine ratioms/in quo bonum ituris mo o 
ratis confiftit. Sic ergo vicium gule non confiftir in fubftantia cibi: fed in concu 
pifcentiamon regulata ratione.3binc ^(uguftinus in glofafuper illudad TRbotf 
manos., ciitj.capi.l^oli propterefeam Deftruerc opus Dei. omnia quidem munda 
funt/itainquit:1^onproprerpo:cum:fedproprerpomu mortem primus bomo 'R$taverb$ 
inuemr: z /£fau primatum fuum non propter gallinam/ fed propter lenticulam £lugul]twi 
perdidit.Scioemm^oeomnegenus carnis quod cibo cfietvfui manducare 
eo£eefliim:l?eliam cibo carnis refectum^annej mirabili abfttncntia predty 
rum animalibus :id eft locuftis in efcam cedentibus non fuilTe pollutum/Jftfcio 
j0*a u lenticule concupifcentiaconceprumj£ti^auidpropreraqueDcfidcriuma 
feipfo repbenfum.z£t regem noftrum non oe carne/fed De pane rentatum. 2^ec 
£luguftin us.*ftota ergo ad maiorem inrelltgentiam buius peccati f m fanet um 
3£bomam in fecunda fecunde. q.cjclvitj.arriculo .it), vbi querir yirr u m gula fit 
majcimu peccarorumcvbi oie: cp grauiras alicuius peccatiporefttriplrconnde// K^wtas 
rari.^rimo quidem z principafr lc6m materiam in qua peccatur. i£t fic peccat P ctl F/P* r . 
ra que funrcirca res Diuinasfuntmarima-vndefmboc vicium gule non eft ma P f ?udcran # 
pmureft enim circa ea que ad fuftenrationem corporis fpcctanr.Seaindoconfi// 
deratur eje parte peccantis :z f m boc peccatum gu le magis alleuiarur qj aggra/y 
natur :tum propter neceflitarem fumptiomsciborum: rumetiam propter oitfiVy 
cultatem Difcernendi z moderandi id quod in talibus conuenir. ^ertio mo/y 

do ejt parte effectus confequenris :j£t fm boc vicium gule babet quandam ma'/ 
gnfrudinem incitum eje ea occafionanf piuerfa pcta,i>ec 3£bo, 

Q[0jiot nocumenta fequuntur eje 

vfciogulet 


j£d videamus quos effect us/aut qualia nocumenta producat viciu gu'/ 
s le. primo gula ctjcit bominem dc paradifo. i£jtemplum dc £(dam / ^MimiT n* 

qui propter efum pomi eiectus fuit oeparadilo terreftri: vt patet jgene// cumctu, 
fis.itj.capitulo.TRectius tamen Dicitur PcSmX bomam vbi fupra in refponfione 
ad primum argumentum:# £ld.im e.rpulfus eft De paradifo /propter fuperbiaj. 

qua procellit ad actum gule.f££5ecundo propter gulam factum fuitDiluui c^rtSm 
«m fuperterram in Diebus 'floerjujcta illud i^ecbielis Decimofcjtro capirulo. 
vbi oicitur:3^ec fuit iniquitas fodome fororis tue faturatio panis et abundam/ 
tiajjntelligefcbm^bomam vbi fupra: q> Diluuium etpena fodomorumfunt 
ttiducta propter peccata lujcurie:fed ejcgula occafionata. fpEertio gula perdes 
re facit bona fpiritualia: T)oc figuratum fuit m i£fau. benefis Dccimoquinto -Certiu 
capitulo, vbi legitur:# z£fau pro cibo vendidit primogenita fua fratri fuo 3 a// _ 
cpb. fL Quarto gula Incuriam inducit :vt patet De %otb dc quo Dicitur 0uar tu 

nefis Decimonono capitulo, # inebriatus fuit a filiabus fuis: et Deinde Dormi// 
mt cum eis: ecquibus babuit Duos filiosrep maiore genuit 2g)oab/qui fuit pa 
rer^H>oabita^.^)inor^o filia peperit 3mmou/qui fti it pater 3mmomta// 
rum. f[j<2uinrogula perficit bomicidium:vrparetDe3oannebaptifta :cu/y ^mntti 
tus mors ordinata fuit quandoloerodes natalis fui cenam fecit principibus tri 
bums et primis galilee.^unc enim filia 2^erodiadis(inftigante matre)poftula 
littumfco caput Joanme bapcrtteiyt $;?£>arc.V].ca. CScjtco S» 1 » indu» 

• v . _ 


tit mo:t£ nature.f5en.tj.c.3n qcimc^ oie comederj ejceomo:tcmo:ier£. j£cdey 
fiaftici. ttjtvij.c.*£>:opf crapulam mutti obterunt: 4 dt abftinens eft/adtjeietvita 
«Jeotim n fEStfptimo gula inducit moztem culpeibinc^aulus.j. ad :£imorb.iitj.ca.att 
^ F ®Iidua in oelittjs viuens/mozrua eft. i£t .Hmbzofius in f mone quadragef .ait: 

^ames amica ^ginitari eft/inimica lujturie:Sacurifas #0 caftirarem pzodigit/ 
^ _ nutrit illecebzam. f£0ctauo gula inducit moztem gebenne.vt pat3 $ oiuire 

e^ctauu ep U ioe/q mduebaf purpura * b^lfo z epulabaf qtidie fplcdide : fed tdde moztu 9 
eft bic Diucs? fepultus in inferno.2{.uc.jtvj.ca. tnducir rebellionem 

wnum car nis/eft em caro nra velut fua/ro autem veltif Domina: quando § laure/ oeli'/ 
care/vel inozdinate nutrif cozpus:rebellat z repugnat r6m.3$o|Mouerbiozum 
jtijc.ca.igiui Delicate nutrit fuum fuum :poftea fenttet eum ptumacem. Si autc 
fare vis quot funt fpes gule/lege tf?fus fequentes. 

£5ula nimis laute/ppzopere/ velftudiofe 
2£auta nimis :z inepte loquajc/fcurrtlia fouet 
iSbzietas, bebes mcntypollurio fede. 

fE &e peto ire. 

'r^r-r’Ba fecundi? jfidomm m.p ltb:o £tpmologi 

Jfo arum t>: ab ir q6 eft flamma :qz ira accendit z inftammat.Jracund^o 
J| Dictus q accenfo fanguine in furozem compellif.gfo ira fin ^ugufti// 

■* cnum eft vlcifcendi libido.^el fmi£afliodozum:ira eft motus animi co 

citatus ad penam.^el fm 2^ugonem:ira eftfubiraanimirempeftas/queoum 
inozdinate fe concutit.xoz bominis ad infamam ^trabit. 'gjel fm 3£boma in. tj. 
tj.q.clvitj.arf. f.^ra^zte e paflio qdam ajperitus fenfitiui/ a qua quis irafeibif 
Oenominaf.^clira fm ig)amafccnu:vr babj 3£bomas in.i.q.q.jclvitj.arf. i), eft 
feruoz eius q circa coz eft fanguinis eje euapozarione fellis, 2£botus em ire vt £>t 
3£bomas ibidem :caufaf eje aliqua iniuria collata.^Jdco aipetitus fenfitiuus pofl 
tilfime tendit ad repellendum iniuriam p ajpctitum vindicte? z eje boc fequitur 
magna vebementiat impetuofitas in motu ire:i£tquia motus ire non eft p mo 
dum recreationis/cui^poztionaf frigus :fed magis p modum infccutionis/cuip 
pozrionaf caloz : pfequenf fit motus ire caufatiuus cuiufdam feruoz^ fanguims 
z fpirituum circa coz/quod eft inftrumentum paflionis anime:': fic pzopter mav 
gnampturbationem cozdis/quc eft intra.majcime ajparent iratis indicia qdam 
inetteriozib) membzis. T)inc iJ5zegoziusin.v.libzo mozalium.c.jtfttj. 6 1 fic .'Ita 
ire fue ftimulis accenfum coz palpitat:cozp 9 rremit: lingua fe ppedit: facies igne'/ 
fcitiejtafperanf oculi nequaqs recognofcunf noti:oze tjdeclamoze facit: fed fen 
fustjd toquaf ignozat.l^ec ^eg.ff^otaqp irafubtrabitab bomine plura bo/y 
na fmiRobf um bolkot in comento aureo fup lib.Sapienrie lecf.cjtjcv.iSt alios 
ooctozcs catholicos. 

f[3ra ocboncftat cozpis oifponem 
TRimo ira Oeftrmt boneftateiti cozpozalis oilpofirionis. 'ftam quantum* 
p cuncppfonafitpulcraararamfubucrtit z immutat omnia membzai^n 
genarum ruboz acccnditur:aut pallo: nimis ocboneftarUingua cefpitat: 

7 bzeuit? omnes cozpozis geftus p tremozem immutantur, ^e bac etiam immu* 
ratione loquitur Seneca in.tj.ltbzo.De ira/ fic Dicens: 'ftibil eque pzofmt iratis 
fic intueri Defozmitatem rei.fcj ire. 'Bam in ea facies turbatio:: oza pulcerrima 
fedat:rozuos vultus eje tranquilliftimis reddit: linquit Decoz omnis iratos. £f 
fequitur:0ualem puras efie animu cuius imago tam feda eft. 3deo Dic 4dam 
pbilofopbus:^ iratis pzofuit afpejcilfe fpeculum vt imago repercufla oftenderec 


jFo.LXXV 

jgmfot fuam Seformftarem.:b*c Serica. 3rcrum in tertio libro $ ira/inquit: 
Idulia fac ice fere quantuliber agitetur eft ita turpis fic bomtnis ira flagrantis. 
Narrant fabule q> mmerua aliquando selectara ell in mufica tibiarum .Cum S 
femel infuftlarer tibias iujttaquendamfluuiumvidit buccas rurpif tumcfcctes 
7 flarim fiftulas fuas p:oiecit.^>incrua eft sea fapientietz quia fapientes inf* 
dum funt indignantis narureimjtra illud Salomonis Cccs./. ca. 3 n multa fa* 
pientia multa cft indignatio. 3 deo ii fapiens quandocp per motum iracundie ta 
girur sebet confiderarc indigentia fui flat us vt caueat ab iracundia .^inc Sie 
ron^mus ad &emetmmait: 0 Mid iracundo furo: fuus confert quem feuifli* 
mus ejtagirarum ftimulis confcientie:ira ab omni confilio ac mente brurbat vt 
sum irafcif infanire credaf.l^ec Iniero* 


- , , <T3 ra impediet obnubilat rone. 

Xtcundo ira impedit poreftat e naturalis rationis Cum em ira fit ebulli* 
0 fio [anguinis circa correjr illa ebullitione fumoflrates afeendunt q obnu* 

bila£oculumerJ/iu^:taillt>Catonis:3raimpeditanimu/nepoflit’cerne* 
re verum. Sicut autem obnubilaro oculo corgalibomo impingitfelicif in ome 
quod occurrit.fic obnubilaro oculo mentis bomo facileimpmgitin omne quod 
fuerit uiiuftumadeo omnia animalia iracunda fetus fuos pariunt impfectos: 
vt sic ^riitoteles.Sicut canis qui eft iracundus parit catulos fuos cecos ; Ct 
V^us fimirr parit fruflum carnisiquia ficut oie magnus .Hlbertus in. m. lib:o 
seantmalibus.^rfiiseftanimalbumidum valdeudeo vrfa in partu propf bu* 
mons abundantiam parit fetum valde mcomplerum:3deo siu lambit z fouct 
sonec ad lineamenta propria seducar.tMopterea fertur se Cbeodofio impera 
to:e:q» cum elTet iratus ad iulfa feucra nimium erat pcipitansiCt ideo pbilofo* 
pbus quidam admonuit eum vt cum fe irarum fentireranrem fententiam p:o// 
reiTet. ttut). litteras alpbabeti in feipfo morofe sicerer: vt mterim aliqualiter 
refrigeratus quid faciendum ellet maturius polfetsilcernere. frinc&auUUn 
pTat.TO.air conturbatus eft in ira oculus meus/anima mea et venter meus 
•Bora q> m bis verbis sauid pulcre ondit tria mala que ira facit inbomine. *fcri 
mu malum eft obnubilatio rationis. 3deo sicit conturbatus di in ira ocums 
meus.i.oculus rationis, quia vt sicit iancrus Cbomas in. i.tj.q.riviti. arri in. 
tra mter ceteras pafliones manifeftius impedit iudicium rationis, Secundiim 
malum eftperuerfiras fenfualitat£ cum fubfungitsicens:anima mea.i.anima* 
litas mea quali picat fenfualiras turbata eft . ^tertium igitur eft lubncitas me* 
mone: vnde additur z venter me^enrer.i. memoria in quo cibus et porus fa 
cre fcripture sebet recipi z secoqui/vt inde refundatur nutrimentum membris 
ecclefie:binc siuus ^leron^mus fuper ifto pfaf. £>auid fic ait. Coturbatus eft 
In ira oculus meus quo re cernebam : anima mea qua te siligam.-r venter me 9 
quo tui recordabar :bec omnia coturbara funt propter priora selicta. T>ec T>iet 
ldc t Dl( X Seneca.suo funt que majtime iudicium impediunfcij 
Ucetuaz feftmantia, i£riam ^larro pbilofopbus sfcercfolebar. 3mperitie fi* 
gnum eft eligere cito fieri qb siificillimum eft. z£t Socrates air.^lelorconfili 

1? :opter a a Wabot / ue I 11 ) continue queritfeducereani* 
mas noftras facit ficut ptfcator aftutus qui qua do vult faciliter secipere pifces: 
tunc eft fecurus q> pifccs non poterunt preuide re rete fuum. 
w*? r Clf m 9 uacim j£ congregatione bominum. 'Bamim* 
J‘2 ? er all T m iracnndum per totam congregationem.-: tunc 
P AA * U l ' ficut fibi placet ficcp totam con 
gregationem reddit turbaram. j£nam ^inftorelcs in). libro z£lencbo^ sicit o» 

Ki* 


pialia ira* 
cu/ paruit fe 
tus ipfecrof 



ira cft cautela fpecialis fopbiftc : vr videlicet Difputando fodum futim pzouocct » 
ad iram: quia ira impedit animil ne poffrt cernere verum. 3ftefopb:fta cft Dia* 
bolus De quo Dicitur i8cclefiafi:ici.]t:jtevti.capt'o. &jriiopb\ftice loquittir/odibiV/ 
lis c. T) c fopbifta femper nititur ejccitare bomines ad iracundiam/i ijtas/ turba 
b;,tiones z Diuifiones. 

'.40 raabbzeuiat vitam bominis. 

J0ttoira minuit quantitatem vitalis Du ratio n is. Sn ima lia enim que 
t runtejCceiriuecbolerica/runtnafuraliterb:euiSvire:ricut majtimepatec 
De cane.i£t boc eft quod Dicitur ^cclefiaftici.icjtjt.capro.Selus z tracun* 
dia minuent Dies z ante tempus fcnectam adducet cogitatus.^dco !bugo ait 
3fta eft fubtta animi tempeftas que Dum inozdinate fe incutit coz bominis a di* 
mniam pzotrabit :Sed nota fm Sriftorelem in quarto lib. /£tbtco:tim . et fana 
*5re tres cf ufli3Lbomam in fecunda fecunde.q.clvitj.arriculo,v.q> tres funt fpecies iracii* 
iocs domm. Quidam funt acuti.&uidam amari/t quidam Difficiles.Scuti Dicunt 

fiv .* tur velociter ir^cuntiiY z velociter quiefeunt/et iftud eft optimum quod ba* 

^ bent: quia non retinent iram in cozde celando :fcd ftarim iram fuam per aliqua 
gz nianifeftanc pzopter velocitatem motus ire : j£t ad iftam fpeciem majtime 

socDa ^fponunturcbolericipzopterfubtilitatcmcbolere.^imariDicuntur quozii Diu 
perfeuerat et eam nuncp oftendunt/fed occultant:? ideo fut amarilT mi in feipis 
? etiam ad alios:et indigent multo tempoze ad boc # Digerant iram fuam: j£c 
ad banc iram majtime Difponuntur melamboltci/pzoprer grofliciem bnmo# me 
SEertia lancbolie. j^itficiles £o fut qui minq? ceffant ab ira concepta Donec fuerint vim/ 
dicati. 3Jftas tres fpecies vincere Debet bomo fanctus per manfuctudinem:? mo 
derantiam rationis.^zimamper modeftiam nefit aciitus.Sectmdam per pa* 
rientiam ne fit amarus.3£ertiam per pictatemne fit Difficilis.Sitc^ puer moy 
ralis a puritate Dictus /•rDeo/tbomimbus gratus. S^equo 0fce.tj. capfo.Di* 
citur.-Jbuer iTrael et Dilejti eum et eje eg^pto vocaui filium meum * <&ed queftio 
animum pulfar.i^ucnam iftarum fpecierum iracundouim fit minus vitupera* 
bilis fiue lenio: is culpe.jgn'c q> minus vituperantur acuti :quia ipi velociter ira* 
fcuntur z velociter qutefcunt.^nde Suguftintis in regula ad clericos/ Dicitfic: 
2£)elioz eft autem qui quns ira fepe tenterur/ tamen impetrare feftinatvr fibi 
Dimittat cui fefccifie agnofeit iniurtamre^qui tardusirafcitur:et adveniam 
petendam tardius inclinatur. 0uiaurem nunquam vult petere veniam: aut 
non eje animo petit:fine caufa cft in monafterfo etiamfi mde non pzotjciaf. &ec 
3,uguftinus.i£t parcus pullius in pmo lib.olficiomm/Dicit fic:0jcd in orni 
iniufticia permultum intereft virum perturbatione aliqua animi que plerunc& 
bzeuis cft z ad tempus : an confulte? cogitatione fiat iniuria j£t iterum ibidem 
TLcuiou enim funt ea que repentino motu accidunt q$ ea que meditata z ppara 
ta inferunf « ^bec Sullius 

ff 3 ra tollit mifericozdiam 
?compafii'oncm. 

^larto ira tollit ab bomine compaftioncm z mifericozdiam. *£Jnde £>3* 
q lomon Ibzouei biozum.jtjtvij.capitulo.Jca non babet mifericozdiam nec 

erumpens furo:;i£t impetum concitati fpirmis ferre quis poteriteboe 
patet De mo ?fe j£todi.jtjrjttj . capitu lo. vbi babetur ^^otfes Defcendens $ mon 
te finai inuenit fily ifrael adozabant vitulum:^ quo iratus valde p;oiecir ra* 


^Fo.lXxvj. 


bomamm fecunda fecunde.q.clvitj.ar » v a 
:paffio aurem appetitus fenfitiui i nf/ 

Titlctrur-fi diir^in «jHiWiii rart Atius er/, r S ***** 


bulae lapideae fcnprae Digito Si:? conffegireas ad radicem montis. 'Hrripies 
cfe vitulum quem fecerant combuflit et contriuit vfcp ad pu luerem quem (partit 
in aquam z Dedit ejt eo potum ftlqs ifraeU^einde Di]tit:®quis eft Domini iu n 
gatur mibi.iCongregati funtadetim omnee fili) leui/qmbus ait:ponat omnie 
vir gladium fuper femur fuum^te et redite De po:ta vfq? ad pozram per mediV/ 
um caftrozum-z occidat vnufquu'q$fratrem fuum z amicum z pzorimum fuum/ 
fecerutq* filtj.TLeui iujctafermonem 2 £>ovfi:cecideruntq 5 in Die illo quafi vigin^ 
ritria milia bominum.^ota q> vindicta fiue ira quam oftendit^o^fes faciens 
occidere totmilia bominum in vltionem fcelerie laudatur ab omibue Doctozib? 
carbo licis.^ode Diuus £>ieronvmus loquene De boc facto ^o^fi ad JthcWj 
pbontemvzbicum in epiftola que incipitrpzefumptionem meam ejccufare cona 
mur/ Dicit fic.pbineesffltjq? %cn\ gratiam Dei bumana cede etfuozum pariet/ 
dio meruerunt.^dcirco fcire Debee rmCbomam i 
ticulo.tj.q> ira notat quandam paflionem:paflio j 
tantum eft bonatnquantum a ratione regulatur: fi autem ozdinem rationis cp/ VjVJ 1 
eludar eft mala:0:do autem rationis m ira poteft artendi/ quantum ad duo. oaou ' 
pnmo quidem quantum ad appetibile in quod tendit quod c vindicta, ^nde 
fi aliquis appetat cp f m ozdmem rationis fiat/vindicta eft laudabilis ire appeti 
tus:i vocatur ira per jelum.® aurem aliqu is appetat q> fiat vindicta quali// 
cercunqj contra ordinem rationis puta fi appetat puniri eum qui non meruit/ 
vel vitra meruit vel etiam non rrn legitimum ozdincm/ vel non pzopter Debi 
tum finem.quieft conuerfatio tufticie^cozrectto culpe:erit appetitus ire victor 
fus:*r nominatur ira per vtcium,Blio modo attenditur o:do rationis circa iram 
quantum ad modum irafeendi/ vel fcj motus ire non immoderate feruefcat/nec 
interius nec ejtterius :quod quidem fi pzerermirtatur non erit ira abfq? peccato 
etiamli aliquis appetat luftamvindictam.l^ec Cbomas. 0 ua fententia Datur 
inrelligi :cp ille qui punit aliquem/ Debet erequi talem punitionem cum compaf 
fione/aliter peccat: 30 non licet irato aliquem punire eo q> compati tuc non po 
teft.^nde ^>arcusCulltus in pmo lib.De offictjs.Dicit fic.pzobibenda eft au 
rem ira manme in puniendo. pzopterea refert idem pullius et pariter Diuus 
2jieron^mus:q>^rcbita tarentmus recte laudatur qui cum villico fuo iratus 
cllet/Diqt ei :0 infeltjt iam re (inqnir)occiderem/mTi iratus eflem. ^idem 9 ad 
fenfum:q> fi cecus aliquis vadat impetuofe: modicum impedimerum facit eum 
ruere. ®c pariter bomo irarus Dum ab ira agitatus eft quicquid occurrit inua# 
ditande talis fitnilis eft vzfo qui quando infeftatur ab vno/ipe ejt ira furgit in 
illum:® autem fuperueneritalius infeftans eum/Dimirtir pzimum er inuadit 
fecu r icium.®cpariterDebomineirato.'Bamfialiquis Dumirafciturvelitfeop 
ponere z ipfum repzcbendere :fi poftmodum alius accedat tunc Dimittit f>mum 
z aggreditur fecundum:® cur conftat De quodam ruftico/ qui oum irafeeretur 
cum alio ruftico/ v.roz fuavoluit pacem componere inter eos: fed rufticus Dimif 
fo illo/fuftigauit vjcozem fuam. zge Dictis patet qualiter ira tollit mifcricozdiam 
^compalfionem. 


fT^ulta facit iracundia 

^into qt z quanta mala facit iracundia in bomine/pulcreoftenditfgze 
go. in. v.lib.moi.c.itjcicf.vbific 6t:0uanragfit iracundieculpa penfem 9 : g qua 
Du mafuerudo amittif fugne (magis fifitudo viciaf per ira fapia gdif vt qd vf q 
ozdme agendum fit omino nefciatur/ficut feriptum eft : 3ra in linu ftulti requie// 
fcitrquia nimirum intelligentie lucem fubtrabit cum mentem gmouedo pfun// 
dit.per iram vita amittif ictfifapientia teneri videaf/fic fcptumeft: 3ra perdie 

K 4 


*Bora, 


2£>‘ig £rus 
no irafci 


3s)e pcto^rc 

etiam pzudentesrqz.f.confufus animus nequacp replet: ctiamfi quid intelliger* 

, pzudenfvaler. per Iram iufticia relmqulf / fic fcripru eft:3ravtri iufticia sei non 
operatur :qmaoum perturbata mensiudicium fue rationis ejtafperat omne q6 
furo: fuggerit rectputat.per iram gratia vire focialis amfttif/ ficutfcriptum 
dljHoli elfe afliduus cum bomlne iracundome oucas fcmitas ei 9 z fumas fcan 
dalum anime tuerquia qui fe ejt bumana ratione non temperat neceffe eft vt be* 
ftialiterfolus viuar.per iram concozdia rumpitur/ftcut fcriptum eft : ^ir anio* 
fus parir rijcas:': vir iracunduseffundit peccata.^lracundus quffpe peccata ef* 
fundinquia etiam malos quos incaurcad concozdiam pzouocat/ peiozesfadr. 
per iram lujc veritatis amitritur/ficut fcriptum eft.*Sol non occidat fuper ira* 
cundiamveftramrquia cum menti iracundia confufionis tenebzas incutit:but£ 
t>cus radium fue cognitionis abfcondir. per iram fpufTct fplendoz ejtcluditur: q 
contra lucta veruflam tranftationemfcriptum eft: Super quem reqiitefcirfpus 
meus mlt fuper bumilenvr quietum? frementem rmones meos.£um enim bu 
milem oiceret/ quietum pzotinus adlunjtlr.Sl ergo ira quietem menr£ fubtra* 
jcit fuam:fancto fpiritui babltatlonem claudir. T^ec omnia i6:ego:tus.i£c bac 
aurea fententla iBzegoztj natur intelllgi quanta mala iracundia facit adeo meri/i 
to a cunctis fapienrib? nereftaf.^nde parcus pullius in eptftola ad \ gtuin 
tum fratrem fuum /parum an finem epiftole/que incipit:^>arcus duinro: oi 
cit fic:i£}ilficile eft mutare animu z fiquid eft penitus tnfitum mozibus id fubito 
euellere.Sed te illd admoneo vt fi boc plene mutare non potes quod ante occu 
patur animus ab iracundia/cp pzoutdere ratio potuit ne occuparetur: vt te au* 
rem componas :quotidie medi rare refiftendum effc iracundie. i£unq$ea majti* 
me animu moueat:tamen ibi elfe oiligentiftimelinguam continendam. 0mc <5 
dem mibi v rtus non interdum maio: videtur cp omnino non irafci. "Bam illud 
eft non folum grauitaris.fed nonnunqj etiam lenirudinis.2£>oderari fco z ani* 
mo? ozationi/cum fis iratus/aut etiam tacere z renere in fua poteftare morum 
animi z bolozem/etfi non eft perfecte fapientic:tamen non eft mediocris ingenti 
3^ec ^Cullius.Srerum Marcus pullius in pzimo libzo olficiozum ait: ^oztis 
jbo animi z conltantts /eft: non pturbart in rebus aduerfis.i^tin fc$o lib.be oflt 
ctjs ait: ;j£>u Ito maioza opa funt animi q$ cozpozis: fic be res quas ingemo ac 
ratione pzofequimur grauiozes funt q? ille quas viribus. j£t in fc6o l.fr .oe fene* 
erute idem fic air.Tlon viribus aut veloataribus/ aut celeritate cozpozum res 
magnegeruntur:fed confilio autozitate z fententla. jactantius quoqj in pzimo 
lib.oiuinarum inftitutionum.ca.ijt. vbi loquitur oe bercule/oicir fic: ?lntmuvm 
cereiiracundiam cobibere.-foztitfimi eft.qb ipe fc$ derades non fecit vnq$: nec 
potuit:bec qui facit non modo ego eum cumfummis viris comparo/fed fimilej 
£>co iudicio. z£t iterum in eodem capto ita fubumgit: *Bon enim foztioz putan$ 
dus eft qui leonem qj qui violentam z in feipo inclufam feram fuperat iracundi// 
am.autquirapaciflimasvolucresreqcit mqui cupiditates auidilTimas coer$ 
cer.aut qui amajonem bellatricem/cp qui libidinem vincit pudozfs z fame t>e* 
bcllarricem:aut qui fimu oe ftabulo q* quivicia oe cozde ciecerit :que mag£ funt 
pninofa:qzDomeftica.er^ziamalafuntq$illaqvitari poterant -rcaueri: etq 
fit vt illefolus vir foztis bebear iudicari q temperat 9 -: moderat 9 z iuft 9 eft,2}ec 
2£acranti 9 .x£r fttV :iBoecius in.iijt lib. sejfofcmerro. v.oicfic. 

&Mi fe volet efle porentem 
Animos somet ille feroces 
"Bec victa libidine colla 
^edis fubmittat babenis 
&enim l ic$ indica longe 


<Fo,LXXV1T, 

Actius: tuaiuratrcmifcar 
/Erferniatvltima tile 
3£amen arras pellere curas 

:g~>ifcrasq$ fugare querelas. _ 

•Bon polfe /potentia non eft HcclBoectus. 

<tiEc Cafliodozns fug illud ©auid:3rafcunini x nolite peccare/ ait: 2K>elioz 
elt qui vincit iram/q? qui capit ciuitarem.xEt Seneca in li5* De 3ra in<5t: 3 r ^ 
cundiam qui vincit/boftem fuperat majtimu:3ratiie etiam facinus confilm pu 
tar. i£tia m duius Hieronymus fuper illud £zouerbiozum.jccijt.ca.^ir iracun^ 
dus ,puocat rijcas Dic fic.*3anua viciozum omniu/iracundia eliqua claufa:tf?tu 
tibus inrrinfecus Dabitur quies :aperra $ o ad omne facinus armabitur anim 9 
Hec H’eronymus. ff^r autem fub b:euibus gftringambuius peccati mali^racundia 
ciam dico iracundiam efle matrem impietatis Tcrudclitaris.^n faleri 9 m a// eft mr crude 
jtimus in,- tr. lib.c.itj. De ira x odio Dic:q> ^tlepuder obfcui auit omnia inclyta gc Utat£ 
fta fua in fiiroze iracundie fue. z£um enim ^ilepnder ob rerum geftarum mad 
gmmdmem quafi in numero Deozum baberetur: fola iracundiarnon folum celu 
i Ili eripuit vr inrer Deos non fit connumerarusifed omnem gloztam x boirozem 
ei abftulit.iCum enim celebzaret poft mirabiles victozias fuas conuiuium in ba 
b^lomaArnicos fuos in conuiuium vocati^n quo ozta fuit queftio oe rebus be 
negeftis a tbbdippo patre Slejtandri. Cum clitus vnus cjcpncipibus fuis no// 
biliozibushduciaregieamicicie laudabilioza cgifie^bilippumoiceret: SDmc 
3le ( canderan!ino conciratus telo eundem tranffijrit. Sic igitur magnificentia 
x clementia Slepndri conuerfa eft in iracundiam x crudelitatem : adeo cp tam 
in fuos q* in boftes facrus eft crudelis x bumani fanguinis infatiabilis : vt inqt 
gaulus £>zofius/?altj biftozici. ^ide fi vis fupzavbi agitur De nono remedio 
conrralujturiam.HocidempatetDeHalmicare patre magni Hannibalis q 
(vtferibie Galerius majcumis vbifupza)tanta ira •: odio fpirabat m rbomanos 
vt Dicerer fe alere quattuoz filios quafi quattuoz cartulos leoninos in gnitiem/ 
ac ejcrenninium imperti rbomani.iEc quibus oum Hamilcar traduceret ejcerci 
Cium in bifpaniam pzius facrificauit/ vt ibi mozis erat . *£unc Hannibal pmoj 
genitus cius etaris octo annozum accedens adfacrificium iurauit cp cEpztmuj 
effer adulte etaris fozerarrociflimus boftis*rbomanozum. €lui Dum ejccitaflet 
pulueres cum pedibus ait. 5Dmc erit paje inrer /Cartbaginenfcs x rbomanos: 
quando altera iftarum ciuitarum erit in puluerem redacta, €>jiod quidem ita 
accidit.quia iCartbago a fundamentis Diruta fuit a rbomanis. 'Bam Decem et 
feptem Diebus continuis arfit mifcrumcg fpectaculum cunctis pzebuir.^lide De 
Denumero captiuozum tam mulierum q$ virozum :x De eius miferabili Dcftruv 
ctionein fine quarti libzi*p>auli 0:oftj. Sic igitur patet quantum (Tt Detefta// 
bilis iracundia.f£Sed queftio animii pulfat&n quis teneatur remittere irafl 
cundiam fiue imulam inimico petenrinRefpode fub bzeuib 9 per talem Diftincti 
onem.^am eje iniuria folentoziri tria/jSzimu eft rancoz in affectu.Secundutn 
cft rancozis signum in effectu, tertium eft actio ptra iniurianre.ignco ergo cp p 
mu renetur quis ftanm remittere eriamfi non rogetur .Secundum tenerur re$ 
mittere veniam veraciter petentirid eft pararo emendare fc6um facultatem fu# 
am.^Cerriuili non tenerur remittere :fed femper poteft fi vult recompenfationej 
Damm petere. jOtcrum quenturSn ille cui facta eft iniuria reneatur amici 
ciam q uercrer iRe fp o n deo qp ouple^ eft Debirum perfectionis.f^uantum ad pzi 
mu Debitum non tenerurquis reconciliationem querere fiue amiciciam: Sed q 
ad fecundum Dicit /Cbjyfoftomus cp Debet querere reconciliationem vt Duplice 
cozonamconfequatur.^nam quidem quia imuriam palTus cft. Alliam yo quia 


peccato 

pzio: rogauit. bis Metis fcire Debes gp fejt affignantur ftlie ire fecundum ygftegofl 
fi\ic irc fut uum er5Cboma i'n.tj.t).cjueftionc.clviu.am'.feptimo.^lnde iSregozius in triceo 
fqc* fimo pamo libzo ^ojauum.capirulo.tjctiij.Mcit fic, j^e ira rijtre tumoz uicnris: 
contumelie:clamoz:indtgnatio,blafpbemie:pferimtur bec 0regozius.i£t nota 
qp blafpbemia ponitur ab gfidozo filia fuperbie. 0uod quide verum eft vt t >e/y 
clarat fanctus Xbomas quando blafpbemia in q 113 aliquis pzozumpit Delibera 
ta mente cotra Deiim fe erigit: tuncenim tuatur blafpbemia filia fuperbie: quia 
vt tucitur i£cclefia(hci.r. capitulo, gnitium fuperbie bominis apoftatareaDeo 
id eft recedere a veneratione eius :eft pzima fuperbie pars. Sed illa blafpbemia 
in qua aliquis.pzumpitejt comotione animi eft filia ire.^nde £fue,g rarus tutf 
met:clamat;couitia;rijcat, 3Slafpbcmat:p?clium parat indignatioiurgir. 


€hffd eft 
acidia. 



f£jg>e peccato acidie, 

Cidie nomen otrmatum efi: ab acis grece 

quod latine Dicitur cura:inde Dicitur acidiofus quafi fine cura: frigit 
dus :furdus:tepidus:piger:ftupcfactus: , r trift£ De bono Diurno :quo 
— I^cbai itas letatur z gaudet. gdeo fecundum 30ernardum. Acidia eft 
animi quidam languozrcum legere no libet.ozarc non Delectat. z meditationes 
Pollicite non fentiuntur. %lcl acidia vt idem ait eft quidam animi tozpoz quo qs 
negligit aliqua bona ineboare aut faftidit pficere . igregozius vero Dicit q> acM 
dia eft pe virtutu laudabili ercrcitio:vmufq$ bominis languida Deiecro. Sunt 
alij qui Dicunt ^ acidia eft Diffidentia De pzopztjs viribus z De mandaro Dei \m'i 
E)uob? mo4 P^udo ardua trifticia.f[0uapzopter fcire Debes q> boc vicium Duobus modis 
dis nomiaf nominatur/* trifticia z acidia. jbozum autem nominuratio bec eft: quia in ifto 
boc petm. P cccat0 cofideraf auerfio a fpirituali bono quod eftimatur grane: fient eft ieiu4 
nare :ozare z buiufmodui£t ratione buius Dicitur triftitia.j£onfideratur etiam 
conuerfio ad creaturam/, ad quietem que eftimatur leuis: ideo ratione buius 
Dicit ur acidia . Sic igitur pater qp boc vitium pzout vocatur triftitia opponitur 
lericie fpirituali : que eft in ipfo ejtercitio fpirituali :fedpzout vocatur acidia con£ 
rrartatur fozritudrni que confiftit in aggrediendis arduis z fuftinedis aduerfis. 
46tiam a goanne Damafceno z fancto Suborna in.tj.i|.queft.)tjcjtv.articu.f. 3ci$> 
dia Dicitur quodam trifticia aggrauas que/, ita Dcpzimit animu bominis vtm/y 
bil ei agere libeat, ideo Dicitur acidia quafi acida. Sicut enim ea que fu nt acida 
Dicuntur infrigidata vel acetofa:quia acidus acida acidum penulrima cozrepta 
idc eft q$ acetofus: amarus:ftupefactus: z frigidus, frigus vero inducit Diffi// 
culcaremt tarditatem in motu. fidemus enim q> aqua quando pzopter frigus 
eft congelata imobilis manet. /£tiam fenes quia frigidi funt adeo graues z rari/ 
di funt ad ambulandum: ficut econtra adolefcentes in quibus viget calo? natu4 
ralis funt feftini ad ambulandum z Difcurrendum.Scidia ergo eft quedam fr U 
giditas fpiritualis feu Defectus amozis fpiialis z fauozis Dunm:ejc quo ania aut 
non moueturaut cum Difficultate mouetur ad bene operandum. Sicutecotra 
amoz Dei fm igregoziu operatur magna fi eft.i. monet ad operandum. Si vero 
operari renuit amoz non eft Sic igitur patet q> acidia impozrat quoddam tediu 
operandi.^nde De acidiofis poreft cjtponi illud 2^auid in pfaf.cvf.0mne cfca* 
f.opcris fpiritualis abominata eft anima eozu z a?pzopinpuauerut vf(£, ad poz4 
tas moztis/.eterne. fT&ota bic fm 3£bomam in.tj.tj.queft.]tjt]cv.arti.t).q’.cum 
‘ acidia fit trifticia De fpirituali bono:Si accipiatur fpiriruale bonum comun(ter 


gcidte JFoxxxvhi. 

itum virtutis ojpofite. *Bam lujturiofus triftatur dc bono continentie: * auld/y 
fus De bono abftincntien fic De ceteris.z£t ideo Dicendum eft g> in fpiritualibus 
bonis attenditur quidam o:do. *Ham omnia fpirirualia bona que funt in actito 
fingularu virrutum o:dinanrur ad vnum fpiriruale bonum/quod eft bonu5 Di// 
tiinu circa quod eft ipirifualis virtus que cft cbaritao.^nde ad qualibet virtus 
tem pertinet gaudere De p:op:io rpirituali bono qS confiftir inpp:io actu fed ad 
cbaritarem ptinet fpecialiter illud gaudium fpiriruale/quo quis gaudet De bo/y 
no Diuino . z£t fimiliter illi trifticia qua quis triftatur Debono fpirituali: quod 
eft in actibus ftngu larum virtutu'5 nopertinetad aliqS vicium {peciale fedad 
omnia vicia. Sed rriftariDe bono Diuino De quo cbaritas gaudet ptinct adfpc/y 
ciale viciu q$ acidia vocatur. i£jc Dictis patet quid fit acidia. 

f[g)e filiabus acidie, 

Sbet autem acidia fej: filias Icctindu i^rcgotium in.rrtf.lib.mojalnim. . ,, 

b capi.itjtjciij. j£t^bomamm.n.tj.q.,rjcjcv.am.utj.quefunf maliciaranco: Ult 

pufillanimiras Defperatio,5Co:po: circa p:eccpra:euagario tnenris circa 
iUicita.^maifiii^ acidie vocaf malicia Sed nota fm Xboma.vbi fup:a in re 
fponfione ad.tj.ar.qp non accipif bic malicia p:our eft genus vicio?.f.p:o habitu *Jb:ima 
viciofo fed p:out impo:tat faftidium bonop fpiritualiu. y£ft autem malicia fm 
.Huguftinu voluntas matbinandi malum alicui.iCum autem quis imuriaf al/y 
teri time irafeitur z poftea triftatur, ^el malicia vtidem ait.eft per qua mo:ito 
Decepto:tjs veritate palliata vel odium alterius ve lpp:ium commodum attenv 
dtrur. ^el fm 2fmb:ofium, Malicia eft mentis arq$ animi Dep:auatio a tra/y 
mite veritatis Deuia.i£tppue maliciofus Dicif calUdus:aftutus:verfutus:fub// 
dolusiinlidiofus. fTScoa filia acidie eft ranco:-i£)icitur ranco: a ran q$ c ira, 

3deo ranco: pme eftinucteratu odium vfindignatio fiueamaritudo mentj in// Scoa 
ueterata. Sicut em cjccbaritatefunt opa bona: ejcqbus efteofirmatio cbarira // 
fisura eje ira eft acidia:ejc acidia vero vetuftas ire.Sedranco: p:out c filia ac Vt 
die non accipitur p:o odio:vtoicit Sanet 9 ^bomas.vbi fup:a: fed p:o indigna 
tione cotra iducentem ad bona, fpTertia filia acidie eft pufillanimiras. &kVi tertia 
tur aurem pufillanimus velpufillanimis quali pufillum babens anfmu.'£utU / y 
lus autem oeriuatur a pufio quod eft paruus. 0:itur autem pufiilantmitas eje 
Diffidentia puenienre ejt confideratione p:op:ic infirmitatis vel operis ardui. 

*£lnde acidiofus vel pufillanimis reputat quaft ardua nimis ad obferuandum 
confilia z minina p:ecepta. Sed vere oeicctc mentis eft que famulari regi renu/y 
it:cum vocatur ad regnum. t>ir\c Seneca.iContentus efto negoctjs in que De'/ 
fcendifti nec luctare cum officio quodfemelcepifti . 3£urpe eft oneri cedere. 

C^uarta filia acidie eft oefperatio.i^iciturautc oefperatio a De z fpero. ^n// Enarra 
de oefperare eft a fpe ceftare:vt quando ad bene operandum oe p:op:tjs viribus 
De Dei miferatione:oe p:emtj remuneratione facit Diffidere z ab vltimo fine re// 
cedere per fimilitudinem infirmo:um:qui finefpc et fiducia fanitaris mo:iun// 
tur. 3 deo Diffidentia merito:u:mater eft Diffidentie p:emio:u et qua o:itur tri/y 
fticia.^nde ;bugo.in,li.oe vera fapientia ficair. •£>:imafalua cftDeclinare cul/y 
pam. Sc^a non ocfperare veniam: quia ipfefe in erernum punit qui apud ve/y 
rum indicem ad penirentiam non recurrit. i£t £imb:ofms inquit, ^ncumbit 
virtuti feculi qui Defperat De aaiuto:io Dei. f[i£hiinra filia acidie eft to:po: cixO ^ 
ca p:ecepta.i£ft autem to:po: languo: : pigritia frigus:ftupo: circa bona fpualia Quinta 
z Diuina pcepra ineboada -zpfequenda. ‘Sei to:po: cft qdam infenfibiliras $pt 
$ua bo non pot induci ad ejtecutionc madaro# Dei, ‘gJnde, 2£>ar. StuUin u t oe 


SCrifticia 

laudabilia 


Xrtfticia 

Vitugabilis 


©e peccato aridie 

Zufcutaqucft.ait.Scidia eft pigritia t fatigatio animi qua quia bottu incboaf 
tum conffimare faftidit.f[Se]tta filia acidic Dicitur euagario metis circa illici// 
taXu cm acidiofus a licitis? fpftalib? abftiner qnafi ca vilificas? premnesituc 
fpuali gaudio Dcftitut 9 in rebus ejcreriozib) ? illicit^ pfo latione qrtntn eis (Jetem 
brevoles.^n i 5 zcgo.atr. 3 cidiofus non biis tn fe vn leref queritfozis.ficurilU 
qui no poflimt gaudere De fpualtb? Delectatoib) ad cozpozales fe tranlTerut. 3d 
<uagationeautmetisptinentocfo.fc 5 ociofitas:fomnolct(a:impo:tunitas:mc// 
tis in< 5 efano:to:po::inftabiliras:^bofitas:curiofitas # (&tie 3 fido.in libzofcfu// 
rno bono 6 t o:iri eje acidia. ^ide fanctu ^bo.in.t|.ti.q.jtjtjtv.ar.iii).m refpofione 
ad terti u argumenrii.fpftota q» illa euagatio mees qiicp eftgricular£? certa b$ 
materia :t ficjpuenit oib? vitijs.^ncp cgnalis z incerta:? bec cft$piie euagato 
acjdie. 3 Ile em q eft abfozptus triftitia acidie: no biis in fe vn Delectef vagaf ad 
©mia queres requic Delectatiois z no inuenitrq: in bonis fallacib? no inuenitur 
vera quies. 3 deo eje tali euagatide picruc^ afficit tedio vite pfentis: iujtta illud 
3 ob.jt.capi. 5 £edet anima meam vite mee, /£t i^auid in pfaf.air. ^o:mitauic 
ama mea p:e redio. 0 uod quide tediu eft queda mfticia animi ejt miferabili vi/> 
ra iftius mundi Xt ideo qn iftatrifticia pzocedif eje Deftdcrio celcftis patrie? Dei 
amo:e coliderando cg Dulce fit c£fuauc:q$ vtile videre Deii:eo frui: fancto^ ange 
lo^ agminib? interc(fe:ad que omia obtinenda creatus eft. £t econtra : c^ta ob// 
fciiritas mentis fit ignozare crearozem fu 115 :q$ graue periculum:q$ta impuritas 
cpta inftabilitas cozdis:q$ta ingratitudo,p tot ac tant£ beneficijs receptis: oBo') 
na eft talis trifticia. laudabilis et meritozia. l)oc redium fe babere oftendebat 
^auid.qui inpfalmo ait.^eu me q: incolatus meus^plongarus eft. j£t £au4 
lus qui DicebarXupto Diffolui z effe cum cbufto. Sed fi bomo baberet tedium 
De vita pzefenti aut quia no babet illam pzofpentatem qua vellet: aut illos bo4 
nozes vel Diuirias vel voluptates quas cupif.j0- pariter cu audit vel videtali/i 
os pzofperari vel bonozari vel Ditari cj: boc ira contriftatur q> vellet non viuere: 
negligens feipfum z pzopziam conditionemXum autem ita Detjcirur mente vel 
ratione Deliberata .afpetit tolli a mundo velfe non fuiffe natu. vel quafi animal 
bzutumaffcctatmozi quacuncp mozterctiam in malo ftaru anime: 3£ale redtuj 
eft acidia mozralis z grauiirimum peccatum :nec feruus Dei babet vnc^ tale r e// 
dium.^lnde fapien.vitj.capitulo Dicitur fic. *Bon enim babet amarirudinem co 
uerfatio illius: nec redium conuictus illius:fed leticiam z gaudium. /£r nota 
loquitur De vera Capientia cum qua conuerfatur et viuit qui Dei gratiam babet. 
2£>undi aurem amatozes qui illa caret Dicut id quodfcnbitur Sapienti e. t).c. 
Xriguum tcumrediocft tempns vite noftrctnon eft refrigerium in fine bo// 
mims:tnoneftquiagnitusftfreucrfusabinferis:quialejtnibilDnarifumus:et 
poft boc erimus tancpnibil fuerimus. 3dco ad vitandum boc tediu Dicunt qd 
fequitur tn eodemcap itu lo.fic . genite ergo et fruamur bonis que ftmt: z vta/ 
mur creatura tancp in iuuentute celeriter:vino pzeciofo z vnguentis noS imple// 
amus:? non pzetercat nos flos temgisXozoncmus nos roiis anrcqj marcefcac 
nullum pzatum fit quod non perrranfeat lujturia noftra: vbicp relinquamus fi* 
gna leticie:quonia bec eft pars noftra/? bec eft fozs noftra, bec ibi, i£jc Dictis paif 
tetDe filiabus acidic. 

H0mnes creature Deteftantur acidiam, 

c ©nfequenter acidiamDeteftantur omnes creature q fub quattuor gene* 

rtbus compbenduntur , ^zimo creature intellectuales; vt fiinr angeli: 


f$e peccato acidic jpoxxxix. 

0rcbangeli:^ncipatus:poteftaf£s:tftfutes : Dnationes:tb:oni: cberubin.et fera# 
pbtn:q nilcp a oiuinis laiidit» qefctir:fed tncefiabtli vocqxlamar.fcr iis fancrus 
fetus Diis Deus fabaotb./£t 3Job.tjtjcvit),c.ait Diis, *5flbi eras eu me laudaret fif 
aftra matunnat iubilarct oes filtj oei.id eft angeli q Dicutur filtj Del z aftra ma 
turma: qz a pneipio fuerur creati eu celo empireo ante Diftinctione elemento? . 

/£t q: terte ^fido:o angelo? nome olfiet) eft.no nature. Tjdco angeli ota officia 
Diuine.pmdcne celeri obedietia pftciur, ^n Jfidoz 9 in fi. j. De fumo bono.c.jttj • 

$t ftc.oBom aut angeli ad minifteriu falut$ buaneDeputati fiit: vt curas admi# 
niftret mudi:t regat oia iuflu Dei.reftante aptb/ftone oes incjtfunt admtniftra 
roztj fpus in minifteriu mifli^prer eos hereditate cupiiit falu t^/free 3fido: 9 , 
gfScbo creature fenftbiles Dcteftaf acidia. 'fcfln apes:aranee:fo:mtce z cetera 
vililfima aialia arguut ro:po:e5:pigritia:ociofitare ad Deftdta bois.Ibincfalo# 
mon^uerb.vj.c.air.^ade ad fozmica o piger:t pfidera vias ei 9 z Difce fapietta: 
q cu ito babeat Dticc z peeprozemee pzinctpe: parat in eftate cibu ftbt z cogregat 
i eftare qb comedat: vfcpquo piger Dozmis qn pfurges a fomno tuo. *bec £a # 
lomon.Sup q tejetu Diu 9 btero.pfra notabilia fcribitm.f.lt.fup pabolas falomo 
ttis.fic Dtccs.^inc vacate boztaf quecp:vt fi ad alios erudtedos no fufftcir falte 
cura agere no negligar.erfi fapicria Doccdi neqt ab boie Difcere vfogariricientia 
Difcat a fozmica. fozmica bz ftrenuus qfcpt^utdus opari 9 q in pfenti vita velu 
rt i eftare fruct 9 iufticie qs in eternu recipiat fibi recddit.i^t fubiiigit 2r)iero,fic. 

Si ranrilluaialpncipecares z ronis ejtpers matura Duce fibi ,puidetipofteru: 
tnftomag^ tu ad imagine Dei pdtrus ad videda ct 9 glta3 vocat 9 Docto? magifte# 
no acliut 9 :ipm coditozc bns Diicc:Debes i pfenri bono? ope? fruct 9 pgregare q# 
bus i eternu viuas in futuro.lDec em vita i eo meffi pparaf z eftari :q> nuc inter 
ardores tcraiioniiitps c colligedi fu turo? merira pmio?, St Dies iirdictj : h^ejt 
mis ftmilaf frtgozito:qz ruc nimirti nu lia relinqf faculras,p vira labozadi: fj tm 
cogif qfq* De bo:rco pzifce actiois qb recodiditp ferre. z ifra fubiugif. Wcfquo 
inatDozmis in victjs qn potes refurgere ad bii opandii.q nojtio tojpoze Dcpffus 
fp Dicis. *£aululii adbuc tacebo :z fic poftea penitedo refurgam.^it nacp vt tefg 
oiffererc opus bonii repete iudejt q mala facta tua puniatadfit.TSeft em ab feq? 
l£t veniat ribi qli viatoz egcftas? paupies qfi vir armat 9 T>ec biero. fptertio ^ . 

acidia Dcteftaf creature bntes aiam vegetabile vt piate z arbozes q ptmue ere# 
fcedoad caritate magna puenire conanf.Suftinet tn mtVa aduerfa frigoza:gra 
dincs:vcntos:b^cmc: *z inteperic aerisamo fingfis annis auferuf ab eis folia: 
flo:cs:fruct 9 ; nec^f |? Defiftut qn babira opoztuitate labozadiopanf fructifica 
do autgerminado. Jo flante 3epbvro frodefcutfiltiet pzara vircfcut.bincp os 
^'itatis b: nobaBar.vy.c.iCbfiderate lilia agri quo crefcur.igrtco aut vob q? nec 
Salomo in orni gtfa fua coopt 9 eft fic vnu eje iftis.fup q tejetu Diu 9 X>iero.in.f, 
li.fup 2^>attb.bz fic.j£t reuera fericu^que regii purpurae 0mc pictura tetf 
tricupot flozib? comparari j0uid ita rubet vt rofaf 0uid ira candet vt lilium? 

^liolc vero purpura nullo funerare murice. orto? magis fmonis indiciu eft. 
c coiero. <[Sol luna z aftra acidia3Deteftantur. 

^arto acidia Dereftanf creaturetnaniate:ficfol:luna:i aftra.i0uccoo4 
q tinue radios claritatC fue fup nos Dilfundutmec vnm defeut: fed afliduo 
motu fpberas fuas ab oziere in occidente Difcurruf.^flere mirabile eft vi 
dere follicitudinecozpo?celeftpl. ^zecipueautfolis<icu5 fit octies maioz tota 
terraz fons totius luminis ptmue reuerrif ad oriente :t flectif in occidenrcriu^ 
ftratts cozpoza fupioza z tferioza.btnc Salomo i^ccfs.f.c.brfic. 0:if fol z occi^y 
diti* adiocu fuu reuertif ibtc^ renafees: gvrat p meridiet flectif ad aqlonc tu 
ftras vniuerfa in circuitu ggit fpus :* in arcu los fuos reuertif, bec ibi, £ug quo 


t©e peccato 


ifcru fubi ungit fic, 


textu Dfuus Itfero.in explanatione fiip ecclcfiaftc 6tfic, SPl (ile q in tucc mo:# 
talibpoarus eft interitu mundi ojtu fuo quotidie indicat? occafu.iCui poftqj ar# 
dente rotam oceano iujterit p icogniras nobis vias ad loeu vnde exierat regre# 
ditur. i6xplctoq> noctis circulo rurfum De rbalamo fuo feftinus erumpit, frec 
2? i eso ./£ tia bo eciu s in. j . Ii. De c ofo, m etro . v. Dic t r ♦ 

#T0 ftclliferi condito: ozbts, 

$2>\\i perpetuo nixus folio. 

TRapidocelum turbine verfas. 

2Legemcn pati fidera cogis. 
ftyUbilq? antiqua lege follitum* 

2£-tnquttp:op:ie ftarionis opus. 

I0mnia certo fme gubernas. 

dominii folos refpuis actus. T>cc iBoecius. 

CSteru in.it).li.metro.ix.idem 38oecius fic ait. 
fg) qui perpetua mundu ratione gubernas, 

3£erraru celtq5 fato: qui tempus ab euo. 

gre iubeeiftabilifq^ mancs.Das cuncta moueri.liec lSoeci 9 .2Lactatiu$ quocg 
collaudas ozdine mirabile Dinincaniidentie co:po:u celcftiu in.jYlib.oiuina# in 
ftirutionu.c.tj. Dicit fic. Hemo eft em tam rudis tam feris moub:> qui no oculos 
fuos in celu tollens: ratmfi nefeiat cui 9 Dci,puidenria regaf boc ome qp cernif 
alique tn effe intelligat ex ipfa rerii magnitudine motu Difpoiirione: co liantia: 
vtilitate: pulcritudine:remperationc. Hec pofie fieri quin id qP mirabili ronc 
coftannifi pfilio maioze aliquo fit inliructu. 3r>ec Xactatius. *£>aret itaepex Di/> 
ctisq>ocs creature acidia z ociii Dcteftatur. ff 2^mc oeuotiflim 9 Docto: iBer# 
portato ad nardus in epfa ad robertu nepote f im: paruj anre fme epfe oicit fic. ^lolle ociii: 
Vigilantia, exerce vires. moue bzacbia.coplofas explica manus:exercita te in aliquo: z lia/; 

tim fentiesifola te appetere q fame tollar no que fauces Demulcear. TRedder 4# 
dem fapozes reb? wcrcitm quos tulit inertia. 2£>ulra q refpuis ociofus poli la* 
boje fumes a Oefiderio. 0iquide ociii paritfaliidiurexercitiu famc.jfamcs aiit 
miro modo Dulcia reddit que faliidiii fecit infipida.0lus:faba:pultes:panifq> 
cibari 9 cum aqua: quiefcch quidc faliidio funt: fed exercitato magne videntur 
v Delie ie t T)ec U8ernar.i£t in f mone fancti Sudree ide Dicit fic, lio s miferi? mi// 

^nrea^ba. ferabiles vicinis totferpentib) % igneis telis vndiq? volatib?: infurgetib? mimi# 
cis: nihilo minus pnitiofa fecuritate z negligetia Do:mitam 9 :to:pem 9 ocio : va// 
mtatib) z fecurrilitatib? mdulgem 9 ta pigri adfpiialia exercitia: acfiiapaxfitz 
fecuritas:? no fit militia vita bominis fup terra. 3^cc :0ernard 9 .fTi£tia i5:e// 


gmmunde 

cogiratices 

oiiiifexocio 



non cofptdunt q: caput no m lapide:fed in terra pofuerut. l£Juib> plerumc^ co# 
tingit vt q?to fecurius ab externis actionib? ceflant: tanto latius imundecogt# 
tationes ftrepitii per ocium congerat. ^n fub iudee fp ede p ^etam rozpens 
ocio anima Defletur cum Dicif. fiderunt eam boftes z periferunt fabbata ei 9 . 
•jMeeepto etenim legis ab exteriori ope i fabbato cedatur . Xloftes ergo fabba# 
ra videntes iriident: cum maligni fpirit 9 ipfo vacationis ocio ad cogitationes 
illicitas pertrabunr : z vnaquee^ anima quo remota ab externis actiomb) fer# 
uire dco crcditur:co mag£ couim tyrannidi illicita cogitando famu(ef.j£t ire# 
fubiungir i5:ego.fic.£>ancri a ure viri qui a mundi opibus non to:po:e;fed vir# 
tyre fppiunrurUaboziofius Dozmiuntqj vigilare potuerut: quia in co^actiee# 


aridie 


foxxxx. 


buius feculi Peferenrcs iuperant robuflo conflictu quondiecoirtra femetipfo? 
pugnantme mens p negligentiam to:peat:nefubacta ocio ad pefidma immm> 

SaSrcar :nc ipisoeltcierijs bonis plus iufto inferueat ne fub Oifcretionis Ipe 
cieftbunet parcendo a perfectione languefcar .Hec 

uus Hieronymus ad iRufticum monachum pe vita monaftica/ cpfamcipit.^U 
bilcbuftianoWius /ita inquir:*Bun^oe manui tua* oc» Ue ^ 1S 

pfalteriunioiTcaturad^bum:o:anofineintermiirione:vigiletfenfu 0 mecvagi$ 

cogitationibus patens cozpus pariterc^ animus tendar ad oommn .^i am vim/ 
ce patientia :ama fcientiam Icripturarum : * carnis vicia non amabis :nec vacet 
mens tua vanjs gmrbattouibus que fi pectori tuo inciderint oominabuuftut. 
z r cveducent ad oelictum majtimu.facito aliquid operis vt te fcmp oiabol 9 m* 
ueniat occupatum. £t iterum in eadem epiflola ita fubiungit Hieronymus vi' 
ccns :^n pcfidertis eft omnis ociofus.i£gyptio:um monaflena hunc mo:em wt 

ncntvtnullumabrc^labo:etoperufcipiant:nontamp:opfervicrusnece!1aria/ 

« pzopter anime falutemtne vagentur viciofis cogitationibus, kx mltar ro.imi 
cantis bierufalem omni tranfcunri piuaricent fedes tuas. Hec Iniero nymus. 
fif^dem Hieronymus ad ^emetriam in epiflola que incipinSimm™ 0 tnge -ftota aure» 
mo pariqs fretus fcientia/oicit fic: ferucntilTimi in terrems:frigidimmi in cele'/ ^fc>g r 
ftibus fumus:-: fummam in rebus paruis ejebiberes alacritatem ; ad maioza ro: 
pellimus. i£on fiderare pudet quantus fit feruo: in feculo.qua cura fmgula que// -g onJr 
en {ludia hominum .‘quotidie ad perfeetioza nitantur . litterarum ardo: nulla 
p:o:fus etareectinguirur:imo vtfecularis autoris vrarfententiaripa mag^eta'/ 
re inflammatur :oiuitiarum amozinfatiabilis expleri nefeit bonozum cupido* 

Celerem habiture res finem fine fine queruntur.ljos oiuinamfapicntiam cele 
ftes oiuirtas ammoztales bono:es:pigra quadam oiflimularione negltgimus z 
rpiritalcs ofuttias aut non attingimus :aut fi leirirer pcguftauerimus continuo 
nos putamus elTe fatiatos.Sliter nos omina fapientia ad fuas inuitat epulas/ 

Picens :€tui edunt me adhuc efurientret qui bibunt me adhuc fitient. flE Jte'/ 

-i /T.' / • >-» IH/Mll. 1.111^ i. 


rum circa finem eiufdemepiftole/ ita inquit Hieronymus: 0mneopus Icue 
ferri foleteum eius pzecium cogitatur: et fpes pzenuj folaciur 


icrn l^ici mmuut> . n folacilim cft lubOZlS . Sic 

Purus agricola inaratum oiu campum * pinguiozes ocio glebas violento vcm« 
re fcidiflefegaudet. x£t mirum in modum ipa operis oifficultate letus: pecierti ** f 
fegetisoe labo:emeticur.Sicncgociato:auidus:mariacontemnitfpectareairi Vl b 
fus fluctuum fpumas rabiemep vcnto:um:Punic^ in omni labo:e ac periculo lu rcr# 
erum cogitat : et lafiltudinem fimul obliuifcitur et rimozem . zConficiera quefo . . . 

magnitudinem pzcmu rui fi tamen confiderari porefl.{0uicquid immenfum 
cft peft abf efium animeipoft carnis intei itum :poflfauillas ctcinerem in mcl \h -I? 
o:em flatum virgo reparanda eft.2£>undatum terrenum cozpus/ in celum el uderi» 
nandum cft.'£oftbecangelo:um es oonanda ccnfomo regnum acceptura ceti 
lornm :et in perperuum manfura cum cbnflo. igitur retribues oomt4 

no pzo omnibus que retribuit tibiV i^utd tanto remuueratoze pignum facies? 

J&utquem labozem Purumputabis:cuius tanta funtpzemiac ^Inde beatus 
Spoflolus: 'Hulle (inquit) Tunt condignepalTiones huius tempozisad futu// 
ram gloziam que reuelabitur in nobis, i^ec Hieronymus. virgines 

peo Picaras/ii£piftolaincipit:i0uantamincelcftibu's beahtudiuem. Picit 
Hieronymus: 'Bolo enim in hoc putesconflare iufttciam/ vt malum nonfa/y 
cias.cum et bonum non facere fnalum fit:erm vtrocp legis p:euaricario contio 
nerur.^uoniamquiPicitrccedea malojetipePicitfacbonum.Siamal^te/y ScwrcntMl 
wfferts.et non feceris bouu/rrafgreflo? cs legis;qno tm in malo^ actuii abomi 


©equiiiq$le(ltms cozpoids 

tiation e :fed in bono?- ©peru pfectione complef. 'Hcq; em boc folu tibipcipifvt 
veftitu nofpolies fuis indumetis:fed vtfpoliatos operias tuis veftimeris.fle// 
cjp vt babeti pane no auferas fuu: fed vt no bnrt ni liberer impertias: necp folu* 
vt paupereno repellas bofpitio fuo :fcd vt pu Ifu z no babcte recipias tuo. *£:c// 
ceptueft em nobis flere cu flcntib. 0uomodo cu illis flem 9 fi in nullo eo# ne/y 
ccflitatib participam 9 .3^e£2^iero. ®T^ande bieron^m 9 ad amicu egrotil cd 
folatozia.epfc incipif.€iua<pcerfiflime nouerim :6tfic.gmperfecru ac langutf 
dubonu eft. gnocm fine cerramine<pecra ^rus.z£tbzeuit',p complemcto bui 9 
peti acidterftora cp plures funt labozares 4 itidicamr ociofi. z£t funt ali) d ocio'/ 
fi videtur: <} rame in cofpectu eterni iudicis funt ©iligetes z folliciti, :0er// 

nardus ait.0ciofus eft no tantii q nibil opaturzfed 4 corinue labozado nibil ta4 
de lucraf. Si aut fcirc vis qt modis efficifcjuisociofus. lege ^fusfequetee. 
4p£riftis:malicia parir:blafpbemat :? odit. 
j£>efperat:tozpct:piger: z pufillanimis ejerat. 

^ndicp vagatur: prractans mollia mente* 

quinqs fenfito cozpozeis p quos peccata ingrediutur ad anima. 

O Bfones fenfus relucet in facie ficutpatj in 

vifu:auditu:olfaru.guftu.1Tacrus aure p totii cozpus ©iifufus eft:l* 
magi vigeat in cozde.gdco facies refte.gffdozo injcj.li.etv.ca.j.oca 
eft ab effigie. gbi em facta eft tota figura bois et vniufcuiufc^ pfone 
cognitio.2£>trabile eft valde cp facies innuerabiliu boim funt ©iflimiles: z fozfl 
tafiTsqnta eft i fpccie vult 9 ©iucrfitas tata eft in animis.iujcta i 116 0utdtj. £e/> 
ctozib mozes tot fut qt in ozbefigure. 'gJult 9 #o ©ict 9 cft/q: p eu volutas oridif 
animfifm volutate em in varios mot 9 mutaf, gdeo vult 9 ? qui a volutate oeno 
minaf tefte cafliodo:o)fpeculu quodda eft anie? q6 fpcciatV no cernit :p ei 9 ba't 
bitu euidentilTime ©eclaraf, *£lel facies 6: a facio facis: qz facit noticiam bois. 
Xyinc biero.ad furia ©e viduitareferuanda.epfa incipit. 0bfecras Iris z fufplV 
©epcaris.ita inqt.Speculi] metis eft facies z taciti oculi cozdis fatenf arcana* 
3uguftin 9 quocp ptracras illud 0en.tj.c.gnfpirauit in facie ei 9 fpiraculu vite: 
6t fic. facies bois eft in q relucet pcipua epatio z magifteriu ©ei cj tam paruo lo 
co fpacio faciei oia ozgana fenriendi pftirueritfoirauerircB in facie bois fpn acu// 
Iu vire. 2^ec 3ugu.z£t lactarius in lib.ee opificio ©ei ad ©emetrianu audiroze 
fuii.c. vitj.fit fic. z£u igif ftaruilfet ©e 9 eje omib? aialib folu boiem facere celefte: 
pziozc parte que 6: facies ncartjs mcbzop. miniftertjs z iftrutit parif z omauif. 
2r>ec lactarius, "^zoprerea falomopucrfi.pq.c.ait. 3n facie pzudenrj lucet fa* 
pieria.t /£ccLt.jtitj.c./Co: bois imutat facie illi 9 :fiuein bonafiue in mala.gte^ 
j£ccfr.jtt]t.c.i£t vifu cognofcif vir: z ab occurfu faciei cognofcif fenfat 9 . Sup q 
#?bo *Bicolaus oe lira 6t fic.i£o:dis ©ifpofirio mag£ aiparet in facie in q vigent 
©es fenfus cg in altjs ptib cozpozeis:* potifiime in ocris cj cirPimutanf a cozde 
jpter bumiditate pplejcionis. i£t ideo fi in oefis afparear magna maturitas: et 
bonefta.iudicaf bo fenfat 9 t ecotrario.qz vt6: i^cdliticv.c.Tlcquitia mfier^im 
mutat facie ei 9 ^bmciCb:Yfoftom 9 fup illud aBattb.vj.c.^acie tua laua.6r fic 
Spiritualif auc facies anie pfeietia intelligif.Sic em in pfpectu boim grariofa 
eft facies pulcra:fic in oefis eei fpeciofa eft muda pfcictia. f>ec iCbzvfofto.Sen 
fus igif co:pisbuani funt quincg: vifus: auditus :odo:atus:guftus;t tactus.ejc 
qbus tres aperiurur z claudunf:euo femp parentes funt. 

®"^:imus fenfus eft vifus cuncrj viuacioJ, 
p TRimus feni us eft vifus q tefte gfidozo in. tfli.er^mo. ca.f . viuacio: eft 

ceter^ fcnfib? ac pftatio; fiue veloci©; ampliufcp vigeat igtu memoua into 


istefeitfueifus JFoxxxxi 

fer cerera metta offcaa.^tcimo: eft em ccrebzo vn oia manat.e* q fit vr ea q ad 
alios griner fenfus videre oicam 9 .veluri ctl oicim 9 : vide quo fonar . vide q 5 fa 
pir.fic z cerer a.Ifrec 3fidoz 9 .3dcirco mes z volurae e* oculis fepe omorcif .tc£ 
fte lactario in li.oe opificio ©ei.e.vitj.Cru Sacrari 9 in.vj .li. oiut. iwftiruttontt 
c.jc ( c.6r fic. Voluptas oculop varia z multiple* q capif e* afpectu rep q fur i vfu 
bommujvel narura vfogeodecrabilesivideibi plura oc fcienfu li v:s?q ^acran 
tius pulcre t>iffenr./£r ficur aic &mbzo.in ht> be*amc«Sutem oculi fpccularof 
res noftri oieac nocte ercubac /fla z a fopoze mcbzis ceteris citi 9 c*ctranf. £t 
vigilares circufpecraroia z tauq$ in fumrno locari vniuerfa,prpecrar. T>cc Sm 
bzofi 9 .2£tia i&rifto.in pncipio £mi li.2£>ctapb.T fetus £bo.in corneto fug ca> 
dem lecrione pnia.Sr fic.Senfus vifus majeimccognofcere nos facir;-z multas 
«Kfferctias oemoftrat.0icur gfcnrus vifus inf ornes fenftise nobilioz: ira z 
giculofioz.£tio fi no fueris g impenuroms refrenat 9 inducit boicm ad lafcim# 
am/lujcurta/auancia ? ad multa pcra.tbzopfcrea multi pfti £ cognofcetcs erue 
runtfibi oculos.be om 9 :bieronym 9 ad iBigaii bifpanu oicir fic. ^emc^ qn 

dajmudi pbos ieaim 9 vt rora cogtrationc ad meris cogerer pui itarem fibiocu 
los eruilfc.^ecX>ieron. Jurer cereros 6 cgtr i£)emocru 9 .q arbems eruit fibi J^emocrit? 
oculos vt vegeriozes baberet cogitari oes. Uaerti 9 jfco 6t q> ideo epcecauir feipm (*,£« ocu 

«e videret bene effe malis ciuitarifr». 3Tcrtulian 9 aur otcircp ideo ecoculamt fc-v i os / ^ c 
ipnuquia mulieres fmepcupifceria afpiccre no porerar. Jo refte Quintiliano: ' 

oculi fune rora lujcuria nra:bi nos in cia qridie vicia pcipirar.^Bec e*pcdif ,pnuc 
ejcempla i media adduurerqz l5ipm qndiana,pbat ejcgienria 3?inc Hugan re* 
gula ad clericos air.^fle bicaris vos babere antos pudicos fi babeatie oaifos i? 
pudicosrqz impudic 9 ocul 9 impudici cozdis eft nunc^.^zoprerea 3iidoz 9 vbi 
fupzain<!jr.i0cult mfoes fenfus vicmiozcs amceaftunt.in oculis em oc mendis 
fndiciueft.vn z animi pturbatio velbilariras in oculis apparcr.ipcc jiido. r&i 
rigut eriaoculioia mebzacozgisadogandurabonaqjmalavt pede ad ambu 
landu:manuadfcribendu.|bzoprerca £icas Xuc-jrj*ca.air.'£ uccrna co:gis rm e 
©cul 9 ru 9 .i&ifcure§rci£m o petoz-z cogita Ababuifti oailos fublimes:binci'de 
furiofe ac libidmofe vagantes .Cogitactiaqrvanaqrturpta qr z qnta fecula'/ 
riaac bona fallacia mozeauiu rapaciuafpejceris aut oefidcraueris qz cii fenfus 
vifus fit viuacioz euetts fenfib>:mag$ iclmac boiem ad lujcuria:pcupiam:auari 
aaunuidiaitadcereracrtmmalia pera 

ff^e fenfu puditus 

jEcund 9 fenfuscozgai'eftaudit 9 ficoictus:qz voces bauriar. T&nTlt 
S crann 9 in libzooeopificio oci ad ^ememanu auditozc fml.ca.vuj.6r. 

q ? aures oiccefunt a vocib? bauricdiSiBerc igif^bciaro fnfcipiur fo« 
nos.qz vor regcufla refte Jfido.g anfract 9 aunu fomu facit q fenfu m e*cipianc 
audicndi .35 6zauris qfiauide rapiens fonu.vcl oicif auris ab audicndo.I)mc 
magn 9 2llbert 9 in.jrij.li.oeamimlibus rracratu.itj.c.tjotcir fic.^unr aures car 
rilaginofe vr melius fonuregeutianr': oe^inquo auris fornis pfo:rcf.0ut eri 
am aures muolure z cocaue.pprer idem vt lonos reneant. ^ia aure auris eft to: 
tuofa vt longioz fir:? iurua.ne frigidus aer cito tngrediaf ad cercbuim z indu// 
catnocumcrum.Ted pus Iter t calcfiarinaurc.t ctvr aer <jcrus m auremdi 9 fit 
narus recipere omne fonum.ficrm aure tympani auris funt ouruquia melius 
fonar Durum.^ec aiberrus.^:oprerea Xacraurius in libzo oc opificio oci.ca. 
vitj.ira inquir. amfcjcnofter aures ouas cflevoluir.quaru DuplicirasincrcdiV/ 
bile eft quaram pulcrirudinem pferar.Ju bis audiendi rm officium colliturum 
eft ficur in oculis videudi.lpec Xacrantius.Jreril ^.acranrius in. vj.lib:o biuft 
uarwm mftiruriona.ca.jcrt .^e boc fenfu ira mquir.^ajnmap bu fenfus no eft 

l 


Sefenfuodo:atu0 


ad vfciuocrozquendus.q nobis ideo Datus efl vt Doctrina Dcipctperepofiem 9 . 
SracEfi voluptas efl a udtre eant 9 % carminarbei laudes canere z audire tocun 
ou5fif .2}ec cft voluptas vera q comes cft ? focia pruris. 3^ec e no caduca ? bze 
tiisvt ille quas appetut q cozpozt vt pecudes feruiutifed perpetua t fme vlla in* 
termiffione oelectans.cuius terminos fiqs e,tcelfertt: mbilcp aliud eje voluptate 
petierit nifi ipam voluptatem.bic moztc mcditarunqz ftcut vira[perperua in vir 
Surcsfut in tute efl:ita mozs in volupcare.qui em tepozalia maluerit carcbit erernis:qui ter 
flrumcra murena ptulerit.-celeflta nobabebtr. 23 ec 2 £acranri 9 .-f£ 3 fle fenfus inclinat boies 
tc£ petop- ad iracundia:qz fiquis audit ea q fibi no placent:turbaf ? irafeif. /£tia p auditfi 
labifboplerun^adiactantia/ambitione/tinane gfianvvrcumqs Defe audit 
laudes ejttollif z gloziaf.Bd vanitates qq$ hui 9 miidi incitat bomies.Siqs em 
fcurrilia verba ociofa z leuia aut Detractozia audit:mens ei 9 facile titubat:? per 
pfenfum maculaf aut p Delectatione ftectif . J0uap:oprer ille qui audit Detracto 
res aut obloqueees peccat grauif:min 9 tamen q> Detrahens nifi audiatejtodio. 
^n fanet 9 ^lx>mas in. tj.q.qdjtjtitj.ar.iiq.^tfic.&qsoetractozes audiatabf* 
cp refifletia videf Detracrozi pfentireivnde fit particeps peti cius. i£t fiqdem in* 
ducat eum ad Detrabenduivel falrcm placeat et Detracti o^prer odiu eius cui De 
trabtf no minus pcccac Detrahens:? quado<^ magis 33 n :0ern.oicir.Detrabe 
re aut Detrahente audire qo bo£ oamnabili 9 fitno facile Dijterim. & no pia 

cet ei peccatu fed eje timoze vel negligentia v£ etiam verccudia qdam omittat re 
pellere Detrahentem :peccarqdem:fed multo minus q$ Detrahens % pleruncp ve 
maUrcr.^uado<£ctiabocporefteifepeccacumoztale:vel jprerhoc q? alieni eje 
officioincumbitDcrrabenrecozrigerc.^el^reraliqSpiculuqSaudiens nouie 
pfeqns.vel ,$prer radiceiq tirnoz buman 9 qiicp pbt elfe petin moztale.2}ec £ho 
masXt fic parj oe auditu 

C&* l * cnJ * u €>dozatus 

i£rrius fenfus cozpozalis oictf odo:at 9 .q nil aliud efl q$ qda actus vf 
•Rafus babj t pafiio odozandi.i0doz em ftue fpus p nares fiue p nafum trabifadeo I 

tria officia nafo vel i narib> tria fune officia pllirura:refle j£actatio in libzo De opi 

ficto Dei ad Dcmetrianu.c.jc.vnu qdem Ducendi fpus:alteru capiendi odozisrter* 
tiu vtp eius cauernas purgameta cerebzi Defluant. &e hoc triplici officio nafi' 
latius magnus Slbert 9 in.jnj.li.De ataltb? tractatu.in.c.tj.Dicit.Bddcns q> ideo' 
Due fut nares :qz fi vni accidat ofpilatio eje catarro vel alia caufa alteraDeferuiat 
animali.j£t hec efl caufa generalis qre omnis fenfus eflgemin 9 .£zoprerea 3 fi 
dozu^in.pj .li.i6th.ca.i.tdlaf:q^ odozat 9 Dtcif quafi aeris odoze attractus. 3Tra 
•Rota Dodo ctoemacrefentif.fic?olfatus$z cp odozito afficiaf. '©t aute lntelltgasvbific 
ratu pulcra ^tus odozatiua vel olfatiua:fcire Debes f m magnu ^lberru.in.i.li.De amalito: 
rractaru.tj.c.vitj.q> nafus efl inllrmentu fenfus odozatus:q$ inflrumentiicfl fic 
copofiru.i*£jctremicas qda cerebzi verfus os qb Dicif cozonale vel pupis captt£ 
Defccndit in Duas papulas q funtfimiles papulis mamilla^:? iacet vna iujera al 
rera ]fcfus triangulos nariu? in oito odozatrt» p infpirarionc opertunf velamine 
pannicularij ne ledanf obuiate aere/calo ze/vel frigoze.? io talia amalia no odo* 
‘Mirtus olfa ranr m f lcl * vento infpirattoisejcufflaf velamen illudteo cp £rus olfatiua efl in ii 
ciua oliflit in P 3 P 11 ^ 19 ^ cur vifus in oculo. 3 n alijs aut no infpirantito fut nude papuleille 

Duab? oaonf habet cerebza ficctoza q no ita facile ledunf ab obuiantib>.1^ec igif efl cau 

* F 1 fa infpiratois ? no infpirandimafus aute efl canalis odozat 9 .?qz odoz efl calidi 
ficcircerebzuaut c frigidu ? humidurio no bn rccipif.t vtmcli 9 rccipiaf ee opoz* 
tuit viam patula vfq> ad mflrumenru odozat 9 .3re£ libertus in.jcif .li.De ani* 
malib>.tracta.itj.?.c.tj.6t.q>tn oib? amalib? habento nafum no pficif olfat 9 nifi' 
p attractione aeris. 2^oc aut mcb^ efl in medio feufuu ? i anreriozi parte capiti» 


fj)e fenfuguftug JFoxxxxu 

^t^pterea natura pofuicll> memb? in medio triuinftrumcto? capitis.f.oculo? 

i auriii z 0:10 fiue Ungue, j£t eft fie mfpoflm qfi cozcina ftr in medio nariu z fup* 

addirameta mamillaria.i£r 15 ideo fuit vr p rnoru anbelit 9 mouerenf;? ruc coni 

mamillares cerebzi recipiut odozes.Si em cornua Tine velamine cflct aer z odo 

res ocs libere occurreret cereb:o:t cozrilperct ipm.^ec Slbert 9 . z£ft etia nafus *Bafus eft 02 

faciei majumu oznamccu:cui 9 carentia facies tora ©eboneftaref.Sutq oicuc q> namtu faciei 

odoznofenriffinethqfumalieuapozatioedtnqdarefoUmoe pfiftit:* fic odo: 

rnl alib videf efle qj fumafeuapozatio.Sed bec opinio no pt efl*e vera fm ;£bo Vultures 

majqbprjcjtb^vulturcscurrurejtodozepceproad cadauerej: locis remotilfi bnt odozatu 

mis.nec eflet pofllbile q euapozano aliq ptingeret a cadauere ad ra remota loca, acutiflimu 

eriali tom refolueref in vapozc:vt bt ^bo.i.iitj.li.fma? oift.jtluq.vbi mouet x>u 

biumr^r? i cozpozib? gftofis fine ocs fenfus in actu. tH na 3fidoz 9 oc efficacia 

odozat 9 vulturu z aqla? in.rtj.li.i^cvmo^ca.vij.bc:^ vultures fie z acjle etia* 

vitra maria cadaucrafentiut. 2£>agn 9 qj Albere 9 i.jtjtiq.li.oeanimalib in fine 

liba vbi loquif oe vulrurczbtfic.^ultur Delonge premplaf z olfatu ppolles ad 

multa rerra? fpacia fentit ©doze carnium z cadaueru.Sed audi pcoz £ba aurea 

t>iui ^ieron^mi^nos admonentis ejcemplo vulturis z aquile in.iitj.li.comeca) 

riozu fup 2£>attb.ad z£ufebiu;vbi prractas illud ^at.jtjciiq.c. ^Ibicuc^ fuerit 

cozp 9 illuc?gregabuof z aqlezvbi ita in<}t. Aquile z vultures etia rrafmarina 

picunffenrirecadauera:* ad efcam buiufcemodi pgrcgari.Si § irronabiles vo 

lucres naturali fenfu tantis terrae fpacqs z maris Auctito feparare paruu cada/y 

«er fenriur vbi iacear:qnto magis nos z ois multitudo credenriu oeb5 feftinare 

ad eu cui 9 fulgur ejttjr ab oziere z patet vfitf ad occidente .2?ec T)ic ro. f^uams u %tA 

aucbo fit valde modici z nuozis odozat 9 aqlis/vuiturtbVcanibVT dbufda altjs 

aialib q multu vigctodozatureo q>ipe nimia cerebzi bumidirare impedif:ntbiA 0ao;ac 

lo min 9 n>ter odozatu labif ad oiuerfa vicia z pcta.*ftam funt <Jdam adeo vicio 

gule ©edifitqui fi lenierint varios odozes efcaru tanm in ardefcur# quafi vtden* 

rur canes venatici bincindeoifcurrendo.vrcofequanf intentum ajpcrirus fui. 

Sunt alq crudeles fine mifertcozdia qui fi viderint paupes aut infirmos fiue le 
pzofos autincarceraros aurmojtuos illos abominanfumo obturantaurens ne 
aut fudozes autfetozes aut aubeliriunfirmo? aut pauperucbzi pcipiaut.i^iui) 
buspculdubio euenietficut illi oiuiticraflo z purpuraro qui paupere !La3aru5 
bozruit.fed fande moztu 9 cftoiues z fepult 9 cft unferno.2£>ozru 9 cft Zaw 
rus z pozrat 9 eft ab angef in finu Sbzae.^onulli qriit vanos odozes ^prer lafci . 

Uia/ volup tatc/lujcuria ac vanitate:vt in pfpectu boim redoleant. p ,/^fa iLo - cos % 
iam.iq.ca.oicif.jf£t crit.p fuaui odoze fetoz:t,p5ona funicul 9 :^^ crifpdti crTne P5^ rac Vdno * 
xaluitiu; zp fafaa pectozali ctliciu.2r>cc /i5faias. Si aure ali^s poztarer bonos odo2ea - 
odozes ad pfoztandu coz.fiue^ alia ronabili eaufa no iudicaf efle pctm.Ibcc oe 
fenfu olfatus oicra fulficiant :v 

f T^e fenfu £3uftus 

fartus fenfus cozpalis^z guftus q a gutture efl benonuatus:tefte 
q ^Tidozo.iqam q guftanf officio linguepguttur tranfeut ad ftomacbu 

. . io J$ arro putatq» lingue nome a ligddo cibo fit impofirii :tefle Ha 

ctatio 1 li.oe opificio oei.c.jt.qz ipa cbmolitos oennb? cibos colligit z pglobaros 
Vi fu a Depmit z trafmirtit ad verre. ^Co lingua bz a ligado:qz ligar £ba z vo 
ces p pncularcs fonos.^el lingua bz a ledo lcdis:qzoerib) illedif. Sut q oicuc 
q lingua bz a linguo lingms.-qz ea linguim 9 S3q: i lingua e ^rus guftatiua ac 
Oifcrcriua oim eo? q fubaliter nurriut cozp 9 :bec cft calidi z frtgidi:bumidi z fic/y 
a:z fimjlitcr mdiciu oim fapo? p bq> ipa fubftantialiter ragir cibu.^dcirco oli 
deranduefl: fmmagnu3lber.fup.jtq.U,oeataltb>;fracra.ig.c.v*^ ficnaturan$ 


f©eleiifuguflu 

itrtifl va!« ^ ccit creatlcn ^ lingue bonus tin ad vfum quo cetera vtunf anima liazfed ©uplifl 
adnufl W cem v ^ um; 6 l| ftue vies z loqleaprauirei.jPra erid fozmauir labia * ©cntcs:non 

80 ” U9 invium vmcuficut in ce teris ammaltb>:fcdadctbu z loqh 5 ©uplicc vfum vm* 

cui<^ modulo fuo artribucs.&c igif lingua bonus eft apra ©uab? egati 
©nib> quaru vna eft in renfu guftandi:? alccra q eft tn mrerptatioe fermois.lRa// 
none aure b.i£ operanonu Ungue affignar magnus 2Jlbcrt 9 m. j .libro ©e aialibj 
tracratu.tj.ca.jc.Mces.q^ lingua babetguftuejceo^eft bene pa (Tibilis in anrerio 
•ftora ©e ©ift rt ejtcrem irate fua inq eft ccpalfus neru 9 guftariii 9 .3^ocautmagis puemr i par 
pofitoe ligue te anteriori lingne pofteriozi radice ipiusiqm ©ifcrerio q eft anre pot retjccrc 
aut trafmittere cibiufed pofterc: pars no faciliter retjcerer nociuu :q: tu ftr v pofte 
riozi radice ipi 9 : ia eft in via glutinarois.tfi tbi eflet ©ifcrerio inferret nociimctii 
anrcqs reijceref.i£ft igtf meli 9 vr ejcpafius fit ncru 9 guftatiu 9 in anteriori parte 
eius.i£ft tn vbiq>' in lingua z in ore aliqs ramufcul 9 nerui guftatiui ad adtuadtt 
in ©tfccrncdo faporesifed gfecre no eft mfi in anteriori parte llngue, i£t fubiugit 
£Ubcrt 9 fic ©icens.jfigura aut lingue eft ep ftr retro fpifia z tendat in renmrarej 
i£t ideo fpiflas ante luguas baberes no bn format fermones z og'et q> fit; bn fo 
lutat ejttefibilis z plicabilts ad ©entes z ad palatiuad ^ tactus format eleme 
ta articulare z licterare vocis. propter q£> anreri 9 linguas ligatas baberes non 
bn fozmar Iram s.?©tcunf blcfi.g)tcif aure blcfus vt ejtpontr £atboticon ille 4 
nobnfragit^ba.^el Szblefusqfibucca Icfiis.q^obabetlmguas poftcri 9 bga 
Scfus guft 9 rag;n o bn fozmat Iram r.cr ©icunf rrabuli. r fic pt 5 cp in lingua eft $>rus gufta 
no rcaui 9 in (iua * in l P 3 iudiciu oim fapop. (poed ©iligenf eft aduerrendu q> nifi btc fen 

ducit boiem ^uftus regulcf g imperiu i onis inducit boiem ad mulra mala.jMimo incel? 

ad mfra pera ^ ccri * obnubilat.W^ter fumofitares c;bo# ad cercbp afcendetcsupm cerebm 
l^zimo P rur bif t ratio impedif z beberaf circa fpualia. *£Iii fetis ^Tbo.in tj.tj.q.nMr. 
* itj.6c;q> ©novicia carnalia.f gula z lujturiaipiiftur circa 6lccratces tac^abo^t 
vencreo^/q funt vcbemeriflime tnf oes corporales ©elecratioes.t io gbec vicia 
iuretio bomis majtime applicaf ad cozgalia.t g olcqns ©ebiUraf ratio bominis 
circa intelligibilia.^agis aurg lujttiria cp g gula:qnro ©clectatioes venereozu 
fut vcbemctiozes c^cibo^it ideo eje lujturia ozif cecnas meris q qfi totaliter fpi 
ntualinbono?; cognitiouccjtdudir j£t gula autc ozif bebetudo feofus q reddit 
boiem ©ebile ad bmoi iiirelligibiliaj>£t ecotrarto ogaorite^fiires.fiabftmecia t 
caftitas majtime ©ifponur boiem ad gfecfioncinfdlectualis ogatiots. y\fi ©icif 
jg>amct'.j .ca.cp pueris bis*f.abftinentib> z ?tinennb> ©cdtt ©eus fcicnria z ©ifei 
plina in oi libzo z fapiftia^l^cc^bomas.l^inc ^arc 9 tulli 9 in libro ©e fener/ 
ctuteoicit fic.Jmpcdirem pfiliu voluptas rominimicarac mentis vtita©icam 
gftrmgir oculosrncc babet vllii cum ibfute comcrciu./£t ite^ ait ibidem .©mi* 
. ne em 'fblaro cfcam mal©£ appellat voluprarerqp ea videlicj bomtes capianf vt 
Sc©o pifces.JTSecudo guftus nifi g ratione fuerit regularus:©ebilirat z eneruar me 
mozia.^o 3^ieron^m 9 ad j0zifogonu monacburepfa incipit. &M circa te affe^ 
crus meus finita inqr.Cum faruritare fucccdir obliuio radiu nefeitura quid cufl 
piat <^diu memoziam rcuocauerit efuries./6t adl^epotianum ©e viraclenco^ 
epiftolaincipir.'|berisame'Bepotianecbanft'tme:©icirfic.^>u!crc©iciturapud 
grecosit nefcio apud nos equerefonct *fMngtiis venter no gignit fenfum renuS 
3fidozus qnoc^ in.tj.fibzo ©efummo bono.cap risita mqiut.^am z pbi ©ijte/y 
runt:cibandus eft venter vt corineatanimamo vrcozrumpat. 0ui nimis cibi» 
vtumur:quato magis ventrem pafcuor.-ranro amplius fenfum mentis obtundi 
dunt.^Bam ;uk faruritas nimia aciem mens obiudtningeniumqjbebefcere fa^ 
cir. 3f>*,erf io guftus fi fuerit inordinatus inarat ad lujturiam.27mc 2r)icron^ 
mus ad matre z filiamzepiftola incipit idctulit mibi qdamfrarer e gallta ; ©icic 


De fenfa tacttis IFoxxxxm 

inter epulae femafpudiriaa.Cead i£ufl©ebiujfrgtne cpl'a incipit. 
Sudi filia z videiita indr.Sicjd iracB 1 mc P c dTe ; ft ejtperto credifif? pmu 
moneo :bocobreft:oz:vcfponfa cbzi vmiip veneno fugiar, bec aduerfusadolefcc 
na pma arma funr oemonu.2oec :£>icronvm 9 .i£r irep in eade epfa ait. ©inuj; 
z adolcfcenria ouplejcmcendiu voluptarie. z£tia X}ieronpn 9 prra gouinanum 
ait.£fus carniu 7 potus vim vcrrifc^ faturitas femmariu libidinis eft.t gfifi. 
in.tj.li.Defummo bono.c.jtltjata oicir.pzojtima cft; ventri libido ficut loco fic vi 
do, ©biem ventris cura ibi z eop q circa verrem funr^dma. gnozdme nan<£ 
membzop gemralia ventri lungunf.^uc^ vnu eje bis imoderate reficif ali6 a4 
Iujruriaejrcitaf.^>ec3fido: 9 fji0uarrofi guftus no fuerit regulat 9 abbzeuiac 
yita bomis. 'Baxter nimia repletione cibi z potus caufanf multe egrttiidmes 
incozpebumano quito abbzcuiafvita.l^ineXeo papa in ferjtione.vitj.oecimi 
mefis 4 incipifjiCu oe aductu regni oei:ica in4r, Quotidiano em Dilectiflimi ed/ 
pimento^baf podfarierareacic metis obtudi.cibo^ nimierare vigoze cordis be 
berari:ira vt filectatio ededi etia cozpo^ ptraria fit faluri nifi rd obreperatie obfi 
ftat illecebze.^ec ^Leo.gceru circa mediii eiufde fermois ira fubiugit idej Tic 0 . 
jCu vniuerfa vicia p prineutia Ddtruanf :z 4 c <jd auaricia firir:4cqd fwpbia am 
bit:quic4d lujturia pcupifcit.bui 9 pruris foliditatefuperefiquis no irclligat qu 
tuj nobis p ieiunia pferaf.:bec2Lco z 2^ieron?m 9 ad TRufticu monaebiu epi/y 
ftola q incipit. *Bibilcb 2 iano felici 9 :ita in4t.^)odic 9 z reperat 9 ciba z carni et 
anime vtilisefi:.i£tia iCbr^f.oe nocumctis but 9 fenfus fic air.^ccp em aniefo'/ 
li fedetia ipi pozpi Delicie fut nociue:eo q> cozp 9 ejt fozti fit oebilc:ejc agili graue:ejc 
fo:mofooefozmc:e]tfano egroruiejciuuene antiqim z veteranii:ejc viuo mortuu, 
2}ec /Cbrv^t^^oprerea j^ccfi.jcjtjcviti.ca^r^roprer capula mulri obierur:<} au 
te abltincs eftadtjciet vira.fj^uinto fi gult 9 no fuerit regulat 9 oifcrerioe: oes 
actueioes gefttis Deboneftac :z tande ad oia vicia oifponit boiem.^am cerruin 
eft q*p imperiuronis mouenf tregulanf oia mcbza.fcdcup nimia fumprionem 
cibi z pot 9 ro fuerit obnubilatartuc fequif qda oeozdmatio m cjtteriozito geftiV/ 
bus q bomies ad rifum,puocat:ra in inccfiu q$ in loqla z in opati6ito.2}inc i5:e 
go:t 9 ,^ominategulevtcioomeq6bomiesfo:riferegerurpdiinr.i£foum vcu 
ter noreftrtngif fimulomcs faures obzuunf.gd faleri 9 majtun 9 m.vj.li.ca.|. 
De pudicicia.poftqjoe metello ciue romano uarrauit# vjcozem ,$pziam fuftepy 
cuflam interemitieo q> vinu btbifler:ita fubiungir.<oane queeun^ femina vini 
vfum immoderate a$petit:?£rutitoomnitoiamiam claudit:? Delictis aperit, 
2^ec faleri 9 , i£t ideo 3fido; 9 tn.tj.libzo De fumo bono.c jdij.fic ait.^Hcmo pbc 
Dommari ceteris victjs nifi pus inglu uie ventris reftrinjcerit. 'Hec quiiq^ facile 
poterit a femetipo fpus immudos ejcpellere nifi p abftmentia gule. 4 uc em boV 
ftes 4cjtrra nos funta nobis fom 9 fupanf:c|uado pus que intra nos funt vicia 
Cjttiguunf.^am fruftra foris agit bellum 4 int 9 babj piculu,2r>ec gfi^.£jcDi^ 
ctis patet dc fenfu guftus 

f X&z fenfu factus 

‘©intus fenfus cozporalis Dictf tactusiqui fm magml Hlbertu p fo> 
q rumcozpus Ditfunditurieo q> rorum cozpus edrangibilito cofi-ituitur. 

gndozusetiainin.ti.libzo.iSt^mofca.pmoirainquit.^Iactusaipel 
latur eo cp prractcrr tangat zper omnia membza vigozem fuum afpergat.^aj 
tactu pzobarnus quicquidccterie fenfibus iudicare no pofiumus.gdeo fancrus 
Sibomas in pma parre.q.ljcjtvj.arri. v. Dictt.q>altj fenfus fundanf fuper tactum 
Sdojganumaute tactus requirifqpfir medium inter prrai ia que fini r calida ec 
Frigida:bumida z ficcai-z funilia:quo:um effc tactus appzebefums.fic em eft iti 
porctia ad cotraria ? pot ea fentire. ©nde quatb ozganum tactus fuerit magis 


0uarto 




©efenfu 


reductum ad cqtialftarc complejttoisrtanro gceptibflfo: erit factus. £tq: cbz us 
babuic cozpus in rummo optime coplejtionatu acpifpofttu:eo qp cozpus eius fu 
it fozmarum miraculofe oge fpufla neti. ideo in cbzo majeime viguit fenfus ract 9 
*Ham illa quep miraculu funt facta :funt potioza ac mclioza bis q fiunt p natu'/ 
ram:vt ejeemplificat jCbz^f.oe vino q $ cbzs oe aqua eduertte cum efier in nu4 
pttjs*£jc bac rone^pbat fanet 9 SEbo.in.iij.parre.q.jtlvj.ar.vi.q» oob: palfionis 
cbzi fuit acerbifftmus.0uia cu in cbzo eet in fummo viuacitas racrus ?fijc 9 fu4 
it in locis ncruofis z majcimcfenfibilito.f.inmantto? pedito.qud aceibiratem 
augebat prtnue pond 9 cozpis pendens fup nudos clauos. Jpa qcp Diuturnitas 
paffioisjqz crucifijti no ftarim moriuf ftctir qui gladio occidunf.ffScd nota u 
fm magnu Blberru.tn li.jctj.oe aiualib).tracra.itj-c.ij.q> caro n eft pmu inftrumS 
tum fenfus tactus:fed poti 9 neruus q eft intra carne. i£ft aut neru 9 vt 6t ipe ^ll 
bertus i pmo lib:o oe anialib^tractariMtj.c.tviii.fubftantia vifeofa a ccrebzootf 
recta p cozpus vt p ipm fenfum ? motu largiaf co:po:i,£tparu injra ita fubiun 
wv 02 icu'nc gir.Sciendu eft aut ncruos abfq? oubio a cerebzo oiuidu 0ms cm.pueniur f m 
ramis ° fuas ozigines ad pelle q cercbzum circudat z oiutduntur m ipam fuis oiuifioito. 

3 nferi 9 tn o:tus olm eft a cozdc p fubftanria neruofam q etia a cozde venit ad cc 
a*,.* rebzumzejc q panniculi cerebzi gcneranf.Ibec Slbert 9 £um aure fintpuo gene 

Suf * ra tactus.f.inrcriuo z ejtreriusiqz tefte Jfido.aut ejttrinfec 9 venit q6 feriat:auc 
Wiu» intus o:itur*3dcirco tactus ejtterioz maxime viget in mantto;quia ibi cocurrit 
mulrirudo neruop quifunt inftrumenruractuerytoicrueft.pzecipueau^ yigee 
tactus in pulpis oigito^ivt otcir £bomas in.iitj .libzo fiua 9 -.oift»jttiq.vbi mo> 
uer oubii^^trupuemenreroererminenf partes cozpozis bumanirin quito oa 
tur olcu ejttrem e vncriois.2oinc etia pbus in.tj.li.oe ania.? fetus £bomas i co 
meto fup eode oicut:^ guftu z tactu babem 9 cerriozc oito altjs atalito. Jjtey fan 



trnu Domin&iusfignileftu, . 

tkleccus q.li.oeaiua.2oec£lx>mas.tbzoprereamagn 9 Slberc 9 m.tuq.li.oe atalitoitra 
cratu.ij.ca.tj.oicit.2r?ominc babere man 9 figuu eft qp fit pluris mtellccc 9 ceteris 
antalito z m atozis ingenq.gdeo pgruc a natura a cccpit ozganu man 9 pueniens 
plurib) motito z opatiotto omnito altjs ammalito. £t ideo man 9 tz ozganfi 0 vt 
ganop:qz facit omnia inftrumcta:? eft loco omniuinftrumcntop. ^n gfidoz 9 
in.jtj libzo £rvmof.ca.pmo tnqr. laniis oicta eft cp fit totius cozpismunus. 
•^ota oe oiO/ C y^ cibu ozi mimftrar.ipa opera f olaarcp oifpenfarip eam accipim 9 z oam^ 

pone manuu jhy CC 5^. ^ ^ancranti 9 in libzo oe opificio oeiiad ^ememanu auditozc fuu.c» 
r.ita inquit. €>m id oica oe mantb? ronib? ac fapierie mtniftrtsrquas folerriiTim 9 
arrifet plano ac modice concauo fmu ftctas:vtfi quid renedum fit a parte pofltfi 
infidere: l oigttos terminauit: in quib? otfficile eft ejtpedire: Brru ne fpectes au 
vtilitas maioz fir.T^am z numerus perfect 9 ac plen 9 t ozdo ac gradus oecentifii 
fimus:? arnculozum pariu curuarura flejtibilis z fozma vnguia rotunda conca-l 
uis tegminib? oigiro?- faftigia compb^^dens arefc firmas: ne mollitudo carnis i 
^ -e tenendo cederetimagnu pber oznatu.l^ec Xactanti 9 .3ftc igif fenfus ficurtno// 
per tacturi* c ft. ira c ft rollicirecuftodiend 9 .alioqutn boiem ad multa peccata pei^ 

unt mtra pec picar/ g am per mam ,9 m quito pmajnme viget tactus pcutim 9 :,pjtmiu occide 
mus:vulneramus ac verberam 9 .? fera p tactum furta z rapinas comitcim 9 ;? 
mala plurima opamur.gdeooomin 9 ^trafimilcs ait p £faia.j.ca. ^>an 9 cm 
veftre fanguine plene funt.STactus etiam impudicus aut immud 9 vel eje libidie 
eft valde piculofus ac mo:tiferus.3? paul 9 j.ad£ozinrb.vq.ca.ait. OBonfi eft 
muliere no rangerc,£r %cuit v.c^lnia q tetigerit aliquid immundu rea eft et 


tactus jFoxxxxim 

peliqutfi l£t i6ccl'i.jc^.c3.0ut tetigerit picem inquinabif ab a illinc Cfaltj* 
capt'o 6: fic^ecedirc recedire;ejeite mdejpollutuj nolite rangerejcjtirc De medio 
eius;mudamini<} fertis vafa 'oni.Tyec ibif ECogira § quot z qnra g ©es fenfus 
cozpozeos gperrafti.qz vt ait 3lidozus m.tj.Ubzo De fumo bono.ca.jtjcVitj. 'Beq? 
em aliunde peccamus nifi vidcndo:audiendo:artrectado:guftaudo aregrangen 
do.^dco oicif 2^iere.i]t.cap.Brcendic mozs g fencftras noftrasungrdfa eft do* 
mos noftras.*Hota q> funt in cozpoze bomis Decem fcneftrctefte 3 fido. 3 n Jn cozge bo 

ma feneftra bo jl?ba p:oferr:aerem fufeipie z fpirat ;cibos guftat z fumir.Sn Dua m is fnt Deci 
bus feneftris viderpzope z p:ocul.3n Duab> altjs fenelfrisaudicbotfa z mala, feneftre 
3n ouab? altjs odozac z fpirar.3n ouab> mferiozito no neceflaria cozgi emittit, 

^ecitna feneftra vmbilic 9 nominaf d ventre oznar.fpped magn 9 Doctoz Bm 
btofius fcnfuu noftr©# pzonirarc ac facilitate ad omne peccaro# miferia inrelli* 
gens in libzo dc fuga icculi pmo ca.Sr fic.*Ra qs inter tot palfioes bui 9 cozpozis 
inter rantas illeccbzas bui 9 feculi tucuarq$ inremeratu f uare por veftigiil, 
fpejciroculusrx fenfum meris cuertit.Budiuic auris z interionrinflejeir. 3nba// 
lauirodo: z cogitatione impediuit.0s libauit z crime reddidit.3Cacc 9 ptigir z 
igne adotemr. 'Jntrauit mozs g feneftrd s>i,cit,$pbcra. ^ncftra tua e ocul 9 tuus 
<5i videris muliere ad peupifeendu ea.inrrauir mozsfei audias fm6es meretrt 
cios.itrauit mozs.Su lujturia fenfus tuos capiatrpenetrauic mozs. j£t io cj vult 
afeendere/no leta feculuno amena.no Ddecrabiliazfcd plena Dolozis t fletus le// 
quaf .2£>eli 9 eft em ire in Domu luet us q$ in Domu gaudtj. ^enu^ nec Bdam 6 
paradifo oefcendifier nifiDelectarioeDecept 9 dTetttSulcre igif ^auid<J pericu$ 
lofos bommes etiam ipo ai pe ctu fuerat expertus/ beatum illum Dicit cui fpes 
©mnis in Dei nominecft.^ecBmbzorius. Ctiam 3ftdozus vir crudinflimus 
ac fanctilfimus Delentibus cozpozeis loquens in pmo libzo t fummo bono.ca. 
jtjtv.ica inquit. Sicur pcellunr fibi cozpozei fenfus Diuerfirate locozmira fibimec 
z virtiite fennendi pccllunr.nam pzeftantioz cft odozatus fapoze z pofirione to^ 
ci z fennendi longinqutrace.&c aims odozatu. longius em audimus q$ odoza* 
mus.Ctfic oculi aurito.longms em videmus c& audimus.Bmmus aure z loO 
co z merito bis vmuerfis fenfib? fugferf.3n arce cm capitis pftiturus qb illi co: 
pozaliternoatringunnifteinrellecrualitcr loructur.Smplinscjeccllitoculozuj 
fenfus ceteris fcnfibus.Ciuadoqmde que ad alios gtinent fenfus inde Dicamus 
veluti cum Dicimus.^ide quomo fonat: vide quomo fapir.fic z cerera.0iuem* 
admodum oculus ita z animus cetera viderzfefe no intuetur. Bliarum em rcru 
OtiSines fpecics z magnitudines gficit.^e fe aut tata veri ignozaria inficif :vc 
in bis oib? nibil certi 9 ptcplef.l^o <5 miraris fide# altitudine z mai is^pfundita 
ce:animi rui ab^flum inrra:t mirare fi pores.Ibec 3 C c fic patet q occurre^ 

rut feribenda dc feufib? cozpozcis 

C&e tn'b> ^tutib? tbeologtds q animi rationalem 
Diriguntin fumma trinitatem. 


O Bes qqj States tbcologice funtebaro coi 

de meditandarquia g illas anima noftra ferturin fumma trinirare fm 
tria appzopziara trib) gfonlsara q> fides Dirigit in fumme ve# creden^ 
do •: alfenticndo.Spcs fio in fumme arduum innitendo t ejtpecrado. 
Cbaritas aut in fumebonu Dcfidcrado-r amado-xCtia be ^tutes bnr act 9 ^>:ios 
fmquos Differunt in ter fc.^a fides facis Dcoa(fentire:fpcs in bopfiderercba 
ritas facit Deuamare®3re# Diffcriit rone obiecti.^a fides c circa ve#:fpcs cir 
ca arduu:cbaritas circa bontl.ffCc oifferue rone elfcct 9 :qz fides i ptiri Deu fe^f: 

u 


IDc quattuo: xniTiiribus 

' fpes incetu comiraf:cbariras pennifer amplc)taf.g]“i£onrcqnter cogita #pctl 

q ojponunf flpcurito theologicis fm fuu gemis gramoza fune cereris petis, teftc 
fero ^bo.m.q.tj.q.jr)e.3niij.0|ponimf aut prurit» theologicis anfideliras: bfe 
fperatio? odiu oci. *^ctm aut infidelitatis^uemt ct eo q> bo ipam Dei ^itarem 
no credit. 0 diu £o Dei,puemt eje boc cp volutas bois: ipi Diuine bonitati ptrari 
arur.igiefpatio aiit ejt boc,pccdir:q: bomo no fperat fe bonitate Dei participare. 
&iblara_aiit fpelabunf boies ivicia atj a bonis labonto retrabunfivt bt 5£bD 
mas vbi s. tf^^dtirco Bugu. eminctia pariter ac necefikarc ba?, triu ^rutum 
ondens inq JuDeooctrina cb:iana:quafi in fine lib:i:br fic.^Dtubat aut fides fi 
Diurna?- fcriptura? vacillat auto:irae.$>o:ro fide titubare cbariras etia ipalati 
guefcir.^Bafi a fideqrcjs ceciderit :a cbarirate etiam neceffe eft cadar. 'Bo em po 
tcft Diligere qb no credit. *£>o:ro tfi credit z oiligitbnagedo z pceprisbonop 
mo?, obremperado efftcitvt etia fperer fe ad id qb Diligit effcvcntu?. 3 racp tria 
bec funt quito z fciaois ?#>betta ois militat fides:fpes:cbariras.05 fidei fuefl 
cedit fpes qua videbimus:? fidei fuccedit btitudo jpa ad qua puenruri fumus 
Tf aus cbari/ autiftis oecedctitoaugebifporius.Soiemcrededo Diligim 9 qb non vi 

rarift 4 ' dcmusrqnro magis cu videre ceperimiis./£rfi fperado Diligim 9 q nodu puenifl 
mus:qnro magis cu puenerimiis.^nter tcpo:alia cjjpe z erernlaia boc mrereft 
q» rcpo:ale alicjd plus Diligifantecp babeaf.^defcit aiit cu aduenerit.^o em 
fariar anima cui vera z certa fedes eft etermras x6rcrnuatarderius Diligif ad 4 
cpru q$ oefideraru. /£c paru infra fubiungic fic.^omo iracp fide fpe z cbaritate 
fubmjtus eac^ incoculfe retines no indiget feripruris: nifi ad alios inftrucndos 
3faq? multi p Ixc tria in folitudine fine codicitoviuur.^n in illis etia arbitro: 
ia impletu eflcqb Dictu eft.£ 5 iuexpbetie euacuabuf.fiue ligue ccfl*abur:fiue fcia 
.Deftruef. /£t paru infra bt fic.300 at manet fides:fpes.*cbaritas:ma bec.^a 
io: autbo?, eft cbariras:q: z cu$ qfq> ad eterna pueneritDuoto iftis oeccdcnrito 
cbaritas auctio: z certio: permanebir.:bec Buguftinue. i£t fic patet De virtu'/ 
(ibus theologicis. 


quattuo: virtutibus cardinalibus. 

mr ^rr r IRfuper virtutes moialeo funt etia tota me 

-Ifo re rememo:ade:q: teftefcro^bo.in.l.tj.q.ljtvi.ar.iq. inrnfioneadp:i$ 
^ mu arg.magis necefiarie funt ad vita bumana $>turito intellectuali to 

<n ‘«ut?* * M ^ fl,nt magis pmanentes cp inrcllectuales^ter ejcercitiu eo?, in bis q 
/ Cfin« ad vita coem.^ominanf aut ifte faures Diucrlimode. 'Ba aliqnDicutur 
mol ? e6 no |t | it£S mo:alcs:q: in eis tota via mo:alts ^fatur.^icutur eria cardina les:q: fi 
mmaturoi'/ (uro ftif tvcrr if in cardme:ficin bisftruritoregif tora vira bois.^oianfaliqn 
uerumoae. ^ fufcg polinceiq: in bis ozdinaf vita ciuilis./6cia oicunf ^tutes bumaneiquia 
bumano ftudio ad^runf nifi Diuimt^infundanf. 3^0 vr fiat Diliges Difcufiio fi ^ 
ue etaminatio peto?, rememo:ade funt fctutes mo:ales: qru finis eft bonu3 bu 
manu.i^t dc<id penites inuenerit Deliqlfe Deteflef. ff^unt igif £tutes mo:a'> 
les quattuo:. f.p:udetia:fo:titudo:reperatia:iufticia.3dqs cetere oes reduciif 
vt bt 4Tbo.ii). ij.q.in fine^logi etufdc lib:i. iftas at qrtuo: ^rures initruif 

bomo in agibilib) ? ?rra vicia armaf.^a § ad feipm bo inftruif p paidentia;:? 
q adpjtimu p mfticia.iSt armaf m^fperts p reperantia: z in aduerfis p fo:riru 
dine.Jdcirco refteSug.^uidetiapfiftir in eligedis:fo:titudo in roleradis: iih 
peratta in vrcdis:infncia in Diftribuedis.([/Tt ite?, 3 ug.^:udctia eft in pca^j 
uendis mfidtjs:iiifticia in fubueniedo mifens fomtudo in pferedis molcfttjs:te 
peratia m cocrcedis Delectatioib? p;ams. jECt ad maced0niuBug.ait.3n bac 


cardinalibus jFoxxxxv 

Vita ^tus no eft nifi Diligere q$ oiligedu eft.^d Diligere pzudecia eftrmiUisin* 
de^uerci moleftijs fomtudo eft.-nullts illecebzis tcperaria eft: nulla fupbia iut 
fticia cft.f] Scb 5 Smbzo, iufticia eft in affectu:pzudctia in itdiccm : fomtudo 
m £ffccru ircperana in vfu.^ota ergo q> mens humana refte Bug. no por babe 
re regnu ^rutumifipue ejccuflcrir iugu viciop.i£t fic airloiero.ocs fautes libi 
bcrent vt <j vna caruerit oib careat.4 vna baber/ocs baber.Jdcirco bas fen 

retiae 2iiiguftint 7 ^eron^im pulcre ac Dilucide oiiditiSteg.in.jtjt^li.mozal*, 
c.j.ric Dices. 0uifqe ^rure aliqua pollere credif :cuc pacifer pollet cum victje cjc 
alia parte no fubiacer ♦'Ha fi ejt alia vtcijs fubdifmec boc eft folidu vbi ftare jw'/ 
rabaf.^naquecE em virtus rato minoz eftqnto oefunr cetere.lia fepe qfda pu 
dicos qde vidifle nos pringinfed no builes.i0uofda $0 qfi bumties fed no mife 
rtco:des.0uorda qfi mifericozdes:fed nequacp iuftos. 0uofda £0 qft iuftos: 
fed in fe potius c^ in ono ofidctes.i£t cerru eft q: nec caftiras in eius cozde na'/ 
tura eft cui builitas oecftrBec builitas natura eft cui mifcbia iucra no eft; quia 
nec Debet humilitas Dici q ad copaflionej fraterne miferie nefcit inclinari. *Hec 
mifcdiavera eftrque a rectitudine iufticie ejtiftit aliena. *Hec iufticia vera eft q fi 
ducia fua no in ?dtto:eoim:fed in.fe fozrafleaut in reb pditis ponit: qzoii a cre 
atoze fpem fubtrabit ipe fibi pncipalis iufticie ozdmc pucrtir. ^na iraqj 
ne altjs:aut olno nulla eft aut impfecra:vr em fic qbufda vifum eft Depmis qt* 
ruoz ^riitib? loquar.p:udecia:tcperatia;fo:rirudo at<£ iufticia :cato precrefunt 
fingule qnro viciftim fibimet piuncte,^Mfiuncte aut pfectedfe nequacp pnt: q: 
nec pwdccu vera eft q iufte teperas 7 foztis no eft:nec pfecta teperat ia que foz 
tis iufta 7 pzudcs no eft.nec foztitndo integra q pzudes teperas 7 iufta no eft: 
necvera iufticia que pzudens foztist temperans non eft.licc iSfcegozi^.SiccB 
patet De virturibus mozalibus. 

f E^e feprctn operib mifa&ic cozpozalibus. 

•ytteruiB opera mifericoiclte funt oiligeter 

■ f»rememozada: qz nulla £rus fic ejtrollit ac comedat cbuanu q$ mife* 

\ A rano c ^ nt ^ ris * nuI ^ maioz Dignitas ad cbziane religiois oznamc'/ 
^-''Hu.nulla fablimio: pras ad^iriarioncpcrdp.nulla ocm<£ Jtusfic 
robozatDeicultozes q$mifcbia.l}inc glo.Smbzoftj fnpillud.j. ad.^im.v.ca* 
|Metas ad oia vtilis eftata inqt.0ie fiima cbziane religionis in mifcSia 7 pie'/ 
tatepfiftit.^jdcirco in illa tremebuda Die vlfimi iudicij.tefte^lugu.in lib. qn'/ 
quagmta bomelia?.. tacebit Diis 'SJefus oia recte facta iuftozu: 7 oia mala iniqr/ 
ru:t folu laudabit elemof^na^ fecudirare 7 Danabit ariditat c./£in 9 ro in boc e: 
qz vt Sugu.fubiugitoia crimina elernof^nis redimunf;fi tn mozes mutauerj. 
$>zopterea p os jfritatis bz nobis ^attb.v.ca. iBeatt mifericozdes qm ipi mi'/ 
fericozdia pfequenf.^up q $t TRemigius. 2£>ifericozs t>i qfi rniferu babes coi 
qz altcri 9 miferia qfi fua reputant De malo alteri 9 qfi De fuo Dolet. Hilarius qj 
fup boc paffiiata inqr.Jntatu em De 9 beniuolenrie nfe in oes Delecraf affectu: 
vt fua mifcbiam fit folis mifericozdib pftat 9 .^r Sug. ibide 6t fic. 3Bfos aute 
6r effe q fubueniilt mifer^.-qm cis ita repedif: vr De miferia liberenf. fequif, 

ipi mife^iam pfequenf. /£ti a 3ug.in fer.jtlvj.ad eremitas: 7 eft pneipiuj 
rmois:Dt fic.Jres mei cbariftimi nuncB recozdoz me legilfcmala mozre ptjffc il 
lu q Uberer in bac vira oga cbariratj vel pietatis voluit ejcercere.loabet em tnft 
ros irercelfozes pius bo: 7 ille q opa cbaritatj ejtercet hilariter, i^uid ei De pqs 
boib Dicere porerim 9 :nifi id q t> freqnter legimus.0pa ei illo?, fequunf illos. 
>>ccB«g*3te?, Swsu*oefm6e Dni in motc:air.3Bfi ilii 4 fubueniur miferj.qm 


•f3e.vii.ime operibus 

eis repcdtfjvt p mifcricozdc onin oe miferia liberenf. 'Ha idtpm videt iuftu vt 4 
apoteriozeadtuuarivultadiuuet infericze m qeftip^ porcno:.bec3tig.^ua^ 
uis § mifcfra fitoino paupib? cbzi e,cbtbcda:i£>cbet tii pmdce bo pus fibi mifefl 
ri z copati.Sed quo id fieri oebeat ondir pptilcre mozalis oocroz I 02 cg,in.jtijr. 
li.mojaf.cljtvj.fic oiccs.Ha multipjtimis fuis qfi oga mifcdic impendunt: fed 
luiufticie facta no Oefcrur. 0 ui fi |i?acirer^jtimis mifcdiaj facere ftudcr fibtjpts 
pus oebucratiufte vmcdo mifereri. fcrtptu eft.2£>iferere aie tu eplaces bo 

f[ 0 ui g mifereri vult^pjcimo a fe trabat nccefie eft oztginc miferadil Scripru 
naq> eft.^tligce^p^imu ruu fic teipm.ighio § alteri miferendii pus eft:cj adbuc 
iniuftcviucdo fit impius fibimetrpi. p qnda fapienrc bi. 0 ui fibi nequa eft 

cui bonus erit; Bd ejcbibenda djjpe mifcSiam vt indigento plene ejtreri 9 valeac 
g)uo fuf ew fmpcdi:ouo fibi necefiaria ogruur.t.bo q pbcat? res q pbeaf,S5 loge incopa^ 
mofyne gtn rabiliter melio: cft bomo q$ rcs.^ui itacp indigcti^pjcimo ejcreriozc fubam piet 
fc5 cozpaUu? betrfed vita fua a neqcia no cuftodit rem fua oeo tribuit: z fepcro: boc qb min 9 
fpualiuni eft obtulit auctozi:? boc q 6 maius friautt innjrati.bec £5:cg o. f£/Cu § ad falu 

te nram t>uo elemotyna# genera;fc3 cojpaliu z fpualiu fmtomo neccflaria:oifcu 
cienda funtpmo opa mifc6icco:po:alia q feptenario numero a ronc cogere arc$ 
a fetis patrito oefignara funt. 4to obiurgatio acerrima in oieiudictj a rege 
^zimUJti regii 3efu cbzo fitr ptra pcrozes.jf £>:imugopus mifcSic cozpalis eft vifita# 

v re infirmos:ad qtipuocamur multipfr in fcpruris fetis fignarcr i£cci.vtj.c.vbi 

6:.*Bo te pigeat vifirare infirmii.ejcbis em in oilectioe firmaberis. z 3fac.j. ca. 
iReligio muda z imacu.apo oeutpzej beccft. ^ifitare pupillos z viduas in tri 
bulatioeeo#?imacularufecuftodireabbocfcculo. f[ScfSmopusmifc$ie eft 
cz* “vium P ocarc qb bozramur p Salomone tMouer.jtjcv.ca.vbi bt. Si efu£ 

i^ccuaum nent imimcU 0 cu 9 ciba illu:fi fitir oat ei aqua bibere.pzunasem pgregabis fng 
caput eius z oiis reddet tibl.bcc ibi.2}inc ^icro.in.itj.lib.fup parabolas Sali 
lomonis fupbocpafiurita atr. ‘^erpzundfup caput ei 9 :ardo:ccbarttatts in eo it 
de eius fignifiear.^it em nonuuep vt inimicus crebzis vicrus bnficijs odio# ri* 
goze emollito calotc in mete ebaritatis ejtcipiat:ac oe inimico amic 9 fieri:*t euj 
cjuc iniuftc oderit redamare incipiat.bec >>iero./£t ^itas 2^)af.je.ca.^uicu(^ 
potu oederit vni eje mimis iftis calice aq frigide cm.amc t>ico vob no pder mer# 
cede fua.^^ertiii op 9 mifcdeeft cibareefuricntcsadqb ejcciramur p i£fua. 
Trt{um Ivit) c.fic.fragecfuricnti pane ruu z egenos vagofq$ induc in oomutua.tSTo* 
gerrium bie.iitj.ca^ir fubftatia tua fac elcmof^na t noli auerrere facie tud ab vllo pau$ 

pere ira em fiet vt nec a re auerraf facies oni i^c ite# ibidej./SlemofYna ab orni 
peccato z a mo:teliberar etnon parief ania3 ire in rencbzas: fiducia magna eric 
co:afummo oeo elemoiYna omib? facietib? ea.gf 0uarmop 9 eft redimerein^ 
carceraros ad q b ejtcitamur /£aft.iit;.ca.fic.2Libera eu 4 miuria patif t>e manu 
©uartum fupbi.Ct Hmb.in li.oe oifictje.c babefjttj.q.q.aiiru:6r fic.0:n at 9 facro# rede 
ptio captiuo# e.i£t vere illa funr vafa peiofa q redimiit anias a mozte. 3We ve<i 
nis tbefaur 9 eft oni q opatur quodfanguis ei 9 operat 9 eft.2}ec ille.ff^iutuj 
Quintum °P uS mifo&ie cft regere nudos Sd boc boztabaf SCobias filiis fuum oi. ^Tobie 
iiq.ca.^ane ruu cum efurictib? z egetib 9 comede.t t>e vcftimenns ruis nudos 
tege.? i£faias. lvip.ca.£u videris nudu operi eil tcarne rua ne oefpejteris.Sd 
id bozrabaf^oan.baprifta qfi incepit pdicare.^uc.itj.ca.bi. 0 mi b} ouas tuni 
eas oer no baberi: z 4 bj cfcas fifrfaciat.f]~Stittu op 9 iniTc&e eft colligere vel 
recipcbofpires. 2ld boc.puocamur ejteplo fanctiffimi patris noftri Sbzae qui 
Sectum valde mifericois fuit pegrinis.^am bi iSene.jcviq .ca. cp Sbzaam fedebar in bo 

ftio tabernaculi fui in couallc mab:cin ipo feruo:e oiei. Sup quo 'Ricolaus oe 
SL^ra oicit :q> 3b:aa bofpiralirace oiligebat;i^o ftabac ad videndi! fi rranfibanc 


fpirimalibus JFo.lxxxvi 

viarozes vr pofier eos inuirare ad mefam z recigccos bofpirio. j£t fignater feh 

debar in ipo feruozc t>iei:qz rali boza folcnr viarozes ad bofpiria occlmarc caufa 

refecriois.Sd id quqcp ejtciramur a nobililfima bofpitalaria cbu fancta 2£>ar 

rbaiq bnic officio amo:e oni 3Jefu foralircr ejepofita ipm cii otTcipulis fuis plutf 

ries bofpirio recige mcrmr^inc gaulus ad TRom.jctj.ca.l^ccefiiratito fancto 

ru comuntcaresibofpiralirare fecranres. i£t ad Ibebzeos.jtitj .ca. /Cbariras fWi 

ternitatis mancae in vob. t bofpiralitarc nolite obliuifci.z£r. j.pc^.iitj.ca. t)o 

fpiralee inuicc fine murmtiraroc f£ 0 eprimu opus mifcbtc eft fepelire mozcuV 

os.^ota bic fm fetm ^bo.in.iitj.fnia^ oift.jtv.vbi qticnt: vt£ ?uenicter afft» c^imum 

gnenf clemofynecozgaleszqdicecfepulrutano .pfitmozruoqnruad fenfujquc 

cozpus poft mozre babeat:,pdeft tn ci fm q> in memoztjs boim remaner, tu qzt 

pfufione moztui repuraf q> in repulrus iacer. tu qz eje ipfo tumulo magis in me-) 

mo:ia maner .3licj eria ad ozadu pzo ipo ejtciranf .'gjn monumentu o: a memo 

ria eo q> monear menrc.vc StBugft.in lib.oe cura jp moztuis.i£jtq pf j q? fepelr* 

re mozruos eft elemofynarqz g boc fubuenim 9 ,pjtimo. 3Jdeo briis 5 Tobias law-> 

dib 9 ejttolltf.oe q legim 9 5Tobteq.cn. i^funcnres alebat:nudifc^ veftimcra pbe) 

bac: z mozruts arc$ occiTts fcpulrura folicitus ejtbtbebar. i£t.tj,ca.bz q> Robias 

plus cimcs ocii rege rapiebat cozpozaoccifozumt occultabat in oomofuaret 

medtjs nocrib? fepcliebat ea.i£ria acruu.vttj.c.babef oe ftepbano lapidaro q> fe 4 

pelieriir et i viri tunozati. 5^>agn 9 q* anromus fepeliuit paulu pzimu beremtra. 

Sbbas pa mirius fepeliuirbonofrium. i^ris quocp iefus madauit frontoni epo 
vt iret ad celebzaduj cjcc^as fuc care bofpirc martbe <$bus et ipfe ons iefus oi) 
gnat 9 fuir inrcrefle.;§©fcpbena5 ab arimarbia er 'Hicodem 9 laudtb? e]ttollurur 
eo q» brificiu fepulrure ejtbibuerut ono iefu cbzo. 0ic igif oifcurrcdojg campuj 
feriptura^ beneficium fepulrure qjplurimu comendaf etp clemofyna acceptaf. 

2^ec igif fepte oga mtfcbte cozgaliaiin 6 verfu cdpzebendurur. ^ifiroipocozci* 
bo:redimo:rego:colligo:condo. 

f[&c fepte operibus tmiericozdie fpirifualtbus, 

^ja officiu mifc6ie no folu g oga cozgalia impendif primori) ct g oga 
q fpualiajtdcirco occurriroubtratio quam fune oga mifcSie porioza z me// 

Uoza:ancozgaUa:anfpualia./£tvldefq?elemofvnecozgalesfmtporiozes 
fpualtto t arguif fic.£lemofvnao:dinaf ad fubuenicduindigcrie.icd cozpuscui Septem ele 
fubuemf g elcmof^nas cozgales e mdigcriozis nature q$ fpiis cui fubuemf g ele 4 mof^ne fptta ! 
mof^nas fpuales:ergo elcmoff ne cozgales funt poriozes fpiialtb 9 . I^zo rclpon// 
fionc nota q> Teprc oga mtTcf>ie Ipualta q erta elcrnof^ne fpuales oicunftfic empy 
meranf.|f|bztma elemor^na fpiialis eft poccre ignozatem.i)eu quot ignozan) 
res egent ooerrina falutis q nefeiut feipos munire figno crucis.qignozat articiK 
los fidei:pccpra oimne legis.ozonej Dnica^tt alia neceflaria ad falurc.^ebem 9 ^ 
g^jtimis nris refte 3 uguft.bona oocere:? mala oedocere arcp ignozatib 9 quid 
agere Oebeatmtimare.(]j0c6aelemor^na eft confulere errari ac t>ubiranti.05 . 

in oandts cofiltjs plurimit valcr vtrepbiras. 'J#irturu pzerogariua:bcniuolcnric ^> ccuncI * 
vfus: faciliraris gra.vnde Snibzoftus air.Sn eum idoneu5 purabo d mibi oet 
cofiluij q S no oedic Obiit mibi eu vaca re credam qui Obi non vacar.ideo 5 Tobie 
iitj.ca.iCbftliu femg a rapicrnnquire.f^lTertia elemoryna fpualis eft confolari 
rifteszcorra paffionc appeririue gris inrer qs marima eft trifticia.^inc -paul 9 Qex tia 
bozrafpelo laros t meftos neprriftenf.ad 5 Lbcffalon.utj.ca.<Diccs. "Bon conrri) 
ftemini fic t ccreri qui fpem no babenr:t fubdtr.^racp pfolamtm inuicc in ifcbis 
iftis.igc ite^ in.v.c.uRogam 9 at vos fratres coznpite inquietos cofolami puftl) 


©e.ViLoperib 9 nue fpuaUbus 

0Mt ta lammes fufcipire infirmosiparicntce eftoreaa ocs. Quarta clcmolVnafpualis 
eftcozrige oelinquctes.oc b 6z ^arr^jcviq.ca.Si-peccauenrm rc frater tuus: 
vade z compe eu inter re * ipm folu.£t £aul 9 ad g5af. vi.ca.^ratrcs -rfi poccu 
patus fuerit bo m aliq Delicto: vos q fpuales eftts bmoi inftruite tn fpu lenitatj 
"Bota cu Dicit in fpu lemraris.f.Dulcircr cozripiendorqz talis bumana correptio 
jnagts,pfiar.^In Seneca ipmo libzo Declemctiaadi^eronccefarci6tfic.*Hul/) 
lu aiual mozoli 9 eftinullu maiozi arte tracrandu cp bo.mulii magis parcendum* 
Sed nota q> in cozrectioe fraterna oebj bo efie mudus a pctd.^inc^arc 9 rui 
liiis^rraSaluftiuair./Carere^zfusDcberoiviciodin alium (Dicere fit paratus 
0uinta Jf Quinta elernof^na fpualis efl remittere offenfas inqnru ^cim 9 peccat i nos. 

36 jtiras 2^attb.jtvii?.ca.air.Scrue nequa orne Debiti^ Dimifi tibi qm rogafti 
me.^one § opoztuit temifereri plcrui tui ficut 7 ego tui mifertus Um.Tyinc 
2£>arcus tulli 9 m £mo li.De ofricijs:$t fic.^ibil cm laudabili 9 :nibil magno et 
pclaro viro Digni 9 placabilitate arc^ clemctia.2£r itep ibidem, iduato fupiozes 
cxc«a^ um9r ^ ro nosgeram 9 fubmilTi 9 .4£Sejtraelemofynafpualiseft fujpoztare in* 
~ firmiratesaliopit mapime in bis q eje infirmitarecomittimf. J^inc fbaul 9 ad 
TRoma.jCV.ca.feebem 9 aut nos fmniozes ibecillitarcs infirmo#, fuftinere z no 
^ ^ nobis placcre./^radiSaf.vi.ca.^lter alteri 9 onera pozrate:? fic adimplebitis 

septima i C gecb:i.f£ScptimaelemojT¥na fpualis efl: ozare^pomnib.^aco.v.c. 0:ate,p 
jnuice vt faluemini:mulru em valet Depcario iufti aflldua.^a ozariois purc(re-> 
fte^uguftinojmagnaeft^rus:? velut fidelisnuci 9 mandaru pagit z penetrat 
q caro no guenir./^t ireru.0:atio fipura fuerit :ft cafta:celos penetrans vacua 
no redibit. 2 ^inc 3 fidoz 9 in.ig.lib 2 o oefummo bo.c.vtj.btfic.^oceft remediu 
ei 9 q vicio#, cftuat tentametisivf qtiens qlibec tangif vicio totiens ad ozonc fe 
fubdatiq: freqnsozo vicio# impugnatione ejeringuit 3^cc 3fidoz 9 .:t}ccfut f d/ 
prej opa fpualia mifcSie q fub boc jbfu Denoranf. £ofule:caftiga:folare:remitre 
fer:oza.£cnora q>fub ly.jfcbo pfulc compbendif Doctrina z pfiliu. f^Bdqftto^ 
ne § qn querebaf :qnam opa mifebie fut porioza:an co:palia:an fpualiarTRefpo 
der fetus :£bo.tii.iitj.fma#, Dift.jtv.vbibac peife tangit qftionem. z£t in.ij.tj.q. 
pjcjtij.arti.iij.vbi fic baber.£6parario iftaru elemof?na# porartedi Dupfr. ^no 
mo fitnpfr loqndott fm b elcmotyne fpuales peminer triplici rdnc.*}Mimo quia 
id q$ ejebibef nobilius efr.f.Donu fpiiale:q6 pemmet cozpali. Sc$o rone ei 9 cui 
fubuenirurrquia fpiritus nobilio: eftcozpoze.^nde ficut bomo fibijpi magis dc 
bet.puidcreqiiatum ad fpirirumqj quarum ad cozpus.ira z pzojdmo magts oe 
betDcelemof^na fpirituali(^co:pomlip:ouidere:queejt cbarirarcDebet Diliget 
re ranqj fcipum.5Cerno quarum adiposacrus perquos? quib?ftibueniturp:o// 
jtimo:quiaaausfpirifualesfuntmdiozesco:po2alibus qui funt quodammo> 
do fcruiles.B lio modo polfunt comparari fm aliquem particularem cafutu in 
qaliqelemof^na cozporalispolTetpfemalicuielemofync fpuali.pura magis ee 
palccndii fame moziente Docendu.Sicur z indigenti f m pbmmelt 9 eft Dira// 
rt cp pbilofopban; q^uisboc fit fimpfr meli 9 fTSd argumcnrfi q p Dare ma 

gis indigenti melius eft cereris parito.fed (T mmus indigens fit melioz ? melio// 
ribus indigeatiDareei melius eft£c fic in pzopofito epuis cozpus babcarplu^ 
res indigentias cgfpir;rus:ramen indigenrie fpirirue funt magis fugiende q$ 
indigentieco2po2iS:S ! cur rligibiliozes funt fpiriruales cgcozpozales Diuitie. 
£t fic patet rcfponfio ad quefrionem.^T^ dictis etiam liquetad purumrq» 
nemo porefi: ab demof^msfpirirualibus ejtcufari quauis ejt indigentia z penm/ 
riaejtcufanpcl^taliquisabelemofvna cozpozali. j£t fiquis Diceret: ^ric^ ab 
clemofjna fpirituali fum eiiam cjccu fandus :quia non polTum confulcre aut do 


©e pjecepttsec. JFoxxxxvn 

ccre quia rudis z ignoras fr,m. !&\ c q falis falrc no p or ejtcufarc qn polfic 
lari rnftcsicozriperc oehnqucresrremitrcre offcnfas: fu^:zrareinfirir»itat*s,p 
jcimi fuirbmoi. 3dcirco cu n valeiu^^rer paupratc eletnofynas cozpozaics 
paupibj cbnornbuercivelimus falrc,pmpros nos rcdde.cad Lrgienduopeitt 
ipualta iujtra pfitiu beati 'p>crn';q in pma fiia canonica ca.ntj. bc fic. ^Jnofqicp 
fic accepit gram in alrcrutru illa admtftrates fic bom Difpefarozcs mmnfozm s 
gre Dei.parj enam q euagelici pzedicatozes z magifti i z rbeologie q Docet ia// 
crd fc^cwra^prer oeii funr Ditiozcs z mulfo plus mercnf cp boies pojcrcs ac oi* 

«ires biiius feculi q magnas pecunias poffidcrac oiftribuur.^r ccorra grani* 
peccat pdicarores euagelici q celeftes tbefauros $bo£ Det ablcondimfrj^ ouuV/ 
res <5 paiipib? cbzi negat cozpales clcmofYuas.lDtnci^ieremias 3Tb:cn.iitj.ca. 
air.pariiiili perierut panem z no erat q £ ozngcret eie.^ec dc feprem elemofY* 
nis fpiritualibus oicra fuiftcianr, 

{[& c repte pceptis ccclefie. 

S&pliue rememoianda funtpiecepta fan 

flj^J^ctemris cccl ie :qz refte &ugu. i^ccPia eftqda forma rori 9 fufttcie? 

■r SK3 »*' coeiusbotm.vn ferus 'Cbo.uij.tj.q, r.ar.jctj.br fic. ^ajcima babec 
®L-JL.a«to:irarceatte pfuerudo q femp eft in oib> emulada:qzt ipa Doctrf 
nacarboUcop ooctof ab eccria aurozttacc babcr.^n magis ftandil eft aurozita 
ti eccfieqjiaurozttati vel auguftioi.-vel bieronvmi vel ambzofg :vel cuiufcucg bo 
croas.bec iCbomas.pzccepta aut eccfie Dei funr multadrer q fepre babenf pn 
cipalia:ad ©bfuaima renenf oes fideles fub pena ped moztalis.fijpzimuj P c ^ 

pcepru eft De cclebzatoe fcftoip. 0Mcuc$ § fecerit aliqb opus manuale Diebus pm ccctic 
cnicis 7 altjs feftis q funt ©e pccpro ccctte cjtrra cafum necelfitat is peccat moz) 
falicer.^icein in vereri teftamcro no folii fabbatii erat in pcepto:fed? alie fote* 
niratcs.ficin nouo reftantero no folu ©nica Dies: fed? mfce alie folenitaces q fi 
gurare funt p illas :eo q ftarus iudaice legis fuit ror 9 figuralis leg$ grcitiijcra tl* 
ftnj pauli. ).adi^o^. jc.ca.2?ec ola in figura pringebac illis feripta aut funr oU 
ad cozrecrionc nram.bec paulus. i£ftaur^fiderandufmiDao.in.tjij.q.c?:jctj # 
ar.titj.in rnfionead pmii argumentu q illud ternu pceptii Decalogi: pernero 
vt Die fabbari fcdficesilfalirer inreUecm eft.ptim mozrale r prim cerimoniale: 
ibo ponif inter pcepta Decalogi incitu eft morale: no inegeu cerimomale.r. qn// 
tu ad DeccrminarioncDiei fabbati:-: ibo q obf uaretDtc fabbari eo q peipifi le* 
ge moYfaicaaudaijarer z peccaret mozrafr. Hzt fic br ^bo.vbi sin rnfioe ad qr 
ruargumcntu.l^bferuaria Dici onice in noua lege fuccedir obfuatie fabbari no 
ejefui pccpri legis Diuinejfed e;c pftirutibe cccfic t pfiierudine jpfi cb ziAni.ftcc 
brnoi obfuano eft figuralis:ficruitobfuatio fabbari in vereri iege: t ibo no eft 
ita arra.pbibirio opandi Dic ontea fic in Dic fibbari: fed qda opa pcedunf in Dic 
Diiicaq in Diefabbari ( pbibebanf:ficDecocrio cibo^ r alia bmoi.i£t eaa in qbuf 
da opib.pbibiris facilius ^{prer necelfiratcDifpenfaf m noua q$ in vereri lege: 
qz figura prinec ad^reftarione picaris qua nec in modico prerire optj.^pa at 
fmfe ^fideracaimurari poftimtp loco z rpc.bcc^bomas.Suntaur vlrraDiej 
Dntca multa alia fefta ab eccfm inftiruta vt boies in vera religioe ac ocuotione 
fundarenf:De qtn oeterminaf De pfe.Dift.itj.^pnunciandum. 

<C^e feamdo pzeccpto ecette. 

f i£cundu pceptii cccfic eft dc obfuaria ietunio^: ibo q frigir ieiunia in * 

fttf ura ab ecctta fine ca ronabili peccat moztafr toties ^neus trafgrclfus 


Depjeceptte 

fiierit. 0 bliganf aut cncti fideles ad ieiunandu tota qdragefima: vr p$ De ofe. 
Duv.9dragef1ma.i6t filY ieiunia qttuo: tepo^:? ceteras vigtliasivr br Di.ljcjtvj 
p roru, 2 ^abet aut illud pcepru mulcas Deciaratiocs 7 ejtceptioes: 10 nota fub 
b:einb? qp nullus obligaf ad ieiumu eccl'ie an vtgefimupmu annu.lRo hui 9 affi 
gnaf a feto ^ho.inai9.fcnre.Dilt.icv.vbi mouec Dubiu^tp pueri reneanf ad ie 
lumuan rnfione ad.itj.arg. bc q> in pueris rcqrif ciLw no lolu adactu nutriti 

ue: f5et iadactuaugmcratiuc#turj:q: De refiduo nutrimen* firaugmcru. £rq: 
tf?tus nature in pueris nodu pualuit; no polfunc fimul multii De cibo affumere: 
q: naturalis $rus illud puerterc no polfetr-z 160 indiget freqnri cibi fumptoe;z 
,$pter boceisnocopecitieiumuDufuntinaugmcco. tempus em augmen' fm 
pbm eltvfcB ad fine cerrtj feprcntj vtin plunb>: qzres naturales no currut fem 
per eode modo:fed vt freqnrer. £c ioo anreboc rps no artanf pueri ad oia ieiu 
nia eccfre f uad i.£5ed q: qnro ad terminu pdicru afpzopinquat: taro fctus natu 
re magis robozafr augmentu co:gis tardiu secedit :cu in pmis qnq$ annis p* 
ueniat puer ad medietate coti 9 augmeti vt pbs bt. 3 60 f m q? magis afpzopin* 
quatadpdictu terminu funr eis magis ieiunia comcfu rada.bec£bo.£)tnc hic 
ro.ad atblctdDe inftirutioc paule filie fiiejepfa incipir.lBrus apfus £aul 9 fcri* 
bit ad £0 £.§c fic. ©ilpliccr mibi maxime in teneris etatito longa z imoderata 
. ieiuma.£]tpimenro Didici afeilu in via cum laffus fuerit Diucrricula qrere .bcc 
epi a 2^ ier o.fr£]ccufanf etia a ieiunio mulieres pgnates 7 lactdrcs q ra fibi cg filio 
tur a uiunio g llU i 0 oiltgcnri cura^puidere tenenfJ^Sifr infirmi no obliganf ad ieiumu: fcd 
no ois infirmitas ejccufac a ieiunio ifj rm illa q tollit afperiru comedcdi. £tiam 
paupes f m £bo.t furandi! in.iirj.fente.Di.jcv. <J fimul bre no polfunc bota co 
meftioniscopcrenrcrcfectione:fic freqnrer egenis otingit qfruftatim elemo// 
fynas qrut no tenenf ad ieiumu. ^Jel ena qn c£ pccdcri necelTirate tm Debilitati' 
funt q> ieiuniu fulferre no piit. JOtinerates cfe 7 labozates ejccufanf a ieiunio 
<05 mtellige fane f m £bo.in.iitj.fente.oi.tv.: in.q.p.q.cjclvtj.ar.iiii.^a bt q> fi 
pegrinatio 7 opis labo: cdmode Differri polTir aut Diminui abfqj ocrrimeto co: 
pozalis faturis 7 ejcteriozis ftac 9 <3 rcqrif ad pferuacionc co:palis vf fpualis vite 
no funr ^pter boc ieiunia eccfie prcrmirreda,6>i aut timneac necefliras : :ftatini 
gegrinandi •: magnas oietas facicdi:vel etia multu labo:adi:velaprer pferuari 
one vite co:palis:vel^faliq$necelfariu ad vira fpualc.t fimul C115 boc no pne 
ecctie ieuinia obf uai 1 no obligaf bp ad ieiunadu:q: no videf fuilfe iterio cccfte 
(latueris ieiuma:vtp becipediret alias pias 7 magis necelfarias caufas. i)ec 
2 Cbo.i^uradiis#o in.iitj.fentdDi.jcVrq.tj.bt.^pegrinates fi alfumucvolunca// 
rie gegrinarione nullo modo licet fragere ieiumu. 0uado aut ipomf a pfelfoze 
capicdi! eft tps vt e^pleaf abfi^ ieiuntj fracfi6e,£tfi ieiuniu infra rps pegrina^ 
tiois occurrat teperadus eft labo: vt ieiimiuobferuef:q: no videf fu Ificicns ro 
k trafgrcdiedi pceptu cccfie^pf illo q< 5 volutarie alfumif :vel a fimpliciifacerdote i 
ponif.bec ^uradus.([£jccufanf etia feues 7 antici 9 grauari fenio fufficienrc 
refectione fumere no pnr.*Hec eft Determinata eras vfq 5 ad qs annos: cjs tenea 
rur ad ieiuniu. 35 fi funt fo:tes ad roleradu ieiuniu no ejtcufanf.fblura aliaoc/i 
curreret ad ejcpTicadii fup boc pcepto q btcuiratis caufa relinqmmf. 

([ &e tertio p:ecepto eccfie. 

£rtiii pcepru ecefie eft oeaudirioe milfc Dicb? Dnicis 7 feftiuis.0ui crt 
t go fine caufa ronabili no audit milfam integraoieb? feftiuis q funt 6 p// 
cepto ecclie; vel eje pfempcu.Hur negligcria:aut cjt leuirate eiidi ad vena 
ripcs;aut ad puiuia vel alias recreatioes.fiue eje cupiditare lucradi:aut eje igno 
rautia crafia? pecat moztafr totiens qriens Dimifir. gjn oe pfe.Dift.j . milfas.D; 


ccclcfie jFoxxxxvm 

ftc.^ilfas oie omco fecularito fotas audire fpcali ozdine pcipimus:ita,vt ante 
bndicrione facerdotis egredi fpfs no pfumar/Q’ fi fecerint ab epo publice pfunfl 
danf.bec ibi.ff^Mura occurrerer ad oifcuriendu fiig ifto tejeru. ! 5 >ed oib) oimif 
fis ralis mpuefoubicatioi^rp iftud pceptii cctfie oeauditioemiircintclUgaf 
no folii oe oie onicorfjeria oe alijs oieb) fefttuis.i£c videf cp no:qz in rcjccu alleci 
garo 02 tm oe oie onico. i^ic fub bzeuito cp pceptii iftud eft generale no folu ad 
Oie onicaifj ad oia alia fcfta q funt oe pcepro.^a vbi eft eade roiibi eft ide ius: 
q: oe fifib> ide eft iudiciu.TRo aut qre fuit ftaruru ab ecctta oe audiroe rniffe: vi 
def fuifle iftaivr.f.in boc modico tge bd oirigar feipum ad oeu z vacet ominis 
£fed alia oe caufa fuerut addita alia fefta ad oies onicos fub pcepto nifi vt va£ 
cef reto oiuinis;ergo videf q» iftud pceptii oe audiendo miflam oebeac escendi 
ad alia fefta, 

f[©e quarto pzecepro cccfte. 

partii pceptii eccfie eft oe facramero pfeftiois. 'Rd pcipif eccita vt qlM 
q bec poftcp venerit ad annos oifcretiois faltc femel in anno cofiteaf pcta f0uis eft 

fua^ziofacerdoti.^icif aur^jpzius facerdos dcuc^ &5 pratemabfoluen p;ius facerfl 
di ozdinariavel oelegatdifiue fit cots (iue fingularts.Siqs ergo no pftref femel dos. 
tn anno bns annos oifcretiois peccat moztafr ficjs ejc negligctia boc faciat:fec 9 tenenf 
fi.ejc imporeria. ^el q: no babear copia pfefiozis.vel q: eft ejccoicatus: nec g eu ad pfeflibej 
ftatcjn queratt^curecabfolutionc.igld qzoifferr aliato oieb ocpfilio facerdo fcf manno 
tis.^Ro pocauc facerdos oeob liga re a lique ab boc pcepromec etid eps fed folus 
papa qnru ad femel in annonet etid eu q no babet nifi venialia: q$uis aliq oi 4 * 
cdtrale no teneri.qz pceptu tU 4 intclligif oe eo babet mo:talia, 3 Di(t 9 tn eft 
Dicere fm ^bo.in.ii^CefiWOi.jtvp.vbi querit vt£ oes ad pfclTtonc reneanf;q> fi 
loquamur ejc vi facramcun- rcnef aliqs venialia pfiteri: fed ejc inftiruribe eccle 
fie quado no babet alia ^ue pfireaftvr obediat pcepto eccfie tcnef. 'R a ?fi pfci 9 
fibi no ficocmozrali.nou rn eft fecurus.^jftud pceptii prj ejctra oe pe.? re.omis 
vtriufc^.vbib: fic.0is vrriufcp fejrus fidelis poftc^ ad annos cifcretiois guenc 
rit ©mia fua folus pcrd falre femel m anno fideliter pfircaf jpzio facerdoti ? in$ 

(uncta fibi pniam xp:ije virib ftudear adimplere: fufcipics reuereter ad min 9 
inpafca eucbariftie facramentu nifi fozte oe.jpztj facerdoris pfilio ob aliqua ratf 
ttonabilc caufa m ad tc pus ab bmoi gccptiocourcricabftincndu. £Uto<}n z vi 4 
uens ab ingrefiu eccfie arceature z mones cbziana carcatfepulcura. i£t fubdit 
qp boc ftaturuoebeat in eccfia frequerer publicanae qfigejc ignozatie cecirate 
velamec,rcufari6isairumat.becibi.ffS;ugbocte)cfupluraopo2terecei:plica<i . 
re.0edoibpfermiftis.!0ucnfqsoicaf annus oifcretiois in quo <ls tcnef pfi ^ms oicat 
teri ejc pcepto cccXic , iRndeo fub b:euib>: cp logapeertatio fit inter ooctiozcs ad ann Wfcrctl 
alfignandii quis fit annus oifcrcrionis. ^!0uiddemoicunr qp annus oifereri^ onis 
onis oicif quado i^s eftoolicapar.puerautc oicifoolicapajcquddo babet vfum 
rationis? cognofcitpeccaru.j^[aitj l^o oicunt cptempus^timitj pubertati eft 
tempus oifcrcriois.Cum em oifcrecio oicaf a oifcerno oifccrnisropoztet q^an^i 
tius oifcrerioms oicaf ille in quo bomo fac oifcerncrc inter bonum z malum, 

2r)oc aut fir quando ratio in bomiepualcfcit z cft^pcimus pubertati. f£0ut 
altj oicunt cp puer iudicaf oblicapat vel oepbcndif baberc vfum rdnis g que4 
dam figna ejtteriozarputa e^ geftu vel eje verbis: peipue quando oatozdi naras 
refponfiones.ff 'Rdnullioicunt cp annus oifcrenoms in puero quo ad ptrabe 
dum matrimonium vel ingrelfum religionis intclligitur annus .jtiiq. complet 
tus.3n feminabo ouodecimus.Bnnus ^o oifcrcrionis quo quis adconfelflo* 
nem obligaf vt aiuj oicunt eft annus imediare poft feptenniu. fcdicet octauus* 


t©ep:eceptt6 

C^cd boc videf falfumjquertu eft q ante vfum ronis nullus peccare por :et 
p ?ris no renef ad pfeflionc:fcd in ocrauo anno puer no babet vfum roms vt eje 
perietia ooccc.crgo no renef ad pfefiionet nec ille annus $>z Difcrcriois. ©i cppo 
naf oe puero < 5 nq$armo?:q rc(le 0 :egoanaitj.U.Dialogo^ 4 pter pcrmblafpbc* 
tmeDanatus eft.i&d bocDici pot ^ i illo puero licDanaro fmr acceleratus vfus 
ronis:prercoetn curfum:q:certu eftq>blafpbemia nonfuifletfibi impurata ad 
pctimnifibabuiffet vfum ronie.^uapzoprcriUa q acomuni ture ejrozbitat no 
funt r rabenda tn pfcquenria: q: nec vna hirundo facir ver. 3$o affirmare q pu 
eri teneuf imediarc poft feprcmu adiftud pcepru fuandu fub pena peccari mo: 
talis temerariucft z ptculofum.i^icam 9 ergo q annus Difcrcriois no pot peife 
afiignariiqzin cjbufda acceleraf:idbufda fbo magis rctardaf,pptcroiuerfas pue 
ro^ coplepones.3dcirco rutius eft inducere pueros no folu m ocrauo anno ;fj 
in qnquennio z fepremo ad facrd pfelfionc t ad alia pia ejceroitia cbziane religi 
onis:q$uis no habeat vfum roitis:nec ad illa reneanf . T)inc duius ^ieron^m 9 
ad oemerrid ^gincun cpfa que incipic.&fumo ingemo:bc fic.0primi fune ad 
inftrucnoncmojppmiqnc^anni.baberemin felenruqdda z molle z qb facile 
fozmari qataur inarbirriu voliirarj trabi :x in ciiccj nafe reb? ciri 9 aflucfcif ome 
qb renerii eft.^ouellas adbuc z vijc firme radicis arbuftulas du ad ocm Ducru 
fequares funt in qualibet partem flecti facile cft:que natura plcruq$curuare cito 
ad arbitrii* tolleris comgunf.^enera t adbuc £me eratis aialia fine laboze do 
mari folenr;qntociti 9 a vagandi libertate Dcfueta funtitato facilius vf colla iu* 
go vel frems oza infuefcut. Jpa quocp littera# ftudta renens melius mferutur 
ingentjs.^dcp penitus mbcrcre fenfifo folet qb pus federit in mete. :boc idem 
plurimuena in beneviuendi i one valer Dii adhuc mobilis eft etas z animus du 
cifacilis:c]rerccdabonipfiietudo:t lugimeditatioefirmada eft.0ccupandum 
eft oprimis rebus ingeniti : i fancte ^uerfationis vfus alnus inferedus eft. bec 
wbieron£mus* 

J[^e quinto pzecepto eccledc. 

® inru pcepni eccfie eft oe facra comunionefumeda femel in anno in Die 
q pafce poft q$ venerit ds ad annos Difcrcriois: vt bc Deere, fugitis allega* 

ra.ejtrra dc pe.? re.i0isvtriufq$ fejrus.0.uiciicp ergo no fuftipic rcuerc* 
ter co:pus cbzi fem el m anno babes annos Diicreriois pecca tm©zrafr:?viuens 
.ab ingreflii ccctic arceaf:? mozics cbziana careat fcpultura.vr bz in eode c.£5fe* 
cus fi c£ caufa ronabilt dc pfi lio facerdoris ab bui 9 pccptioc abftinercr. 
nota q I5 pari pccp.ro qhberobltgef ad facra coionem fcmcl m a n n 0 : fi c a d jfelTi 
©n£ :vr ptj p Dicra Deere: 'Bd tti eode rpe quo pueri inducunf ad pfcftionc funt 
tnduccdt adfufeepribem rdtifaeramctirgz refteSug.m li 5 .pfef.£ozp v cbztci(f 
bus eft grandui.^ucM autnodil funegrades infide; ergo nc Debet cis Dari coz* 
pus cbzi. i£ft aur rpe idpneu ad Deuoce coicandu circa vndecimu vel Duodecf* 
muannu uajpareat Cigna Deuocois:t fetat Difcernere pane materiale 0 fatrame 
tali.^ln fetus Xbo.m ut).li.fm.Dift.ijC»vb; qucnr.^r^ pueris fit Dandu co:p 9 
cb:i.6rfic,*jP>uens carentiba vfu ronis <j no poiruntDiftiugucre nrer e»bu fpiia* 
lem^ cozrozalc no oebcreucbariftiaDari:^uis<ida grcci ^trariii reneat :,irrari 
©nabiliter aut:q: ad euebariftiefumprione epigif actualis ocuotio quam tales 
pueri babere no potTunr.^ueris aut ia incipierib? babe^e Difcretionc ctia ari pi 
fecra etatc:pura cii fine Dece vel vndecim anno^rautcirca boc rpus pot Dari: fi 
in eis Cigna Difcrctiois apparear z ocnotidis.bce SCbomss. tf^ed querif vtru 
ille fafiltaciat buic pcepro d comunicar fena 4nta in cena rri: vel in fabba. f 0 fan 
cto: vd aiu cie mfra annuto rtifioaenota q» DrisButommts arcbicps flozc* 


eccleCic jFo.txxxix. 

tinm?o:dinis pdicaro?4fmt vir tam (n oiuinis repturi q$ fec&rib:» litterj erui 
ditiftimus:tam vita qj opinione famofifiim 9 ac fcrilfimus canonifta fumus neci 
no dubio;? acutiffim 9 iterp;es. 2}icfug dicta qftioccu mfra m oiturifie tocte fui 
me fue oijterit:5Dindc m queftiomb> ad fratre oominicu de catbaloma fic refoti 
mr buc cafiijdi ccs. /£u iftud pceptu eccfie determiner oiemfej pafebe: idefi do<$ 
minicc refurrecriois fm doctozes folenes theologos z canoniftas lup illo . 0ie 
vtnufm.de pcni.T remiT.-Hnncipare no licet: nec etiaplongare rcpusnifi de coi 
filio pfefiozis p aliquoe diee vf hebdomada comunto differaf . 'gjeru qz illi tres 
dies quo ad officiufuup vno coputanf no facere vim nec eodem nare qui. tj. vel. 
itj.feria poft dic refnrrectoie comunione ipam reaperer. Simplices etia q z doi 
ctrinafiio? pzelato?vel pdicato? vf confeflo? q periti in boc eftimatur: in cena 
dni vffabbato feto vfin parafeeue boc faceret no codenare de moztali: epuis mii 
bi difpltceat talis opinio./£t mt'ro magj boc in poputTeminare pfuadere ptrariu 
z pdicare quo ad fienda. £Ludiuttn a ndedigms onm i£ugeniu no facere dilfii 
cultatc fup bis qfirus. i£rta in anticipado infra hebdomada fancta fumedo. i£t 
fic facti P pot in boc tranfiri :cu fm iu ra eius fit ihterptari cu i 9 eft codere: z mtto 
magis difpenfare.1r>ec arcbieps. fJSed q> aliqui vel alique ante die refurrecti 
onis ont recipiant facra comunione: vtqfi liberi 9 licear eis vacare oznatib?: rri4 
pudtjs:ludis:pompis:lafciut|s:in fello refurrcctfots.l^oceft cotra inrentionc 5 
ecclefie que vult fideles fuos illa die p ceteris vacare deuotioi.^ies aut pceden 
tes feftii refurrecriois funt magis inductiui ad deuotionem eje ipfis oflficqs que 
majeime re^ritur in acceflii ad facramctu. 

fejtto pzecepto ecclefie. 

/6jttu pceptu ecclefie e de folutioe decima? . 'Boie aut decime itelligitur 
s decima pars oim fructui* quos quis recolligit in terr 3 fuls :de <Jb7 pctptf, 

tur.^euitici.]ti:vtj.ca.fic:0cs decime terre fiuc de pomis arbo?:fiue de "Bora de 
frugitoioiu funtt illi fctiftcanf.^deo fetus ^boan.tj.ij.qd,ttjtvp.ar.f.t>icit q> de decimi, 
cime in veteri lege dabanf ad fuftentatione mtniftro^dei.^nde ^Balacbie.itj. 
ca.dicif.3nferte omne decima in bozreu meuj vt fitcib? in domo mca:et pbate 
me fup boc dicit ons.l^a ratio naturalis dictat vt ili s q diurno cultui mimftra^ 
banf.p toti 9 fpfi falufe:ipe populus necclfaria victus mimftraret :ficurt bis <5 
coi vtilitati muigilat.f.pncipibj z militib: z altjsbmdi llipendia viet 9 oebeanf 
ajpfo/^iu apis boc a$p:obar.f.ad Co?.i]t.c.per buanaspfuetudines dicens. 

^uis militat fuis ftipendtjs x>nc$:®M\& planrat vinea etde.fructu ei 9 no edic 

i&tiis pafeit grege z de lacte gregis no maducatc^ttnfra tbaul 9 fubiugir.He/y 

fcitts qm q in facrario operanf q de facrario funtedutf i£r q altario defermut cu 

altario participant bcc paul 9 . j£t£uce.jt.c.iDign 9 cft oparius mercedc fua.^d noua i ct 

circo determiatio decime ptis foluede rpe noue legis inflitut a elt auctozitate ec fic ^cirne iti 

clefie:q: vtdicitfctus:^bo.in.tj.qliber.ar.vitj.3 n toro c ° 2 pe noui tellameti no fiiture funt 

apparet aliqb pceprii datum de decimis foluedis;in doctrina dico euangelica et a £> ccc i c r l3 

apfica:(^uodcm dicif r.titiy.de folutioe decima? :bec oportuit faceret i k/ 

la no omittere. /£t qd dicit pbarile 9 ^luce.tvitj.ca.^ecimas do oim q polTideo 

magis videnf adilatu veteris rellamcti ptinerecp obferuatie noui teflnmcrifo: 

ma imponere.TRo aut bui 9 infhnmois facte ab ecclcfiaMgnaf a feto 5Cbo,in. 

t ) .tj .q.t ar.vbi fupza fic 'Bam tpfs noue legis no min 9 debet ejtbibere mtniftris 

noui teftamcri cp ^pfs veteris teftameti cofcrrct mttiillry veteris legis./Cum ta 

men populus noue legis ad maiozaobligef.fm illud ^>at, v.cap. 'Hifi abunda 

werit iufticia veltra plus cg feribarux pbarifco? no intrabitis inregnu ceiozum. 

i£tia cu nobiltozesfint miniftri noui teftameti ac maiozis digniratC miniftri 

veter J teftameti: vt pzobaf apoftol 9 ,tj.ad iCozimb.iij.c.^deo ad folutionc deciy 


I5ep:cdepti0 

fna$ renenf bommes/partim quidem et iure narurali/partim etiam ejtinftim# 
ttoe ecciieique tamen penfat£ opportunitatibus tempop z gfonarum pofi 5 alii 
am partem Determinare foluendam.i£t ideo non magis per Decimas per ali# 
um modum tenentur bomines fuftentare mtniftros eccfte.f[Sed querif 'Jeltp 
illi etcufenrur a peccato quijnon Dant Decimas rerum/autquia no c confuerum 
in tali loco/aut quia Datur modica parsrputa centefima tmmo/ vel De frumen# 
to/vel vinorjMo refponfione nota qp folet Dari talis Difttnctio De Deamisil^atn 
quedam funtperfonales/quedampzediales/quedammijtre. ^ecime perfona# 
les funt que Debentur ejc negociatione z artificiofeu fcientia:id eft ejt lucro adq# 
fito perfcientiam:vtper lecturas aduocationes confultartones / etbuiufmodu 
2K)iliria/olficio regimtnts/per venationes /pifcationes/t buiufmodi. i^ecima 
pzedialis eftque.pnenit ejt ipispdtjs.giebent autem oariindiftincte a pofiideti 
te pzediVfiue iufte/fiue ininfte poflideat :z non folum fi poflTdeantur pdia a ca# 
tbolico fjetiam beretico/iudeo/vel pagano. decima mijcca eft que dc agnis et 
altjs fetibus animalium^uenit que funt in pafcuis.partim enim ifta Decima ,p# 
tienit a pzedtjs vbi pafcuntur animalia/* fic funt pzediales: partim a cuftodta g# 
fonarum/* fic funt perfonales:#)terea Dicuntur mitte. ff^e iftis Decimisvaria 
Dicuntur a Doctozibus: * multa acDiuerfa bincinde ventilantur. 'Ham funt qui 
Dicunt cp confuetudo non foluendi Decimas non ejtcufat a peccato mortali: quia 
cum Decime fintDe iure Diuino/nulla confuetudo poteft tollere ius Diuinum35 
tcfte Suguftino: j^ecime ejt Debito requirurur:* q eas Dare noluerint/res aue# 
nas inuadunt.l^oc tamen intelligendum eft fi requirentur. 3 lij autem Dicunt 
qp verum eft cp confuetudo non pot tollere ius Diuinum. Sed folutio Decime 15 
mo non eft De iure Diuino#me :fed bene eft De iure Dilitno fuftentatio miniftroru 
eccfie a fpfo que pot fieri per redditus beneficiouim:* per oblationes: z per cie# 
mofynas, ^zopterea fi vis latius banc materiam Difcutere / vide in fummis 44 
Dicant Docto:es.®j£go autem frbzeuiter me refoluo cum fancro3£boma 4 in.ij 
n.q.ljtjtjtvij.ar.f .in refpofionead quintum argumentum/Dicfic.^audabifr mini 
ftri cccfic Decimas eccfte non requirunt vbi fine fcandalo requiri non poflent ph 
pter Diffuetudinem/vel propter aliquam aliam caufamz^Bec tamen limt in flati* 
Damnationis qui non foluunt in locis illis in quibus eccfia non petit: nifi forte 
propter obftinationem animi babentes voluntatem no foluendi/etiamfi ab eis 
peterentur.:bec:£bomas.f£1iotandafuntetiam aurea verba fanctiXbome 
in.tj.quodU6.ar.vitj.vbi mouet Dubium ^trum propter confuetudinem aliqui 
De obligentur a iure reddendi oecimascvbi poft multa fubiungitficDiccs: 'Bulf 
la confuetudo contraria foluit bominem ab obligatione reddedi Decimas : quia 
bec obligatio fundatur fuper ius Diuinum z fupza ius naturale, femg tenei* 

tur bomines reddere Decimas fi ecctfa ejcigat/etiam pria pfuetudine non obfta# 
te. /£t in terris in quito eft pfuetudo cp Decime foluanf : ipa pfuetudo quafi ejrpo/ji 
ftulat Decimasrvn peccaret 4 non redderer :fed in rerr£ in qto non c pfuetudo c5 
munis qp Decime Denf : z eccfia non petit:vtdef eccfia remittere Du fimfar. £t 15 • 
bomines in terr{ illis non peccant Decimas non Dado.jgnq^ em ect Dicere q>oes ‘ 
bomines italie z orientaliu gtium Damnarenf 4 Decimas non foluunt.x£t bmof 
argu.poflum 9 ab .Hpfo accigeicui cumDeberenf neceflaria viet 9 ab bis 4to pdi# 
cabat:tamen non aedpiebatmee tamen peccabant 4 ei non Dabant. £ilio4n ma 
le cu eis cgtfft non accipiendo:pfertim cu ipe DicatBcf.tjr.c. Hon em fubrerfugl 
q min 9 anniiciarc vo(5 omne pfilium Dei .j£t io 3pl’s non ejcigebat q6 fibi Debe# 
Cor ra e<yf q t>af ne Daref aliqb offendiculu euagelio/vt ipe ^f.^n non bn faceret rectores ec 
cdgut Deci clcfiap fi in terrf ilfDecimas ejdgerct/in 4to non e pfuetudo Dari: ft>babiTr cre# 
derd^ejtijfeandaia to arg*in ?rw f ide fic 


ecddie JFo.xc 

ilires q accipiut Decimas in alujto «rr|/non bntius accipiendi Decimas* 
p cm ius fpualc eft Debitum tmftrf oeu^n no cadicfin laicam pfonam:f5res ille 
fpales q a iure eflguhf eje pceflione ecdie Dare Iu nt alicjto militito^f atiqlf uitiq 
q fecerint ecdie : It c zecctia pt remittere ipos fruct^q Dcbenfp oecima.l^o rn re// 
numt ius cjtigedi Decimas nec tollit oebitu reddedi. t>cc $ Dede Dicta fuif iciar, 

i£©efepttmo peepto ecdie oci 

lEptimu p ceptu eccXie eft 6 euitatioe ercomunicaro?:vt q.itj.Cff 
f crcbmunicaro.ctc.dcomumcaucrir.l^ampticiparecu excoicar^ maiori 
•jtcoicatione in Diuis fcienf e mozraie.i£tiamgricipando in loqla/in menfa/i fa'/ 
lutatione/? in altjs bmoi/qn fieret in ptemptu eccfte/vel poft,pbibirtone piato?, 
fpeafr fup B factam fm 5£b o. ? alios oocf. catholicos. *Horatn q> B Decretu fiiit * 

modificatmtefte dho arcbiepoXq* no tenenf fideles ejccoicatos vitare ctia in Di ^oicat-ione 
uwis.nilipoftq* fuerint publice Demmciati.^d^pf publicam manuu infectio* £ modifica 
«e in pfonam eccliafticam/nec folfi eje peepto eccfte tenemur euitare ejccoicatos : tli „ au ' 
fj tenemur abftinere ab omni actu dpbiberfubpenaexcommunicatioms:? per ? 

majeime latefenrentie.*ftam 2 riui|t faciendo eft petm mo:tale/ fiue fit lata a iu4 
re vniuerfali/fiue fynodali/fiue ab bomlfl£/tf iamff illud De fe non efiet peccatu: 
puta ingredi monaftermm monialium/non mala intentione :,fed ad videndum 
locum monafterqoefenlFmcftpccm.Stol fi lata eft fententiaejccomunicationis Wtt 

pjngredientes .‘cetra cafum neceffitat$ ingredies peccat moztalr : z B nifi cjtcufet wia 
ju ignotantia iur$ illius z babeat iuftam cam ignotantie:? nifi fententui iniufte 
ferret ab bo minebam etfi liget taf fententia/non tamen pfeientia in cofpect u 
eterni iudfcj nili premneretivt dt Dns arcbieps. ffiCirca iftud pceptum b euita 
ttoneetcomunicato?:funtnotanda #ba aurea fa ncciffljom . in. iip . Ii b. fe nf .Dt ft. 
pviq.vbi qrit 'gjr? liceat cjccomunicato comunicarejn pure cozpalito. &c enij 
# Duplex eft excomunicatio^na eft mino: q fepat tm a pticiparione facramcto* D i, c crjA 

tum/fed non a coione fidelium :? io tali ercoicaro licet comunicareifed non licet V £ £ M 
eifacramenra p ferre. Sl ia c maio: ejccoicatio/t bec fepat bomine a facrament^ * 

ecciie? a comunione fidelium:? ioejccomunicato tali cjccdmunicatioe comuni ^ . 

tare non licj :Sedquia eccl 'ia cccomunicationc ad medelam:? non ad interttuj yxotcatio 
inducit cjccipiunf ab bacgencralttare quedam in quito comuntcarc licet: fcil 5 in c }\ * 

bis que prinent adfalutem:quia De talibus bomo cum ejrcomunicato loqui pot deia 
*i etiam alia verba interferere:vt facilius falutis verba et familiaritate recipian 
tur.f^jf^tcipiunf etiam quedam pionc ad quas fpeafr prinetimifio cjccommur/ 
iticati.fvto: f uus/filius /rufticus/? fuiens :fed B inrelligendum c oe filtjd non 
cmacipatis/ate tenerenf vitare patrem.^ e altjs autem mtelligif cp I1C5 ejccom// 
inimicato comunicarc/li an excommunicatione fc ei fubdidertmt/ non autem fi 
poft Quidam aute inrelligunt ecomierfo.f.qp fupio:es poftimt licite comunicare 
lnferio:ito.3li| ^?o ^dicimt/fed ad minus m bis eis cotumunicare Debent: in q> 
bus eis funt obligari^q: fic inferiozes obligantur ad obfequium fuperiommata 
fupio:cs ad.puidentia inferio?..f[Sunt etiam qdam cafus ejcccpti:fic qn igno// 

* raf ercommunicatio:? qn aliq funt pegrini in terra epcomunicato? q licite pnt 
ttb eis emcre/vel etiam accipe elemof^na fimitr fi aliqs videat epcoicatu i necef) 
litate:qz rime eje peepto cbariraris tenef ei puide\ e.i£t bec omnia Bjfcfu ptinenf 
^Itile/lex/bumile/res igno:ata/necefte. *g|t vtile referaf ad ^ba falutis :lex ad 
matrimonium ;bumi le ad fubiectionem/cetera patent. t>ec 3Tbomas. fTBd 
clare mtclligendum banc matenam De pticiparione cu excoicats e pf deranduj 
qp ewicatio mmo: pbif pticipando ca ejccoicatJ maiori ejccpmunicatione incau 

m ^ 


i 


©epicceptis 

non ^cefTo.fcdqtu' gricipant cu ejccomunicato minon' cjccoicationeno fncurrilt 
aliqua etcoicatione vel p;rm. j£c boc eft cfi coitct ofcif a Doctozft» q> ejccotcario 
no tranlit in tertia pfona. 3 £o ta ergo Difficultas confidit ad cognofccndu 4 fune 
cafus in (Jbus bo poteft oucrM cu ejccoicatis maio:i etcoicationefalua pfcienfl 
fia. f[“ 3 dcirco nota q> ictus ^boanatq.lib.fenrcn.Dift.^vui.ar. vtfupea.ejccipie 
quincp oifferetias pfona? que omes copbendunf in ifto verfu que ipfe ibide alie 
gar.vide(5 ^Irile.le^;bumile:resigno:ata:neceffc. £t ideo ad maioze cuiderii 
poft illa q ipfe ibide magiftralif Determinat fcire Debes p:imo cp pticipates cum 
^ . ejccoicatis maiozi ejccoicatione ne ptrabant minozc etcoicatione ejccufanf refpef 

&ccoicatio/y ctu vtilirar^ 3 deo Dicifin verfu.^ltilc.lpecaut vtilitas eft ouplcjc.^na qdem 
ms pticipaj ipff 9 ercoicati: vccitquis loquif ei De bis q ptinct ad abfolurione ^curanda vel 
tm e^cufaro ctia ad falure anie.cpuis aiia incident interponat vt $ba falutC magis .pficiat vt 
puma Dicit ibide fanet 9 3 £bomas.i£t ideo ad pdicarionc admittunt ejccoicatt. i£tiam 
vtilitas pot pfiderari eje pte eius q pticipar cu ejccoicato eje eo qp Debet ei aliquid 
Dare: ?fi nolletDarcpot iniudicio coueniri. Hliter ejccoicarus ejt Delicto como/) 
du repoztaret. poteft ctia talis Defalute anie fue licite loqui petedo ab eo pfiliil 
Sc6a nccc ^ c fuerit cafu q no polfet bre recurf 113 ad aliu. JTScSo ejccufat lejt matris 

montj.^deo pfequeter $1 in verfu.Uejr.^oc tn mtclugecii Diftwctioe. *Ha fi cpt 
coicatio fuerit lata in al terti coiugu.cjc eo q p matrimoniu eft illicire cotractu:tuc 
neuter pot cu altero pticipare. Si tf?o cjcc 6 icario fuerit lata^pter aliud Delicti^: 
tite in pticipatione q ad redditione Debiti vtercft ejccufaf. 3 « altjs £0 mulier cpt 
cufaf pneipado cu viro ejtcoicato.Sed vir cu fit caput vjcous no ejtcufaf pticipa* 
do cu vrozc ejccoicata:q: Debet ea cogere vt faciat fe abfolucre.Scd qd Dicemus 
fi rnaric 9 vocaret alique ejtcoicacu ad mcfammuquid v]t 0: poterit comedere cuj 
virofuo ad mefam illa^Sup ifto cafu credur Doctozes q> 4 no:pot tamc in eadem 
tertia c,omo in alia menfa comedere.ff^Eertio ejccufat builitas fubiectois vel f uitut£, 
3 deo filtj 4 fune fub poteftate patris vfetia macipati 4 funt comenfales patri x 
ab eo bnt neceftaria .ejccufanf pticipando cu patre ejccoicato.SItj aut filtj no cpt 
cufanf.i£tia monaebi ejccufanf pticipando cu fuo abbate ejccoicato. z£t fitr dcxVi 
ct Deputati ad feruitiu po ntificj fui ercoicati. pariter ejccufanf ferui: ancille:ru 4 
ftici 4 coluc terras Diio? fuo? talu fubiecti.^iftingue tn fi tales ante ejccoicatiV/ 
onc ont fui erat obligati t ia inceperat fuire: tuc ejccufanf. Si aut poft etcoicafl 
tionc itraueriic ad feruiendu etia Diftmgue: q: fi igno:auerut: t poftea fciut: non 
tenenf Difcederc cu Dano fuo. Si #0 a pneipio fciuerut tenenf Difcedere nifi ne 4 
cefliras eos copuliffet q> fieret De familia eius. 2 £>ercenartj quocp z nutrices fi 4 
lior^ : armigeri : mili tes : z vafalli ejccufanf in bis in 4b> funt obligatifuis fupiori* 
bus. i^ui^o fuerint abfo luti ab obfequio fuitutj vffidelitat^ endiu eo?- Diis eft 
ejccoicat 9 Debet ab eo abftinere. z£jccufanf etia patres pricipandocufilqs ejccoi-> 
caris? fitr Diu z nobiles cu feruis luis ejccoicatismo quide fimplicirer f m fanctu 
^bo.vbi fup.jjnbis tm in cpi funt eis obligati:q: fic inferiozes obliganf ad ob 
fequiufupio?:ita fupio:es ad^puidentia inferto? .Sunt alij 4 ^icut qp tutius eft 
^uart a Dicere qp no ejccufanf :q: renebanf eos co:rigere. jf^uarto ejccufat igno:atia:io 
fubdif in ^fu *flles ignozata. Sed intellige De ignozana facti pbabilis. jLuc aut 
Dicit qs ignozare factu :q: no pftat ei cp ille facit tale quid.puta q» clericu ^?bera 
uit :q: nec ipfe vidit, nec eft fama ita publica q Debeat omo credi.^Ba fi ab aduer 
fario talia audit vf a (cui fama no Debet libi De boc fozmare pfeientia* Si ^0 fa^i 
ma eft publica: vel audif afidediguis cp ali4s fit publice ejccoicatus: *53el qma 
notozie aliqd feritarer q6 incidit in ercoicanonc3 tuc Debet tale vitare tam in 
publico i occulto Donec fuerit ccrnftcat 9 . Sed ignozatia iuris no ejccufat nili 
tilos qbus licet ius ignozare vt funt pueri nondn Dolicapaces: taceo plura alu 


eccldic iFo.xa. 

fup bac materia. Q£0.uinto ejtcufat ncitas tam cjtcoicati cg pticipant£:io in fmc £>umta 

jbfusponif nccefte.piQpfea pegrini/viatozes/i fifcs in ncitare pftttuti lictrepnc 

rectpc ab ejtcoicat£ ncaria ad vite fuftentarionc:vt 6ra£bo,vbi s.^ec e etpecra 

da vltima naras/^bi gfa:S»i ejtcoicatus a te petit bofpitiumon oebes ejtpecra/) 

re ooncc ab omnib? alijs fit ejtpulfus.,2lmplius pt<je pricipare cum e^cotcato in 

eodem crimine mt q$ quis eft ejtcoicams.f.oando ofiUum^aujalm/vel fauoze cc 

rat incurrit eandem iniam :i£t inrellige pfiliimi/vel aujrilium/ lineq non eratfa 

cmrus. Qut pt qs cu cjtcoicato pricipare in crimine moztali :fed non in illoxprer 

cjo eft cjteomu meatus :*,jpt' talem priciparionem peccat qdem moztafrifcd non 

incurrit maiozem ejtcoicatione.fcd tanrnmo minozem.^el cum cjtcoicato pt qs 

griapare m oiuisXrecipiendo cozpus ebri cu eovel facros ozdines :z tuc incurrit 

e^comunicatione mtnozcrt peccat mozrafr.^n altjs aiic calito no peccat qe mo: 

talrpcicipando cum ercoicat^Vnifi^pfptemptumpcepti. Sacerdos aiit qui ali' 

quem ejrcoicarii maioziercotcatione recipit ad omina officia feu ecdiaftica facra 

vel ad eccftafticam fepulturam.tal' lj non fit irrcgfart/ peccat tamen mozrafr: z 

ejt valde^pinquue irregularitati: 'Bam e ei iuterdicriugrelTus eccfte.igtfi polV/ 

q$ eft mrerdicrus ingerit fe inoiuie in fuo officio fic pus irregfar^elficif.3bec ejriy 

cerpta fimtaoiuerlte bindndc fignani? a fumm a l0artbolomei o pifie: * a fuma 

oiu arcbiept b jflozenria:* a fancto j£boma.f]j£>emu pt qs pricipare cum ejtco pejera 

mumcaty/non qdem in crimine; fcd in alijs actito bumane Mierfatiois in cau no 

pceiTo oeqb.\9.:Cboa'u.iip.lib.rent.oift.cvip.vbinioucroiibium^lnum oiffmi /PccoicatC t> 

tio ejxotcarionis a qbufdam pofita fit puenicnsradducit 01109 £fus/fic: Si pzo nctpates cv t 

oelicrC anathema qs efficiaf. 09/ozare/vale/comunio/menfa negaf. €tui § pti coicanf 

cipat loqndo/comedendo/* in fimilib? cum eo q eft ejtcoicatus etcdicatioe maio 

ri incurrit mino^m ejtcoicationcm:fed oeclaremu9 bo9 pfus,|£ £>zimo cum 0: r t 

In £fu/os:intdlige q> nlfe 05 pticipare cum eo q cft ejtcoicatus ejccoicatione \m‘i ^roirarf 

io:i in ofetb pacj fiue in locutionerio familiariras/pudoz/timoz fcandali/no eje/, * 

curatpticipantccnmejccoicat^inlocutione^ecetiamU^ejccdicato mittere lir ^ m 

teras vel recipe/vel nucios/mfim cau q liceret ei loq. Si OicafiCur^ccba tanta 

feueritate vtif vt interdicat fidclc9 loq cu e,tcoicatc7qz cum lingua fit facit z mo 

tnteum oifficultate retineri pte^iecp feta mr ecclia eft tota demes* mifericozs: 

(6 imitafclmenfilfimfioeum/q tefte fcto^boan.iip.lib.fenf.oift.jcvtq. vbiqrit 
^trum ecctia oebeat aliq uc ejtcoicare^^lerilcp flagellat pctoze9vt eo9 adviam 
falutj rcducar:£(’iqri 5;o fubtrabit bnficia fuavt petoz humiliat 9 infirmitate fu a 
recogrcat.S eparif ecclia fcpatejccoicato9 ab actibcozpalib? legitimis:* alia 
bnficia fpualia ab eis fubtrabit: vtp humilitate feipos recognofcant * ad oeum 
redeanr.^^ocdo cum 6 z in ]l?fu/ozare;intelligeq» non oebemua cum ejccoicatC ^ . 
ozare/nec oiccre officium/nec audire miflam cum cis j£tfi ejccoicatus intrauerit 
eccfiam ad ozandii/alq tenenferire vel ^curare vt ejeear/fi eft publicatus. Sunt 
6 oicut q> fi epeoicatus mtraiiit ecdiamnon ca ozandi .fed^pf ali6 agendurpt fiv 
det ptinuare 0:0 nem Puam.®]Sed qrif^n.percoicafC fit ozandum^Si oic^/e0 
communicari fu n r Pepa ti ab ecct ia:§ non cp eis ozanaum. Contra.i^cclia ozat 
P bereric^* paganis/q Punt cetra cccfiam:g etiam 05 ozarep ercdicatj/c^uis fint 
ctera ecciiam.'jRndet ; 6.5^b(5',in jitj,lib*Penf.oift,,tvitj.vbi qrit ^trum incompe 
tens (Ttpitrimno ercomunicationis in rnPione adpmuargumcntu/oicens ira: 

Q}? Mj/ldelib? ozaf.Ped ipi fructum ozonis non papiunt/niTi ad fidem puertanf 
Similrtpercommunicafjozariptq^uisnonmfozones qpmcmbr^ eccfte fid 
imtiertasnenmicrum oronis nonpticipant ^diu in cccommunicarione manet 
Sedo^ryr oef eis fpus pemrentie vt ab ercommimicarione foluanf.l^ec tbo// 
mas, fL^rtio 0; in jblu/vale :g q^ oaf intdligi q> non oebes falurare ejtcomif/ 3£ei tfo 

m 5 


©uarto 


Quinto 


£ccffavtif 

ejccoicatdcp 

medicina 


tricatu :io q falucar aut refalurat ejccomunfcatu/incuifiti minozem ejtcoicationc^ 
&mt q tucimt q’ fi alicjs afiurgat vel reuerenrid ejtbibeat alicui ejtcdmu tricato/ 
aut inclinet fefalutaimy aut moueat labia tmmo mbilbicat q non incurrit ejrcof 
carioncm.TRd bui 9 eft.qz pene molliende funr potius c$ nimis ejrafgande; vt (6: * 
t> pe.bift.j4,pene.®j£iuarro feqf in ^fu/comuniountellige q* cjtcbicar 9 non x>er/ 
bet communicarecu alijs in facramentj/vel non t>5 coicare in ali?s actito buma 
ne puerfationis/t peipue in actito legitimis *£ln non b5 <Js facere alique petuj 
cu ercoicat^: tenet tamen petus factus cn fimilito:c>educro omialio impedimen 
robora b q ejtcoicatio $>: qdam ejtclufio a coionc/io ejrcomumcarc.i.ejttra com ' 
mumone facere vel cotojric£uarc.z£rt: aut triplejt comunto fideliii.^zima tz co 
inunio omnino cozgaf/qtum ad ejtteriozem puerfarionem fm actus legitimos 
4 attendunf in ofefo/ in ofone/infalutatione/t bmoi. Scba&comunio cozgat* 
z fpuaf / 1 bec e q^mm-ad fufeeptione facra mento? peipue qtum ad eo?gis jtpi 
c©tonem.'£ertia <&: coio pure fpuaf q cft g bi lectionem intei lozis cbaritarj/q co 
fifftit in gricipatibc bono? fpualiuaujtta illb : gricipem mc fac bc 9 oim rimentii» 
re. Sic parif fm banc triplicem coioncm/eft triplejt ercoicatio.^lna qdctn q 6? 
ejtcoicatio matoz/q ejtcludit boiem a pdicra triplici coione.^tlia^o 6: ejtcomunf 
caricuninoz/q pbif gttcipando cum erc6municar$ maiozi cjtcbicatione in cau ns 
peeflb;bec ejtcludit bominc a gricipatione z acoione facramcro?. tertia &ejt? 
comunicario q infligif a oeo^omni peto mo:rali:t taf ejtcoicatio ecdudit cbariV/ 
ratem/g qua gticipanfbona fpualfaoim fidelium in eccfia bei. f[0uinto $i in 
jbfu/menfa negaf.pqd baf intelligi q^ibef gricipatio cum ejtcoicarJ in cibo et 
potu . <05 fi bofpiratus fum in aliq bomo z fugueniat ejtcoicarus z ingerat fe ad 
menfamtruncfirafeftpubliceejtcommunicat^teneozfurgerenon obftdrecmW/ 
cuq fcadalo.Si e occulte ejcccmt^z no pofium fine nota furgerc/non reneo? 
furgere.iifria baro q taf publice fit ejtcommunicat 9 non reneo: ejtire t bomo : fj 
pomirn ibi bofpirari.Sur q bicur q pt qs in eadem camera cu ejccommumcaro 
comedere:f 5 non in eadem mefa. ffild maioze tn oim s bicro? tnrclUgeria: fur 
biligenf norada #ba aureafeti ^^.in.iitj.li.fenf.otft.jtvip.vbi mouet bubtum: 
^rni gricipare cu ercoicaro in cafito non pcdfisfg fit petm moztalervbi fic ait: 
l^uida bicur q qncuq* alicjs gticipatejtcommunicato/ vel £bo/ vel <jcuq$ bicto^ 
ru modo?, fm qs ei coicare non licj/peccar^moztatr :nifi in cafito ejrccptis a iurc: 
f 5 q: Bvidef valde gueq> bcjp vno^bo leni q ejtcomunicatu alloqf mo:tafr peccat 
z mft£ ejtcommumcantes laqum banatiois imjcerct q in eis retozqref: io altjs.p 
babili 9 videf q non fg peccat mo:rafr:fed folii qii in crimine fibi gticipat vel i btf 
«inis vel in ptemptu eccft e.2r>ec ^bo. & bicris pt 5 q ejtcoicauo mino: aliqn e 
petm mo:tale;aliqn veniale.^olo bicere.ftatqboincurratejtcoicationem mi// 
no:e/etramen non peccat mo:rafr:pura qii bo gticipar cu ejtcommunicaro ejcoV 
•atione maion/loqndo/lalurando/o^ndo/coicando/x comedendo. 'Hon em fg 
fic gticipando/peccat moztalr. bato q ejtcbicarionem incurrat: nifi fiat in prern^ 
ptu eccfie :vn5t 3£bo.vbi s.fetr aut ille gtieipare ejt ptemptu q ad libitum line re 
fpectir/aut fine ncitare puerfaf cu ejtcoicato/ loqndo/comedcdo/': bmoi.3iiquet 
etid ejt bict^ q ejtcoicatio e guiflima oim pena^:vt $t ^bo.in.iiij.li.fenf.bi.eade 
vbi qrit^r^aliq rgali bano bebeat <^s cjtcoicanViCum aut pene finr medicine 
vt $t *^bs m.tj.ltb.i£rb,36 eccfia vrifejtcoicatione^p medicamine anima?. £t 
fic pzu dens medicus curando mozbidas egrirudmes vnf ahqn medicamenr^ le 
mto z liiauito :aliqii medicaminito afflictiuisac mozdacito.0»ic fac eccfia in fpt 
ritualitor^am aliqn curat infirmirares anima? e leuia-rfuauia.f.g ejtboztario// 
nes z monitiones blandas acfuafibiles z gmimltratione facramenro? . £Hiqfi 
aut curat egritudines anima? g medelas mcjdaces z afflictiuas: puta g mere^ 


uftrio£ recognitio JFo.xcii 

*>artoncs ac fubcractiones facramentop pnando z feparando a comunioe fid«ty 
tiu qjrum ad rebelles z incozrtgibtles z fetu m ad B vttfejtcoicarione/q cfl guiffi 
ma pena^.iomc toeron.tn ept'a ad amicu egrotu pfolarozia/q incipit: 0uaq$ 
ccmflime nouerim/ot ficz&rtj c medicine aliqticns ignito ac ferro curare:qmd 
m29.fi ons nra?. medi^animap rnrbimb? ejccimat/mozbis epmtner/calamira// 
t ito purger, fomtudmls eft nre:qiT p ignes z flammas vafo^ mo:e purgari, bec 
T>\cro. 7 r>cc oe feptem pcept£ eccfie q ecrendunf ad oes fideles mera fulficianr. 

"Ha funtpfa alia pcepta eccfte ad oiuerfos ftat 9 pfona9 q ca b:euitat£ omirtunf. 

f£0uatVremcozatio bnfta'09 oipotentj oci e falubzis medicina languentis 
ac finenr£ amme.i£t agif 6 frptem facris eccfte oei m generali 

0 £mu.quia nibil q> fic indignatione ,puocet 

Uriffcmi oei fe bnftcia tacere omina ;ib refte Theone pp. 2H>agnn picu 
lum e boies cc mgros oeo :z p obluuonem bnfici'09. eius nec oe coz// 
reptione compungi/nec 6 remiflione letari. 0ptet § gratiofum ee bo ^ 

minet oeuorum/q pcepra gre z munera ei 9 manere ftbt oefiderat ac mftiplicari CU8 
felit itaq$ <5 oona grap reflectit m eb in q eft plenitudo bonitat^t gre iCmTt pzo 
acccptisbnfict)sgratosnosejtbibem 9 .iocumin nobfactm 9 vc maio:a adbuc 
^cipe mereamur.^ifcure goiligenti 9 o animarqtt qnta bnftcia ribi ptulitoinv) 
potens ac verus oeus.0ue obfecro cozda/q lmgue/q voces ad agendas ei graf 
cias prendere poterunt. fMopfea Cbrvf.in lib.o compunctione co:dis/ait:Si 
millies mo:iamur:etfi omnes ^tutes animi ejrpleam 9 nibil ofgnu gerim 9 ad ea 
q nofipi pcepimus a oco. Clama § cu oauid z oic: 0 uid retribua oiio pomniV/ 
bus q retribuit mibi. f£3 re £ cogita ac tecu mente reuolue aurea j?ba Sugufti// 
m' q te excitant ad agendas gras crearozi tuo in lib.fc fpuz anima.ca jnr.vbi p W [ # 

crecomem^:atbnficiafibiaonopcelTamcens:^>iferegoqntumocberem oili cjtfittton® 
gereoeumcu< 5 mcfecitcunonera:meredemitcupieram:noTidueratcicnibilo ac *age 

me fccit/Hon lapide/ non arboze/non auc/non alio 6 animalito:fed homine vo 4 c * u 6™$ 
luit me ec.gttdif mibi viucrc/fentire/oifcernere/6 mulr£ picuF libera uic me: qn 
errabam redutit mc:qn ignotabam oocuit me:qn peccabam cozripuit me:qiian 

sdo contriflabar confoiatus cit merquando oefperabam pfoztabat me.quado ce// 

cidiere,mme:qinndo fleri tenuit me;quando iuioujcitmerquando veni Mccr, 
pit me. 3 /)ec z multa al:a fecit mibi oeus oe quito oulce erit nubi femp loq/ fem 
. § agitare/ femp gras agere ,p omnib? biifictjs fuis.j£um enim cunctis fit pzeui'// 

<Jens z cuncto^ airam gerat tfingufqfi omnitopuidens. 3ta totu ad cuftodia? 
meam occupatum video :vr fi ego fup cuftodia meam flabo quafi oim obltt 9 fit 
z mibi foli intendere velir.Bemp fe pii rem ejtb:bet:femp fe patum offert /fi mc 
pacum inuenir.0uocum^ me jytero ;no me oeferit nifi ego pus oe.cram : nemp 
bis ornmb? qo rependam babeo nifi tm vc oiligam. *Bon em melius ac occenti 9 
oilectionc rependi pot qb p oilccrtonem oaru cft,T>ec &ua dTi^ria^oaU. 

Cbzvf.ad oeuote mcdirandu.ozdinem mirabilem oiuine^uidentie nos Scitae 
^'crmonefeptuagefimc/q/ncipit^ignitas humane oziqints. vbi fic aft. Tibi 
celu oie luce, iplendozc veftif z foffulgozib? oecozaf 3 u noere clariffuno lunefpe// 
culo : z aftro?. fulgoze vario polus ipe iuflraf : vt oiei noctis q$ viciflitudine z nu 
meroljtas tempo?. oignofcaf:t poft oiurnum labozem re<5es miferCmoztalib bl 
beaf.itpa aitemisvicib? imuranf. frondckut filue:amenanf campi: pzata vi'i 
reicunt. ^mmantia cnctaomerfis vftb? ^xreata .'eduntfet^marent impio :obfe// 
quia Puant^carent fontes: Smncs fluunt: 3 nftitut^ termis maria coercenf. 

\ ^Ufdetpoft b^eme verna temperies : cfla^ flagrantia occo quit mefles, Sutft^ 

m 4 


Hiras rcmulcta fuas cjcbiber vbertates . 2y?e mc madidanf imbrfo? ferre, Sufe 
infhrufis cuctaDeferuiutifolue bo Deo no fermr.i^iiid IT nbi vniucrfa natura co 
ftaf edicerer. i£go tibi a Dno rc? parere gara fu:ego arca rc uiffa iplere iftituta H 
uarernafcetiacucta tribuere genitoris iperio iutTafum. ig)enic£ pareo obtepero 
% te mutante no muto:, *£areo inqua rebdlirobrepero £>caa:oeferuio pteptori: 
j£ctcip fi mibi inftituta murareriulfa guertere/necaria Denegare rrerii dhg prece* 
pifiet:creatura cucra viduata retinerer mec q p tenerer vireri 9 cITet q: ptepto: bo 
’ Digne irerirec.^ec i£br£fofto:f[£arcr quocp Docto? Diu 9 :2oiero.ad cogitari* 

du imenfa brificia a Drio fufeepra nos ,puocat in cpfo De boie gfccto. 0ue quide 
cpfa icipir.i£cce ire? a te fcribo.^ra inquice.TRecordemur <$ mudus ejt mbilo a 
Deo fact 9 eft z q> cucra anialia g Deu $bo opifice vocata fiit. Azt infra ita fubiiV/ 
git.^lte ?diro: vniuerfirat£ manu fua nos dc limo terre facere Dignat 9 eft :q co* 
gitario vita eft anie. j^uonia bec eft pma rd viucditvtcui fc Debear aia no igno* 
ret:an aliu pf buc Sccpra veneref ne vire fue m^fteria vellit vire auctores adoret 
*ftec mrantu clemeta miref ;vt no iudicet Digna q facta credanf cu ille magis fit 
adorandus qta mira da ,pdujcit.0 q$ angufta eft bec z Diuina cogitatio zc$ vite 
plena eft.0 c$m ipm boiem ad ome ftuaiu,pbirat<; accedit . 0 c^tu illi maiefta 
tc fui cdmendat auctoris.iCii aliud ille nibil in creatura oi fe pter manu Dei fo:* 
matu efle ?fiderat.Hon terra no maria mo celii:non Dentq> fidera:ta munda :tl 
pura:ta lucida boicj folu cuiufda limi z guiorist fordidioris elemeri illaforma* 
cu c Dejttera./Cui 9 Dejttere palm 9 celu mefurat in mefura. i£ui 9 pugiU 9 fre fpacia 
ta infinitaiacenr^includit.tatifuitolim illu fuifle. Z)ccT)iero,ig)eiiot 9 etiam 
bernard 9 ad agedas gfas Drio bono?- oim largitori nos borraf in aurea ejrplana 
tioe illi 9 pfalmi.01) i bitat in adiutorio altiftimi. Sermone tertio :fic Dices.3* 
gamusgfas factori nro. nBnfactori nro: remuneratori nro: imo poti 9 fpei nfe. 
§pfe em retributorripe retributio nra. 'Bec aliud iam cj$ ipm ejcpectam 9 ab ipo, 
^Mimti qd nobis pftitit nos ipi fum 9 . Siquide ipe fecit nos z no igi nos. fbartf 
ne tibi videt q: tc fecitf/Cogica quale re fecit . Tlepe eria f m corp 9 egregia crea// 
turarfed f m aiam mag£: vtpote ad imagine creato:£infignc/rbms gticipe:btitu 
dinis eterne capacc.^orro ambo fit'p cctcrs creatur^ ma ( tie admiranda: cobere 
tem libi incoprebefibili amficiorinueftigabilifapia editoris. Jtaqj tam magnu 
boc Donu cft:q? magna res bo.Sed q$ grat uiru putas^rjManu eft q: nibil ante# 
meruit qui peuitus nibil fuit T)ec oBernardus. 

ffScptem facramctafunt maitima beneficia omnipotentis Dei. 

S Bitt pariter caro corde rnter majtima bene^ 

ficia:oiporentis Dei facramcra eccfie cdnumerada ac Deuote cogirada, 
Ha celcftis medie 9 Dtis iefus bumanu gen 9 fanare cupies venit in buc 
mimdiig alfumptionc buanc carnisuutta illud^iaie.ljtf.c. 3d annii 
ciandu mafuetis mifit me:vt mederer ptritis co:de:c pdicarc captiuis indulge// 
tia z claufie apertione.SCante q jpebuilitat^ acmafucrudims fuitDns iefus no/y 
ftra? medic 9 ama? vt etia fe mcdicu noiare no Dcdignef.^attb.i^c.Diccs.Ho 
eft op 9 valetib medie 9 fed ma le bntib.Sug q ^bo TRaban 9 $t fic.Seipm me/y 
dteu Dt q miro medicadi gfieqpfiniqrares nras vulnerat 9 eft:vt vuln 9 pcto? no 
ftro? fanaret.^ropterea Sug.ait.^>3gn 9 De celo ad nos venit medic 9 .cj: ma'/ 
jrdeftis me G n9 2 fotii mundfi iacebat egrot 9 .l^ic q celeftis medic 9 ad curandas morbidas 
dTc 9 celeftcs egrftudmes buani giiis: fpuales obtulit medelas arcp tali mo fanauit egrorum 
ordinat mdt ^ oportue ppercbar egrotati: z g te cgrirudim z occafioni egrotadi ratqp ipfius 
dclas egntudis curationi, ifcgrot 9 ifte eft bo : morb aut eft cu Ipa originaf.Scd origo 

lili 9 culpe I1C5 pncipalif fuerit eje pfcnfu r bm's;occafionc tn fumpfit fenfib caxh 


ccclcfic JFo.xciil 

boc § q> mcdicma cozrefpoderet mozbo opoztuit q> no tm effet fpualis: 
fed qp aliqd baberet oe fcnftbilib? fignis : vr fic fenfibilia fuerut occafio aie labedi: 
ira ecnrj ci occafio refurgedi. /Supter boc mediana nf i vulner£ pfiftir tn eccfia// 
fticis facramcris. CSunt igif focramcra none legj medicine qs inftitmtcele// c^crameti 
ftis medie 9 d[b) fananfegritudmes ania? . t)inc M$Mr)Ai.etymo.c.tft:.$t fic. rr noue [ e a? 
0 b id facramcta oicuf; qz fub regumeto cozpozaliu rem vtus oiuina fecreti 9 (V / , t mcc ^ 
l utc eomnde racramcto?- ogaf.^P z a fecretj fautib? vffacriifacramera oiciif. ne fanatiue. 
0 Me ideo fruccuofe penes ecclefia ftur: qz fetus in ca manes fpus eozude larenf 
facramcto?- ogaf effectu. 't>zc gfu 5 . Siait § baana co:ga folet repleri maf bu // 
moztto q quidc fi no purgarcf boies oeducerenf in mozrc.jS ra expedit bze mede// 
laspurgaiuiae vtfal 9 ama?. pferuef. Septe igif facrameraqfimedicineccleftes 
#tnrc bnr efficaciflima ad euacadu bumozes fugfluos a ftomaebo ldguent£ aie. 
I^ueqmdcin nuero feptenario inftirurafunt^rcrpfectionennerifeprenarii.q «oaeramc* ’ 
vr Iniero. ^mb:o.0:ego.35^dax i£bz?foftom 9 tcftaf :vmucrfitas rgalitatC oe ra none legj 
fignaf eo # fepre oieb? ome tepus pfenris vitecopzebcndif . i£t cc B oaf intelltgi oanf in nue// 
q$ta fic ^tus facramcco?-:quia etta g fepttfozme fpiritu fir remiffio oim pcro:u5 ro feptena// 
gdeo feprenari 9 nuerus tcfte(0:egozio apud fapictes bui 9 feculi quadafua ba 4 rio z quare, 
bcf ranoe gfcct 9 . f|'i£6ucnicf igif celeft£ medie 9 ons ieuis fepte inftiruit facra// *jb:imo 
mctaiqz fepte fiir vulnera qbus infirmaf buanu5 gen 9 .^:imu vuln 9 eft oztgina// 
le petm qfi fundamenm alio?- criminu:prra q$ ozdinaf baptifm 9 . Seamdii eft 
perm venialeip q$ aipzopziare infhrutu eft oleum extreme vncriois . SEertiu eft 
mozcale pccm pfra qb eft pcnitetia. 0 j.mtu eft ifirmitas fiueoifficultas ad bo'/ 
nu;prra qo eft pfirmatio.Ciumfu eft ignozatia vero?-;p q6 eft ozdoiq: ozdinat 9 
05 eiTeooct 9 vr alios polTit inftruere. <z>ejcti l eft pcupifceciaelfrenis: ptra qo eft 
marrimoniu. S»eprimu eft atfecrio ad terrena z caduca cu cozpoze inozdinato p 
qd eft euebariftia vbi vifibilil? oeu videdo ad iuifibi lia rapi z accendi excitamur. 

ideo fepre inftirutafut facramcca qz oifponut nos ad fepte ftrures babe S?c6o 
dTs. 'Bim baprifm 9 cft facramentu fidci:pfirmatio fpeiieucbariftiacbaricatis: 
peuirenaiufticie:e,ccrema vncrio gfeuerarieiqeft foztirudinis coplementuiozdo percio 
, p:udcrie:marrimoniu teperantie. J[3-uc fepte funt facramctaiqz fepte funt oi// 
uerfirates boim in eccfta 'oci. ^nmacft itratiu <Jb? ozdinaf baptifm 9 . &6a eft 
puguariu^b? coucnit pfirmatio.^ertia eft vires refumetiu qbus ozdinaf eueba 
riftia. Quarta refurgctiuiiftis inftit uta eft pcmtccia. Quinta ejteuntiu <Jto oaf 
et erem a vnctio. Sejtta miniftrantiuqb? oaf o:do. Septima nouos milites in// ^ 
troducctiuip iftis inftitutu eft marrimomu. (ffjte^ qz ftatus iudaice legis fuit B^uarto 
quafi tot 9 figuralislegis gre.iujta illud t^aim.pad Cozin.jt.ca. 2}ec aut omia 
in figura codngebat.idco mfta figuralia allegare poiTum 9 ad figmficandu emi// 
nenria oignitat^ facrametop ealeiie oei.^inc /5: ego . in . tjtt v. Ii . mo :a f. c . v p . a i t 
Septenario nuero fete ec cite vniuerlifas oefignaf, vn Joanes in apocalvpft fe/> 

. pre ecclcfqs fcribit.fedg eas qd alib vniuerfale ecclelia intelligi voluit.' i^ue 
nimirii viis cccfia vr plena feptifozmis gre fpiricu fignaref;2^elifeus fug pueru 
mozruu fepties infpiralTe oefcribif .Sug ejttinctupopiilu quippe oris venies qfi c^vnrrfirm 
fepties ifpirat: d ei oona fpus feptifozmisgfe mifericozdif tribuit. T>ec i&:ego. ^ ^ 

([Septe igif facramcca pTigurata funt. ^jimo g fepre lucernns ardetes quas * 

pofuic aaron ejt pcepto oei fug candelabzu rabernaculi. vt par5 'Bumen.viij.ca. 
Spiricualifaaron figuratonm iefum cbziftuqutm tabernacfo ecdefie fue fepte 
pofuic lucernas ardentesad eft fcprem facramentaiquo?- virtute z merito anie 
fideliuilluftranf. Sc^ofeptemfacramctafigurantgfeptem buccinasiocqui// 
bus oicitu;- 30fuc.vfca.1p rulerunr fepre (acerdotesccpcepro 3ofue fepte buc// 
cinas iquarii vfus emr in iabUeo:? pcedebat arcam oni. 3cerii oicif ibide q> oie 

»1 v 


Oe drcuftantite aggrauatibus 

fcprimo Diluculo pfurgctcs filij ifracl circui'crutv:bcm bierico fepties. £uq$ fe$ 
primo circuitu clangeret buccinis faccrdotce: ortu populo vociferare muri cimlt 
tatis ilicocozrueruc. 3te fepte tube clangeregetficaciafeprefacramcto^Deno^ 
Verria timt:c l uo £ tniniftri etia feprenario nuero Defignati fur q ornia figuralta fur ran/y 
9 ti m^fterij Dignitarc.fjXcmo facramcta ecciefie figurata funr In fepte loriomb 
naama De quib oictf.iitj. TRegu.iiij.ca. q» naaman pzinceps milirie regis fyrie 0 
Debuit mudart a lepza opozruit vt fepties lauaret feipm in iozdane iujtra pceptw 
Ixlifei. belifeus Dijtit ei. 'Spde z lauare fepties in iozdane z recipiet fanita/y 

te caro tua arq$ mudaberts. Tji ftc naaman peccatozc: lepza petm mojtale: belto 
feus facerdot e qfi tnwiftru Defignar: fepte vero lotioes fepte facramcta Denotat: 
©uarto quib criminalia peta tollunt. fl|^ 0 uarto fepties Defcribif belifeusapbeta iiifpt 
rafiefug pueris mozrimvt fufeitaret illn.iiq. iRegu.iip.ca.fic Diis iefus fepties Vt 
j&mnto fpirauit quado fepte facramcta inftituit. £]“£hunro fepte facramcta figuranf g 
fepte colunas : De qb Dicif4wer6.ijt.ca. Sapietia edificauit fibi Domu et ejccidit 
colunas fepte, T>cc fapientia eft Diis iefus 4 edificauit fibi Domu ecciefie fue in q 
czerta €rcwr co Innas feptead eft fepre facramcta inftituit: qb tota eccfta fulcif ? robo'/ 
raf ®“Sejtto fepte facramcta figuratur g feptem Hellas-: e fepte candelabia a u/y 
^ ' rea.Bpoca.tj.ca, f££>eptimo ecciefie facramcta Denotat g fepte lampades ar/y 

S^cpnruv 3poca.iii?.ca.Sepre lapadcs ardetes erat ante tbzonuoet. : 5 £atf 

ceo plura figuralia facramento^- eccftc Dei:q: cu numerus feptenarius fit multi* 
plicif pfecrat 9 infcriptur$ factis adeo eius Dignitas mlVis varqfcs modisg orne 
co:p 9 Diuiua? feriptura?. relucet, l^cc omia dc tertio gradu peto?, luftrare vo/y 


di peccata operis. 


Cofcfibzes 
tenenf fcire 
ctrcuftatias 
pecca to;um 


Qualiter Difcuflio peccatozum ‘que eft ozfgo et fundamentum contritionis 
D3 fieri integralit quo ad oes circuftantias:-: peipue q ad circuftantias aggraul 
tes:t q trabut ad aliud genus. ZBulra quoq$ notabilia valde pulcrat necarfo 
De buiufmodicircuftanrtjs peccaromm tanguntur. 

£rtio m bac oifcuffioe vel ejcaminatioe pect 

U cato?. a qua ozigtnaf corritio obferuandtl eft vt fiat inrcgralif :quo ad 
oes pct6^circuftantias.i£t ideo fapicrest Docti viri q tamfua <s petd 
aliou iudicant ta in pfiltjs q* in pfclfionib tenenf oino fcire bmoi cir/y 
cuftantias:? fur cuncti peccatozes qui ad vera pemtctta gueiiire Dcfiderdt p vi// 
rtb Debent Difcurerc an peta fua in talib circuftanttjs fmt obuolura.^dcirco ad 
maiozc noticia fcire optet q> circilftltia Dicif a circufto circuftas. Ciraiftare ergo 
ml aliud eft q$ circa aliud ftare.3Uud aut q$ circuftat no eft De elfentia cius cfi 
ftat: ideo illa q circuftant uos no fnnt intra nos :fed ejttra nos. Aliquo tn modo 
actione fua Dicuf attingere nos: vr prj g cjccmplu dc loco circuftat locatfu^n 
fetus ^bomas in.f.tj.q.vij.ar.f.Dicit fic.Tlomc circilftanne ab bis q in loco funt 
Deriuaf adactus bumanos.^icif autiu localib aliudcircuftareqD eft quidem 
eitmnfecu a rc;tn attingit ipam vel afpzopinquat ei fc^ni locum. i£t io queeueg 
pditioncsfuntejttrafubftantiaacrus humani:-: tamc attingutaliquo mo actu 
fcumanu ctrcuftanrieDicunf. Chiod aut eft cptra fubftantia rei:ad rem ipfam 0 
ttnens accidens eius Dicif. ^liidecircuftantie actuiibumano# accidentia eo:u 
Diccdafunt.l^ec XI)omas.3dcm Dicit in.f .tj.q.jcviij.ar.itj. f!"S5unt igif eje to/y 
to cozde rememozaiide ac ejtaminande ille circilftanrie que trabilnt peccatuj ad 
aliud genus : qz plerius cotingit m vnopeccato efle multas Detozmirares quas 
pcccatoz tenetur recognofcere . X>inc igfaias. Iviq .capitulo, boztatur peccatrix 
wn anima Dicens, ©inbluecolligarioes impietan's:folue fafcifculos pepzime^ 


peccata 


iPoxcim 


tes.llntelligebic per colligationes impietatis peccata mortalia: fedg fafcictoe? 
Depnwresinrelligendefimtcircumftanrieaggrauantes pcccarumr^deo uby 1 
fungit /£faias Dicens:j£t omne onus Dirumpe;quafi Dicat.Si peccata fuerint 
ficoiTcnlTa z ejtaminata.pfecro onus peccatorum Dirumpitur. ([i£tideo eft w7/ £{rcurtatia 
ligenter pfiderandum q> omnes ctrcumftantic actuum bumano# rribus modis r & triplejt e 
fe babent ad actum peccari. fT^rimo funt alique circumftanrie que necfpeciej oilferentia 
pcccativariant:necpeccarnmaggrauant:vrpuraaccipere rem alienam manu 'Ajima 
Dejtiera vel ftmftra/autDe mane: aut Defero/gjfpercutere bominem indutum 
verte rubea vel alba.lfam tales circumrtanrie Dicuntur fe babere inditferent ad 
peccatum: quia nullam Deformitatem aut mordinarionemimportant ad rario^ 
nem:jdeo neq; ejtcufant peccatum :necp aggrauanrmeq? mutat fpcciem:vt Dic 
fanctus^bomasm quarto lib.fententiarum.Diftin.tvf.vbi querit^rrumcir// 
curtantia poflit rrabere peccatum in aliam fpeciem.®"Secudo funt alique cirv 
cumftanrie que non variant fpeciem pcccarrifed aggrauant peccatum, ^n fanv 
crus 3Dx>mas in pma fecunde.q.jtvftj.arf.ri.vbi mouet Dubium : ^trum ornis 
circumflantia Det fpem acturi^ic q> circumflantia Dat fpeciem boni vel mali a> 
ctuimojaliinquantumrefpicitfpecialem ordinem rationis . /Contingit aurem 
quandoq? <$ circumflantia non refpicirordincm rationis m bono vel malo : nifi 
pfuppofira alia circumflantia a qua actus moralis baber fpeciem boni vel mali. 
j£jtemplum.£Ucipere alienum conflituit fpeciem furti :fed fi addatur alia circii 
flantia :pura vr multum vel parum quis accipiat.^eccircumftanria non refpi// 
ctt ordinem rationis in bono vel in malo :vel non impoztar aliquam Deformira 
rem vel repugnantiam ad rationemmill prefufpofita prima circumftantta:quia 
fcj alienum accepit quod repugnat rationi, 3fdec follere alienum in magna vel 
parua quantitate non Diuerttficat fpeciem peccati: nec ell alteri 9 fpeciei a primo : 
fed peccatum aggrauant, /£r ideo ille qui furatur multum non facit duo pecca'/ 5£ert(S* 
ra/fed vnum rm:puta quia furtum ertgram'us.|p£ertio funt alique circumfla 
tie que fpeciem peccati variant ? aggrauant fiue actus bumanus cui circumfla 
na aduenit fit bonus ejt genere:ficut cum aliquis Dat elernof^nam propter lai itp 
dem bumaitam:lTue actus fit malus ejt genere: ficu t cum aliquis furatur rem fa// 
eram :fiue actus fit indifferens: finit cum aliquis leuat feftucam De terra in con'* 
fcmptum alicuius.TRatio buius affignatura fancto 3£boma in prima.tj.q. jtvitj 
articulo.jt.vbtDic cpqndocucp aliqua circumflantia rcfpicitfpecialcm ordinem 
rationis vel p:o vel contra .'oportet qp talis tircumftanria Det fpeciem a erui : vel 
bono velmalo:vt in boc ejtcmplo paternam follere alienum babet fpem pecji 
cati ejt ratione alieni :et boc pltituitiir in fpccie furri.-fcd fi confidererur fuper 15 
prout furtum eft factum in loco facro.^el quia res ablata eft facra :runc impoi 
rat aliam Deformitatem ad rationem: quia ratio ordinat non eflc iniuriam fa^ 
ciendam in loco facro vel tollere alienum De loco facro.iCt fic follere alienum 6 
loco facro addit fpcalem repugnantiam ad ordinem rationis . j f£t ideo loc 9 qut 
prius pfiderabaturvtcircumiranria muncpfiderarurvtpncipalispditio obic/y 
cti rationi repugnans :vr Dic beatus 3£bcmas vbi fupra. Similiter petm forni// 
cationis in boc confiftit q bomo accedir ad non fuamjfi autem addatur bec cir^ 
cuflatiavt illa ad quam accedit fitvjtor alrcri 9 /ia pcrm formeateis trafferf i ali6 
gen 9 pcri.f.i adulfiu:qr alienu violat tbo#:q$ c au i 9 periri q$fimplcjt fornicatio. 
i£t ficD $5 c $ altjs generib) pct6p:qr vbiciicp e alia z alia repugnatta act 9 ad r 5 
nevfalia bformitas act^.ibi e aliafpest maior guitaepeti. /£t Dict£ p 3 qpad Dif 
cernedut ad indica du peta :z qtr vuu perm c altero gui 9 non futfic pftderarc ge$ 
nus vel fpem pcri.fed ejtpeditoino Difcutere circiiftantias agguares pctm:vtDi/> 

€un; oes Doct,catboli'cf fignanf.s.^bomas.in4;tj.lib,fenf.Di,jcv]. vbi plura du 


ifggrauates rircuftantie 


bia ejtplanatfup bac materia, tf-titeq, m.f.ti.q.vtj. ar.tj.it), cr.u^.l^oc idem Dif4 
fiife to.j.g.q.)cvitj.g totum. 



Xpltcauim 9 aliq tn generali D circuftantijs pcto?>:fcdq: redc fctojZbt m. 
c f mones mozales vniuerfales minus funt vciles coqp actiones in pticfari 

btts funt; 31$ nunc mag£ in gticulari $ nuero circuftantiap aggu antium 
pcta agendum c vt gero: <} veram qrir gficere pniam polfit Diligenti^ rememo'/ 
rare ac Difeurere iniqtates fuas/necnon curare morbidas peto# egritudtes : aic 
rande buo:es viruletos euomere a ftomaebo languent^ ate: q: tefte rbteron. ia 
mia grutu ac fundamerum totius pfectionis e picte puritas ac co:dis miidicia. 
j0l§?ftdcrandu qp fplendo: ecctie^bo.in.iitj.lib.ren^tDi.tvi.vbi mouet Dubtit 
^t?, puenicntfenumerenfcircuftantie j^tite^in.f.ij.q.vtj.ar.itj.alTignatrepfe 
circultantias agguantes petm/rie Dices :3Dd. in fua rber.afiignat feprem circum 
i&c nuero (lanrias q b#fu ptinenf.^uis/dd/vbt/4b?aujcilt)S/cur/quo/qn.Conftderandu 
circiiftatia^ cftemin actib-buinams/qs fecit/qb aujtiltjs/vel inllrumenr£ fccerir/quid fece 
rit/vbi fecertt/cur fecerit/quo fecerit /z qn fecerit. Sed Srfftof.imitj.lib. i£tbt. 
addit aliam. f.circa<Sd.S5tullio compbendif fub dd.^ec ^f^o.^grautTRa^ 
tnun.6 pena foztimatioe £atbalan 9 o:dis ^Medicato?. q Decretales copilaiiit o 
madato igzegoztj noni:? p& a lia volumina edidit pclarilfima/vir no folii in di' 4 
urnis feptur^ cmditiflim 9 :f 5 buana?. leguacfacro^ canonu/necno fecfariu Ira?* 
fagacimm 9 tnrerp:es/q ta tn vita <b in mozre/ac poli mozte mtracufclarmr.^ic 
ad pdicru nue?, circultatia?. addidit octaua.f qtiens. j£t vbi.s.^Cbo .z £ctr 9 dc 
palude z altj tn flfu pallegato oiciit/qb aupiltjs.^peTRa^m.^t/p qs qtiens. 
io tu fezma flrfttm ftc: i^uis/<5d/vbi/p qs/ qtiens/cur/quo^ qn , ^lle § octo circii 
flantie funt Diligenf ejtaminade.-r peipue qn trabiit petm ao aliud gen 9 ^ictmf 
aut trabere ad alib gen 9 qn biit fpcale repugnantia ad altq$ pcepto?. Diuine l c'/ 
gis.^crbi gra :furtu fimplejt repugnat buic pceprorHon furtu facies. Si |i>o fi 
at furtu in loco (aero :tnc furtu rone loci facri bj repugnantia ad altb pceptum cfi 
ell 6 veneratoe facro^it fic addit noua fpcj peti/fj videam 9 6 fingufcircullattjs. 

f£i£)e pma circuflantia pfone, 

TRtma tgif circullantia agguans pctm/fumif e? pte agent£ pncipafTiue 
agnini p pfone pecca ntj/q ocfignaf tn fbfu pallegato/cum t>::qs.2^ec circullantia 
dopfoncag// _ fm^bo.in.iiq.lib.jenf.Dill.jcvj.refpicttmagJpditiones pfone peccant^ 
grauat periri c^tum ad^rierares tpius c$ fubllantiam perfone.f.cuius flatus :cuius Dignitas 
z quo. ris. ‘cuius oifictjicmus poreflatis: cuius virtutisicuius fcienriercuius faptenrie: 

cuius ozdinis rcuius etatts :cuius fejcus :quia eje conditione perfonc variaf fub// 
flantia actus bumant:eo q> aliquid competit vni perfone/quod non competit at 
teruvr Dicit beatus ^bomas.*|bzoprcrea in pma fecunde.q. Ijtjcitj.amctb. jc. 
cit fanctus ^bomas:q» magnitudo vel crccllentia perfone peccantis aggrauat 
peccatum/quodejcDeliberationep:occdit:SecusDe peccato quod pzouemt e% 
lurreptone^ppter infirmttarembuane naturerquia tale petm minus imputatur 
ei qui elimato: in virtute:eoqp minus negligitbuiufmodi peccata reprimere: q 
tamen omnino fubterfugere infirmitas bumana non fimty/£t ideo peccata et 
liberationepzocedentiazranto magis alicui impurant : quanto fuerit maiozvtr// 
tute/fcientia/Dignitate/vel merito.^nde 5^do:us in. tj.hb. De fummo bo. ca. 
jevit) .Dicit fic: peccata que incipientibus leuia funt perfectis viris grauia reputf 


pacato? jFo.xcv* 

tanf.iEanto enim maius cognofcifefle petm qnto mato: 4 peccat babef. Crefcit 
enim oelicti cumulus iurta ozdinem mcrito^.Ct fepe q<5 minozib? ignofeif/ma 
iozib> tmputaf ^jfid.Ct ^uuenafm fatura, viq.ait: 0mni animi vicium 

tauro ofpecri^in fe crimen bj/qnto 4 peccar maioz babef. tRo buius eft qdrupleje 
fm^o.ibidem.C/fSztmo 4dem q: maiozes facilius pnr refiftere pcto.?Suta 4 
ejcccdimr^tute/aucicientia/autt)ignicare.3o^uc.)ctj.ca.6z:Sferuusfciensvo^ 
luntatem t>ni z non faciens/Digne plagis vapulabit mu lt£. Ct. tj .*£>etri.tj .capto 
2£>elius em erat ilfnoncognofcereviam tufttcie/cp poft agnitionemretrozfum 
puerri ab eo q$ illis traditum e faucto mandato. Contingit enim eis illud veri 
,puerbtj .‘Canis reuerfusad vomitum:^ fus lota mvolurabzo luti.2?ec ibi.^zo 
pter B Dicimus cp grauifltmu fuit pctm pmi angel 4 fcientia/Dfgnitate > pulcritu 
dine/z foztitudine/ceteros angelos fugabat .Sic parif Dicimus cp pctm ade fu 
it grauiflimu:q: adam babutt oem cognitionempolfibilem naturafr bomini : ec 
fuit creatus in babitib? naturalib? integris z gfecri s. 3 6 fanctus Cbomas in p 
ma gre.q.rditj.ar.itj .6t:Sic pmus bo mftiturus eft in ftatu gfecro/quantu ad 
cozpus : vt ftatim poflir generare: ira inftirutus eft in ftatu gfecto/q$tum ad an ii 
mazvt ftatim poffit alios inftruere z gu6nare.*Bon ptaurem aliqs inftruere nft 
It babeat fctentiam.Ct io pmus bo ftc inftitutus eft a Deo vt baberet oem kienti 
am/tn 4b> aptus natus edinitmuiEtin rnfioneadpmu argumentu Dtcfic:£zi7/ 
mus bomo babutt fcicnriam omnium p fpecies a Deo infufas: nec tamen fetetta 
illa fuit alterius rationis a (cienti a noftra ficnec oculi quos ceco nato cbztft 9 D eif 
dttfuertmt alterius rationis ab oculis quos natura ^durit. 2} ec fanctus Cbol 
mas.Cc quo pt 3 q>21dam babitit ejccellentiamfcientie/t ideo grauius peccauic 
2^inc3fid.m.tj.lit>.Derummobono.ca.)cvtj.ait:Cuapeccauitignozantia:3da 

induftria/qz non feductusrfed fciens pzudenscp peccauic . ®[ Secundo gra^^z 1 1 r 
uius peccant maiozespzopf ingracitudinem:quia omne bontim quo alicis ma//5J£ 
gnificaf/eft Dei beneficiumrcui bo fit ingratus peccando: Ct c^tum ad 15 queli//^|J^ clw * 
b et maiozitas etiam in temgalito bonis pctm aggrauar.iujcta ill6 Sap.vf.cap. cunem 
potentes autem potenter tozmenta patientur: jorone ingratitudinis bomo 
grauius peccat in lege grarie q$ in lege veteri. Ct bapri53tus grauius peccat cp _ # 

non baptijatus. Ct clericus in facris grauius peccat in eodem genere peti q$ re// 'Bota oroia 
ligiofus 4 non eft in facris.Ctfimifrfidelisadulrergrauius peccat q$ infidelis : Diligenf 
tum^pf noticiam fatatis eje fide:tum eriam^pf facramenta fidei quito eft imbu 
tus z quibus peccando ptumeliam facit :vr inquit fanctus 3£bomas in.tj.tj.q.jt. 
ar.itj. in rnfio ne ad tertium argumenrum.3 rerum fanctus Cbomas in pma .tj. 
q.cjcv j.ar. tj.in rnfione ad fa&m argumentum Dic ficr&quis poft acceptam gral 
tiam noui reftameti peccauerit/ matozi pena eft Dignus ranqj maiozibus bene// 
ficijs ingratus z aujtilio fibi Dato non vrens.f[Sedqueftio animii pulfat.ign// 
ceret aliquis:Si plus punitur peto: cbziftianus q$ infidelis: videtur cp melius 
cfiet vt omnes elfent infideles:' Ibuicqueftiom refpondet fanctus j£bomas in 
commento aureo fuper epfa ad 2^ebzeos ca.jC.lectione.ijj, vbi Dic: Sliter pollui 
mus loqui De illis qui fidem ptemnunt:quia ifti^pzie ftmt ptemptozes. Ct ali// 
rer De illis qui ec tgnozanriaftde annunciatam non renent:quia talito pctm infi 
delitaris non impuratur: Sed ille qui fidem annunciatam premnit graui 9 pui 
nitur.quia pctm infidelitatis majtimu eft. St ergo comparemus iudeimu cbzi'/ 
ftianum qui non ptemnit tvteren fit adulter tunc grauius punietur cbziftianus 

t "" iudeus:quia non folump adulterio :fedetiam quia magis ingratus eft . T>cc 
bomas.ffCertio grauarurpcrm^pteripccialem repugnantiam actus pecca 
ti ad magnitudinem perfone.ficfipztncepsitifttciam violet qui ponitur cuftos 
«ufticie.Ccii facerdos fornicetur qui caftitatem vouir.Contra fumles ait paul* 


V 



®dTRom.tj.c,0m§ altum Doces repim non do cce< i^uipdicas non furanduj 
Dicis non mecbandum mec baris:' t&ui abominaris idola facrilcgiu 
racisr^min lege gloriaris g pu uncationem legis Deum inbonorasrBomc etn 
tei g vos blafpbemaf int genres 2}ec gaulus. j&ue verba fm 5£boma in com 
mento aureo fug epEa ad TRom.it). cdecrione.iiq.pnt legi mterrogartue quafi cii 
qdam indtgnatione.^l remtfliue quafi afferendo ftmiliu maliciam«j£tiai£fa» 
f*c. ait: principes tui infideles foctj furuj.^mnes Diligut munera| fequunf rc* 
tributiones : pupillo non iudicanrr ea vidue non tgredif ad illos.3te^ i£faie.ltj 
ca.b: fic: ^ominatores jptt mei inique agunt p me Dic Diis :z iugit' tota Die no 4 
me meu blafpbemaf: iJMopf boffrietjpfe meus nome meu in Dic illaiqr egoipe 
t^etmguaf d loquebar/ecccadfum-l^ec ibi.|D&uarto grauaf permuter ejtempliim fine 
,ppf fcadalu fcandalum:quiavtindt j0>:cg. 3 ,lc - ccm Plum vebemenf culpa cjtrendtfqndo^p 
reuerentia gradus petor bonoraf.Sd plurium etiam noticiamgueniutpcta ma 
iorum z magj bomines ea indigne ferunt:io fi vir vel mulier nobilis aliquatur* 
pitudinem faceret magis ignomimofum efl) periti c§fi illud faceret ruftic 9 .$ro 
pterea Dic .subornas in.n.tj.q clOTvij.arrjc.q?pctm religiofi grauiuseft peto 
fecularis triptr:fc 5 rone voti:ratione contemptus :z ratione fcandali. Si reU 
giofus non eje contemptu :fed eje infirmitate vel ignorantia aliqb petm q uod no 
eft contra votum fue profefllonis committit abfqs fcandalo/ puta in occulto : le^ 
uius peccateodem genere peti m/ecularis :qr petm eius fi fit leue quafi abforbef 
et mu Itis operibus bonis que mcit.Si |bo fitmortale facilius ab eo refurgtt/£c 
io nota fm 3£bomam vbi s in refponfione ad tertium argumenti! : q> fi religiofi 
ad boc guemant vt eje contemptu peccem reflficiunf pefiim-r majdtne incorrigtV/ 
biles.*Sn^iuguflivus ad plebem bipponenfem ait:i£rquo Deo f uire cepi.quo 
oifficilcfum ejepertus mclio:cs q$ qui in monaftert/s.pfeceruntr^m nonfum eje 
pertus peiores ^ qui in monaftert)SDdiquerunt.ii:tfic etiam mrelligitur illb 
/Cbrvfoftomt fug :©atrbcum,]tjtjrit) capfo vbi Dic:2Laici Deliquentes meile eme 
dantur./^lenci aurem fi male vtjterut/inemcdabiles fut. /£raprie religiofi q pec 
eant er premptu Dicnnf bleeolla fub iugo Diabolice <}b> 2btero. ad ^.mafuj 
papam in epta/q incipit:25tirudinis tue inrerrogatio/Difputatio fuit, ita inqr: 
t. Satbanas cu aliquc fua arte Dccegit zxpiium pi iropofucrit mgit vitra advicio 

rum abundantia non^peurat fciens eu iam mortuum,J>cc^iero./6c fic pat$ De 
drcuftanria gfone peccantj 


circufiatia qnritatj ogis vel facti 

j£cuda circuftatia agguans petm fumtf ejtgte qntiratj ogisvffactt.^ec 
S Defignaf in jbfu pdicto g ly jbbu dd.jber qb intelliaere Debes fubam vfco 

ditione facti vel ogis gpetrati.TO f^bo.inriiq.lib.fmap Dift.jtvj.g bac 
circuftantia imporraf ro mali m acru.x£tid fic ctrcuft an na finis c pma in agg-> 
uado petm vt Dicem 9 :qr qntitas malicie peti mag£ pfideraf fm relatione ordina 
ta in fine. Sic partf b circuftantia qntirat£ br feba in aggrauando petm :qr omia 
q piit peto fpem f ribuere in bac circumdantia includunf be funr in <Jb? pfillic 
actus morafe^tum ad bonitatem vel maliciam.iSt^pter bocpbus Dicin tert io 
lib # £tbicorum.q> pncipaliffima in actu fut: in qb? pfiftit act 9 t cui 9 gra.^llie ^?o 
circuftantie magis z min 9 agguat fm q> bis Duab? mag$ velmin^inqfunt. l£t 
io tps z locus min 9 agguare nata funt :qr funt oino ejttrinfeca. S5 intf ea pditio 
gfone mag^ :qr agens oirecti 9 rndet fim.xEt poft banc mod 9 q rndet a ctuiiz poft 
boc inftrumentu qb gtinet ad modii. /£t b qde vt in plurib? accipiendu c it a efle: 
tamen mbil^pbibet i aliquo alitTc babere: qr fmbesqfunt in monb? mbilDeter 


peccata JFo.xcvi* 

minatu 2^ec^bo t 5fta§arcuftan'a:cid:nooc 

berap:ie?fiderari,put eftfubftantia actusrputa quia occidit vel fornicatus eft: 

aut rurarus eft.fed?fideraf,put Dicit pdirioem facti v£ actus petcatiS.ipam&t 

p:ietatem:qualitate 7 quantitate facti:vtputa quia ifte occidicpucipemipculfic 

patreicognouit virginem:vel maritatam.j0t q<£ aduertendu pm fetm 2Lbom, 

In.iiij.li.fniap Dift.jtvj. vbi qrin^truois circum ftantia fit pfirenda in refponfi 

onead febm argumentum Determinata qntitas peccati no pot facerdoti innote 

fcere q: nec ipe peto: boc fciofed fufficic q>cognofcat qntitatej peccari q ejt fpecie 

peccati pfurgit.frec 3 £bo.j^icim 9 trat£ g> rone bui 9 qntiratis graui 9 fuit pec// 

caru Cainrcp peccatuSde.quia grauiras bomicidtj ejccedit qntitate gule vel fufl 

perbie q fuit in 2 ldam.Sic etia peccata fpualia grauioza funt cereris parito pec 

catis co:palito.f[Zlmpli 9 ad oifcernendu grauirarc peccato^, ^el qualiter vnfl 

petm cft altero grauius no ftiffteit ^fiderare genus vel fpem peccati: fed ejepedit 

ctia Difcurere alias circuftantias.verbi gfa.fi moueaf qftio peccatu fuit gra 

uiusran petm i£uean petm &de . Z)uic qftioni refp odetfic f m 3 Dx>. in.tj.tj.q. 

Itiij.arti.iiij.vbiDicif fic.0:auitas pcri^ncipaU 9 artendif fm peccati fpecic5 <g 

f m peccari circuftancia. j^icendu eft § q> fi pfiderem 9 pditionem pfone vtriufqj , 

fc$ mulieris 7 viri:pctm £lde eft grani 9 :q: erat gfectio: muliere, '©fi &ug 9 in €iuie pecca 

tib:o De verat falfapemtenriacapitulo.je1ig.DicitfTc.3n boc em qmfcp peccato: uit grauius 

fit culpabilio: quo eft Deo acceptio: :ideo enim £ldam plus peccauit:q: in omni an £tda aut 

bono abundauir.l^ec Suguftinus. j£ratpariter maio:i bono fpirit uali p:edi// 

tus p:opter magnitudine icientie fibi Date./£t iterum grauius peccauit ,Sdam 

p:optermaio:emrebellionem.^>aio:enimfuitinobcdientiaeius:quia p:ecei 

prum fuit p:imo fibi Datum 7 Deinde x£ue per eum. j£fiam grauius fuit peccat 

tum £lde :auia maius Damnum fecurum eft ejt peccato £lde q$ i£ue. *Ba in ada 

erat totum bumanu genus virtualiter vt in p:incipio actiuo. /£t ideo eje peccat 

to £lde tranflfufum cft peccatum in totum bumanum genus: non aurem ejt pec 

cato z£ue. 'gam fi fola pcccaflet non fuifietbumanum^enus infectum: fed ipfa 

fola a Deo punita grauiter fuiffet: vt inquit Sanctus itbomas in comento au/y 

reo fuper epiftola ad TRoma.quinto capitu. lecrione.iq.et in.j.tj.queft. ljcjtjrtj.ar t ^ 

V.etin.iiij. fententiarum Diftinctione./. vbi mouet Dubium, 'felrrum circtmcifio 
Debuerit etiam mulieribus Dari in refponfione ad p:imu argumentum. Si ve/y 
ro confidererur peccatu £lde % j£ue qjrum ad ipfum genus peccati. Ttunc vtrf/y 
ufep peccatu equale iudicabitur:quia vtriufctf peccatu fuit fuperbia. &u 0 

guftinus Dicit.jtf. fuper 0 ene, ad lirrejram: Q> mulier ejccufauit peccatum futim 
non impari fejtu:fed pari faftu. Sed cgtum ad fpeciem fuperbte grauius peccat 
uit mulier triplici ratione. £:imo quide* quia maio: elatio fuit mulieris q$ vi'y 
ri. Mulier enim credidit verum efle q$ ferpes fuafitfcilicet q> Deus p:obibuerit 
ligni efum ne ad eius fimilitudinem peruenirent. tizt ita Dum per efum ligni ye't 
titi Det fimilirudiue5 confequi voluit: fuperbia eius ad boc fe eretft # contra Det 
voluntatem aliquid voluit obtinere.fed vir non credidit boc elfe ver.u^nde no 
voluit confequi Diuinam fimilitudinem contra Dei voluntatem: fed m boc fuper 
biuit q> voluit eam confequi per feipfum.iSccundo quia multipliciter non fo U15 
peccauit: fed etiam viro pecCtitum fuggelfit: vnde peccauit 7 in Deum 7 in p:ojc i'i 
mum. tertio in boc peccatum viri Diminutu eftrquia in peccatu confenfit ami 4 
cabiliquadam beniu olentia qua pleruc^ fit vt offendat Deusnebomo cicamto 
co fiat inirnic 9 : q^ eu facere non Debuilfe Diiiine fentetie ejtit 9 mdicauit:vt gUit 
gu.^t.jtl.fup i&ene.ad littera. Hzt fic patet q> peccatu mlieres fuit grani 9 mpam 
vtri:t tdcomlier graui 9 futi punita c$ vir:vt patet 0ene,ig.capi, 

C©ccircuftantiqlgcU 


©e circuftintusaggraujcibus 

j£rtia circuftantia aggrauans pcrm/fumifejtgte lon.^cc circunftantia 
t Dencraf infau pallegato/cumb: .^bi./£ftaut vbiaducrbiu loci: ibo fty 

gnificat z interrogat in loco. /Orcuftanria § loci in 4 fit pctm eft oitim® 
*>fiderada:q: plerucp loc 9 trabit pctm ad alib genus :vt Dierum e/Ram fi fiat fur* 
tum m loco facro :bic actus addit fpealem repugnantia ad ordinem ronis: q: ro 
Dictat non ec iniuria facienda m loco facro.SnV oom eft De eo q cdnutrit adulte 
riuvel bomfcidiuvel aliud pctm in eccfia 4 c loc 9 Dcputat 9 ad cultu Diu mu. 3binc 
2iug.in regfa ad clericos ira ait:3n oratorio aut nemo aliud agar/ nifi ad qb fa 
erum c/vndc z nomen accepir.j£riam taf turpitudo facta m loco facro videf bre 
annexum ptemptu Dei z facrou.^bt e aut maior oremprus /ibi eft maior graui 
tas.t g ?ns voluntas peccant^ iudicaf mag£ inordinata z fugba. £ropfea ptra 
eos 4 opanf illicita in loc£ facr£ ondit oris Jefus ardentifiimu jelu.l^am facies 
flagellum b funicufobiurgauit acerrime oes vendentes z ementes intcplo: vt 
ti ^ar.jtjej.t 3oan,tj .c./£t Di]tit eis .‘Auferte ifta bine z nolite facere Domum 
pzis mei oomu negociationis.i£tiamfi pctm fuerit factum in loco publico :puta 
4s turpia agit :aut blafpbemat.aut publice fornicaf :ejt q fequif fcandalu pluri* 
mo£/q$uis etiam ipc b non intendat aut puideat Direcrcmibilo minus aggraua 
tur pctm : 36 fatas ^at.jcviij.c.ait: 0jii aut fcandalijauerit vnu b pufilriftis/ 
q in me credurretpedir ci vt fufpendaf mola afinaria in collo ei 9 : z oemergaf in 
jrfundum mar£i£t 3fib.in.tj.lib.b fummo bo.c.jcjr.ait : 2£>aiou's eft culpc mani 
fefteq$ occulte peccare/ouptr em re 9 eft:qut apte oelinquit:q: agit z socer. 2^ec 
<n locis publicis peccatturpia Dicens vel agens: videf gaudere b ma 
fo.^e 4b 9 fcptum eft.letanf cum male fecerint z erulrant in reb? peflimis2r>mc 
^ug.inepfa ad quendamcomfrem aiCftullum fcelus coram Deo tam abomia* 
bile eft cp pt erira pera vmcuicp nrm Dimifta reminifeendo gaudere z inde ejtulta// 
re.&fr fi falft teltes peccant in curiavel in ptoriovbi ma li z criminofi puniunf/ 
tignum eft q> non erubefeerent in omni loco peccare:3dcirco taf culpa vel imu4 
ria grauarur rone loci qui De fe Deberet multo potius incutere terrorem peccan* 
di. 3bec b fria circuftantia Dicta fufficianr, 

fE©c circuftantia (nftrumentaF agent J 

^3arta circuftantia aggrauans peccat um/fumitur ejt parte inft rumpnta* 
q lis agentis quo quis vtitur ad peccandum.l^ec Denotatur in verfu fupe 
rius allegato : vbi Dicitur per quosvel quibus aujaltjs/R.am omnia aujci 
liatomnia media /quibus peccata perpetramur: v^icuntur inftrumcnta peccari 
fm^bomam in.iitj.lib, fenrentiap oifttncf.jtv)'. Sicut enim eje inftrumento q 
quis operatur poteft fciri vtrum actus procedar eje malicia / vel nomftcut verbi 
gratiaifiquis percutiatcalamot coringat talem mo:i/non eft eiufttem criminis 
ficurfipercutiatgladio:i£rideoejtinftrumentoquo quis operatur poteft fumi 
circnftanrta/vel conditio aggrauans /vel allenians actum p 2 incipalis agentis. 
S5 q? uon omnis actio fit g inftrumentu/fic funt intclligcrc et velle.3deo loco 
inftrumenti ponit ^ulli 9 4b) au]tiltjs:eo^ oia aufalia funt qfi inftrumera actio^ 
nis quib? agens vtif ad fine fuum. 26 tlTci nfernunctj:au)ciliat 02 e 6 :facto:es:co// 
ogato:es£ mediatores in Delicto funt inftfa peccadi.3o cogita cu 4b? vel p 4'/ 
bus vel p qs vicia aut peta gpetrafti. 3^ec circuftantia tanto mag£ agguat p ecd 
caru qnro maius fuerit nocumentu q£> fequif^f aujtiliu vel medium peti, iCo // 
gfta q fi fuifti mediato: alicui ad peccandum/autfi tu peccando babuifti mediat 
rores. quia quanto plures tanto petiti iudicaf gu^^tfids mittit amalTe Diuer 
fa munera g DiuerfosXoutra tales feribit ^ieron,ad^epofianup(bvtc?«/^pw 


peccata iFo.xcvu 

Incipit. £etis a me *Bepotianc cbariflTme:vbi ait.£reb:a munufcula z («dario» 
nola t fafciolas % veftesou applicatas : t oblatos DeguftatofcE cibos :blandafq$ 
ac Dulces litteras fetus amo: no baber. 3 ^ec 2 >ieronvm 9 . 2 ^inc^aul 9 ad iRo* 
manos .j .ca.i^igni fut mo:tc no folii qui faciiir ea:fed qui pfcntiut facientibus. 
l£ria qnto ewozmi 9 aut turpi 9 vtif quis medio peccandi:grauius peccat .'JjJert 
bi gra, Sntendit quis comirrere peccatu foznicariois % ad opus nefariu bab5 in 
ternuciosviros reltgiofos:talis grauiflime peccat.q: vrifmimftro cb:i ad opera 
Diaboli. Similiter incantato: vel foztilegus fecit veLpcurauic incatarioes z fo :4 
tilegia cu facramentis aut rebus facramenralib? ecctie:vt aqua vel cera bndicta 
vel aqua baptifmali:aut oleo fancto z bmoi grauifftmu eft: pcccatii. Cogita am 
piius fug baccircuftaria:fi aliqs tuo pfilio/awjtilio/aut fauozcrrajtifti ad pecca> 
rtiivt folentfcelerati viri z grauiflimi peccarozes: 4 leranf in malis cfi cft ^Jiu 
officiuoiaboli.quia ficut nullu olpotenti dco maius facriftciu offerri poreft m jc 
ius animabo q> bonujme eft majtimuatqs optimii-Sta ecouerfo nulla offen* 
famaiozDeo fieri porq^vtmembzacbri efficianf memb:aDiaboli. 0 uicuc^§ 
fuerit caufa inductiua alicui 9 ad peccandu fi ad veram pniam gucnire Defiderac 
ejtpedit oino vt ficut fuit caufa pdicois^jtimi fui:fic pariter fiat caufa faluris et 
vite:qb fi no fecerit pena fui Delicti po:tabit flE^ulra Denicp funr vicia z pecca 
ta q ptrabunf z grauanf eje pfozrio focietatis guerfe q oiligenf remcozada fur.qz 
ficut bona multa babet cois vita fcto^rfic plurima mala focictas affert malozu : 
vt ait 'SfidOtZyinc /Cfczyf.fnp 2K>attb»in4t*!8on 9 malo fi piugitur:aut pares 
reddunf aut cito ab imiicem (eparanf.Hmiciciecm aut qrunt aut faciiit pares. 

TRcru natura fic babet vt qries bon 9 malo piungif: no ejt bono mal 9 melio:etur: * 

fedeje malo bon 9 ptaminaf J^iuerfitas em rqzmincppotbabere pcozdia:: mf 
ros ad ruina impellit focteras nefanda .tyec j£b:yf ,£t Diu 9 3 ^ieron^m 9 ad fa 4 
biola De vefte faccrdotali:epfo incipit.’©^ bodie in Icctioe veteris teftamcti : 

Dicit fic.^ulta nos facere cogit carnalis affectus:*: cu^inquirarcm refpicia* 
mus cozpop:* co:po:is z anime offendimus crearozem. tycc ^>ieron^m 9 . £c 
fic pacet De quarta circumflantia, 

fE^e circiiftantia finis que eft potilTima omniu 

m aggrauando peccatum 

^intacircuftantiaaggrauas pctmfumif ejt parte finis. CtnotaF in 
'q verfu fuperi 9 allegato.cn Dicif cur; vel cui 9 gratia. Tycc ti pncipaliffi) 

ma oirn circuftantia£:q: tpa mouet agente ad agendu.Ctq: act 9 mo 
rales majeime aempiut fpecic a fme:vt babet fetus 3 £bo.in. j .tj .q. vtj.arf.iitj.£e 
(tey m.titj.libzo fma£Dift.)cv‘j.Hd iudicadn g grauirate peto 9, bcc circuflantia 
cft fup omnes alias pfiderada:vt f>t £bo.*ftam in4rit De fine a q in mozalibus 
actus bumani fpem recipiur :vt Dictu cft.£t idcirco intetio peccatis fug omnia 3« te fio pecj» 
cftre4renda:quia vt£»r fetua ^bo.in.n.u.q.jcitj.ar.itj.in refpofioead pmu argu// catis c re4rc* 
tnenrn, gnaritas peccati no menfuraf eje nocumero facto :fed multo magis ar/> da 
redif intetio volutaris guerfe.^n 3 fi 6 .in.ij.li.De fumo bono.c.jtjtvtj.air .®cur f 
Ius bois intetio operis eiuseft.Si § interio eius bona cft z opus intetiois ipi> 
iis bonu cft.^inc £lug.in l^De vera z falfa pma.ca.jtv.Dicir fic. 3 « indicio em 
cozdis cofiderand a eftelemof^natribuentis.1^6 raofiderandueft/q645 Dat:f5 
q mente:q affectoe Dat qt por. j i£t Bmbzo.ait.Jnrentio operi tuo nomen impo 
mr.^ifcure g oiligenf renebzofam pfeientia tua *: cogita cur comififti petm :an 
cjt infirmitate vel fragilitate.an ejt ignozatia vf malicia vel induftria.E>icuntur 
at illi peccare De induftria 4 Audio ac Deliberatioe meris malu agut:vt ait 3 fib. 

^lel cur.i'4 fine perm ppetrafti:vr^ fpote an coact 9 :vtru anio noccdi:an iocadi. 

n 


fubito an cu loga mcdifarioe vel oiTcuffioe. vrru tm pullus a reratioe an p$ 
netus ab ea.vtp e jt cupiditate vel paugtafe.TC cum act 9 mozalcs recipiat fpccfo 
em ab _obiecto:vr 6r ictus 3£bo. obtectu aut fo: male act 9 fit fmisupe act 9 xecih 
piet fpem z Dcnoiationc a fme: z fifr fua grauirate. /£r io qnto peiozi fuic mouef 
4 e ad peccadii rarograui 9 fodicabit pctm. i£r bzeuif ota pcta babct fpem cjtob 
iecris:': illaDifferctia q attedif penes obiecra eftpma z pncipafqTi pfcqns fpem 
'Snrctfo cMh vr k alxr j*t).q4jtjci^.aratj. fTSmplt 9 vt clari 9 Intel liga&qnm va 

ru pofTir ' l ear 7 inf ^ lc> volutatis nre:fcire Debesf m ^bo.in.ptj.q.jttj.ar.j.q’ nitctto» 

^olutafmo P mo 7 flndpaltf Ctfncwd td qb mouet ad frne.^n rtcim 9 arcbtrectozc z oeni 
uctoce virefP c *P lcnr ^ U0 im P cri ° niouerc alios ad id q$ ipfe inredit, Voluntas aut mouet 
anic oes alias vires anic adfmc.^amfeflu eft § q? inrmo,pp:ie eft act 9 voluntarie. 

3ta forctio $2 oculus: q: p ea ^pomt volutari finis ad que mouet fie octb puide 
mus q tcdere Debeam 9 , jfetia fm augu.inrctfo £>: lume. qz mamfcfia cfrmrcdcrf 
0mce tgtf opationcs nre z ocs acrmozales Dtcuf vel boni vtmalnf m volutf 
t;as eliges eft vfbona vel mala, ^olo Dicere q> act 9 eliciti a volutate ftue inren^ 
rioncs Dat opib? nris fpecie.narura :z nomeiboni vel mali, ^lerbfgra.^udejc in 
tcdif De aliq negocio ejcequt lufrcia^^prerbocDatelemofyna aduocato paupi 
vt notario vt i ejccqucdo iufticia finr fibi fauozabiles.i^uenf qfna Dicef ratact 9 
anfofticia an mirericozdia.TRnderic.^alis act 9 efl: mag<J Diccdus actus lufticte 
Sct^elici^a^ act9 m t' e :q: intentio pncipalis ipius judicis fcrcbaf ad iufticia. f^Simtreft 
volnrate e oi vn9( 5 mr ^ lt comirrere pcrm adulteri) cii aliq mftere: fcd illa rccufat mfi babeat 
no cogitad 9 * P cclm ias/|R6ne cui 9 ille pmitrit ftirtn vt ahqd tribuat mu lien id § Dicem 9 

° * 'Ruquid ifte actus Diccdus fit adu lteriu:an furturlRudeo •: Dico qp mag£ De no/; 

minaf adu Iteriu qj furtii/q: pzima intetto tendebat in adu Iteriu. i£t p ojpofitu. 
Si aliqs peccat cu aliq muliere vt pofTir ea De nocte cjtpoliare aut Depdari talis 
actus poti 9 Diccf furruq$ lujcuria eade roe. jg>enicE tara eft vis interionis ac vo 
lutatis cp vna z eade opatio facta f m varia mtetton c foztif Diuerfu etfecm jbtur J 
vel victj:bonivf mali. '^erbigratia.iCain occidit abcl fratre fuutpeccauitgra/; 
inf.0en.up.c. i^auid at occidit i5ol» ad z merqit valde.pmi TReg,jcvtj. ^ed vn 
qfo tanta Diucrfitas vr^auid occidendo meritu rcpozrauerit.-Cain ^octcrnam ! 
Damnatione eje bomicidio pfecutus fuerit^lRefp6deo.3ooc toru egir Difparitas 
inrentiois.^am intetio ^auid erat ftabilita in vera fofticia:i£am ^o fuit agi>/ 
tatus purainuidia z mnltcta. ^auid ejtpugnauitp rumone jptt fui: iCain aut 
occidit cecat 9 inuidia z odio fratris fui. ffiStia legif 0en.ptt).t jcvitj.ca.quali/; 
ter Sbzaam z Sara vjto: fua riferur co q> Dns,pmifcrit eis fe Datu?. filiii.Sed ri 



.^ifus ar fare vitupaf :q: ejt Ditfideriapmiirt fuinnota ad ri4 
fum.^deo iSenef.jtvitj ca.Dicif fic.Sara nTtr occulreDtccs.t^oft^ fenui z do'/ 
minus me 9 vetui 9 eft voluptati opera Dabo. f[3rc£ Cain repbefus a Diio fug 
mozte Sbel fratris fui Dfoiti^eccaui.^a fubtunjtif.^)aio: eft iniqras mea q| 
vt venia merear: vtpt5 0enef.iit|.c.x6aa pbarao Dijcit *|beccaui:vt babef i£)co 
dt.ijt.ca.i^c parirer Saul repbefus a Samude Dijtit “Ibeccam.q: puaritat 9 fum 
fermonc Domini. j.TRegu.jtv.ca.Sunilifer rejt Hntiocbus Dijtit 'jScccauUvt l?a 
betur.tj.^acba.ijt.ca.WDijtitr^uftueft fubditu clfeDeo.tmozrale no paria 
Deo fentire.i^t Dcnicp ille famofilTim^^^diro: 3 ut ^as fcariotbis Dtjttt z ipe “JSec 
caui:tradens fanguine iuftum.^attD.jtjtvtj.ca.i^t nibilomin 9 omnes ifli veni 
Sol 9 t>6 Di 7 / am no fuerut pfecuti.Std i£) 4 uid repbcnfus a 'Batban^pbcra Dijtir: cami 

pit peccauire Domino. t fiibito audire meruit ab eodem ^ba: ^ns q3 traftulit a re peccarum 
ctocozdc tuum:vtDiaf.t).TRegum^tj.c.i6cce vnum verbu pzolatum fmDiuerfam.lmc 


peccata JFo.xcvm 

tiocmoperaffalurem ?oamnattoem.i£t fic patet qnta flr visinrenrioisacvolil 

taris que oar cuncris operito noftris Datommafionc pruris t victjiboni ? mali. 

gdarco p:o coplemero buins circiiftanrie norada funr aurea verba fanen^bo* 

me in pmafc6e.qd^jCitj.arriajc.vbiDicitq>pmagrauira6 peccaro? attenditur ejt 

parte obiecfi.ejr quo quidem obiecto tanto arrendirur maio: grauitas in peccato £5:airfra$p& 

quanto obiecrum eius eft p:incipalio: frnis.^mes aurem bumano? actuu fut arrendif 

ipeoeus/bomo/tpzojtimus.i^uic^demfacimusnjteraUquod bo? facimus. 

ISoreft igitur cp parte bo? muj olide rari maioz vel mino: grauitas in peccaro 
pm pdifionc pfone in quaj pcccaf. fTP :,mo <1dem C K parte *ui t«nro alu$s ■A : : ma 
bomo coiungirur qnro eft fctuofio: vel Dignio: vel fanctio:. 30 in fcprura (aera * 
majpme vituperaturpeccatu5quodco tra feruos Dei comirnrunquia iniuriara 
ti perfone facra magis redundat in Deuriujtta illud Xacbarie.ij.ca. &Mi em teti> 
gerit vos tangit pupillam oculi mei.f[Secudo aggrauaf peccarii ejt parte fui$ Secunda 
tpius.^am ranto aliquis graiiius peccat quaro magis in pertona magis coiim 
eram feu naturali neccflirudine:feu beneficas feu quaciicp coiunctione peccaueji 
ritiquia talis videf in Iciptim magis peccare.3deirco in feripruris fanetis vitii'/ 
perarur majtime peccarii comiffum in gfonas^pinquasif m illud verbii ^pbetu/ 
cum filius corumeltam facit parri.filia cofurger aduerfus matre fuam.ufc i£c 
clefiaftict.jtuij.ca.i&ui fibi nequa eft:cui bonus erirrq.Di.milh. (pCerrio aggra ^ 
uatur peccatu et parre p:ojtimi.prra quem tanto graui 9 peccatur quaro pecca';^ crri0 
tum plurcs rangir.j£tidco maxime viruperaf peccatumcomilfum in rege vel 
£ncipcm:vel in perfonas in Dignitate cdftitutas:vcl m pfonam publicam que re 
pzefenrat tora mulricudincm.^am tale peccarii eft graiiius cp peccatum quod 
comirrirur in pfonam puaram. *p>:opterea fpecialiter oicif a Domino,‘£rincipe5 
populi rui no maledices.quafi Dicar quia tale petm in fcandalii X turbationem 
plurimo?- reduudar.^ec De circuftanria finis 

C&c circuftanria numeri. 

j£rra circuftanria aggrauls peccati! fu mifcjt parte qnrirarfs numera 
* lis:? fignaf in fcfii p l?$bii qnes.z£tq: ^ties eft aduerbiu mimerino 

Diligenif numer 9 pero? mozralifi eft oifcunend 9 ac remcmo:and 9 :qa 
peta aggrauanf ejcfrcqnrarioeacc^^prer iozdinarione volutaris q primicatigef 
U turpes acc 9 :fiue finrinreriozes fiue ejtrerio:es:ta in bonis cp in malis. Super 
bac aurem circuftanria Debet fidelis anima pfcienrta fuam oifcutere dc Duoto.f. 
t>e numero pcto?:a_rcp De pfuerudine peccandi, i£r pmo q ad nume? peccato?- 
fcireDebes q> no folu peta operisifed eria perd cozdisp poftibtli fur numeranda 
ac DitcutieiHiameciblu q ad numcru:federia qad grauitarej.^erbigraria.Si 
babutfti Defidena carnalia x DcUbcrafttpcedcre ad opus peri cu aliqua mulieret 
tilc Difcutere Debes ofcientid rua :an tafmiilierficfolutaran virgo vlf nupravt' re 
Ugiofa.i£c iteru remcmozadu eft q Die talia cogi rafti: x in quo loco.quia fimiles 
circnmftanne trabunt peccata cozdis ad Diuerfasfpecicsficut peccata operis. 
ti&wi ^obmoi Difciiftione neglig t aut prenirmo pficiet vera pcoireria.?ppns 
nec babebit veraprririonc peto? fuo?.i£r pariter numer 9 pero? taozis cp opis 
cogitand 9 eft ac qnrum poffibile fuerit rccol!igcnd 9 .ff Sed ad maiozc euiden 
tia bui 9 circuftarie feire Debes fm ^boma.in.j.tj.q.ljtrt^.ar.vi.q» volutas ip:ie 
j p leeft caufa peccandi:? coparaf ad actum peccatificur arbo: ad fructu: vt ti 
in glo.fup illud ®>ar t vt|.c.*Bo por arbo: bona fruct 9 malos facere. Quanto er 
go voluncas fuerit maio: ad peccandii ranro bo gram 9 peccat. Sed qii voluras 
01 Ptfi fune feparara ab imiice:vrpura fm aliud:? alto tps fur Diuerfa pera 

q: ibi f une Diuerfe auerfioes ? couerfides. 'Jjlerbi gratia. Si aliquis babet vo> 



lutitare Deliberata ad fozmcadu/furandu/occidendu/? bmotjtDiucrnt^ tue ad 
alta Dimittes ejtecJ illa volutate. 3 nde ad boza oppoztunitate fe ingerere corntr# 
titilla petd:? fic fut Duterfa.Sed fi voluntas z opus fiutpiuncta vt caufa z effe 
crus:(iefuntvnupcrm fozmafr.fcd plura materialirer.qz eft vnaro Deozdinadt: 
licj plura fitit Deozdinara.graui 9 rn eft penti actu ejtreriozi comitium cg folavo'/ 
lurare.iqd ipe actus ejeterio: coiter adauget voluntate in malis operito ficut z i 
bonis.l^inc Bug.De fermoe Dni in monte: vt babef De pnia bift.tj»$t.ftc Sicut 
•jT X tA r.T t occ gradtbo ad perm gucnif :fuggeftioe;Delectatione;t pfenftdeuta ipi 9 peccati 

Stioifferetie trce ^ c OifFerctieit in cozde z in facto:? in pfuerndinetanc^tres mozres. <£lna 
«wioincrei» ^ in ^omoU.cu in cozde pfenrif libidini.Bltera J?o qfi iam^lara ejetra pozra cu 
tnfactu^pcedic afienfio.3tertiacu vis pfuerudinis male ranq$ mole terrena pmi 
turanim 9 :qft in fepulcro iam putres^ue tria genera rnoznto^ Dnm refufciraf 
fequtfqs legiteuageliu agnofctr.IbecBug.Slfter pot illa circuftantia ejtpont: 
vt l? qticsreferaf adpfuenidinc/Raspfuerndono minuit pctm:fed auget. /£c 
taro gramoza funt petd qnto oiuri 9 infelice aniam Detinet alligata. j£t io Di ffict 
liua refipifeit petoz a peris pfuetisaprer babittt 5 male pfuerudinisicu babitus 
fit qlitas oe Difficili mobifcvt inqt pbs.i£ft g Diligenffaduertedii q> in qlibet ge 
nere peccati grauius eft peccatu q6 fit eje babititrq: fit eje maiori libidine.^nde 
Sfido. in. tj.libzo De fummo bono.c.jcjci ij.ait^eccatu admittere eft cadere in pu$> 
teum.iCofuetttdinc $o peccati faccre. os putei eft coanguftare ne is cecidit vafl 
Icat ejrire.;bec 3J(ido.f{/£:oprerea bozribiliflimu eftpeccare.Ted pci 9 eft pecca 
di pfuerudine facere:qma tefte^icrouvmo ad i^emctrta.iConfuerudo eft q aut 
victa aut fttures alitate?, ad Btblera 6e inftituride $>aule filte fiiezepfa incipit 
3Bcus apfs *£aul 9 fcribitad £orin. bt fic.i5zcca narrat btftozta Blejcddru pote 
tifllmurege ozbifctf Dnatoze z i mozito ? iincefiu leonidts pedagogi fui potu no 
ille carere victjs:<}to adbuc paruul 9 fuerat infecttts.l^ec jbiero.i6naBug.in li, 
pfcflionu inqr.XejC peccati eft violentia p fu cnidinis q trabif etia inuit 9 amm 9 . 
eo merito q in eam volens illabitur.i£t m libzoj£ncbi.tdem ait. “(Seccara muis 
tnagna z bozrenda cum i pfuefttdinc venerinnaur partta efle aut nulla credunf 
vfq>adeo:vt no folum no occulrandaiveriktia pdicanda Diffamanda^ videnf, 
3becBuguftm 9 .2otnc Salomon ^zoucrbio^.jcjttj.ca.air.^zouerbiu eft:Hdo> 
lefcens ambulas iujeta viam fuam etiam cum femi erit no recedet ab ea. S»P 
busffcbis Diu 9 2oieron^m 9 in.tj.libzo fug parabolas Salomonis Dicit fic.iCon 
flat plerofcp infenectute Dno Dondre maturari a vicijs q adolefcentes babucrar. 
j£tecorra nonutlos illo feDeferere/Dcferere circa feniu ^tutes qb? in adolcfccria 
Vidcbanf tlltiftrati.Sedqz multo fept 9 quismemoz eft eo^ quito ab adolefcen 
lia imbut 9 eft in reliquit vite remp 9 ercqtti cdfueuit, Jbzouerbiu e(Te Dicit :qz q6 
adolefcens quifcB ceperit:in fenecta no mntaueritmo tn ipe femp ita venire pfir 
mar.3dcirco aut bmoi^puerbiu ponifivt auditores fuos a ^>ma erate^turito ftti 
dercpfuadeatme fozre in fenectute no pofllnr Defcrere ftudia/^to in tenera etare 
tnactpari Defpcjteranr.Ham t quo fentel eft imbuta reces feritabit odozem refta 
btu.j£r grcca narrat btftozta Slejtandru potentifllmu regem ozbisc^Dominato 
rem:t in mozito z in incdTu Xeontdispedago^i fumo porttifie carere vicijs ;q^ 
btts paruul 9 adbuc fuerat infectu s.l^ec ^ieron^m^^Eota cp £ba que bic ran'> 
gttnf a ^Meron^mo De ^lejcandro peife tacta funt ab eode in epiftola ad Bfble 
^ ,ta:vt paret fupza.fr^uanru etia Difficile firpcccarrictanie vincere pfuetudinc 

J0imcuee timale viuendi.oftendit l>icrcmias.jcit).c,Diccns.Si mtttarc poreft etbiops peW 
eere pfueru^ [ em ft} 3 m:ant pardus varierares fuasr-r vos porerttis bene facere cum oidiceri 
dtnenn ^ tnalum.Super quo paffu ^ieron^mus.in.iij.libzo fuper ^Dieremtam pzo* 

«ftW tot», pbetam ad i£ufcbium ita inquit, f^uicquid em Difctf no nature eftjfcd ftudq et 


pacata JFo.xcix 

Xpiie voluntatis :q nimia pflietudine ? amo:e peccandi quoda modo innatura* 
2uerritur.Sed hoc q$ bomito impofiibile eft/Deo poffibile eifcvt nequacp cthiy 
ope ? pardus fua videanf murare natura. 0ed ille que in erhiope opera? ? par 
do oicereaptb, 0mmapolTum m eo cj me ?fo:rarcbzo. *53n 7 in alio loco.Hm 
pliusinquitillisomnib) labo:aui:noautc ego fed grana Dei que in mccft.lxc 
&ieronvm 9 .i£cficpac 5 #oifficutierradi?q?> rudes animi gbiberut:vridc ait 
ad Stblera.jCaufaf em habitus in nobis ejt freqntatis actito. 3Jdeo 6t phus in 
tj.libzo i£chico£.0,ualce funt actus tales habit 9 fubfequunf/Ro aut qregra'/ 
uius eft petm qt> fit c£ babiru:atfignaf a faiictoj5£boma io.tj.tj.q.clvj.arf.iq.vbi 
mouet Dubiiu^tru inc6tinenspluspeccet<ptnremperat 9 .'Rorabicq>$z iny 
teperat 9 ille qui peccat ejt habitu.^ncotincns #0 Dieifqui peccat eje fragilitate, 
feeducirg ibi fetus Xbomas talem ratione.^bi eft em maio: inclinatio volun 
ratis ad peccanduabieft grauiuspeccatu.Sn eo aute qui eft inteperat 9 /voluw/ 
ras inclinaf ad peccandu cjt^pua eleerde que p cedit ejt habitu g pfuetudtne ad? 
quifito.3 n eo aure qui eft mcofinens voluntas inclinaf ad peccatu eje aliqua paf 
fione.iEtquia paffio cito tranficthabit us aut eft qualitas De Difficili mobffunde 
eft q> incotmens ftarim peniret tranfeunre palfio ne:qb no accidit dc inf empera? 
to;4nimo gaudet peccaffe.eo qp operatio peri eft fibi facta conaturaffm habitu. 

^nde oe his Dicif ^zouerb.tj.ca.Xeranf cum male fecerint:? ejcultant in reto 
pelfums. T>cc 5£bomas.i£riam fetus 5Chomas in comento aureo fug epiftola 
ad TRoma.pmo ca.lecrione.vip.Dicir fic.^>>alicia eft habit 9 viciofus virturt op* 
pofirus. 53n ejt malicia peccare Dicunf qui ejt habitu peccant.pfaUj. 0uid glo* 
riaris in n alicia qui potes es in iniquitate.*' T>ec SCbomas.l^ullum quigje fce 
lus(tefte ;gUiguftino)co:am veo ram abominabile eft cg prerira peccata vnicui? 

noftrum oimilfa remmifcedo gaudere:? mde ejtulrare 2?ecDe circuftantia nu 
meralis quantitatis. 

circuftanria modi. 

Optima circuftantiaaggrauas peccatu fumi? ejt parte modi agendi. 

£ T)cc circuftanria fignaf m fcfu allegaro Du Dicifiquomodo.^or aut l? 

qudpfcrri Dupfr.aut fub voce Dua£ parrtu vf Duap Dicrionu :ficut lU/ 

!ud TLuce.) .ca.0uomd fiet iftud qm viru no cognofco. 0ue £ba no fur Dubita* 
riuaifed modi agedi inquifiriua.^o em puriftima^go fuitfubiraficut /£ua:nec 
tarda ficut Saramec Dubia f icut Sracbariasffed modii inerit q tale m^fteriu fie 
ri Deberenvr.f.faluo pginiratis^ofito mater effer.Sliqn l? quomo videfeife Dt 
ctio copofita:? ponif loco vniusDictiois ? accenruafpvna Dictione,? ficquo.i. 
qualiter, ^nquirir g hec circuflatia De 1116 agedirq: modus eft qdam mefura vt' c m 07 

coditio/fiueregula/fiuetcperamenrucuiufcucprci. £:oprcrea fenis ^hornas ow ^' 
tn tractatu be^ofitioib? modalib? Dicitiq’ moduseft Determinatio adia ens rei 
Sut alicj d Diciit cp mod 9 cft qda Difcrerio regulas oem Difciplma/finc q $?rutes 
funt vicia. ®ISed nota hic Pm fetm 5 rhoma.in.j.q.q.vtj.ar.itj.in refpofione ad 
fcfcm argumenru.q? ille mod 9 qui ejtcircuftattjs accipi/ c^d bene vel quid male, 
no ponitur circiiftantia.fed eft piequens ad omnes circuftanrias .Sed fpecialis 
circuftantia ponitur modiis:quiprinetadqualiratc actus.puraq^aliquis am$ 
bulct velocirervel tarde.? y aliquis percutit fomtervelremiHe.? fic Dealtjs. 
X)ec 5 Lhomas. 3 nrerroga g pfcientiam ruam ? Difcutc dc modo q comififti pec 
cara:qiiia grauaf peccatu ejt modo agendi.? quaro peio:i modo comttritur:tan 
to iudicatur grauius.^erbi gratia.€im fornicatur cum muliere modo natu* 
rali:pcccat<}dem motraliter.fcd multo bo:i ibilius qui pcccat ptra natura. Si 7 > 
militer 4 iurar in vanum;peccat.fed q iurat g aliqtte modu3 oppjobnofum g Dei 

;% nj 


Zertitt tmbiu ©emo oo!o:ts 

mcbzavel feto?- eius graui 9 offendft.gdcirco inqre Diligenf dc mo q pegiftfop 9 
pcri.c): qnto turpiozi mo fiut:tato fi? guioza.eo q? act 9 mozales a mo agedi pleris 
recipiuripcm vf^ranitate^if cute par it temo agedi velpancdi.q: grauius eft 
pcemieodcgcnercqSfit agedo qjqfcfirpariedo. /£tbzcuirer modus eft qdam 
nienfnraomniuacruubutnanop 

<E©c circuftanria rempozis. 

/Ctaua t vltima ctrcuftantia aggrauans perm fumif eje parte tepozis. 
£ctir» temtf $ q 5 Defignaf in pdicro verfu eu oicif ■ :qn. i£ft aur ly qn aduei biiij 

fu i Die fefto , w tcpozie.ideo bec circuftaria cjrit De rpc in q qs pecca uir.^rp, rpe feria 

e gram 9 U vel foleni .pura rpe ofoni pftirurorvrfut feftiuitares z rpa icuiiu). yie< bi gra. 

£5jqs foznicaf vel comittit furru vel bomicidm:peccat qdc mozrafr. Sed fi ra./y 
lia ftut i Die ferto alia ocfoztitirate impoztar q o:if erdrcurtada facre Dei aggra/y 
uaris pcrm.^Ha perm mozrale comiflum in Die ferto baber Ipeciale repugnantia 
ad^tertiu pcepru Diuinc legis.f.Sabbata fanctificcs.qzop 9 peccari eft mag£ fui 
le q$ opus mamnle:vt DicutDocfozes carbolici. it't io raf circuftaria murat fpet/ 
cie peccati z aggrauar permiaz vbicucp e alia z alia repugnantia act 9 ad rone :% 
alia Dcfozmiras acrus: ibi c alia z alia fpes z maioz grauiras pcr;.f£2^ec De rritf 
bus gradito pctoprfignanf De Dece pcepris Diuine legis. De fepte peris mozralito 
Dequinq? fenfito cozpozcis.re trito prurito rbcologicis.De qrruoz mozalito.De fe 
pre opito mifebie ta co:pal«to q$ fpfialito.De feprepeeptis ecclie De bnfictjs z fa4 
cramcriSDe crciiftantps aggrauatito/iu^ca humilitaris mee renuiif i mu fenfuj 
.c£plieam ( precrearioe Orientis anic q p Diligente oifcuflione^JZie pfeie ad veras 
cozdis pfrifione puenire Defideraf.i^uicuq^ § ra pia ac merirozta oifculTioneirt 
pcro£ fuo# bumili cozde pfecerir pfifus De mifc^iaom nri 3cfn cbziiDicim 9 <£ 
cajis quicuncp fuerit veraciter rbefau^ illu nobiliffimu vere ptnridis pfequcf a 
Diio.^eq fc^rneft^ap.vij.ca.^nfinit 9 em rbefaur 9 eft boib? qq vfi fur partii 
cipes faeci fur amicicie Dei,i£r fic pij dc fc$a qone. 

CCSerria quertio Declaranda 

33pereft»t refoluamus ter; 

tift oubiu/Ra qrebaf qnra cfle oeber recogitatio fine oifcuflTo,p peris 

-- . - vtDeo fiatDebira farifTacrio.i^tqz in pcedenrib> fuim 9 aliqlirer ^plijci. 

nf-y io buic qoni bzeuirer rndem 9 fic oiceree.^era orririo no mefuraf f m Dolozem 

puitityaprri parris fcnficiue:fed mtilro magis fm Dolozcinrellecriue z ronat' fm ^bo.z ccs 



Cio 


parris fcnfitiueifed mulro magis fm oolozcmrellecriue 
Doctozcs carbolicos.^zoprcrea no eft ncccfic cozpalc doIozc cfle rariiDe peto qn 
tus foztafieefletDC tepozali malo vel incomodo:vr6r goanesgerfon. Sufficit 
em penircri op comilTum perm ftbi vere Difplicear : z nequac^ m fili cafu Deu olfcn 
dere veli et. fio em opozrer rale effe Doloze De pero qlc dc fe Diurna Depofcir ime$ 
firas cu fit b ipolf bile:qz ipa.pzfus eft infiniramrm aur Doloze finitu clfe ncccfle 
c.*R ec polfum 9 DignasDeo referre gfas,pfans ab eo fufeeptis biificijs.ncc b iwty 
dulgeriffim 9 ille p: a nol5 reqrit mfi ratiimo obedieria madaro?- fuo?> q fub eter 
ne moztis pena obferuada madautr, ^oloz rn dc peccaris ranro melioz z lauda 
bilioz eft qnto in anima *: in cozpoze fuerir maioz.Bdbibenda eft rame circa buc 
Dolozem recra Difcrerio:qz nec cozpus Deftrui nec rano ledi Debcr.fl£/£r idcirco 
bonio peccatoz cognofces crearozcfnutam enozmirer offenciifle.q cii fic infimr 9 
offenfa in eum facta por Dici infinim malfuquia eft prra Deu qui eft inftniru bo 
nutiudco cotis reaflumpris virib; oebet fenero cozdis examine lureriota Difcu* 


comtionis jFo.c 

tercrarc^ tam oiligetcr fingula pera mowalta inurere ac memo:ari:queadmodif 
pe re rgali ardua ac ponderofa conarefrejcemplo illi 9 farut g negligcntia fuam 
magnurbefati# ac iocalia mulra pdidir.i^iit cogitabar ar<£ ttcruj recogitabat 
§t z quanta comoda porerar pfcq et tbefauro amilTo.io cil amaritudine co:dt$ 
colebat ar<£ vberrime flebat.Sic peccarrijc ania qfi fatua tbefaup mftniru pecy 
cando gdtdirsio rccogirado ejtcellcrta illi 9 fumnu bonfq nil mai 9 ejecogirari po 
telt.q^qdcmcil infinite bonrariSiinfima valo:is:infiniti mcnri.t qpjgfola tni4> 
ferta peti illud amifir.^uc in fimili cogirarioeaggrauaf ania vebemeri oolo:c 
co:dis r^ferca in m finitu fi fieri pollet oolere oeber oe. otfenfa oei. j&ignu qutp^ 
pe di vr iicnc,p euiranda co:po:ali mo:te oimoda Oiligctia obfcruaf.fic cjrpedit 
vc,p recuperada vita erema oie cura ac vigilantia cauti 9 adbibeaf ireftate Hug. 
qui att.'iLibenrcroebct facere imo:raliefurur 9 qciicp faceret $ oiffereda mo:re 
mo:itur 9 .i£r io rejt fanet 9 /Ejecbiae recognofcee feipm no oijtit /Cogitabo :fed 
(t a air/lRccogirabo tibi oes annoe mcoe in amaritudine anie mee. 'Ram reco y 
girare idc eftqd valde vel frequeter cogirare.q: l? re augmetat ac reduplicat 
gmficatii oictiois.^lle gq recogitat pera fua qdamodo’ cogit ammu frccjnrer il 
lo^reimnifci.? rue fit oeofacrificium gratilTimurocquo i^aiudin pfalmo.l.ait 
Sacrificium oeo fpus ^tnbulatus.co: p tritum z humiliatu ocus no oefpicies. 

0S\ em peccato: retracrat in cozde fuo peccata comifiarcogirado affligif z amay 
ricatur:* tue eme fpus t>: prribulat 9 2agit;at 9 .0 cpfuaue cft oeo pariter z any 
gelie tale facrificiu.0 vere qnrumacceptabile.^uc em peccata prerimf malleo 
pmtiois.Jo glo.fug ifto palfu oc fic.Cotritio co:dis eft facrifiaii q peccata fol/y 
uunf.j£t j0:igcncs air.^aaro ampli 9 copugimnr:tanro magis peto?, viucuy 
la rela;canf./£r cum fubdif :£o: ptritu % humiliatu oe 9 no oefpicics. *Rorandu 
eftf m glo.q> pus oicttptMfu:poftea bumiliatu.q: no porco: bumtliart co:d fa# 
cerdote in pfelfioe nifi pus fuerit ptritii.iEt fic pt5 rnfio ad^ofira q6nc$.i£r g 
piis bec oica futficiat oe pmo reqfiro ad ptritioem 

Qf&mtitcr ad vera prririonem re^ritur verus oolo: fiue ocrcftario fine oify 
phectia fingulo^ mo:raliu./£t multa valde pulcra ac ncccffaria oocumcta t> oo 
fo:c prririots ejrplicanf. 

3 cimus fecundo q> ad veram prririoncm requiritur verus oolo: fiue &\\p¥x peb5 

t> oeteftariofingulouim pcccarouim mo:talium oc quibus in p:edicra ^5 coreri oe 

cjtaminarionc oiligens inquifirio facrafuir.i^ft ergo oiligen ter confip C ns f ul g, 
derandumcp peccato: oebetoe peccaris fuis conrcri pcrfectetoiftinctc. ’p>:imo Wi 0 ofect'. 
cmopo:tet vrconteraf perfecte:ucvrn6folumacrum:fcdcnam affectum pecy * 

C£ti rollarper Dercftarioncm voluntatis talioquin talis ftc oolcns no poreft oici 
nec cft contritus nec vere pemrcns:fcd eft finni latus z merccmiarius.Tlora igiy 
r ur <$• ifta ocreftano fiue oolo: oe peccans in volurate/ml aliud cft peccati oif 

plicentia que ejrcludit affecrumpcccatian quo cofiilir rora elfcntia contritionis. 
J0:idco^ugufl:in 9 in libello oe vera z falfapcnitcriapdcbn ocuora oicitfic. 

^enitctia eft qdam oolentis vindicra punies in feq^> ooler comifUTe. icc treruj 
iu eodem lib:o ita inqmt.Sn r P^ urc6< liios peniter peccalTejicd no omnino refy 
uantes ftbi qda in quito odectenf.no aniaduerrefes onm fimul furdu z muruj 
a oemomo liberaffet.^er boc ooces nonunqj nifi oe oito lanari. Si em vellet ep 
parte peccata rcfcruarnbabcti fepte oemoma^ficcre potuerat fep cppulf./f ppi 
Iit aut fepre vr oia crimina fimul emedanda oocerer.iegionej aure ab illo ctjciy 
ens nemine reliquit oe omnito qui liberatu poiridercr:oftendens fi peccata fmt 
mille opo;rcrcoeomtutopemrere.2^cc^uguftin 9 .i^tia3fido.in,ij.li.oe£iim^ 

n ± 


f^eeontritioiie 

mo bono c. jeitj.dt fic. 5 Ue pmam Digne agit 4 fi c prerira mala Deplozat v t futui 
ra ire?, no comitrat.'Ba 4 plangit permt ire? admittit perm :eft qfl fiqs lauer la 
rereeruduique qnro magis abluiriraro ampli 9 lurufacir.Joinc T)iere. 3 Tbzen„ 
tj.c.ait.j0f unde fle aqua co: tau an ^fpccru oni.q.o. £>tc aqua fimpleje nec fub 
ftariamec colozemec fapo:e;nec odoze relinqr in vafe vn effundtf :fic perm ab eo 
4 vere?tritus eft torafrin oereftatioe bri Debet vtrotafr ejmnguaf.£t fignantf 
cjc$o Dj bo Dicit an pfpecm oniiqz^prer ipm folii 05 4 bber ?reri De perisaoo ^auid in ps* 
pteri Difticre l*air. 5 Dbi foU peccaui z malu coza re feci. fTSocdo ogret vt peroz preraf Diftin 
cre ficivt De qlibet peto mozrali:fpcalis baber pmrio.ifeignii 4 jpe eft vt qlis fu 
it in nobis inrcrio ad peccadu: talis etia fit ad penitenduj oeuono./£t grauioz* 
qdepeta grauiozib? lamcr£ reddcdafnnr:vt ait 2Uig.^?jri &auidin ps.air.po 
tu Dabis nob in lacbz^mis in mefura.i^uc qdc mefura Pm glo. intelligif^p rno 
culpa?:ido fSzego.ejtpones boc $>bii ©auidura inqt. porii Dabis nobis tn la// 
cbz^mis in menfura:vr vemens cuiulcp rato puniedo vel peniredo eopuctio 
nis fu e lacbzymas bibat qnro fe meminit meruiiTep culpas. /£tia fug illb 2^ie// 
re.^bzen.ip.c.^iuifioes aqua? Dedujtcrur oculi mei:glofa flcdt.i^iuifas c\#>t 
in od'is aquas oeducim 9 cii peris fingulis Difperritas lacbz^mas Damus vt fm 
multitudincoelicro? fit efFufio lacbz^ma?. i£t ^amd i pfal.ait.Uauabo g fini 
gulas noctes lectftujeu lacbzvmis meis ftratu meu rigabo.£>ug q #>bo /Catii'© 
dozus 6t fic.per lingulas noctes inrelligere Debcm 9 fmgula pera fug qb? fingu 
lariter flere oebe 9 ad boc vt lauef lectus ure pfacrie. pt5 igtf ejeotetis# peccat 
_ roz fle Debet oolere vt De vnoqj peto mozrali babeaf fpcalis ptritio. tRo aut bu 
oml P£° ius aflignaf a feto 5 Tbo.in.iitj.fnia? Dift.jtvq .vbi qrit.^trum De fingulis petis 
ba moztalib? re^raf ptririo.^am 6r.©iuerfo? mozbo? Diuerfefuntmedicine :q i 
beri fpealis no fanat oculu qd fanat calcaneu vt $t ^Diero.fed pmtio eft medicina fingforis 
prririo prra vnii rm perm mozralerg no futficit vna cois prritio De oib? :f 3 ogrer p qlib$ 

mozbo mozrali fpcalc bze medicina :fcj prnrione. pzererea fm 5 Tbo. eade otft. 
x£t ^incen.in fpec.mozali.li.iq .gre.jr.ortt. vj.jpn orni pero mozrali eft actualis 
auerfio volutatis a Deo z puerfio ad pctm.i6t qz ptraria prrartjs curanfao o 0 
tet # in oi remiflioe peccari moztalis fit etia actualis auerfio volutatis a peto z 
auerfio ad deu>&ucq dem auerfio volutatis a peto 6z prritio. ^uricia em vofl 
luntatis manetis in pero no rollif nifl g volutaris oimoda fractione q afpellaf 
jrritio./Tt ite?.Corritio g ^fcflioneejtplicaf.fed opoztetflngula pera moztalia 
pfireri:crgo opoztet dc fingulis conteri, patet ergo # dc omni peccato jnoztaU 
requiritur fpecialis contritio* 

<pt£>ulri o«fpittnf credctes babere prririonem 
iEd in boc loco petoz Diligerer attedar nea^pzio fenfu Decipiaf.iSt ne&r 
f te incidat i fc$la cupies vitare carvbdim.^a funt nonulli q lemrer traf 
euntes oze tm z no cozde dc gpetratis culpis fe oolere fimulat. /6t fune 
altj petozes grauiffimi baberes 4de attritione aut leues copuncrioes 4 tamc in 
- , fj/pctisgfeuerat.i^uidam^o babee pia oeftderiaiocuotos affectus ac Dulcedines 

vana»tfp£ a | e0 .^.on ulli oga^gne bono? ejeerceres^ itimispecrozib? logafufpiria rra 
mfl ut co: w |} imr ^ end poft varios gemit 9 lacbz^mas vberrime fiinduf.S^ed flmiles fletus 
bn Dilpoiitu 3C gcmitus;nofuflicitmtpcccatricianie: niflejt vera cozdis cdpuncrione rearii 
fuu fatiftactione legitima plagdradeo nota fm onm ^oanne i^erfon in.iq.par^ 
te fummean tractatu De cdticozdo vbi 6c:#nofemg illiboies funtoicedi oeuo 
tiozesraut ^tuofio:es:aut fanctiozes q magis abundat in gemirtbn lacbz^mis 
z 4bufdacopunctionib? cozdiscarnalis ad qua fejtus femineuscft magispn 9 
iinclmai; 9 ;cuius ro in boc eft.^a vt fepe videm 9 ^nngic duos efle quo? vnus 


©econtritioe JFo.ci 

CjC coplej:ioe naturali babet coz ftrenuu ad virilia :nec ad lacbz^mas Difpofitum cozgales pa4 

ira vr| vijc vel mm$ flere pofiir.Crir aut alter cozdis feminei q ad ocm miferari// v ^ t 

©nis occafione eje affectus teneritudie in lacbz?mas comouebif .x£t rn flat cp p// co: f umt Dl j* 

mus eliciet Detcftationc peri fui intcfius in animoffoztius z laudabilius in cafu 

cp ali 9 . Calis ergo fic Deteftas pera fua no Duru babere eo: fcd molle Dicendus r 

eft Conftftit § doIoz vere pnie in fola roncjq doIoz libero fubiacer arbitrio.£)ic 

Doloz eft Difplicctia fiue odiu vel oereftario elicita cu gra q fufficit ad Deteftacio 

nem pcri.Ctia fufpofito cp nullus Dolo: in cozge fequercf.®j5t nota qp ver 9 do 

Iozdc peris $i ooloz majtimus.q: De nulla re altera tpali rara Deteflatio elici 05 

a cozde rdms.&cut nullu eft Ddnu5 pene q$ eqparef Dano culpe/fton eft ergo 

menfurada bonitas pnie f m Doloze partis fenficiue :fj multo magis fm Doloze 

p.tis mrellecnue? ronalis.Jdcirco peccacrie aia in bmoi lacbz?mis ac gemitib) 

no mulru pfidar.Ciuia taua pleruq> pter gram z fine merito accidur. *Ba qnc^ 

etia tburci:iudei.faraceni:acgctiles inritib? fuist facrifictjs parifingemifcutz 

lacbzvmanf eje affectioe qua babet ad illa. ' ftec miru. j£n em bomo fit creatura 

ronalis Dna fuop actuiibris liberii arbirriu ad bonii z ad malumarurafr bozrec 

pctm.TRo buius eft:qz bo pftituif in fpecie p anima ronale;vt ^t fetus Cbo.in 

j.tj .q.ljcjcj.ar.ij.^jbo orne illud 96 eft prraozdine ronis^zie eft p natura bois 

inqnrii bomo cft.iBonu aut bois eft f m ronc elTe: z malii bois eft pter ratioem 

cfle.vt ^)ionY.t>t.iu?.ca.De Di.no. 'SHn faus bumana q boiem facit bonu z op 9 

ipius bonu reddttrintantu eft f m natura bois inqnru puenit roni. ‘ficrm $0 in 

rantii eft p natura bois incitu eft prra ozdinc roms . 3 oinc 2lug. in.itj.lib.De li. 

arb. 0me viciu eoipo cp viciu eft p narurfleft, i£t ^iero.ad j~>aurictj filia fic 

6 r. 2 ignofceribia Deo artifice no ad vtciaffed ad litures mebzafozmata. Cnaj 

Sacratius in.vj.lib.Diuina?- infti.ca.jtj.ira inqt.igMfcozdia tgif arqjDiflcfio non 

fmbois r6nem:veruq$eft illud Ciceronis q$ ait. l^oiem nature obediente bo 

mini nocere no poffe. i£rgo fi nocere boi prra natura eft •pdelfe igif boi f m na 

tura fit neceffe eft.i^D q no facit bois fe ajpellarioe Defpoliat. bec jactantius. 

2 £efte qj iBern.fug Can.^irtutii opus nature eft z veniut ad aliii flne laboze 
vicia ^0 volutati prraria z repugnaria roni.^ts § eje Dictis q>vicia z peta funt 
pera narura bois. ffCt idcirco figemit 9 :copuncti 6 es:fufpiria:Deridcria:lacbzv jacbzymet 
mezremozfus pfcienrie z bmoi a ccidut naturafr boi no eft mirandumee in fimi'; gemit 9 acci* 
litp pfidendu vt Dipm 9 .^uifqs g reafr vira fua emedare ac dco recociliari in 4 ^ut boi natu 
cedit no Dj vrt fopbifmatib? aur ^bofifatib. 0 uia refte jactatio. "Ribil ^pdcft ra i^ ;l 5 \ 
intrufam babere pfeiam patemus Deo.i 0 uid agis go peccatrijc ama?< 0 .uid ma n 5 1 pfidcdu 
cbinaris^^uid cogitarioib? eftuasriCuftos re tuus feqmf: oeu vricp babes re/> ^ 
ftc 4 no qrit a re folia fed fruct 9 Dignos pnic,^^» ejrpedir oino vc Duricia volim 
tatis maneris in peto tollafgoimoda volutatis fracrioncq prririo velDifplicc^ 
tia volutatis agacllafzvt fugius Dijtim 9 .Cato(^ mag$ oeber pcroz,pnus clfc ad 
iamerut fletu qnro fuit audacioz ad cu(pa.£ibfcidafiraq? ferro acute copucti>/ 
onis vicus inueterarepfiietudinis.duta vt ait 2 ^ieron.in obiurgarioe acerri 
ma contra &ifanna lapfam.Cjfc^m pfeie molejejebibeda eft pnie magnitudo. 

2£efte q^ Hmbzofio in.lib ,oe pnia.i^ui culpam ejcaggerauent: ejeaggerer peni 
tentia.^>>aioza em crimiiia maiozib) abluunf fleribx CritemDerifio potius cp 
ptritio:fi boi alfit exteri 9 fletus cozgalis:*: intus obftin.icio' volutatis. S^ftre^ 
pitu tf?bo£ Deu laudat z cozde vitugat.^ntus 'Hero fozis Caro.int 9 Diabolus: 
fozis angelus.infus lupnsifozis aguus.facrcs ouina :fed pfaetia vulptna. Cc 
qz refte £ 5 ene.mulro magis ad rem gtinet qualis nbic^ qualte v^qntus al^s 
vidcaris.^dcirco omni cum Diligentia cauendu eft ne peccatrijc ania l^ypocrifi 
aur fimulatione aliqua fit inuolutaiqm ejtpedir vc omni fictione poftpofrta vt$. 

n f 


ts)e contritioe 

DOloze babcat:fic vt affectus peri fm ocm fui patre roraEr a cozde amptitef. /£t 
tucfecura cantare poteritilludi^autd.i^irupifttDne vincula mea tibi facrifica 
bo boftia laudis z nomen oni inuocabo./£t iterum.2Uqueus conrrit 9 eft z nos 
liberatifumue* 

grgmpoflibileeft feparare Dolozc a corririone. 
j£dp rccreattoepeccatricis anieq vera qrirpficercpnfam,pbam 9 muM 
f nplicirdne:auto:itare:tejtcplo:q>ver 9 Doloznopdtfepaiariaveracon 
critionc. 3J mo ftc impolTibile elt fpem fepari a fuo genere f m logicos : fic 
cria Ipoflibilc eft oolozc a vera pmrioe feparc. /£t pmo q> no polTit e fle vera cot 
rntio ftncooloze.t q> verus Doloz no polfira prrttoefeparari.vpbaf ronefic. /Cia 
rtl eft fm oes naturales pbos q> pria prrartjs curanf.0me em cozrupribile fim 
pltcif comlpif p actione fui prrartj.^a frigus no cozrupif niTt p calozc:? lifr q 4 
cilcp a frigido coponunf vt gradiuesmiuesi glaciesta folo calido Dilfoluunf./Cc 
^rerea perit 1 ' medicus qbufda egris pozrigtr calida.alt)6|bo frigida lujcta nattifl 
ras z qlirares mozbo?. 2 :>oc rn in cuctis generaEr ©bfuanvt medicina Def egri 
tiidim?ria:q: viiu prrario? ejcpcllif p reliquu. infirmitas aiit anteronalis eft 
perm mozrale:q$?fiftir m coplaccria volutans adactu malu.^n Sug.in lib. 
rcrractationti. z ire? in Ii6.dc ouab? antab? Diffinies petm fm caufam elficien// 
tc:6r fic. petm eft volutas rertncdt vel pfeqndi qt lufticia vetat :qua fnia apte 
Daf intelligi q> volutas eft caufa efficies peri a Deo: vr fine ipa nullu poftit ee pec 
catu.x ite? ^ug.mli.De vera religione2$rfic.^fq5adco perm volurariu tnaluj 
eft vtnifi fic volurariu nullo modo perm fir.ire? Bug.t bf.jcjcitj.q.iftj. "Habut 
cbodonofoMta incjr.^alis ire nunqj De 9 redderet iteritu fi nb fpontancu inue 
nircf bo bre pctm./Cc ito fi alicjs p ignozantia muinctbilc faceret aliqd oc geji 
nere malo?, no impurarcf fibiad pctmrq: talis ignozaria tollttvolutariu./£u§ 
rota ratio peri mozralis pfiftat in coplaccnria volutatis in actu malo vt liquet 
eje Dictis ivtiqs Difpliccc ia volutaris oe bnibi actu erit prrariu peri:? q: cotraria 
pri artjs curanf.opret oino vt peroz fi curari 05 a febze peti moztalis cjrat mcdM 
cu faluris rnm iefum cbzm :a fc$ p Difpliccrid volutatis Dereftef petm. fTJte 
ru,pbam 9 idc alia rone fic.lRo Dictat q» eo modo q pera comircim 9 eo modo pc 4 
niteamus.S^ peccauim 9 rnb> modis:vic5 cozde:oze:*z ope. 360 Deces eft vt f$ 
Delicti pdittonc punirio fiat.f.in cozde p pmrioncnn o:e p pfeftione:in ope p fa 
ftffactione./Ctqzoiaiftatria generat modi pero^ incipiutacozdiscoplacetia: 
g luftu c: vr ois remiftio pero^- a cozdfs ^triroc icipiat: q: fj mefura Delictijeric 
plaga? modus. ffScDo.pbam^ofiru autozirace^vn Bnf.in li. De liFiriidim^ 
bus:6rfic.Sunt nonulli q fe pcrbzes efle fatenf :fed nuftu bfe inde Dolozc ; Dino 
fcunf q necefte eft vt Doleat fi vcma,pmereri Defiderat;qz ad falurc non vaicc vc 
fcd^ peroze cognofcar nifi babeatDolozc.^Ba fi Diio fuo aliqs peccarer t idcDo 
lozc no bzer ^d putas De eo r ns DiceretnJduo em offenfam polfet Dimittere 
diu eu,p olfenfione fua neq^ fciretbrc DolozerlRidifulu poti 9 cp alid videref (1 
venia peteret De boc vn fe no Dolcre faterer. 'R.ccefte eft g vr Dolozc babear qmf// 
4 s dc pperratis culpis.fi venia, pmereri Defidcrat.bec 3 i»tf ./Cria Sug.m lib, d 
pniaaic.iqemo lue volutans arbiter pftirutus pot noua vita ineboare nifi euj 
veretis vite peniteat .^aceo plura: qz adeo cla? eft q> ver 9 ooloz no pot a ptrii 
fi 5 e fcparuvt ab bac fnia nulla feto? Docto? Dilfentiar reftionia. ^.ICcrno pt 5 
^pofitti miilriplici ejtcplo.l^o em Dfis terrenus graue olfeufam vE inluria remit 
teret nifi cotrico.€lma fi diceret oze fe oolere t piis fciret prranil cfte Veru non 
remittereriira nec Dcus.^deo ^betro apEo? .^ncipi non Dimifit olfenfaj antccp 
fieret amare/Ramfi ^etrus ftemOcc z DijttlTecfc fuifte contriti^ nKndaeftar; 


fSecotritioe JFo.cn 

cb zs no remtfiflet ilU pcrm Tuu.lbomo <ftpc taltb? figm'$ Decipi por :no aut oe? 
d folus inruef co:.? nouit abTcondtra cozdiu. 2^inc 'JLeo papa collaudas illas 
pias ac Dulciffimas lacb:^mas *|bcfn apft m f mone oe palfione oni. €hii incitf 
pir.0>acramentuDdectiffimi omce palfiois:6t fic.Jcliccsfancre apfe lacbzyme 
rue que ad Dduenda culpa negationis fauru lacribabuerebapttfmaris. 3nuic 
cm oejtrcra oni JeTn q labcnrc re puTqsoeieceris.exciget -z firmitate flandi in 
ipo cadcdi piculo recepifli.^idit in re Diis non ficta fidemo Dilectione auerfaj: j&c latroe d 
fed coftantia fuffle rurbard.bec 7 leo. f^eccaroz qcg grauiflimiis oepdatoz et cii cb:o cru* 
homicida pellimus fuit ille latro <j cu cbzo crucifixus eft/Ra telte TLeonc papa cifijtus cft. 
in fmoneDepafftone oni:q tncipir i^jtigit fides Di lecti flimi. fuit bic latro inft4 
diarozvia? tfaluti boim femp infeftus vTcp ad cruce reus.i£r Tic ait /£b:?f. pu 
ceps iniquo? fuit z mille malis imbutus. ^ed tnin cruce affixus magna egit 
peni tentiam: vtpote d magn u do lozc vere prrittois habuit .'Ha cu efler fic atm 
]tus a cfpc mozris anguftias videns m cbzo admtrada Tigna fcritat^vtpura Tim 
pliciratc:maruetudine:innocenfia:mode(tia:bumilifate: , r emaxime inter illos 
acerrimos cozgis animiq^ cruciatus mira cbzt parientiarcbaritati annexam: vt 
pote <j o:auir < ppfecuto:ib? accrucifijtonb? Tuis q funt Tigna agtiflima vere Teri// 
taris.^bo totus in admirarionepuerTus elt. ^iditpzcrcrea bic latro optimos 
mozes arcp elegante DiTpoTitioncozgano? in roro cozge cb:i. tMecipuecB i facie 
ci 9 TancrifTimaaqua fluere videbaf fragraria qda admirade firimome. 'Jdcirco 
oolozecozdis expauir.^fjn totus in cbzm acccTus alte? collatrone acerrime 
increpasiDijtitei.TLuc jttitj.ca.^cctu times Deu cj in eade odnari6ces.i£r nos 
^de iufte.^ a Digna factis recipimus;bic £o nil inaligdTit.iOiqs talia Dicerer. 

3lico radio Tpulfancri dluflrat 9 cbzm Taluarozcac redemproze mundi cognouic 
360 roto cozdis DcTiderio puerTus m cuiDijtit-^ne memero mei otim veneris 
mregmituii./£xq £bo clare oflat q> latro ille babiitr tres ^rutes theologicas 
fc5 fide:Tpem 'i cbaritatc:vtaltj latius explica uim 9 .fri£oflat eria ex boc cp fue 
rit p cucris aptis ac oiTcipulis ebri audax valdet anioTiis/Ha cu Dies dia fuerit 
paTcbalis Tolenttas indeo^ no Diibitam 9 ad ta grdde Tpectaculu :plusq$centum 
milia gfona? aduenifie. 3fbi qcp aderat apti ac oiTcipuli cb:i:q territi ac pauidt 2/atro’crat 
erat muTiraresigemcnres ac fleres. ^ed latro totus magnanim 9 m pfpecru tau ^nat 9 cbari 
ro? armaro?. z inimico? cb:i regia Dignitate eius ac innocentia plena voce p'/ f9fe# 
dicauir.^ec miruj q: vera cbariras cbfi qua ia torus erat radiatus fo:as miTic 
timo:e.3^incO:^ ^rute eiusadmiras:ait.0 res mirabilis crucifixum aTpi4 
'cis ? Dnmpfirensjpdemnari vides figura ? regis pdicas Dignirare. bcc i£b:v4 
foflomus.^£i£taimDiuus l^iero.excolles magnitudine prrinois bui 9 beanifi 
mi latronis: Vtbr De pe.Difl.i^uiponuna.btTic.jiCbzs in paradiTum De cruce 
erid larrone tulit: tneds aliqu Ieram puerTionepuraret:fccitbomicidtj penam 
mart^riu.bec J)iero. ^>ue ^>ba no funt fic inrelligedavr in rei lirare pena bouu' 
cidtj fuerit pucrTa in mart^riu.qz vt in De pre.Dift.itt).3BapriTmi vice.2J.atro il// 
le non .pnomiecbzi crucifixus eit.lcd.pmeriris facino? Tuo?. 'Hcc^q: credidit 
pa(Tusefl::TedDu parcrefcredidit.i£tq: pena no faciDmart^rc fedeaufa: vrait -Aena no fa 
Sug.^bo illud fiipplictu no fuit mart^riu.Sj in martYriu imp:op:ie gpt fifi^ C { f marrvr« 
tudine fjeti: vt Dicit ibidoglo.q: fide z parieria babuiit fient illi q patiunf mar// r c a caiJ fi ? 
tvrium. fP©cl pena illab: martyrium rone pfdfionis qua in patibulo babnit 
^uia ficut martyr Tic latro inter penas cb:m aperte cofiteri no timuit. f£*jOel 
martyr qz dia pena ex magnitudine pmtionis inrroduxtt eii fiibiro in regnii 
ficut facitverum marr^rcm.^incCb^Toftomus in lib.oe reparatione lapTi:bt 
fic.2Latro illccj pedebat in cruce no eguirplixirare rempozis vt ingrelTiim para// 
diTi merercturiTed rantuei fpacq Tuffccirquantum expendi potirntooncc vn uni 


©e contritione 

pofict,pfcrre f mone :i'ra vtmrra vnu momentu temporis totius vite faleribus 
abfolutusipccdere ad paradifum etiam aptos meref.^ec Dictis pa 

ree q> bic latro p folii Dolore ptririois mirabil'r faluarus cft.22~)agn 9 etia pecca// 
to: fuit j^aufdfed magna pegit pniam fcribens cantica fua m quib? rotus vide 
rur effufus in gemitib? z lacbrvmis.l^a Dicit.^Laboraui in gemitu meo lauabo 
P lingulas noctes lecru mei i lacbrymis meis ftrarum meii rigabo, SimiTr 6 re 
gc jf£5ecbialegim 9 qlitenpo egrorare venit ad eui£faias Di. jgnfpoe Domui tue 
q: morieris tu z no viuesivt ptj.iiq.iRegtl.jtjc.t i£faie.jtjtjtvitj.ca. x£t fient Dicif 
lbide.jficutt j65ecbias fletu magno.Sic maria magdalena puerfa ad Diim rota 
refolutailamdisobrimurvenia.Xiicc.vtj.ca.Sicl^abucbodonofo: 2£>atrl>e 
us ^aul 9 Sacbe 9 2£>aria eg^ptiacaiac ceteri magni perores magna egerflr pe> 
nitent&funde gjacb:vmas:?fuge ad medicum falutisrage pmam:£iama ad 
Dominii z Dicagim iniqrare mea ego agnolco z peccatu meu ptra me eft femp.ri 
bi folipeccauiiq: tu fol 9 finepeto es .T)inc Bmbrofius in li. pe bono mortis .ca. 
vtj.fic pulcrc nos bortaf ad peittrudine oicens.^oli incjto bo piuine bonitatis 
Z patientic rbefaurosptcnerc.lBonirasem pei adpenitentia te,puocar:ad corre 
crionc umirar.^uricia aut tua q in erroris ptinacia pfcueras futuri iiidictj au'/ 
geheucrirafc:vn>ignarerrtburione tuo# accipias Delicto#. ; ^ec&mbrof. i6jC 
tuetis iraq^ prj ta roe q? auctoritate / z ejteplo.q> ver 9 Polo: no pot a prritoe fepa 
rari.Sed queftio amniu pulfatr^rru ptritiois Dolor oebeat efle majam 9 .^teC 
an peterpoflit nimis Dolerepeoffenfa in DciicomilTa.lMo refponfioc bui 9 que// 
ftiois norandu eft f m ^oanne gerfon canccllariu parmefe5 in ppedio tbeologie 
vbimouetpubiu:^mimim 9 Dolo^oflltcfleptririo.1^am£>t qppmriopdtDt 
ci magnarmaior z mapima fm q> bo ad maiorej Dolorem mouef. Jdeo magiftri 
tbeoiogie picur q> polo: ptrttiois ena minim 9 Dumodo fuerit informat 9 cbarita 
tis fumcit ad pclenducnlpam.^icif aut Dolor informat 9 cbarirate quado vere 
elictr < ppofim cofircndi z fatiffaci endi:? tu c falis Dolor Dicif contritio minima.T 
bec Delet rm culpam z reatu feu Debitu pene ererne.0) fi Dolor prririois fuerit 
maior Delet parte pene rcpojalis Debite. Si fpo fuerit majcim 9 /tora pena z toraj 
culpa Deier.Hd queftione g refpondem 9 cum fancro Cboma m.iitjdi.fenrcti a# 
Dift.ptj.Vbi qrinptrii corririo fit acc 9 virtutis, 3 n refpofloe ad pmu argumc# 
^iiplcp Do// tu Dicit:# in ptririoe pot pfiderari Duplejt Dolor dc pcro.^n 9 (Jde in parre fenfi 
lor. - tiua q ui eft pafllo qda in carne:* bic polor no eft elfentiafr ?rrifio:f$ magis effc 

•f>:imus crus prrittois.&cut em pena ejtterior corporalis eft etfectus pruris pnie ad re// 
cociliandu offenfam queuioeum comifla cft officio mebzo#. Sic etia ipa virt 9 
Scciidus P nic in ^ ert ipi pcupifcibili ad recociliandu offenfam q in Deum comifla 

eft p inordinatum actu partis fenfitiue.f.^ruris ocupiTcibilis.^lius eft Polo: co 
tritionis in mente vel in volutare qui nil aliud eft q$ Difpliccnria peti rdne fuepe 
fozmitatis.Cinqntum perm eftfactu m offenfam Dei.z6t talis polor eft eflentiat 
liter cotrttio % realis actus virtutis ac vere pcwiretie. ^dcirco fi loqmur De Dolo 
rcpmtionis.puteftinpartcfcnficiua.-ficutaccidic in corporis maccratioe:tunc 
poteli efle indifererus ficur indifcretapenitetia.De qua Deuot 9 iBemardusfepi// 
us du eflet effect 9 abbas fcipm accufabar.i^uapropter in bmdi Debem 9 poctri'/ 
na apoftolica fcq q Pr;aEan^caftigati z no mortificati *^n etia fetus Xbo.i.iiq 
libro fententia^ .Dift.jtvij.vbinrouetpubiu^miDolo: ptritiois poffitefle ni// 
mis magn 9 :bt fic.^n bis olb? Debet accipi# menfura pferuatio fubiecri z bone 
habitudinis fi/fficietis ad ea q ageda incubur^t^rprer I? dr ad lRoma.jttj.capi, 
'/Rationabile fit ©b fcq mu veftru.l£>inc 2picronYm y ait.^e rapina bolocaufti of 
fert d vt’cibo^ nimia cgeftate vfm.iducadi vlTomni penuria imoderare corp 9 af 
fligir.zSt ite% TRonal'bo Dignitate amittit 4 ieiuuiu cbaritati vi' Vigilias fenfuja 


3©ecoiitritioe iFo.ciii 

fntegrirattpfm.Sed f i loquamur De ooloze ? triticis ,puteft in mete vel in vc> 
lunrarcrruc no pot efie nimis magnus» *Ba pfiderae perdi bonu inftmtu offeni 
dilfcan infiniti^ fi pofiibile cft oolereDebet falrc babirualiter: zfi no actualirer. 

®3jbo notada fune $ba aurea feti Xbomc q i £mo qhbef.ar.ix. vbi monet 011 
biii.^r?, ^tritus oebeat magis velle elTe in inferno cg peccare. b c fic./Cdrrit 9 te 
nef in generali velle pari magis quacuq> pena qs peccare. i£tbocibo qjprritio 
no pot cfie fine cbaritate pqua oia Dimirtunf pera, 'gjn cbariras reqrit vt quali 
bet pena bo prritus peligat culpeifed in fpcali oefccdere ad bac pena vf ad illa 
no renef.^uinimo fluite faceret fujs feipm vel altu folicitaret fnpbmoi partii 
cularttoj>enis.^anifeftueft em qp fic Delectabilia plus mouet in p.riculari?fi^ 
derara q$ in coi.^jra terribilia plus terrent fi in particulari pfiderenf. /£t aliq ff 
4 minozi tcrarioenocadutq foztemaiozicaderer. Sicut aliqsaudtcs adulteri 
nm no inctcaf ad libtdine:fed fi p pfideratione oefccdit ad fingfas illecebzas nta 
gis moueref »/£t ftfr atujs no refugeret pati mo: tep cbfo: fcdfi oelcederet ad co 
fideradu fingfas penas magis retraberef. /£c 160 oefccdere in ralito ad fingula 
cft inducere boiem in rentatione z pbereoccaftonc peccadi. bec Xbo. 0eber§ 
ptritus baberccoz munduab ot mn licia :arq> in tali oifpoficioc gfiftere vr fit pa 
ratus potius velle mo:i c^oece^ero aliqb moztalc comicrere» £r ro but 9 eft:q* 
tenemur eje pceprooeii potius q? nos Diligere. £ii gg mozrale De 9 otfendafDe$ 
bem 9 magis veifemozi qj; ipmoffcndere. £t ifta eft ro qrc martyres mozeut fut 
vt fcj Deu no offenderet p perm mozrale. *Ha vera cbariras l>oc reqrit vr qualM 
bet pena bo ^tritus peligat culpent nc Snf.in U6 .dc fifitudinito. z allegaf a 
feto Xbo.in qltbcf .ar.vbi s.br:# altqs Debet magis elfe in inferno fine culpa c$ 
in paradtfo cu culpa :qz innoccs in inferno no fcnriret pena: z petoz in paradif® 

«6 gauderet De glia.bec ille*®;£tia fcttls ^bo.in.jcj.qdlibcf.ar.ijc. vbt queri % 

®qt, ali<5s loqndo :comedcdo:feu ftad® cu ejccoicatis peccet moztafr. 3n rtifioe 
ad rerrinarg.be fic.'R 5 folu qs Debet fubtremozte antecp peccet moztafr ;fcdeti 
am anreq* peccet vemaUrer:q: perm incitu petin nunc^ eft elrgibile.Si em eflec 
cligibilenuncpefierpcrm/z fic no peccare fi faccrc.bec Xbo. £t in.iip.U.fenre. 

Di.xvitj.vbi moiier oubiu» 'gjr?, participare cu e,ccomunicaro i cafib) no pccffis 
femp fit petm mozrale.Jn rnfione ad pmu argumentu ide Xbo.br: cp (icut pec^i 
catii nioztale no pot t>n fiertnra nec veniale.x£t ibo ficur bo Debet pus fuftinere 
moztc peccet moztafr :ira etia cp cp peccet venialirer.gilo modo Debiti q Debet 
venialia vitare.becXbom.^roprereaBtiguft.bozrens valde peta fua zcogno 
fcens excellentia Diuine bonitatis Dicebat fe elfe Dignu oculos cecare plozando 
^pter pcrm.Xt ro buius eft:qz qiibet peto: no folu eterna:fed tcpozali mozre di '4 
gnus cft.f[Bnfelmus quoc^ tactus vcbemcci Dolozecozdisatcp ex pinguedf// 
ne Deuotiois Dicebat.^rina fic impinguenf vtfcera ante mce: vt medullecozpo 
ris mei epcccnf.T)inc ^yicbeasipbera.) .ca.ita in^r-tilanga z vlulabo: vadd 
Tpoliatus znudus faciaplacru velutozaconiit lucru qli ftrucionii.^ota ^ in// Hota De t>za 
ter oia aialia irronabilia pldctus ozaconis cft amarioz.j!5c intervolatilia plact 9 cone* 
ftriiciois.'jJ bo fune q Dicut qp cu Dzaco fit boftis clepbaro ab eo plerum occtdif 
z ?ter(f:z nlc magnu facit placru. S5 ifto^z Dictu miramur: qz no cft $?ifimile 
qp elepbas occidat ozacon?*? p ons no facit placru mo otcto.fed multo poti 9 vi 
def qp Dzaco Debeat occidere elepban te atteta magnitudine ac foztitudme Dzaco 
itis.'Hdmagn 9 Sl6.t.xxv.lnDeaialib>:vbiloqmfDCDzaconeallcgatBui«nna 
Semerfon pbos q oicur qp onco eftnome generis qb fub fe ptinet mfras fpe 
cies.^icunt igif iftt pbi q» Dracones oes funt cozpoze valde magni ira qp mino* 
illo?, eft qnqj cubtto?,:t maioz eft triginta cubito?, z fupza:pcipue in partito in 
clie.Xtiafifcqiuur pUrnuz i fozce refte^lberto pouus refernt 


•fsteconmtioe 


audita vulgi cjcperra'. ibicem us ©zaconc e( Te majnmil inter ota terre ? mari® 
ovalia: nec habere venenu ? criftam in capite: ? os eius efle parim fm magnirufl 
diiie cozpis ? capiris fui.^ozfns rneiue eftpeffim 9 :<Euisparuus.? bmoi cau 
Tam ©icuc eflerq: momfera ac venenofa comedit:? no eje felpo eft venenat 9 . S* 
quare fortitudinis fit ©;aco ptradephanrc:ondirmagn 9 Slbemisvbi s.ficoi'/ 
ccs. jgnaco fi que cauda liga u erit occidit. a caude em fue iuoltirioe: nec elephas 
tutus eft cozgis fui magnitudie.Jdem bt 3ri^.in.)ctj.li.etymo^c.uii.affirmac 
etia q> ©:aco eft maio: cucro? ferpentiu fiue oim ammantiuTug rerra./£r poft<£ 
plura ejcplicaui ©e©:acone que etia feribit Slber.ira fubiugit. i£>:aco circa femi 
^ , tas oelitefces p quas elephaces (olito gradmnf crura eoa nodis illigat ac fiiffo* 

? Z3 f° h'f- caros P erimit *^c3rido.i£tia oicur aliq phi: vt reftaf Alber.q* o:aco cu eftuat 
eUt eiepDacc p e mfrigidar i fangume elepbatis :qb cjdc no pofier facere nifi illuocciderer. i£c 
? quo* ibo puenierius b: cp ©:aco occidit elephante:? no ecouerfo.^uo aii r intelltgaf 

iftepldcrus©:aconis b § loqutf ^icheas^ha in pfona pcrozis.^ora q>cjdsi 
ira ejcplanat:cu em oicir.^acia planctu velur©:aconu:qfi©icat. /£jc vehementi 
fcoloze cozdis facia planctu hozribile eo modo q folet ©:aco bombitr clamare* 
*Ba ©icfit |S lintus ? Solinus tcfte 2tlberro:vbi fup:a:q>voces©:acomi terret 
hoies aliqn ita cp moziimf. Sic peccato: vere peritus ©eber vero ©olo:e co:dis 
plagere? vlulare ? fo:tirerclamare:acpererea©nomifcbiam. Sed pater ©o$ 
ero?- 2^icro.rug ifto paflu m pmo lib.fup^ichea $)bera ad 'paula ? i£u(W/ 
ebiti bt:# ^>icheas?pbera in hoc loco faciat qfipfopopcia: ? fub gfonafua iit 
ducit ©ei plangetis affectu. i£ft aut pfopopeia dda colo: rber©:tc 9 : ? fir qii in a 
mmaru loquif ad animatu, vel qii manimatuad inanimam: vt terra loquif fon 
rito ?martto. ^el fit tot modis vt merapbo:a.3binc iBamafce.air. 'Bouit feri# 
prura ?,pfopopcia:id eft gfona? fiaioc vti fic illud.2£>are vidit ? fugit. 2oie# 
ron^musg Ybiiup:a:train<jr. i^uo em ©:acones terribili fibilo pronatiiujcta 
bifto:iaseo?:<J ©e pbfficts pfcripferuteo tge q vincunf ab elephanto: ita? ego 
fpoliarus ? nudus inceda ? facia planctu ntagnii velut ©:aconu ? luctuj quaft 
ftrucioiuT.^ota ena cu fiibifigir. /£t facia luctu qfi ftruciomi.^am magn 9 
tPs o tx i bcr.in.jtpig.li.©c aniahto bt:q> ftrucio eftauis m ©efertis Ubye q tii fepi 9 in no# 
Z^agn <&i vifafuit parrito.Si hec auis fuerit iuuenis eft cinerea ? rora bene pennata 

berr ©e itru p Cnmg ram ^ plumaUto no foztito ejtiftcrito.Scbo anno ? ©einceps paulatim i 
cione. cojtis z collo ? capite pennas otno gdir ©enudaro cozgc; fed ©ura peue,ptegif a 
frigoze:? penne©o:fi nigerrime. Cojtas habet magnas valde: ? crura carnofa: 
pellis albe ? ©igiros in^pede habet ficut camelus, ^ln camelon a dbufda grccis 
vocaf ibo oo ta auts q^ mediu inter grelfibile ? volatile efie vider.Cft aut alta 
pedibus vfctf ad ©o:fum fo:re ad qncp vel feje pedes: fed coitu habet longifllmiij 
? caput anferimt:? roftru refpecm fui co:gis valde paruu:volare no pot alis 
cjcrcfis citat curfum.2r)ec auis ©: ftoiida ? mefe 311I10 ouar:? oua in fabulo abf 
coditivt foueanf ibide calo:efolis:q: uudatoco:ge ea fouereno pot. ^lliqnauc 
cuftodic ea ? refpicit ad loeu in ^ iacent:? ibo rumo: falfus ejeiuit q^vifu ea fod 
uear:inqt Stber.^tia 3oiero.in pmo li.fug ^ichea^phetam vbi s. oicit fic* 
Strucioncs imemo^s funr ouo? fuo?:? qfi no pepererinr in arena calcandos 
pedito beftia? fet 9 reliquur.hec Iniero, idcirco hec auis a^ieremia^phetab: 
crudelis. ^n^hten.iitj.ca. ^ilia (pl’i mei crudelis qfi ftrucioin©cferro,S5 q 
rif quo falua ^irate por hec auis ©ici crudelis cu no habeat vncues ad lacerant 
dummec roftru ©tfpofitu ad feriendii:fed eft nudata pennis ? rarua. pmefpo 
fione ©ic cp ^ieremias lamentabaf miferia ? ei udelirate fpfi fui maio:c cp befti 
«ru ©icens, jpilia (pfi mei crudelis quali ftru cio in ©eferto :que cu fir auis ftolida 
abfcoiidir oua fu a in arena:? ita vicjef crudelis illa fic pimiccend©: q: natu raliC 


©ecotrittoe 


JFo.cim 


beftie qnrucuqj crudeles otltgut fetus fuos.^fo J>iero.fup boc paflu in. iq.lt. 
fiig lamenrarides loieremte ad frem i£ufe biu $t q? in ftrucionefimulatio i tm 
mamras bypocrira?, Defignaf :qz ftrucio induraf ad filios fuos quafi no firit fui 
Qic parirervidef origifle in obfi dione bieruf.ilc p cbaldeos *Ba cata fuit fames 
# matres abfcondebat cibu z pmirrcbac filios z filias mozt fame. 3j6o fubiurt 
git 2^remias:oices.£aruuli perieriir pane z no erat<5 pozrigerec eis. i&uata 
aut fuerit illa penuria vel poti 9 mifertaondic Sofepbus w.vtj.lilx oe libello iiVi 
daico.c.jtq.vbi bt:qrdra fames erat iudeis cp rancgebzt} z canes rabidi fereban 
fur. z inc.jciq.eiufdclib.^dc Jofepbus clare oicit qp mulier qdaplebeia maria 
rioie filia elea 5 ari necelfitate copulfa lactente occidit filii* coctum medii* cornei 
dtrrreltquu fuamt.z£jcboc iudei crudeliozes videbanf ftrucioneq oua fua i fa# - - . . 

bulo relinat z eafouere negligic vtindt^fi^.in.jctj.li.etvmof.c.vq.fJ^id^o^ P«o:p5 tu 
deu redeudo.0i ftrucio ferus fuos aut oua a bcfttjs pculcata vel ab bolb? ablafc 6 crc fP c P*°> • 
ta pceperit inter oia volatilia amare luget z querulas voces emittit. £>ic petoz ltruaom» 

4 occidif z pculcafaoemone^terpctmciiamarirudinecozdts flercD5 ac luge 
reolfenfam in Deu factam. /£r^pterea 2}icremtasqpbera boztaf petozes adila 
cbzymas Dices. plangite z vllulateiqz no eft auerfa ira furoz£ Dni a vob.z£t ite 
rn.Tlx ua a malicia coz tuum bierfm vt falua fias vfcgquo mozabunf in te cogi4 
tariocs nojtte.^jrep 2^ieremias.v‘).ca.ai:.2iuctu vmgeniri fac tibi placcu ama 
ru.^ora qp placc 9 peccarricis aieaflimilari 05 mulieri plagcnti mozte fui vnige 
mti.cm 9 oolozgradiseft.1^aftplurcs baberer filios vno mozcuo fiip altopof// 
fetpfolari.Tedqz ei folus filius mozifubo mater fola facta amarilTimcoolcM^t 
rurfusl^ieremiasair.i^educquafirozrenre lacbzymaspDie? noerre? n tace 
at pupilla oculi tui.q.D.Qicut rozres folet cu$ impetu fluere: fic lacbzyme vere 
ptritiois ab oculis peccatricis aie ftillare oebcr./£r cu fubiugit:Diccs. i£c no ta 
ceac pupilla^culifui:becpupillaoculi:vt6tglo.lejcc6puncti6e ronte.q..o.fem 
per Difpliceatroni ac volutati petm q t> comififti. liquet igif eje Dictis qualiter 
ad vera prririone requirif verus ooloz .£c qp impoffibitc eft oolozem.a vera cot* 
rririone feparare. 


CT adverd ptr irione requirif vna generalis penitudo fiue oereftario 
tam oe oblitis c$ ignozatis mozcalito. i£t q» Doloz contritionis non finitur nec 
finiri Debet in plenti vira. 

i£rrio ad vera ptritionem requirifvt vna generalis penitu do vel d ete/) 
t ftanoDirigaf ad omnia pcccara mozralia tam oblita p tguozantia coi 
miffluDcquib peroz nulla babet norictamec fcir qualia vt'quara fuerit: 
fed in quoda pfufo fcit fe plura babere mozralia oblita? ignozara.iOmd atjage 
re Debear peccato: in tali pplejcirarc: vt ad vera pueniat pmrioncm Docet fplen 
dozeccfie.^lao.in.iiq.lib.fentc,Difl.jtvq.vbiquerir. vtruoeomni pcccaroacm 
alicomilfoanobiSDcbeamus preriivbiad febm argumenrii talej dc peccaris 
oblirts oefci ibit regulam:Dicens. 0 bliiiio De aliquo poteft efle Dupliciter: aiit — . . 

ita qp roralitera mcmozia cjtcidertc:? riicnon poreft aliquis inurere illud. Sur :L u i° 

ira $ parttm a mcmozia ejtcidcrit z parrim maneat :ficut C115 recolo me aliquid 
audiuiffem geuerali:fed nefeioquid m fpeciali:? tunc requiro in memoziaadre ‘ )rl P or * 
cognofcendum./^t f m boc etiam aliquod peccatu porelt efle oblitum Dupltcif. 

Hurita q p in generali in mcmozia maneat:fed non in fpeaali: vc cumbomo reco 
lit fe vnu vel plura comiUfk z ignozat.aut fic fuperbia; anauaricia vel lujcuria. 
z tunc Debet bomo cum Diligentia recogitare vt iiuiemac illud peccatu in fpec i 
ali:qz Dequolibet mozcali renef bomo fpecialifprefi. & aut inuenirerf pofllt: r 
fuffiat De eo conteri fm qp in noticta renef. .Ct oebee borao nonfolu ©e peccaro: 


>4 




©e contritione 

fed De obliuione eius Dolere q ejt ncgligetia ^tigit.Stf aur petm omo a memozia 
ejtcidintuc ejt impo rena faejedi cjrculi af a Debito t fiifficir generalis prririo $ oi 
coin qDcuolfendirScdqntiripotcfiatollif;rtccuadmenio:i£i pettn reuocatur 
tuc renef bomo fpeafr preri.&cut ena De pange d no por folucre qb Debet ejt* 
cufaf.i£t in renef cu pmo pottienf.bec Sibo. Jdc br £ctrns De palude in.iip* 
tbfenre.Di.cadc.? magf ^mcen.m fpcc.mozali It.nj.parre.jc. Di.vj. 'Ba Dicnt 
b petis oblitis qb? peroz poft Diligentia oebita no recolit alujd in fpcali fuffiac 
generalis prritio.JDrpe peccatis q% mcmozla babctrccjrif fpealts prritio b ftn 
gulis fi peto: rps baber q polfit De fingulis Dolcre in fpcali. £ 5 ed fi tps no bab* 
o cu De 9 nb recjrat ab bole:mft qbpor./£tcu in mojnetopoflif bd puerri.^no po* 
^>uplc]c i§* teft in niomcro De fingulis ?reri:ibo (ufficir tuc vna generalis prntio ,T>cc qn* 
rantia tu ad peta oblita Dicta fufficiat. ffi&uanru fyo ad pera *gno:ara:£onfideradu 

eftfm magrm^tncciMnfpec.mozalivbifuj 3 .g>ouplejteftignozaria.i 0 ueddq 
tollit oino volurariu:ficin furiofo z oozmiere z talis ejtcufat a rotoabo dc tali* 
oiftin '/ bus 710 rcqrif prririo fpealis.Blia eft ignozatia q no oino tpllit volurariu:'? ra'> 
guif igraria 10 no ejtcufat a roro:q$ms ejtcufer a taro.^el Dic q puplejc eft ignozatia vr coi* 
v 9 t£ r picif a Docrozib? catholicis. /6ft em qda ignozatia ruris: vr cubo wt^cit fur* 

rn:bomicidiu;veladulteriu elfe pctm.&lia £0 eft ignozatia f acri: vt fi bd nefeie 
bac rem quaaccepitcflealiena:fedpufatfua. ([Xirca pma ignorantiam turis 
pifti'ngue:qz aut oino fuirimitncibilis fic in pu crisat amerib? : z tiic talis igno* 
ratia ejtcufat a foro :fic pariter fi aliqs Dubitat in aliq cafu: fecit rn Diligentia in* 
qrrndo a periris talis ejtcufafitfa fecit qb potuit. i£riafm ^boma ignozantia 
co£ q qs poiTct fcirciT rn ad illa no renef ficut rbeozeumata geometrie vel aftro 
logie.aut qda alia prmgcria gticularia no eft perm. Sed fi ifta ignozantia iuris 
fit vincibilis in boie z voluntaria :runc fi fuit affectata in nullo ejtcufat: imo ipa 
fgnozatia.eftfpeaUpctm:qzbtXbo.in.j.t|.q.ljtjtV|.ar.ij. 0 es renenffcirecoiter 
ea q funt fidei* vniucrfaUa iuris pcepta.&uguli aut ea q ad eo? ftatu vfoffi* 
ciu fpecrat.Scd fi ignozatia iuris no fuit affectaraifedfolu qa neglejtitfcire auc 
, inrclligereiruc talis ejtcufaf a ratojfed no a toto./£r±pzie talis ignozatia Dicitur 
ignozantia craffAZ fupina g merapboza bois crafti z fupini. gjuantu aut ad fecundam 
tacti Dimn/y ignorantia facti eria Diftmgue:qavel ignozatia fuit cduf a agedi opus pcriztra q» 
gucdaeft. f t kiinCfct tllacircuftantia q trajtir i petm no fecilfetiimoDolet illb fecilfe.^lcr^ 
bt gra.^ir vjtozatus cognouir aliena qua credebat elfe fua. SIalis ignozatia fa 
cti ejtciifata roto:fi tn oebitaDiligctia pmilfafuit.0uefi pmiOanonfuit:ejtcu// 
fat folii a tato:fcd no a toro.^elel ignozatia fuit ^comitas actujfcj <Ja etiafi fciuif 
Xnplejteft fet oircuftaria pctimibiiomimisfecilfet:^ bec nullo modo ejtcufat. ^zoprerea 
ignozatia f; mgr fniaj i. tj.li.Di.jtjtp.br fic./£ftaiit ignozarta rriplejt:fc5 eo?, fare noiut cu* 
mgrj fnia?,. polfunt q no ejtcufatkjajz ipa petm eft.eteo?, q voluntifed no poflimt q ejtcufat 
z eft pena peti z no pctm.i£t eo?, c5 quafi fimpfr nekintino renuetes vtoonen 
tes fare q nemine plene ejtcufarrfed fic foztalfe vt minus puniaf, tyec magr fen 
retia?,. i£t idcirco i^zego.in lib.moz.bt.l^ui lucc vidit fcit <^d De tenebzis eft V/ 
mer.i^iii ^0 candoze lucis ignozatetia obfcura.p lucidis agpzobat.i^t iterum 
^pruftra fibt De infirmitare vel ignozatia blandiurif ^ vt liberi 9 peccent libenter 
ignozat velinfirmanf.Sedqz plura ignorata ejt negligetia pne g oiltgeria /ciri 
ac memozariubo tenef petoz foliate facere qb in fe eftivtcfpas fuas cognofcat 
% fciar.Sd boc aur.piiocamiir ejtcplo Bauid: qui in pfal.jtvip. peta occulta fibi 
bimirtiDnm pcabaf:Diccs.^e|icca intelligirrquafi picarmullus pot illa irel 
ligere aut fare gfecte:ibo fubdit.Sb occultis meis munda meDiiet ab alienis 
parce feruo tuo.^n 4b? fcbis ozar^auid no folii occulta; fedetiaaliena peccata 
fibi Dimitti quantum ad ea quepoftu nt impurari r^ne negligetie correctionis 


©ccotrtttonc JFo.cv 

fraterne^el refpectu co:rectiois qntum ad p:elafcs * p ncipes. Sreru* i&auid ~ 

Jnpfal.jcjcutj.air.i^elfcra iuuetutismee * tgno:atias meae nc memineris./Cum J ul,c f u ^ e * r 

ein iuuetue tefteBuguftino fic cras perien lofa plena fouets.obfrtTa laqueis#//* 14 * fcKWO» 

ha ad malu JDiffidlis adbonu.tn qua feruer fanguisjpcupifcctia oominaf.a cv# 

lue periculis folulli euadutq oei miferico:dia libcranf.^dco o:ar J^auid .‘ftafy 

fio nes muenil/s * peccata perigno:antiac6mifla fibi miferico:dif relajtari. (Na 

tet ergo eje Dictis qualiter dc oblitis * igno:aris opo:ret babere generale penitum 

dinem vel prririoem. f££o fequeter no eft pres mitrendu fed Diligenf norandu* fcerfeueran* 

q> frus perfeueratie requirif ad verd ptritiocm.quia tefte Deuoro 35ern.-£>crre tia re^nf ad 

ueranria eft que fola meref gfiam.fine qua nec d pugnar/victo:iam nec palmam ptritionc* 

victo: cofequifJEcllegfeuerantia nec obfequiu merccdc baberjnec bnficiu gra* 

fiammec laude* fortitudo. j^cnic£ no qui inceperit fed q perfeuerauerit vfq? in 

finem bic fatuus erit, dicimus §# Dolo: conationis no finitur nec finiri Debet 

in bac vita.^6 buius eft fm !£boma in.iitj.li.fma# Dift.jtvtj.vbi qrit: gjrru bec 

vita fit prrttionis temp 9 , vbi Dicit;# bomo peccado pena eterna meruit:* ptra 

eternu beu peccauir.* ideo ficut infinita eftolfenfa in peccadorquiaeftptra De// 

tim q eft infimrus:3ra ejtigif vt Dolo: dc offenfa^p modo pofilbili fic infinitus: 

vt fc* crerniratc faltem vite bomis babeat;cum eterniratem fimpir babere non 

poffic.-quia no pot bomo femg viuere. ^olo Dicere fi bomo in crerim in bac xifj » 

ta viucrecinerernu De peccato Dolere Deberet. /£tfemg manereDebetqntujad 

Deteftatidcm i memoria gperratiDclicti.ideo fi fuerit actualis recogitatio De pcc 

cato femg Debj Dolere * illud Deteftari alio<5n videf illud ajprobare? nouiter dc 

linquere.^Jii Dicit 2}ugo De fancto xictozc p:ouc allegatur a ^boma vbis.# 

Deus quando abfoluitbomincm a vinculo peccari ligat eum vinculoperperuc 
Deceftar ionis.Sed Dereftatio perpetua eft ouplejt.0ueda in babit u ;*’ad banc te 
nef fernper bomo eria poft peccati pperua remiffidem. 0ueda o eft Dcteftano 
peccati in actu :* ad banc no renef lemg peccaro:.2}inc Bug.m lib:o dc vera z 
falfa pnia.ca.jtitj.br fic.^pbiem Dolo: fimfiDeficic penitentia^t irep in eo dc li> 
b:o.c,jti^.ait.Cbtimie em Dolendu eft dc pcto.qb Declarat ipa oicrois ue. pe 
nitere em eft pniam tenere, vt femg puniat in fe vlcifcendo qb cbmifit peccando. 

3^ecSug ufti.^o 3pec.ij.jr£ftofidd' vfc^ad morret Dabo tibi cozona vite. /£c 
3ob.^vq.c.indr.^onecDeficiano receda ab innocctia mea. Z)cc tbi.j£ft§ g/, 
fcueratia fpualiu grap ac fautuoim oferuarru: optima . £t fic par* # neccfie eft 
peccatrici anie babere ptritionc ta b oblitis q* igno:aris mortalito.* # frtus da 
fenera tie regitur ad vera pemtentia 

ad vera ptritioem re^ritur vera Deliberatio q ad tria.f. vt peto: babeae 
Verii4pofituabftincdi:pfitendi:ac legitime fatiffaciedi 

^arto ad vera ptntioetn requirif Debite fat flTa cr ois Deliberatio ac ve 
q ril^ontu Directu circa tria.videlic 5 abftincdi:pfitcdi:ac legitime farif 

Facicdi.Jb:imo cjtpedit vtpctb: babeat ve^^pofitu abftinedi a pecca> 
tis ruturis.lio cm fufficit Dolere De preriris:fed oino opo:ret voluntate Delibera 
ta libere cauendi a fur uro.t6fiet quifpc prradicrio manifcfta:Dicere bominem 
pofleDe pteritis penitere fine .jpofito canendi a futuris. Quilis ratio eft.quia 
cum omia peccata pueniat eje parte aucrfibis a Dcomec tolli pofiint ntfi g reuer-? 
fionem ad ipm t cum ;fequeref #boejcvna parte eflet cum Deo.f.ejteo # pen itet 
% et alia parte cotra Deum * aucrfus ab eo.f.ejt boc # placet ei aliquod peccatu* 
yelp:eteritum vt futurum.Sedclfecum Deo * cfieauerfus ab eo fimul* femel 
implicant ptradictiocm .ergo no eft pofilbile # bomo vere pemteae nifi babeat 

0 


©ecotrittone 

^ppofitu caucdi a petis futuris.^n gfido.i'n,g.lt.De.f«mmo bo.c.rvj.q $ba no* 
ranf oe pe.oift.itj.ca.grrifo^oicit fic.grrifo: eft no penitens q adbuc agit qO pe// 
niretwec vidcf ocu pofcerefubdit 9 :fcdf»bf3mnarerupbus. /Canis reuerfus ad 
vomitti z penites ad pctm.^ulti ern lacbzymas indefmenf fundun^-r peccare 
no oefinnr./£r in fine eiufdem capfi oe feipo gfido; 9 ira ait. €hitfds g culpas p 
feritas plozat bunc necefle eft modu tenear vt ficadmilfajoeflcatine ireru flenda 
comirrat.^e mibi mifero giidozo q z penirere retroacta negligo z adbuc peni 
tenda comitro.^ecgfido^.^ora <$ lfle gftdozus fuit epus gfpalcnfis vir eru 
dinffimus arc^in fecularito litteris nulli fuo temgc fecund 9 .q no min 9 fanccira^ 
re cjp doctrina mfignis p omne cozpus eccfte refplenduir.2oic oicif gfidoz 9 funft 
0: adoitferccia alterius gfidozi fcniozis epi cozdubenfis.igiiit no oedignaf pec* 
catozc k incufarerficut folenr grauiflimi viri:vt 2^ieronvm 9 Siiguftm 9 3nfelt 
mus iBcrnardus.q: fcrtpru eft qnro malo: es bumilia te in omniD?:? co:a3 oeo 
inuenies gratiam. <JSedad#>ofiru redeundo oicim 9 q> adjveram ptrifionc re 
quirif^pofitu abfttnedi a petis fururts.^oc eria prj in oiifininoc pnie Blnbzo 
ftj z £5zego:tj:q oifl^nitio allegaf amagiftro fnia#.a feto ^Cboma.a taetro 6 pa 
ludc:a i^urado in.iitj .li.fnia#.oift.]tuij.i£t pomf oe pnia oift.ttj.lic. penitentia 
S^ilKctio net P tcnra mala plagere* plangeda ire# no comirrere ©uc ddemoiffinirio oa£ 

arentii P 1 2 ouplicc actu.ijbttm 9 actus eft refpectu pteriri.io 6r q> pnia eft ptertra mala pia 
oct 9 g^e.Sc^s £0 act 9 penircrieeft refpectu futuri cu oicit:/£r plagenda ire# no co 
onie ^ 8 mttrere.j£t nota cp m bac oilfinirioe fumif plact 9 p ooloze mtcriozi d refpicit fu . 
* w# tu#.f.ve# ^pofitu vitei i 9 no pcccadi. z Ite in oiffiniroe pnie oe ly comirrcre intet 

ligifq ad^ofitu^tuccti pcto: penirer.flo em ad vera pniam reqrif q^aliqsvl 
rert 9 no peccet ficut aliqn in f motb? ad ipfm lati 9 ejtplicauim 9 .q: no eft oe eflen 
tia alicui 9 rei altqd futu#.‘<SJn fetus jbo. in.iitj.libzo fnia# oift.jttitj.vbi mouec 
oubiuf^tmi oe rone vere pnie fit vt vfq$ in fine vite prinuefcoicit fic. 3tlud q<6 
furu# eft no pot efle 6 fubftatia vel oe integritate alicui 9 pruris nifi fm cp eft p// 
fens in appbenfioe vel in volutare, quia #rus qntu adbabttu no ejtpecratalt^di 
fur u#.l>abit 9 em brutis eft oe reb; pmanetibj no Oe fucceffiuis :vn rota pfectio^ 
nc fua baber fimul in tnftanti q tora fimul in v»ii actu pot effluerejqz actus fut 
ITmilcs babirib?: vt Oicif in.itj.libzo /Ctbico#./£t fic qb futu# eft no e oe tntegri> 
rate vel efTenrta penitcrie.^)ec ICI^o.gU^ § auctozirates Suguftim Bmbzofij: 
/Cb2vfofto«3^°2ii5zego:ijaf(B alio# oocto# fco#:q babef oe pc.oi.it/ .3 lle.-r 
ca.3nan1s.ee ca.q admifla.t cetere cj vidcnfoicereq^noeft vera pniaifed ina^f 
nts cum ite# peccar:ficoebent intelligi.tCiuta vel referunf ad idem tpus q 
penirer:vtejtpomtTRaYmund 9 .purapcr6:oolecoec6miflb:fcd no^jponitabfti 
nere.^Iel fi vere penitear oicif pnia inanis recidiuado:q: tue peto: puaf fine feu 
fructu ei 9 ^prer perm fupueniens ./£r idcirco ad vera pniam no redrirur qp bo* 
mo vlterius no peccet;fed opozret babere verum^pofirum abftinendi a peccaro 
pzo tempoze fiituro.^nde jactantius in.vj.libzo oiuina# inftiruttonu .ca.jtio. 
fic ait.gieus em purgari bomines a peccaris majeime cupit.gdcocp agi penitcn 
riamiubet Sgere aurepenitentiam nil aliud eftqs pzofiteri z affirmare fe vireri 
us no peccaturum.3^inc oinus j)ieron^m 9 in epiftola ad cum qui feoicit peni 
tentc.epiftola incipir.Sdtefurgo bomincjvbi ira inqmr.^enitcnrem bomincj 
oicoquiplangitQuodfccit malum.t rogat oominii vt etiam no faciat qb admi 
ferat. tbeniterem bomine3 oicoqui oieb?ac nocnb> ingemifeitt peccata fua ele^ 
mofynis redimir.^eniferem bominem oico qui poft cocupifccntias fuas no va 
dit-t a voluntate fua fepzobiber, 'fSemrenrem bominej oicoqui bonum oiligic 
quod ante neglejtitrt quod fecerat malum obliuifcirur.lxc 2^ieron^m 9 .*J^:o// 
prerea /Cb^foftom 9 in fermone oe penitentia fic att.^lera pemretta refpuir aua 


fDe bona «olutarc IFo.cvi 

riciam:bozrer lupriatmfugat furozem firmat amozem:calcar fiiperbiamicjcclu? 
ditinuidiam:?rinerlinguam:mozcscdponir:maliciam odir. fberfccta pernitens 
tia cogit peccatozcm libenterfufferreomnia.angartatus vitro ad tjcir.caftigat* 
gratias agir.pzouocatastacer:ejcafperatus blanditur, 3n eius cozde comrio:in 
oze pfeflioan opere tota bumiliras mucnif.l^ec £bz¥P.zQc Dictis ptj vere pe 
nites Debet efle m vero ac firmo jpofiro abftinedi a peris 

f]“i0.ui babet Deliberata voluntate no peccadi 

poreft Dici beatus 

^uicimcpcr fuerit in tali^ofito cauendip tempe futuro babet^pcuU 
q dubio in fe tbefau? infiniti valozis z felijc ac beatus Dici p6t:iujcta ill6 

pfal.jcjcjc) .iBeari quo?: remifie funt imcjrares z quo?, recta funt pecca 
ra.3ntelltge q> ptritus eft brus tn fpe ?fi no in renante quippe ]btutis ac meri/y 
ti eft Deliberata voluntas abftmendi a peccatis:vtft aliquis mozeref in raU,{po$ 
fito fineconfeffione:fola prrifto nc faluabiturjnunq? rame faluari poterit fine 4po 
ftro implicito vfejcplicito pfi tendi/fati Ifaciedi/t abftincdi./^t qt eft loge pftabi 
liusirate vebementie polfer elfe peti oifpliceria z inbefio mentis ad dcu qn mes 
bomis auerrif a peto q> no remanebit obligatio ad aliqua pena: vt intjt fancrus 
^bo.in.tq.U.?tragcriles.c.clvitj.Sed p oppofitu.gile <} no babet veru pzopoftf 
tu m abftmendi a peccatisp rempoze futuro:nunq$ erit gratus Deo crtafi ageret 
omne pemtenti a mundi: nec p pfequens poterit remifiionc coiifequijpeccatozu 
(Uo?:qz foliptrito remittunf pcta.Ct quo ptj q> multi Dananfqui rmmodo la$ 
bijs Diciit;Dne miferere mciScd cozde polluti funt z imtmdi baberes Defiderium 
peccandu^uibj.aitveritas.^icipfe labijs mebonozatcoz aureo? longe eft a 
tnc.l^ipfecto funt fifes regi Sntiocbo qui De peris fufs vebemeter Dolere vide 
baf quietia inulta ,pmtfit fe facruru ob reuerenriaDei:vf pts.tj. ^acba.ijc. ca. 

Sed q: oze tm erat bumiliat 9 3deo venia aDno non fuit pfccutue.0jiap:opt 
Dicif ibi in rejetu. €>zabat fceleftus Dnm a quo mifericozdid no erat pfecuturus. 

Sic pariter legim 9 De Saule rege ifrael q repbenfus a famuele Dijtit.tSeccaui: 
qz puaricat 9 fum fermonc Diii vr Dictf.f .TReg.jcv.ca.Sed nec ipc venia obtinuit 
eo q>fimulate locut 9 efl.0:e quidc bumilis videbaf.fed cozde fu pbus fuit iud ii 
catus. pepedit ergo vt qui venia a Dno cofequi oefiderat rectitudine iufticie Wi 
near.i^cemplo fetiflimi regis ^autd.^ui redargue 9 a 'Batban^era puro ac 
fincero cozde Dijcit.^eccaui Dno.Br fubiro audire meruit. ig)ns quoqj tranftulit yi cre . 

a te peccatu ruu non motieris:vtpt 5 .q.TReg.itii.ca.‘©erc mirabile Dictu. Steul^lu^ 
damat:pcccaui.3de clajnatoauid: z tn folus Dautd venia pfecurus cft.j^uatu ul j 
ad natura ambo boies: qnrum ad Dignitate ambo reges ifrael: ambo a famuele ^ 
fo reges pfecrati. £lmbo clemef admoniti. 0mcq obfecro tata Diuerfitas? Bifi 
qz Dauid vere ptrirus et biiiliatus ea q oze etpzemt recto co 2 de cofefTus eft. gd*'/ 
circo nofolum in labtje fed in cozde opozt5 babere verita te, 3de Dici pot 6 Duob) 
latronito cu cbzifto crucifijtis q cande pena fuftinuerunfed no eunde fine cofecu/y 
tifunr. Zyinc 2oieron\\ z allegaf a 3tboma in catena aurea fup Larcii fic ait. 
l£um iniquis veritas Deputata:vnu reliquit (Tniftru: alteru aflumit Dejttrfifiait 
in Die iudicq faciet z fimili crimine ra oiftitcs foztiunf vias.Slter antecedit pe/y 
rrum in paradifo:altergudam in infernu.CbfelTio bzeuis vitam adcjfiuir loga, (pcc r + r a 
i6f blafpbemia finita pena plectitur cterna.loec I>icron^m 9 ©uare eria fbtut{ 57^5!? L L f«. 
arc^ etficacie fit Deliberata volutas abftmendi a peccatis paret multiplici ejeem „V.i!n nif 
plo.^a Icgim 9 De qdam fancro eremita tbaulo nomine qui cj t particulari gra fi uu CjC 

bi Data a Domino: potuit videre aliquando ftatumbominis interius qntum?ad cro " 19 * 
imima^icfcmclvidirpeccatozc quedam intrare eccttam z angelum bonum 

O 2. 


f^enio contritiois 

atonge feqnte eii.malu £o an gelum vidit gaudente tujtca eum. /Cu aut fs pecca 
to: ejtirer ab ccclefia:vidirfanct 9 pater rotuoppoftrufcj bonii angelii iiijeta eum: 
7 malii alonge feqnrem.jgl6 cu foctjs retuli Ifecnpia qrcnrito dd ut ecclcfta fectfy 
fer:refpodit ^iIMlpenitus.il^uidgtnquntcogttaftiV^tilleoijtit.iCum legeref 
tljud j0jHe,j,c. fanamini mudi eflotcrcogiraui t>c fedirare peto? meo?- s solui 
vcbemecersc flatu piculofo in $ pofitus eram.i£jtq ptj qnrtim valeat vera prrt 
tto ac fui recogmrio.f[3te? De ddam latrone otcif q> copuncc 9 cozde veniebat 
ad qndam fanem virum vt pfireref ab codem.d in via occifus fuit.3»relligcns 
aure vir feriis eu momiu o:autt,p eo./Cui reuelaru fuit q> ptritio cu .fpofito (atiT 
faciendi eum faluauir. fp^e alio magno pet^ze ferf:q cozde ptric 9 fcfjftt peccay 
ta fua vt oiligeri 9 pfiteref ,£unq$ vellet illa legere coza pfeflbzemibil pemt 9 fcrl 
pniiuenir.^ucait pfeiroz.^iliiaquafaliitaris vere p trito is Delenit peccara tua 
§ otritio illud mare magnii in quo pbarao reje eg^pri cum roto etercltu fua 
fummergrf.l^inc 3 £bzcn.tj.c, 2 £>agna efl velut mare prritio tua. (p£tqz natu 
ra cozdis bumam' occulta efl nec oculis pat5 cozpozeis.qz folus oe 9 mtuef co::vt 
Oicif.i.iRegu.jcvj.ca.Jo molricirca eius fiam oecipiunf crederes illud dco grafi 
tum 1 biimiltacu.‘S3nufdfq5 em naturaliter fibi fauer:? nemo fuijpi 9 oeceptocj 
^ ,, .putat.^a vidcm 9 mplures mozigcratos ac ciuiles q ad ejcterioza q eccfias/fer* 

Tacta q» ^l»mones/pegrinar6cs/afcp opa De genere bono? frcqnrant:d rri in petis vfure/lu 
occipiunt 111 jcurie/fimome/falfe mercandis/? bmdi pfcticrdt.? mbilo minus pfircnf: abfoU 
co:de fuo uunf;omni anno comtintcanf :arqj,p bonis cbziams babenf.i£c quo fumtir au$ 

dacta peceadirq: familiaritas parit premptu.? vfus puerrif in natura. /£tq: ejt 
frcqiienrans actito generaf babti 9 :i6fempoerciio:esfturatcp a feelerc infcclus 
furibundo ini p eru .peedur. 2 ^tnc iSzego.jjSe-ccaru q$ p penireria no Diluif moje 
fuo podere ad aliud trabit.^deo pcccarnje ania Diligenti 9 apertar oculos metis 
fuc at c$ feipa5,pbet:noqde5 fimularo.fed vero cjrpiniero;q noticia flatus cozdis 
fui patear euidcnf ne pereat cu repzobis.Sumat igif ejcemplu a radice arboz$ q 
I3 occulta litratramc efficacia gratis fue cognofcifui p duc ir folia :fi flozcs:fi frufl 
ccus germiner. Sic pariter natura cozdis bumani q larctinmfecus:ejc fructito 
vere peniretie oinofet pot.^dco ait vcnra$:B fructito eo? co§fcenecos./£c ttc 
ni.i^pa q ego facio i pa reftimoniii pbibccoe me. 

frtbzopofiru pfircndtrequmfad ptritionenn 

0 nfeqnter ad vera prrtrioem redrirur vt peccarozvc? babearppofitii 
c pfirendi omma P cra no ?fcffa.*z Dedto pus no fu it legitime abfolurus 

fejulnera em claufa plus cruciat.-tefle i 3 zego:io.fed cu putredo q int 9 
ferueteijcif :ad falutem oolo: apenf. Sicut § perito ac oifcrcto medico tota pia 
ga oflendcda ell ab eo d in cozpe curari optat: iiijcra illud iBoerq in.fdi.oe prof» 
.pfa.iiq.Si opaj medicatis ejrpccras.opoztet vt vuln 9 6 tegss.&c medico aiag 
d locu fumi medici tenet in rerrisroia pero? vulnera ta cozdis cp oz?s:ra opis 
omiffiois integralr oftcden&i fiir:eria 5 ad fm^ulas circuilarias perm aggraua# 
fes.^dem 9 cfppc in arbozib ati^ i bei bis virento qp 111 fi male radicesciicllcnf 
fte? fuccrefcut vt bonas oppmar.Sicparif nifi eradiccnf pero? occairocs irem 
mulnplicanf pcta.l^inc ibi^mias 5 Ebzcn.tj.c.ait./ 6 lfundeficutaq coz tuum 
an pfpecruoitt. 1 0 te i^ba t>uo ragut.*|bzimo pt ritione cu ait /^ifudeficuc aq cor 
tuii.Stfo ragtir pfeflfione cum fubdit.an pfpectu oni. 3 ^ drglo.fup iflo paflu: 
^npfpectuoni cozfuuelfundird facerdori tancg r*ci vicario fe comittir. /£ti 5 
^auid in pfaUit.i^mean reoe o:fideriii meu:-: gemit 9 me 9 a te no e abfeodit 9 
l^zoptef 6 a iubemur pfireri peta nra vt erubeftetia patiamur.p pcna.qz vc 3«^ 


©ccotrirtoiie jFo.cvii 

guftin 9 in libello t >e vera z falfa pma aif.^aboiar em mens patiendo erubefcett 
riarrqm verecundia magna eft pena.q erubefcir,p cbzo fit Dignus mtfericordia. 

3bmc 0:cgo,in.jcjctj .li.mozaf.ait.^bec fune vere bu militans infigma: imitate* 

Tuam cognofcere :z cognita voce pfelfionis aperire. (0ua te aut pruris arq$ effrii 
caciefitcofelfio facramenralisqfitozefacerdonipfideraripotejc jfctutc pfelTiois 
<ordis:De q ig)auid in pfal.jtjtjcj .ait igrijti pffleboz aduerfum me iniuflicia meaj 
Dno:i tu remififti impietate peti mei. Sug q Sug. et bz oe pcm.oift.j.oicit fic> 

^£>agna pietas oei vc ad folapnulTionc peta omiferir.^Hodu^nunciat oze z ta 
tneniamDe 9 audirinco:de:q:ipmoiccreqfiqddampnuciare eft.votu em pzo 
opere repuraf.2}ec 3luguftin 9 .g6 fantc dignitatis efl ?fc(Tio arcp pruris vt ad 
baptifmi jtoiitem conef gducere penitente.i£t pzopzie vt idem .Buguflin 9 in li'/ 
bzo oe pemteria ccftaf. i£dftflio eft fa l 9 anim a £ : o iffi pa r rijt viciop: reftaurarrijc 
f?tutu.momugnamjcDemonu,i^uidplura^0bfl:ruicos inferni: portas aperit 
paradifi.fj^ria veru ^ppofitu fariffaciendi ad ptritiocm requirif ftcut magi (Ira i^iffiniroma 
lis Diffinitio ptritiois ejcpminquaDicif.jCorririo eftoolo: oe petis volurarie af giffral' dc cp 
fumprus cu #)ofiro pficendi z fatiffaciendi <~>emper enim vereconrntoi eft an tritioe, 
nejmmjpofitum confitendi t fati (faciendi :vt Diciir 3£bomas Slbert 9 i£) urah4 
dus *f>err 9 De palude ac ceteri oocrozes tbcologi m.iitj. fiiia# .oift.jtvtj.fme q no 
•pot efleotritio.^n etia gfido.in.tj.libzo oe fum.bo.ca.jtiij.br fic.gilc pinam oi 
gneagit'd reatu fuufariffactibe legitima plangit.2^inc2?ugo in.iij.libzo De my 
ftert/s ecclefie Dicit fic.tSenitetia appellata eft quafi punientia :co q» ipe bo in fe 
peniredo punit qb male admifit,3£ria em q funt in pcrcuffiocpecrozis.upm pe 
ctus/fonus/t manus.figniftcat q» pem retia eft oe bis q mere z voce z opere pec 
cauimus.lxc^ugo.Ctgfido.vbiiurapcludirDiccns.^uauisgpmam pro 
piriario peccaro?. finfine metu tn bo efie no oebj.-qr pemrccis fati (Tactio Diuino 
tm penfaf iudicio no bumano.tSzoinde q: miferario Dei occulta eft/fineircrmift 
fioue flere necelfe eft»*Heq 3 em vnc^ oportet perurere babere oe peris fecuritatej. 
nam fecuritas negligeria parit.ncgligetia atlt fepe incauru ad vicia t rafacta re4 
ducic.T)cc Sfido.^arj itacp eje Dictis q> ad vera ptritionc reqrif veru.ppofirum 
ad tria Directu iujtta plocura. 

{[0? ad vera ptricionc requirif mot 9 liberiarbitrij tendentis i oeii.t plura 
notabilia valde pulcra aperiunf . 

^into ad verdptnrione requirif motus liberiarbitrij. j£ft aut libcru 

q arbitriu vtoicut Docrores cacbolici libera poreffas z babilitae voluta * 

tisronalisqbo poteligere? roneiudicareveloifcerncre.^lug.^q? in triti ut» 

Tn libro De gra z liberoarbitrio Diffmit libey arbitriu ftc.Uiberuarbitriti c facula 
tas volutaris z ronis q bor.ii eligif gra affiftete:* malum gra oefiftcre.gdeo fni 
Suborna in.itj.li.prra gctiles.c.clv. poreftas liberiarbitrij eft re fpectu eo? q fub 
electioccadut.gdeo nota cp morus Uberiarbitrtj eftruplcjc. *5jlnu6qdcm 4 vo^/ 2^ot 9 liberi 
luntas vel mens bumana g oefiderium tendit in Deiljict cft alius mot 9 q octc^ arbitrii c du? 
ftaf^ctm.^n Fetus 3Cbo.in.j.ij.q.cjtiti.ar.v.br:q>iuftificario imptjeftqd .13 mo/ / plej c 
tus q mce bumana moucf a Deo:a flatu peri ad flatum iufticie .0por etig:f 
riicns bumana f m motu liberiarbitrij fe babear ad vtrucp ejcrrcmo^:ficur fe ba^ 
beteorp 9 localif motu ab aliq monete ad Duos termios mot 9 . ^amfeflu c aut 
i motu locali corpo^:^ coTp 9 motu receditatcrmino a q:*r accedit ad fcrminuj 
ndque.^n oportecq^bumana mcsDuiuflificaf g motu liberiarbitrij recedar a 
peto z accedat ad iuflicia.gntelligifdrifterecefiiiSTacceff 9 i motu li.ar. fm ttc 
flatione peri z Defideriufumi boni.gd Sug.fug goa.ejcpones illbr^erccuari 
us at fugit:fic air.Sffcctoes nre mot 9 aiap fur.lSic g mot 9 liberiarbin tj q mes 
birana g Dcfideriu rapif in Deii z gii igif ceo:e Dilectio cei fug oia q ad remilfioe^ 


©ccomtionc 

peri eft nccefraria.qrficut dtfciis '^bo.in.itj.li.prra geriles.c.clvitj ij^ilectio nd 
Deufuffjcit mente bois firmare in bono pcipuefi vebemcs fuerit. feiipbceciaau 
tc culpc prcrire cu fuerit inrcfa magnu affert Dolorem.*^ ii g vebcinenria Dilecti 
‘oniSDci x odtj peri p tenti cjccl udunf fariffactozie vfpurgatorie pene. i£rfi no ftc 
tata vebemetia q> totafr pena ercludanrn qnro vehementi 9 fuerit tanto minii# 
<0pttmu re// De pena fuffi icicc.T)cc 5D)o.{T i£ft § fummii remedrn ptra pettn redire ad co: % 
mediu p pca puercere illud i Dilectione Dci.^ii cu bo oolet oe pero comi(Tb:inqnfum peccati* 
eft: redire ad eft: offcufa vei ; vfprra Deii fug oia fibt Dilectu fequif e% boc vna generafDerefta,'/ 
co: X quo tio fiueDifpliccria oim peto?- moztalui in ania ronali q necelTaria cft jp coplemeu 

to vere ptririois. J3n fug illo verbo 3LiK.vij.ca. ^imiffa funt ei pera multaiqm 
Dilcpr nmlttl.br glo.q> ferno: Dilectiois cbaVitaris in ea rubigincDeftrutftpcto^ 
fnm./Et t^iouer.jL* ca.^niuerfa Delicta operit cbaiirae.'£>ar 5 § q» mot 9 hberiar 
bttrtj ferf fimuladDuo.vnlt< 5 de vmi? negat aliud . ^35 puernf adoeuTfimut 
Dereftaf pctm.fic etia co:pus fimnl recedendo ab vno loco accedit ad alrii.£t fi 'iit 
cur ignis ftacim cu c generat 9 mouef furfumific mot 9 liberiarbimi 4 eft velle et 
noUe:pfentiretDiflcnfire.n 6 eftfucce(rm 9 :fedinftarane 9 .‘z fimi? amplectif Deuj 
x fugit pctm,0acut em ad cbariratcgtinet Diligere Deu:ita cttaad cbaritatcgti 
netDercftaiipctm/gd feruo: Dilecrois dc neccfiirate bab 5 fccupiuctu odiiiptra/y 
•Rota efficax rqXpcruffXIora §0110 eje fup Dictis '£:io qnra fit efficacia x $t 9 illius mot 9 1 ty 
cia mot 9 Udi beriarbtri tj:q ania peccarrijcg eftuatia Defideria rapif in Deu tanq$ in fummii bo 
argitrij _ niifibi fug oia Dilecru.z^ft em caufa tori 9 bonitatis ac gfecrois nre in Deu xpicib 

"Rota pnlcra mii.^n iCbzvf.in bomelia q incipit ^>ulte rcpeftares: 6 r fic.TLibeti 4ppe arbt 
fniam /£b:v* trtj nos creauitDe 9 vt volutare noftra cu adiutouo Dei q t> volum 9 faciam 9 . Si 
publican 9 esipores fiericuangelifta.fi blafpbem 9 esipotes fieri apfs.fi latro es: 
gores paradifi colon 9 cflfici.fi magus es .‘potes oeu ado:are. 'Ro eft vlla malicia 
q g pniam no foliiaf.? io tanq*pncipia malignitatu:bos elegit cb?s:vt nemofe 
vfc£ in fine Defpiciar.^oli mibi Dicere fberp :4d Dtca^olt mibi Dicereipeccaiii* 
l£t cjd Dicaf 3 K)cdicii babes : volutate fua fi volueris emedare te x cupiente x pe 
tente, £ii em no fubfifteres feci te.£tqr guerfus effect 9 es multo magis emeda/y 
_ „ rerepotcrit.Sccepitemlimurerrec fozmauitbomine.i^icifomibifiiioftiquo 

*Rota fmgiaoe terra carne feceririquo neruosfquooftjjqiio cureiquo venasrquo oculos^/ 
modo palpebzasrquo odotaru^quo lingiwquo pectusrquo man 9 quo pedfsrq# 
mo vifcera^quo fmgula operat 9 !ir mebrar^one terra erat q$ iacebat^nonc vna 
fubftantiar£f inrroiuir artificis ^tus x varia ogat 9 eft crearura.^unqd poter^ 
Dicere q arte crea^fisr Sic neqp Dicere poreris q genere curanf vulnera ruac^c 
em ignis cu i vepres ac fpinas immilfus fuerit coburit pfumit fragile materia 
ftc multo magis volutas Dei noftri Delet x ejepiar pera x radicit 9 auulfa pfumic 
Sed fo:firan Dics.‘ 0 -uo pofir pero: fifis ecfctietiftoU mqrere ronerfed clemetie 
ac benignitati Dime arrribue,S5 Dic^Jibradia fut peta mea x imefa fcelera mea 
cjs c fmcpctoeSjMs / 6 go peffimet fug ocmboic 5 .Sufficif tibi ad placadii 
Deuipeccare Defmerci bnf icere, ^ic ini4c tu poz inudares tuas vt iuftificeris:re 
cognofce q: peccafti.Si agueris initiu co:rectois fami c tibi.Sufpira §:meft 9 
eftoieffundc la clamas :ne<E em tiiit cjd effudit mererrijt illa:f 3 lacbz^masad pe 
nirentiaTociauit:-! ipa comite guenitadfonte.l^cc ^[/Cofeqnf illaDilc 

crio Dei fug oia q fleuir in pcto:e eje mor u libe.ar.redctis i Deu c Diligcnf pfidera // 
daarcp cbaro wdecuftedicda.^a taf Dilectio c ca generaf Deteftariois petb^. 
Si cm Difplc 3 boi aliqd petm eo cp fit p Deu fug oia fibi Dilecru:ogr 5 etia eje pnrt 
vtDifpiccatfibioia pcramonalia.Jo rafDilectioDeifugoia e penit 9 nccariaad 
vera pniamiq: facit vi lefcere oia mudanaxpf Deu:vt Dem e. 

fH&Uiid cft; amare Deum fuper omnia 


ii)c oilcctioe oci iFo.cviii v 

/£d qris qd cft f ug omia oeii amarc.igrtcbtcuiter q> ocii fug oia ama* 
s rembilali^ccgoeufic oiligerc:vt nullo pacroqdlibecalit>d$ amare 

velit g q6 gdere polfet oei amote.i£r,jp:ie tfta dci Dilecrio fug oia Dc// 
ber dici tbefam^ammap.^ri magn 9 35 a fi li 9 i lib:o bcjtame.air. ^beraur 9 in* 
deficies c amo: oiuin 9 .quc ^ baber Diues eft.5 4cu<fc carcr.paug cft. T>wc t&:e</ 
go.m li.jtvitj.mo:af.c.ljtvj.6c fic. i£ o: Duru arc^ aDiuini amotis igncfrigidurco 
de Diuint amotis igne rangtf ? in feruotefpusliquaf vtadfeqnrc vira Defiderio 
rueftu ardcarqna pus audicsitbifibifmanebar.jCjtqardotetcmollif ad amo 
rem 2 robo:af ad oganoem tvtficut pus our 9 fuerat m amotefcculi.ira fe poft* 
modii fotte cjterceat i amote d c\:2 qD ari audire renueratia 2 credere 2 pdicare i 
ciptat.l?eci52cg.Bug 9 .q3inlib:oq6:manualeDc]bboDci;qri mfme libtt f>t 
fic. Cjccita re nue ania mea 2 erige torti inrellcctu ruu:z cogita qnru potes qlc-r 
cjntii Iit illud bonti qD De 9 cft.0i em fingula bona Delectabilia funt:cogira in te 
q5 Delectabile fit illud q$ ?ciner iocundiratc oim bono#:? no qlc iimb? creatis 
fum 9 ejtgtffed ranro oilfcrecer qnro Differt a creatura creato:. £>i em cft bona vi 
ra creara:cpbona cft vtta creatri^0i locrida eft iai 9 facta cpiocuda cft falus q fe 
citocm falur&Si amabilis eftfapictia in cogirarioere? cogmra^.^amabifeft- . _ 
fapietia q oia fecit 2 odidic ejt mb 4o.i&enicp fi ni ulre 2 magne fur Dcleccanocs i ats cognito* 
reb> Delecrabilibiqiis 2 qnta e Delectatio i eo q ipa Dcleccabilta fccirr 0 <j ta bo 
«ofruef/qdillieriritddilli noeritrCerreqcqdvoluelie ilii erirrcqcqd nolue* 
rimo crtc.^biqgaeilUerucbonacotgts 2 anic:qlia q nec ocul 9 vidit: nec auris 
audiuirmec in co: bois afccndir.2}ec augete? ;&ug.m li.oe carbejt^.idis ru* 
dtb? 6t fic.i£6ftas 2 gfect 9 Dcbj cfle amo: nofter vt fi ncccfle fuerit amo:e illius 
motiamurqp noftro amote placide ac benigne n;o:i Dignatus cft. iCIxvf.panf 
fugillud:0icoe 9 Dilcricm$muramqr.lfcmoamato2 carnaliu enari fit fupta 
moduinfanies ira inardefeere poc in amote Dilecte fuc:qucadmodu De 9 clfundif 
m amote aniap nfa#. ^topterea inlibto Decbpricrtoe cotdis idc iCbt\*foftoin 9 
ira fubiimgir.i5rfimiUiesmo:iamur:tftomncs ^rutes aiiimi cjtplcamusni* _ . 
btl Diguu gertm 9 ad ea q ipi geipim 9 a Deo. 'glidc etia quo in nullo indigeat no* <H>itabiT 01 
ftri:in oib> em fufficitribuiCame cu no eflem 9 efle nos rccic.aiamqs infpirauit ta n at"Diuie,p* 
it mdli ejt oib? ammarito q fur fug terra.*p>aradifum plarauincelii cjttcdir:t ter w^ctccic i oito 
ra fiibftrauirduminaria accedit in vniuerfo mbo refplcdcnria.i£r terra qdc forti creaturis 
cibus fjumibuftg 2 ftagnis rcpleuit.Caposfro £gulris 2 flotib adotnauir.iCe// 
lu vartfs aftro^ cboti6Depim:ic:vr nob nocte pie ipo faceret grariote :fiml'vr fot/ 
mni falubtiras g dece vires cotgis repararet:qs labo: Diurn 9 abrumtt. T)cc 2 fi* 
milia ejt Diuis briftci)S reminifccs inft 9 ille ^auid.": multo magis ea q ad Difpc 
farionc ipecrat vnigenin filtj Dei.i^uec^ g eu furura^miminf bonarg botas fm* 
gulas -r momera pfideras t i cotde fuo Difcutics ar^ ad imefum brificio^ ei 9 pe 
lagus artedes Dicebat.^uid retribua Drio p oib> q retribuit mibi.lDec.xCbt^f. 

3V5 igif ejt Dictis q> mot 9 libcriarbirrij q mes bumana rapif in Deu fug omia fi* 
ibi Dilectu reqnf ad vera prririonc.([Cjtplicauim 9 itaq$ iujtra humilitatis no* 
ftre renuiftlmu lenium requirita q neccffaria funt ad picare ptritiois. 0u\ft 

cucp g illa in fe reafr 2 no hete cotde ote atep oge copleucrit rfccur 9 cjtiftac fe in 
gre ftaru ac falutis eterne prifterc 2 vira eternaj pmereri :c^uis oia peta mundi 
etia grauiflima comififlcr.Jdeo peccarrijt anima queadftarum verepenitetieg^i 
uenire Defidcrat crcbto in bis oeuoris medirarionib? ftudere D cbec vt tandem fi 
nem optatu eterne glotie cofequi valeat. 

i£liciunf ejtDictis aliqoocumera q f unt valde neceftaria ac Dilig^ter ^fidc 
rada ab eo 4 vera qric ?trmonc 


0 4 


I^eneceffarus bomini 

XomibngifqiicfupzacjcpUcaturnus elicui nfaUqua notabilia q fimt 
e Diligenter pfiderada ac cbaro cozde retinenda : vt 010 erro: rollaf ab ala 

nminritr q»c vc ™ querit perficere penitenna. 'Bam fnnr nonulli 4 retrabunrtir 

quuntur* a peccatis fnis Diucrfts ac vartjs refpectib 9 q tamen no Dicunf vera babere con# 
tritione. /£c bto pfiderandu eft qp fi bomo^prer rimoze bumanu vel mundanu: 
vel apter timoze penaruj inferni rerrabaf a pcr6:piita qz fcit facrilegos:fangui'/ 
narios:rapaces:bomici'daf:parnalesfiires:adultero6:lenones:fiifurr6e6.'male 
cfccos:ac ceteros crimini! rcosmo folu mfutura pena eterna: fedetia 1 pnti repo 
rali pena puniendos:*: idcirco coucrtitur ad oeu et ei mberet^jpter timozem pe* 
ne ibt fiftendo:talis non Dicitur penitens nec c6mtus:fed mercennarius. “Bam 
ralis rimozDictf fermlis:qzquerttc6modu5apziu •: fugit fuuincomodu. 2^inc 
Suguftin 9 in libello De vera *: falfa pemrentia.ca.ir.Dicit fic.Sunt cjdam quos 
pecca Ife penitet apter pzefenria ftippliciarficiit oifpltccc latroni pera qn operanf 
pena fed fi oefit vindicta reuerrtf ad crtmina.Sfta eft penircria non er fidepee// 
dens nec cbarirate munita 3deo ftcrilis manet t fine mifcbiaibcc no purgat co 
fclammccfanar crimina. 3jn bac milia fit fpes vememtilla ejtpectatio indulgens 
tie.bec Suguftm 9 .fMopterea i 5 zego.in vitjdib. mozaf.Dicit Slia c copnncrio 
fiue corritio quepamozcj nafcif:*: aliaq nafcif g timozemrqzaliud eft fu jplicia 
fugere:*: aliud pmia confiderare.q.o.q^uis multi a peto rerrabanf non tn^ter 
bocintelligunfbaberecotritione.bincbozatius. 0 derue peccare boni virtutis 
amoze.0derpt peccare mali fozmidinc pene, £jtpcdir ergo vera pnia5 vt fimo: 
ille feruilis tranfeat in timoze filialej.^a filio# eft timere offenfam parris.vndc 
3 Jfidozus in.tj.li.De fummo bono. c.vitj. Dicit fic/Beceffe eft orni conuerfo vt p* 
timozcjfurgere ad cbarttare Dei Deb eat qua fi f?ii 9 .*ne femg fub timoze tacear qt 
feru 9 , 3 tunc em amoze noftre couerfionis oftendim 9 fi Denuo vt patre Diltgim* 
que pzius feruili mete verevt Dilm fozmidabam 9 :?deo auguftin 9 *: allegaf a ma 
giftro fenrcrta# tn.itijli.Dift.jcr|.inquit. 2 lrbitrij liberrate querit Deus n necefli* 
tatcrcbaritatc et no rimoze5./£t ite# opoztct no folu5 timere uidice:fed et Dilige 
re.Couenit itac^ ad vera pniam vt bo Deum fup omia Dtliganer q> actualis Dei 
„ Dilectiofit fibicaufa*: folaeilmoucatadDereftandupcca.oinc3ndoz 9 in.tj.lib r 
Sbmnct a fummo bono.c.jCjCj. Dicit fic.^iliud eft no peccare amoze Dilectionis Dei: ali& 

petis boies n' m o*c fujplictj. 0 ui em amoze cbariraris Dei non pcccar:bozrefcicomne malu$ 
alio 7 alio ri aplectendo iufticie bonumec eii Delectarpcrm eriafi (celeris impunitas pmttra 
ne* rur.0ui vero fola pena fujplictj in fe vicia repztmir qstiis no ejtpleatop 9 pemvt 

tiit tn in eo volutas peccadi.^olercpfibi illiciru qb lejrpbibere Dignofcirur. bec 
3fidozus.CSmplius.Si quis abftinerct a petis eo q> fimt cfpofita fauti mo 
rali.Sucqz limrcotra bonozc:glozia.*: famafecult.Sut qz reddut bomiej indtf 
gnu ac viruperabileitalis ena mercenarius eft:*: no penires nec 2trirus;£ere# 
funr nonnulli 4 De induftria fugiat pera fupbie: ambitionis.*2 arrogantie/eo q> 
fupbi*: arrogares funtclamofi.mozdacesiintolcrabiles: faftidiofr infieribiles: 
ifuipozrabiles 4 naruralif acomunicouerfatioe boimfpcrnurur.Suntaltj quf 
pera co:palia lururia *: gula fugiur.qz cafte ac fobzie viueres Diutius cofcruanf 
in vira^Sut tefte /Cbzvfofto, illi 4 in Pelictjs ^c liijturtjs vita ouctlr refoluta 4'' 
de 7 orni cera mollioza babetcozpoza:4bus ad cumuli! malo# accidit podagra 
tremo: mcbzo#:immarura fcnectus er eis vita fern^in medicis ac medreametf 
Senfus vero illo# fimt fardi:lxbetes:graues:obrulT:*: quodamodo iam fepub/ 
timec vncp aliqd tocunditatis baber.Sut ideo fimiles a peccatiscarnalib 9 abf# 
tinenqz bmoi peta reddut bomles bzurales:infames:ac yilesreo cp p gula *: lu 
jturia magj cbmunicatcubzutisaialib) ficutDe multis pbis legim 9 4 bumanas 
- delicias fpernctes.fob:iecafte::acS?tuofe vtjcerut:vt cereris bonozabiliozes vet 


contrito JFo.cix 

vt magis ac mag£ ad pb^ftcas Difciplinas aptfo:e$ reddere nf. z£ria er v/ctjs car 
nalib 9 ozif ceciras mens q tollit fere oim fpinrualiucogninonc.fjj^utcla vero 
cuftodiutfeipfosa victjs*: petis et a fetoribus ©efidertjs.-timctes er «lana gau'v 
dtjs crerne vire.^dcirco ees qui $>ter fimiles refpect 9 retrabunf a petis vt oijci 
mus no funtDicedi cdrnn:nec verx bumiliati aur penitetes: fed fimt mercenartj 
qrenres comodum^ziu.l^onem querut oeu 5 nec illius bonozeaut retierctiaj 
fiueobedientia:fed fugiunt fuum inedmodummee talis oereftario a petis poteft 
Dici actus virtutis cu non babeat circuftantia boni finis:*: g pfequcns no infoz> 
maf gratia. 'Bec eft corririo nec tollit aliquod pctimfed ipfa eft actuale pctmreo 
q> fit qualificata malo fine actualif offendes Deiiudeo non pmiujifcd pena mefr - 7 
mur.£Sedvera:fancta:indubtrara:falubzisarqjcatbolicacomrio eft bec qua ~ reveni 
ois bomo 4 faluari cupit fcire oeber. 0 mejcpedit oeu oim creatote fug omia Di// * J : 11 
ligeremo quidc verbo necp lingua:fed opere *: verirateudeo opozret pera oefere ba * 
remojprer vanos refpect 9 vt oijtimusifed q: pera funtoffenfa oei:vel funteo^ 
rra Deum fuper oia fibi DiligendtiJCalis nac^ penitudo eft vera 2 f ancta q anias 
ad vera cozrcctione pzouocat ? germinare facit fruct 9 Dignos penirctie. £>ug4 
nas qj bearo?» mafiones attingit :atc$ fugno?- agelo:u 5 cobozres cberubin at($ 
ferapbin ad lericidpuocar. 'gjn fc£tu e.iSaudiu ccozd angelis oei fug vno pctbG 
re penitenria agente. f£ 0 uod qdej gaudiii alma mater ecdefia toro cotdis De// jt^e iubileo 
fiderio cbaros fuos afiequi cupies. 2 }oc rge per ^llcjtand w fcjrtum pontificem 
majtimu annum facriiubitei qui b: annus plenarie remtftionisac redemptiois 
potbem vniiierfum publicari iuflinquarenus fideles cbzi:imo rota cbzianare// 
ligio ad fatilfaciendu majeimis Debitis pena?,jprer innuerabilia er grauia pec 
caraqb fragiles peccatozesrenenf obnojrijicjcrfcefauro inejtbauftibtli merito?» 
facrarilfime palfiois cbzi *: fancro?» eius redderenf idonei. i£t q: rge iubila' ad 
fcribenduDepmtioequecftfalubzis refectio firietis ac langueris aniepuocac 9 
fumabo fcire Debes q> iubileus Dicif a iubilo iubilasrq: vere pcnircrib? veni cd'i 
fert cotdis tubiln.^el q: eft annus totius gaudtj 2 leticie in q indulgentia ple// 
naria predtf :gua animato leticia inenarrabilis a dq ri f. g u raf a ii: iubileus figura inln 

in libzo Ueuif.jtjcv.ca.qn Dns in monre fmai Dijcir ad 2£>o?fen vt poit fepte be^gi, 
bdomadas anno?.i.eft feptiesfcprcqueftmulfaciiitqdragtntanouc feques an// 
nusd eratququagefimus Diceref mbtleuer^n quo plura fiebat ad gaudia *: le 
ticia.itam remirtebaf terra aculturq: qz no poterat filtj ifrf terra colere: ferere: 
metere:*: bmoi.zCr pariter remirtebaf fuicus botmiq: illo ano ferui efficicbauf 
liberi.^ebita quoq -5 *: polfelfioncs vendite vel pignozare reuerrebanf ad pozes 
pofleflozcs:*: plura alia figna leticie ficbat:vt Dicif ibide, 0ue omia erat figu$ 
ralia legis gre.zCt^terea^atilus.j.ad iCozintb.jc.ait.0mia in figura ptinge 
bant illis. 3 JUa ergo figna leticie anni iubilei impleta funr ad purtl :qn ^nquage 
fima Die poft cbh refurrcctionc Defccdit fpufictus i fpecie ignis fug apfos.^n 
in facro Die pentecoftes que eft qnquagefima a refurreccioe Dni vrroq^ Die indu 
fo:camt eccfta ftc Dices, patrata funt bec mvfticcpafcegncro rgefacro Die?, nu// 
mero q lege fit remiffio.^uc em apfi repleti gra fpiUTcri acccpcrut a fumo pon// 
tificecbzo indulgentia facri iubileirqz eis plenaria remiftio:*: 4 ad culpa:*: q ad 
pena facta fuir.ianua quor^ erernegfie q pluft^ qn<£ mille annis fuerat claufa 
gcbzm agtaeft.iCt pariter bomo qut raro rge feruus *:ejcul fuerat ad poflefTio 
nc antiqua regni gfie:q g £(dam vcdita.Degdirarac pignozata fuerat reuerfus 
^•f[3^ arc °3dtc2i„udouice^nceps rdigiofifllme q femgarener^annisfa// irondufio 
cras litteras venerat 9 es:*: in 4 b? claritudo rua no folii gmajctme oeleaaf : 1 * 5 *: d «^ ris 
valde erudita atj ejcercirata e me puerro. 0 ua toro cozdts Defiderio bpcoz vr fi ^ '' 

cutmcadfcribendft^ facro vere ^mcote idujcir: imo copulir.Sra cbaro co;dc 

0 f 


©e iiecenariiebotcorrito 

obfirro vt b ec fcripra noftra que oecozc nominis tui pfulgcnr tanta fufeipiarur 
beniuolenria qnra vigtlanria ac folicitudincelabo.ztfra fu nr. 3}n qbue.fi bona: ft 
rectaifi vera:ft vriha:fi iufta.fi fancra oiuinirus accipiens otjti ^$inus rame 
pter humilitatis mee rcnnifilmum fenfum bene osjcifle pzofiteoz. 

Humana §[~ i^jcplero itaq$ hoc opere ad meelTc redeundum cognofco. i0uia pzofecro fra 
mens facile! gilis mens noftra etiam cum recte loqui conaturjertra femetipam fpargif t ple 
mucaf. ni<£ per auram humani fauozie volitat. Sicut em pzo nccefTiratc cibus fumif : 

fed tn ipfo efu oum furrim gula furrcpirtcdcndi Ddecrario gmifcctur.Sic pari4 . 
fer pangit vt recta intentio que aliquado foli De© placere appetit nebulis fccu4 
larib) ©bubzcf.^lgirurquefo vtquifquis bec legerit apud oiftncru iudicc lolafr 
dum mihi lue ozarionis iinpendat.i£tomne cp in me fozdidum oepzehenderit 
fletibus ©iluat.X^oc folum mihi Icricie ac prolarionis fngcft q> tantus pzinceps 
qui eft ozigmc nobililf«mus;fidei integritare darifTimys.omni virtute oznarifii 
~ . musmeend ph^ricist)ifciplinisatc^lacri6 litteris copiofiiTime eruditus. X)oc 

yii anno tu* fgc i U btiei ac j uibiiandu ono me.puocauerir/Ham vr veru 5 farcar.^Remo 
oiieiDopae vere poreftiubilare in ono:nifi ille qui cozde comtus z hinmliat‘ ; fuerir./£t ioo 
cuairur. contritio eft medicina celeftis in qua coofifttt vera religio: vera confdfio: vera 
pcmrcnria que fola peccata z vulnera qmba eft Cubiccta imbecillitas carnis falu 
bzirer cumr.^cnireergo ad mc(air ventas) omnes qui labozaris t onerati eftj 
z ego reficiam vos. 0felijct fuauis refectio que verum pzcftac cozdisiubilum 
•Ham folus comtus Dicere poreft cum i^auid. i^edifti leticiam in cozde meo. 
Solus con// Si t^tf hoc cibatu ar^ potu vere concririonis fuerimus refecti: pzofecro in do 
tritus Iccaf* mu Domini letantes ibimus.^jbimue inqua iubilates ad redemprozc noftrum 
Oominu^jcfum.^jbtmus ad patres noftros.^jbimus ad illos noftre fidei pzece 
ptozcs.Jjbimus gaudentes ad fupernas angclozum cobozres cherubin arqp fera 
phin^bimus ad fidereas manfiones celeftis bierufale. Jbimus lubilantes ad 
intuedu angelicas fancto^ facies. 3bimuead illum fancrum cetum iuftozuqs 
puencum.Jbimus ad fanctos patres Sbzaatmjjfaac;? 3Jacob: z ad eos 4 re4f 
cumbunt in regno Dei.Jbimus iubilando ad locum ererne iocudiraris :vbi nui 
lenubesinulla tonitrua .nulle cozufcatioes:nullavcto^ < pcella:nccp renebze:ne$ 
c$ vefgmecg eftasmeq^b^emcs vices variabut rcpo&:vbi no eft paupertati me 
tus: non egritudinis imbecilliras.Xlemo ibi ledirurmemo trafcifur:ncmo imitf 
det .‘cupiditas nulla cjEardefcirmullum cibi Defiderium.Xlon frigus: non granfl 
d#mon pluuietnon folis iftiuserft vtfus aut lune:ncc$ rtellarum globi:fed fola 
Dei fulgebit claritas, dominus em erit lujc omniii: z illud verum lumen quod 
illuminat omnem hominem fulgebit omnibus: vbi poft labozes Z eriinas fcculi 
buiusfelijt z fuauis eft refectio animarum. 


3Laus auctoas 

<£l3euslectozlegcobfecro* 

fT^ditionem in notium annum premendam effe 'go.Zudo. ©iualdus viual 
ctffimi vir ingentj non ignozabat.i&uaobzem a nteq$ejc officina fuabuc efferret 
partiim:vzfai um mo:e labendo in veram effigiem: ira formare oeftinarat vt vt 
inuido lecrozf: non porutirctnon placere:fedoum neapolitanum vicerege(quo 
cum illi ob facrc pagme ftudium magna eft neceffirudo)fequitur:ejttrema5 opc$ 
ri manum imponere non licutr:vrcuc$ rame fozmatum:vicere]tpztnceps nofter 
z publicandum:? ab bis qui libros formisejtcudunttimpenlis^pprtjs imprime 
elum curauit.Siqua itac^ candide lector parum caftigara:aurminus caute fcr£ 
pta oepzendes.pzecipiti editioni quefuo rempozeemiffa non eft: z repentino fty 
itus r>ifcefTui:oabis veniam: z quia omnes non fumus ftudiofi: nem omnibus 
ocium eft vr libzos venales ejrpofiros ftarim percurrar: ecce frater -fcieronym^ 
bellanus facre rbeologiepzofelfoz egregi 9 ozdinis eiufdem concionaroz rabulaj 
alpbabetfcam indicem omnium rerum que in fingulo quoqj libzo continentur: 
inbuius operis calce:tibilectoz collocauir.f£J 6 non parum vtiliratts voluptas 
rifc^ tibi afferet, habebis itaq> illi gratias, ribi enim gratificari ftuduit. ^alc 
z falue fi inferius boc qualecuncp epigramma noftrum pzius leges* 


fTt^ectoza nonnuncE mozbo fi noftra premuntur: 
Si caput immodico fepe ooloze labat* 
Succurrunt fubiro eoi pzecepta magiftri. 

‘fbziftina qui medicus roboza reddat adeft* 
Mittitur eoas cupidus mercatoz ad vndas* 
Hfferat vtnoftris pbarmacbaopemc^malrs. 
St noftreegrorant ceteftia femina mentes* 

*fton eft qui medici querere ccrrecopem. 
Succurrittanto vtualdicura periclo. 

gentis enim mozbos pellere polle socer. 
t)ic liber b^po cratis tan to pzeciofioz arte eft* 
iCozpoze mens quanto oignio: z melior* 


€piftola 
ildmiereduiiicbalto patre: fra 


rrc 

ter 


3oane2Ludcwu:u viualdibfacra# Irarii intcrptemiozdinis pedica to£. fra 
S^cron^m 9 pc ccruis Pe bellano emfdc ozdims z facultatis bumilis,pfefio: 

f&uauis mibi negatum fotet ociu 

reuerede parer;merirocg colcdc. & tram emrer gra ucs mu Iraru rep occupatior 
me velut alrer booj m ferriliffimu agniruu:no ranqj TRurb moabindis ad cob/ 
Iigendu ariftaszfed velut vnu cj; operarie mercede ac pcio mdnjtifti. 0x\i opere 
£fumpto no granu:fcd ipam pacta requirut mercede.^>uam qdem faroz ille b eo 
nignus no folum aptis veriit cunctis cbzifticolis^ifitpiccs.^os amici mei' 
eftis fi feceritis q pcipio vobis.X^ec eft illa igif piuinametees que amicicia nu 
tupaf:q cunctis Ptuirtjs ppomf.que omnes fuperatbonozes:omnespeni(ppe// 
4itias:ac bona tcpozalia antecedit arcp trafcendir.t vr ipius auctozis fentcntiaj 
comcmozcapi 9 fcictie acfameppomfr anteferf.Satigif mibi erit pmiumrua 
pulcis amicicia:benigna memozia.bemuolentiacp fuauis mercesent fempiter* 
na.quia m cbzo fideliter indiflolubilircrqs coglnrinara eftjfuas ornee fibi vendi 
cas actiones, ^eriiramc tfa mefcpiusefflagtrafti^termulto^ labo^tuozwtn 
occupatioes:qb) ob repenrinu tuu reccfliim impeditus erasivt monumera opu 
fculirui pe veritate cotrit ionis ;q bzeui volumine parcae^ caftiganoeedita^pptcr 
tempozie anguftiara:quacun<E polfem ranoe.induftria aut ingenio cjcplicarem 
emcndarem:comgcrem:in mediucp.pferrecgcirius curarcm/Jjpos qq? impzeflb 
res pzo vinto follicirarcm ad comunem omniuq; vtilirarem. 0m a quidem rc47 
fitionem iuftam boneftamqs negare ipemet no poruimec fas efie Pujci:lic 5 meas 
ejeuperet vires .quonia fufcipereranriauctozisemcndatione 5 z cogitationeee 
ingenio mibi oifticile fozcr:oicente Hieronymo, £5:andes materias ingenia par 
ua nofuiferunt.0uijpevbi fermcommureruadfalutem fpectanriuanimsp ra 
tiones cjtemplac^ ejt multis :t pene innumerabilft» auctozitarib? poctozum tam 
grecozum q$ lartno^ eflent no mmus piligenrer inquirenda q$ fideliter referens 
da:no meum dTcr cenfebam.^erum cnimuero qnrum vriliraris afferat veritas 
ipa corririonis cjteo cognofci porcft;q> nullum ferme bominii genus inuenitur: 
cui no eje aliqu^parre confuluiife videaficum aucroz ipe p omnia fere fcriptozuj 
carbolico# ranqj in redolentia ac flozida pzara PtTcurres multiplici pecoze vefti 
ra pulccmmap vtilitani :vcluri flop fpecioitfluna fibi cozona cofecei it pignifii'/ 
ma quee^ legcndo.Tlnm Crurum vicioziiqs nullu genus aut viam reliquit inra4 
ctum vndebabeantmoztalesimirariquod cupiat:? fugere qp opozreat. 23inc 
baberur quo iu re bomineseternagloziam poflidcanriqua ve pena peccata oia 
pumanf;babent? ipi facri flamines ra cofulendo $oecfamado:quid ipos moz^ 
toles poceanr/inftruanr/parirer z moneanr.i^emum omnis fejrus.omnis cras: 
omnis bominii conditio ociofa bic inuenirc poteft.quo fe Audio oblectetatq? nc4 
gocio.Jdcirco vr Xacranttj vrar verbis: vniucrfos fine vllo PiTcrimiiie vel fcjcu 
vel etatis ad boccclcfte pabulum conuocamus. 'Bullus em fuauioz anime «b> 
eft ^ cognitio veritatis» 

<E^ ll »^^ 3 utroru op 9 in puas partes pncipalcsrvicj in ‘Jbzocmiii z ^Tracta 
tu.pzoemiil incipit fic: j^uoma fundamentu z peuotifiima ipi 9 auctozis ozone 
inclufa.xtt terminaf vbi picif .*3n pmis.folto.v.®%ractat 9 jbo quincp rcqfira 
ad vera prririoem atnplectif. 0cd nota q> pinu reqfitu tria pubia loga ac piflu// 
fa compbeudir»3n quibus multa ac varia ejcpknaiuur que funt penitus nccefii 


acUectojes jpo.c 

farta ad remcmozandii Huc ad oifcutienditapzia peccata. £um emrccezdario Wi 
uccjcammat(o:riucDtrci!irioDepcccaneriro:iso^ncipiu 'zfundamciKu ptrirt 
o mera lirer fieri no porinr.dn aucror aliqudtifper rrafgrederef limites feribendf 
360 pzudcnsjectoz no admirabif fi pmii reqfmim ejcccdic fozfitan mod«:q: iit 
cbzianis no rm oz natu s:fed magis pzofectus requiritur. 
f^Mirnaquettio icipir ibi. Circa pmuoubtu folto.tij. 3 n qua autoz^pbat muf 
tie pulcerrtmis autozttatito ac mirificis cjtemplis cp ad placandu iram omni* 
porenne oet nullu efficacius remediu haberi poteft cp pera fua recognofccre ac 
memozart. 

JCSlcDa queftio incipit ibi. 0 >c$o loco mota fuit qucftio.folio.jrvitj. tn qua au 
to: multa aperit valde vtilia non folii clericis ? religiofis:fed cuncrie qvolucpie 
vmere:? q oprant^ficere mvrrocp boie. 3 bi em babee mirada oe Dignitate co: 
die humani, z quare oeue vulr Diligi ab l>oie eje roro cozde. 3rc# babee De trito 
eradito peccato#. Cc iteru De Decem pceptis Dtuine legie. ®e fepre peus mozra 
lito.^e qiunq* fenfito cozpozeie.^e rnto prurito tbcologicie.^e quatruoz vir 
ruttbue mozaltto.^e feptem opibus mifcSie cozpalibus. ^e feprem clemofy$ 
me fpualibue.^e feptem pcepcts eccfte.^e fepte facramentis.i&e circuftattjs 
peccaro# que fune valde vrilesnmo neceflartepfcirozito.pdicatozitot iudtcito* 
<f3£erria queftio incipitibi.^DUpelt vr rcroluamue.folio.rcijc. 3 * 1 q«3 auctor 
Determinat fub bzeuito.Ciuid fit vera ptritio:*: que z qualie z qnra dTe oebeat 
4f~5cbmtf?oreqnifimad ptrittone incipit ibi. ^icimus fecundo. fof.c. 3bi em 
autoz plura aperit De Dolozeptrtrionie que funtvnicuu^neceflaria aduuelltgc// 
dum./£rqualirer multi oecipiunfq crcdur babere ptrittone? no babcnr./£cq? 
impoflibile cft veru ooloze a vera ptririoe feparare.^ide plura notabilia z lege 
Cingula Diligenter. 

f[Xertiu requifiruincipit ibi. 2 £errio ad vera ptrtrtone.fbf.ciiij. 3 Hic tradunf 
DocumenraqdagereDebeatpeccaroz ta circa mozralia oblita qsp ignozanriam 
comifla:? cp virtus pfeueranrie requirif ad vera prrinoem. 

Cjj&uartu re^firum babef ibi:i 0 uarro ad vera prririonc. fof.cv. 3 n quo agit 
De veroapofico abftmcdi:pfircndt:ac legitime fatiifacicduiCc ep ille q babe.^ 
pofirii non peccandi otcifbearus z quo* 

f£0jiintii recjfitum babef ibi: Quinto ad veraotrtrioncmrcqrif.fo. cvj.vbi 
flgif dc motu Itberiarbirrtj rendentie in Deu*? qd fit amare dcu fup omnia. /£ c 
tandem poft quedam aurea Documenta pemtenrito neccfiaria rotum opus teri 
minatur m gaudium z leticiam celeftis bicrufalem* 

maiozemaurcemdenriaeo#qtieprractanf tn totoifto ope fcireDcbes qp 
omnia infrequenti rabula p ozdinc alphabeti Dengnanrur. /£c ideo fi optas cito 
inueniremarcriamtibigrataiTRequirein tabula nume# folio#.£umtc ergo le 
ctozes : z in libzo ifto qtiafi in fpecuto tympidiffimo oculos cozdis figite^timi 
ni quefiris labozealtenoigandcre inucntts C ne laboze ap:io. /Colligite fpicas tn 
agro ferri lifTimo. & lligare rofarum manipulos m flozido piato vwalduvt Vine 
re valeatis cum rege regum clxifto m eterna gloua.^meu* 




Sabula alpbabctica 



3ronccp:e 

cepto oci pofuit fcptc5 luceri 
.nas ardentes fug candclabp 
rabcmacuU. jFoKjcciij.pageUa.j 
Saron fpmcuaftrer figmficat ctoiftum 
qui in tabernaculo ecclefiepofuit fe/y 
ptem lucernas :id cft feprem facrame 
ta. Sbidc 

Sbel.*3ofepb:i^auid:cb:iftus: z mul// 
ri alg per muidiam rradiri fu nr. *Bo4 
ta roru. fof.ljcjrtj.pa.g. 


Sdulato: intendens aliquc occipere in 
bonis remporalib? vetfpuahb? mo:ta 
liter peccat fo.jtjtitj.pa.j 

Adulatio eft fimulata Dilectio emolli// 
ens mentem a rigore vcritat^vide De'/ 
feriptiones alias.Tlora ibi pulcra.Sbi 
dem. 

Sdularores funt veri inimici: quia ani 
mas comlput mozraliu/ mentito blan 
du vulnus infigur. 


Adulatio grauiflimnj peccatum quod 
boc rempore vbicB regnanyide Dilige* 
Sb^fium anime fuenon miratur bo>/ f^*3^ide»n.t fot.vg.pa^, 
mo:fed potius admiraturalcirudine peccatum fuit grauilTimum.quia 
fiderum er maris profunditatem ,fo ac ! am *? a ^ uit omne cognitionem natu 


lio.ljtytjaitj. pa.) 

Sbfalon occidit fratrem (11115 Smnon: 
gfequirur patrem: * fedat peubinas 
eius. fo.ijt.patj 

Sbftinetia cibi z potus eft bowu z opri 
mu remediii p lujcuria. fo. Ijtj.pa.g 


ralirer bomini poffibilem z fuit crea* 
tus in babitito naturalito iregris z 0 
fectie. fo.jccv.pa.j 

Sdam fuit inftitutus in ftatu perfecto 
quanti! ad corpus vtftarimpoflet ge 
nerare. 3bidem 


Sbftinenria z caftitas oifponut bomi/y ^ ,ir ^ntu ad anima ita perfecte 


nem ad intellectualem operationem 
lege fotum. fo.lpjtjig.pa.g. 

Sbftinent*aliq a petis multis refpecri/y 
bus.videpulcra. fo.cvtj.pa.g 
Scidia Dicitur ab acis grece; vf ab a qo 
eft (i inc.z cis cura latineiquafi fine cu 
ra. fofljc^vtj.pa.tj. 

Scidie Diffinitiones cDefcriproes mul 


inftirutus vr imediare polfet alios gu 
bernarc z Docere. 'Jbide 

Sdam babuit oem (cientia ira inftifl 
turus a Deo g fpecies' infufas z omni* 
um cognitione baberet. 3 b id em 

Sde fcienria no fuit alterius rationis a 
fcientia noftra: fidit nec oculi ceci na 
ri fuerut alterius ronisaboculis no* 
ftris. 


te z varie oanf. 3t>idcm. ^ 3bidc 

Scidiaoicif qfi acida :q6Dicif acidus ^dam gramiis P c J cautf , ^ £uapro* 
acida acidii;q6 ide c qd acerofus feu P tcr excellentiam fcicntie z Dignitatis 
1 - quam babuit. nota Diligenter totum, 

folio.jccv.pa.j. 

Sdam pcccauitejc tduftriaiqr no fedu% 
crusifcdfcicns t prudes.pcccauir.eua 
Scidia^zieoqjoniffortitudini/xali^ ^ rc duaa fuit. , ^bidej 

quando Diciturtrifticia:a2omon.tiir 3 dam blandicgs femineis victus era 


frigidus 3bide 

Scidi a cft queda5 frigidiras fpiialis eje 
quaania cum Difficultate mouef ad 
bene operandi! 3bidem 


quando Dicitur trifticia:qJorponitur ^anaicgs remmeis victus era 

lericiefpuali. ibidem J^difo rerreftri eiect^eft. foKlvg.pa.) 

Scidie fejt funt filie: videlicet malicia: Roratio triple^ eft:larrie:Dulie:t \m 
racor:pufillanimitas:Defperatio: tor pcrduue.iege totU5;q? |bi yidebisjpul 


po::et euagario mentis, folio. Iravitj 
pa.). 

Scidia Dctcftantur omnes creature ta 
fpuales qjcorgalesitam infenfibiles 
SB fenfibiles. fofljcrvig.pa. tj. 


era. fo.jclv.pa.tj 

Sdoratio eft fignumfiueactusmajti/y 
£imc rcuerenrie interioris bominis. fo 
io.^vj.pa.j. 

Sdoratio eft actus cbariraris z fidei z 


21 cttialiB oeuortot fmgu larfg reuercni» JPJ^ccmact^iidiae. Jbulc 
na rcqmnf adco;p 9 <b:iftt leuitime ~ ldo: - Ulc ’ o<«wr pterae quo ad effet 
fufclptcnda ccum/ religio vero quoad Decerrai$ 


Sabula 

nationem* cufebtaq ad cultu. “Jtnde raocrcamata.videtotu/o.jiup.pa.n 
3do:ntionelame an angePpodir ado 4 Smanriu ed igno:arc indicit! :modu$ 
rari pnlcra quedio C113 ejcemplis. 3bt nefcire:rone carere: ncc aluid cogtra'/ 

dem. re q$ qb Diligiit. 5 bidc 

Sdo:aiut 3 bJaaangclostrcs/quiap 4 £imoz noder Debet cfle rectus troraM 
paruerunt ei/pzocidensin terram, fo ter Deo Deditus:* nulli creature Dcbj; 
lio.jtlitij.ctibidem^natmnpaseUe^ fubtjci. fo.jtjt.pa.j. 

me.oe eo legif gp adozauit angelos Smo: noder nulli creature oebctfubtj 
2ibzaa ci. fo.jtjtitj.pa.ij 

Sdo:ationc latrie quomodo ipi angeli Bmoz bei nuneped ociofus.operaf em 
adotari poffint: vide ibi cjtemplum * magna fi ver 9 amo: ed. fo.jrjt j . pa. j 
ppulcrambeclarationc.fb.jtjtvj.pa.i. Smozinozdiat 9 Diuitia^ :ab omnibus 
2ldc:anr t>cos alienos quicutu^fuper^ fapientib? vitupeiraf: qz impeditvir* 

ftition€s:incantariones:*obferuatA/ tutes. fo.lj.pa.q 

ones vanasobfuar. fo.jrjtvtj.pa.j. Smtcicia querere an ille teneaf cui fa4 

Hdulterficiturquafi alienum vterum cra ed iniuria.videpulcram * curio^ 
tcrens:vcl quafiad vjrozealteri 9 acce fam quedione. fo.ljtjtvtj.pa.j, 

dens* fof.jtjrjcvg.pa.tj 3 miciciameliozeftfama:bonoze:fcieit 

2 ldulrer* adultera Debent puniri pena ria:* oib> bonis ejcreriozitp.lege totu 
mo:tisfm omnes leges ejtceptaeua'/ q: pulcra funr. fojdj.pa.ij* 

gelica.fof.jtjrjtv^pa.tj.* fo.vitj. pa,j, Snagogia 6: ab ana qb ed furfuj * go 
Sdectto terrena cu totpozc mozdinaro geoucro qifurfu Ductio. fo.jtjrjCf.pa.) 
cd ptra reptimu facrm: ?tra qb ed 0: Snima neglecra cozpus non feruat :qi 
dmara euebaridia. fo.jtcitj.pa.j, falus co:po:is ab ipfa anima oepen// 
&gcrcgfasocbem 9 oeofactozi*guber det. f0.ttj.pa4. 

narozi nfo. * q: ipc ed retributio nra ia amaricaf fozritfcogitado pera q co 
•Bora totu. fo.jtctj.pa.j. mifitptracrearozefuu. fo.vj.pa 4 . 

Sllcgozia Dicitur ab alleon grece qb c 3lma multis irretita peris/vngueru fM 
alicnu larine:* go:e fenrctia qi aliena bi facit pugttiuu/ qb b: amara recoz* 

fcnrenra. fo.jtjtjtj.pa.j datio peccato^, Jbide 

^lejtander magn 9 in cjtercitio belli fu& 31 ia rbnalis^ter recognitione fui; non 
itmodedus * p;udens;in ocio £0 1 i'/ folu tmotralitate renouare pot: fed et 

bidinofus * crudelis, fo.ljtvj.paj vita eterna adurere. • fo.jtv.pa.j 

S!ejtander $p ter ociii ad qr * qnra fcc Snime porentie * ceteri fenfus poflimt 
lera* viciaoeucnerit:*quornefada oes rcnouart adindar * fumlituditf 

comiferir. lege totu. 3bidepa.9, nem aquile fo.tv.pa.tj 

aiejcander crudelis edectus nouercaj 2Lmm* peccatozj fptialiterrenouarioe 
* fratres p:op:ios ac multos p:inci 4 bet ad indar ferpetj dege totu :qz pul 

pes fuos interfecit :vr fua narrat bi 7 / crii cd, fo.jtvttj.pa.j* 

do2ia. 3bidc5 Snimapeccarozis per artum fozameti 

Slcjtander fuit Difcipulus artdorelis * jiurrat/ficut ferpens/qn per facranicd 
regem ac onm mundi fe appellari iuf tum ccnfcflibis accedit ad fattdacict 
fit fo.fjtjtvp.pa,). dum, fo.jtvitj.pa.tj. 

Slcjtander tantam fiduciam fuis intlt/y Snima ronalis quare non podir.in idj 
tibiis Dabat vt illo pzefenre arma bo tempozalib? quiefccre. vide pulcram 
ftium inermes non timerent: nec vl* quedionem. fo.ltj pa.tj* 

lam gentem adiit quam non calcaue &mma ronalis cd infinita capacirate/ 
rit nullam obfedit vzbc qua no ejtpui» incozpozea cnrirareifempircrna in du 
gmuerit. 3bidc, ratione. Jjbidc 

3 mo; cogit amante Dicere multa* mi 3 nima rationalis fm potentiam fuam 


alpbabetica 

affmulaf figurc triangulari: vide dili rubin; etferapbin: fubftanfie (ntellet 
genrerpulcra. fo.lij.pa.tj. ctualcs dicunfznouc ordines ange/y 

^nirna danari requirif in t>ie iudictj de lo# appellanf. fo.ljtjUjcpa.jV 

manu illi 9 qui fuiteaufa danarionis Sngelus nomen offictj eft.non nature* 
illius. fo.ljtv.pa.tj 3dcofilp dei taftramaturinat crea 

Snima noftrafeif in cognirtoncj trinio ture intellectuales dicunf* 3bidcm 

tatis Q tres ^ rures rbcologicales fm Sudit 9 eft fc6s Icnfus corpalis z fic oi// 
ajpropriatacribusperfoms. folio ctusq: voces bauriar. fo.ljcjtjcjpa.f. 
Itjcjciia* pa.f. Suris ti quali auide rapiens fonum:*r 

Snimd noftra fides dirigit fume ad cre quare eft via touuofa et curua vt aer 

dendii z aflemiedu vbi rario defittr. ingrediatur. 3btdem 

3 bidem Sures ftmt inftra multor pcto£:q: vet 

Sma nra pfpemdirigtf infumearduu ad iracundia vel adiactantia5Velad 

mnirendoreretiam eipectado. 3bi6 vanitates incitant bomines.Sbidej, 
Snima liberatur a pccd et a morteper pagella. tj. 

elemofyna et non patitur illam ire in Sudino mifle in diebus dtiicis z fcfftV/ 
tenebras. fo.Ujtjtv.pa.tj uis eft rertiii pccprum ceclcfic fub pefl 

Suimus nofter quotidie vocandus eft na peti mortalis. 'Bota^put ibi dictf . 
ad rarionsm reddenda p falure cofe 4 fo. IjCjtjtvitj.pa.). 

quenda. fo.vf.pa.tj. Snnus otfcrcrionisquisfir/tq in eta£ 

Sn ima peccarrijc cognic£ <pprtjs icclcnV/ re efte dicaf multiplejt a doctorib? opi 

bus/ad fonte aque viue. id e ad df»m nio aflignaf, fo.ljtrjevitj.pa.j. 
iefum currercdeber. fo.rvt?.pa.t? Smms difcreriois 6: fm aliquos qua'y 
Sndrocidcs pbs alejtadro ma§ ibibuic do quis eft dolicapajt: vtdclj qn bab$ 

vtnii dices. perneto meio alejtader vfum rartonistfcitdifcernereirer bo/y 
fangumc cerre bibere. fo.ltitj.pa.j. num? malum. 3bidem. 

Sngcluspbibuit 3oancm euangclifta Snnus difcrcrionis quo ad confeflione 
ne eii adoraret adoratione larrie mul f m aliquos eft annus ocrau 9 :quo ad 

risrdmbus. fo.jqtvj.pa.ij. mammomuquart 9 decimus. 3bi$ 

Sngeli boni pditiones tres funr primo Snnus dtferettonis peife aflignari non 
vt terreat in £ncipto apparitionis, in pot:q;in cjbufda accelerat. 3 n <ibufr 

medioc6fo2tet:tadbonabo:rcf./£t darerardaf. fo.ljtjtjtvitj.pa.tf 
tande (n fme cofolef. fo.jtjcvij.pa.). Squila b: auis regalis fiue eje autu: fic 
Sngelus malus ftupcfacit in pneipio leo reje fcra^:i bos iumento^. folio 

et ptendir bona/in medio inltigat ad jtv.pa. j. 
mala.* fande defolatu relinquLt.ibifc Sqlap fcjt gna die dtcuf. 3nter q bero H 
Sngelus no poreft loqui mfi in corpore dius principalis efte oicif quafi bcros 

amimpto:nec verba pot aliter foima auium. 3bidej; 

re. fo.jclf.pa.f. S^triaoanaejtfeniopatif.aleguaf: 

Sngelus an debeat adorari adoratioe oculi caligat :roftru reuoluif. 3bide 

lar ric vel alia adoratione.vide pulera Sftuila ter renouaf z no ampli 9 / z mofl 
qonem ibide g totu. fo.jcvj.pa ; f» cius renouatois ei 9 a naturalito varie 

Sngeli tres apguerut abrae quos cum ocfcribif.lege torum. Jbidern 
VidilfctprocidensiuteiTgmadorauit. Squila moraliter fignificarpctorcqui 
3bidem.pa.tj. defeendit in fonte qii facramcra paflVy 

Sngeli quo adorari *'qua adorat ioe oe onis cbufti recognofcit . vide oiligenfl 
beant vide ibi ppulcra declaratione, ter totum. 3bidem 

fo.jcjcvj.pa.j‘.cr,tj, Squila decc^pprietates babet quas qii// 

Sngeli:arcbangeli rprinefpa^ipotefta/y bet petor bene ^tritus babere debetlt 
jesiviftutee.danationes; tbroni.cbe faluari cupit# 3bidcm.pa.1j. 


3<}uila babet altitudine volat 9 p:opter .Buariria nulli parcit nec Deu timetur 
cibi cotemplarione/auiu emutatione modu baber: nec boies vererur:vide 

5b1dem.pa.tj, puicra. fo.rliiij.pa.tj. 

£tqla bj ocfo# nimia actiitate vn ab a h Suaricia trabit co: bois ad Diuerfa infr 
cumie ocfo# aqla nucupara cft.3bid utilia, z noctua et plerum^ eft cauta 
Squila tres acuitarcs b5:videU:viden// moms co:palis. fo.jtliitj.pa.tj. 
do: eundo:venado: q pct6:t couemre Suaricia laune q pbilargtria grece Dicf 
Dicutur.legetoru. Sbidem tureftino:dinac 9 amo:b4bendiDiui<!f 

Hquile oculos fpualiterptritus babere tiasrlcge rorum. fo.l.pag. f. 

Debet in cotemplatione reru Diuina# Suaricia eft appetitus ino:dinat 9 : nott 
'Rota que ibi oicunf. 3 bidem folupecume.redenarcientic-zbono:^ 
Aquila eft velociftima ad p:eda:fic p ecO z cuiufcuqj alteri 9 boni. fo. l.pag. j . 
caro: comtus velojc z p:omprus efte ^uaricie puicra qftio: an ei 9 Diffinitio 
Debet ad bene operandu. fo.jcv.pa.tj feu Dcfcptto fit bn Dara. fo.l.pa.j 
3 qla Diuidit p:eda5 cereris anialib fic Suaricieqoni optima refponfto : quo 
verus cb:trtian 9 c6icareoeber^imo Differat a vicio fupbie. 3 bidem 
omia bona fua. fo.jtv.pa.tj Suaricta Diciftdolom feruinis:q:aua& 

Aquila m altu ponit mdufuu ne filtj ra rus crbibcr auaricie fide fpem z cba^ 
pianf :fic comtus oeuderia fua m ceh ritarem. fo.ltj.pag.j. 

leftib? ponere Debet. fo.jtvj.pa.f Suarida coparaf idola trie. facco pfo:a 
34 la eje induftria renouaf: fic cotrirus to imferno .mari*: igni.^ota optime 
ftudiu in co:de,ppofitu in futuro babe totum. fo.ltj.pag. j. 

re Debet vt fe renouet. fo.jtvj.pa.f. 3 uaricia fola iuuenefeit cu cetera vicia 
3quila babet pulcritudine3 mepib:o# fenefeant in boie. fo.ltj.pag.ij. 

fic peto: feipm renouas pulcritudinc 3uaricie infariabilirate perpulere boe* 
cofcierie z bono# mo:u babere Debet cius Defcribit. 3 ^ l ^ cni 

3bidcm 3uaricia fenilis eft monftro fimilis vc 

Aquila inimicaf ferpenti z illu5 interi/y pulcreDeclaraf p Seneca: lege totu. 

mit: fic ptritusptraoiabolu vigilas fo.ltj.pagella.tj. 
efte Debet ne Decipiaf 3 btdcm 3 uaricta eftDereftabiltsqjccaufaoim 
3qta babet mirabile cura filio# fic con fceleru z radijc oim peto# .fo li ij.pa.f. 
tritus follicirudmc babere Dcbeneir/y 3 uaricie puicra Defcriptio p $us 3 u * 
ca falute^jtimo#. 3bidem. uenalis. _ 3bidcin 

Aquila no timet tonitrua :fic contritus 3 uaricia eftviciutpctm Deteftabilciq: 
rimere no Debet tribulationes z aue/y totu co:p 9 bois euifccrat.fo.Utj.pa. j. 
cuc^ tentamenra. 3bidem 3 uariciarotalifeftfugienda:q:cft:co 

3 nftoreles p inuidiam platoms libzos tra Deuicontra.pdmu :z cotra feipm. 
coburi fecit et multa falfa efdem im'/ lege totum. fo.liij .pa.tj 

pofuit. fo.ltijc.pa.f. 3uariciamentefuffocar:aniammacu<i 

3riftoteles fuit magifter z recto: al ep/ la t:z totu boiemDiftrabit. 3bidenv 

andri magni z mtlra opa ad eu Dijrerit 3 uaricid pl 5 i z fapietes fiigerut ne eo# 
z fcripfit.vide rorum, fo.ljtijt.pa. f. mentes a veritate:a pbia: z a virtute 
Bfpis ferpes cft/q eje aftutia mcataro// Diftraberentur. fo. litj.pa. tj. 

res ne audiat/aure vna in terra:alte// ^luaricia vr fugiamus pu Icru ejtemplii 
ram vero cauda obturar.fo..tvltj.pa.i , refert bicron^mus De cratone pbilo 4 

3ftucia ferpent£ oftendif :q: totu co:p 9 fopbo. 3bidem 

exponit vr caput Defcdat in quo p xin/t Suaricia ptrariaf miferico:die: cleme/j 
ctpalic viraei 9 confiftit. 3 bidem. tie:Dilectioni:p(erati: q $tutes regie 
Sflenrire Deo facit fides.Spescofide Dicuntur. fo.lii^.pa.j. 

rctcbaiitas Daumare»f.ljtjcpig.p.i, Suartcia foluit oia iurarara bfwnaqj 


alpbabeticj 


fciulna lege pulcre totu lutj. pa.f. 

Suaricia eft fera peflima bna crudef et 
tyrannica quecozdaoim poffidet. Jbi 
dem. 

Enarim e bozrcda ab oibus: quia red# 
dit bomines cunccj ejcofos^ide bn to 
tu/ 


genere peccati cp non baptfjattis. for* 
^ev.pagel. f 

SBaprifte io annis auftcriras z abftineu 
tia magna fuiflep :biero.egregie dc# 
claraf Ijcj.pag.j 

iBcllu inteftinu gicfoftus l z crudelius 
bello ejttrinfeco Iv.pa.j 


Suarcta c fiigicda:qz generat fepte fili oBella ettrinfeca I5 multa mala faciat 
as fcelcrarimmas/nota toru.liitj.pa.tj attamen bella incrmfcca funt crudelio 
auarlcia z fupbia quo z qfr Differat in# ra Ijtvtj.pagel.f. 

tra fetide ibi' pulcra Toti, pa.f OSclla cunlia gefferunt romaiu poftoe# 
Suai 9 b: q e auid 9 auri z nucp opit» w, ftrucrione carrbaginis. 3bi6 
pozalib? fariaf. 3bidem 30 clla varia boi tnfurgnr ejc ocio vicj lu 

Suar^no folu dz ille q rapit aliena: fj q jturia 'auaricia/feditio/muidia/z muL) 
fua cupidiffimcfnar. ^bidem. ta vicia.3bidem. 

auar 9 6zidoUcrafimiUtudinarie:t eft !fi 3 ellaciuiliaejtocioo?ra funtmf ma# 
velut bydropic 9 /^ qnto mag£ bibit ta riu[z fylla carilinat cicerone/ lulium Z 
to mag£ fitit lp • pagel.f. pompeiu 'felide totu3bio 

2Uiar 9 lj 01 ues fit/ tn fg cftuar z femper OBencficiozum Dei rememozatio eft fa* 
videf egere.^bt^. lubzis medicina anime languent^.fot 

3 ,uar 9 e utts aranee que fe ejtiuTcerat vt jtcp.pa. j. 

mufcas capiat^ide ro. litj. pa.f. OBuficia Diuina tacere ,puocat indigna 
Zluarus e martyr Diaboli <5 fultiner mfy rionc alriflimi ? leipm ♦ 3 bi$ 
ros labozes z audat 9 ! pfa incomoda ^Beneficia collata bominib? a Deo nlfs 
3 bidem . narrare poteftmec gras Dignas referre 

&uarusfeuit vt barbar 9 / regnat vt ty/> 

rann^crudefcio vzfib?/leomb>/ z lupis ^Senignitas fola Dei e q facit pctozem fi 
copaf ciitj.pag.f. milcfancr^ cvp. pagcl.tj. 

£tuerfiovoluntat£aocoregi£ in omni :fl3ernardi abbarjopfimu falfamenru: 
pctomoztali fof.c.pa.tj eft falcufame/iege totu Ijttj.pag.) 

2luerfionc 05 bre a peto ipepctoz.-r con :£>ernard 9 magna fcc abftinetiavt fuam 
uerfioncadDeu.^bidem pudicitia cuftodiret.3bi6 

2lutozis fuiplejtDepcario ad tpos lecto 06 ernard 9 TRo 5 tum nepote fuuj pulcre 
res. cjt.pa.j boztaf ad folicitudine i bona vigilans 

^utozis ejtcufatio bumiTb pcloueogis - 
fui ci]t. pa.f 

2iuctozis emifatio j 5 mozdaces z oblo// 


tia circa familia Ijtjtijc.pagcl. q 

! 0 ndicrio pzis firmat Domos filiozu* : 
maledictio £0 matris eradicat funda# 
menta. JtjtJtv. pagella, j 

20eata mens bois eft q nec adulaf : nec 
adulanti credit /q nec Decipit/ necp b# 
cipif ptitj. pag.‘f 

23 ra vgo maria merirozie credidit jcpm 
fuiffe inf notost cognatos Ijfuerit fal 
fum rjtvij. pag.tj 

cotra petm oziginale q6 eft quafi f>mu l6te £gte act^credcdi z voledi que poft 
z fundamentu omniu alio^ petozum. pceptione filp babuit/ femp fuit meri# 
fo.jccitj.pagel.j tozi 9 .3bib. 

3Baptifm 9 c facrm fidei/pfirmatio fpei: ^0ra ffrgo ita pmatu tenet in f mulieres 
er euebariftiae lacfmcbaritatis.3bib. ficDiesDnicainf oes alias feftiuitates 
33 apti 5 atusfidelismag^peccati cede fo.jcjtjt.pagel. f 

pi 


quenres^idc mulca pulcra notabilia 
fo.mj.p totum. 

Be littera $3 
Bapttfmus c oidinatuo 


Sabula 


38 ibcre vtuii ito bebet monialcs er que pinqoz fur tres.^rutes :vfdeltc3 bonoz: 
funtptinenricbeftiture. fo.lcitj.pa.tj. Iausi-zglozia. fo.jcjtiitj.pa.j*. 

36ibltarraflata fuit ec bebzeo ingrecu iBonafama appetenda eft #>terbono^ 
ante incarnatione cbzi annis trecent£ re bei z edificarione p\ timiz no$p£ fc : 
quadraginta vno:p feptuaginra inter q: l fic eftet vana glozia. 3jbidem.pa .tj 
. pzetes q x fapictes funt cognominari. ^Bona fama eft nobts necana ,fprer aM 
fo.lcjej.pa.j . os nefcandal!5enf aut malit ejcempluj 

DBiblia fecudo tranflata fuit p aquila* fumant. 3bidem.pa.ij. 

pfelim.poft afcenftone biti annis ccw/ tlBoni odozis fama fine opib> bonie ni'/ 
tuviginriquattuoz. 3 b idem bil valet nibilpficir, ‘Sbio.pa.tj. 

HB-blia tertio z quarto poft aquila tbeo 3Sona alterius negando vel reticendo 
docion poft tbcodocione fymmaebus maliciofe/vel minuendo fama indire// 


rranftulerut anis triginta rrib?. 3bt6 
3Biblie alia editio facta fuit cui 9 interi 
p:es ignozaf poft f^mmaebu anis octo 
JJjbidem 

3Siblie editione fejetam z feptima miro 
labozeozigenes edidit: qui etiafeptua 
ginra interpzeres cozredt.fo.ljtjcj.pa.tj 
30iblia tande be bebzeo in larinu folus 
biuus bieron^m 9 tranftulit. ceteri ^0 
pe bebzeo in grecu. fo. Ijtjcj .pa.tj. 


cte femp ledirpjcimit. gbifc.pa, tj. 

3Bona famaoirecte ledif multipliciter 
qn petm adaugef vel bonu bicif factu 
mala intentione. 3 bl dem.pa,tj 
OBonu nome ibocfcculo adquirif be// 
neviuendo:bene loqucndo:beneope$ 
rando. 3 b!C km.pa.tj. 

30oni tenenf credere boiem foze et efle 
bonurUcerocfeocculte fit malus* fo* 
jocvti.pagella.j. 


iBlcfus bicif quali bucca lefus q no b e// oBona quattuoz ntrif auferre redis fati» 
ne ejcplicat verba vel non bene fozmat fusifej veritatc.bonozc: fama:? amici 
litteras tn,platione._ fo.lcccij.pa.tj tiam. fo.jclj.pa.j. 

3Blafpbemia eftpcrm gramflimu rone ^Bonupzimii bois eft veritas ?tra qua 
fupationis aliquo# peto# moztalium inimic 9 pcedit p Ure z cdrenrionc.ibiS 
fo.ttij. pa.tj. 3Bonufcdmeft bono: ptra que qrruo: 

^lafpbemas q p fiderat (ignificata ver// modis pccdifcouicio: ptumelia impii 
b©# femp peccat moztalif. ^bidem. perio:?berifione. 3^ efn 

HBlafpbcmie pulcrabiftinctio quando iB^nii certixi pjcimi eft fama corraqua 
eft periti moztale z quado no.lege pul// falfus tcftispceditp viciu betractiois 
cre totum. 3W6 fo.jtli.pa.tj* 

3Blandu vulnus infigut in cozdib:» bo// oBonii cmartu ©rimi eft amiciria/cotra 
minii adulatozes qz animas z mentes qua falfus tcltis pccdit per fufurratio 


fuis fimularionib? cozrumpunt. folio 
jccitj.pagdlaj. 

3Blandirt)S femineis pzimusparcs fe// 
dnct 9 eft -rficaparadifo eiectusfuit* 
fo.litj.pagella.j. 

nBladictjs femineis fanfon.oamd: z fa// 
loinon: feducti? infatuari cecidcruf a 
glozia fua, fo.lvtj.pa.j. 

3oona fama eft peiolio: euette reb) rem 
pozn lito adeo eft^inquioz fpirlr ualito 
bonis. fo.jcjtiitj.pa.j. 


nem. fo.dj.pa.tj 

jlBona tpalia venient nobis ad necdTi# 
tatemfi pzius folltcirudo fuerit bebo// 
ois fpualtbus. fo.lj.pa.f* 

2Bona tpalia no prit fariare nec quieta// 
re ajpecitaame ronalis. fo.ltj.pa.) . 
^ona rpaliavnico actu a multjfimul 
polITderi eft impoffibile. fo.li^.pa.tj. 
30oms fpualtb? folus betis replet aiam 
ronalemdegebene tofum, fo.ltj.pa.ij* 
OBoniras eft pieras mentis que reddit 
bomines beo amabiles, f0.lii9.pa.tj. 


^ona fama eft peipuu bonuj inreroia 
bona ejctcrioza que bomo poflldere po 3B»»a fua biftribuetes in meremcibus 
teft. Jbidem eterna to;menta animabusfuispzepa 

3Bonafptlalia4busbbnafamaeftpzo// raut, f9,li/.paj. 


alpbabetica 

3Bonu fiuemalum jbbumplatum nuci 9 iCardtaca palfio bi pulfus coidie : quia 
eft co:disHide rotum/q: pulcrum eft a cardian grece b: /qb (anne co: fonac 
fo.^.pag.,tj qfi bns coi ardes#>ter fitim.fo. jtvtj.pa 

35oui filtj dj a pentito mag£ Ciligunf/q'/ gella. f 

re poti^mommf cpmaU filtj/pulcra cj i, Cbaritas e radi): oim ^mto/ficfupbia e 
Jtt® wq.pagel. tj radi* oim victo? pa/| 

Udoiu' iuuenes cogfcunf ee in I?: quia li Cbaritas Dirigit aiaj Defiderado fume 
benf leguunf viros bonos z fapientes boi rnz amado ill6 Ijtjtjttiq.pag.i 

fo.r#rj . pagel.g _ Carthago Diruta fuit a rbomanisiipli 

38 anu remediu p petm luxurie/ z auer // carthagmcfcs m capriuiratc Deducti 
tere oefos ne videat vanitates. Ijt.pa.tj funt Ijcjtvtj. pagel.f 

!0omras tactus c fignu bom intelfs :g: /Carnalia pera I3 (Tnt maio:£ infamie/fc 
molles carne funt apti mente; Duri aut tn mmojis culpe. Ivtj. pagel.tj 
fut mtn 9 aptt l ( cjcjciq.pag.tj /Carnis maceratio ofponif dc Directo p 

36 on 9 no e/q fibi nequam eamufteviuc ipm viciu gule Ijtjrilj .pag.f 

doz opando/uota DiUgemf totu:q: vti /Carnem fuam vnufqfq; macerare Debec 
Ice IjCjCjcv.pagel.tj abftinenrqsqnruvalitudo permittit 

30omratjtgre plenitudo infolo $0 cft: 3bib. pagel.tj. 

io bo ingc 9 ee no D3 jtctj.pagel.f. Caftitas c pulcritudo amc p qua botes 

HBdmguis z Detracto: fur a bo maledi'/ efficiuf fifes anget Ivttj.pag.tj. 

ctiiqjpace^jtimo? turbat, jclf.pa.j. /Caftitatis pzeliafunt majcima inf cb:i$< 
*0:euis epta logas qones ejtplicare no ftiano? certamina/* se eis raro eft vi 

pt^ideroru.fo.lv.pa.tj crozia lv.pag.tj 

3B^nio:is vite funt animalia multum Cato vmentes Diutius viuunt.vt patj 
t cocutia, vtptjejcempluDe pafieribus. ejtemplu De elephante ttfccunuibis. 

fo.lvj.pa.j fo.lvj.pagel.f 

OBnitatelftcif bo i coitu eje impetu paP/ /Caftitas illibata videri no pt/,vbi plete 
fionis^f turpe actu.^jbib. pa.tj rta cupiditas imjnauit tjr.pa. j. 

36:utu aial efficif boxirronalcin actu Caftitas*abftinctiaDifponurboie5 ad 
coit^fvoluptaterqpuertitrenfum:': inrellcctualeopatione.ljctjcij.pagel.t|* 
oebilirat animu. ^bide /Cenfus no c in crimine/ 1*5 inozdinatus 

30:uta aialia no funt nec erat occidcda affcct 9 ptuitias babedi » Ij.pag.q 

fm opionem aliq?ppf illb pceptu 'Bo /Cecitas menrC pneipatr .puenit ac o:if 
occides jtjtjcv.pa.ij ecipoviciolujcurie^lidcro.lv).pa.t| 

30:ia grece/ap$ latinos mefura 6:/lege Celeft£ medie 9 celeftes ozdinat medici> 
xotu Ijcitj. pagcl.f nasvtegrotospofiitfanare.pcp.pag.q 

36uccine fepte eje qua?- voce muri biert /£em 9 cn vulnerat 9 fuerit qrit fotes aq> 
cbo cecideriit fepte facr a ecetie figura// ru: fiepeto: fontej Diurne greqrere 03» 
bantejcq?^rutemacbineDiabolifimt fo.jcvi.pa.t; 

Deftructe^ide totu fo.pcitj.pa .ij /Ceru 9 acute a udit aurib erecr J /fic ptri 

30uccine fepte clangctes efficacia fepte tus erigere 05 aures co:dis fui adcele4 
facr o?t fepte Dono? fpullcu Dcnorat/ ftia Defidef ia^3 bid 
lege totu* 3jbid /Ceru 9 venenata iacula fiigit : ficcotrit 9 

occafioes:peccadi qipm inficere pfir. 
o Jbi^* 

^ /Ceruus in focietatct majeime natattdo 

£barttosrc<5rttt>t cotrf 

tus eligat poti 9 qual(b5 pena ce Deu of fo .jcv) *pa. t) . 

fendere cip.pagel.} Ceruus c agilis in fuo curfu.fic peritus 

P 5 


Be littera 


agilitate coremplatido ccleftia babe/; ptemimeri. fb.jtcvitj pa.f, 

rc Debet :caucdo a carnaltb Defidertjs Clrcuftatia modi agendi aggrauat pec 
IJbidem carum. fo.jteijt.pa.f. 

Ceruus mutat cornua: ftc bomo Digni// Circuftatia cjrpte tpis grauat peccatu* 
taces vitare Debetqp cornua inferi fo.jtctjc.pa.ij. 

pturiSDefignanf. fo.jtvj.pa.tj Clrcullantiaeflmula'ple)cp2outbabea 
Ceruo# pietas contrito couenit qui Diffufe vide a folio.jtciitj.vfcE ad foliu 

mutat cornua: id eft Deponit fupbia p jtcvj.vbi babes mt*ra aurea notabilia 

fui' recognitione dege rotu. gbtdem Cbrritio eft fundamentu to ti 9 pfectio* 
Ceruus eft natura filueftris babitas in nis z ianua faluris fine qua nulli bo4 

montibt loris oefertts/ficfuuscbzi mmu potefteflefalus. fo.itj.pag.f, 

fugere 05 ad loca fo liraria. fo .jcvtj .p.f Cotritio eft medicina celeftist lauacru 
Ceru4p2ietas couenit cotriro cui 9 coi fuamflimu anie z cando: eterne luej. 
folidafp ptritione inaduerfis tole// ^bidem 

randis. fo.rvtj.pag.f. Cotririo babet mirabile? infinita $ru/> 

Ceru 9 b5 infra medtcinalia:fm oiuerfi// te in operatioe faluris anie. Jbidem 
rate mebzop ei 9 q oia fpiiafr bomini Cotrittonc vera fe babere nemo poteft 
cotriro coueniur. fo.jtvtj.pa.j. fcire ejt cognitione naturali: fed folus 

Cerut modus renouationis varie opi 7 / Deus fcir. 3bidem. 

niones a ooctoztb aflignanf. lege ro// Cotritio eft fons aque falutar^ in quo 
tum q: curiofum eft. f0.jcv17.pa.t1. fonte omnia carnalia oefideria ejttin 

Ceruo^ mos eft cii fenefcunr inuentos gtmtur. 5bidem 

ferperes ejetiguere eozuqs mcbza moz4 Cofritionis efficacia quata fit ab etfefl 
fibus Dilaniare z Deinde fitire: io fon ctu cognofcif: nam ligata folitfr z ad// 

re vfuu qticrut vt fcxnltiz venena cp/ uerfa mitigat. 5bidem, 

tinguant. f0.jcvi7.pa. q Cotritioncfolaamapeccafrijt recocilia 

Certius fpualiter aiam peccatrice Deno titr creatozi fuo : vide totu. 3 J 5 idcm 

ratq mozfumferpentis tolerat id eft Cotritio vera eft fummai nobilifllma 
mozfum Diaboli. f0.jcvq.pa.t7. pbilofopbiaqueconfiftitin cogniride 
Cibus eiecit nos De padifo/efuries nos futjpfius. 5 bidem. 

illucpducat:videtotu. fo.ljtti.pa/). Contritio eftpzinapiu quo anitnap ecO 
Cibus z potus fupftuus fuut caufa lu// catrijc faluari pot z ianua$ falutis in// 

jturie:ma]timeveropotaciovim. fo, trare. fo.itj.pa.j. 

Ijcq .pagella.ti. Contritio a qua falus bominii Dcpen// 

Cibi z potus mmoderaf ia pturbat ra// det ad boc vt fit pfecta quinc^ requiS 

tione z mente boim. fo.ljciq.pa.f. rnnrur. fo.itj.pag.17. 

Cibaria no funt in victo fed vozacftas : Contritio vera cotiner in fe vera fapieu 
ebztetas : et inozdinatus appetitus, tia/fumma pbilofopbta z falute anie 

■5bidem.pa.tj. rationalis. fo.ttj.pa.tj 

Circuftantia bz a circnfto : vn circuftare Conrrrtio_yera atep pfccta Datur a folo 
eft circa aliud ftare. fo.jccitj.pa.tj Deo tanc^ a patre lumimlra quo ornia 

Circuftantie Diligerer ejtaminande funt bonapcedunr. fo.iitj.pag, j. 

pzecipue que trabunt ad aliud genus Cor ritionis pu Icra Declaratio ejt tribus 
peccari. fo.jtdiij.pa.f. DubtjS fumif :vide rotu. fo.v.pa.tj* 

Circuftantie trahentes ad aliud genus Cbr rirdis vere fmcipiu fit ejt ipa Dtfcuf 
pctibabetfpecialc repugnantia ptra fionepcto^mozraliu fo.v.pa.ij 

aliquod pcepr um. _ 5bidem Cotririo eft ppimetio cozdis/ tbumilia 

Circuftantia aggrauans petiti aliqii fu/, tas mentts/cum lacbzymis veniens 

mif ejepte caritatis opis.fo.jtcv.pa.tj De recozdatione petit timoje iudicij, 

CiCJttftwia^smwanspamfumifcn; fo,v*pagclla.^ 


dpbabetica 

Contritio facit pctorem bumtliatu Deo Cotrtrio Dcbj efleejt pte rarionali ctno 
ajpropinqre z a ^pao fenfu recedere, fenf itiua. fo.ctj .pag.tf 

3 bidem Cotritio vera no poreft efie fine Dolore. 

Contritionis eflfect 9 errerio: eftjnoru'/ ?o,q.pag.tj. 

ptio lacbrvmarii : fed tamen no eft De C6rrit 9 an poti 9 Debeat eligere efie i M 
necelfirate. 3bfdem fcrnocp ampli 9 peccare. fo.citj.pa.f. 

Cotritioius principin venit et recordat iCotnrue oebet babere co: mundum ab 
tionc pero? z eje timo:e iudtcio? dci: omnimalicta 3jbidem 

nota bene totum. 3 bidem. Contritio vera pfiftit in Dolore infelici 

Corririois ci l cura 6: efie (pes q: rimo: ctiue partis z rationalis:*! non fenft# 

fmefpeDefgationcgnar, 3 bidem tiue. fo.ctj.pag.tj. 

Corririo vtru fit Dolo: De peris volutat Contritio vera afTimilaf aque limpide» 
rieafTumprus pulcraqftio z curiofa: fo.c. pagellam, 

lege rotum. gbidem Comtus ad inftar ftrutionis Debet flefl 

Conrritioveraeft cotmuata memoria reperafua. fo.citj.pa.tj. 

peto? z nulltl remcdiii vti It 9 ea inue* Contritus abfolutus a vinculo peccati 
nitur. fo.vf.pagclla.f. religatur vinculo perpetue Deteftarty 

Cotriftonisfignupotiflimueft cogno'/ onis. fo.cv.pa.f 

fcere inujrarem fua.qz ille Dolet q pec Contritio eft illud mare magnii in quo 
catii cognofeitfuij. fo.vf.pa.f. rejcpbarao cum toto ejcercitu fubmer 

Cotritio pfecta z vera babet anncjtu p girur. fo.cvi.pag.tj- 

pofitupfitendi-rfatiffaciedirquando Cotritionis pulcra z magiftraus Diffi* 
comodiras Datur. fo.cvq.pa.j nitio: vide pulcra fo.cv.pag.tj 
Cotritionis vnguentu: quo pficiaf fm Cotritionis vere Declaratio z modifica 
bernardu: vide in erpofitioe illi 9 veri/ tio pulcra* fo.cvitj.pa.tf 

bi Dauid.Cocaluit co: meu: nota Dili C6tritio,pccdens ab amo:e Differt a co 
genter totum. fo.vj.pag.tj. rritione primore. 3btdeni 

Conmt 9 follicitudine bre Debet circafa Contritio lola introducit nos ad regnu 
interimo? : q: eft majtimu faci ificiu glori e:vide pulcra notabilia, folio, 
q6 Deo offertur. fo.jtvj.pag.f. cijc. pagella, j - . 

Cotrit^pparaf ceruo^tcreiusmltas Conrerunrur aliqui De peccatis varijs 
z varias ^ricrates q fpiialirer ipfi co pdmonib) z refpectib?. fo.cvitj.pa.ij 

trito couemunt. fo.jcv|:pa.tj* C°Snitio futjpfius eftfumma pbilofo-'/ 
Cotritio vera fanat in peccatore Diueri/ pbia z initium falutis e,t qua timo: z 
fas infirmitates fpilalcs ficut ceruus humilitas oriuntur : nota ibi pulcrcr 
corporales. fo.jcvtj.pa.f motiua. fo.itj.pag.j. 

Contritio ad boc vt fit vera optet vt fit Cogmtio futjpfius eft mulri^ Difficilis 
integra videlicj eje roro corde z De ori/ qr eft omniu caufaru res Difficillima, 

bus peccatC que funt in memoria, fo. lege rorum. 3bidem.pa.tj. 

Jtvi17.pagella.ij. Cognofcerefeipfumeftortgofonserc^ 

Contritio gnalis requirif quado tepus falutis anie peccatricis, fo. v.pa.tj . 
vel memoria no eft in fpeciali Dep eri/ Cognofcere^riasmtqrates eftremedt 
caris. ^ Jf0.rcviij.pa.t7. um efficacifiimu ad placandi! ira mri/ 

Cotritus^moTanreoiaDebjrecogno ferentis Dei. fo. v.pa.tj 

fcere ornia pera fua z ejr toro corde ari/ Cognofcenres ^prtas iniquitates poft 
denter illa inueftigarc. fo.rvitj.pa.tj fune recocilian dco quia peflimu gei 
Cotritio oriamaf ejr oi.culTice peto?, p nus peccari eft nolle intelligere ppiiz 

ipascircuftattasDtfcurredo.jccitj.p.q Delicta. fo.vj.pa.j. 

Cotritio an fitDe omi peto mortali ba H Cognofcere feipfum bcc requirunf 
penda pulcra qftio. fo.c.pa.j. delic5:vnde;quo:quompoo:qdqui| 


Zabula 

tum qbusret qualfs.nota totu qz xicji Coz nrm femg o$ erigi ad clem£tia fu g£ 
cefTarium eft. fo.vtjpa.f. ni/luminis/qua m omitooperib? nria 

Cogitationes oprime:oc Oirecro ogao// requirere oebemus. fo.iitj.pa.tj 
nunfcotralujturiaetfunrquartuoz/ Cozmiferipctoziscompungifinrecoz// 
lege totu/qz pulcru. fo.l;t.pa. j. datione fuop pctd£ ejt ooloze mentis 

Cogitatiofola/ad aerum criminis moz vide totum, fo.vj.pa.f. 

talis/cu oeliberatioe rdnis: eft petm Coz ante peccatrici no poteft curari nili 
mozrale. fo.tjttj.pa.f. cererafcdterif autpcmrendorconftV/ 

Cogitatio eft pzincipiu ornis peti/quia tedozz pumcdorvft fotu, fo.jtvtj p.tj 

oisactiomalaejtipfacogirarionepzo C oz peccatozis coburi oebet ignecba* 
ceditmora t0tum.3bidem.pa. j.er.tj ritatis: et ad oeug dilectione couerti 

Cogitatioes male m cozde nutrite cru'/ fi faluari optat, ftora Oiligeter totu, 

deli vulnere aiamperimut in amifiio fb.jcvitj.pa.tj. 
ne gre oei: vide totu. fo.jtjttj.pa.tj. Cozdis buani nobilitas multi rombuS 
Cogitatio finis anie/t oiuinozz bono?- copzobaf tam ejt fcprura facra cp au* 

inducit nos ab bene operandum, fo.- ctonratepbop, fo.jtijt pa.f. 

jtctj, pagella, tj. Co:detotocduertiadonmt>ecctili*imu 

Concubitus illicit 9 fub pena peri moz// z iuftiftimu eft rone pzimogenirure: 

talis femg eftpbibit 9 z intelligif fub lege totu.qz pulcriieft. 3bidem 

noiemecbie. fo.lv.pa.f, Coz bumanu inter emes alias gtescot 

Coeuntes mulf u fepe amittut fang ni'i pozi £mo copaginaf : ac in vrero ma* 

nem loco fpermatis: vide torum, fo. rns pzimo generaf. 3bidcm 

Ivi 'pagella.f. Coz pzimo z ante omta oebef oeo qua 

Coeuntes mulf 115 c]t ipfa libidine.actu fi pmogenitu:qz oia pmogenita oe iir 
mozrui funt vt ptj g etcmplu in cbzo re oei funr z oeo oebenf . 3b lc km. 
nica mamniana. _ 3 bi 6 Coz folu a nobis oe 9 petit ad inftar cu* 

Coitus coiugalis nucp pot fieri fine ali iufda anis que folii coz pzede comedit 
qua labe peti: fed vide alia opinione5 3bidem. 

tutiozem. fo.lvj «pa.tj. Coz noftrri no oebet inclinari nifi ad Ot'// 

Cofitcmur peta noftra vt erubefeentia^ lectione folius oei tnjtra illud:oiliges 

patiamurppena. fo.cvf.paij onm ejt roto cozde tuo, 3Wdem‘ 

Confeffio vera g figna humilitatis co// Coz nrm fi fuerit p aliqua gte in amo// 
gnofeitur inflatione peccatozum.fo. re alicui 9 rei/p ipa gre e min 9 ad oeu 

cvq.pageUa. j. 3° eje toto cozde no oiligif. 3bide 

Cofeftio pater eius virtute puritati ba// Coz eft pzimii pzmapiu onmiu mcbzo/; 

ptifmans equtparaf. fo.cvij.pa. j. ru et vtriu vitalium ideo rone pzinci// 
Cofeflionis pu Icra oiffinitio fm aug u// ptj oeo oebetur. fo.rijt.pa.tj 

ftinum. Jbidem Coz eft pzimu pzincipiii in amali/omia 

Cofeftio z fatiffactio femg funt anncjta mebza moues/ficut voluntas monet 

contritioni. 3bidem omes porctfas anime. 3Jbide. 

Confitendi paofiru. babet annejtu effeO Cozde ad oeu coue rti/eft ejt toto motu 
ctii ofefiioms/in cafu neceflitat J ou// volutatis couerti/d mot 9 noie cozdis 

modo aflit cotritio. fo. vq.pa.f z voluntatis nominaf z inteUigitur, 
Confeflio reddat qb peccatu otftrajtit: • 

confiteri liceat cui peccare non licuit. Coz bumami lituatuj eft in medio coz4 
fo.3cvt7.pa.ti . poz^ideo rone fitus oeu ejt toro cozde 

Coz vt vere fit cotrftumt humiliatum oiligere oebemus. fo.;:if.pa.tj 
plura requtrunf/eje quito vera contra Coz elegit oc 9 ad babitandit ranc^ me// 
tio/z fui cognitio/funt partes pzinci/ diu:qz femg in medio babitautt oe 9 : 
pales. fo.ittj.pa.g. vt patet ibidem g pulcras rationes z 


t>cduct(cne 0 . 3btdem alicui obediens : ita amo: noftcr liber 

JCo: finiam cft in medio co:pis vt con// z rectu* in Deo elfe Debet. Ifbidcm 

feruet illud et vita influat in o ce par// C o: bumanu fernp mouef : z ideo rone 
res eius. fo.jtjt.pa.j, morus/iprum Deu ejt roto co:dc ©tli// 

Co:de lefo anial mo:if; ideo rone ofer// gere Debemus. fo.jtjtj .pa.f. 

nationis vite Deus coferuato: Dilige// Co: bumanu ftc fc babet ad totu co:p 9 : 
dus cft. vide torum. 3bidem ficutcelufebabetadvmuerfuotbem: 

Co: cft caufa oparionis vitet ab ipo in vide bene. 3 b idem 

altjs partito co:pis ipfa opatio Dcfcen Co:dis celfante motu vita antalts Defi// 
dit. vide totum. 3bidem cinficut fi celi motus cclfaret oia pa 0 

Cozdis bumani virtus z tota efficacia rif ceffaretab oparionito fuis. 3bi$ 

Dilectionis in dcu tendere Debet tacg /Co: babet etficacia^turis:acuitare 5 in 
in pnncipiu btitudinis. 3bidc. fine: rubedine circuquac#/ejc quibus 
Commotum cuftodia ferua: pulcra eje innuif qpDeii Diligere Debemus ejtto// 

planatio/Cb:vfoftomi:legetotu 5 :q: toco:de. 3bidem.p a.tj. 

pulcraeft. fo.jtjt.pa.ij. Co:disbumanitantaeftetficaciatvir 

l£o: Dicif quafi cuftodia oim reru vl qfi tus vt vno tpis puncto:totum celum 

cuftodirurq: natura pofuirplures cu// aftra mundi! colluftret. fo.jtjtj.pa.tj. 
ftodias p:o conferuatione eius, folio Co: paruit cft z ihagna cupit et rata eft 
jtjt.pagella.tj. cius poreftas cclum z mund 9 ei no 

Co: in bomie eft ficut caftru obfefiuj a fufficiunt. fo.jtjtj.pa.tj, 

multis inimicis cui multi aditus ad Co: vno momtto tata maebinaf <# oes 
intrandu funt pofiti, 3Md em bomines mundi vno anno no poficc 
Co:dis po:te :fuf quine# fenfus ejttcrio// illa pficere. 3 bidem 

res :z potentia irafctbilis z cScupifci// Co:dis virtus Ducit nos in cognitione 
bilis p qs poztas vicia velut boftes iO ©iuina que vbic# Diffufa eft p effentia 
grediuntur. 'Sbi&em ? potentiam. jpbidem.' 

Cozfi non fueritrectucu Deo/cito labiv Co: humanum eft acutum in fine:per 
tur ad varia z Diuerfa vicia.*ftota b e// quod Datur intelltgi ep bomo Deber fc 
netorum. fo.jtjt.pa.j. ipfum acuere per eleuartonem men// 

Co: no[curansDegaudiopfecro: nec Di tis in amote Det qui finis eftomniu. 
uinu qres aujtiliu a celcfti amote elo// 3^*™ 
gaf :z terrenis occupaf . ^bidej C© i bumanu cft fotu* rubicundum per 

Co: bj liberu Dnium in toto cozpe fup quod Denotatur ardo: cbarirat^ quo 
alia mcbza. Jo rone ©nij z libertatis oeus a nobis Diligi ac venerari Debet 

totu Deo Debef. fo .jtjc .pa.tj . Sbidem 

Co: renes z lingua Difficillime rogi pnt Co: meu inflamatum eft: fcjper ardo) 
tn co:po:e bumano. vide pulcras ra // rem vere cbaritatis: pulcra z notabt// 
tiones ibi notatas. fo.jtjr.pag.tj lis cjcplanatio: lege totum, quia pul) 
Co: bumanu in oeftderio felicitati eter erum eft. 3bidem 

ne no fijtum inftabile z volubile fem // Cozdts bumani amphrudo tata eft vt 
per eft. fo.jtjr.pagella.tj ©eum fufeipiat qui celum rrerrdim// 

Co: vanu inftabile z vagu oicif/Duftio plet. fo.jtjtj.pa.tj. 

dii cif a rbitrio/t Diurno caret cofilio: Co:dis bumani tantaeftvirtus pote) 
lege toni :q: pulcru eft. 3b Ic i cm » ftas ac infatiabiliras vt nulla recrea// 

Co: fitnati! eft tn ftmftra parte: eo qp af// tapoflir repleri, 3bidem 

fectio ei 9 p:o na fem p (itzpcliitis ad Co:ergo noftrum tanttSDignitatibus 
terrena que p fimftra partem fignifi// ©eco:atum p:o habitaculo folius Dei 

cantur. 3^*5 conferuare Debemus. 3b*d c 5 

Co:dis noftri motus ficutliber cft nec Co: noftrii eft principium peccati quia 

p V 4*' 


Sabula 

e!s cogitatio mala 6 ope illicito i coz// quis paratus eft contra mandata bef 
de pus fundaf$9ide toru.3bi6. facereiancp amittere bona tempozalia 

Cozdi nro magna cuftodia adbibeda e: Sbidem. 
qz bona z mala ougine fua a cozdeira /Concuptfcetia effrenis 6: fejrru vuln 9 ? 
bunr.3bi6 q6 ordinatu e ipm mrimomu/ lege to4 

Co: c fundametu oim peto# z malaru ge totu jccirj. pa.i 

cogitationu.3bi6 . /Comemozatto bnficio# oei/mfru valet 

l£o:de toto puertimur ad Deu: fi certffli ad inducendu petozesvt ipm Diligant 
mu ammu habeamus in veritate : fixh et toto cozde jtjt. pagel.j, 

mijfimumfide:purifli'mnm oilccrio// /Conrumeliaeftquando ejtpzimirurin// 
tte.^ide totum: qz pulc# e z notandu iuriofe culpa alicuius ad Deboneftadu 
3bidem eu jtlj. pa.tj 

Cozde roto puertimur/ fi cogitationes /Contentio eft impugnatio veritatis eje 
©es in Deu Dirigimus / fi affectiones re confidentia clamozis contra pzonmu 
tozquemus/fi omnes opationes^ter falfum Dicens/nota pulcre, ^bidc.pa^ 
cum faciam 9 . 3bib gella.j. 

Cozde toro puerri ad Deu ceje toto mo// /Coznu pulcra ejrplanatio fmQnc&xpi 
tu volunrar£ ipmamare jtijc.pa .tj poncte ill6 Dauid .'Bolire ejtaltare coz# 
iCozDjpusptericpbumiliari.fo.cj.pa nu jcvj.pagella.ij. 

gella.f. /£o:nua peccatozum Dignitates funt fu 

Concupifcentia eft Duplejt. ®na e act 9 perbo# .cornua iufti funr munera ebri: 
volutat^. Blia e act 9 fenfualirat J/ lege t6o ejcaltabuntur iufti* ‘©ide rotu.fo* 
totii jclitj.pagel.j. jevij.pa.) 

Concupifcentia carnis/nullus bominu /Coznu cerui combuftum ejtpellit ferpe 
euadere poteft^pprer peccatum prnozti tes eje odoze z fedat Dolozem Dentium 
parentum :ejt quibus natura cozrupta cum aceto Decoctum fc6m aibertum. 
eft. 3 bt 6 .pag.tj 3bi6. 

ConcupifcentiafenfualitatJ Dicitur re// /Cbzvfoftomus pulercboztatur peccato 
pugnanttarationis per inclinatione* rem ad fontem aqueviue in e/rplanari 
ad malum/ vel per Difficultate ad bov oneilli 9 pfal,/Confiteim Diio qm bon 9 
nu.3bi6. 3bi6. pa.tj 

jConcupifcentiafenfibiftbabitualisDif /£ircufpectus t^puidus 6zin omnibus 
ferut :q: babituaf eft actuaf motus 4 e operibus fuis qui Deum pze oculis ba 4 
petrn. 3bt6 bet tancpvidentem omnes act 9 ei 9 .fo. 

Concupifceria cft auriga malicie : (edi'/ jrje.pa.) 

ditionis o:igo:fouea fcandalozum/ le* Coluber ficut inficit bominem: quo ad 
ge totum : quia pulcrum eft. fof^liitj. co:p 9 :ita peccatu inficit anima/iujtra 
pagella.f illud Ciuafi a facie colubzi fuge periti* 

Concupifcentia poteft effc peccatu moz fo.jtvf .pa.tj . 
tale triplici modo fm Doctozes : pzout /Confuans aliena vita/me efvt etia.pfl 
ibidem pulcre Declararur.fot'. jdv. pa'/ pztavita eide f uef jtjtji:|.pagel.q 
gella.tj /Confenfus a Diio pdcnafzqz voliiras di 

Concupifcentia pzimo modo eft peccat impedita fm 3^icro. .jtjttj pa ,tj 

tum mozrale quado concupifcitur res /Coueriio ad comurabile bonu/fe babet 
tpafzvt babeaf quocucp illiate # 3bi6. in peto quafi materia : auerfio aure* a 
pagella.) bono mcomurabili eft fozmaf ro peti, 

Co.ncupitcentia epeccatum quando ad fo.jtlv j .pa. tj 
malum finem ordinatur z fg mozrale c /Conuicium eft qmodolibet^bis^imu 
3bi^. _ Deboneftare/fiueculpa/fiuepenacjtpzi 

Concupifcentia 6; ce petm mottale qn maf jdj .pagcl, j 


alpbabctica 


CoicatiiS in cena Domini /vel in fabbo tum. 3bib 
fancto vtmm fatilfaciat ecclcfic.^Jidc Cupiditas afiimilaf igni : z b: ,pfund0 
puIcrS qftionc Ijtjcjevitj. pagcl.tj tasvcl ab^fiiis ab^Anti} fauocasrid eft 
iCoicarcqnbomoDebcarp fanffactic/y confufione. 3 bib. 
ne pccpri ecctYe/lege pu Ieras opimoes jCupidirae implicat animam feculari> 
fo.ljcjcjtijr.pa.f bus cime :z lic a fpiritualibus retrahit 

Comumo ftdclmtriplcjc eft£rima cor* 3 ^» 

poraf.Scba mijtta.3£ertia pure fpuaf Cupiditas agit ? Deum z pppimu mM 
a jtcj.pa.tj npUcil?:vtpulcret>eclarafibidem.fol** 


7iegetctu 
Cbfuerudo peccadi e<Jd bombilet vato 
depiculofu jtcvitj.pa. tj. 

Cofuetuclo eccfte marima auctare ba// 
betpl 9 qj Doctores bnt, Ijtjrjtvti. paget. | 
Confuetudo auget peccatum aprer ba$ 
btcum d eft qliras oe t>ifFicilt mobilis. 

J bib. 

jfuetudme maleviuedi/oiflTicilc e vin 
cere jtcvitj.pag.tj. 

Creatio tmldi/z q> oe 9 boiem fecerit eje 
limo rerre/inducir nos ad rcferendttfn 
eide gras jtctj.pa.f 

Creature fenfibiles oeteftanf acidia: \t 
funt apes/formice/t fiTia.fo.ljtnp.pa.j 


jtlv.pa.f. 

Cupiditas eft radijt omnium /malozuj 
z principium omnis peccati ad appe 
tendu ifta corrnptibilia/lege to.folM. 
pa.j 

Cupiditas trfpfr Difttnguitur .Ibrtmo 
,pur eft Inordinatus afpetitus.Sccun 
doput eft genus peccari.Certio ,put e 
qdam inclinatio nature corrupte, fofc 
jdv. pa.f. 

Cuftodia Dciad hominem eft vigilatio 
parata et continua Dummodo velim 9 
eum ejeroto corde Diligere. fof. jqr. pa$ 


. gella-i. 

Creature habentes animam vegetabis Cuftodia magna adbibeda e cordi nro: 


lem ibam acidiam Dereftanf/lege toru 
3bidem 

Creature inanfmate vt fol/ lunat aftra 
ipm vicium acidie vituperantor pat 3 
in eo? oifcurfu. 5 btb 

Creature Dilig endeCut propter Deum: 
quiaipis non fruimur/fed folo Deo. 
fo.jt,t.pa.tj 

Culpa peccati mortalis/ fundamentnj 
fumit a corde tacg a pneipio. 'Mi de to. 
TO.pa.j. 

Cupiditas z crudelitas majeima e velle 


qr bona z mala bnt ab eo pncipiufm. 
for. l tjc.pa.].er.tj. 

Sc littera S 
Samnanf multi qui tun* 

mo labtjs Dicunt Silerer e mei.fo.cvjf 
pa.) 

©auid reg<; DeCcptio piulcra/rone pnei/; 
ptj/medtj/t finis. vtj.pagel.f 
fieri Diuite oe pauptate medici. 'Mide feautd reg$ fublimitas z Dignitas qntt 
toru jejcjcvitj.pa.ij petj fuertt:ejt mft^ cauf appet/ lege to/; 

Cupiditas eftinfatiabilisbabet em qn tiuqrpulc? e. 3bib 
dam turpem infinitatem adquireudi. j^auid b: ejcimiusapbeta? ac ftupor in 
fo.jdiiij. pagel.j. bumano genere^p ter gratias infufas. 

Cupiditas e radijc ofm malo? z cimcta 3bi$* 

pera eje eapeedunt/ lege toturq; pulc? jgiauidmtK tynon^mist laudib? p 2 }ic 
eft. 3 bib ro.ejctollif. 3 b 1 b.pa.ii 


Cupiditas ebriftum vendidit/ bomict'// 
dia cpplura perpetrare fecit/ ejeemplu 5 
De ^cbab et 'Babotb.fof.jcliitj. pagety 

la.tf 

Cupiditas br occupatio peffima p acci// 
dens;qr eft homini mortifera/ nota to 


^amd br l^ricusrqr lyra mfta carmina 
coponebatt Decantabat/ nota pulcre 
totii.3bib. 

^auid no cognofcens feipm : nec gram 
Dei ruit in mft£ fcelerib? % peeeatj. 3 M 
dem 


Sabula 


SDauid crcufaturper 3 ofepbum biftofl totu, 3 bi 6 . pa.j 
ricumbebteum/ lege torum :qzpulcru j^auidfagens p enite ntia,p fui' farfffacrf 
eft fo.vtj.pagel.tj onccdpofuitillupfal.^iferemeioe* 

i^autd peccauit p iniufticia magna :,pfe 5 bi 6 .pa. tj 
rendo fnia* iniufte p miphiboferb : no jg>amd fic fine ejcemplar peccadi : ita et 
audita pte.^jbide pemtedi:vt 23iero.7i£bzvf.pulcre oe$ 

j^autdpeccauitperfupbtam/auaricia/ clarat fo.jtpagel.j., 

z manem gftam /Dinumerando popud j^auid ruit in lujturiamra lururia i bo$ 
lumcotra voluntatem Dei/nota Dilige micidium: ejt homicidio ad alia peta/ 
ter fo.vitj.pagel.f pulqrejtemplu Ivtj.pa.f 

®auid peccauit padulteriu 5 accipient ^auidprideransbnficiaa^ofibi colla 
do betbfabee vjtorc vne> 3 bi 6 * ta p bozas fingfas gras agebat.fo.jtjcj. 

j£>auid I 5 effet iuftus :attamenvlrra nar pageLj . 

rata/multa alia peccata comifit. 3 W'/ i^autd meruit venia :qr recto corde di> 
dem* jtitipeccam.^ide pulcra.jtcvtj.pag.tj, 

2 ?>auid peccauit p fimforionet bypocri'// j^cus folus petou' eje fua liberali gravet 
fim/ voles perm fuu occultare eje Dormi ramptritione z aiefalutem pcedit.fo* 

tioevrieciivjtoze. 3 bi 6 _ vtj.pag . ) 

jgiauid peccauit vicio DuplicitatJ/cjD c jg^eusfol 9 Delet imqtares petoris: 160 
magnu penn z ejeofum Deo z bominito merito gftftcandus z bonozandus eft* 
3biD.pa.tj / 3 bl dem. 

gteuid peccauit turpiflime in occultati j^e 9 no rm qntitarc peti refpicit/fedetia 
one fui per i. 3 bi 6 . premptu peto^/vt pulcre ibide notaf. 

^auid peccauit inebriando vzia vi> iu Fo.pitj. pa.tj 
ftu z timente Deu.^bide, j^e 9 pctit a nob folumo coi/ iujeta illud: 

i^auid fuit bomictda no eje impetu ire/ ^ili pbe mibi cor tniit falt^eris^ide 
J ~3 eje loga Difctiffioe animi. 3bi6 totu jtijt.pagel.f. 

jg)auid peccauit mftiptV peto bomicidtj g>e 9 6 z 5 clotVp c, fpualV aie ronaf: vt mu l 
ci ml'ri alrj occifi funt:vt vrias occide* tis ronito coprobaf/ nota pulcre totu. 
ref.^bide. 3 bi 6 

i^auid peccauit infamadovziaviriyp4 j^euinuemrenopoflumus nifiertofo 
bum apudSoab principem militie.fo. corde ili it qram 9 :td c e^priavolurate. 
ije.pag,j, 3bu5. 

jg>auid peccauit p ncghgcntiam* con// j^cus elegit fempmediu ad babiradu/ 
temptit:qr Diu pftitit in peccatis conv/ vt pulcris oeducrionib) z ronib? copro 
miffis. 3 bi 6 baf/nota pulcre totum. 3 bidcm.pa* 

ig^amd mftas Deformitates in peccado gclla.ij . 
pafius qptr ingtitudine erga dcu/ lege g>eus vult babttare in corde bois: gz 
totu. 3 bi 6 ruatu e in medio corpis z mediu c bat 

panici guiffime peccauit:q:violauif iu bitatio Dei. 3bi6 
fticia qua ipe f uaret alios fuari facere ^eus immenfus eft: ideo a nobis fine 
tenebaf. 3 ^$ menfura vult amari fm&uguftmum 

j^auid no m rei liges pabolam .ppbe^p// fo.jcp.pa.f 
tulit fniam p feipm.^ide totum. 3 bi ^eus quia eft melior cunctis rebus: io 
dem fuper omnia tota mente Diligendus c. 

i^auid peccata aggrauantur p feptem fof.jcjrj .pag.tj 
circiiftantias/lege totu.qr pulcrum eft ^eu vel fetos turpib? fibie immifeere ft 
3 bi 6 .pa.tj prempt 9 fueritvelfcadaluaudicrtb?:c 

j^auid meref venia a Deo: qr vera babu mortale petrn jtjciij . pag.i 

it ptritionc': ingemuit/ nota Diligenf ^eus folus adorandus eft adoratione 


Slpbaberica 

latiie: q: eft Diis vniuerfop/lcge corii. i^ecimas fo luere tenenf boies tabe iu| 
■To.jtvf. pa.f re naturali q^Diuino et cjt madaro edi 

|£>eus nobis multis nominibus innote clefte.Jbidem 
fcit ram bcbzaice cp grece z latinent 4 pectine qdam funt gfonales : qdam ptf 
de torti fo.jtjtit. pa.f diales.qdam mijttenota pulcram di 

i^eus eft pater fuper omnes patresfcui fttncrtonc.^bid. pa.tj 
plen illime ratio pat ernitatis cduenir. j&eci ma£ optones mfte-z varie a Docto 
fo.jtjtjcij. pagel.t^ rifoalTignanf.Sbid 

g)eus inferutr cupiditatem in anima ra j^ecimap pulcra refolutto fm b. 3£bo4 
tionali :vt ejt boc cognofceret Dignira// mam.^ota Diligenter : quia vtile eft 

tem fua/lege rotu:q; pulc?, e.fo.jtltitj. 3bid 

pagella .f. j^eama?, obligatio no folu fundaf fugi 

jbie 9 qrtt Ubtate/no ncitatcicbaritarem ius pofiriumfed fug ius Diuinumt na 

notimote fo.cvij.pa.tj. turale. 3 b 1 d.paq 

]&eu amare fug oia <Jd fit/ lege totu : q: jg)ecime no funt ejtigcde: vbt cofucrudo 
pulcruc. 3 bid. pagel. f _ noeftvelfcandaluouripdr.^ideDt 

2 |>e 9 gmittit alique ruere in petm lujru// ligent t 0 ru. 3 bid.pag.tj. 

rie: vt enitet victu fugbie jtlvf.pag.f. g)efo:mitas actusjeducenda eft ad r oit 
ig)e 9 angdTugbienrib:> non pegeit qnto nem/vbt fpes z guttas peti pfideraf. 

magj pcfoziba ingrati q funt terra* ctV/ fo.jtxup.pa.f 

nis . jclvitj .pagel.tj ^electario ajplicat intentione ad ea in 

j^e 9 o:dinauit vnfcufcp rei actoes fuas qb> aliqs Deleccaf/lege totum. fo.lvf. 

fm.ppcratcnaturefue fo.lf.paf pagella.tj. 

i^eus eft vbiq> g elfcnr iam/prentiatn/t ^elicto^ genera mfta fiir:t illa fur peri 
potentiam/ lege totum; q: pulcrum eft culofioza q no ejetimanf. fo.vf.pa.f 
fo.lvitj. pa. tj Remones liuoze pculTt Defideriu bo;tn 

j^eus in nulla creatura quiefeere voM mouet ad lujturta g fenfus cotgis nri. 

it/nifiin folo bomine; vn no amplius fof.lviij, pag.tj 
ogat 9 ^ tn crearde.-lj qeutt in eo. fof.ltj, j^emoftbcnes fugiebatvinu quafivene 
pa. ij nu.ideo fuit eloquens * ingenio acu 

^ 9 pcro:ifgfepntcejtbibct/fcgafuoly/ tifltm 9 fo.l^ttj pagel.tj* 

fert:Dumo ipe peto: fit Difpofit 9 z gat 9 jgemoftbenes plus olei in ftudedo qjvi 
fo.jtctj. pagel .f. num in bibedo pfumpfit; vt incjrlbie 

j&ei nomen allumcdti e ad magnifican ronvm 9 3 bid. 
du multtpfr z lauclandu 5 / lege toru:q: ©emoftbenes ad ftudiu Ira# nocte fur$ 
pulcp e. jtjtijc. pa. j gens/oes artifices z opifices p ueniefl 

j&e o foli Duplejt bono: Debef ;refpectu ft bar.3bid 

nis z refpectu fiducie/ nota Diligenter j&:rtfo:es mfri fcioli regiunf q inflama 
toru.fo. lf.pa.tj. tt jclo inutdiefcmg bonis ogib? oerra 

i^eo cuncta futsinfttturtsDefuiunt:* but. fo.iitj.pa.f. 

folus ingratus bo rebellis eft z inobe4 ©erifio eft Deboneftatio alicuius caufa 
diens jtcij. pagel. f. ludi inducens erubefccntiam ^jtimo. 

Rebitit recociliationis Duplejt eft:pmu fo.jtlf. pagel.tj 

eft natatis :fcdm gfectipis/ lege toruj ^efiderabilia quincp ptomittuntur bo 
fof. Ijc^vtj . pag.f notantibus parcnttbus.Hota pulcra 

i^ecima gs oim Fructuum <5 recolligun fo . jtjtjtv. page, 

rur in pdtjs: nomine Decime inrelligaf Retractio eft aliene fame per verba oa t 
fo.l^di:.pa.f culta Denigratio '©idealias DcfcfirP/ 

2)ecimeDabanf in veteri lege ad fuften ones fo.jtlf. pa.i 

tatiouem mtntftrof Dei. Jb id ©etractojes tenenf ad reftitutionc fa^ 


Sabula 

me :fifr z audientes :alif faluari n piu tu .^Ibib. 

*$bii> diabo li adozatio f m aliquos femp cfl 

detracto: es /peiozes funt larronitorq: pcrm $pf tres rones ibide aifignaras 

ifti bona tpalia; oetractozee #0 bona 3 bi 6 

fpualia auferut. gbib. i gtfes/d oicim^egyptiaci fi obfuanf eft: 

defractozes z bilingues funt ca mft©£ majeimu pcrm fm Sug. jcjcviij .pa. j 
malo^fodiainiufta/qfequuf oblo diesomcavelfefttuns/rabbmoici pt: 
cutiomtoeop.Jbib q: fabbm rcqes bz jcjtjt. pagella, tj 

detractozes fg fut odibiles :z mfrj ma$ diei ornee laudes^pf refurrectione 3 je 
ledictionib) eos repler/lege torumrqz fu ebri ejcplicanf g Tyiero.z alios 00 b 

pulc^e.^bib ctozes jtrrj.pa.j. 

derractozis pzopzium eft bonam fama dies pcedctes feftu reftirrectois tf ma-> 
et nomen auferre bonuabfentis.^bi gis inducriuf ad oeuotionqgtf olficia 

dem omina Ijtjtjtijt.pag.f 

derractio tribus modis fieri poteft q diesfeprebebdomade oefignatrorum 
ad bonum p:ojeimi:vic 5 negando/ta4 tps q vira nra incepit:mediaf*r finiet 

cendo/peruerrendo. *^ide torum fo. fo.jtcitj.pagel.j 

jcjntj.pa.tj. differentia magna c inf Iras Otutnast 

detractozes rabidos ^ieronym 9 pul 4 buanas^pf lenociniil z ornatu tf?bo£ 

o e g multas auctozirates repbendir. fof.iitj.pagel, j. 

fo.ljcrf.pagel.f diffinitio pnie pulcreaoocrozibus ca4 

detcftatio Cingulo# peto# mozraliu (q tbolic^oefignaf cv. pa.tj 

Doloz verus bzjreqrifad vera ptririo diffidetia merito# mr eft oiffidetie pze 
nc _ foKitj.pag.tj mio^cjtqozifrrifticia/noraoiligenf 

deteftatio ta b oblirj q> ignozaris moz rotu Irjcviij . pa.) 

ralib?/eft generalis t ncaria penirudo dtfferctia magna eft infvri z fruizquia 
3 bib . vrimur relv crear£ z folo oco fruimur 

dcrcftario genera? petomm moztaliu e f m 3 ug. lege totii.q: pulcrumc.fot'. 

nccelfaria.p coplemenro ptritiois. fo. jtjt)',pagel. j 

cvtj.pa. tj dilectio oci fug oia eft necefiaria ad re'/ 

deteftatio ppetua pctbzu c onplejt fm tmftione peti cvtj.pa.tj 

oo tozes cv.pa . | dilectionis feruo: bj piuctu 0 diu Ini ?// 

defpacio bz cjt oe z fpero . vn oefgare eft rtj evitj . pagel. j 

a spe cdfare It^vitj . pa. j . dilectio nf a ad oeu eft toro cozde cnfto 

diabolus in celo peccauitp fugbta : fic dicda. Jbib 
pmus bo in paradifo terreftri.fo.jelvj dilectio nfa no 05 ec ociofa fj pfeneras 
pagel.) z iptinuo motu ad oeiiq tot bona no 

diaboli adozatio qn no folu c ejtcufabif bis oedit jcjcj- . pa. j. 

Tj meritozia ^Iidc pu Ieras rones fm diligens ocii e in omnib? circufpect 9 qv 
TKobril bolKoc jejev?. pa.tj fi illii ?tinue videsivt bt .Sugiiftin*', 

diabolu traffiguratu in effigie cbu/ an fo.itjc.pa.f 

adozasp illmionc peccet/ pulcra que diligend^eft oe 9 ron c pneiptj voluta rtj 
ftiot