SoAtiw* tHuAldt
FROM THE LIBRARY
OF WILLIAM MORRIS
KELMSCOTT HOUSE
HAMMERSMITH
1093 Vivaldus de Monte Kegali (Jo. L.) De Contritione Veritate Aureum
Opus, Iit. goti). oaken boards , stamped ornamenta l leather
HagenaUy Jo. Rynman de Oringau , 1513
(X
LIBRARY
Brigham Young University
RARE BOOK COLLECTION
Vault
282.01
Vi83d
1513
i;
*
* -v '*"* H
©e Contritionis seritate ait
reum opus
fratris jfoamrfe v tmldi oc B&onte regalu oid&
nia fratrij picdtcato? facrc paguie^feflb;te
Xf\
I
*
C9d flluftriflTmS ac optimfi p:mc(pc t> ffmiMm ludotm
cufalucia^marcbioiicacneapoUfanuvicercsc^fuucpetu
um &aiUwus>£>*
Plato philofophogz princeps drjs gras agere folebat q? tpibus Socratis
nat 9 eet/nec me hercle mieritohllo em pceprore ea ad faple ftudiu fundae
menta iecerat: vt olm poftea cofenfu philofopho^z de 9 appellat 9 fuerit*
Q^obrem cu mFta fint optatiflime princeps gb 9 deo optimo maximo
grae a me qq? agende fint hoc potiflimu e:q? mihi cofuetudine tuavti/ac
apud te honorifice ee.Votigerit. Inf caetera qb 9 huc me cotulilfe idiesgaii
dearillud maxime mihi exoptatu fuit:q^ Io. Ludouicu viualdu de mote
regali diui Dnici facris iniriatu.'philofophice ac theologiae ftudrjs excelle
ce.hicinuenerim: vt em e natura faciF 8C huan 9 : vtor plepe hois cofuetu/
dineJetfi fieri poflet nuq; ab eo difcedere velle. Habet em femp aligd no'
ui qcFanimu oble<ter:qcFad dei cognitione allidatJqcPfacraB^ ac obfcu/
ra$z lrai^ myfteria apiat.Etqm fe ia mihi totu apuit qdam luculetiflima
ingenfj fui monumera nup mihi legeda tradiditfvbi dc ^itatis cotritioe/
de ele<fto $2 a reprobis cognitioe/de myfterioi^ falurationis angelicae ex'
planatioe/de fapiae adqfirioe SC grauiuime 8C difertilfime dilputat: 5C eo
vrit rpameto: vt brcuif lucide dC diftincteola coprehedat.Rogaui hoiem
Vt libru huc bone frugis plcnu.*oib 9 chri militia fideFr,pfitetib 9 neceflati
um publice legedu emitteretiRndit noi tuo iampride dedicatu/q? vn 9 fu
pra oes principes ees g facris Iris oblectareris/# q? oe tps/ pter illud qcFi
ea facultate impenderet/q dei optimi cultu doceret/amiffu putares. Qp
4obrc tua erit clariffime princeps:ne tari viri doctrina fepulta maneat/da
re opera: vt liber hic tuis aufpicrjs in mille traffudat exeplaria.Reliquue:
vt lfas ac ftudia ipa/gb 9 potes bnficrjs amplectaris. Habes tu gdecorpis
cuftodes 8C ftrenuos milites/gb 9 bel!o fi op 9 c vtarisic^ opa impiu rue'
aris: 5: g ex picuF eripe te/ ac p aliqcP tps vita tibi^pduccre poflint. Vci^
cnimuero g te a rei^ obhuioe adimortalc gFiam vedicare poflint/ pter
<os g difciplis fefe excoluerut/Tuenies nemine. Hos igit clariflimoi^ viro
ru exeplo officrjs tibi deuincias. African 9 ille fupior/Q.Ennm tatope ad/
amauitvt ei 9 ftatua fdpionu in monumero codi voluerit.Sed gd excplis
tconere/g no dicadie/fcd nec horam gdeptermitris/in q doctoi^ hoim
difputationib 9 no interfis/in gbus gde ita excelF/vt dubiu fit.melior ne
rei bellice dux an philofophus habearis.Q* fi fub aufpidjs tuis diuti 9 mi
hi ee congerit/ inf poftremas forraflis laudes tuas olim no eneruabit/te
Dardanu gFix tuae ftudiofiflirnu bnficrjs^pfecutu fuifl>:qnqde ea e inge/
nio^ natura/ vt nifi principu pfidio fufterat corruat nccelfe fit. Vale ot/
namentu ac mufa^z meaijz pfiaium*
CTRcuct-edoacmagmTico cocilioilltillnirii
mt et epcclfi pnnctpis otu- oiii iudouict mart
cbionts falutiarum atc$ viceregte neapo lim
m:f rancifcus catiacia mris vtriufq; ooctoj p'/
fati paincipis confilianus: aflcntocp vicari 9
generalis-S*^*^-
f-
Cum plura laudabilia opera reuerendi/magnificicf patres: per venera
dum patrem optimu facrae theologie d odo rem eximiu m m agiftru m
Io.Ludouicum viualdum ordinisPredicatoi^edita/nouiterforent im^
primenda:confuluiatq?laudauihunc tradarum de veritate contritio'
nis a reuerentia fua compilatum/arti imprimentium ante omnia ee tr i/
buendum.Hic enim tradatus eft totus aureus mira deuotionc relucens*
Exceditq? proculdubio eundas phyficas difciplinasrvtpote prima fum/
maq; philofophia continens:quae iola animas fidentes ad fontem per/
ennnis vitae dirigit.Pbyficae quidem dilciplinae in cenofis riuulis bibere
dicuntur/quia naturalia tantummodo fpeculantur vtfunt cognofcibi'
lia lumine naturalis rationis.Ideo fi aliquas veritates docct/hoc fit p Ion
ga tempora/& cum multorum errorum admixtione.Sed haecnoftra
philofophia fitibundas animas fic recreat/fic reficit/fic cofolaturivt bre/
ui tempore nudam veritatem/quaechriftuseft/fineerroris nebula pof^
fitoftendere.Etcum opus iftud adeo elimatum/adeo ingenue 3C accura
te caftigatum fitJvt nihil addi vel detrahi poffit/ad ipfum capefcendum
atep perlegendum magnificentias veftras hortor* Quas in domino bc/
ne valere opto*
ad contritionem iFo.v»
§p»Cracrarus $ ditare contririonis:in quo mu Ira aurea notabilia continenf/
valete neceflaria anime fitienti/ac Deum Dcfideranri.Sd illuftriflimu ac clemens
rifiimu pncipem onm.onm Uudouicummarcbionc falutia#/g frem3Jo,2{.udo/y
iiicu viualdum De monre rcgali/ozdmis fbzedicatc^/facre tbeologie^pfefiozem,
jncipit.plogua
13oma fundamentuj totius
m jKperfecriome nortreTLudouicepncepsilluftriilimeac clemenrifiime
^£^^eftcozdiscontririo/q^zie(vtreftanf DoctozescarbolicQeianua falu
tis :eoq> iit nobilioz/ ac porioz pe facrameraf pme:fine q nltt boim pot ectfal 9 :tc'j
fte/Cbz?f.idcircovt Dignitasvza ad plenariam indulgentia lubiLei aptiue ac coi
rectius feipam Difponere valeat/eriamvt vze bumaniflime petitioni farilfacerc:
Defcpfi fub bzeuib? quot* quanra reqrunf adveram prririonem/q ad celeftes rbe
Tauros indulgentia# pfequendosmeceflario pfufponif :imo line ipa factum e ni
btl.1Tave#vtfarear:/Cozdiafptrirto eft medicina illa celeft£ efficacilfima/qfola Contritoia
felleos bumozes a ftomaebo languent;, anime facit euomere:* eft lauacru fua // etfiect 9 ,
uiflimu q nra# medicus anima# mozbidas egrirudines bumani cozdis falubzif
curat. 3pa §5 1 : candoz eterne tucj q renebzas culpa# bozribiles vno fcmel imfl
petu fugare rutficit:bab3emptritio infinitam ^tutem ejccbaritare qinfozmatur
/£t io Doloz prririonis qntucunq^ guus fuerit.Dumodo attingit veram ptrirois
ronemocm culpam Delenrcftebro ^bo.in.iit|.Ub.ren.oift.tvq.vbi qrit ^trum
ptririo gua lulficiat ad Delendum magna pcra.£>ed qn raf ptririobabcaf ab bo -
mine:mozralis pdiriojcire non futf icit/nec intellectue bumanue bipm attinget
re pot/qz folue Deus bfctotcui voluerit reuelarc : vt Dicemus in fequentito fua icircic rzc
fauentegra.l^oc rn fcio qp omnes fiim^pni* inclinati ad Dolozem ptritionis mi ptritionem,
noze Debito q non liberat a gebennaivt inqt ^oan.gerfon cancellariusparific')
fis m compendio tbeologie.^zopfea veraptritio 6zfons aq falutar^ l^mpidiAt
mus:in q carnalium Dcfiderio# rabies ejeringuif q mbil melius/nil prtanti 9 /ml
opabilius/nil Denic^ boi Dignius ee por, 3pfa cjfpe terte /C?pano: omnia ligata
foluit/omnia claufa referat/omnia aduerfa mirigat/omia languida fanat/ omia
pfufa Dilucidat/omnia/racra pfolidar/omnia moztua viuificat.Sfpetenda eft
igif ab omnib) ptritio qfi falubzis anima# medicina:qz maiozi gicu lo veraf ama
cozpus:cui fubito adbibendae curatio :vt ait 7Lacf.~fiam pfolam ptritionetn
anima peccarrijtreconciliaf creatozifuo. /Cum em ons jjefusfit totus clemens
t benignus. eos qs ad fe venire pfpicit repellere minime por; qz qnrum Difplicet
ei impudentiapctozis:rantuplsaceteierubefcentia penirent^^ibicrcdatfideC
anima/t nullatenus oubiret:qm Diis Jelus anime fincnri ac Deum Defideranri
totus letus ac feftinus occurrit celefti rozecircufufus vnguenr£ optimis Delibui
tus:anima recreat fatigataj.efurientem reficit:firienre porat: arida impinguat :
terreno# oblitam futjpius imemozc.^inc «Smb.in lib.6 bono mozris.c.v. ait:
lCognofcam v g qs fructus z cibos epulef Deus qtove Delectef.ig)electaf em ficis
moznficerpctm fuum : oblitcret culpamfuam/fepeltatatc^ abolefaciat iniquita
tes fuas.^t aut omnis laus tanti facramenri pateat euidentf:Dicimus vera con
tritione ee fumma illam ac nobililfimap&iamq pfiftir in cogninonefui:DeqDe//
uotiflim 9 Docto: OBcrn.fup /Canf.fmone,)tjtiCvij.aif : S»cio nemine abfcp fui cog
nitionefaluari :De qua nimi# rnr falut^ bumilitas ozif z rirnoz Dnt: qui z ipefic
{nitium fapie/ita c z falutj.30 Dignum e vt pus cognofcamus inuifibilia anime
©c bis quein illo opere
nrc cg valeam 9 ee idonei adcogfcendu inmTibifia Dei.®' non fuflficim 9 cogfcere
g^fitetvt f> 9 nofipos:,pfecto fupbajmens nra appbendere non poterit ea q funt fup nos.lbze/?
cogicamus cipuu g ac pncipaie fpecfin advtdcdu Deu e anima ronafinuemes feipam. iglua
nofipos cp XptZyug o in li.b anima tnqt:^£>eUo: es fi reipm cogfcas c& fi te neglecto/curf^
Ocii, fyde^/vtres berbap/coplejciones bominu /naturas animaliu/celeftiu oim ac ter
rcftriuoim fciam b:es; i em mfta fciut x feipos nc(dunt.i£u tn fumma pfria
fit cognitio fui.® beu/eunr bolte mirari alta montiu cacumina:tefte2iug.in//
getes 45 (luctus maris :t altiflimos lapfus fluminu/t oceani ambitu/t gyros
fekfffiwlli telinquut feipos/nec miranf iReuera oim cdp Dtfficilhmu e feipm cogfce
rc vraic magn 9 !!^# i^uia mens ipa fat£ acute aliena Delicta pteplans/tardi*
Ssfcer* o: z Cr ^ a co 3 mrion ^ v icio^. 3 de i reo S ug. in li.b ^a x falfa pcni.rcftaf apre
togitere ^ <j C0 gf C y t f^tpos/fic femp peccant/ita femp plo:at/vr tora eo^ vita tetatio vt'0
deaft planctus fup terram. feignabif g elemetia via pneeps nobilifitme fingfa
q fcribim 9 /non folu legere:f 3 mente retinere vt mag£ ac mag£ Deuotio via augea
tur/ac tandem infufio oiuini lumis nobiliflima anima viam illuftrare Dignetur
Si em anima negligam 9 (in(JtiCb:vf.)necco:p 9 faluare potcrim 9 / non tm ania
X> c 02 pe.fi cozp 9 <p anima factu eft. i£tui § qb pmu e negligit : x qb tnferi 9 c e]ttol
lit/vcruc£ cozriipit. &.ui ozdinc ftm/z qb pmu e colit/etiafi negligat qb febj
cft :p pmi falutem/ faluabif x febm.
l[©e bis q in iilo ope tractanda funt/ etia agif b intctione/liue ejccufatione
autous p mo;daces x obloqnres.
'0ia initiu eudf ad tf?tutes/arduum e; iujtta illb :tendit (n ardua (tof.Sd
q vicia #?o fine labo:e Dilabimur/inqt 3fib.3o cogcda e Duriciesvolutatis
ure p animi impiu vt Diligenti 9 pteranf iniqratescozdis nri p vera fui recogniti
nc: ^iuiapfecto gen 9 e moztj /femp in petis viuere.® puerti ad Dfim iefi i cb :i$
(lu felicitas c:£a vita ac certiflima falusrtefte mag 3mo.i£f fic idem ait|in li.b
apologia Dauid.c.ijc.^o ne mut£ aialib? bteriojes ejtiftimadifuntq fein flagittjs
fuis iactant/7 putat ifigne ec £tutj vbi lapfus e crimis.JBd legitime g Difponen
du co: anime peccatricis vt vere fit ptritut builiatu.i.grum bo/ pfa recjrunfivt
feribut Doctotes carbo lici :q in fcpt^ fuis ad erplanandu bac ptrttiois matenam
Cotritio cft vario mqpcedut. Oes tn videnf o:gana fpulfcti:t qfi vno o:e refonat Dicetes co
ianuat fun/y rritionefozcpncipiu ianua aefundamentu efne falutj: 36 fi peccarrijt aia falua//
damentu ef ri cupit itotj realfumpt^ virib conari 03 ad additione tanti tbefauri. iCu pfolaj
ne falutj p trino ne/etiafi oia peta mudi comiTiiTer faluari polfit. ff i£uncr$ g poftpofitis:
Dicim 9 cp ad vera ptritione a q fota boim falus Dependet t^nq? reqrunf : b qb? i b
ope agere intedim 9 .®[ jb:imo em reqrif vna Diliges rccozdatlo fiuc Difcjmio oij
pero?- moztaliu.^e q tria Dubia valde ncaria videbim 9 in 4^ efplanatioepliira
notabilia meozatu Dignap recreatoe languent^ ac fitient J anime apiem 9 .fLSe
endo reqrif verus Doloz fiue Deteftatio fmgfo^ mo:talium:fic vtb qlibjmoztalt
fpearptritio babeaf ,V>ic 45 pfa Documenta b Dolo:e ptritiois Dno adiuuate e^i
pUcabim 9 .fn£*rtto ncaria c vna generaf^^^^^^ ** * «Wir? «
igratC mojtaub?.i6tqd agere Debeat bo in
I clare ondim 9 .JT0uarto ccpedit vt petb: babeatve^^outu Directu ctr
ea fria abftinendi/pfitendf/ ac legitime fatilTacicdi./£t b bis trib? pfa notabilia
rangunf fubb:euib?.t[^uinfo ncarius c mot 9 liberiarbifrt| tendent^ iu &*uin
fup oia fibi Dilectu/in q pfillir pplementii ^e ptritionis.^Bam rafotlccno Dei ut
g oia/fac vilefcere ciicr a bona fallacia pntj vite^pt Deil 3^ec igif funt 4nq? ijq v
nra ad veram ptritioneun qb? pfiftit ^a fapia ac fumma pbia; % parif ois far ae
tractanda funt Fo.rai.
Vita ame ronai S$ tante #tut£ efficacia nemo gpendere pot nifi (Ite <\ toto men 'Rotfc
tis conatu ac beuderio co:dis puerrif ad Drim iefum cbzm 3Dmc ein $pf luminis
claritate § illuflraf/-: luam felicitate agnofeit:? lumen qo ceco co:de no ituebaf
intelligtt.^inc^fib.m.lib.t» fum.bo.c.]tltj.air:'ft6 pt ad ptemplandubeu mens
ee Ubera q oeffdertjs bui 9 mudi z cupiditanb inbiat.necp em alta pfpicere pore//
rit oculus que puluis claudit. fEiCete^ fcio z nullatenus Dubitoibec fepta nr a
patere mozfib pftmoprqzvt aitj^tero.in cpl'a ad pfidium Diacone:0ui feribir/
tnftos alfumit iudices.S? cu nobilifiim 9 ac clemenrifiim 9 dnccpslf cui b op 9 in//
fcribif/velitvt lib:op impfTonb tradafvtpttbpfit^culdubio tot babebit iudi//
ces §t lecrozesi^dcirco vt fecimus eat in publicu DignuDujti obloquentib bui/;
llfrndere: c$c$ Difficile fir:imo impoffibile vtabfcp bominumozfuqs gtranfeat
buius vite curricula:tefle 2}iero.Sunt<jfpe n5nullf <J io fe Doctos oftentare pu
tant fi oim Dicta canino Dente Dilacerant, jbos floccipendim 9 :q: vt inqf 2}ier.
Satjvilium boim e z fuam laudem qrentiu/alios viles facere. iRam q in alteri ~ .
tis vitugarione fe laudari putant vt peimu funt mente bebetes z obrufi/o:e loq// "" S " *
ces: vtpote loqcirarem facundia ejetimantes. ^erbis qdem gflrepunt arcp fuis CUi3no
InflatJ buccj/fumos ac nebulas a»dito:ib fpargut:fed fenfu balbutientes : z qfi _ ,
fnutinibilDicunt.SuntaUj curiolicj reflante ^ftt.qftibet fapientes audire De//
Icctanf/non vt fatatem qrant:fedvt facundia Pmonis eop agnofcant/moze poe 1 ut Fpww
ra? <i mag£ compofirionc £bof qj fniam #irar£ fequ unf ,’Bonnulli fere m eunt , rcs * ^uw.
ctis q pnt reqrere:fug(litiofi funt acfcrupulofi parario:es ad mozdendu q$ ad in',
telligendii/Diferti aduerfus iuflicia/eruditi,p ralfitate/eloqwcs vt impugnet ve
rum/tDemucalummatozesmfti.Defenfo: aut rarus.^tigif cunctis vnica re^
fponfio fufficiatmra intentio e. bumili flilo qfi p ima incedere mo:e Diuinaf feri
prurapvt ad celefliafcanderemcreamur.T^am Diflant valde feculares Ire a DM
uinis.quap fatas nec ornatu lenociniocp ^bom eget:cu lumine fuo clara z illu^
liris appeat.^Tefle % ^ieronv. Aelius efl vera ruflicc.q? falfa oznate Dicere.
23 o:ret em fai fapia fpumeu ifcboa ambitu(aic 3Jfi6.)ac fuco mundiafeloquen//
tie inflatis f monibus poznatumXota qjpc cbrianc religionis oifciplina(inquic
2Leo papa)non inabudantiafan/non in aflutiaoifpurandi/ne<E in a$petitu‘lau
dis z gfie.fcd in vera ac voluntaria humilitare conliflit/quam Dns 3efus abvte
ro ruris vfq> ad fufpliaum^p omni fo:titudine/t elegit z Docuir. 'ftec pfumove
lut nouus ejepofito: aut Docto: flilum Dirigere ad feribendum :q: iamiam in cb:C
lliana religione tot tantacp pcefierunt pclara ingenia:vt nihil Dici aut feribi pofii
fir :quin pus Dictum fitamo rectius ac Ivmpidius.i^t idcirco q tempoub noflrj
ali4d calamo ejccmiere conanf /verius recitato:es Docto:es ejciftimandi funt.
TBam tefte i^gidio rbomano:q alio^ Dicta referunt/potiusDicendi funt recita//
tozes cp Docrozes.S^d ad id tendimus ad id conamur vt De agro tam Dtuinaru
fcpturap c$ fancto^ Docro^ quafi fragrantes rofa^ manipulosp recreatione ra4
ti ^ncipis colligerevaleamus.0m cjdem non folii ad Differendu in facrj Iris mo
^>uocat;fed ptinue cjccitat ad fcribendum.^ec mi> fi claritudo tanti pneipis: fa ^uuent^bil
cras Iras impoztuna qdam folicitudine veneraf :q: vt fatear a tener^ annis cjtcitata/ qu
optimis mo:ib imbuta:cunct^ ^tutib o:nata:atc^ acerrimis Ira^ fludtjs erudi ciivaleat
ra fuit:cuius meritaiclara geflaratcp Digna ejcercitia commendo/non auiditate
pfeqnde laudisifed cbaritate feminande ^itat^So flat fua iocunda fenectus fli
pata meritC iuuentur^.iHenentpfecto bone pfuetudines quem femel ceperut/*r
cfi in adolefcentiacapifrin matura etatefuaf:iujctajll62^o:atj. 0uo femel e
Imbuta recens fuabitodo:emteflaDiu.i^ducatio em z Dildplina (tefle Sene//
ca)mo:es facit:-: id fapitvnufquifq$ quod Didicit. 'Bil g pflantius:nil optabili 9 ;
ttilDemcp in pncipe/cui tata?- getiu comirnf falus q?in ejccrcitio facrarum litte^
' ^ 4
iCotrftio Da
turafolo $o
©:atio pjeparatoita
ra? cc pt:a q £a fapietia orif q peni t 9 ad regime cuiufcuc$ £ncipat 9 ncarta fore
•Ril pftati 9 Dignofcif.^Ceftate fptifcrorq p falomone air,*£>er me reges regnat z legu pdiro//
inpncipe cjc ree tulfa Decernut . *£>er me £ncipes imperat z potcres Deccrnur iufticia. 2^inc
ercirio facra vegetius in prin.pmi M\oe re militari. 3 ta inqr.l^ecE em queqs op 5 magis vel
rii litteraru. meliorafcire vtpluracp ; prirtcipercui 9 Doctrina oito porpdeife fubiect£, ifj^e//
mu rotis re afluptis virito robfecro eos 4 fcpta nra Dignabunf plegere vt no fint
faciles p me pcipitare remerirar^ f 0135 more illo?, q nullo Dogmate fiilti auda//
ctflimo qdc jclo z mag£ amaritudinis q? Dilectiois inflamati:autDerrabut:aut
irrider.aut mo:ecanu efttiantiu ejtreri 9 lingud ejttendiir vt ait Iniero. Sed b a
ptjs lectorito cbaro corde ejtpoftulo:vt fi qd DilTonu autno recre,platu in bis a tb
cp altjs fcript£ nris iuenerit lima correcrois vere cbarirat£ Digncf abradere , 'glf
errore meu mibi itimare no tarder.Sut viua voce fi pfens. >Hur fcptura fi abfcs
fuero. St au t a pfenti vtra pfifterit me elTefublatueofdebuilif flagito :vt^> cui//
pis meis Dnm iefum cbziftu ac purilfima virgine Depcenrur: quatenus rcmiflto
nis gratiam confequi merear.
f£0:atio Deuottlfima pparatoria ad ptritioe 5 a Diuerfis;ejecerpta boctorito.
igif valeam 9 pecrou nra Diltgeri 9 bifcurere atcp ciilparu noftrarii lar
V queos Dilfo luere ac memorari :i£jtpedit oino vt prius corda nra ad fup//
f j -r - ni lumis clcmctia crigam 9 qua in oito efle inuocada:ta gctiles pbi q$ do//
H 1 «h / * ^ ct0je6 c ^tbo lici teftanf. 'Ha lujc illa Diuine gre q iuftificaf impius Daf a folo Deo
oa ao eo, cui 9 volutas eft pura acfitnplejc caufa oim merito? a q fpuales Diuitie atcp oia
Dona gra? taqj a fontali fmcipio in nob Defccdut. Jdcirco Dignu eft vt b celefte
mun 9 vere ptritiois qram 9 ab eo 4 folus coferre pot. 0uapropf toto cordis De
fiderio bortor rpcorrfuadeo : vt peccatrijc ania cora imagine cruci fici oratione fe//
quente flejcis genito :iuct<;manito ac effufis per ora lacbtfmis Diftincte cu Deuo//
ta cordis atrcntione.pferarfic Dicens,
incipit oro Altitudo Diuitia? fapientiezfcientie;Dei.0 trinitas laudabit * z vniras
0 mirabit*: par’ fil i 9 :t fpulfartct 9 . 0 ona fctiflima ac purilfima ]Vgo ll>> a//
ria aduocatrijt peto? clemetiflima.Sd vos qcp feto? angelo? coborres:
cberubtn atep ferapbin.z£t parit’ ad vos ccleftes militie fero? fcra?cp oim.i£go
fcelerofus bomucio in fcelerii meo? fepulcbro iaccs erigo liberos cordis oculos,
J&d vos fupalices porrigo man 9 3d vos fufpirorad vos cofugio:vofcp totj re//
afluptis viritr) peupifeo. Sed magj ad te Dtieiefu cbfe fili dci viui: 4 me a laqo
eterne mort^ liberaftit.p effufioe 5 tui peiofi faguinis viuificafti.i^go peto? oim
ingtiflim 9 :merito? pauprim 9 : flagirio? abudanriflim 9 : firmo^pofito acDcli//
berata volutate ad correctione vite meliorC: recurro ad clcmentiflima bonitatis
tue miam. 3 » cui 9 pfpectu^pteftor me velle ad ouile ouiu tua? redirecu fis pa//
ftor ille vcr 9 4 nobmflima aiam tua,p ouib) tuis Dcdifti.Scio nec Dubito^pue
ritie metasradolefcetiecurfuriuuerut^greflu.atcp oia rpa mea:anos:menfes:
Dies ihoras.ac morneta fmgla timore tuo Depofiro rrafgrcliiis fu a Diuinis legito
Dcclinado. 3»fticias ruas^pbanado rgram tua abpcicdo.Dona fpfilfdctt ^tutes
oes arcp eccfiefacrameta fpernedo.^cc bis prent 9 mat’: Dedi^pjtimo meo occa//
fione peccadin peccantitorpfiliu: aujtiliu:? fauore.ejc q indignatione tua incurt
rilTeatcp apfortio fupno? ciuiufeparatu me video. 3Qmeo ^ vebemef Diie 3c//
fu z toto corpe cotremifco:ne Dicas mibi. 0 boim infeliciflime.0uid Debui ti//
bi facer z no feciV^o eras:t eje nibilo creaui te.^eccafti z Diaboli ferui i!te feceji
ras ;z redemi te,Jn mudi circuitu cu imptjs currebas z elegi te.i£rrabas vaga
do^ mfta picula z liberam te.^mbulabas p tenebras ignoratie-tIDocui te.^)e//
dera tibi graj in pfpectu meo z voleba facere apud te manflonc tu vero Defpe^i
fti me:*: no filu f mones meosrfed meipm ^piecifti retrorfuj z ambulafti poft co
iiabucbodonofo: fo.xra,
eupflcctias ruas, idcirco ©ne 3Jefu benigniflime: ©ne iefu fuauifTime:©ne 3efu
©ulciflime.per mertra Ikratiflime pafliois tuerp illoe acerbifiimos ©olozes pu//
rilTime genitrici rue:per gemit 9 ? lacbz^mas feto?, apfo? indulge mibufuccurre
langueri anie.-recjre ouc pditd a facro grege ruo euagante. i£t concede mibi in b
cnlio penircrie veru cozdis ©oloze ac firma pero?- meo? ?puctionc. Ba obfecro
©cfts meis fonte lacbzYmaru vt culpas meas eo q merenf ©oloze flere valeam.
Suge ©efideriu mcut ©a qo peto qm fi cucra q fecifti mibi ©eder£ no fulfictt fer//
uo tuo nili reipm ©eder£. 2}eu beu ©ne ©c 9 qle mefecifti/? qle ire? me feci. 3 n
petis pceprus z nat 9 era z abluifli me:fed ego peiozib? fozdidaui me. z£rperrus
lu in memeripo bozrozc pero? me? infufpoztabile: qzerfi canis purridus feret
boib\guius tn peccaro: feret ©eo z angefcio ©ulaTTime iefu coja re cjtpando oes
tnujrares meas:q:ru]ibl 9 pores ©elereoia fcelera mea. "Bo em abfcodo:f 5 ondo
“Bo cccufo :fed accufo.i£go reus:ego accufaro: me 9 . i£go fu$ cj peccaui in celii z
coza te nec funVoigu 9 vocari fiU 9 tuus. /£go fu <} peccaui fupjnueru arene marC*
i£go fum 4 amifi vri me iufle ©ana^e potes tu rn no amtfiftC vn peccarozes iulti
fieare foles. *£>arce ergo parce mibi ©ne d[ es vera falus no vis mozrc pcatozie.
tizccc ©ne iefu cbzc coza guiflimo cofpectu ruo ejtbibco aiam mea ^ruru muneri'/ '
bus ©efolata .-pondere pero? guara:©elicro? fozdib/ fedara.0 pera mea innue
rabilia eftis z magna valde z nifi a vobis abfoluarqd erit ©e m er Ba fupbia re//
bellat: au ariciapungir.lu, curia var:pfumprio iudicar:cofcienriamo:dcr: gula
incirar:in;udia murmurat:lingua ©etrabiniracudia pturbat: ambirio irridet:
acidia tcpefcir.oculus cocu pifcir.l^inc video iudice iratii. 2^inc angelos flen//
tes.^mc ©emones fremctes./Cofidero ererna gaudia:video parata fufplicia.
z ideo rimo: me corurbanbozroz aggredif:?fcicntia accufar:©oloz ofpzimit:trc
nioz muadirrcogitariones incrcpar:fugere no licet:? quo me ©iuerta ignozo.0
cecaminfania.i^^ppbana temeritate, gjcio z nullarcn 9 ©ubito q>fola liberras e
no f uire peris. i£t fcio q» qui facit perm fuus eft peti, i£t ire? ania q peccaueric
ipamozicf. /£t nibilomin 9 fragilis:imo volubiT mens mea aperis no abftiner:
fed a fcelcrejin fcelus furibudo impetu ©ilabif. tgiuapzopf pfudoz in memetipfo
nec ©ign 9 fum ad celu oefos meos leuare: fed multomag£ ©ign 9 fuj illos pio: a*
do cccare. ideo recozdare©ne clemerilTime ac iuftifiime qz qjuis iudeje z reftis
fis ad me iudicadum:es nibilo min 9 mifericozs ©ns ad indulgendu: z folus crea
toz ad pferuandu ac verus redempto: ad me liberandu. /£t ideo ©ne iefu p infi//
nira bonitarj rue clementia ©ifpone coz meu vt vere fit ?rritu z builiaru.i^ua//
ten 9 omi fpurciria peto? elimata tibi gta fint omnia opa mea. l£t parif in boza
moztis mee ful^pfidio gratie tue fecurus coza rigozofo ejeamine tui ©iflricti iu//
cltcij apparere valea. 0M es benedict 9 p eterna fecula ^men.
Q&Mahf ad vera ptritione reqrif pzimo vna ©iliges recozdatio ftue ©ifcul?/
fio peto? mozraliii. foc qua tria ©ubia longa z pulcra ejtplanatur in 4bus mfra
curiofa ac ©igna memozatu continentur.
purnie igitur cofidemndu eft cp nemo res
pente fit fumus vt ait oBernard 9 . ideo optet vt peccato: gradatim pcc
j dat ad adqfitionc bui 9 tbefauri prritionis. 0Mia etia ©iuinu lumc gra ^d ©ona
^ ^ ^datim i nos ©cfccdit. iSt ,fpterea ©ona fpualia in nos ©efcedere ©icuf. fpualia gra//
vnde 3aco.f.c. 0mn e ©aru optimu z ome ©onu pfecrn ©e furfum eft ©efccdens datim pce//
a patre luminu. 3dcirco necelTeeft vtpctozprrario modo pipm lumen ©iuine dendum eft.
gratie in ©eu reducaf gradatim afccdendo mjeta illud ©auid. 3 bunt virtute
Cn viiTutervidebif ©eus ©eo? in Pyon. id eft in plenitudine ptep lationis vt ©icit
glofa. 2^inc 3frt>,in.tj.li.©e filmo bono.c.jcjcjcvj.ait. 0ui inozdinate ^tures co'i
a /
fbaititim oubiut»
pbendere nfrif cito piclitaf. Ibcc eft caufa tn rem natura : vt quecucfc velocif ad
ipfectu tcndur ftne Dubio celerif fmtanf:(Tcut bcrbc q taro feftin( 9 pereut q?to ce/;
ferius crefcut.Bt vero ptra arbozes alta radice fundate: (deo edurat oiuti 9 :q:
gdatim ad.pfectu puemut. T>ec § ad adqfitione vere prritois Debito
s ©zdine,pccdamus ejtpedir a modtcj ac minimis incipere vt ad alrioza fcandere
valeam 9 .z£t (deo optet p:(mo vt peccato: Diligerer (nter(o:a cozdis fu( odcunat
f(c:vt fiat vna mligce reco:dat(o vfDifcuffio oim pecto?- mozraliu De qb pecca/;
mlc ania no fuit pzius fufficieter ptrita t bfuKata. Ha tefte jCbzyfoftomo nulla
P falure anie ronalis pot effe talis epbozrario qlis eft peccato? recogftato.Scd
ad maioze euidentia eo?q Dicenda funt tr(a Dubia nobis Differenda occurrunt.
d7p>:uno.vtm ifta pecto? tuTcuffio fit ozigo (Tue pneipiu vere ptrinois. Sc£o
quo aut qual(f/aut quis modus obfei uan Debet (n tali Dffcuffione. tertio qjta
effe Debet talis recozdario flue Difcufiio peccatozum.
3 rea p:lmu Dubiu plura occurrent ad feribendu. qzpprer materie Dignis
C tarc femp emberat ratio Differendi. Sed ne videar guare eos q fepta nra
oignabunf plegere intendo fub bzeuiblfingula effringere. i£t fo:fita bec
Vt(K 9 < pderut.q: tefte igzego.Sepe alimera q m(n 9 fufficiut/au(d( 9 fumuf.iCun/>
eris g omifiis :£:o refolurioe bu( 9 Dubtj pfiderandu eft cp tota intentio nra fer t
ad clare oftcdendup» cozrectioe vite melio:£ laguentj acfirietis anie.^ac (uftift
fima:fctiffima:pt)ffima:mer(tiflTma Deo pttertanget' griflima pcliifioiie videlj
cpfons o:lgo:caufa:t fudametufalut^ ale ronafeft/feipm aqpzias (matares re
eognofcere.i^tio^obrinedagra fpuffcti nulla meliozmullagrarioz: nulla (ufti
oz pot fieri e,ebo:tatio cp tpa peto? noftro? recogitatio . 3£al(s dfpe peto? Dtfcut
fio fiue ejeamiatioapriefc: t eft pzincipiufaLut£ ac vere prririois.2^ccaut flutas
fundam e// m ^ 16 vartjfcg modi sebari pot. 4£z£r pzimo p aureas fnias t a feto? Docto? q$
m falutC eft &ft ,ln a? feriptura?. f]“Sc$o p famofiffima ejtcpla giufiimo? peto? 4 tadem p
pera fua re// W recognit ione faluari funt. tertio videbim 9 qliter ad Difcuriendii ac rerne/;
eoqno r ccre nioza dubias m lirares epcitamur ejteplo aqle:cerui:arcp ferpentis:q: bec tria
aialia renouanfadiuuftutc.f£3n primis igiffcireopjq^oesDoctozescarbolt
c( qfi rube fpuffancri affirmat;q> ad placadu ira oipotenr£ ac mifereris Dei nullit
efficaci 9 remediu bzi pot q^peta fua recognofcere ac memozari. vn Bug.in libet
lo De co:dis ?tritoefic ait. l^ndto magj qs itelligit mala fua:rato ampli 9 fufp(//
ratt gemit. ^Mixaupjjqd| pa ritofri a oeria-copu nctio neicopu nctio De
uotiouciDeuorio pmendatofone. 2K>editat(oe bo ad cogn(t(oe5 fui (lluminaf^
3n copunctoe vero eje pfideraroe:malo? fuo? co: inrefo Doloze tagif.bec
3dc teftaf 3fi^6. in.ij.li.De fum.bo.c.jtq.vbi Diffinies ptririone 6tf(c. /Cotririo e
©(ffimrio copunctio cozdist bullitas metis cu laebzvmis venies De reco:darione peri? t(/>
cotririonis iudictj.Ju qto ^bis tria Deptritione tagunf ab 3fid. tb:imo em ejtpzimit
rone nois Dices, ptritio eft buditas metis. Sic em fupbia eft inttiu ornis peri p
qua bo fenfiri fuo inberes a mandat^ Diuine legj recedit . Sic bo ptr(t 9 p builita//
te appzopinquat ad Deu ? axpzio fenfu recedit bu(liat 9 .Sc£o tagit modu ejeteri
o:e ipius prritois fic Di.xCu iacbzvmis vcnies.qz amaricaf peccatrijc aia (n reco:
datione^pzie (niqtar^? DeinD ab tntfmo cozdis trabit fufpiria tpzupit in lacb:^
mas.Scd nota q? ifte effect 9 lacbz^ma? epterio: no eft De neceflifate fed De bene
ee vt in^fj^crr 9 De tarctafia inam.fen.Di.jrvp.SIerrio ejtpmit pncipiu^tritiois
eu fubiugit Di. leniens De rccozdatoe peri ? timoze iudictj.^Ha ^fiderario^zie
im4rat£ ac rimoz (ud(cio?Dei:ejtcitantpctozc ad cozdis ptritione vtlati^jcpU//
eabim 9 .Scd nota b(c q> timoz fine fpe no ptritione fed Defperatione poffet face
re vt tt fetus Xbo.in.iitj.fente.Di.jtvq *vbi qr(t vtruptritio fit Dolo: De peris vo
lutarie affumpt 9 # z£t (p fpes wuiue mic ti effe ca ?tririois, 0?eg, (ndiij.lt
/7
|£mmu tmtriu IFo.vl
mozaf.c.ctj.ffc a(t:&um petm qflp qo fec infelligit:©u puitatj fue ne4tiam fub f
tilif penfat/meroze mente obnubilat:* qfi ocufio fcrcnc Uncte aere ocm in fe tra 4
filicate cozdis pnie turbine ©euaftat^re? in.ijr.li.moz.c.jrl j .ira m^nSSepe aure
ira mens in culpe rccozdatoe peutif :vt ad ppetrationem illi 9 longe gui 9 cp piius
capra fuerat vzgeaf:* ©epbenfa trepidat:fecp ipam vartjs motito impulfa ptur$
bar.3£> eruit qdem ne vincaf renranomtoifj reftftens 15 ipm q$ logo laboze cer//
taminis affligif pbo:rercit 2^cc i^zc/pzopfea .Sug.tn fmone.v.6 Ictantjsep'/
cirat tepidos ac frigidos fenfus nros ad cogirandu peracta fic ©i. £euimu ge 'P cr a n irew
tuis pcri/eftjnon mrelligere pcta.0es qdem cogfcenres crimina fua reconcilia// ll 0 crc c P elu
ri ©no p pniam pnr.*Hu's magis plangi 6 petozito ©ignuse/cp 4 putat fe no bre mu genus
qbplangar.;j^fra|em©elicro?generafunt*obl 5 ptculoJio:a:* mag£ notia (ut petn
qnonejtnmanf eepcta.^lfin em malu facilius ©ecipitcpcu non mtelligif die
malu.l^ec £Luq.z Joanes os aureu i epfo ad bebzeos:? br 6 pe. ©i.iij.c.iudas.
Ira m 4 t:^>agnu e vt 4 $ peta fuaagnofcat z meozia eo?pfeueranf retieat.^ul
Iu inuemf petof tale remedm/fic eo?, ptmuata mcozla.2?ec Cbzyf.loinc
neca mozatadTLucil.m epfa.^cvip.fic ait lanitium c faluris cognitio pcti.z£gre
gie mibl 15 ©ijtifie vidcf epicurus.*Ham 4 peccare fe nefcir cozrigi non vult:;©epze . s ^
Eendas re:optet aiup emendas.^ec Senec.i£ftjpfecto nobiliflimu ac potifii//
mu pnie ftgnuumo int oianltrn mirabilius cp petm futim recogfcere. vn jg)autd 535./?
In f^s.ait: 0m inid.mea ego cog.t petm meu p me e femp, 0 ui em pt recogno tl0l: %Z 4
fcere ituqtate fuam ille fol 9 pt ©olere:refte 2imb.i£t fic idem feribit in lib.6 apo» recogiter»;
logia ©auid.ca.ijt. Sunt plericp 4 in lapfitofuisgtianf z putantea laudi ec que
crimis funt.Siqs alienucoin4nauit tbo?:t pudice femine ejtpugnauitalfeccu.
Si vidue^fpofitu aliq fraude mutatur, illius nece bois.iatrocintj infidtjs z ra //
ptu viuere/purat ee jfrrut^^onnulli circuuenire ac fallere arbitranf ec fapiex£jc
bis omnito nll's pt ©icere cu ©auid: 0 jn imq.mca ego agfco.fj ille fol 9 4 pt ©ole$
re q$ fecerit/pdcnare q6 ©eliqrit/que fuavieia ?pungut.i£t pa?.j.irafubiugit*
3nftpics em ©electaf erroztto fuis z nouis vetera obubzado petis fe cttimat ad//
iuuari/idcp equitat in crimine. '&t faptens aduerfum fe iudic at ec ©lictu fuu. ^ ~ ,
z tancp boftiles acies : ita lapfus culpa? fua? aduerfanriu mo fibi arbitraf ob// KArVl;
fifterc.0uic4dpfonuerit:4c4dincrepuerif culpa eiipziafemp occurrit: 4cquid
fuerit ©ictu aut lectu/in fe ©ictu putat:4c4d intcdcnt/(c nutu/ fe ocuffignari pu/ y ? lclc
rat/fi epulef/fi cogitat/fi ozet/ac ©cpzecef.an oculos eius femp eft erroz^zius: z
momentito omnito culpa pulfat pfeiam : necq u iefcere : n ec obltuifci finit/ velut
grauis cenfoz e^agitatfe terroze opemo. 0mia igtf aduerfa babet 4 ipe fibi ©if)
plicet.ipefui accufaroz:ipefui teftis eft: nec inuenitquo fugiat: qui|pe fe purget
% ftimulat.Sed 15 bone ment^ eft vulnus fennre pcn.*Ham 4 erpres ©olozis ftit:
non fentiunt ©olozis acerbitatem/qb eft immedicabif egritudisrqui aurem ah>/
quo ©oloze pungunf/fic©olozts fenfu non carent: ita etiam non carent fanirar{
jpfectu/ vbi em ©olozisfenf 9 abictfenfus eftvite.Sentire em vitafvigozC ac mu an
neris eft.^n z ille qui errozem fuum non agnofeit/infanit/furit/ ©efipit:qui au// 5
tem agnofeit vticp refipifeitrnon refpuit remedia famratisrfcd ipe reftringit: pe// f
nitet eum culpe ©e ipafemper cogitat t cogitando feipm condemnat, ^uft^em ”^P un 6 1 ^
inpzunozdio fmonis accufatoz eft fui. frec omnia Bmbzofius. 0 Ma (cientia pcro
aperte ©atur intelligf q> confcientia viri fapientis femper pzopzias culpas diTcu 4
tif : varios quocp remozfus ac ftimulos paritur.x^contra jbo infipiens:quia pec/>
cat et babitu ©electatur in crimine z negligir faniraris remedia. 3 rerum ^(m//
Pmniutmbiu
ai a
nes aut qntam potcnna.Tcd qlem anima ac menrc vnde omnia pfilia^ficifcanf :
ad qua ope£ cuop fruc^refcrf.^ccSmP.-rlBcrn.in li .6 pfcia.c.j.ait.ige eo em
vnuf^fcB iuft 9 ee incipit ejc q fui accufaror ejctirerit. 0 ua$k legimus fctm diu xa f
gem ejecbid 4 vr audiuir obiurgarojefaie erupens m fonte lacbr^ma# penitudf
Amarica? nem ^airauir.l^am reccgfcens feipm ingemuit ad Dnm Dicesj 0 a.tttvitj.c.T^e
ia eoeriratt co S ltabo t,bl omnes annos meos in amarimdineanime mee. Smaricaf nancfc
•do octa deo i mma P cccam * c “ fc recogfcit creatore futi guifoffendifle t et tali amaritudine
mifit 1 iamDiuina infpiraroe fubintrante qddam fuaue medicametu pficit:x inde^p//
rumpit in lacbzvmae.l^mc fingultus/bincgemit 9 / bine creb:a fufpiria in moz>
tariolo pfeie pterunf.i£t io .Hug.ad fragrantia odoramento^ buius ra falutifc
re medicinejeteitatfenfus nros in lib.q $z Scalaj>adifi/fic Dicens: 0 felices la 4
eburne g qs macule interiores purganf :g qs petop inccdia etringuunf. aBeari
q fic luget^/q: ridebir£.3n lacbzymis agnofee o anima fponfum ruu. amplectere
Defideratu.igt itep :0 one iefu fi adeo funtDulces ifte lacbr^me q et mcmoziaz
Defiderio tui ejcciranf/cgoulce eritgaudiu q$ etmamfcfta tui vifione capief.Si
adeo c Dulce fiere,p te/cp Dulce erit gaudere t te: £>3 bmoi fecreta colloquia
ferimus in publicur/Cur in carnales affectus £bis cort» conamur ejtpmere^Jn'/
etgti talia non intelligur.lxc 2iug. 0 vere res mirabit', i^c^bis medicinalib*
pficif medicina cozgafct et venenofis/medicina mortat. <E>5 etvenenofis petis
fit' in co:de ptrit^/medicina pficif fa lurar£ i£c fic ait morat' DoctoziBzedn . vi tl-li.
mojaKca tvp£al'qppe amaritudo pnie jfcecudanri cordi impo:tune ingerit illici
ta q omifit-feiftricrum p bec mdice ondit.-fufplicio^ minas incutir/pauoze ani
mu ferit/pudoze pfundit/motus illicitos increpar/qetc notie fecuritar£ turbat.
0ue em pdito: bona prulit/q ipe bonis illi 9 mala rndit enuerat /q> mire ab eo
pditus/q> gruito nutrirus/q? ronis fuba in pditione Ditatus eft/ q> pdttozis gra
vocat 9 / cp feq ipe vocarus noluit. /£r. j.fubiugit fic.2}3 ln eorde iuftop amarim
do anime lingua fua q tanto eis fubrilt 9 loqf qntot interi 9 audif. g>ec iQ:e. 0 n
g ifta in eorde bois fiiit.fciendu e tuc Deu ee g gram cordi biiano pirre ;reft e 3110.
'fcp D3 bo tuc feipm magj acuere ac Difponere ad compuncrioneqn fentiroeum
interiusogante/tucetiam vtattSmb.in lib*b bono mozt^ncipirDefcendere
ros fpuficti atep in anima oefluut falubriuvngueta ^bo?, ac oiuerfa?- flaarat lon
ge larecp redoletia gfa?-fpiramina,i£r ficait iBer .fup jCanf.-jbauptate/mafue/ii
tudine/ fletu renouaf in anima fifirudo qdamtimago etfmrar^.^^pe tuc incP/
pit adelfe^t 9 oiuina ait CalTio^qn oeficere incipit pfumptio biiana. 'fton em
maior oigniras in f uo ti ee pot cp^riam infirmitate recogfcere atep m fuis iuri
bus autmerirj nlfam b:e fiducia. 3^ ^Ber.fup Can.fer.t.fic ait: / 6 ft § vnguetu
^ f prritoisoelictamftapplectes.l^alibioolorepugimmaiafac/qrmouetadppu
0uo pficif crioncapa amara recordatio peto?, fuo^.^oc igif vnguetii aia fibi mult{
vnguetuc ot/ irrctiracrimib.Sicu incipit cogitare vias fuascolligit/pgerit/preritcp i mor/;
rntiois tariolo pfciefue mfras ac varias fpes peto^ fuo^:^ itra eftuat^ pecror^olla fimf
oia cocjt igne qdd pniex oolor^vt poflit Dicere cu^ba.iCocaluitcor meu itra me
t in meditatoe mea etar.ignis./£t bvtic^ c vnguetu q aia peccatr it fu e puerfiois
pmordia pdire D5 plag^ fuis recctib? adbibere. •Jbrim ndc^ facrificiu 60/ e fpus
ptribulat 9 . ii£t J.ita fubiugit.^Ho e § oino fpneda/ nec vifettimada bmpivnctio
cui 9 odor no folii boies^uocat ad correctione: f3 angelos ad etultationc inuirar.
%)ec oBern.^i igif (vt ait Sencca)ammus nofter qtidie ad rbnem reddenda e
voeddus runc,pfvcto laudabilior eft animus tefte Bug. cui nota eft infirmitas
^ria qj qui ea no refpecta: menia mundi vias fvderum fundamenta terra^t fa
ftigia celorum fcrutaf.j^r vere fruftra cordis ocrm erigit advidendu dcu : vt aic
i3c laudibus t>auid ^o.vii
Confidcra vnde venis/q tendis/quo viuis/quid agis / < 5 d amittis/ qntu qtidic
pficC/vel qntu Defic J/ qb cogitattonib mag$ incufarj/ qb affectib qbvc fenfuf/ 2£>ulta req
tim illecebus frequentius tangeris/ vel qb rentarionu machinis a maligno fpu runfad cog4
acri 9 impugnar^i£tcu totu inrerio:is * ejtterioris bois ftatu ? habitu qntu poti, nitione fui .
fibile e plene coguer^/nonfolu quaffisivepetia quatee Debeas 6 cognitione tui
poteris fubieuari ad premplarionc Dei .fMoprea ejtimi^ppha?- Dauid:intelligcs
qntu valeat apudbeu^a builitas fiuc recognitio infirmiratis^ic in 'fbefWl*
ait.^ijti ofitcbo: aduerfum me iniufticia mea Dno:*z tu remififti impietate peti
mei. 0 clementia mifcrant^ Dei. 0^ba aurea z admirada.*Hon cm bitff ?fire/y
o:: f? ait pfircbo:/non locjf in pnti:l *5 m futuro :vt Daref intelligi cp ptrir io b> an//
nejcu,ppofiru pfirendi.z£tq> ralc^pofiru in cau ncitats b 5 ?fefii 6 ts effectu.icr ioo
3,ug.ejtpones bec $ba Dauid ftuper z admirdns/ait . 0 magna pietas Dei vt ad
folam,pmiflionepcra Dimiferit:nondu^nuciato:e: ettn iam De 9 auditin co:de:
q: ipm Dicere qfi qddampnunciare ei vor um cm,p ope rcpuraf./£rplana g fic pt
ba Da u id. ©ijti.i.in co:de meo firmif Dcliberaui firmif^ofm/firmifftatui.-pcra
mea remco:ara:Difcufi*a ac pcogitarapfireri: vt co:de fimult o:e fatear tmufhVy
cia mea aduerfum me.f.accufando meipm z non aliu.i£t flarim fu fol 9 ? no ali 9
g Dulcedine mifebie tue remififti impietate pcrianci.i^t bn mei:q: fi peccauero 15
trtHi m^ii rWti r tiinid n twrm 1 1 /md tidii nAl
furrejcerorb non ejt me/1'3 pura on i gra eft: gb i£:fa.jtlit). c.b: fic: i£go fum: ego (u
ipe-r non ali 9 q Deleo iniqtates ruas#)f merfufple-^ppf mebono:andut gloziftV/
candu.i£t nota q> b br i£faias:z£go fum.ad maio:c ejtpftione ei 9 qb br/cu § ait:
Dauid.i^t tu remififti impietate peti mei, 3 Tat'cft fenfus.TRemiflio peti c ejtme'/
ra gra Deiifed perm impuraf facienti q.D.^ibfit a meDne vtretozqam perm meu
in te.i£t Dicam.\ 5 £u Deus q me indumento bui 9 fragilitar£ onerafti culpand 9 es.
2 tbfir Dne vt Dica pftellariovel influjtus co:po£ celcftiu/fiuebo/fiue mulier/fiue
Diabol 9 /aut Difpofifio/aut o:dinario/vcl coplejuo ad perm me impulir.l^am ta
lia^cogitare/Diccre/aut credere/ non c pfircri iniufticia me&aduerfum me/ 1*3 te
fumme.boiiu/fumme iuftii/fumme mifertcozde De malicia incufarc ad cjtcufadas
ejtcufatioes in pctis.ifitDictJ liquet ad pu£ auto;itare mthplici q> fundamenti
fallit^* nfe/eft feipm ac^p:ia pera recogfcere.
f[^Tres reges magni pcto:es eccitat nos ad recogfcendu^pjias iniqtates.iSc
pmo^pomfccemplu Dauid: z agif b laudib/b lapfu/atcp b pnia eiUfdc.
€cudo ,p cotrectione vitemdtozie (itientie
iWWkac languentis aiqpbam 9 g ejtcpla farnofilTimarq’ ad placadu ira oipo//
k (1 tent^ Dei nltm efficact 9 remediu b:i pt q3 peta fua recogfccre.l^oc a ure
0 ndim 9 ctcp lo triu regu/q C u eent magni pcto:cs : g fui recognitionem laudib
taluari{funt:q^ gefta in feptur^ fetis Defcribunf vt fuo ejteplo cucti pcro:es ejtcirc ac merit^Db
tur ad fpem venie. |J ~ 2 >i funt/Dauid^ecbiaS/ 1 nabucbodonofo:.B 5 videam 9
pmo b rege Dauid-tuir igifDauid ree bierfm /xpbtz ejami 9 /fili 9 iefle/ oi pnte
ac cra pdit 9 :bicerat natura pi 9 / benign^mificojs/liberaf/magnanim 9 / pulcer
vaide/atq? angelici afpect 9 /in arte mufica gitiirim 9 / in bellicC reb ergtifTim 9 ac
viet o:iofilTim 9 /co:ge optime Difporims/fo:t^valde: vtpote q feones/v:fos/ ac gi
gates intfcdtiz q mille aduerfus fe machinas fugauir.gn eo cjfpe ta Digna tam ^ - /
admirada fuert cbanfmata q raro in vno boicpiugunf.lla in negoct/s lecfarib pw^te fub^»
valde idone 9 fuit:*z nihilo mm 9 in pteplatbe rc^ Diuinaa tot 9 erar magnific 9 ac il,luraf $ J flic
Diligennfrun 9 an co pariif relucebat jba mafuetudo z humilitas: f5 no min 9 regia ru DauicJ *
mcrrtco carmine fnbtiliffimefcpftt.Si fuit fragitad culpa :ftn't tn fo:n'o: ad ve//
ma .0i potuit rorboies occidere:porm'r for lacb:ymas fundere.0i fuitvigilas
in pafccdis gregito : fuit etia vigilant ifiim 9 in rcgcdis jptis. ic e vir elecc 9 fm
cc: ori i/oc qjamuel^pDa Dirit ad faulrvt pf^.f.^eg.piij.i^ticfiuircne fibi vira
iurta co: futi:* pcepit ei Diis vt ect Dur fug jplm fumeo q> non f uauerts q pccpir
pjjs.i£t b:euif? oauid^pf abundantia ranro# cbarifmatu/meriro Dici pt (lupo: i
buanogeneretq: in eo mfufum eft qc<}d naturalr eft capajc buanit gen 9 /5*lir ra in
>ile edidif^betiam.l^mc 2 -)tero.ad paulinti 6 omntto
neb:fto:ie libns ita mcjt ^auid fympbonidcs nf pindarus t alcbeus: flaccus
q 5 /Catullus arq$ fereiflis:cb:m lyra gfonat:? m Decacbo:do pfalrerio ab inferte
ejtcirat rcfurgentc.^bec 2 ^ iero. 5 n qb? £bis 2 ^iero.afiimilatDauid qnq$ poeta
6 : IvriV/ ru lyrico?. nominib:>:eoq> lyrico metro pfalferiTibeb:aiccrcpfit. ©r aut lyricus d
cus i quo ^ rtca l* crl b[f : * 4 P:ie lyrica oicunf carmina q lyra cantanf ficfunt carmina bo:a//
* 4 cU.2}icro.§vocatDauid fimomdc autfimpbomdciq: ipe Ivrice fcpht apD beb :e//
os/ftc fimonides apS grcc 06 . 3 f 16 .q 3 m.vj.U.erym.c.p. 6 t uc: 0ce pfalmi apud
bcb:eos metrico carmine pftantee compofiti/Ham m mo:e rbomam ^Flacci/ et
greci pmdari: nuc altj iambo cummt/nuc elegiaco gfonar/ nuc fa fpbico nitent
trimetro vel terrametro pede incedentcs.Ibec 3 (Vdo. Jofcpbus etiam biftozic*
bcb:cu 6 in.vp.lib.antiqtatu.c.]cv/jnqt:^auid em vir fuit opttm 9 ? oi ^rureple
nus/qs ee optet in regib? qb> tanta? genriu commitrif falus.^ide ibi fi vis (au
dee mii i fica 6 qe feribit 3°f c pbus 0 jbrutib) ac merit^ Dauid/ cjs taceo ca b:eui>
tarj. 0 i £0 optas pfa videre 6 eode legeejtplanationct rccti 9 Dircriin recollecti
onc uram fug pia Imos pniales.fj^boftcp Dirim 9 fub b:euib? 6 prurito ac meritj
. pauid:Dignuevr,p recreatione acco:tectionclangucnt$ anime aliqfubiungam*
j^e lapiu yo $ (apji, eiufde ad multa fcelera ? guia pcta.^uauie § Dauid placuerit Deo jppt
ad nura tcc// r £i(gjofitate/manfuetudine/acbonitate fua: mbilo minus non pt ejtcufari quin
Ierat peta. m fta bo:ribilia peta comifcrit:q? indulgentia ?fecut 9 e:q: vere recoguit Deu gf
mfoftcndifle; I 3 3 ofcpbusbifto:ic 9 beb:e 9 fere vbiq? coner ejccufare eu a labe pec
3ofepb 9 'epj cato? :vn in.vq.nl\anti(ifatj iudafce.c.jttj. 6 r:q>Dauid niloino in vita fua: pter i
cufat dd qn// calii vco:£ v:ie Deliqrit/cui 9 Dictu miramur. 'Hon eib pt ejtcufari Dauid a peto iri//
rum pot iufticieiqn pcipitanf.ptulit fniam vt bona bereditat^ 2 K)ipbiboferb filtj 3 ona^
tbe Darenf illi fuoadulatonac medofo 0ibe cui Dijcit Dauid.^ua fmt omnia q
fuerunt mipbibofetb: vt br.tj .TReg^ .jcv/.c iCla?- eft q> tiic Dauid ma le pcipiranf
ac iniufte iudicauit:vt 6 t ibidem Tlico .6 ly.^u q: fiba mentit 9 e:vrclare pt$.i).
tleg.ru:. c<vb i mtpbibofetbfe ejrculauic apo rege Dauid.^um q: Dato q 6 vef Di
jcift^: tn mipbibofetb erat pus audiend 9 aut j^itae alit' erat Dilucidada aiicg pde4i
mnaref ; 36 moyfes refte 0 :ego:io inftruene nos ne eje co:de. nro : fed er pccpro
Diuino pdcmnationis f n i a m,p fe r a m u s : q r el a s ppli femp ad Diim in tabnacuhi^
uigreftue Deferebat: t iurta ea q Dne impabat indicia ^ponebat. Tyinc 0:egou^
ait:t b:.r/.q*ui # Sumogcpcauendu eft vtrectozee eccfiet <5 publica ludicia Cjr//
ereet in Dictandis fcntenttjsmullatenus leuitatc aut furo:e Ducti fint peipites.
0ed caufis pus Diligenf ventilarj:cu res q igno:abaf plenif ad noticiam venc
rit:^uc Diurna t biiaita ler refoluaf:t fm q> ibi pftitutu eft pfona^ acceptioc re^
motaDiffinitiua fnla,pferaf. 2 ^ec j 6 ’ eg . i£ r ca ^ arro ait: 3 nipiric lignum e
^ erigere cito fieri q 6 Difticillimu cft.i£t 0ocrates Dicere folebat.^clor pfilium
nota f C q Ul f pnia./£r0cneca in4t: 3ngema recta Debilitat iraciidia.t itc^ .‘^raf^fa
cinus pfilium putat. z£r ifto facto Dauid Daf eremplu regib? ac pncipib? agfiftu/
mu qntu fmt piculofi adulatojcs ac Detractojes .£u em Dauid cct tam pi 9 /lctu®
oautd regis
fo.vw
t iuft 9 :nibilo minus ejt^bts SibcadularozJ/fuit ita capt 9 /ac £bis ei 9 mcnda ci Tfleges t6n
bus adeo tnuolut 9 :vr Darer fmaminiufta inaudita gte/t qbpetuse:tboftmsa/,cipes Debet
~ .-n.--.- J-f--.
«erat.Tedfiba f uupefiimu fecit eqlem Diio fuo/que tn Debuifl* fufpendere^prcr dularozes. a
fa lfam accufanonc Dni fui d crimine lefe maie(latj:vt bt iqico.b I?. X>mc Diuus curtjs fu»
2^ieron.ad iCellantia in epfa q incipit: ^etus fcprurecelebzatarnja eft/oicfic:
•Ribil em tam inqetat animu/nibil e q> ira mobile mente ac leuem fatiat/cp faci 0uanto:u5
le totu credere: z obtrectato^ #ba temeraria a fenfumentte fecj.l>inc em crebre malop cau/y
Diflenfiones:bincodia iniufta nafcunf :15 c qb fepe b amicis facit inimicos Dum fa fint oetra/y
concordes <Jdem:f 5 credulas animas maltlbq lingua Diflbciar. St p magna qes crores,
animi : magnam e mo# guttas non remeretoe qq$ finirtri qd audire . ^Bcatusm
eft<j ita fep b vicium armauit:vt apb eu oetrabere nemo audeat, 2? cc&icron.
gre^ in eade epfo btftc:3n rnftts majtime illo rpe regnat bvictii adulationis: .
qbq$ grauifTimu eft: bumamratj ac beniuolctie loco Ducif :eocp fit vc iam q adu
lari nefeit/aut mind 9 /aut fupb? puref.i£ftfane/grande/ ac fubtile arrificiu lau/y
dare al te$ tn comendatione fui:? Decipiendo amtnu ftbi obligare Decepti. £fia$
2r)iero.ad TRullicumonacbu tn cpfa q incipiti^Rtbilcbziano felici 9 /cuipmirru
tur regna celop/br fic^e credas laudatorib? tuis/tmo irrtfoubxaurcne libent?
accpmodes cj te eu adulatoib? fouerint : z qdamo tpote met J effecerint/fi fubito "Rota
refpejter:/ autciconiap Dcpbcdes poli te colla curuari/aut mau agitari aures aft
iti7aut eltuantc canis, prendi lingua.l^cc Iniero. Si optas videre pfa De bvicio
adulattbis/videaureasfmas Diui 2^icro.in epfa ad oemerria q icipitiSi fumy
tno ingemo paricp fret 9 fcia,? ire^ i epfo mag ad eullocb.^gine q fcipit: Sudi fi'
liat vide.ff^lrcri^cedcdo i cau nro peccauir Db g fugbia/vana $\o$/z au ari
»t peipif moyfi ficati rulcr^fuma ftliof ifrf titjtta uuef Dabat fingit .
pciu.p aiab? fuis onot n erir plaga i eis cu fuerint rece firi.^oc ar r» fuit obfuaru
a bb i illa nuerattoe fiue bfcptbe:idcirco facta nueratoe jpfi pcufiir co: Db /cu vt
^r.tj.TReg.jtjtiiti.Ciid e pfciu repbcdireu. ^nde Dijrir.^eccauit valde in 15 farto.
q redargut 9 fuit a gad^pbat facta e inges plaga i fptbma occifi ffp agelii.ltc
miliavirof :vtb: ibide. alia pera guiora bis pmifir ob q bfcnbuf.tj . iRe.
^l.t.ttj.c.Ra priopeccauitadulterado cu betbfabeevjto:ev 2 ieetbei fidelilfimi fer
mfui.igrat qfpe mlVerpulcra valde q ejt ob i illo coitu pcepit filiu i^tficiofepb 9
bi(loac 9 beb:ea_.vt].li.antJ.iub.c.vt].ait:^uauis ob eet na iull 9 arcp rehgiof^ z
prias leges mag ^rutefuarermibilo min 9 vidcs mbcrcula fpe valde pulcerrima
accuct/eis pponeda c 9 pulcritudie llupes pcupia 5 reriere fr pofuir^d ar adulte Sdulferit^
riu valde horribile petm atm ginlTimu.^a i petis q fiur ppjcim pnui penalc.i; di eft bojnbile
gnupena et mo:rCc bomicidm.Scbm e adulrcrru/ mai 9 qrpe c m furru/rapina/ petm .
mcdaciu/t altjppfibj.^zopteaoes leges btellaf b lccl 9 /le,i: nntural' Icjt ciutt' Ice &c$ leges
m o laica l et^phi ca l e,t canoica let euagelica tbots bb caucre dj ab b petb^tne Dereflaf ad/y
^ wi wint^ouiceriunjoiuptietadpcmiujturie i 5 etpci^
ner ad pem uullictert cgtu ad 15 ptad ajiaricia reduci.vrglo.br ad epj 5 . v.c.frillb
a j C ? ll3 ^/^§ ui9 J adtrlfru m fitrru c^to boi c cario:
vp: q> res po frena i£tq: adulteriu Db butt miras bfo 2 mtrates/t fuit Duplet adv
l>ouu lepala Dllcndiq^po em falfunwtlim tudiau iutcrptaf.igiuate atgrau^
' IS e laplii
tatis fit talis fiVario oftcdir Marcus rulli 9 ttutj.lt. oc offictjs f ic Picens. 0ivc&
aliitd agcrest aliud fimulares gfidi ampzobi :malictofi fur.tiullu igif cor, factu
por efle vrtlccu fit ror victjs mcjnatu.^cc tulltus. Sic Pauid cu elTettuc pero:
magtt 9 fimulabar fc iuftu z bonu «3deo voles abfeodere fcclus fuu mtTitad ioab
pzincipf ejtcrcit 9 fui Pices. T^itte ad me vria ctlxum. 5 deo ei miTirp eo vt ipc
vztas pozmiretai vjtoze fua :z fic petm pauid occultareffpCertio peccauttoa^
tnd victo t>uplicitat£. HS puplicitas cozdis eft ah' 4 d oftedere z aliud intendere,
gita cozdis puplicitas eft magni! fcelus Peo z botto ejtofum. Sunt em viri PM
plices f icut venatozes tenderes infidiast fraudes Pe qbus Picif.jfiScctiaftici.ij.c.
•gle puplici cozde z labtjs fcelerat£.z£t ite£.v.c. 0 mis pcro:pbaf in puplici liti
gua. 2 }ocvicio fuitmaculat^pauid.^Ba poftqjvenitvzias adpauid qftutt ab eo
fraudulcrer. 3n recte ageret ioab z ppfs, 2poc aut maliciofe Pijtir.ne vrias gei #
peret caitfa fui aduentus. ^niiqdcm oftedebat £bo fed cozde aliud intedebar.
quo pt 5 guitas peri pauid 4 pe re tam enozmi fidele irrifit fuu. Xyinc mare 9
f ullius iu.it) di. officio^ ait. 'Becvllagmttes vite maioz inuenirt pote» in ma4
Itcia fifario intclligctie. ffH^uarro peccauitoauidinmooccultadipctmfuuni.
t£u em mod 9 fit qda Pilcretio regulas pem pifciplitta fine q ^rutes fut vicia.
f mjTbo.^odus eft petermiario adiaccs rei.^el eft qda mefura actu ii buanofl
ru. 3deo qko aliqfc petm peiozi mo comittif tanto gutus a fetis poctozib itidfo
eaf ;q: act 9 mozales rccipiutfpecie a mbz a fme.tSzdpterca Pauid voles abfconfl
clere petm fuu babutt turpe modu imopeftimu. 'Ba volebat introducere falfum
berede ipi v:ie./6t io inducebar illu adpozmiendu cu Vjtoze fuatvt fili 9 nafcirur 9
aferiberef ei.f£0uinto peccauit pauid inebziado vzia.iCu em vuas effet valde
pcuot 9 z recr 9 cozaono recufauir PefccderemPomufua: nec voluit pozmirecu
vbzefua vt$z in r emi. 3 deo pauid vocauit eu vr comederet'! biberetcozafe:^
ructnebziauit cii faciens g fu os fuos occulte fibi Pare potu inebziatiuu. 3 n qua
re peccauit pauid mortalif: ytpote mferedo no foluiniuria z corumelia ra iufto
ptilitiifed eria notabile noeumcntu % panu.qr ebzietas obnubilat* ejttinguit fe
fc liimc ronis quo fecermf bp a befttjs. Jdeo 0kc.utjx.vkif bziiicatiot ebzie
jtas aufierur coz. ^zopterea filie 2Lorb que inebziarut patre fuu vt babef 0ene.
jcijt,ca» non ejtcufanf a peto moztalupms baberet pia intetione. tefte beato tbof
ma in.iip.fcnte.Pift.tjtnp.in expolitione littere . Sed 2iotb credif imunis fuiffe
a pero moztali.ta ^prer ebzietate c^^prer ittceftu vt vicit tbomas in.tj.^q.cl.ar.
idcirco nota q> in ebzietate puo attendi polftit fc 5 pefect 9 pfeques z act 9
pcedes.ee gte autpefect^pfequctjin qligaf vfus ronis ebzietas bj efcufare pec//
caru incgtii cailfat iuuolutariu g ignorantia. Sed ejt gte act 9 pcederis videf efle
Piftingucdu: qz fi ejc actu illo pcedentp fubfecuta eft ebzictas fine peto: rue petm
fcqucs etcufaf rotalif a culpa lic fozre accidit lotb.Si aiit act 9 pccdes fuit cui
pabif.fic n rotalit ejtcufaf ali4s a peto fequeti § fcj rcddjf volutariu ejt voliitate
pcedctj act 9 mq 5 tu fc 5 a liqs Pas oga rei illicite i ctcur t feqns pctm.Piminuif tn fe
qns petm fic piminuif ro volutari), vn aug.p ^auftu bt lotb culpad 9 e no icitu
ille iceftus:fed q$tii ebzietas meruir.ffSejtto pcauitPauid facies bozribilebo//
miadiu no 4de eje impetu ire:fed tractate z apefate cu longa ac mftiphei Pifcufti
one ani q6 peius eft. Aliata aut fit guitas bui 9 peti fatis liquet ejt graut pumV/
rione pmi bomicideCain. /£ft em bomicida pcftructoz buani gencr^: qz ejtter h
minat boiern factii ad imagine pei z fimilitudine fui. 3^0 igif fa bozribili peto .
fuit maculat 9 pauid.*Ba videp q’ no poterat iduccre yzia ad pozmicducubctb
fabee vt fic miferia f ua tegeret, ruc fcpfir epfaj ad ioab pices poneret vzia eje
adueifo belli vbt foztiftiiriu erat pliu vt fic occiderefqp? factu c.£jc 4 p3 guitas
J? 9 bomiadt) efmfnplici circuftaria agguate permeo ei fulficerut pauidtot ac
i
oauid regis JFo.ix
tanrc iniqratcs pmffiffe t ^ril/tampfu/ac iuftn milite.fed illu,pdttozie fec occi
dere. f££>eptimo peccauit oauidzqz non folii '©rtam occidir/fj occafionc moy/ ©au'd bed
tis fue pfe9 altj fui fui in illo plio intfecti fiit:t parif mftt vulnerati/* gcufli/atCB dir pfcs ppi
alia pttma oamna t mala facta funtrvt folct fieri abvrracp gre bellandi*. i£onfi moztc vue.
deraf em guitaeculpe/ronc nocumeti pfequentj^bi c § mai 9 oamnu:ibi c ma
ine pctm/cererj parib? :z q: in illo -pflictu tot oamna fecuta fur/ quop oim ipe oa
uid ca fiurao p:tm eius iudicaf guiflimuzqz ille fac rc/cuiue autorirate fitZyinc
2>aul 9 ad Iflo. j. ca. ©igni funtmozte/ no folii q faciut ea:f5 q ^fentifit facicntib. . .
t£0c:mo peccauit oaiud fcandali5ando ac infamando vzia in pfpectu ioab.^a £^2
ma aiit e nobiliflim 9 tbefauruaamo petoftoz cunct£ reto tgalito: vt. j.latius pate
bir.z£r io b refpcctuguif peccauit oauid:i£u em ioab g ipmmet^ria accepilfec ao
cpfam oauidrcredidit ioab qp ^riae offendifl^ guif regem/ ejeq eet oign 9 mozre
2^inc Jofepbus in.vtj.lib.antiqtatj iudaice.c.vtj.$t:q> oauid ftgnificauit g epi
ftolam lua vlrtom'9 modti.ne fieret vzias infuo fcelcre manifeft 9 . 3$ab at cu fet'
ret vziam ^Itante milite ac magnanime/q mag£ eligeret moztecg turpif fugere:
pofuit eu in loco vbi erat onuo pltj/ficc^ moztu 9 e,f[*Hono peccauit oauid g ne£
gligentia/ liue g ptemptu/fiue g Diuturnitate rgisttando in miferia tanto^ pec^
cato^ qfi g annu.i&uiaa tge q peccauit oauid adulrerado cum ^etbfabee vfq$
ad repbenftone facta g natban traftuitfere annue.^oc pt5 ep b:qz fili 9 que coce
perat aBerbfabee iam naverat, “jMopfca natban oijcit ad oautd.^iltus qna^eft
tibi:mo:te mozief:vt to.tj.lfcc.jtg.ca.^inc a8oeci 9 in.iiij.lib,b pfof.pfa.iiq.Diat
fic.*S?i neqria miferosfacnntferioz fit necelfe e oiuturnioz nequa ([©ccimo gut
tas peti oauid iudicaf et eo q> mfte oefozmitates fuerur agguanres petm fuum.
“Bam illa culpa bi guioz in q tranlgreffio e multiplicioz:pura in q funt mfte traf
greflionee/fic inb peto oauid in q fuit ejtcefiiie culpa?. mfra? fiue iniufticia? et
iniuria?:io petm eius fuit gmlfimu.i£tia illa culpa vel iniuria bi rnatoz q c indi
gnioz vel irronabilioziputa qua qs facit ? eu a q bona r ccepir:cu reneamur bnfi*
cere biifactozito nrisrq: ntbtl c qb fic tndignationc.puocet altilTimioci : fic ingtt
tudo q eft vent 9 vzens/ficcans fonte pietat£/ refte jBern. ©a uid aut fuit valde
ingt 9 m facto v:ie ta cnozmif agc9 o en a q bnficiu veri amozi9/vereoilectioni9/
verefidelitat J fufcepit;io rone bui 9 gui 9 olfendit oeu 'rpjcimii in b facto.fp^m
pli 9 guatu fuit petm oauid^ppf fpealem repugnantia aetu9 petirqz ipe q pou^ftt
it a ono cufto9 iufticie ad pimiendu t cozrigendumidcia z peta/ta enozmif viola
v uit iufticia.i^t fic pr$ qnte oefozmitate9 fuerunt agguante9 petm ©auid. ^cc
igif omnia ta guia fcclera ac tante enozmitateG fuerunt indulta ac rclapara ipft
oauid: qz vere recoguit fcipm atep in recozdatioe^zie iniqrat^ ingemuit. f z5y vt
deam 9 iub b:euib? ozdme rei gefte.*Ham moztuo vzia oeuotilfimo milite inrrodu
icit oauid 36etbfabee in oomu fua:-r facta c illi vjcoz q pegit ei filiu. 3oa9 nu4
ptias oe 9 non libenf infpe)cit:vt inqt Jofepb 9 vbi 0.30 irat 9 ^ oauid vebement:
mifit ad cu 'Hatban^Bam q(tdfe 3ofepbo)erat virv:ban 9 t fapice.^Oiovcm 7 /
ene ad oauid obturgatione acerrima fec eideiaflignando oe9 oefozmitate9 tam
bozrendi fceler^t ^mo^ofuit ei familiare gabola non folii vt agrtu9 pdemna
ret cu:f> vt ipe ? feipm^rerrct fniam/qfi nclcten9 (Jd oiceret.^it §: iRnde mibi
iudiciti:©uo viri erant in dmrate vna^lnu9 0iue9t alf paug :z oiuee babebat
oueet boue9 pfimoe valde :paug aut nibil babebat omnino pter vnam ouc par
uulam qua emerat *: nutriuerat.iCum aiit gegrinue venilfj ad oiuite: voluit ot
tiee e^bibcre ouiuiumgcgrino/fed refuan9oue9 fua9:tulitouem paugi9 z pga
wit cibos boi q venerat ad fe.^Jrat 9 oauid aduerfus boi^ illu mmis/oijtitad na
tban ;^iuit ons/qm fili 9 mozrJ e vir 4 fec b:ouc reddet in qdruplu. ^ale fniam
^ptulit oauid :qz cu eet in lege mo^fi gitiflim 9 :nouerat illO qb fcnbif
fstelapfaetpma
S>i'4$ furatus fuerit bouc aut otie:? occt.vcl vend ! '.qnc£ bcues, p vno boue rcfti
ruet:? qrruozouesp vna oue t 3£uc natban redarguens ©atiid amgnamt omnes
©efozmirarcs ac circunftantias ppetrart' fceler$/ira ©icens 'Jtu es illevir d fec?ili
banc rem: 3 6 bec6t©ns ©eus iTrf.i^go vnp rem rege fu p ifttf:* ego erui te t ©o
mo faul:? ©edi tibi ©omu©ni tui. iduare gptempftfti ^bii ©ni vt faceres maluj
Cnpfpectu meof^riamerbeupcuftiftigladio:^ v)to:cilli 9 accepif!iinv]i:o:c tibt
z mrerfectfti eit gladio filio^ amon febrem non recedet gladi 9 1 ©omo tua vf*
cp in fempifnu.z tolla vjtozcs mas in ocultuis:? ©aboprimo tuo. z ©o:miet c»
TLatbanran vjtozib ruis in ocuffotbuius.Jn qb ]i?bis alfignauitnatban :epte circitftannas
giroes etreu aggrauates pctm©auid;qetia©ircutiendefutabeoq verdqritpmam:vtlatins
itatias agg/ ; aptemus in feqntib.*£zimo tangit natban circuftantta pfone peccantj/ cum ait
tiates petm Xw es ille vir qfeciftt banc rem, £>c£o tangit circuftanrias ftat 9 ac ©igmrar^/cu
fcauia fubditri^go vnjci te in rege fup ilK-Cerrio erpmif circuftdru crimts ppetrati/ cu
ait:j0uareptcmpfifti ©iit vt faceres malu in pfpecru meo/ vzia erbeu pculfi
fti gladio.^uarto tangit ctrcuftanria finie/cu fubitigit ©icens: i£tvro?e illt 9 ac$
cepifti cibi tnvrozc.i.B fine inffeciftt en:vt acctpes vjcoze ei 9 in vjcoze tm. 0 jnn$
to tangit ctrcuftanria modi liib q intelligif circuftantta loct:? ctrciiftatia rpis /cu
fubdttanffecifti cu gladio ftlto^amonun tpe belli z in loco cerramis: z non occ<
difti veneno vel gladio ruo:f$ gladio alieno/.filioy. 2lmon.3fte igif cominarto
nes qs ©ijcit natban venturas fup ©auid ad ptt£ adimplete ftmt:nam gladi 9 fi nb
rozis ©iit in vltionc fcelers venit in ©omti ©auid. i^uia filius natus eje adulrerio
que pegit betbfabee moztuus c iujeta $bu natban \z abfalon fili 9 ©amd/ intTectt
omon frem fuujpf ftupzum rbamar fozorj fue:vt br .tj.TReg£.jtitj.c,3re£ 3bfa0
lon filius ©auid infurrejiir p pzem fuu voles inuadere regnu z occidere eii:vt t>z
tf,lRe jtv.c.j£ciam ab. ..lon fedauit publice petibinas pzis fut©ati:d/gmttrcte©o
mino in vltionc fcelerj :vt fcnbtf.p /iRcg.rvf.c. <~>ed t3ndc cu abfalon turptf fi 0
geret a facte ererctrus ©auid/ p capillos fufpenfus cfubf quercu magna, au
diens ioab tulit tres lanceas :z infijtit eas in cozde abfalon z moztuus e: vt pat$
fyTReg.rvitj.c. Salomon et ta filius ©autdoccidtcadonia frem fim.vtfcrtbif.itj.
TReg.tj.c.ruq: macbtnabaf p eil/tu qz petebat abtfacb in vjtozc q fuerat vjcoz ©a*
rnd pzis fui p lege :q vt br '£eui. cvu;,vbi pblbcf pcttts mrimonq cu vjroze prts.
^fSzopf mo:// & P*$ q>P mozte vzie moztut furtt qttuoz filtj ©auid/.pmtis fili 9 betbfabee/fc
tc^rte qry eund^mon/tert^abfalon/quar^adomas.iStoemc^malapfimafecutafunt i
tuoz filtj ©a4 somusauid iujcta^bu^be.p.iReg.jcvfc.Stidtcs aut ©auid tam ©ilfictlc obiur
tnd occifi ff, gatwne ecpauit ac vebemenf turbatus e. fic ait ^lofepbue valde pfitfus fuit
3 i cu la eburnis ac trifttcta ipie fe cgtTTe pfeftirs e/ non ci ercufautt perm fuu: fed
bumiTraccuiauif/nec tm oze:i*5 toto cozdis ©didei io recogfces fetpm / ingemuit
ad ©nm:vn ©icit ad natban .tSeccaui ©iio: vtdes aut narbanvarios fingul^/ge
mit 9 /crebza fufpiria : fttllares lacbzvmas/ vera cozdis ptrinonf ac ozis pfelftone
iptus ©amd:3lico fubtunjttt ©tcens:^5ws qj tranftulitare petm ruu/ non mozte
rteryq.©.(£uis pfa bojribilia paa conufcris tii qz vero ©olozccozdis tetpm reco
gnofej : 36 ©iis rtbt culpam remittit z pena mitigat. *Ham cu fis bomicida pciTE
mus:cs qfpc mozte ©ign 9 :f^f ©olozis tui acerbitate ac ptrttiots j^itate no mo
rier£ ineptia pfona/fcd fili 9 q nat 9 e mozief.^attid igif^tcr bmoi peta arrifFima
elegir pniam in q cecinit t^falmu.l.q inciptr:!^iferemei ©e 9 fm mag.mta5 tu
nm.t^ui pfalm 9 nobiltfftm 9 ac ©euotifiim 9 c.^ipt 9 valde ad impetrandu ©ititni
miam.3d c i rco mentj folicitudinc ac puritate ejtigit.eo q?oi afteetti fpualiac©iiu'
na preplarione p!eri 9 iif.'Dinci£b:rf.in ©eicpnonebtii 9 pfalmi.Lci!pies nos red
dei e cautos ereplo perozis ©autd q lapfus e ad tam guta p.ta. ita mqr i^auid ta
lis ac taut 9 fpi]na:gfam bns:m iuucmli etate;fcnioz:q ©euicit bella .'4 mille adi
oatiid regis iFo.x.
nerfus fe macbinas fupauir/poft lbb:fetate/poft modeftiam/poft caftitatcrcu ob
tmiuffj regmi ? gentes fubiugafi *5 z pajt vniuerfa tenerer/ tuc negligentio: ac fe*
tuo: factus :,pfpetit emm 9 ct aduerlo mtierc & lauanterapuit iit vanitate oculos
z Mccpit ictu fagu re. Budiantcurioli q pulcrirudtnes pliderant alienas. Suditf
ant q fpectacufmfamut rbeatralib\ig)autd tafac tantus lefuser? tu putas teie*
di non poflfe q6 mime credo fi oefos pieceri in fpem aliena. 2}ec jCbz^f.l^iero.
45 in epfc ad Saluina 6 moztc nebzidq/epta incipit^ereo: ne offiem puref am
bitio/6c fic: ^auid amicus oei z falomon amabif cius/victi funt qfi bomies: vt
z ruine noB qfi ad cautionem z ejtepla pemtudis ad falutem pberent. &lme in vi
*a lubzica hpfuin non merui r.l^ec ;£>iero.j£jtoictJ ptj ejtcplo oauid qnta fit $fj
tue feipm acinas imitares recognofcere.
ffi£rcmplu 6 rege cjecbia/^ recogfccns beii grauif offcdilTe/fingultibn getfi
mitibj/ac fletu magno/ mifcbiam a ono pfecurus e . %
0nfequent otciin 9 # mi meli 9 ntl falub:i 9 ,p falute anime peccatrici fieri
^ pr/qj feipm builiare ac reco§fcere.^>oc aut ptj cjtemplo fetiffimi reg£ e$e
cbie.^iui vt feribit ^ofepbus biftozicus beb:e 9 in.it.UB.antiqtar£ mda Vi
cc.c.jtuq/Harura benignus/iuft 9 /ac valde religiofus fuit.j&ecm 9 laudito ac me
rit^fcribifadplenii.iiq.TReg.)tvtij.ri^^.jtt.c.tite^in.q.li.^arat‘jtrijt.t,tt.t]tt^
ct. jcjtirq.c.? ite^ i^fa.jttjcvq.jccjcviq.^jcijc.c.f uit qppe ejecbias optirn 9 fili 9 /6 pcf j^jecbfas
fimo p:e .Seba genitus ;fic parif legim 9 fcrilTimii pr em ab:aam genitore peflimu uafcif 6 pcf>
babuifte.f.tbara luteo?. oeo? cultoze; vt ait Cbzvf.^ic igif ejecbias gui laguo// fimo p:e
re oeren^egrotauit vfcp ad moztcrvr fcribif^fa.tttviq.tuiq.iRcg.tt.t.q.para.
p&tq.c.iqon em poterat piefm moztj euadere p via natur vri 3jofepb 9 in.jt. Ii. an
tiqtarj iudaice.c.iq.Bt q> languoz illeguis erar/arc£ a medicis oefpatus adeo q»
«lecipeejecbias 6fe necei 9 amicifpemvlreri 9 fuftinebanr.3po igif ITcegrotante
atq? in lecto occumberervemtad eu cfaias^ppBa milT 9 ejt pte oei ; q oijtit illi: i£$e
cbia tufpone oomui tuc.i.o:dma negocia regni tui p tellamentu: q: tnozierj tu z
«oviues.^n 15 loco occurrit oubitatio.iCu em pena fequaf culpa.qz ficaitloief.
in.f.U5.fup SJKncbcd apBam. Sc6m ozdine pcro?/fitozdo penap.^Jdco qrirur
•Hundd e 5 ecbias petm altqb bozribile commifiteo# tam grauis languoz ei accifl
ditfIMo rnfione nota q> ifteejecbias^uis natura elfet torus pius/clemens/ ac
religiofus :non rn poteteufariapeto vanegfte/iactantie/velfupbie.Bam 6z. q.
^araf.wq.ca.q’ non iujtra bnficia q accepat retribuitrq: eleuaru c coz eius.i£c
idcirco facta cft p eum ira oeir? p indam z biert f m:vt 6: ibidem. pterii} fupbiuit
cjecbias quando rcjcbab^lonis mifitei Iras? munera p legatos fuosrvn.itq.TRe
gum.tjt.ca.6zrq’ letatus e in aduentu ipozum/iutellige leticia iueprar que pzoce
dit ct vana gtta z elatione menr£ r( vt ctponit Wco.oe ly. )eoq^ tanrus ret 6 tam
longinquis partib? miferit ad eum tam folennes legatos? muneraret qz ejecbi
ce erat oiues ? inclarus valde/babens rlxfauros plurimos argenti ? auri/ ? la$
|)idis peiofi/aromatu/? armor, omerfi generer vt br.q. 'fbaraf.t.ttq. ca. io ad fui
oftcntationem ? iacrantiam oftendit omnes tbefauros nuneqs regis babf Ionis
z omnf magnificentia fuamrvr fcribif j£fa.tjt,tit .ca.?.uq.TRcgu.jtjt.ca. ? fic oie
rabbi Salomonr^Hon Polum oftendit eis omnia que erant in rbefauris fuis ? in
borti^uredetiam que lecreriftime ac reuerentiffime feruabanf in remplo que
nulco mooo erant gentilibus oftendenda: £>edpzoptcr bmoipeta elationis et
tactaurie non fuit ejecbias tam grani languoze a ono pcufliis rqz ifta poft faua/^
tione ei 9 euenerunt rvt 6: in loc£ pallcgat^.3o ad qucftioncm oiucrfi oiuerfa oi^
cut.^am rabbi Salomon opinatur q^ecbias recufauerit vjtozc accipe/ q6 qde
facere no oebirit ;ne l^p oauid in regno ccfitcrct/qincbzifto pfucccdentcsge^/
a kl
£5e contritioe
Iterationes ppetuari Debebar:?;^ b ftiit tam gut infirmitate a Dno caftigams,
Viri cii languore fatigaref (refte iofcpbo )rogau it t>eu:vt‘et puo tpe vitam pcede
ret Donec filios br e pofTer.jOu miftus fuit Deus t accepit vtorc ex q genuit ma*
nafien.i£f fic fcribir ^icro .in.xjUib.cxplanattonu efnic.c.tjttYU?.£o cm tpe eje
cbias filios non babebat/Ram polf morte eius manaflcs cn.xtj.cflet anno^/re//
gnare cepit in iudca./£x q pfpicuum ctpoft ferriuannu concefie virc^analfen
^ ce generatu. ~bec 2}ieron.Sunt altj q Dicunt q? De 9 plerunq* corripit z caftlgat
SUa opio D qs Diligit. /£t idcirco cu ejecbias eet vir iuftus ac timens Deu/ fuit a duo caftigav
^abta tus ne rcppfpcrap felicitate corruptam lucuna laberef /ac Dei jkepra ptemne*
retific illi maiores nri q fepe(vt ait TLact.jbie terrenis ac fragi lito bonis encrua
ri oberrauerut a Difciplina legj vincu la(£ i uper&r.l 1 * nc iDiero. ad caftridanum
ait:Sctm 9 fanctos viros egrotatiomto mifertjs ac egeftatc ro:qri.j£t ifcp^>a
gna irae cum petorito non irafeif De 9 '53nt in cjccbielc ad bicrtmr^arin^t) non
irafear tibi/jelus me 9 recefiit a tc.Jtep £>iero. m .cj. li(5,ecp lanottonu efaie fup
ca.cjtjcvuj.aitii^uc Diligit ons/corripit z caftigat oem filiu que recipirrne elcue
^ - .. tu r cor ejecbiepoft incredibiles triumphos infirmitate corpis fui vifirauit zai\!i
wa?’ - r l ^ lt cc mo2l tup vt puerfus ad Dnm flectat fniam.^ec 2oiero. ^>agr £o bifto
na £ P 0 ^ 2/>iero.Dt q> e5ecbias poft inopinabile ac incredibilem triupbn $ peuf
^leron^mi ft one coercitus fennacberib/cBuisfm 3Jofepbu in.jc. lib. antiqtatj iudaice.ea.itj.
gratificas boftias cuomi fptb fno celebraueritono.non tii fufficienres autDigs
egit gras.puf excellentia tante victorie merebaf.T^am z animo clat 9 c: neccan$
ncucanrauit :vtpfueuerat antiq pres in ta admirandis^digtjs . ^n poft$ fili?
ifrf libati funt t manu egyptiop: tranfeuntes p mediu ftcci mar£:mo?fes CU 5 eis
cecinit canticu/Dices:/Cantem 9 Dno : gtiofe em magnificat 9 eft: equut afcenfore
^iecit in mare.i£ro.xv.ca.Sic parif Snna mr famuer qr filium obtinuit a oiio
etia canricucdidit Diccs:i 6 |tultauitcor mcu in duo: vt br. i TReg.tj.c. Sic purtf
fima^go poft m^fterui incarnationis ebrii p gabriclcnobilifilmu arcbangelum
Dcnunciaru aureu edidit canticu/Diccsr^agmftcat anima mea DnmXiic.f.ca,
Sic Sacbarias/fic f^meon fic ceteri p:es,pfufcepr£ bnfictjs nobilifiima edidere
cannca.l^inc^iero.in.g.lib.ejcplanationu efaie,fpl5e.c.xxxvitj • 6 1 fic: iSLradut
bebrei 10 egrotalfe ejecbiarqm poft inauditavtctoria tudeop? aflvrq regj interi
tii non cecinit laudes Dno qs cecinit mo^fes pbaraone fummcrfo:t DeHoora infy
fecto fjfara :z anna genito famuele.^urfumcp poft corpis fanimez figni magni'
rudine offerri a lia occafione fupbic qua vt prudens z Dei cultor vitare Debuerat:
nec moftrare alienigeis Diuitias Tuas qs Deo tribuente poflcderat,/ 6 x 5 iujera lc
ges qj tropologie Difcim 9 n 6 mitt edas margaritas an porcos/ nec Dandu fem ca
mto.:bcc 2^iero.3dcirco illa Debita reuerentia qua plucucraur feri pres referi
re duo :bono?. oim largitori non cgite 5 ccbias /4 mirabilr ac inopinabitr a terro
TReuertitur tito fennaeberib libatus c z id non mi> fi egreramt vfq$ ad morte. St que cu ve
ad biftoriaj tfaias z mmaref ei morte Dices: jgrtfponc Domui rue/qr morier^ tu z no nvi£
j£xccbiaf fu ues.St ejecbias audiens ^ba efaie:pfternat 9 anfmo ac fract 9 i lacbppmas puer//
dit lacb. 7 '/ tit facie fuam ad pietem/vt Deuori 9 o:aretj 6 t recogfcens fc guif Dcli^lTe/bumilV
mas orauit ad otim? Dixit: 0bfccro Diie memeto qfo quo ambmauerim cora te mve
ritate z in corde pfecto:? qb bonii eft in ocuFtuis fecerim. 'Bota q> ifta no $t e$e
cbias adiactannaifjmags pgraxactione.vt exponit Tlico_.D 1?. poft^Diero. qfi
recognofccrct exgra Dei talia egifTe.Ifoinc 7r>ie ro.in li.vbi s btfic.Cduertit eje :u
cbias facie fua ad piete/qr ad remplu ire no pcterat:ad pietem at repli iuxra qo
Salomon palatiu extruxcrar.^Iclabfolufe ad pietem lacbr^mas fuas aftiae
tito 0 nrare vidercf . S ur ccrf e iuxra bierem ia :adcor futi: pietc cor avellat vtro
ta mete Dnm vepearef/z ait:fg>t>fecro Dne memeto qfo quo ambulaucrim coraj
(fyechie regis fo.xi;
te in ^irare z i co:dc gfecto ; z cfi bonii cft tn odis mfs fecerim . Sudicfq? fe cflc
moriruru no peaf vmz anos ptimos: fed in oei iu dicio (Jd velit pftare Dimittit.
'Houemt em idcirco Deo placuifte lalomonc q anos vite no perierit ap lio:es fed
iturus ad Dnm narrat opa fua quo ambulauerit co:a eo in ditate zin co:de pfe//
cto. jfelit pfcictia q afflictiois tpe bono^ operii reco:daf.:0eati em mudo co:de
qm ipi Deu videbut.l>ec biero.fleuit irac£ e$ecbias fletu magno : vt $:i£fate. ..
Jtjccvit;. c./^t itef.iit). TRegu.tjc.c.qfi Dicat. 0 one De 9 fimic peccaui p iactantia
aut elatioej mcnt^But fi no Dignas egi gras vt tua gradia merenf bnfida mi// vu
bi fuo tuo largit? oce Ifa: 0bfecro indulge:parce remitte. 0 clemctia nuTeretis
Dei. 0 felices lacb:?mep qs peto?. Uxcidia ejttinguuf . Ha aiiqj cgredcrcfi£fa£
ias media pre atri) :z ecce fact 9 cft rmo Dnt ad eu Dices. TReuertere z Dic e^ecbic.
2bec$r Diis Deus Dauid parrt tui.^udiui ozatione tua z vidi lacb^mas ruas.
j£cce fanaui te:Dic fria afccdes teplu Dni: z addam Dicto tuts 4ndectm annos.
i$cdz t> manu regj affrio?. cui 9 reditu times/ liberabo te z cimrare banc#>rer
mezxpfv>mi<\ f uu meuX^inc bicro.comemozas bac mirabile puerfione ejecbie
in epta ad '«Ooefipbontc vzbictf q quide epfa incipit, pzefuptione mea ejccufare
conarer .^tfic,Uegam 9 cfaia < |pbef a. ncariu e$cchie regs aptu buic caufe qra //
mus ejteplu cui morituro anni.jtv.ad fupio:c vita^iijs flento Tabete peito au
gcrur.0mcE accepta tari muerj gra n petism voluptatitom Delttrjs : f 5 foli duo
indultu vite fpaciu biiilis z fetus cpbibuir.bec biero. liquet § et Dictfs q reco//
gnofeere feipm ac peta fua eft efficaciflimu remediu ad placadu ira oipotctj Dei,
H&d maiozc rn cuidcntia eo?. q Dicta fut t Dauid z e 5 ecbia r/Cdfidcrddu eft q laus
ilte ejecbias fup oes regesveter^ teftameti videf laudito cjttolli.Ha $i t> eo.iiij, C 3 ecbic
^eg.tvit).c.fic.ji£5ecbias in ono do fuo fperauir. 3ftaq? poft eu no fuirfitis ei De
cuctis regito inda:fed neq$ in bis 4 ante eu fuemt,bcc ibi,0ue £ba no fut fic uri/
telligcda: vtejecbias fuerit factio: Dauid 4 fuit an eu. iofia q fuir poft eum.
£>5 c ftnP q int? reges non fuit fimit'ei/q ad aliq pticularia:&c ei ftclla a ftella
Differt in claritateitefte f!Saulo. f.ad iCo^.jcv.c.feicbo Differt ab boie/§ ad qda
^ticularia Defidena/vl?q ad cerras affecrides/ aut puatas gras :vn nufq$ reperti
funtDuo bomies in co:pali Difpone et toto fimiles inq marime relucetfapia t>i.
^cd maio: adbuc Differentia attedif in animato nris q ad ^?turu merita. 3^inc
0m^.in.|.lib.6 arte amadi in4t.jbecto:ito mo:cs tot fut qt in o:be ftgure.*p):o
pterca 2^iero.in pncipio.tj\li.ctplanationui£lliie/6tfic:^ifficileimo impolfi
bile c placere oito :nec tanta vultuu cp fnia^ Diucrfitas eft.l^ec abiero. qli//
bet etia feto ill6 Dici pti6cci.tliit).c.lton e inuent 9 fimit'illi 4pferuaret lege ejccel
fi.0ic§ in buanis cozpitomagncfuntDiftimilifudines/ficm aiato maioies fuc
mo^ varietates :tefte 2*~>arco ^ullio.i^t pleriiq^ Diuerfitate co:po^/ Duierfiras
fe4f aio jl.z io cu d: t> cjccbia q n fuit fitis ei D cuctj regito iuda i^nrellige q ad /gccbfae eje
qda ptiefaria magna ac inufitata q egif.^a.iitj.T^eg^tvitj.c.t»:;^ Diftipauit cpt cedit oes r cf)
celfa z ptriuir ftamas z lucos fuccidit z pfregit ferpen tc eneu que fecerat 2^o^ aes/q ad ali
feS/ cui 9 ca fubdif Siqde vfq? ad ill6 tps filtj if fadolebat ei incenfu:eoq^ i afpe// q gtiefarta
ctu illi 9 ftlt) ifrffuerur fanari amojfitoferpentiiivtbfTOe jtj cj.c.^re^.iitf.TReg.
pijt.c.tiiffa.jcttvitj.c.D::^ ad pcesei 9 angel 9 Dnivna nocte pcuflit.cltttv. milia vi
roy t ejcercitii fennacl>erib '>z ite?, ad pces ci 9 ozauit efaias z rcfroceftit fol Dece li
ncis in bo:ologio Bcbaj pqs Defcederat:vtbr j£fa.tjtjtvii).c.t.iitj.lReg.tjt* ^ -
alia admiranda c 5 ccbias egiran 4to nemo eje regito pot Dici filis illi. Sunt igif
rres reges 4 valde placuerut Dno xpf religiofitarc fua:q: tpfos fuos indujcef t ad ^ 4
pniamt ad cultu vni 9 veri Dei Deftrucrcs cultu idolatric.i^i funt/Dauid/e 5 ecbi// crui w 9
as /z iofiasan q? laude D: £ccujclijc.c.'p>ief Dauid/ejecbia/t iofia/ oes perm co
mifei ut.3ntellige t peto fdolarric/vel in fe/vcl in altjs :q: clare pftat 9^ nec iDa$
bi
Irid nec e$ccbias pnt ejtcufart a cctcr$ petis: b qb> 13 s mentio facta c.^ec b tcat
i^ecbia Dicta fu (Ficianr,
CTCtemplu b rege nabuebodonofo: q pod innuerabiles impietates Dcpofit*
Fuit a Dignitate regia z rabid 9 ac Demes elfect 9 c.Scd rande eleuas odos i reco:
, oatioefpue imqtatj ingemmt/ficq$ falutc adeptus fuit.
'Uin^ vt videam 9 b tertio rege.f. nabuebodonofo: :q pod infra fcclcra x
vui v n 4vw/ e peta rcc 0 g mt feipm/Bam pniam fua ages tantas fudit lacbzvmas/ q> ea
• mmtjs fictito ocfr ei 9 qfi caro facti funt:vt mqr mgr biltoua •iryic igif na//
^ „ bi/cbodonofozinftrumentufuitDiuineiufticie.^irbclUconnimus/fottunanlfi
i! IC r <r mus/ac victo:iofimm 9 /que oe 9 fecit frgam furo:£ fui ad flagelladu ppfmifrf/ac
it Dcuiconm gentes pfrmas.io iDicre.jtjtv.c. j^ns vocat eu f uu ftm/Di.iSec bt Diis De 9 cjtcrcl
mus : x ruit tim:p eo q> no audift^ £ba mea i£cce ego mitrd z afluma nabucb.rege bab^lois
nagellu Dei* £ U n m eufug terra ifta z fug babiraro:es ei 9 :z fug oes nationes q m circuitu iiii 9
funr.Tlora q> in iftis #bis nabuebodonofo: <i erat idolarra z genrif/ b: fuus Det
mq$m cjteqbaf Diurna iufttcia.3oinc ^iero.in.v.li.ejtplanationu bieremie p:o£
pbete ad eufebiu fug b palfu bt fic:^nsvocat ftmjiiu 'Babucbodonofoz/non fic
f nus vocat 9 vr,ppbe z oes feti q vere fuiut Diio:f 5 q in cuerfioe bierltn Diu fuiat
Vb lutati. Scbm q> z apt’s ioqf: i^luos tradidit fatbane vtDifcat no blnfpbema
re. 3 n asionis autgteec cbaldeos intra finibiertin nlft oubiii c.l^ec Micron.
jfr:opfca Diuerfimodefcpturc facre locumnf b illo nuc bonamuc mala : cui 9 ge/>
Ita in plerifcpjoc^ babenf/fignanf in lib.^luditb, ).tj.iij.iitj.T.v.ca.x itep in. iitj.
lib.TReg.jtpitj.x.jctv.c.ena m.ijlib.t^araf.f^vi.c.irc^ m.itj.li,j 0 dre.f.c.x j£>a£
nief. j.q.i^x.iitj.ca .Sed <}cqd Dicat b co:d ve# e q‘ nabuebodonofo: ejtcecat? fu
gbia iftud op 9 miftertj Dei fic ozdinantsvoluit attribuerefue poretie faciens ej; ar
rogatiat elaribe ate^odio gfona# qb facere DebuilTjCjcobcdierta Dei rm:io frau
dulenlffc babuit in olficio fuo.”£:opf qb iere. jclvitj.c.b: fic: 2 £>alcdtct 9 bb q
fac opus Dei fraudulenf:x maledictus 4pbiber gladii fu 115 a fangume.^occibi.
3nrellige q» ille cj parcit iniuftep vitice qua iubet De 9 epq/b: maledice 9 ; \tep>
ei 9 cleuatu c mmis..*Tandc polt pfima bella obtinuit^puinefas z regna multa, et
fic b4bef'3udirb.^c.iDmo: illius ceciderat Hid omnes inhabitantes terra.Scd
q: terrena p:ofpitas facit pleriic^ bominc a ronc buolue, e z foluit bumanas me
res ‘Jjdcirco nabuebodonofo: polti^ adeptus cit monarcbiam totius o:ienr^ cla
rus m majtima fupbiam ruit m mentis cecirarem:fic vt non erubuerit Diuinuni
fibi bonne vfurpare.^tnb 3»ditb.iq.c.b::q> ipepeepitoes Deos freejtfmi;re vt
tpe folus Diccref Deus.i^t ^an.itj.ca.fcribif quafr *Rabucbodonofo: fcc ftaruaj
auream.lt.cubifo^ quam (latuit m campoputncie babvlonis.vta cunctis pepu
lis tribubus z linguis ado:aref: ^ntclltgeb^tobfecitvtipemilla (latuaado
rarcf.vtetponit ^icronpniis.^lin in cjtplanationelup ^anielem^pbctam ad
“py-immacbifix 2£)3rcellam:fup illud ^an.ii|.ca. r Babucbodonofo:fecit datu//
am auream/btfic^elojrobltuio ^itats vt q Dudurn fuum Dei quafi Deum ado
rairerat nunc (laruam fieri fibi iubetvr ipe ado:ef m llarua; q autem aurea fit ce
infiniti ponderj illb in cd eft vtdupo:em vidennb? creet: z res inanis ado:ef vt
Deus.D.im vnufquif^fuam confecratauariciam.^ec Iniero. Sic b0aio cefare
refert ^olepbus m itvitj.lib.antiqtarj indaice, c.jcvf.q’ p magnitudine DlgmratJ
bumam» gdidic irellecrum;x fefe volebat Diuinitarc que vera e bono?ari t x tnfca.
ISabucboitofoi ^o.xn
jcir.eiufdem lib.fcribirSofepbus q> id£mjg3>aui0 (mgato: iufftwfimulacru eius
erigeref in remplo oei bicrofolYmis/c^ms bfeelus nongfccerir 0aius:vt oicif
ibidem, iiftquia pcrm idolatrie cft oim pcto:ii grauifTimu ac gmarime oeo cpo//
f»m .gdarco oeusq epcelfus cft:z bmmlia refpicinbimc fugbiflimii regem oe//
pofuir a fcdc magnitudinis fue:* q pfumpfir fieri oeus 'factus efl bcffiau 'Ha tetf
ftc il^an.uj.ca.Cum fetncl nabucbodonofozm aula bab^lonis cum fmciptb? ac
mihtib plurib oeambularentvelutalc'/' ucifer erccrus m fugbiam/oirititlo*
«e bec c(ibab?ion duitae magna qua ego ediftcam in robozc fomeudinie meez
in gtia occo: te meirq .o.iQuis mibi par m o:bc roror 0 ,iub rcfi flerer 0 „u 10 nofl
cerc' 0 jiie oetjcere me poteritc/Cum adbuc f mo efij in o:e eius :i£t ecce vor oe
celo publicecunctisaudienrib irruit fug eum/ 0 icens 3 Dbi '6: nabuebodonofo:
TRcgnum tuum tranabit a re: t ab boimmb eijcientrc;? cumbcflqs z feris cric
babirano rua:fcnum quafi bos comedes: z leprein tga murabunf fug re oonec
fcias q> oominef ctcelfus in regno bominii: z cutcunq; voluerit oer illud iDan iM ^ K
Usaitj.ca.iDmc fubiro eadem bo:a alienatus mente ocmcs/ furens/ ac rabidus r? “ftf
effectus eft z ab bominii» abiect 9 z fenum vt bos comedit oonec capilli ei 9 in fi// \
tmlifudmcaqla^crefcerent:quianon tondebaf:*! vngues ei 9 ^uafi vngues aui ? ue,r ifinDC
um.^racp qccjd g glanide oemmciatiifucrat/ad purum completu e. T>i\\cT>\c lliam
ro.m eppUnarione fug m.titj -c.bt fic:^iflo:ia qdem mamfefta eft z non ma//
gna mrerptatione indigetq» ad offenfam oei 'Babucbodonofo: £fus cfl in amc f/
riam fcpre* annis inf b:ura aniii laliavijterirz berba^ radicibus alit 9 fit ac pofi//
ea mifc&a oei rcffitutus in regnum : laudauerit 'Zgtficauerit regem celi : q: oia
pga eius vera z vie eius indicia z gradieutes in fugbia por buimUare.3r>ec3oic
ro.fTCirca banc bifloziam ac ta ftupendam nouitarem facta oc illo nabueb. q
a ccliirudine regie oigmtar£ in tantam miferiam egeftat£ ac ferttatj puerfus ell/
occurrunt mfre ou hietares, i£t pmo cil eet reje porennffim 9 biis amicos pfangui'
ueos/fuos pncipcg/acmilitesinnumerabiles/quogmiffusc tantotge oifcur//
tere g filuas? campos :cur faltem non fiiita pneipib? ac militib fuis reclufus in
aliq loco/vel ligatus vr oeccoti 9 ob regid oignitarc pferuaref. *£:o riifione 'Ro
ta q>b cc btflo:ia veradt.vr oicunt oes ooctozes catbolidr^eceft locutio gabo//
lica/vt qdam bererici oiccre pfumpferuntrqs pulcre ac valide rcpzobac 3piero.
Cn ctplanatione fug ^an.iip.c.i^uia g nabucb.felicitare reppfperap oepzaua// Duilia f na
tus arq$ eje fugbia m totu ejtcecatus fuit: adeo vt nec regiam oignitatem/ nec 00 tn,cl3. vf YCfj
miniu filii a ono rccognofcerct.fcd poti 9 infanies oiuinu fibi bonozej vfurpauit, ac a, ici -
f jdcir£OVt cucri reges ac pneipes fuo ejccplo tota ^tute fui onp pependere a ono nfl» oaretur
0 tacp fui mifiri firmif crederer :rcpctc in oemetia ceciditiz fm fua imaginario eremo l ii
nc m bellia trafiar 9 c: 3nrelligc b:q: videbaf fibi q» ect bdlia.Ho § cozgis muta ^ *
tionc.15 mer<; alienatione paltus e:vtcrpoit 3 ^iero,fug ^an.t.s. .“Cbo.ad rege
cvpuin.tj.li.^regimie^nci.c.rvi.Jdcpt mgf biftoziap admngcs q»etia ablat^
fuit ei vfus lingue ad loqndii.i^uata ajt fueritilla oemetia ondit T>icro t in cpt
planaroefug ©an.c.iitj,vbi6tlic ^)agmiferiepfolatio qn into:mctJpofit 9 fcic
^fga fecutura: epeg nabucbo^.rati furorjfint amenrie vt malo^ tge bono?- q ce
oc 9 pmiferat n fuerit reco:dat 9 .2pcc2^iero. f£ iduare at n fuerit recluf^ab ami
cis vl'f uis fuis i ppedib aut ligat 9 catcnis vr ioler fureres ac oemetes^r ad 15
q> oaniel d fipjebat iffoieb publtcc cuct^ fpl'is oiuulgabat vt fug ta gradi noui^
tate facta i rege fuo nlfo mo admirarcf.j^uia ops oe 9 q e rer regii z ons oiianti//
um bec oia lude gmifit euenirc illt vt feipm rccoafceret/q: fcprii e: 3mple facies
co?. ignominia qrent nomen tuum oe 9 .3o folct oiis oeponcre porctes oc fc//
de z eraltare bumilcsradtKicns cp tandem gacta pn:a in regnum rcftitueref na
qnc£ vbi abwndauit geem fugabundat oiuina gra. &wdebar qcp ne ilia reclu$
b 4
epenitentia regis
6cret aut ligaret: fcd g campos z filuas difeufrcre gm ictere r. tu vt copleref oiato
culu voasjpbcttccitum q: ons cura fui gereret ne a bedtjs occtderef , /!£na cutn
dfet furibudus ac demes fozfican ct ligarme aut pftnctide egrirudo ipfa magis
gnari poffer.Si aut alujs qreret quo credi bilcefi?# nabuebodonofoz tanro rge
comederer fcml vt herbam qfi bos.cii fmflet mo:e regio delicate micrit 9 , qRridc
fic. g lia furibuda rabies a q detinebaf fic ipm t mura u it vtq pztus erat ei afpe//
ta ac difficilia in cali demeria ecnr gra atq> facilia, furia em f m biero, vbi firp,
facit hoie 5 infra agere z pati. igtfcif em furia afedo:q: ferircozda boinu reddit
furia mutat ea comora* gdeo aliq funt delectabilia hol furiofo qfano funr horribilia. 2}iuc
Matura bois biero.m ejtplanatoe fug damele.iitj.c.St fic , 0jne em amentes boies no cernat
indar bruto? aianriu m agris viuere. locito filucftrito:? vt ciicra prerea cu creto
dibilioza: t grecez romane bvdczieacadiflc boibpdiderinr. fevlla quoq* tebi^
mera idea quoq$ atq$ cctauros:aucs:'Z feras: flores z arbozes: (fellas z lapides
factos eje boito narret fabule, ^uidmiru eft fi ad offendenda poteria deitbtu'//
lianda regufugbiarb dei indicio fit patratu.bec bieroS&\dexn°et\a mficrcs pzc
gnares in 4to efldozdinara natura:comederenociua:vtcarbones z terraz phrti
ra alia imuda z cozrupra f[iCogira infug qlirer principes ac militesmecno jpfi
oes videres dnm fuu qfi monftru dabat ftupefacri.go $t mgr b¥dozia?cpmfri
egrediebanf :z videbat en g campos z Ulnas difcurrerc. Solus daniel no egte$
diebaf :qz toro rge alienatois ei 9 ozom p eo vacabar. *£zmcipes qqp fuos bozta#
baf : vt clemeter jpfos regeret vfq?quo in regmi redit ueref. gre? mgr b^dozia?
fubiugft adpees daniefani fepre quos tonde dicerarreporann fepre mcfcs]W>
fi fur.jn qto.jtl.dicto infania pariebaf :z pod alioe.jrrl. reuerfus ad coz fui i flebat
ac duplicabat deo, /£t ite? g alios qdragmra reuerrebaf in tfania donec feprem
menfes coplerenf. *£oft quos reuocat 9 eft. 'Bo rame regna uit.Ted datuti funr,p
co fepre iudices z vfcp ad fine fepte ano? pniam egif.^anc z carne no comedes
z vinu no bibes, leguminitotm vtebaf z herbis lutra pfiliu danief: bec mgr bito
fto:iaru.j£andccoplero fepte anno?fpacio nabuebodonofoz feipm vere builia^
Tlabucbo// tam oefos cozgts c$ mcr£ teuauit ad celu atetf in recordande fua? inito
donofoz feip <i fata tngemuit.:£>inc biero.i ejep la narce fug danielc ttiic.Wi oculos leuaffet
fu; rccoanoi ac * cc ^ um ftnfum pzidinum non rccepifTef.0.uando autem dicit fenfuj fibi red*
fcens eleuat ditum odendit non fozmamfe amifmefedmenrem. :tdec bieronYmus.gdcir*
octos ad ce// co oe rc ^itutde fui i gradii pzidinu ipe nabuebodonofoz $ fe ita inqt vt fcribitur
Ium, in t>aniele.ut).c. ggif pod fine die?, eao nabuebodonofoz oct'os meos ad cclu Ic
'Babucbo// uaui; t fcnfus me^reddit^ed mibi z altiffimo bndijti.t viuente in (epiternu lauf
dono multa ^ awi 2 gto:ififcaui:qz pras ei 9 poredas eterna.in ipo tge fenfus me 9 reuerfus efl
tt dc fe z x>to ac ^ mc z a< ^ oecozctp gueni.jCt figura mea reuerfa c ad me.
uocat cunT °P rimarc0 niei z magidrat 9 mei reqfierut me z in regno meo reftitut 9 fii:t ma>
ctos ad veto S niftc ^ amplio: addita eft mibi.lfunc igif ego nabuebodonofoz laudo z ma$
nitentia guifico z glozifico regeceli:qz oia oga ei ,? veraz oes vieei 9 iudicia:z gradientes
in fugbia pot builiare.^ec oia damel in gfona nabucbodonofoz.^atet itaq^ eje
dict^ cpti valoz^ ac meriti fit feipm ac ^pzias iniqtates recognofcere: qz eje 15 folo
nabucbodonofozfaluat 9 ed.3dincbiero.ietplanat6efugdanielc.iiti.c.gfractas
illud, fozfira ignofeet de 9 delict J fuis.ita inqr.Cu beat 9 daniel pfeius futuro? 6
fnia dei dubiter.re temeraria faciut 4 audacter petorito indulgeria polliccf :q le^
uioza pera comiferuf.Xegim 9 in bieremia pceptu ipfo iudeo? vt ozet ,p babvlo^
nis qz in pace eo? fit pat captiuo?. T)cc bicro. i£t ite? feribes biero.ad atbleti
de iditutioe paule filie fuc in e pia q icipit. H8eat 9 aplus feribit ad co:intbioe:ibi
etn^tbiero.nabucbodonofoz faluu.ira indens. edfera pfeffiorbtro t> cru
tc rrafyt i poradilumabucbodonofo; eje bab^lonis p 9 ciferatcej *; belua?
nabticbodonofo: IFo.xin,
(n beremo puicfu mente recepit faiui.^cc bicro.Suguftin 9 qq^ide rener. 30
jecitj.q.ii^.c.^labucbocio^t fic.Babucbodonofo; puiarn meruit fructuofi.Bo// 0jwe mfr
ne poli innueras impietates flagellat 9 pemtuit:t regmlqti pdidcratrurfusac// bucbodono,
cepir.-^barao aiit in ipis efl flagellis Durio; etfect 9 z pertjr, :bic mibi rone red* faluat 9 eft z
dat q Dtuinu pfiliu nimiu alte fapieri co;de Dtjudicat./Cur medicamcru vm 9 me// qre pbarao
dici manu cofeccu ait) ad interitu alp valuerit ad falutc? B ifi qicbzi bon 9 odo; Damnah
fumusjalps eft odo; vfte in vira,altjs eft odo; mozri in moztc. 0uaru ad natu//
ra ambo boiee eranr. epeu ad Dignitate ambo reges .cptu adeam ambo captiuu
Dei jpftn poflidebat.cgru ad pena abo flagetfclemcrer admoniti. 0uid § fmes
eo? recit elTe Diuerfos ;Bifi q; vn 9 Dei manu fernies in reco;dati6c^p;ie miqtari
igemuir.Slter libero p Dei tmfericozdiflima ^irate pugnauitarbitrio.3r>ccau / /
gu : £t parif fc^tura facra tenet ifauojcfaluriBabucbo. Ba terminat btftozia
ci 9 m vera pfefli6e;builitate.pnia:ac fui recogmrione.Jdeo faluat^eft-l^ec De
trito regibus: magnis perdubus: fed penitentib: videlicet Dauidcjccbia? na//
bucbodonofo::,p recreatione peccatricis anime Dicta fufficiant,
fcrapbfca peccatrice maria magdalena q rememozas fe guia comififie
Doloze cozdis etpauir.Deinde fracta in lacbzymas miranda egit pniam./Ct plu//
ra tangunf que ejtcitant peccatozc ad fpem impetrandi fiducia.
0ftcp Di, cimus De rritoregito q p recognitionefui mirabilif faluati liiitt:
p gignit eft vt ve ferapbica ac nobiliflima magdalena q tori mudo ejeem*
plu pnie oata eft.aliq fubiugam 9 Cima? ipa rememozas iniqrafes fuas
igemuit ad Dnm. ac fubito ftauit fpus ei‘ } z flujcerut aque in abudantia z rozren 7 /
tes iundauerur. loec igif feipam vero cozdis ejtamie recognofces Digna peniru//
dine incitauit arc^ ad tanta fublimi tate gre jpf ejccelletia ptritois fui puenitivt
tn eterna gfta fup cucras angelo?- cobozteszcberubin ac ferapbin poftpurifiTma
#?gine collocari meruerit. Sed vtdeam 9 q arte aut induftria ad id puenertt. pau
cis accipe.Ba z ipa poft varios lapfus buane fragilitati rememozas fe guia cofl
mifllfe vebemef ingemuit ac Doloze cozdis ejcpauit.^emd cogitans a qjta gtia
lapfa fuerit vato ve fe erubuit. 3deo qfi egra ad medicu falutj cucurrir.Jbicp ef
fufis crinito flejeis genito; Dciccts lu inito: facros pedes cbu arti ftringes pplejti//
bus: eos lacbzyma? imbzito lauit.Stcp m buc modu fe totalr indigna ondens
poft tergu diu iefuzfulfufu pudoze ac mero:e vultu renebar, ficcp tora triftC voce
lugubzi miajaono pcabaf.iCut tadc ( p redeptioe fuo? facino?:nd au?:no arge
tum lapidespciofosmd cefa boa fallacia:fed mt'fo poti 9 c>e itimis vifcerib? Idga
fufpiria trabes arq? lalutarib itra fe fuccefa fingultibiamaros flet 9 veros gemi//
tus :pia lamcta ac oulces lacb^mas obtulit ficcp felleos buo:es pcto?.:a rtoma
cbo lagucnri aie euomere Digna fiiir. |n penitudme fic acccfarejcarfit in
cb:i amo;c. St fubito merctric-z adultera :arrogds z fupba:effecta eft bullio; ac
boneftio; £ginib. ^ata <ippe abundatia lacbzvma? eje vebemetia ptriti6is:ab
oefis ei 9 flujtit vt lauari potuerit pedes vni 9 bois cb;i nudis pedib incedcti. 0
felices gemit 9 p quos perdy, iuccdia ejeriguuf .S 5 magi * felices lacbzvmc fera//
pbice peccatrici q ad tergedu fozdes tori 9 iniqtati vtutc facri babuere baptifma
tis.lDinc mo:af Docto: i5:ego.bui 9 fcrilTime pcatricis puilegiata couerfionep^
tractas in omelia euifde dt fic. /Cogitanti mibi De marie pnia flere magi libet q$
aliqd Dicer. /£ui 9 em vl^fajceu pect 9 ille bui 9 pcatrici lacb^me ad ejcepln peniten//
di no emolliat^/Cofidcrauit nacp (Jd fecit z noluit moderari <Jd facercr.Sup co
utuates igrefla eft.no iufla venitater epulas lacb^mas obtulif.gufrite q Dolo//
re ardet q ftere iter epulas no crubefcir. Sed ecce q; turpitudinis fuc macfas a^
fpejcit lauada ad fonte mie cucurritrpuiuates no erubuit.Ba q; femetipaj guif
erubefeebat int 9 ;mb.l ec credidit cfi verecudaref fo;i, bec ^?e.i£tid pr Docto£
©epemtentiariiarte
fo(cronvm 9 cfidttcgra fuerit efficacia prritois ncYirr 9 lncb:vma£ buPfelicittimt
pcamcis:fcribcs ad furia in cpfa q iciptf. <0bfecraslittcr£ z ftijpfr©cpcar£.3fa
©iccs. ^Bercmjc illa in euagelio bapti 3 ara lacb^mis futs.i£r crine q ml'ros an
©ccepat pedes ©ni terges famata cif.fqo habuit crifparcs mitras necftridentes
calceolcsmec o:bes ilibio fuliginaros.fgluato ei fcdio: raro ptilerto: fuit, &ec
biero.igjtcellcria qcp fidei eiufdc pcamc^rvigilatia.folicttudinc ©ilectoej ac vv>
uacirate ardctiffime cbartrats ©efcrtbit biero.in epfa ad pneipia in eppone illius
pfaf.iSructauit co: meii. z£pfo iciptf. Scio me pneipia in cb:o filia» vbt eptollit
ac magnificat maria magdalena fup ornes apros f:c ©ices. Sacerdotes z iudet
crucifigitr filitl 6i: z maria magdalene plo:ar ad cruce: vnguera parat qrit i rtt//
mulo;bo:rulanit irerrogat:©nm recognofcit.pgir ad aptosirepru nuciatalli ©u//
bitat: illa pfidtr. delere pirg 9 :£e turr<> cado^t libani q refpicit facie ©amafei fan
guinc^faluato^adfaccipniajpuocatc.^ecbicro. flpCaceo tubas fpftfim
augufttnu z ambzofiu ac cetera eccfie cbzi lumaria :q no lolii vcbemetia prritois
abtidanria lacbzvmaa: miranda pn^tate pcatricj ftupct.fed^f ejccellctia fuo
ru cbarifmarum.nuc laudib?^bertc£:nuc angelicwrutib? : nuc aplicis puile
gijsillaalTerutbnmcrita. ([jlluftris qc^fractfc 9 perrarcbavirtai©inims feri
prur£ q$ fecfarib) litterj eruditi flim 9 .lRbcto: qq>*z pbs ac poeta ccUberrim 9 fu//
it .£}ic p orne tps vitefue maria magdalena mira reuemma coluit©iccs:©ignu
efle petoze ad pcatrice recurrere.iCut 9 merttiflima gefta vt cozrecti 9 imitari pof)
fer/fuo cjccplo vita folitaria aggrefiiis eft. 3Jn q vfcp ad mozre tam in o:omb?
meditatoib? atq$ acerrimis facrap lirrera# ftudps pfeuerauir.i£tficutrclatu ©i/>
gno peipere pomi i beremiro:io fuo agri purauini obtjt in ©no.^iroim.pculdu
bio fuo rpc ©ef rifiim 9 ac ©octilTim 9 . ^ulraqcp voliiina memozatu ©ignilfima
3nto: ad qt Itilo elegati flimo fcpfir qb? nome fuii imoztale pofter£ reliqt. S5 q: ta ©ign 9 vir
er q?ra cogit accufaf q? plib? anis amoje cutufda adolefcetule fuerit capt 9 :qua ipe laurd no//
amante, miatq pus lozeta ©icebaf.f^o cui 9 amo:e ta gues qrclas:flebilcs voccsrellua//.
tia ©efidei ia:lamcta pfima :z nuc leta nuc triitiarnuc ad aftra rapift fubiro i ter
ra.pftermf:© ejetremo tn ejctremiua calido i frigidu: a luce in tenebzas prranfir*
•Huc maria trafgredif nunc vzbes ©ifcumr,? velut imparies pfingitfe no pofle
accipe neqs ©c ipoflibtlirare folatiu: neq$ ejt Difficultate remediu mo:e illc£ qui
vicia carnis furibudo impetu fequuf.quo^ nat ura e ignozare iudiciti :modu ne//
r fcire:rone mftoties carere nec ali© cogtfare q$ q$ ©iligut,3^oc falfn e II: i ta ©i//
5 rnnciiais g n o vir in ; Ur ia panf."Ha credim 9 bmoi ^bofitares $ idullria qruda maebinatas
petraeba in ^ itelligif tll6 bieronvmi i epfa ad furta cj ait, 2£>alo£ folatiu c bonos car//
mru pattf p cr e,tni pcantiu mfritudine putat culpa minui ©elicto^: fed tn ignis (lipule cito
pqeicit z ejrudas fiama ©e fi ciento ntttrimct^ paulanm emo:if. 2£nbi crede ait
biero.^o ellciufde vm/aurcos numo6,pbare;vina ©egullare: -rubetas itelli//
gerellcc polfii 9 vt idc tcflaf. opipare/ comedere/bibere ad faturttate: velle ptil
fa rubicudis gents tcedercJVfo^ adbererepplcjnb?:-: fpeculari ingcria.Tlon em
biiana mes por.elTe libera ad ptcpladft celcllia q Sfidertjs carna lib? ibiar. *p»ura
c z Icta fcprura faera:io cu puritate cozdis c qreda. TRecri 9 § laura qua francifc 9
petrarcbavnica i toto o:be fuilfe tellaf : no lub:ica adolefcctula.fj figura alicui^
fcitarS repfctar. cozona victozic ©efignat q iponif legitime certari.But faptf
entia ©enotat q cbai o co:de ©iligeda c.eo qp ipa fola nos btos efficiat.^u ttac^
ta ©ign 9 virin buams vita fiigeref. atep oia loca tn ^b> btilftma magdalcnaco^
uerfata fuit reueret' lulii arer. ^Tande ad fpeluca 3 illa ©euotilfima in q fua pegit
pnia 3 ©cclinautt, Jbic^ pauc$ ©ieb> i lacb:vtm's ad ©cuotoe 3 pmanes ob lue pe//
grinatdts memozta trigintafejt^fus p modii o:atiois omattlfime edidit. 0uos
qdc ego ipe cu eade fpelucai viftf are ab epcplari i ojatouo illic afpefo pene ia oW
magdakite jFo.xiin.
t iterato vir traferibere potui.W locelle buid 9 e valde:vrpote t rupe altiffimad
q ptmue ft ftilUtia fara:q biuditas mr e co:ruptois.:ber funt carmina qb mfra
fitbtugo : ra ob renerentia ferapbice peceatric<;/q3 ei 9 <1 ccltdir.
igiul amica oei lacb:ymis inflectere nns,
,Stq5 humiles attende pces^^ec^faluti
aConfule/ftlcs potes/nec em tibi tangere frultra
?Scrmiflu/gemitucp pedes pfundere facros
jfet nitidis ficcare comis:ferre ofcula piant J
•J nq? caput oni peiofos fpargere odozes
*Bec tibi pgreflus pmos a morte refurgens
j£t voces audire fuas z mcbza videre
Jmmortale oecus flumen habitura p «euii
71cc qcq£ oedit etherei rejt cb:s otympi
fiderat ille cruci berenre/ncc oira pauente
Judaice tozmenta man 9 : turbecp' furentj
Jurgia z infuit 9 equantes £bera linguas
Sed mefla intrepidae^ runulolgitieq? eructos
tractante clauosflplenrevulnera flcru.^ecto:a tudctc:violct Jeadida pugnis
Relicte flauos maib> fme mo:a capilios^iderat b* iquarou pectora fida fuo^
jgitfugerat pcllctemcruimeo: § rcuifit .3£e pma an alios:tibife p 9 obtulit vnu
3Ec qj oigreflus tcrryX ad aflra reuerf 9 OBis tria luftra:cibi nuep mozta tegente
TRupe fub hac aluit :ra longo in tge folis j^iuinis prcnra epulis z roJe falub:i •
i>ec oom 9 atra tibi ftillatito butda fajtf* T)o:rifico rebrofafiru tecta aurea regii,
Ebrias oes ac oitia vicerat arua, 2^inc indu^ libes long$vcftira capilt
■^flefle cares alia ter oenos paffa Sccbres ^icerjfl? n fracta gelu :nc victa pauo:e
*Baq$ famesifrig 9 /oup q3 fajta cubile. Quieta fec amo: fpesctf alto pector fijta,
2^ic hoirn nvifa ocuf ftipata catuis Angelicis: feptccp oiefubueeta p ho:as
/Celefles audire cho:os alfna caneres iCarmia:co:peo d carcere oigna fuifti.
2lcc 6 btifilma aefetiflima maria mag.oicta ffvr peccatrijc aia ejceplo c 9 ad recoj»
giradu pera fua mag£ ac mag<J ejecitef :atcp ad fpc ipetrandi fiducia anief .l^eo cj
oiffidar.nlfsoefperinlfsfificianftautcupiditatevic^aut libidieipulf 9 autcrrof
t>cc pt‘Vaut vi coact 9 ad iiufttcie via lapf 9 e.£^uia tefleTlact.pt reduci ac libari: fi
eu peniteat acto#? ad melioraouerf ' fatilfaciat $o.2}inc zCaffiod . fup illd pfal.
lp>:o nihilo faluos facies illos/otfic;i^uid ei meruit latrovtficpadifiivelocif in
troucv&Mid pblican 9 q repete 6 replo ablolut 9 ejtiuit Jlle $dir pfefiiois fubiru
votii q ooautr? pmiu./£t petr 9 rauenas i fer.ait: j^itns i fclo peccauit cno:mius
paulocqs i r-Hgioe gui 9 perrocilli tn p pnia5 meruer t afieq ii folii mifteriu magi
iteriu fctitats.'^:op rea pau l 9 apfs plideras occfta m^fteria ti fatef fe o 13 6bito> 7R<-cogni fio
re oiees adiRo. j.c, £?:ecyz barbar^ fapictibn ifi. oebi.fu. Si<idc alios Optimos fiu miranda
pctozcrguiflimos nomm 9 £ture,pperec©§m6ac peitudisi optiosmo:cs trafilTe 0 n a f
x> pefiimis:refte2Leone ppi6c eb:iof fob:ios/ejc crudelib? mifico:def/ejt rapacib? ^
largos:ejC icotinctib caftos:ejc iracundis placidos :ejc renacib? libales:e;c loqcib?
raciturnosrejt timidis audaces reje negligctib foliciros: ejt fupbtflimis clemtiifi
mos:c^ ferocib factos ec traqllos. ^t^a qs viles fec carnaf peupia, Iflcfci 9 cp
fpeofos fpuafnr factura gfa/fitg ois hd fcust beign 9 /btiis qdcvrodicrpbibita/
benign 9 vt faciat ipata.i£tficaitpetr 9 raucnas.^>fta!f q 6 iudicio bommes
igrat:q: fo:re qvos laudatj ille rcpbcdir q vos repbcdirj ille laudabit. 3^inc
iero, ad rbefipbonte v:bicu/epfa icipit:^:efuprb3 mea cjtcufare conarer/ita v,
qt:0.uis h pfnptois fpus q tata i aio nro opaf audaaa^vrcu fccs hoiesb lcmb>
ct culpis vidcam 9 eepimitos;z nos qtidie in maioab? z ptib? oelinqntes cf nos
I media oanatoe fo;e credam 9 . 0ua^ Icue uiicp fit ocu ct in exiguo p tenere q n
I s)e rciiouatioc
tfn ad qlitatc peti refpic/fj ad pfone prepm.^zopfqo boi no fofu ftttedetidu c q#
le fit c\t inbcf : f> quant 9 fit ille q iubet. j£jrcludif 15 loco vulgar£ illa fnia qua mi*
jgtfffteflcefl edicto rligiofi:? <j fibifapietes videnfDiccrcfoler.Sufficnobvtncrtmia//
iudiciu btia ^ P ct ^ 2 ntaio:a faciam 9 :faciTc em omiflio mino# Delicro#.€lui ou aiali fapia
no# acnm 0CCU Pat anios:fpuale intelligentia:* pfuetudinc Dtuine leg£ ignozat q fepe pec*
catu oiidinqb nob novidef ee pctm:? illic pietatem facit vbi nos op 9 impietatj
©ndim 9 .£oanl z iofapbat reges fuerut ppFi ifrfit ou miam bis qs De 9 oderatpfh'
rerut oei otfenfi in ope pietatj incurmt.i£cotrarto 'Jbbinees filqq$ leni gram 6i
bua na cede z fuo£ paricidio meruerut.^tdes qntu ab biianis fcnfib? p nra 5 im'/
peritia Difcrepar Diu ina fniarvt nob interdii celeftj iudic£ Difpenfatione nefcietib>
Iniufta videanf:q pca^ fciamiuflefatyr recte facrapbanf. 'feurfum ea q nro iw/
dicio bona.pbanf ap$ Deii pleruq; rcpzoba? inga videf. 0jns bodie piis abzae
crcplo:innojml voles trucidare ftltu/biiano indicio no crederefinfan^iircontra
®ine in tactu arce Diuine imitat 9 oja boim fnia Danarcf.2^ec Ifrierony. 0jta
fnia apte Daf inrelligi (gDilficilefit ferre iudiciu :tD (latu falut£ vniufcuiufcp re//
mere indicare. 3 6 cjie cjtiflimatflare/videat ne cadat: qzpfumptuofis ac fupbis
P os jforat£$z:2lmcn Dico vob publicani z meretrices pcedent vos in regno ccy
lo^.^zoptea mozafDoctoz jgzeg.reddens nos cautos/^onit nob mirabile eper,
plu 6 flepbanot paulo^Ba cu (lepban 9 : ofentiete/imo adinuate paulo lapidaref
2Dicflepban 9 crat omo bon 9 :? paul 9 videbaf penit 9 mal 9 : ettn i pfpectu 6i pau
lus q fic videbaf mal 9 eratftepbano no folii merito/fjetia pmio pponend 9 .36o
2Mero. feribes ad furia 6 ^gimtare fuada in epfa q incipit: €>bfecras Ir is t fup*
pltcif Depcarts/^t ftc:*Flon qrunfin cbzianis tnitta/fj finis, gaulus mole cepit/
fjbn finiuit. 3»de laudanf imria:l5 finis^dinoeDanaf.S^ec &icro.*$tcq,jbic
ro.ad amicu egrotii in epfo pfolatozia q incipit: cerfiflime nouerim/btfic
!3>epe videm 9 fo:didatos impzopio/ vemffe incandoze.jfcmlqs litu obductum i
antiquafactc fplendefcere ^idim 9 au^ argcnruq^ flame Difciplina purgari:? ar
bozes trucatas cultu letiffimo reutuifcereramenisq? ^gultC o:nari.t9idim 9 in fc
cuditate.ftcnlia reuocari: z ejtbaulto (lipite cjtirc radice z fruge majtima comita
ri . &ec 'biero.iCbiyf .q* mDcrcprionepfaU.pulcrecndit q?lapfus iuflo^ e ma
jtimafpes pcto^/ficDiccs.^ei em mifcDia buano generiputdentia fcci:s bn gc4
fta fcto%/z peccariti negligentia in meli 9 comutauit.vr aliouvulnera altjs^pmdc
ant famtate.i£t iulli naufragiu fiat peto?, (labiltoz pozt 9 : ®n em mftu pcccafie
legero z penitutlfe.ia no Defpabo t meafalute:^ cu audio Diaboln t> celo caden//
re/il{i 9 ruina mibi fttoccafio refurgcdi.^Jopt 15 em fpulTcus no folii bn gella fau
cto^:f 5 z negligerittas mcozauit/no aur^tillos tmrlj^lfeos q fili paflioi obno
(tij crat.^ec iCbz^f. /6jt Dict^ ptj p famofilfima ac clariltlma ejccpla qnte ^tutis
fit feipm ac^pzias imqtates Difcutere atep ^acif Detellari p Doloze ptritiois.
^©eaqla/ceruo/arc^ferpcte.j^tpnio quo a^la ad iuuentuterenouaf.Sfc
pctbz ad gram p vera ptrittoue.
Srtio fugefivt.p rccreatioe laguetto ac fitie
£ Vtis aie ad mozalia mag^ Declinem 9 :qz cuintctto nra feraf adpncipalV
■ I oiidendu q> inf oia remedia adqrcde falutj nllin efficaci 9 fit cp feipj ac
^vi-^xpeta^zia recogfcerc^fccto f mones mozalcs ac ejccp lares nuto magj
ITit vtilcsrtu qz actioes mr fuppofito^rtu oz magj monet t inclinant affectu: vt a
#?tute i ^tutcpgrediafjdcirco videam 9 qtr ad Difcutiedu ac remeozadu,ppas ini
qtatespuocamur ejteplo adlc/cerui ate^ f^petCma bC tria aialia rnouafvtvidebi 9
fyntn renouqf ad imoztalitarc^w atronaftare cDigmtativt p fui recognitio#
aquile IFo.xv,
nem :no folii ad !mo:mlitate:fed ctia advita erema (q$ eft loge pftabili 9 Jrenoua
ri poffir. fp£t q: p:imo ©e aqla agcdu eft.3deo fcire optet fcbm 2imb:o.in.v ,
lib.bejtameron ca.rvtj.q? aquila ©icif auie regaf. Vincenti 9 vero in fpecfo natu
ralih.jtvi.ca.jtjcjcit^.^ra incjr. Aquila eft rejt auiuftc leo fcrarii? boe iumento?
^meeqpae auee nobileeea vifa ptimefcut.jt6tq:inueniuturfejta<5la^ gfi a ©e
4b> plene fcribit Magnus albert 9 in.jtjtitj.luse antalibx ideo nota q> locamur 13
©e nobili aqla qui latinc berodi 9 qfi beroe autu vocaf. 2?cc igif nobifaqla #ut
a ©tuerlTe fcripto:ib> colligere potui ©ufenio guarur. tria pcipue t>ana incurrit.
Ibzimo guanf ale ei 9 :? penae 4bus ad p:eda irefolebatamirtit.Secundo ob/y
ducutur caligine ocftet 9 . tertio roftri onere acreuolutoe guara cibu capere no
pbr z in$ Ligucfcir.Scd quoda naturali mo ejc induftria a ©eo libi ©ara reparaf
vtiuuenie nat iujcta illud ©atiid i pfal.ctj.TRenouabif vta4le i unent 9 rua.zCur//
fu e qppe natura freri; eft queda motio creature ad pceptti ©iuinu, z£u igif fcnu'/
erit aqla qrit fonte aque viue z ptra eu volitat in altu vfcp ad etbera folie vt ©i&
cut pbvltolog 9 ? papiae:tbic$ alae fuae incedit. Sifr quoqs caligine oculor i ra
dtje folarib? ejturir.5£uc©emu velocif ©cfccdene:in fontefe imergtt:? ftatim to
ta innouaf.^ta vt ala?. vigo:e:oculo? fplcdo:e: z roftro ad fajta limato reftaufl
raf in meli 9 3?inc biero .ad pftdin ©iaconc in epfa q incipit, loieronym 9 pfidio
fratri falutc:6t fic.Squila qn fenuerit guanf ipitie pene z ocfi: querirc^ fonte et
e rigit penae z colligit in fc calo:c:? fic oculi ei 9 fananf.i£t in fontefe ter mergit
atc£ ira ad imientute redir.bec biero. S5 iit altj q ©icut q» acjla fcncfcctib? penie z
beberato vifu :ter furfu afccdcne vifu z alae ptra fole acuit roriefep in fonte viutl
fc imergir. Sic parif trito vicit» redit vifue eiue z plume z roftru: cu aut adbuc
quarto atrentauent tuc monf.Scd videam 9 4d magn 9 albernie ©erenouatoe
aqle ©icat q in natura li pbia fuit pneepe z monarcba. ^ir erudmflim 9 ac fetif/
fim 9 ta in ©minie fepturie q$ in cucrie pb^ficie ©ifctplinie nulli fuo rge fecudue.
poli: que fifie nemo furrejeit &„> at 6 necromatia accufaf iniuria patif : vir ta ejc
cellee 4 ob magnitudine ©octrine ac fapictie magn 9 ©ictne cft.2oic igif in .jcjtitj.
li.©e amalito:©e a4la ita fcribit 3o:arb z adelitn 0 ©icut a4la quado fenefeinte//
po:e 4 pulli ia gradee facti: venari fcint z pofiut :?fiderare ferie limpidi z late
fcaruritioie ebullitione.? fug illa ©irecte in altu ejctollt vfq? ad territi aerie inter
fttriu qt> ellum vocanim 9 in li.metbco:o?.z£t cu ibi incaluerit qfi et uri videtur,
^t fubiro ©emilfie ac rctract^ alie ruit in fontie frigiditate/ vt ejc frigido ejeten 9
reftringete calo: intrmfec 9 in mcdulfmftiplicef.iPt tuc e^urgit ©e fonte -t ad m 7 /
du que tbf vteinu b 5 puolat: z iter alae pullo? tecta refolmf infudo:e. i£tfic ejc6
nere $i anti4tat^)abitu.©epofitCpcnie vctenfcoJt rurfue idui nouie:t interim
©onec recrcuennt fuftcntafpzeda pulloru . Sed ad B aliud nefdo ©icere nifi q:
mirabilia nature mfrafut. fcd qt> vidi in ©uob? berodtje in terra nra:bie no ?co:
dat :q: ille ©omcftice crat:t ad modii alia? auiu rapaciu mutabaf. feicut etiam
quida bac a4la rollru nimie adiincu z recunm < r vnguee ad lapide ©eponcre et
acuere qn bec p:ede bebetata fiierint inltrumcta.t b quidc compertu eft ce veru
bec albert 9 .^K)o:alif afla a4la regafpctoze ptrfru-r bumiliatu fcat.4 cu ect fili 9
©iaboli p pctm.g fola corritionc effect 9 eft tome regalie: 9: fili 9 ererni regie (e//
fu cbn. 5Ciic4ppc bo peto: qfi acjla volitat in altu qn g ptcplationerc? ©iuina?
alae ftue pc nae.i.cogitanoeet alfectTurfu engiticcleftia ©eguftado.i£t pfeque
ter;ocfoe m fpbcra fol' elcuare©::qn g©euotae meditatdee i uiblime fcrf:ac tot 9
in fpu erigif : arc^ ad gaudia erne vire mere rrafgrcdif.iCu § peto: g ardo:c cba'/
nrat^ in fole iufticie cb:m fic acccfue fuerit: tuefeipm fotu imergit in fonte aque
viiie:qn puro co:defacrameta paflioie cb:i ©euote recogitauerir.^uepalTio rcO
ctc $1 fone indeficice eo % fitfpeculu oim ^rutu.o?igo z ca oim merito? ac lan'/
Squilacert
uue-rferpee
renonanf»
Squilacft:
rejcauium.
Aquila tria
©anaicurric
34lafeqtto
renouat*
^41 a »* enc if
uaf termo
ampliue.
^ic alberto
magno*
!2^o:aliter
aquila fcat
peccato:c:x
quomo.
©e p:op:ittatil'U0
gueritj aic nobililTimii rcmcdiu.j£tia aqla.t.aia ronafcalas fu as. f. tres potetia*
fuas:mrellcctu:memozia z voliitare.pcnas q<£ ala ^.i.fenfus cozpozeos. qbiis
mo:c aqle volat^ ad pda peto# ire folebat.£ture fati facramcti renouaf ad ftatu ,
grefalurar£. 3Dmde p roftru aqle mcuruat u ad pect 9 fupbia pctozis Defignaf : q
g amozc$)ziecjccellctie ad terrena Defideria incuruaf.q curuitas tollif qn peto:
feipm acjpztu amoze fui iozdtnatn allidit ad petra : petra aut erat cbziftus*
fp&cjla bj Dece^pzietaresiquas fpualr libere dj bo comtus,
aquile pzo %\m bo ptritus z bumiUat 9 oicif aqla^prer oece ^zierares ei 9 ,
pzietares. a ac^la bj volatus alntudme.^olat quqpe a Itiflim capter efcc ptcplatoej
l^zlma i amu emulatlonc: tefte magno S iberto vbi fup. ijSzopterea abdias x>'f
pbeta clamas otra populu idumeo# ait. SI ejtaltat 9 ftierlsvtjaqla:t inter fide')
ra pofuer^ nldu ntu.qfi Dicar, volat z nidificat In loc<> altiflimisitamc Inde rctra
ba te Dicit Diis. 3deo aqla bz nobiliflima : vrpoteauiii regina. *jMopterca ioan/>
ites euagelifta q ejtccllctia Dlulne nature in cb:o alti 9 fublimi 9 fubuli 9 arc$ pfecti
iis Defcnpfit figuraf p aquila in altu volate :vt pr* x^jecbiel* j .ca.3deo;biero.in
;plogo fup Joanem ait.^oanes euagelifta affumptis penis aqle ad altioza fefti'
nas oe^bo vite Difpu tat. "Ba ipe eft De q Dauid In pfaf.ait.Sfccditfup cberubtr»
z volaultivolauit fup penas veto?.. Joanes qutjpe volauir fup cberubin.q: Di4
«initate cbii p cetcr£ euageliftis in cotemplatioe reru Diurnarii fubtili 9 fpcculau
do tranfcedtt ate^ mirabili 9 Defcripfir.^n aug.De illo ait. Si altius intonutlfec
tot 9 miidus capere no potuifler.i£t biero.ad paulinti pfoYtcru tnqr.3oancs r u
fticus.pifcatoz indoct 9 ./£t vn obfecro voje illa. Jn pzincipio erat £bum z verbi!
erat apb Deu.boc Doct 9 plato nefduit.bec eloques Demoftbcnes ignozauif.^ec
biero.*Jbatet itaq$ ec Dict£ cp a^la b5 volat 9 altitudinc. in q notaf eininctia con*
cxc$a tep lationis qua dj babere bo ptrit 9 ? biuliat 9 ra ctrcafpuaua qj oia alia q coccr4>
nut ftatu^zie faluris . flfScbo a^la b$ ocfo# viuacit ate mirabilc./£t io aq la
ab acumine oculo# vocata eft ; vt ^jfidoz 9 z magn 9 albert 9 teftanf. *Bd 'gddoi 9
i. nj.li. etbpmo.c.vtj.bt aqla tanti ec pruit 9 vt cu fup maria imobili pena fer af:
nec buanis pareat obrurib? De tanta fublimitare pifeiefos natare videar.i6tiam
3J©b.jtj:jrijt.c.bz cp aqla De inacccflis rupib» pteplaf efcam:t Deloge oculi ei 9 4?fpi
dur.^)agmis aut albert 9 in.tjtiti.lv.Deaialib Dicit aqla bze tres acu ita res. na
majtie viget acumine vifus : qz Dicit folc in rota fine lacbzvmarioe pot infpicere*
Sebo viget acumine ire.g^cuda em eft majeie tfupba.SZertio viget acumine
tnftriimcto^ venndi.bj em roftrii z acumia vugiml acunlTima.^ozaf^o iQ:e.
in.]tjt).li.mo:af.ca.cv.ifa incjr. jCuctap quifpe auiu viTu acies aqle fupat: ira vc
fof radios fijtos in fe ei 9 oefos nlfa lucj fue cozufcatoe reuerberas claudat.Iloa*
bet em a^la oefos fup modu ardetes z croceos ;vt inqt Albert 9 . z io qn Dome^
fticaf pda videt lepo^, inter frutecta latente aiiqj pfidcrarl poflit ab boie vfa ca4»
mb\ 3n q figuraf intelligetia re^ Diuinaru : qz bo vere ptrit 9 bj fcietia fpiiflcri:
q Dirigif in agcdis.io ad veri fof radios liberos cozdis oefos engitiatc^ oia q file
fidei Dulcedine fpuali Deguftar.De q ait ^vauid in pfat'. i5uftate z videte qm fu a
JEertia ui6 c IT^ crri0 3< il3 fup oes aues eft i fuo volatu vfcurfu velociflima. *Ba
^ cu famelica tueritad iftar fagitte volat ad cibu . j£t cu in fublimefueriteleuata
tnde rozrcr^ moze ad pda Defccditivt in<jt 3fib. ^zopfea ^euf.tjcviq.c.bz aqla
volare cu impetu.t 3ob.ijt.c.oefcribif aqlavelocif ^ volare ad pzcda.t 3bacud?.
j. c.bz cp ad\ia feftinas eft ad comedcdii: in q Daf intelligi pzoptitudo bn operadi
qua bzeD 5 bo 4 vere eftptrit°t builiat 9 :qz tefte ^mbzofio fup^uca.i.c.^Befcit
©uarta rarda molimina fpulTcti gra.<T Quarto adla: vt irujt libertus vbi fup.^zeda
fua valde coicataltjsauib?:fed fi pda nofuffecerit^pjcimiozcfibiaueDeplumacet
comedit, & q admonemur vt fm Dilectione cbiccm 9 ,pidim0 ims ta
aquile iFo.xvi.
. bona aieq* co:pis:qz regiaf crcdemibfjres eft fucetur ere lapfis. 0 fficiu d\$pe Wt
beralirar<;:rcfte Seneca eft oi peteri sare/seos imirart .S» goeos imitaris :sa
ena mgrat£. Ha z fcelerar£ fol oztf: z pirar£ maria pater. {f 0 uinro aqla i loc$
; arduisponitnidu fuurvtinqr brue 3 ob.jtjcjrijc.c.vbi non eftacccfliis boim vt'be
ftia?:? B facit ejtiduftria naturali ne pulli fui rapiiif ab boievfa befttjs seuozcf,
3 n q re senotafvtsebeam°cozdis nri bfideria ad alta sirigereiatq? opa merito
na i ruro reponere.iujtta illud. SCbefaurij: te vob tbefauros in celo :vbi nec exuit c -
go necp tinea Semo Itf /t vbi fures no elfodiurnccp furanf. ^at.vf.c. fTSejt'/
to aqla cu fenucrir renouafet iduftria a bo fbf sara: vt sijttm 9 p qb inteuigim 9
ftudiil inferne emedatbis ac veruppolitu abllmedi a futuro ilL 9 q incozde ?txVi
rus df.Ha ta^copuncrio bonippofiti cauendi a futuro ;tcfte £ 5 zego. facit anum
bo:r efcere purpura.sefide arecilitiii:amarelacbzvmas:fugerc riTu: magna age
re;builialoq:iiifteopar:xfuppcn 6 timereacrremere. JLSeprioaqlabjme/y optima
bzo? pulcrirudinc.Ha tefte magno alberto tn.jtjtitj li seaialib.^lqU grddis eft
valde tota nigra:lic 3 i fenectute ad cinereitatc in sozfo: z fup alas puertaf: z eft
jpedu valde croceo?, z logo? z foztiu vngmu.i£t e magni roftri cinerei ad nigre
dinc seclinarj. 3 n 5 figuraf seco: ^rutii.q recupcraf ab boie intute ptritionis.
Ha boi prriro rcftituuf tres £rures rbeologicc;fides: fpes.cbaritas. z£t qrtuoz
mo:ale 6 :p:udcti 3 :'ulficia:teperatia:fo:titudo»i£f feptesona fpufTcti ar<£ ercel
leria siinne gre cui^lplcdo: fugat ocm pero? turpirudtne.§j~0ctauo aqla ini// 0ctaU3
micaf ferpctr.Ha vbicucp e; r alto illupfpejteritipetu velocifirmo sefccdif : illiiq*
vnguib silaniat:in q saf intelligi vigilaria qua bze S 5 bo ptr ir^p cuftodia rati
tbeiauri nc a toztuofo ferperc bofte fiio siripiafrq: refte igzegouo.Iboftis noftri
ma.licia tata arte fe palltauvr pleruq$ ante seceprc metj octbs culpas virtutes
fmgar :z inb qmfq? qfi cjtpecret pmia.vn erna sign 9 eft iucnire tozmcra.bec g. e//
go. fl/Hono adjla filio? fuo? I 03 follicitudinc mirabile.Ham cu eje loco ad loeu
vult pullos luos trafferre fup biieros pozrar ecs.Ho em timet in pte fupiozi.fcd Houa
tm ab iferiozi necmitraf fagirre.^deo ponirpullos fuos fup bueros: vt Ii casus
acciderctipapus recipiatfagirras c£ pulli pcuttanf.i£tia aqla ejtamoze pullos
fuosejcciratadvoladu. vn scufo.jrjcjrtj.c.bz. Sica^lapuocas ad voladiipullos
fuos z fup eos voliras.i 6 tparit in nido fuo gemaj ponitrvt fcribit magn 9 alber
tus vbi fup:vt puto ad tcperamcrucaloz£. Sic eria gnies z qda aues lapides xb
ter oua ponut:vt idc bt.3tc? acjla fm ambzofiu in.v.li.crameron.c.jtviU.T 3^
dozii.in.jtp.li.etb^c.vp.^ullosfuosvnguefufpcfosradqsfofobtjcit.-tqsvide
ru iinobilc tenere acicivr signos fui giiis pfuar.Si qs^o obrutu iflecrcre vide
ritqlisegenercs abtjcit:in cj re saf irelligifolicitudo ac vigilaria qud bze S 3 bo
ofrit^circapjcimo?^^? faluterqz tefte i^zcgozio fup ejecbielc.Hultu oiporenti
so ta le facri ficiu offerre pot :qle eft 3 elu s a: arti. f|'giccim 0 aq la inter 0 es a ues ©edm 4
no timet tonttrua.^n qda pDi tefte ma§ alberto m.jctv.li.se aialibvbi loqtur
se szacone.^icut aqld inf aues:t lauru mt piatas no fiilminari: fic econtrario
Sicut szacones rimere tonitrua : z bec aialia fepi^ftj Iminari . & b saf mrelligi
q> bo vere ptrit 9 pfidenf fperat in sno :q: b 3 gratia ei 9 s fcuro q?>regif qfi aqla a
ietcuXz fulminib? siuerfaru tctationu.^:opfea panici in pfar.jcc.air.0ui bitat
i adiutozio alriftimi i^ptectoe bi ce’f comozabif z£t ite?.Scapurfuis obiibzabit
tibi :z fub penis ei 9 fpab.Seuro etreudabit te fbiras ei^n rimeb a nmozc nocfno.
bine TLe 0 papa in fmonc.vtf.secimi mefisrq icipit.^zefidia militi e cbzi ane: ita
air. fremit aduerfari 9 :*: cruetas inimicicias ad qeres puertir ifidias:vt vin
ccre fame z gelu fiamis ferrcq$ no poterat ocio tabefacere: cupiditatib irreti//
ret.abitiofe iflaret:voluprare cozruperet . S 5 bis mafate^ alt|S oibseftruedis
baber acies cbziana porcres munitiones z arma victricia W inftructe milites
0e cerui pjopjietattbus
fuoe fpu £itar$:vt mafuerudo ira: largitae auariciaibenignitae ejttiguat iufdffi,
Comurate em oejttera ejccelfi eo:da mfto? redtjt i nomrate vetuftae :z bc iniq/y
tatie famufmimftri^pdiere iufticie, Subegit luxuria pri n cria : butli tae arroga/i
ttuppulfamt: z qui impudicitia fozduerat callitate niruerut. bec£eo. iQtbict J
patent^tpuetatee aquile quae fpualiter babet vere ptritue z bumiliatue.
fjjCeruue babet becqpzieratce q mboie cotrito inueniri bebent
z quito ejctiratur ad recognitionem fui.
/Cerni p:o$ J0nfequetcr bo ptrit 9 coparaf cerno^pt? beceipzietatce ti 9 . 1b:imo cer/ '
prictatee. c uue cu fuerit vuloera^mttte fagittie currit ad fotee aqua? z qrit ibi pa
r ibjfma bula amara berbe birami:cui 9 fl?rutc tela a vulnerito repellunf t vulnera
- ei 9 curanf. 3dco 3fi^an.]tti t U.ef^.e.).btfic t Ceruioitamuberba ( pdiderunt.na
ea pafti cjtcutiiit acceptae fagttrae fic peto: cufe viderit mult£ ac vartje modie a
fagittj peto?- vulneratu conari x > 5 g pabuluamarttudmie tf?e ptritioie inuenire
bimi iefu cb:m cm 9 nna peto?, vulnera fananf.i£ft em biie icfue ta pine z mif e/y
, ricoze t efte cafiiodozo vt nefeiat bifferre que copticto co:de fibi feferit fujpltcare,
5pW f££>cbo ceruuevtait 3ltb t vbifuperecr£ aurito acute audir:fubmiflie aut au4
dic nibil.Sic peto: viiture ptritionie erigit auree cozdie ad alta celo?.atcp per
auditu verefideibeguftatquadaoulcedinere?biuina?qu3 no poteratgcige
ou pue ad fecfaria Defideria po: riger et auree .3tuc em tefte ^Bemar. £turee bo/;
ne fut qn libefaudiut vtilia:p:udenf bifcernut audita: obedieter oganf irel&ta.
tertia fPEertfo cerui vt feribit albert 9 in.]tjtij.lt.be aialito.^enenata iacula fugiunt :
** m io fi in lociieo? iaciunf recedut.Tjn qua reddaf itelligi: vt bo tota ftture fua oc/y
cafionee ac oia peto? gna fugiar.q: in boc folo pfiftit fal 9 nra vt pnciptje refiftaG
mue.3^inci6ccfi.jcjc/.c.b:.i^uafi a facie colubzi fuge pctmr-rfi accefierie ad illa
fufeipiet te.q.b. S?i c coluber inficit boic* q fibi ajpzopinquerit: fic petm intojti/y
cat aiam . & § acccfter£ ad pera g pfenfu fufeipiet re inuoluedo z ligado g actu
z pfuetudine:q: qlee ftir aet 9 talee babit 9 fubfequuf.l^mc aug.in li.encbiridio
air.*|bcta eguie magna z bozrcda cu in tfuetndint venerint: aut parua elfe: aut
nulla creduf vfcgadeo vt no folu no occultada: veruetia pdicada biffamandaqfr
Quarta Videf.fTi&uarto cerui fm B-egodn.ttt.li.moza.c.ttJCiU.qn in agminefuo am //
t >u [^ t £Ypq n fiui na trafeut^pf paftu:fi magna eft latitudo qua trafnatare cupiut:
capitu fuo? onera:oo:fie pcedetiu fujponut: fibiq? inuice fuccedctee laboze po*
derie omo no fetiu t. ^de bj aug.in ejtplanatioe pfaLjtlj. /£t albert 9 in.tjtti.fi.be
aialito in q admonemur: vt aplicam boctrina cauta obfuaroecuftodiam 9 q b:.
Alifer alrert 9 onerapo:rare:? fic adimplebit^ legecbzi.go jB^go.fug iEjecbie.
ait. 'Bulla fut bona q agim 9 fi no eqmmif,pjtimo? mala to Ieram 9 . f£ 0 jnnto
Quinta in cerno notaf infigne quodda agilitati ac velocitats:tefl:eaugu.tn ejtplanatioe
pfal. tl). glocio: em i curfu eft altje aialito.iStb^ tibiae bn bifpolltaet pedee
ouroe ad falieduejt fouea aut ejt luto vt vitra fpi nae. 3^W:ietae agilitatj co/y
uenit boi ptrito q falit vitra fpinae biuitia?: tolledo affectu co:die fui a fecfari/y
bue benderqe. j£t falit ejttra lutu carnafpcuptfcentieit ettra fouea fugbie.binc
g)auid in pfal.jtvtj. 0 jii g fecit pedee meoe taq$ f uo?t fug ejtcelfa ftatuce me:
id eft gfecit atfect^meoe vt tralfiliat fptnofa z vmbzofa iplicameta z gicula bui 9
mudi.i£c tunc faliet fic ceruueclaudue. 3fa .^tv.c. f[£>ejtro ceru 9 mutat co:/y
nua: vtbicit Blbertue.vbifup. ^ber cornua aut fm Jiugu.inejtplanattoepfal.
S^ta IjtAiu.bignttatee fublimitatee ac ptatee fugbo? intelligunf.^n bauid in eode
pfal. g»iti inide nolite iniq agere z beliquetito noliteejtaltare coznu.q.b. fi feci/y
ftie imitate nolite ea befedere g elatione z fugbia vt ejtponit.aug. co:nu vrm b
iniqtate e:co:nu cb:i b maieftate c.et ite?. 'Bolire ejttoilef i altu co?nu vrm, i, fu
tSc proprietatibus cerni ^Fo.xvu
gbiam* potentia.^ftolite locj aduerfus ocii tmqtate.f.C)Ctrabcdo/vdmurmura^
do/De bis q agit in ozdinqpmdentie fue/vel qre huc bumiliat/’vel buc emirar :q:
randc cornua pero? frangenf ab illo. 30 fubditoauid i^finc dufde oia
coznua pero?- pfripga * ejtaltabunf cornua iufti.Sug q DtSug^Omua pec//
cato?/Digniracc6 funt fugbo?:coznua iufti munera funt cbzi .Ctfa Bmos . vj .5 .
in gfona fugbo? ait:"Bun4d in fortitudine nra afiumpfimus no6 coznua.i.pta//
tem fpaiem ad^fiuimus nofyfpziaifcrute* induftria.i^ec^nerae ceruo? conuc
nit bomini ptrito/4 mutat coznua.i. Deponitfugbiam/vanam giiam/ z fec u lare
potentia g fui recognitione tflpric volutat^ Dcreftanone. 3^tnc *£aul 9 ad Coi.
itj.c.*Bolire mentiri inuicem/erpoliantes vo6 veterem bomine cu actib) fuisiet
induentes nouu:eum qrenouaf in agnitionem Dei fm imagine eius q creauic
eum.Ccad TRom.vj.c.Siccm ejd)ibuift£ membza vza fuire immimdicie * ini
dfari ad fnitjtaremata nunc c, ebibere membzavza fuire iufticie in fanctincatocj,
CESeprimo ceruus natura ei^iltieftrJ.iYbabitans in filute z montib) vbi fut lo// £ erll ?z n c
ca oefta z filentio plenarii oauid *fSs.citj .meje: fontes ctcclfi cernis : petra r.| uc jw
refugium erinactjs.q.D.fic montes cjccelfl funt refugia cerms: q: ibi in filuis ba // A A
bitant z fuum bnt refugium :ftc petra cauernofa eft refugium erinactjs. Cft aut - ■ ^
erinacius animal guum fpinofum q etiam £>: ericms.Cc bac cerui ^pnetate ad//
monemur vt velimus pftigerc adfiluas z ad mores z ad loca foUtaria vanas ac
feculares bominu focietates relinquendo :q: tefte Seneca. Solitudinem qrit q
vult cum innocentib? viuere.Ct fic Bug 9 inqt:^)inus voluptatib) ftimulaf <1
non eft vbi frequentia eft voluptatum:* minus auaricie moleftias patif q DiuiV/
tias non vider.Ct 2} iero, ad TRufticum monaebu in epfa q incipit/ 'Hibil ebria
no felicius cuipmittunf regna celo?/Dicfic:^uid igif folitariam vitam repbc//
dimus :mime 4 gpe qua fepe laudamus: fed t ludo monafterio? buiufcemodivo
lumus egredi milites qs eremi Dura rudimenta non rerreant/q fpccimen puer 4
fationis fiie multo tempoze Didicerint/ q omniu fuerunt minimi vt pmi oim fic//
rent.^snecefuriesaliqn/necfafuritasfugauit/qpaugrate letanf ; quo? babi// r 9 . f
rus/fmo/vult 9 /incefrus/oocrrina^tutueft.2^ec2r)iero.fr0ctauo co: cerui
fenis olTefcit. magnus -Bl6.in.rjtp. U6.De anima lib) poft plateariuDic q> os ut ln cowc
cozdis cerui ejticcatu * pulucri5atu/valet p cardiaca.Cft at cardiaca palfio qda
mozbus/4 ti pulfus co:dis:qn enim quis patif pullum cozdis/S: cozdiacus/ vf
cardiacus :a cardian grece/q$ latine ti co::qfi babens co: ardens pzoprer fitim.
3fta#tticta6 cerui puenit bomini ptrito:cuius coz g veram ptririonem folidaf
* pfoztaf in aduerfis tolerandis,2^ancofleamco:disfolidiraranbabuitpaul 9 /
q ad TRom.vuj.c.ait./Certusfum enim/qz necp mozs/necp vita/necp angeli/ ner/
ip pncipat 9 /nec£]$?rures/ necp infta.necp furura/necp foztitudo/nec^ al.necppfu
dum/neq? creatura alia poreritnos legare a cbaritare Dei/q eft in cbzo 3Jefu otio
nro.x£t ite?- adTRom.v.c.^fiamur in tribu latiomb?:fcientes q> tribulatio patie .
tia ogaf. fTBouo ceruus bj in fe mfra medicinalia.^Ra fm Bl6.in.|tjtp.li.^ ani Ceruus fx
malib?. Cereb?- * fcpu cerui p pulfu cozdis valere tz z r>oloze aneba?- * lateret !Tl “^
pfert ad regationc fracture* lenificat eam.Sepu aure cerni fi cu eo fiatvnctto/ cinalia
p?mes fugat. Sanguis aut cerui frij^cu oleo fi fia t ejt co criftere/fanat inteftino//
ru vlcera:* remouet flujtu antiquu'. Si potef cum vino/valet p apoftemata ve//
ncnata.cereb? ei 9 lenificat apoftemata oura fi fiit in mufciif* cozdis iunctura?.
Serpetes etia fugiunt odozc coznu cerui fi inde * vnde caput oom 9 fuffumigef,
j&icut etia plareari 9 * 31'aac coznu cerui Decoctu cu aceto fi moueaf i oze fedac
Dolozem Dentium * conio lidar ginginas. j^tiam coznu cerui ccbuftu fi potef cu
modico melle/ejtpellit ^rnes.fjfa alia admirada fcribitBl6.in€o.li6.q taceo ca
bzeuirarj.^ec igif £c 9 fanatiua q c in ceruo/ptrir tone Dcfigt.-qbj ptute fanandi
jCo: anie cu
rafgptritio
nex quo
*ia?/q fragi tcozg pm'cioiie:oeinde alligat vulnera pcro^ infudendooleu mie
Ceru 9 rcno4 r' z 2*£? uemf iH$ bauid in ps.l. Sacrificiu bo fp us ptri.coz ptri.*! bu.be 9 no
uaf z quo cero 9 iuttenefcit*i renouaf.vn *[Mini 9 tefte ma § .&lb.in.jtjttj,li #
aialito bt :cp cu ceru 9 fentit fe guari Senectute fpu g nares f penres bc ca uernis
ejrtrabit:*! cuveneno biffufo p co:p 9 eftuare fe fentit :fonrc petes limpidu bibit x
uc a veruftate pellis paulatim ejtpoliat 9 iuuenefcit. <£>5 ifte mod 9 renouanoms
ponit plini 9 no placet ^Ibtorvt ondit ibide. 30 (ut altj q biciit q> ce ru 9 cu
^« rcr r £ n0 vultrenouan atitab infirmiratecuraricomeditfpcntcs.^n Jfib.in.jttj. If.etv
uar ccru mo.c. j. ot lic:£erui fpenriu inimici cu fe gnatos infirmitate g(enfertnt:fpu nari
um eos ertrabut be cauernis z fugata gnitie veneni eo?, pabfo reganf.loieron *
£eru 9 come qj in ejtplanatoe ^s.ciij.6t:q> ceru 9 fpentes occidit z ipos comedit»Sut altj 4
«it ferperes, Dicut cp ceru 9 vbi f pcnte aguerit ec implet os fuu aq elfudircp in fozamieibeinde
cu qda ozis fui fptramie fpentes fozas attrahit z pedito fuis pculcas ipos inffic
x^tia 0:egjn.jccjc.li,mo:aUc.]Ci:jc.irain4t:jCeruo? mozis e inueeoe f petes ejetin
guere eo?q 3 mebza mozlito bilaniare.^ac parif cerno? natura comeozat pf x>o
cto? 2} iero, in ejepone ‘Jbfal.jd j .gid renatos in vigilia pafebe/ cpl’a incipit: 0 c
pfalteriu fagaci mente gluftrans.vbi bt fic : Soic ceru 9 befiderar ad fontes aq?:
ira befiderar aia mea ad te be 9 ./Ceruo? natura e vt fpentii venena ptenent: qn
poti 9 narito fuis eos ecn abiit b cauerms vtinfficiat atq$ bilaccrct cu venenu ice
perit intrinfec 9 eftuare:t q$uis eos no polfmt occidere: rn fiti ardozc ac inccdiuj
tolerates:tiic illi fontes oefiderat z punfTimis aqs feructia venena rcftringunr.
2r)ec 20iero.fnSpuatr ifteceru 9 q mozfu fpenrj venenat 9 to Ierat fit£ ardozc: z
fontes aq?beftderataiam benotatpeccatriccm 4 mozfu tozruofifpenriveneno
eftuat pctd?.x idcirco recogfccs fe giua pmiftfle.qft impaties qrit fonteviuu aq
falutar£:bnm iefumvt ardozc fit£ ejttinguat:x tuc bolo: fit medicina bolozj. &
cut b maria magb.teftaf j0:eg.biccs:t§5 ecce/ qz rurpitudis fue macfas afpejcit
tauada ad fonte mie cucurrit: puiuanres no erubuir.jbmc ^ug.in cjrplanatioe
*&fal.jtlj.bt fic: /Ceru 9 fpentes necat:x poft fpentiu intemptionc maiozeltrt iartf
defcit.gemptj fpenrito ad fontes acri 9 currit.£>erpetes vicia tua fiit: pfume fer
petes iniijtat^x tuc ampli 9 Defiderab fonte ^itatC./£r.y.itc? fubiugitfici^mffi//
ce in te cjcqd priu e ^itati:oefidera vnde belecrers:befidera ad fontes aq? : qz bj
t>e 9 vnde te reftciatt impleatveniete ad le:(itientc poft infemptionc fpcntiu/tav
cp veloce ceruu.l^cc Bug.i^tia Cbzvf.pulcre boztaf alam peccatrice ad fonte
aq viue:bnm iefu in f moe <6 pfeftioe/q incipit: iCofttcmini ono qm bon 9 . fic bi*
j^uare no pfuftibi 0 petoz bii licjbii q offefus e fuadet/bu ad miferadu biis ipc
gat 9 c:na fi ille 4 otent 9 c miferi nollet/rogaresvt vellet: ipe miferi befiderat.io
fiqs olfedit rogado n oefinat. liceat pfiteri cui peccare non licuir.Xiceat petere
venia cui no licuit pbere culpa. 3udulgcna poftulet q madata ^repfit.^eniam
optet q leg^ iufla befpejcit.iCofemo reddat q t> petm biftrajcerat. /Curet pnia 96
belicto? macfa fozdidauit.Serpctiniivir 9 fanlTactiois antidoto recuref.fbcto?
veniapeu inftatia bepellaf vt biim que nob belicta fecerat iracudu:reddarobfe£
quia big placatu:*! 4 a nob fuerat petis plfcf^feftioe nob mif icozs reddaft pi 9
2>ec iCbz^.^c? itacp ejt oictj t> beccppctatito cerui :q i boiep trito iuciri bebet*
ft^erpens rcnouaf :©ic petoz g 2^^«^
l©c p:op:ldatibii0 ccrai
oes egritudines pcto?l*>inc bauid in ps.cjtlvf *ait: 0Mi fanat ptri.coz.ralligar
ptn.eo?.Tiora q> co: anie peccatrici na pteurari a bfio/mfi fuerirptritur^oep/
pedit orno vtcoz pteraf z pfringaf fi fanari bebeat.Sj bici :quo pfringif aut co
wrif coz^TKudeo fmSug.fug ifto paftu q>pterif pemtedo/pntendo puniendo,
“c em medic 9 (tefte Sug.ibide)frangit qb toztu e z fac vuln 9 nouu:vtcozrigat
Z pfolidct biftozra meh?a vt fanHr nuo Ibnircus rsftvtnrf CZirfartiPart
©e renonatdefefpette IFo.xvm.
j£tnu peccato: cjremplo fpcnt£ ejtcitaf ad recognitionem fui.Sd mato//
t> re aut euidentia pnderadu e fm gfi^.m. rij.luctvm.c.iitj . q>fpentiu tot ff £ot fimt fer
venena qtguazcotpmfiesqtfpes: tot oolozes qtcolozes babenf.y£t6: pentuvene^
(pene a ferpo ferpis fer pfi./£ft at ferpere latent? icedere vel vetre repere: iojpce na qt gna
home accepit.q: occult£ acceflib? ferpit no agt£palTib>:f5 fquamajz. minurmimis
nifib? repit. £(l igtf ferpes vt tradirjj ud .vbi e : aftut^valdert cucta animatu q Serpens vC
da vi u aci rate Penl^ejccellif.gdcirco n mipfi p oe £irat£ Bz nob.z£ftote p:u. ITc fer yaatate cua
pe.^ar.t.c.i^tiaiSen.itl.e^: q^ferpes eratcallidioz cuctj animatito tre q fece// cta animant
rac ons.i£r cgms Perpes otcaf caUid 9 ftuep:udes / fpt? aftutia Diaboli cj in illo age ejccellic
bat Dolu: vr ejrpoit btus^bo.m.tj.t;«q.cljtv.ar.tj^ad.Htjurg.tn etia intelligi pt 6
viuacitate fenf us refpectu alio^ animatui: vt Dem c. i£t io pmdetta vFafturia fer
pentj in ptft» ondif.*Ha lut q Duut vt gfiB.q» ferpes guftu/enicl'! Deponit Pene//
ctucc.t^artt? ferpes pzudetia ondif tefte ^iero.in epta ad pfidiu Diacone: q: an
bfeme circa fe colligit Pcgetes vt ilfefca pbeat.Smcc.q5 teftaf q> Perpetes oe catf
«emis fiiis poli byemc egredteres fricat oefos Puos fug fenidm vt illuincnf.Su
gu.^o in ejtplanaroe ^fal.jtlijr.fug illo ^bo/Scner r linguas Puas Pic ferpetes.Bt
fic.jjn Perpere maria aftutia e z Dol 9 nocedi. *|Szopfea etia ferpit no em vel pedes
bj vt ei 9 veftigia cu venit audianf an ei 9 irinere vclut lenis c tract 9 / P5 no e rect 9 :
ita § ( petes reput x ferpiit ad nocedu/bntes occultu venenux fub leni ptactu.bC
2tug.Sifr afpis Perpes e aftutavalderq tefte gfiB.in..rq.li.et?.c,ittj.ne audiat i/>
eatato:e:vna aure in fra pmit:altera caudaobturat x operinarqj ita voces illas
magicas no audics:noetttB cauernaadincantatc.gdc BtSug^inejtpf.^fal.
tvtj. 2 ^incoauidin eodeps.air.^uro: ilffmfifitudine Perpet^: PicaPptdis Purdez
obturant^ aures Puas.Sftutia % ondit Perpes ou torti co:p 9 obtjcir,p capitevt bj
gpib.vbi s.i^tPicait X)ie ro.ad pfidiu Diacone. Serpes caput fuucelar:qn geu/y
tif vbi fcit ce mozrc fua.gre?, Ibiero.fug 2£>at.jt.c.ejtplanas illB.’i£ftotc pzu.Pic
fer.x iimpl.Pic colii.Bt (Tc :Serpct£ aftutia pomf in ejteplii:qz toto cozge occultat
caput:x iUB in q vita eptegit.gra z nos toto picto cozpis caput nrm q ebrs eft
cultodiam 9 . Simplicitas colubay- eje fpufici fpc oemfaf.^n z Spfe Bt: 2£>aU
cia guulf eftore.^cc^iero.ilfjc q pj qnta Pit aftutia ferperj/q totu cozp 9 obt)cic
i> capireao Pi ferpetj caput cuouob? euaPerit DigitJ nibilo min 9 viuir:tefte plinio.
^5 Pi Bve^ Pit nePcio :b Pcio q^maa.SlB.i pleripcp loc{ it Jbliniu mfca falPifTima 1 Mmi 9 mfal
Dipfte:vtp5i.tritj.li.6aial # .vbiSlB.loqfDaueq6zardca:ficctinmftCalps locj falPiflima Di
ipzobatcu;^blerucpct6t SlB.feofpofitupbafleeo?. q plini 9 Peribit. (£^5 cuctj jtif.
omiflis Dicim^ut a Diuerf collcgim 9 auto:ib) q naturas rc^ Diligeti y idagariit.
Serpes aftutia ac pzudetia fua Pic rcnouaf:£u fuerit mozbo vl? Penio guat 9 cali Serpens re
ganf ocfi ei 9 .i£t cuvult fieri nou 9 JSzimo.rUDieb> ac noctito abftier a cibo Donec nouafx qns
eutj relajtef i eo.ScBo berba qnda amariflimacoeditqpuocaf ad vomitu :vt Pic
buozes putridos ac virulctos euomat.^errio i aqua fe totu imergitvt cutj afpa
molliftcef. Quarto fozamev^Pcifturd agufta qritx idc fe vebemcraguftat ac co:
pozeptribfat:tadc violef Pcifliira vrfozame igredift ariqua pelle icipics a capite
fe ejtcoziado Depoit:ficcp reafliimitvires:acumc vif^ z ajpetitu coeaedi. i£)c bac
rnouatoe fpctj Diu 9 2 ^ier.ad pfiB.Diaco.ita fcribit.Snguifqn fenuerit pditafpe
ptuixfi voluerit redire ad iuuefute:ieiunaf..tl.Dieb?vt relajtef pelfei 9 :xfic aguftu
fozamc inqritvtDu nitifejcireiide pelle fenectutj Dimittat.br ^ier.ff^ozafr.
^ia peccafjt mozbo peto?, guara qdamo fenefcit :io vt ad araj r uertaf ejceplo fer
petj 05 pzio p abftiaj carne fua Domare: qz tate ^tut { c abftia ieiunt) :teft eSmb.
xt u fpes fputu bois ieiuni guftauerit mozif . gdcirco fiTputo Puo icm\ l? bd frenu
intfic (pete :qnto mag^ ieiunio infficfpuale.ScBo ejtpedit vt amaritudine vere
ptritiois &fluroat:qz fola ptritio fac felleos buozes peto?, euomere, ^ertio pecv
©ctfiHtwbuiinoe
cato: in aqua moze f pent$ fmmcrgtf :qn ex recozdatoqjpzte inC 4 tat£ fitgcmiTciM
'Reftitutio refoluifin lamentat inde fluut lacbzvmc q ouricfa cozdis bumectat. Quarto g
eft bifficif artu fozamen ingredif anima qn ad facrm pfeflidis accedit z ocbita reftirutione
qcftps iufticie pficir.S>icq$ anima ronafad luuentutc noue vite tota reintegra
tur. Sd iftamrenouatione iuuentutj mo plocutaboztaf nos*£aul 9 apfe m epfo
ad xEpb.uij.c.ita biccnsnRenouami aut fpii ment£ v:e z induite nouu boiem 4
fmbeu creatus e m i'u(hcia tfctifarc^itarj.q^.q^iie b 5 q$tuad naturam fenfirt
uam ejcpceflU etatj tendat ad co:rupn'one:q: oe cdpofitu exprtja nece eft cozru*
pi:att n natura mtellectwa anime ronaf renouari' pt p fui recognitione ac petom
Oifcuflione vt bixim 9 : 3 d paul 9 tj .ad i£oz.iitj .ca.ait:2L3 is 4 foz£ e nr bo cozrum
paf :tn is 4 int 9 e renouaf 6 oie in oiem.lxc 0 a4la/ceruo ac fpentep recreatio'/
ne firientj ac languent^ anime oicra fufficiant.j£r fic pt5 eje omnib? s bictjquafr
ad veram ptritione reqrifvnaoiligens examinatio vel oifculfio pctdn.£t q» taf
examinatio e potiflimil remediu in ad4fitione cotrit ionis.^t q> i pa bz ozigo:ia$
»wa:pncipiu:ac fundamenta verepenirudims:? ppns ptj refolutio pme qdnis.
C^ueftio fc$a in q agif oe mo 4 obfuari 05 in bifcufiione/vel examinatione
petom moztaliu. i£t quafr taf bifcufiio fieri 05 ardenf ex toto cozde: z oiligenf q
ad oia peto?- genera:atq$ integrati* 5 ad petd? circiiftantias.SDadunf eria regu
le valde vtilcs z pulcra bocumeta ad bifeemendu grauitate peto? .
*« m; ,*0€cudoloco niotafmt queltio
fuart in era L (jCu cm &tfcuflio illa vel examinatio 6 petis q eft ppatozia ad ptritione
miatide pec fieri oebeat oe omnib? petis moztalib\gd,p recreatione languent^ aic
cato# qrif quo aut q fi* vel 4$ mod 9 a penitete obfuari 05 in tali examinationevt adve
ra ptritione puenire valeat. £20 fofone bui 9 oeuotiflime qdnis occurrat £ba 00
ctozis 2lmb.4 ptractas illbiCanf.tj.ca.Jntroduxit me rex in cella vinaria: z 0:
dinamt in me cbaritate/ Stfic.^eccat 4 ppoftere agln^Bdfcire 4 d facias z nefei
re ozdine faciendi non c gfecte cognitidis.ozdis nacp ignozantia pturbat merito
ru fozma.2}ec ^Imb.^t g oebit 9 mod 9 z ozdo f uef in bac ta meritozic oiTcufii
one peto?- ab eo 4vera qritgficere pniara:oicim 9 q> ois peto: 05 fe vero cozdis exa
mine itima cozdis fui oifcutere ac feipm recogfcerc ejecp lo illi 9 4 itras oomu ob*
fcura ac tenebzofamrn ftatim videt ea q in illa funt nili 4efcat z mozef aliqntulu
5£>ic parif bo peto: 4 oefos ment( fue reflectit fup tenebzofani pfciajTud no pt in
mometo fingit recogfcerc nift gdatim ac oiligentf peta fua inquirat vel OiTcafiat
oia remeozando.gn q oircuftionc tria obfuare oebet.
I^zimo vt fiat ardenf ex toto cozde.
Qcto oiligenf/q ad oia peto?- genera.
^Tertio integratr/q ad peto? circuftantias,
Cdtritio 05 fT^Xpedit igifpmovt peccatrix aia pera fua ardenf recogfcat ex toto cozdc^fl
ee itegra ex gdel^ba.4*c.ait:£onuertimiadmeintorocozdev:o.j£rnotaq>3!oelnooic (
roto cozde /Couertimi ad me in pre cozdis vr i 'fj fignlf dtan toto cozde:q: bo ^acit' z intege
litf 05 pteri 6 oib? petis q in meozia b5.2K)0^fes qqj cu boztaref jpfm ifrf ad bile
ctionc ti/no bixit: diliges onm oeu ruu ex pte cozdis tui.f5 ita in4t f&cu. v f. ca*
diliges bo.be.t.extocoz.r.i exto.a.f.t exto.foz.t.0ue]i?bapos^itatj replicaf
^at.xxtJ-^ar.xtj.tUuc.X.c,^ ml’ro mag^ replicari bebet ac cbaro corde ebk
fuari ab eo 4 vera optat bze ptritione :qz nobiliflimu remediu c p pcra/coz fuum
recogfccre z puertere illd in amo zeae bilectionebei:teftc btotboma.^inc j0ze
SO.ait:Saro ampli 9 pcti rubigo pfumifzqnto pctoz£ coz magebarirat^ ignecd^
nto ejEammariois ^o.xix
rretnaf.^dcirco p cozrecrioevite melio:isvideam 9 cur ogtet nos fifaluaricupi//
mus g vera Dilectione puerti ad Drim ep toro co:de:,pur ioel^ba/moffes/T tres
.euageltfte.f.marrbe 9 /marc 9 / z lucas reftanf. *JMo rrifione occurrutnob fepte r o/, £y genitu
nesiin qb qjmagna fit Dignitas cozdishuaiu.cpta ei 9 nobilitasqjingcs ro c^ma tcco:c j; g bu
gnum facrm agiemus . C^umo Dicim 9 ? oecentifTimu aciuftifiimu e vr omis man (
bo puertaf adonm ejttoto co:deronepmogeniture. 0uia(ic co: buanuinf oes ^ p m0 gc
gfescozgispmocopaginafacgenerafinvteromrisfm^o.tj.tj.q.jctjctl.ar^.t n erafinvte*
magnu 3lb.in.ip.li.b anialib rractatu.tj.ca.iit?,S(c Deo co: pmo Debef qfi pzi/ ro marr e
tnogenttu;q:pmogenifa ei 6 iureDebenfJVtpatj j^Dj.pitj.c.idcirco g falomone
6j,puer«tjcip.c. jpili(in4tjpbe mihi co: ruu. 0nc $ba fu t Diligenf notada:'fta fa '/
lomon pcrd:e allocjf in gfona Dei.q .Di. 0 fili mi g creatione. 0 fili mi g info:ma
tionc.0 fili mi g redemptione:pbe mibi co: ruu.Hota q> non bt: pbe mibi ma//
m vel pede:autcaput:autcereb?:fed fianant' bt:pbe mibi co: tuu.f.g vera bile#
ctionc ac Deuotione. & ei dus filis cuicla aui q vt ferf cii pafcif De pda coedirjo
lumo co:.Sic De 9 a nob pafcif tmmo co:de vere Dilecriois. ^el De 9 gfiofus c qfi
bo 5 elotyp 9 .i£ft em jelotypta amo: inozdinat 9 ^ o:if ep amo:e non patiere pfo:
ttu in re amata.i£t#)fea bo $elor?pus non gmirtit vr vpo: fua aliu Diligannam
fi aliqdfufpicaf b ea:erigit oes fenfusrT aufculrat bincinde: z refpicit eiites z xcb
deures : niic iftu.nuc illiiinfrogat:pleruq$ etiafingirfe logi 9 ire. Siautaliqmd
inboncftii inuencrit;ruc fures aufert eiveftcST iocalia/vfeppellir/vf occidit ea.
S>ic «piiatV fac dc 9 aie rbnaU:5b in fcptur<J fetis De 9 b:3elotvp 9 .vri i£pob. pp.c.
ait:/£go fum Dns De 9 tuus foms jelotes.t itc?.tp;nitj.c.atrrftoli ado:are Deum
alicmi.Dris jelores nome ei 9 De 9 eft emulato:.2^ec ibuq.Du^olo fyiis movr bo
fomicef cu Dtjs alienis:vel indebite peupifeat aut Diligar bona creata: fed I5volo
vt in vera Dilectione me cunct J reb pponat er toto co:de.3oinc^lug,in lib, q b:
fcalagadifi/4 liber incipit:iCu Die qdam.btlicriCaue tibi oaiafponfa cbfi quo
auerratfefponfus.^o longe abtjtetfi nonvidescii:ipe tri videt re plenus oculis
ari ircrromuqj poresculatere.2?ab5etiaciVcatenuciosfuosfpusqfi fagacifli
mos epplo:ato:es vt videat quo abfenrc fponfo puerfer^vt accufent te co:a ipo fi
aliq figna lafciuie z fcurrilitar£ in te Depbendertnr/5elor?p 9 c fponfus ifte: fi fo Vt
re aliu amaro:eacccgis:fi altjs placere ftuduer£; (fatim Difceciet a te: z altjs ad//
berebit adolefcenruF. felicatus e fponfus ifte nobift Diues/fpcofus fo:ma p fi'/
Ujs boim.i^t io no nifi fpeofam oignaf bze fponfam.Si videritin te macula /IT'/
ue ruga :ftatim auertet ocfos.nlfam em immudicia pt fuftmercz£fto § cafta :efto
#>eciida t buil(s:vtfic a fponfo tuo merearis freqnf vifitari.2^ec Sugi‘t^ :o P^
cai£b:^f.fug ^>at.ppt).c.ita inqt:g)!ligej^Deuep toto co:de/eft/ vteo: tuuno
fit inclinatu ad alicui 9 rei Dilectione mag^ cp Dei.q.D.lfon Delecter^ in fpecie bu'/
tus mtidi ampli 9 cp in Deo/non in bonoub/non in auro:n in am ic^/no in ccter{
bonis fallacib:fecip bis oib Dciiames.Stf aut in aliq bo?- occupat 9 fiierif amo:
co:dis tui/ia m ri c p foto co:de dcu amas :q:,p qnta gte co: ruu fuerit ad alia rc:,p
tanta gre min 9 cad oeu.i^tia 3ug.in.ppf, li.b ciui.Dei ca.ppvf.ira inqt^ibil in
edificio pponif fundamero. 0uilqs iraq^ fic b3 in co:de cbrm:vt ei frena *: tga'/
liamec ea q licita funt atq$ pccffa pponat/fundamentu bj ebrm. Si aut pponic
erfi videaf bre fidem cb:i:none tri in co fundamenti! cb:s:ctit talia pponunf :qn
ro mag^ fi falnraria pcepra ptenens comittaf illicitaietia no ppofuifte cb:m :fed
poftpofuifie puincif que poftbabufr iniganrc fine pcedentc.g)um p ei 9 imgata
fiuc pccfta fua g ftagiria Delegit epplere (ibicbnc.Siqs itacp ebrian 9 Diligit mere
trxcceiq? adbcrct vnu co:p 9 e(ficif: ia fundametu non b 3 cbzm.Siqs aut Diligit
vpo:cfua:fi fm cb:m/ qsci Dubitet in fundamero cccb:m.^ec 3ug.‘jbr3ep Dt
ctis q’ Dcbcm 9 ep toto co:dc Diligere Dnm, rbnepmogcniture. f[Scbo puertid
3E5c«5m oubtu
£« ? $ndh tttur ad Drimcjtoro cozde/rone pnciptjvoluntartj:q: fic coz e pmu pncipiu oint
pm oim mc«(f mcbzo? ac viriu vitalm:t eft pmu ^itcipiu mot 9 in animali/ moues oia alia me
b:ai cozpis :(Ic volutas monet ocs potctias anime ronafad act^fuoe.^inc Su'>
guft.m It.q 6: manuale 6 £bo Dei /6 r fic : m' c u fcp i a volutas c cafuc Danatis
oms vel fa luatioms: , r 16 niM t»m 9 bona volutate Deo ofterf.lBona volutas De 4 1
um ad nos ocducif! nos In eu oirigit.^Jber bona voluntate Deu Diligtm 9 ; Deum
€ligim 9 :ad Deu currim 9 :ad Deu pucmm 9 :? eu pofiidem 9 . 0 bona volutas per
qua ad Dei fifitudinem refozmamur :z ei filis efficimur.llta amabif c Deo bona
voluntas : vt ipc in co:de babitare nonvelit in q bona volutas no fuerit. H3ona
volutas jlli 9 fumc maicftat£ trinitate ad fe inclmat.^ec SugC.Couertcre § ad
t»nm Deu ruu ejt toto cozde tuo.i.ejt toto motu voluntati rue/d mot 9 B Defgnaf
noie cozdis vt intelligaf ifta puerfio fm tota intelligenrta z recozdarione ac Di*
kcrione mrelfe mcozie z voluntat^to ^eu.iitj.c.6z fic: Cuq? qfier{ Drim Deum
ruu/muenies eu:fi tri roto co:de qfier£ eu. 0 ua fnia apte Daf inrelligi <$ no poft
fum 9 inuem're oeu/nifi eje toto cozde qram 9 eu.i. volutate. £>5 qrif cu tres fint po
renrie naturales anime ronaf.f.intelfs/mcozia/'! voluntas:qre actusvolutatte
fi no fuerit tot 9 adoeu puerfus e pcrm.Scrus #o alia?- potentia? non fut pcta :
fic meozare z intelligere/q funt actus potentiemeozandi z potenrie tnrelligedi.
3 d b o6m c cp act^volutatj eft alreri 9 gener£ act 9 intelfs/ vfmeozie. ‘Ha a ct?
voluntatC ferf ad aliqd adipifeendu vel no admittendu/q act 9 no pt ee in malis
4 n fit malus :qz velle mala/malu crfj i'nrelligeremala/vt’mco:are mala/ non c
malu.^uauis aliq no impzobeafferantbos act 9 mrerdu ec malos :puta cu quis
meozatmala vtfaciat/velqn aliqsq it Intel ligere ve? vt friat ill6 impugnare*
Cc q ptj q>ocbem 9 puerti ad Drim eje toto cozde.i.volunrare:cui 9 mot 9 Defignaf
iTft? bilamu nomine cozdis.fpCertio puemmur ad Drim eje roto co:de/rone fit 9 Cu em coi
^fiVirntilln buanu fit m medio cozpis lituaririnon mi? fi De 9 vult Diligi eje toro cozde:qzfem*
C VAio aniaf B e ^ ir mcc * ul ad babitandu.^zopfea a pneipto mudi plantauit De 9 lignuvite i
.jrcou? medio padifi terreftrC:vt Sz i3en .tj.c. ^ns qj apguit mo^fi m fiama igms S me
dio rubi. Cito. ip.ca.Ct cuboztarefDiis filios ifrfad bellu/aitad eos: *Hc fozmk
der£ inimicos vzos;qz Diis De 9 v: in medio vzi eft.^eu.rp.c. Cf io iubet De 9 p fa
lomonc vt madara ei 9 in medio cozdis nfi cuftodiam 9 ^zouer.iitj.c.vbi aitjjili
mi aufculta f mones meos:t ad eloda mea inclinaaure tua:non recedat ab oculf
tuis:cuftodi ea in medio cozdis tui. feris q> iefus volens petozes faluos facere/
Defcendit in mediu vteri ^ginafvt ppleref i 116 Dauid q in ps.jtlvtj.ait: Sufcepi<i
mus De 9 mifc6iam tua in medio repli tui.^oluif etia Dris 3 ^fus tge natiuitatj
fue iacere in pfepio in medio duo? aialiu.^lri iHbac.itj.c.fm tranfiationc Qfc(t
ptuaginra inrerptu qua feqf otficiu eccfiafticu/ Dic fic:ferie audiui auditu tuu ec
rimuKpfidcraui opa tua z ejtpaui in medio Duu animaliucogfcer^.^ec ille.^u
it em buic^pbe admiratiois pauoz q> m loco ta buili recliarenaluatoz.io ait :j£o
ftderaui opa tua z erpaui,Confcqn?Dris gefus ftetit in medio Docto?:vri 3 i.uc*
p.c.Dz:q» poft triduu mucnerut illu pentes ei 9 in tcplo fedente in medio Doctozfi
audiente illos z imfrogante.Ct ite?: Cu ect facta qftio infapfos dc ^matu qs
co?videref ec maioz.^rguens illos Dris iefus aduocauitpuulri'! ftamit eum \n
medio eo? ^ar.tvitj. c.Ct ite? 6z nofi p os ^itat$ in eode c.^bi em funt duo
vftres pgre.in no.meoabi ftim in medio eo?.'Recfolu Dris iefus in vitafua ele
giz medm vel lerat 9 fuit femp in mediorfjetiam b oridir in mozte z pofi mozte fu
nm.Tla voluit crucifigi in bierlm/q ciuitas c in medio terre babirabif; teffcc bto
tboma:vt ppleref^beria Dauid q in ps.ljtjtiq.ait^pat 9 ^ salute in medio terre.
3 re?voiuit Dris iefus mozi in medio latronu.^emde poft refurrccrione fua ap
p aruit Difctpitf fuis ftas in medio co? z diccs: Jba.c vob 2Luc.jtjtiiij.c.'C 3oa.# t c«
mo eramiiiatiois JFo.xx
-JMofccro n 5 vacat a mvfterio ta mirabile eccplu smfefu/<i no folii in vita fua : $
tn mozre ? poft mozre: tot tantaq? mirabilia ogat 9 e in medio. b em videf cpi
mare totu buanu gen 9 ad gentes capcfccdas.'fta fa 9 q oib? ncarta eft ad falurem
pfiTtir in mcdio.^n £tus c mediu ab vtrocp ejttremo? gticipatu. ;^lcrbi ca.JLi/f
peralitas c £t 9 pfiftcs in medio zejttrema aur ei 9 funt auaricia?,pdigaliras. Sua
rus em c indebite retetiu 9 .lfModig 9 eti3 no fuat modui ejtponcdo bona fua,S5
libalitas 6 vtrocp e,ttremo£ gricipatzqz ipa sebito mo retinet ? siferete erponie
l£t ^ptj qp mediu tenuere bti.Ibinc :feoean,iitj.tt. 6 ?fof.pfa.vtj.6tfic: firmis
mediu virib) occuparezqoJjd aut infra fubfiflit aut vitra ^pgredif bj ^teptu felictV/
tari? caret pmio laboz<J.? ibiero.ad semetria in epfa q incipit/Jnr' oes marem
as q ab adolefceria/6tiic: fSbo^ fnia c moderatas ee ^tutes ejccedctes menfura
vt modii inf vicia reputari.^n 6 fepte fapierib)vn 9 ait: *Beqd nimis.2r)ec T>\c
ro .pterii ad eade semetria iu alia epl'a q incipit/ Si fumo ingenio pariem fretus
(claude 2}iero,6tfic:0ptim 9 c in oi remod 9 :? laudabit' vbtq? mcfura.i£tite>
ru ibide. 06 laudabile c in generefuozfttb nimietate fui culpabile.i£t irep:
3n bonis §5 reb) qcqd moduejcceflerif/viciue.X>ec 2 siero. 3 J 6 38 ci\m.tj. li.se
pfideraroe ad eugeniu papa/6t fiez^ene mediu fi no vis gdere modu.2loc 9 mc//
diustut 9 e: meduifedes modi:? mod 9 $t 9 .0e5e]ttramodu babirationczfapics
ejtiliu repurat.3sec iBer .0uia a coi biianii e fituatu in medio cozgis vt net
illud z vita influat in oes gres ei? gd se 9 cui fenig placuit mediu vultbitare in
cozde bois eje toto ipetu ^esilectois. 'jMoptea amo: silectiois nre ad scii fluere
©5 ejt toto cozde.i.inrcitu vt tot 9 fit fubdii 9 sco :ej c rota ania.i. volutate vt tota fit
fubdira volutari siuiczejt fora mente z foztitudie.i.meozia vttota ajplicef ad re
meozadu bnftcia a sco fufcept a.i£t idcircoSug.i M 6:^>anuale s£bo sei/6t
fiez^mmefus e oe 9 ;*: fiiie mefura S 5 amari zpferfim a nob qs fic amauit:fic falua
uir,p qb> tot z tanta fec.Xsec ille.^rc^ Sug.in li.6 fpu-r aia.c.tijt.6rfic:2^ifer Comcozaf
ego qntu sebere siltgerc ocu meu q me fec cu no erarme redemit cii giera znondii bnficia 61
era:? ejt mbilo me fec/ no lapidc/no arboze/no aue/no ali6 6 aialib?:f5 boiejvo//
luit me cfle. ©edit mibi viuere/fcnrire/stfcernere/se mu lr£ giculis liberauit me,
0n errabam redujtir me: quando ignorabam socuitme zquando peccabam coj
ripuitme.quandocotriftabarconfolatus eft mezquando sefperabam confozta*
uit me.quando cecidi ercjcir merquando fleti tenuit mezquado tui sujcir me : qn
Veni fufeepit me.l^cc er multa alia fecit mibi seus : se quibus sulce erit mibi
femperloq/fempercogitaie/fempergratiasagere^poib? beneftcijs luis. Cu em
cunctis fit pzcfidens:? cunctozum curam gerat? fmgulis quafi omnibus pzoui
densata totum ad cuftodiam meam occupatum video :vtfi ego fuper cuftodiV/
am mea flabo qfi oim oblit 9 fit ? mibi foli intendere velit/ fg fe pii te ejbibet:fg fe
gatii olfert:fi me gatu iuenic qcuc^ me ^rero no me seferit: mfi ego pus sefera:
necp^ bis oib) qs rependa beo mfi tmvt siliga.^o em meli 9 nec scceti 9 q 5 g sile
ctione repedi pt q6 g silecto 5 satu c .bc ^lug.ptj ftia ro.fTl^uarro puertimur ^ c <- 0 Cd?
ed siim ejt toto cozde/r onevitezfic ei lefo cozde flati perit totu aial: qz ogatiovite r0 f Uin
pzio e i cozde:? a cozde in altjs gfito cozgis: Sic tota^t 9 tota eflficaaa silectois ^ a i n
buani cozdis tendere sj in seum tan^ in pzincipium bcatitudinis :a q omnis fa 1
ius/omnis vita/ omne bjonum pzocedit : 3deo verus amo:/ vera silectio/ vera
cbaritaszml aliud funt cp quedam actio rectitudinis oculos femper 'babens ad ^ , ....
oeu:refte^liiig.inlib.qui6z^)anualcseverbosei:vbiitainq iit: 0uisiligit: ^. Ul ^ ll1 ^
oculos fuos Ig babj ad eum que siligit/ que 6liderat:in q meditaf ? impinguaf, 0l ^ clr ^
3ftc tat fic 6uot 9 ita catat/ita legit:? in oib? ogib fuis fic c^md 9 ? circufpect 9 qfi cul P ectr
oe 9 adfit piis an oculos ei 9 :tTc reuera adeft.Jta ozatqfifir afliimpt 9 ? piitat 9 an
faciem maieftatis in epcelfo tbjonoivbi milia miliu miftrant ci:z sccics centena
f 4
©c3moubtum©e
milia affiftut ci.^inc j£b:?f.fug 2 £>ar.£:ota mere DiligereDeii/eft/vtoes fen*
fus Deo vacent. I 0 ut g lefus fuerit in Dilectione cbaritats gibitefna mercede fro*
ftrat 9 tb:opfea falomonpuer.iitj.c.ait:0i cuftodia fria co:tuu:q: ejcipovitap*
cedit.lfota cu bt falomon; 0 i cuftodia fua co: tuu.q.D, 0 6 vigilaria? foliciru
do adbibeafp cuftodia tanti tbcfauri.lfam b: co: qfi cuftodia oimrcni. ^elbt
co: qi cuftodim:q:narura pofuir pfes cuftodiasrne rd cito polfitpueniriadipm
‘Jbofuir em carnee mfras circuqq$ z coftas z oiTa pfima. ‘pofuit etia pulmone vi
. cinucoidi:vtcuiraacccdifpulmomebumo2etempef:vtinqf3^dn.C|.li.ctY.
Co 1 i boie c c.f.i£ft igif co: in bomine (ic qdda caftp obfefium ab inimic(:qtfqdem b> plures
qii caftrum ♦ adit 9 vel poztas.^ddrco nifi Diligenf cuftodiafbofbj nr indefeftiis z guigil cito
calty ampter.'jbo:te bui 9 cnftrifuntc)nc^ fenfus ejercriozes/ z poteria irafeib X z
pcupiTcibifip qs ingredi unf vicia z peta qfi: boftesadc;ft^ iftud'^jn06:rri.i I16.
meairanonu fua^.c.vitj.6 t fic:£o: meu du futnf no curat gaudiumecDiwnu q
rit au£iliu:abamo:ecelcftiuelongaf:?in 3 mo:e rcrreftritioccupaf.Cuelabif ab
iWz inuoluif i ift£vamtas illo recipit :curtofitas Deducit: cupiditas allicit: volu£
pras kdneit: lujcuria polluit :ro:qucf imdia:rurbat iracudia:cruciat trifticia : fic
cg mifer<; caf b (iunergir oib victjs : 0 m vnfi Deiiq ipmfuftinerepcfat Dimifit:
P mfta Difpgif:? buc tllucq^ qrit vbi rcqcfccrepolfit: z nibil inucuitqb ei fu (fici 7 /
at Donec ad ipm redeat. T) ec oBef.fb 5 iraq* q? co: Diligenf 05 cuftodiri.
£0: Dnaf in ro ejt toro co:de puerrtmur ad onm . dne librat^ velonp. 2r>ab5 em co: qti liberu
toto co:pe. ornum in toto co:pc fup oia mcb:a:q: mot^non obedit impio ronie, £t ib fci
'Sim mcb:a re Debes q> tria funt mcb:a in co:pe buano q Diffictllime regi pnr.f.coz/renes? Ut»
Difficillime gua.^ii co:de vanitasun renib voluprasan lingua falficas onaf.£c io oifficil*
regi pnt li mu c etia rnagnis vir^t fetis vt fepfecre regat in cogitationib q p co: fignifica
tur ;z circa Delectationes q p renes intelliguuf :z circa locutiones q p lingua oe*
notanf.^nf omnia aut ifta tria co: oifftcillimu eft ad regendurq: cu mot 9 co:dis
fit natu ai' non obedit impio ronis.fb:opfea Suganli.q 6: manuale t> $bo Dei:
$t fic:£o: buanu in bfiderlo efnitatis non fijtu:mmq> ftabile pt ee:fed oi volubi
lirate volubilius.^ealio in alib tranfitqrens reejem vbi non c. ^nbfs ateaduf/
cist traiiro:qs in db? ei 9 alfect 9 capriu 9 tenef :vera reqem inuemre novalenqm
tante c Dignitati vtnlfm bonu prer fummu bonu eifulficere polfiy ^ante c em
libtat^ vt m aliqb victu cogi no poftit.l^ec Sug.UBernard 9 in li.q s.ftc ait:^^
'ftil co:de fu btt c in me co:de meo fugacius:q: qtiens me Deferit:*: p puas cogitatioes Deflu//
gaci 9 aut vo it toties Deii offendit. jCo: meu l v :nn/ vagii/tjnftabileiDuruo Dticif arbitrio ec
lubili 9 Diuino caret p filio. 3 u feipo no pt pfiftere:f5 orni mobili mobili 9 pinfinita oiftra
bi f:z bacatip illacp innuera Difairrir.^t du p Diuerfa re^em qrit no inucnii.ict
fubiugit ibide fic:!§:bi 110 pco:dat /a fe Dilfonat/a fe refilir / volutares alternat/
pfilia mutat/edificat noua/Dcftruit vetera/Dcftrucra reedificar. z£a de ttep at(p
ire^: alio z alio mb mutat z ordinanq: vult z nonvulr:» nuqj 1 n eode ftatu per*
_ r manet. 27 cc ®:rn .ferito g i finiftro latere b: ee pofitii co: Dois eo^p affectio
— 7 r u a n?pna firfp ^diuis ad frena q p fimftra intclliguf ^tnc Dauid in ps.ait: 2 UJ b
tu i u uniJtro |>efit pau:mcto aia mea.Cu g mot^co^is nri fit liber no f ubiect^nec obedies ali
latere . z qre cil i/ ctl ^ im ^ l0 ronis:vt Dem e.Cjt 15 Daf itelligi amo: nr D5 ee Uber fic vt er to
to co:de fit erccr 9 ad Dnm Deu niti creature fubiect 9 : q: tue ia no ect amo: nec Dp
lectio fj puerfitas.^n Sug.aitrBlfa maiozpuerfitasqj vti fruedis z frui vted
dis.i.amare^pf fe:qb,|pf aliD e amandu.TO frui e amoze inbererc alicui rei
feipam:vt Dicut Docf.catbolici :z pcipueSug.in,/ .lib.b Docf.cbfia, vbi arngnac
Dram inf res qb? fruedu e:z qb vtedu e/fic Dices J^es g alie funt qb fruedtt c: z
dbvtendu.^Uc fruedu c btos nos hcint.^it^ qbvrendii c tenderes adbtu/
rudinc adiuuamur:? qfi admiuicfamurjvt ^d uUs q nos btos faciut puenire;at
moejcanrinatiois JF<xxxi
c$ in bis inberere pofl?m 9 .j£t fubiugit .Sug.Diccs: f rui em e amoze alicui rcitrt
betere $pf fcipam.^ri aiit q6 invfumvencrit ad id q6 amae obrincdu rcfcrre/fi
tn amandu e. 'Ha mvfus illicic 9 /a 5 ufuspot; 9 velabufio nominada c/J^cc Hug /
36 fruitio pfccta e rm vltimt fime babirinmpfecta $o non babiti. fMopfea&ufr
gu.in.jt.li .6 trw.$t:q?f \ uimur cognitam qtovolfftas Delectatacon 4 efcir.iq.o ac
qefcit fimpfr mfi i vltimo fmc:q: cgdiu aliqd ejtpeetaf:mot 9 voltitari remanet in
fufpenfo/uc in moru lecalt,z£t io none fruedu.i.amanduapf fe nifiDe^^ua^f
non frutmur boie/nec buify nec inanimat^/nec alt)S reb> crear^/f} oia Diligenda
funt^pc Det 7 . 0 vttnam eet m no 6 tatoilectio fic in Deu o:dinara:q:,pfecro no Di
ligcrcmus nofipoe^if nos :nec filios vel vjtozc/aut penrcs/aut aliq bona falla
cta^pf nos:fj omia Diligerem 9 in ordine ad Deu,If}tnc #itas 2 £>at.jc. c.aic: 0 Mi
amat pr em aur mrem plus q $ me/non c me Dignus, i£r q amat filiil aut filia fup
me non e me Dignus,? 7Luc.tittj.c.$: fici&qs venit ad me ? non oditpfcmfuu
z mremtvjto.t filios ?fres z fo.adbuc? anima fua no prme 9 ecDifcipul 9 ,^//
relltge qp Dcbcm 9 pentcs t^pinqs bze odio.i.eo^vicia? carnales a ffect 9 , 3 °fe*
utdardoze verecbaritat^ pcremar 9 in ps.jtjq.ozabat Dices: factii c coz meu taqj
cera liqfcens in medio vetr£ mei.&c em cera a caloze ignis refoluif z Itqlctt : fic
coz bibnupcrematd amoze ]fce Dilectionis reloluif in cbzm.refundes oiaineiua _ ^
qfimroia m 3 omnia, p qucoia.i£rlTcpr3<}nrar6. C^ejcto puei?imuradDo 4 Co t buanu
minii cjc toto cozde/rone mot 9 *Ham co: buanu fernp vigilans e z ptintie mone prinue mo-i
tur.366trabbi^)ovre6:q’ricfeb5 cduadvnuierrummundu:ficfeb5coz bfla 4 uef
num ad rorum cozp 9 :? fic celum nunq$ 4efctt/l5 fernp moucf :ira z co: buanu qd
P pullum ma nifcftaf.Crfic fi cdfarer motus celirceflaret morus z generatiois?
cozruprionis? alterationis m illj infer iozib\Sic parif/fi mortis cozdis ad boza
cdlarer/ Deficerer vira aiaf.l^mc Siig.in.j.li.pfef.ainSu Diie feciftt nosvenire
ad te:z inqeru e co: nfm Dcec recjefcat i re.Ct Deuot 9 Docf. 30 er,vbi s.fct ftc j£oi
meu a cogitatione in cogitatione Ducif :z p varias occupatoes? affectocs vanaf
vr falrem varierare ipa# re# impleaf:qua# qualitarefatiari non pt.Sic labttur
cozdis miferia fUbrracra Diuina gra.Cuncs ad fe reuerrif t oifcurit q6 cogirauit
nil rcpir.qz non opus fuir/fed impozruna cogitatio q componit mulra t nibilo*
2 ^ec 30 ern. fbtj irac^ q>cozbumanttprinuemouef necvnc^tjefcit.tmo $eeei?
eft fua Deftrucrio .Sic parif Dilectio nfa nunqj D3 ce ociofa/f3 pfeueras:? omia q
Diligit criamfi fint 6 creatura : reflectere D$ in Deu/q oia prulir.^n .SugJ.in It. 6
Doc.cbria.vbi etplanar bec ^ba:griliges Diim Deu tuu c% ro.cozde tuo. t>t fic: Cu
dt ait Diis: toto cozdc/tora mere/tota aia/nulla vite nre pte reliqt qvacare Debe//
at z qfi loctl Dare vt alia re velit frui.Sj qcqd alit> venerit in anirnu illuc rapiaf
§ toti 9 Dileetois impet 9 currit, 2 ^ec 3 ug.t j 0 zeg.Smo: 6 i niic^ e oci©fus:opnf
em magna fi e:fi yo opari renuif/amoz no e.tSug.in li,pfef.ait: 0 ui amar/no
labozatrois em labo: no amantito guis c.Sol 9 amoz e q nome Difficultati eru//
befeir. i£r ircz: ^er 9 atnoz no fentit amantudines/f5 Dulcedine: qz fo»: amozis
Dulcedo c/ficfozoz odp c amaritudo. 2 ?inc ^iero.adi^ufto.^gincincpfaq inci
pit/ Nitidi filia? vide.iraimjtil^il amantib? du^ e. nlfus Difficti' cupierib? laboi
3 mcm 9 z nos cbfm z et 9 qram 9 ampleic 9 ? facile videbif oc Difficile: bzeuia pu&
tabim 9 vntuerfa q loga lut,' 4 bec l^iero.^dctrco oauid p bozasfmgfas z mom6
tapfideras:atqun cozdefno Difcuticspdag 9 bnficio^ Di.to^liqfaet 9 in amoze
ei 9 Dicebat: &.u\d retribua ono^p oito q frribuit mibi.q.D. 0 utd retribuere p cffii
creat ozi meo cj mecozona regni Dcozauit:?q meta in bonis tpalib? cp gtuitCper
epceUena oznauir q mozte mibi ^bita pepeit atq? a mfti piciif me libaiuf. /£t fic Efficacia
pt 3 fept a ro, fpSeptimo pnertimur ad Dnm eje toto cozdc:qz coz buanu bj tria cozdis biia/
q mt valde gra Deo. I^imo coz bj efficacia ituris, Sata i em ac pr.ls cozdis ni qnra fit ,
^ f
•Secuiiduoutnum
Mani vt fua mobt litare ac celeritareivno tpis puero celti oc collnflrct, i£t nunc
ad aftraraptf : z fubfto ad mia terra?, ©efccdir. 'Huc p maria volitat: nuc vzbes
©ifcurrir.z£ftqipe omi mobili mobili 9 z oi lubzico lub:icofi 9 z£tb:euif oia q Wi
buerirqsuis loge lateq* fiimota fint in pfpectu fibt pftituir. bmc :g>ernar. m lu
mcdita.fua?.c.viq.©tfic.‘fMuramacbinaf co: meii vnomometo q$oes boies g
ficere pollet vno ano.i£t 2 ^ugo i li.©e aia mqt.Co: parim c magna cupit :vl)C
ad vm 9 milut refectione fufficere poflct.-r tot 9 mud 9 ei no fiilficir.z£jt tata § co:
dis vtute ac prare magnu ©af inrelligi facramentu. *Ha eje B admonet ©e 9 biiafl
nae meres ne admirenf fi ©iutiia mene fit vbtcp ©ilfufa p ellenna pfeima z pote
tia.Si oia regit arq$ gubnar.fi oia moderaf. fi p vniuerfae mudi ptes intera ©if
currat.fi oia itucf :fi celu z terra fua gfia impier. & igifeft tata vie ac poreftas
cozdie biiani itra mozrale bco:p 9 :c^ta puram 9 ©iuine meris celfitudinccu finiti
£.0' buanu ac * nu ^ a flt^fpottio.jp no c rniradu fi ©iuina lejc iubet vt ©iligam 9 oiitn
elt acutu: z cc foto co:c * c n r°.§c6o co: buanii b5 acuirate.eft ei in fiimirate acutu
cmid fianit 10 5 t>af intelligi q» bo 05 feipm acuere in amo:e <6i p eleuatione mcr£ z ptepla
f lcat b noncac(^oenon6e5.binc^3ern.^nnopfimder^furfucapntbfeqrnrfuco:no
iCo’ buanu bcs.zCo:pe rect 9 ftare:cj co:dc repie terra. f£t ite? fup cdrica idc ait. *Ho ©ifcb:'/
eft rubiam'/ ^ ct co: ru ^ a ***** rua: n ° ^ as facie z co2 ®] 3 Ceitio co: buanu bj
dii: z ad fi4 ru b cc h n e:q: *ft valde p totu rubicudu in q ©enotaf ardo: cbaritat£ quo 05 gliotf
&n ifcar & 16 0c9a no ^ ac vencrar * • 3^ eo augi M Januale ©e ^?bo ©ei :Pr fic.
* 4 # £lmat ©e 9 vt amcf ;cii amatmil ali6 vult cp amari.fcice amo:e ee btoe qfe ama
uerit.bec ^ug.binc i£)a«id in pfal.ljtcp.air. ^nflamaru eft co: meii z renee mei
co murati fimr.cr ego ad mbilu redacfTu z nefeiui. implana bec fcba j^auid fic:
q: mflamaru eft co: meuin ©cu p ardozc fjc clxiritat^.36 renee mei contutari fi?.
1. libidines mee mutarelut:? tot 9 call 9 facr 9 fii p cocupifcetie replTioneicucocU''/
pifcetia onaf i renib?. ^n ^itas 2Luc.]tp.c.air, Sint lubi vri p cincti : q$ ^auid
in alio pfaLitiqt.^re renes meos z co: meu.Sequif.z6t ego ad mbilu redact 9
fii pbuilirafc q ad mea reputatioe5.i6tnefciui.i.nieigno:atc reputaui;6 me no
pfumedo. ([^Iclcouertimur ad oiimejc toto co:dc:fi ccrtifiimu a.m babeani 9
i ^itare z firmilTimu in fidc.atc^ purifiimu i oilectoe.binc *p>auliis.ij .ad j^imo.
tj.c.Scctare iullicia:fidc:fpem:cbaritatc: z pace cu bis 4 inuocat onm oe co:de
puro . "^el e? toto co:de couerrimur ad oum fic vt oes cogita tioes in ©eu ©il
rigam 9 . vfvt oes alfectioes i ©eu reto:qam 9 :vcl vt oes opationes^pf ©eufaci '4
am 9 £t ideoz6cci.ii.c.i^ui rimet£ ©iim ©iligiteillu z illuminabunf co:da v:a.
fm 6f:eg.in bis £bis. giiliges ©nm ©eu tuueje toto co:detiio:t eje tota
aia tua:z eje rota fo:titudiema,i6ft qda pculcatio ^bo? q fcat ejccelletia amo:£
2binc,pfper ait.^ora mete ©e 9 tota vi co:dis amari peipif . iRatio bui 9 amo:is
flffignaf a fapicte fic. 'H.i q melio: cuctis ©e 9 eft plus ©5 amari, l^el iujtta fniam
©euotiflimi oBernardi fup catica. Xoto co:de:tora aia:tota ^ture ©iligere/e :oe
q© bladif 6 carne^zia vralicna:facrofcte carnis jtpi amoze poftponere. *}batulu
g op? ee co: buanuq© recipit illud celti z fra ipler.i£;t ©ierj ^5 qual'r©e 9 vult ©i
ligi a nob eje roto cozde. ^eccrifiimii qppe e vt co: biianu in q tata aplitudo ; cfi
ficacia:]bt 9 :©ignitas:ptas:mobilitas:ac velocitas repif.,p bitaculo foli 9 ti pfer
uef.z6t q: in cozde bois tata iTariabiliras iuenif vt nulla re peitit 9 poflit repleri
et b©af itelligi q>p receprde t>i creatu e q folo fociaf z cotetaf. iutta illb ©auid.
Sanabo: cu apparuerit gtia tua. “Hora b oiligenf q» ille q bj co: fic ©ifpofiru ad
fecfaria <5 Ii der 1 a z ta io:dmate alficif mudo feu ad pmanedu i vita pfent£ feculi:
qfi vellet ppetuari i eo fi pofiet: nibil curas ©e fupna felicitate: tafc ptinue i pec
(ato.mo:taU ^ vt plrimufifcsimfris prfisfnttplicati. /£tficintelligif illb Ja 4
cobi.mj.c, voluerit eeamic 9 bui 9 fecliinimic 9 6i pftituef.t ill© ^oa.p.ca»
l^uipiligitmudunoccbarifas plisieo, X^incaug.in li,q^: Januale pe^
©econtririone jFo.xxn
bo U ita inqr.&ia q tc no qrit nec biliginmudu biltgit:* petis fuintvictjs fub
tecta e:num4eta nftq$ fectira c.bec &u. 3 te# ili.S.jaj.abufionii gdito.gde ait.
2£mdi ei amo: t ti parif i vno co:de cobitare n pntqueadmod octicelu parif z
rerra neqq* refpiciur.bec Sug. & fio aliqs affectat i mudopmanere: vt pzofit
altjs.vl' vt ipe prurito pficiat fiue vt be petis magis fatiffaciar . aut qda appeti//
tu fenfuali vfnaruralit 6 q loqfOBoeci 9 i jt)di.6pfolat6e4>fa^f,t>iecs.€>me n 3
q$ aial tueri laltite labo:ar)b no e petm. Si £o eet tn boie alicprulu io:dinat 9 af
f ect 9 ad vita pfete petm veniale eet. £iqr igif eje oib? pdictis qfr bifcufiio vel c&
aminario pero# bebet fieri ardenter cjttoto co:de vere tilecrionts.
([j&iTcuflto vel etaminatio be peris eft pzincipin cotritionis z
oebet fieri btligenter quo ad omia peccato# genera.
Jucundo. gfta bifculTio be peccat^ que vt bijtim 9 eft pzincipiuptririonfe
$ bebet fieri biligenf quo ad omia gna t fpecies peto# moztaliu. vn fetus
^bo.in.ui).li.fentctia#*bift.ji:vp.vbi mouetbubiu.l^tru requiraf ptrtf
tio be fmgulis petis mo:talib?.ita inquit, igneo pzincipiu cotritionis: cogitatio
ne qua 4$ recogitatbe peccato z bolet:? fi non boloze contritionis falte boloze
attritionis. i£iideo opter cptum ad pzinctoiu cotritionis# fit cogitatio befin//
gulis petis q quis in memoua babet.bec bo. grerii5 in.itj. pre.q.ljcjcjritj.ar.tj.
gde bocto: bicit fic. j£jtigif aut ad remiffione peti mo: talis : vt bo actual if pec//
catu moztale comilfum beteftef q$tu in ipo eft: vt fc3 biligentia adbibeat aa re$
memozandit fmaula pera mozralia vt fingula beteftef.bec 3 Cbo,< 5 imile fenten//
ria babes ab eode in.iij.li.ptra genriles.ca.clvitj. quo^zeuirar; caula relinquo,
/Cum igif opteatbiligeter rememozari fingula peta mozralia :fi ad vera corritio
ne vo! um 9 puenirc tu.tra cofilium tanti boctozis . gdeo fcire opozret # tria fuc
gna:vf vt cozrccti 9 loquamurtres gradus peto# ad quos cetera oia reducutur: _
fcjcozdis o:is z opis:vr idc ^bo.b5in.f.rj.q.ljt)tp.ar,vij.2oicronYm 9 quo#: fu// *Hota be trf
p ^ecbielcibicir fic. 5 D*ia funt gnalia belicta qbus buanu fubiacet gen 9 . Sut bu6 Sidito
in cogiratioe.aut fmone.autope peccam 9 . gde babet factanti 9 in.vf. li.biui// Peccaro#,
narii inftiturionu.c.jtitj.vbt ait. 'Remo efte finebelicto potegdiu indumento car
nis onerac 9 eft.iCuius infirmitas triplici mo fubiacetbnio pcri:factis:bict£:co//
gtrariontto. *fSer bos em grad 9 ad ftimu culme iufticia.pcedir. bec '£acr annus.
fflMimus ergo gradus peto# confiftit in co:de:t ideo rememozada funt pera *£>:im 9 gra$
cozdts :q: fola cogitatio ad actus q be fe funt peta mozralia :cu beliberatione ra qus peto#,
tionis eft/pctm moztale vtbiciii bocrotescatbolici.l^incbiero.adrufticiimo//
naebu in epfo q incipit/ftibil jtpiano felicius :bicir fic. 0 jne gloziaf caftfi fc ba£
berecoz^ftrano funtmuda incofpecru bnic^tomagsboies quo# vita tenta//
fio eft. ^e nobis q quoties cocupiTcim 9 totiens fornicamur, bec Potero. *|b:o//
ptereabifcutebiligetius cogitatoes fupbas:arrogantes .cupidas; fymoniacas:
turpcs:immudas :odia:indignatoes :ranco:es:fufpitioncs : iudicia.temeraria:
furbationes:macbinatioes .buplicifates:fimulandes:varios ac vagos mentis
btfcurfus ad quot ad quata fecularia befideria ro: tim lapfu eft q: omis culpa
mozralis oziginc fumit a co:dc tancp a fundameuro.^nde gfido.in.ti.li.be fi Vt
mo bono.c.jtjtv.ita inquit. 2 ^agna obf uantia circa cozdis cuftodia dtadbiben
da:q: aut bone aut male rei ibi cofiftit o:igo. *Ra fic feriptu eft. co:de ejteunc
cogitatioes male. gdeoq$ fi pzius p:aue cogitationi reftftim 9 in lapfu opis non
currim 9 .bec gfido.ict bieronvm 9 ad bcmerria virgine ait.gilic rna.nme optee
obf uare petm vbi nafeifoler. Statimc^ adpztma tentationis facie z malu an/)
q 5 crefeat reftrmgere bu adbuc eft in cogitatioe.bcc 2 yic ro. iCt idcirco cogitato
nes male fuie be ope illicito in quibus bomo pcipit fe inclinari ad pficiendfi coO
giratu fi opoztuniratc baberet funt biligenrer ejrammade ac betcftandc. ^fnde
rfoieron^mus ad ©emetriam ita inquit.gn illa tm cogitatione pcccamm eft;
peccato locutionis
q fuggeftioni cofenfum menns oedit que malu fuu blande fouet: que m factum
gefttt irrupere . huius cogitatio eft fi ec aliquo impedita cafu no impleat volu'/
tarc.^tbilomm 9 actione criminis codcnaf a ono. vt illud in euangelio legim 9 .
viderit muliere adcocupifcendu.bec bicro. €£uapzopf magno ftudio fup*
flue cogitatioes amputade fimt tefte \Qic go. fed rn amputari fuditus nequaqj
poflunt.Semp em caro fupflua gnerat qfemp fpus ferro follicitudis refeindat.
bine 3f1do.in.tj li. oe lumo bono.c.tpitj.dtftc. /Cogitatio nacp pzaua oclectatio
nc parit:t>electar6 cofeofione:cofenfio actione.actio cofuerudmc: cofuetudo nc //
ceflitate.&cc^ bis vinculis bo iplicat 9 quada catena vicio? tencf aftrict 9 .3ta
vt ab eaeuelli nequacp valeat nifi oiuina gra manu iacentj appbendar.bec 3 fi*
do.Ct ite? in eodem li.c.jcjtv.ita inijf. Sicut vipera a filtjs m vtero pofit£ la ce*
rata perimif: ita nos cogitaroes nre intra nos enutrite occidut: z cocepto inte*
rius vipereo veneno cofumur animacp noftra crudeli vulnere perimiif. bec 3fi*
dozus.i£t fic patet oe pzimo gradu peccatozum.
. fO^e fecundo gradu peccato?, qui co fidit in locutione,
grav /£inde peta locutiois oifcutieda funt;qz c^uis tene? membzu fit lingua,
dus peto?, & tamc Vl]c fenerl ' pot:vt in^t O0ernar.Subftatia qdc ifirmu a tc$ ejtiguu
eft: fed vfu magwu z validu.Uingua in venis tenuis eft.fed lata ideo a*
ptiflimu euacuadis fozditoinftrumentu.^cta igif locutois majeie eje affectu z in
‘JSctalingue rctioncloquetisfutcofideradaivtb^fctus^bomasi tj.tj.q.lrjttj.ar.tj, t&iamf
grauaf mul'/ ena pera linguemftipfr:fc5frequctia:oolo:oeliberatioecoditione loquerisrco/;
tipliciter. ditione audientium coditioe eo? ptra quos fmo oirigif. 3 nrerroga igif teipm
ac oiligctiusoifcute.Si blafpbcmafti vel abnegafti oeu vrfetos z qtiee.0Mia
fi bo pzoztlpit in ifcba blafpbemie pfiderado figmficara verbo? femp peccat mo:
talif./Cft <}ppe tante guitatj blafpbemia vtoe petm blafpbemie coparatii leuius
fit;vt6tglofafup 3fa.jcviij.c.jCt eftguius petm bomicidio:vt6t jCbo.in.tj.tj.q
ptj.ar.ig.Si^o alicjs ec aliqpalTione fubiro pzozupitin $ba blafpbemie:quo?
fcarione no oftderar tue bi petm veniale. jCt^fpzie no I55 ratione blafpbemie: q:
pmtmot 9 oeliberationcronis pcediirivr 6t fetus ^Tlx>.vbi fup.ar.tj. i£)af §taf
regfa adiudicadii pera fm 3 £boma g? paflto puenies iudiciii ronis oiminuit pec
catii:feqns £0 auget, ff^eindecogira fi falfu iurafti z qties qz pturiu iter ma *
rima pera coputaf. i£t eft fp petm moztale qtuis eje loco vf eje lenitate vel lapfu
Iberiuriu te Ungue fiat fi ppedit q iurat. £t eft guius petm bomicidio : imo tenet fc6m loeu
net fcom lo* peto? poft idolarria. jCt qz in ca cuiuftibj peri oeferf mramentu mani fefte ofte
cii poft ido4 dit q> piurifppmanino peto baben 05. 'Bec imerito qz piurare nomen oei videf
latria, qda oiuini nois oenegatio.bec oia ferus j£bomas in pmo qdliber.ar.jevitj.binc
2£>arc 9 rulli 9 in.itj.li.oe officqsqfi in fine libzi bt Hc. 'Bo em vllum vinculu ad
reftrtngcda fide iureiurado maiozes nr i artius elfc volucriit. ff3 rcri1 cogita fi
iurafti fine ca ronabili.Sip t>cu:fi p virgine maria:autp fanctos vel fctas-fi per
modftoppzobziofit noiando mebza oei vffeto? vtfoletfcurre:ganeones acpefft
mi perozes q ficutin fenit» leucs fun r :3ta in loqla peipires refte /5: ego. Si p fi//
cra oei euagelia:ft per fidem ppi: vel p cozpus: autpfanguinc eius: aut p cruce:
fi p anima tua:fip facramcta vel facramctalia:fi p creaturas: aut p alios oiiier*
fos ac mftiplices modos. Quoties ergo peccato: p ta les modos uirado aduer^
tit fe falfu oicere femp peccat moztalif? vt oicur ooctozes catbolici, j£t fic 3ug.
Oicitin fmoncoeoecollartonefancti 3^ n ^^P t tl^*3l^qboicm < puoeatad
maiozc iurarioncT fcir eu falfu iuraturu effe: vincit homicida : qz bomicida eo://
ipusocafurus cftalle aiam.tmo ouas anias z ei 9 que iurare^uocauit z fua.bec
Sugu. 'Bora biefm ^bo.in.tj.tj.q.lrjtjtip.ar.tj. q> iurameru fm fe licitii c z bo 4
Iteftu rone ozigtnts z finis.Sed cedit in malu alicui e£ eo <$ male vtttur illo fcj
fSdiiramento Fo.xxm
fine nccefiitate z cautela Debita. '©tdcf em modica reuerentia babere ad dcu 4
ew ejc leui ca tefte induat.qo 116 pfumeret ena $ aliquo viro bonefto. 3 mmmet *fto Debem*
etia piculii permrtj:q:oe facili bo in £bo Delinquit.fm illud iacob.it). ca. £ 5 i 4 s lurare fine
in verbo no offendtrbic pfecrus eft vir.ideo turametu folumodo qucrcdu cft ad ncceffitate.
fubuemcndu alicui Defectui :vr quado bo alteri Difcredit. 'Hcc eft appetendu fed
tm in neceflitate: vt mediana eo vtendu eft: m^t beat 9 3 £bo .IMopterea Diuue
Hieronymus ad cellaria in epfa q incipit.^etusfcripture celebrata fma eft fic
ait. dentiri vero atcp iurare lingua tuaprorfus igno:et:tantufc£ in te fit veri'// ^ uram f W
tatisamo::vtquic 4 dDijteris iuratu putes.bec Hiero. et gfidoms in.tj. lib.De ^ C K Cm 9 Vt |
fumo bono.ca.jtjtjtj.inqr.llo cft ptra Dei pceptu iurare:fed du vfuj iuradt factm 9 t ^dicina
pturt) crimc incurrim^.Wiq* ergo iuret 4 piurare timet. £t paru infra ita fub// v
iuQit.&jmuc$ arte verbo? quif<$ iurenoeus rame 4 pfeientie tcftis cftara boc
accipit fic ille cui iuraf intelligit.bec 3fido. i£b:yfoftomus qq^ fup illud ©a tfc
tbei.v.ca.Dico vobis non inrareata inqt.^cme eft 4 frequerer iuratrquin aliqn
no piuret ficut q cofucuit multa loqui aliqn loquif imporruna. fj”i£tia cogita
quot vana quot turpia qr amaroria #ba locut 9 es :q: van 9 f mo cito polluit men
t e z facile agif qfi liberer audif .tefte 3fido:o.'&qs vero in bmoi turpib 9 ver#
bis imifeuit Deu vel fanctos fi ibi fuiteonteptus vel fcandalii audientiu:tuc moz
tale eft.binc Hicrony. ad Demetriarepiftola incipit, gnter omes materias que
ab adotefee tia :Dicit fic/ Bucp verbu inboneftu audias :aut fi audieris irafear^ : p
dite metes boim vno frequerer leutcp fmone tetant clauftra pudicicie.bec Hktf
ronymus.^tecogita fi adulato: ftufti intedens alique Decipe vel in tcporalito
bonis vel fpualibus mortale eft.i£t fi#>rer bmoi verba adulatoria Dedifti alicuf
occafionefupbie vel iactantieraut vaneglorie in^re qua intentione id egeris :q:
tefte auguftino.^ldulario eft fallaci laude feducrio. 'feiel adulatio eft fifata Dilc//
ctio que mentes a rigore veritatj emollit, bine Hieronymus ad Demetria. epfa
incipit. & fumo ingemo paric^fre^fcientiaJDicit fic. Sdu latores vt inimicos
caue:quo? fermones fup oleu molles -t ipfi funt iacula.£o:rupunt fictis laudis ^ulario
bus leues animae, t malecreduf mentito:blandu vulnus infligunt. zCreuit boc Adulato/;
fn noftra etate viciu z in vltimo fine flent: nec iam augeri por.in bac oes fcbola rc6 j* unt mi A
ftudiuc^ Dedimus vt officiu putem 9 illudere, ©uodqj ipfi ab ali)s libenrer acci//
pimusad alteris:qfi auodda mun 9 offerim 9 .*! fpe recipiende laudis eos a quito *A u icb:a
laudari volum 9 ante laudam 9 . Sepe laudantiu refiftimus £bfs ad facie.*: in fe f enretta
creto mentis fauem 9 .majttmuc& fructu cepiffc nos credim 9 :fi vel fictis laudito
pdicamur nec cogitamus qd ipfi fum 9 fed quid alteris elfe videamur.^n cop*
ducta res eft vt neglecta veritate meriti/Defola opinioecurem 9 qui teftimoniil
vite nrc no a cofcientia fed a fama petim 9 .l8eara mens eft q pfecte boc vicium
Vincit:t nec adulaf aliqn nec adulanti credit ;qnec£ Decipit alte?, nec ipfa Decipi
tur.bec biero. i£t in epfa ad cellaria ait, bieronym 9 . 'Bibil eft q6 tam facik
corrupat metes bo.lm:nibilcp e qfi ta Dulci ac molli vulnere animu feriat q$ ad//
illatio . z fapiens :^,ba mejt adulato^ mollia:feriunt aut interiora ventris.
^tDfls loquif p^pbeta popule meus 4 beatu teDicut ipi te Dccipiut.i^t infra
ite?- fubiiigit fic. izt fane grade ac pfubtile artificiu laudare alte?- in comenda//
fionc fui:t Decipiendo animu (ibi obligare Decipit, tiit iteru ibide bieronymus.
fi oes laudet.t cofcientia ac cnfct.ZLut qd oberit fi oes accufet *: fo//
Ia plcietia Defendatrq tata vanitas/relicfa^pua c6fcientra:aliena opinione fetj»
rapi veto falfe laudatiois: gaudere ad circuuentione fua z illufionep beneficio
eccipcre:bec biero. d[iConfequctcr cogita fialicui fecifti iniuridrfir aut iniuria
qn aliqd fit ptra ordine iuris.^deo iniiiria qfi fine iure:4 ergo fzeit iniuria non
fuat ius.bmc Marcus tulli 9 m. f.li.D offi, Dicit fic, ©m aut no Defcdit nec obi
©e Detractione
fiftit ftpot infurie ta eft in vicio c$ (I pareres aut amtcos aut patria Deferat. &
ire?, in.itj.li. idc fic ait. i£jctremu aut pceptu in bnfictjs operae^ Dada eft: neqd
0jtld eft ?*r* ^wte cotendasmeqd^ (muria, ®>£c ire?, Qi medajt fmfti.i£ft aut me//
mcdactu, «aciu fm Sugu.falfa fignificatio vocis cu intetione falledi .'Bt § medaciu fit:
itecefle eft vt falfu^pferaf t cu intetione falledi. Oauripdfi metientis aU 6 bre
claufu in pectoze: aliP pzomptii in lingua, & § menrit 9 es p notabile Danti vel
m?// fpfialc vel «pozale^pdmt tui moztale eft.Si vo medaciu fuit locofu auroificiofl
SI, fu vemaleeft.^>mc biero.ad Demerria mepfecjicipir. &fumomgcmo:^tfic t
^‘^ ll vnc P * n tc ft ’ r nibiloino fticaru pfdentia tua q certe Do femg paret ui
mlhcudine £fari puta.Wcp aliud cozdc teneas :ahD oze prendas: qD pudet Di 4
c( l cere pudeat etia cogitare:bec biero, f£&tfcute etia fi Detractoz fuifti: q: oetra'/
^uio eu oe crozes fut oco odibiles tefte paulo apto, i£ft aut Detractio locutio c,t iuidia,pce4f
5!!™®;^ des bona alio?- Denigras tefte bernard. ^el Detractio e reuelato Defect^priml
3 dco ^ ctra ctoz Dolofe abfente mozdet vt fama ei 9 auferat: qb <jde pot
fieri Dupucif:aur refpectu boni:aut refpectu malij & fiat Detractio refpectu bo
gis neri pot & :t {| e p$ t e fl* e f r (fc>9 mo dis. '3Ht cu qs negat bonil alteri 9 aut tacet vbi no Debec
autpuemr. Si £o fiat refpecru mali boc etia pot fieri triplicif. cuqs reuefl
iat vbi no D 5 pctm^jtimi vf malii alteri 9 ejtodio z cu intetione nocedi moztale e.
&ut Dctrabir imponedo falfu ahqD notabile, z tuc vitra moztale tenef ad reftrt
tutionc fame vfDani. 2fut cu Detrabit aggrauat vel fingit alicjd notabile: z fiTr
peccat moztaltf :z fi illa Detractio impoztat infamia tenef ad reftitnrione fame*
bine biero.ad cella nria ita tndr.^ulU vng$ oino Detrabas vt alio?- vitnperaroe
te laudabile videri velis. 2 £>agis tua vita oznare oifcc.cjj aliena cargerac fp me$f
’A n-r' mo: C ^° fetipture Diccris.Tloli Diligere Detraberc ne eradicer^ : pauct eteni fut:
tauic eu co q buic Yicto renucicf.bec biero. 3 mpli 9 ejtatma teipm.£>i corumcliof us fut
rumeua, ,fti,/£ft aut cotumelia (muria vfvitupcriu vel graue couitiu ciifupbia vl' impetu
fiue alicui obiecru.iDo indre q anio z q intctionepzupifti in corumelil
qz tefte falomone jbzouerb.jc.c.q^pfert ptumelia infipies eft, i£t itc^^piierbio?.
jtjt.ca.Oes ftulticomifcenf cotumeltjs. Jfctfpiie cotumelia:eft Deducere, id qD
eft p bonoze alicui 9 i notitia ci 9 z alio?- qD fit pncipalifg ^ba iniuriofa.®~ 3 te 7
fu cogita fi fuifti mozda? vfmaledic 9 . i^icif aftt maledictio fm iTboma viciu Q
qD impeatur aliqD malu p alique qD repugnat cbaritati, 0 ui § malediferir ait
cui ipter odiu vel vindicta peccat moztalit.fic ^mi .'Reg.jtvj .ca,Dz q> ma ledijdt
pbilifte 9 Dauidin Dijs fu is. ^ato aut iftud petm Dz guius q?to maledicifpfoita
jnag^ coiuncta.ideo i^codi.cjtj.ca.Dz.^ui maledixerit patri vel mri mozte mo//
, riaf.^inc paul 9 pme adiCo^.vj.dlRecp maledicinecp rapaces regnuDei poft
g^e iactatia iTdebur. ([£tia cogita Diligenti 9 fi fuifti iactatoz pe virtutib? tuis autopcrib*
bonis: vt t>e fcietia:De iduftria: aut p:uderia:aut Diuittjs aut Dino fiue nobilita
te fiue potetia.-Ct inqre De intetione taf iactantie-Si arrogatia aut fuperbia
autinaniglozia aut ejtcoteptu atio?-:qz fm radiceact 9 volutat J iudicabif petm
moztale vt veniale. *Ba iactatia tefte Suguftino no eft viciu laudis buane:fj vi
ciu aie puerfe amatis biiana laude:fpzero teftimonio pfcicde.^Dinc biero, i epfa
ad oceanupfolatozia q incipit, gnuerfoj oqnobzio?- trtbiilatioes.^ta inqr.Si
buana laude qnm 9 Diuina amittim 9 ^uifqs em ab boib? fatu laudaf mculpaf
a cbzifto fic feriptu eft.^Je vo(5 piuit ib d babetis cofolarione vram,2^ec biero f
S^efte quocp valerio. 'Bibil eft qD magj Diminuar laudis pcomucp fuos alfidu^
iacrarefucceflus.f[^ifcuteparif fi fuifti irrifoz #bis aut factfre?- Diuina?-:aut
yiro?- illuftriu:fiue fuo? Dufiue pauperuppi. i£tfi fic iiridedo itedebas iniurti
yrnocumetu vel notabile pturba fio nc aut vilitate aut Demptione fame a licui 9
moztale e.Sec 9 fi fecifti aut ca ioci vfejt leuitate. iCotra irrifozes Pz 'Jbzoucrbi^
W.c.^llufozes ipe Deludet tmafuetis Dabit gram t.jcii^c.^ueritDerifo? fapte
©e murmuratione jro*xxnii
tffi z no iuemtt.jrir.c. parata fut oerifozito iudicia.lpine bfcro.^^cmetWa ait
TRidcrc z iriidert fecuUribusrelmq.i£ritc£ ad oceanu.ita inq r. wubn fda non.
fufficir o£>ipzia nolur lugere peta adbuc ifup eoe q lugere videt irridet -r m nxm
r-.. 2^. CZi iet v»f ce\v. riflU? rnUCrtat l lUCtll OMt
re.lcr Oiftertiuiurro a orracrozegz^oerractoj reiwao wiuguoiit
rea oiffcrut fine.i£ft aut fufurrato gui 9 petm oetractoe z ptumcliarqz amicitia
qua tollere nitif fufurro e mclio: qlibj alio bono ejtteriozi: tefte bro aCbo.t io le
uif.jrijt.c.llo eris crimiaro: nec fufurro ipopuf.? £ccU.]tjtf.c.!5arurro comqna
bit aia$ fua z i oito odief.? paul 9 ad Tfcoma. j.c. Sufurrones z tetractozes fuc
s5o odibi (es. f["Cogtra oem fi fuer£ murmuraroz:qm murmurato gmffimupec
catu e:t>eo majtie ejtofu ac faluti' nre priu. z£ft em murmuratio f m iRobru bol// nturttni
cor qrela cti ipatictia i bis q bo 05 ferre z pariet fuIrincre.Solct aut boies muri/ rarionCt
murare majcic t> rrito:aut oe $0 p quada oifpliccria quaqsbjoeregimievfad'/ calent bo*
miftrarioe qua facit circa boies. Sut fubdirt murmurat p fupiozes fuoe p iobe// mine e murO
dietiaraut p p,rimu p inuidia./Cogita § t finguf. & offcdifti murmurado ptra murare
t>eu;auroc|? q»gradiee pluuia6:tepeftafee:ficcitatce:plia:peftllctiae:'r alia ad fr ip u g #
tierfa imiftit boito.^iur qzpfperabonozesroiuitias:? cetera boa tpalia oiftri//
buit maf.&ut q: bonis oonar pauprares egeftatesrifirmitares: ejt q obloquerj
bicedo ocu tmuftu q: moztale c z fapir blafpbemia tatoblocuto.pzopterea filij
tfrael q p peu murmurauerut i oeferro pierutnec potuert ifrare terra imiffioie.
vn ^ume.jriitj.c.fczfic, Ti ocut 9 c Diis ad moyle z aaron Pices. 'JUfc^q mtritudo
bec peflima murmurat ptra me. Querelae filio# ifrael audiui.igtfc § eis ^iuo
ego ait pns.Sic locuti eft{ mdienxe me fic facta vob. ?n folitudie bac iacebut Murmura
cadauera vra.^es <5 murmurari eftj a viginri anie z fup:t murmuraft^ p me n rio valde ril
(ntrabitj i terra fup qua leuaui manu mea vt babitare voe facere prer calepb fVi plicet oeo.
liu iepbone z iofue filiu nun.bec ibi. i^t io fignat? ^z.fXo^.jt.c.^ecp murmura
uerittficAdi eou< murmurauerutt pierutab ejtfmmatoze.lomcaug.fup ioan/J
tic 6t fic.fee nulla remagj ocii offediTTe ille pote mdafc 9 $1 cp p oeu murmurat
do. i£ria t>m 9 biero. redarguee eos ^ p fupiozesfuos murmurataut oetrabut.
i f mone t>e.]ri.q iciplt. Si aaron z maria p mo^fe murmurates ti p fuo Tuo fen
fercvwdtcta cptomagis fi' alujs nr m ppouru fuu vipereo cie lacerauerit oiuma
fnia pumef.S^ec biero. f]“j£}emu oiTcutefifecreto^ reuelato: fuiftt.Sit>e malo
gfat 9 es;q: fi oe ope peti mo^af mozrale e.Si |bo oe ope peri vemat veniale vi 7 >
def.Si occria peta cuiufq^ dtepifti JTue ad Ignominia :fiue ad oiflfamadu mozta^/
le e :z rener£ ad reftiturionc fame curii potes.1^2 boa fama e pcipuu bonu inter
oia ejcterioza boa. “Ha facit boie$ idoneu ad olficia buana :z e pciofio: cuct^ reto ^gona fa/j
rpaltto.Cui 9 ro e f m Xbd.ij.ij .q. Ijtjri^. ar.ij. ®lx bo p dfectu fame ipedif a mft$ ma c ft pco^
ad q babilitaf z adiuuaf pbona fama.i^ria boa fama c^mdoz bonis fpualito: p lo: cunctis
vtt>t :£p.vbi fup ar.itj.Sut aut boa fpualia <}b> fama eapindoz;ji?tutes;bonoz: re bj tpalito.
laus:? gfia:qoiarefpicitboafama.36t>zfamaafado:qzfado puagaf.vfvr^t
2^ug,i. U.Deriuarionu fama $1 qfi famula:gz famulat nob ad modu famule Oif)
currcdo: poztado ruozes $ nob p t>iuerfas tras ena nob (gnozarito. ^zoprerca
eccfiaftici.jtlj.c.^zXuram babeoe bono noie.boc em magis pmanebitq$ mille
tbefauri magni z pzeciofi . &ue verba ejtplanantur fic. /Curam babe t>e bono
nomine conteruando ne amittatur pzocurando vt reftimatur pzecipue quan'y
do clt iniuftc ablatum, pleuram babeoe bono nomine ; id cftoobonafa^
©oafama
c nob nccef//
faria p:opf
altos.
duo z qti'/y
ens ledi? fa
uu
Comgeda
cft lingua
ma q non e a#etenda jpf fe:q: tue eet vana gtia/f5#f bono:c 6i ? edificatfon*
jytow*®el cura babe 0 bono nomine.f.S bono ope vt bn viuas. Si em bn ope#
rado t bn vtuendo addrif bonu nome:? I5p hypocritas qvocart volut/t ec nvo//
lunt: nome a|pemt/officiu negligtit. ‘glel curam babe oe bono nomine: pfujpofl
ro tn bono pfcie.^elcuram babe 6 bono nomine.f.qcbrian 9 vocar^.^n.j. 3°*
itj.ca . Elidere qlem cbarttatc oedif no 6 oe 9 vt fili) oei nominemur z fim 9 . z 30. f
c.i&cdit eis ptatem filios oei fteri.^e mu cura babe t bono nomie.i.oilige/ apfl
pete i o:a vt nome tuu feptu fit in lib:o vite.7Luc.jt.c. /gaudete z ejtul.q: nomia
vralcpta funr in cef..Bmpli 9 bona fama e nob ncaria^f alios ne fcandalijenf z
malii epemplii lumdt ad peccandu:q: f m 2^iero.opa TalutC fine fama boni odo:J
non fat£ relucent audifo;ib?:ncc fama fine ope^ficitrfine qb? fo:ma veri facerdo
tts non pmcdaf.30 fm&ug.ouo fut nob ncaria.f.?fcia z famaipfcia#? nos;fa
tnappfpximu,0jii £0 pfeie fuepfidens/fama negligit/crudefe.3nclyti § ani>/
mi fignum e(tefte j£afiiodo:o /ame oiligere comodu5.*Ham <5 affectat fame co4
moda /pecunte negligit augmeta.z£t ite?:TRegnant5 facultas tuc fit 01 1 io: cum
remittit z adcjrit tbefauros fame neglecta vtilitate pecunie.7i.cdif aut fama ali
cui 9 ouptr/oirecte z indirecre:f m 5Cbo .in. tj.tj.q* Ijcjtiij .art. j.in rnfione ad tertii!
argumentu.J^trecte 4dem qdruptV.^no mo qn 4_s falfum imponit alteri. Sc
cudo qn petm adauget fuis £b is. Verrio qfi occultu reuelat. duarto qn id q6 e
bonum oie mala intetione factu vel ptierredo intcnrtonc.gndirectc aut ledi? fa
ma Oupfr/Hegando bona alterius/vel maliciofe reticendo vel minuendo.2}ec
2Ebo.#p£andem cogita fi p alios multiplices modos oblocut 9 es p beumtijci
mu.Sutpclamo:es/iurgia/opp:ob:ia/OifTenfiones/rijcas/feditiones/verboltta
tes /z bmoi.^dcirco lingua e co:rigcda:q: factTeftvalde ad petm cu fit mobilis?
fit inftrrn co:dis:imo qfi vn ficu eo:? io loquif meditata, dua,fpf mo:es bomis
undantia co:dis os loquif.X^inc oiuus 2}iero. ad ^incipia in ejcplanatione tl
Ii 9 £fal.i£ructauit/epfa incipit: Scio mefbuncipia in ebro filia/oic fic: duo iu
fta cjlitatem cibo?- t ftomaebo ructus erupit z vel boni vel mali odo:£ flat 9 ind!
ciu e:ita interio:is bominis cogitationes flfoa^ferunr.l^cc Zbiero . i£t ffc liqc
p oicta ad pu? oe fc$o gradu peto?,
/
<£©e tertio gdu peto? 4 pfiftit in pfummatione opis. j£t agif t oece pceptj
Oiuiue leg^/6 fepte petis mo:talibv6 4nq$ fenfib? co:peis/ t trito j?tutib? tbeolo
gic£ ac mo:alibVatcp t altjs pfib.
mpliiis eraminlda funt ac oiligeni oifcu
tienda peta opis :q: pfumatio peti e m ope : z io petm opis bj fpem co
pleta:vt6ts.^bo.in.j.tj.qd]Cjtt;.ar.vij.Sdremco:andu gpeta opis
JL^optj mfra ac varia oifcutere.gn pmis cogita oiligenf.r. pcepta oiuic
legj z Oifcurre fingfa in 4b? oelidfli.-q: vt inqt goa.gerf.in tnptiro fuo.c.jtv. 5n
p . pceptj oiuielegj qfi infpecfo qda polito/terfo/ 1 ! mudo religiois ebriane :^ita^
te plegcre ac torf 9 vite nre ac aia? pfeia?# nra? pulcritudinc ac feditate pofiutf
fS:ecepta Oi mus oiftincte pfpicere.^is mediatib cogfcit bovite fue oecurfum :qfr oiuina p
uine Icg^ fut cepta f uauerit qntu oeuiauerit:4b? modis f mvarias peto? fpes oeu offenderit,
fpiractin aie £>ec 30a.gerf.S5 ad maioje cuidentia oim.*.pcepto? oiuie leg^ pflderandu c
renat q ftat 9 ille iudaice legj fuit tot 9 fi'gurafacplen 9 obfcuntatib? z enigmarib.duc
duare faci// ©bfcuritas oefigta fuit j^co.tjctiitT.vbi Ira nra bj q> o efccdcte mo^fc6 motefinai'
es mo^fi 0; bebat facie cornuta eje pfo:tio f mois oei. ^lia at Ira b? facie fplendida:qb meli 9
coznuta ti fm fetm 5£bo,in (bmeto aureo fup.q.epfa ad i£o:.uj.c,lectibe fcba.^ec e m#
operis IFo.xxv
tclhgendu movfen babuilfe comia fic <3dam eu t»epmg»nt:f 5 i>i facies ei 9 coznu4
ra jpr' radios:q videbanf ce qfi qdam cozmiaivt $t ibide SLbo.go mo^fes qn lo 0uare faci
qbaf ad fplm velabar faciem Itia.-qJvr^J^.adCo^iii.c.^Bon poterat mtedere es mo^fi i>l
fiiij ifrtm facie morft^fgftamvultus ems./£ti^tod.^m;.ca^:;cp filq ifrfviV, cornuta
ciebant faciem cgredient<;mo?ftee cozuutaifedoperiebatillerurfus facie Tuam ft'
qn loqbaf ad eoe.0bfcurirae § illius leg£ in b figmficata ftut q> movfcevelata ifata.
facie publicauit ea |pfo ifrf.^eiamen illud erat ob fcuritas figura^/q p cbziftu*
cuacuara e :q: p eum figure adimplete funt? ejtplana«/in cuprei euidcntiffimii
fignu/in palfione ei 9 velu templt fciflum c in ouas ptesa fumo vfcp oeozfum . vt
t>i ^ar.ttvt?.* ®>ar.tv.? Xuc.jcjtitjA*a.3ofanct 9 ^boan.ii).pte.q.]tlv. ar.iiij
6rfic:g)iuifum c velu in paffionecbfi ad ondendu referanone mvftcrio^ legis:
apta funt monumenta ad ondendu qp p eius mozte momusvita oaref .terra mo
ta c:? petre fcilfe funt ad ondendu # lapidea boim cozda p ei 9 palfione emolliren
tur:? q> tot 9 mund 9 #ture palfioms cius erat in meli 9 c6murand 9 . 2}cc 5£bom,
Bmplms ondifobfcuriras iudaicc leg£ ejt mftirudine pccpro# eius.flam oicut 0,uot erat
bebzei q> fi coputenf omiua pcepta taamrmatiua % negatiua funt in nuero fejtce pcepta alfir
tutredecim:qz vtDicimtaffirmariuapcepra funt.ccjtlvitj. Sedqreintali nuero mariua,
t>ata fnerint.qdam tale alfignant renem vic 5 et eo q> tot olfa funt in co:pe buma
no/ f m pbyfi cos. Magnus aut Slb.altf coputat offa buani cozpis: nam in.j.li. 0 uot funt
6ammalibnractatu,p.c.)tiij^tfici0fc6mfubtililfimac6putationefunt olfa in oiiaincozpc
bois cozpe ducenta fepruagmtafeje/pter ea q ejccepimus.0!iida aut no pputant Jxjmano
vngues.jctvr no ppurantouo olficula guttur^. Oicuc em cartilagines ce:? n coni
putant olfa femozis q nos inffpondilcs nifiivno:? os caudepvno:?Dicutq’ et ‘iWebta af
fcffa anebaf eade funt cu olfe femo^:£tqz illi auferiita pdicto nuero;olfa.tjcvitj m m atiua e H
biciit nue& olfium ee ita qp olfa oucenta fimt:arc£ quat’ buodena . :bec SI&. j£t cc ri v,^
fic ptj qp pcepta alfirmatiua iudaicc leg$ cozrndent in nuero otfib? buani cozpis . -iraatiua 6
•Begatiua fto pcepta illi 9 leg£ fm bcbzcos erant.adjtv. iRo biiius nueri alfigna ^ ? a erant
tur a qbufda q bicut ejt eo in tali nuero Data fuilfe:qz ror fut Dies in ano.f. cccltv. ? cire
£>tc igif liqt qp omnia pcepta leg£ moyfi fiTpputata funtmlcro.bcjeitj . Elides at 0 { m
be 9 tanto£ peepto^ btfficultate copalfus fuit illi jpfo./gt io totam illa mfntudi g^ CDt0 .Q c/ ,
ne pcepto^t redujcit ad nuc^ oenariu qn bedit lege mo^fi in monte finai in ouab? t af VsrWrj
tabiinapideisivtbfi^toD.ttditj^mqbjddemrabuffmBug.taliosoocf.ca// * ^
tbolicos fic erant ozdinata ac oefcpta pcepta oecalogi. 'Bam in pma tabfa erant
tm tria pcepta qozdinantboiem adoeu.^n alia aut tabfa erat fepte pcepta qoz
dinanrboiem ad^pjcmiu.Sedrabbi Salomo-r 3ofepb 9 atc^ ceteri ooctozes be
bzeo?- oicut qp in £na tabfa erat dncp pcepta t>efcpta:z <5mp in alia, 'fcp iofcpb 9
in.itj.li.anri^tatj iudaice. c.vj.tr^movfes onditfilt)s ifribuas tabfas babetes
fepta illa.jt.pcepta invtram qna.^cc 3ofcpb 9 .^andevenit Diis Jefus ebrs in
buc mudu petozes faluos facere/q apiens finu clemericfue lege euogelicd pdidic
bzene/ facile /ac tMlucida:2Lege vticp amoz^/oilectionis/? cbaritatj : vt ab ottub?
polfj fciri:? ulfe/pt' ignozantia aut ©ifficu Itate polf 5 ejtcufari a tramite falut^ cf
nei^dcirco oia pcepta oecalogi redujcit ad ouo. 2 ^ocpt 5 ^>af.]t]cq« c ‘Vbi qdam
legudoctoz infrogauit t>fi m ielu cbrm/oices :®)agr qt c magnu mada, in le. /£t
ait illi wcfus:^5ili,t>nm r>cu t.et ro.coz.t,? eje to.aia t.t eje ro.mc.t.^oc e majcim
i pmu madatu.0c6m aut fife c buic.^ili, ( pjc.t.fic teipm.3 n bis ©uob? manda
tis vniuerfa lep pendet ? ^be.X^ec ibi.Cofiderans em ©ns^efus nram rurbilc/
fragilem naturam :? q> non omnes pnt fcie infudarc/nifi p longa tpa: z cu admi
jctioc mito^L euof vmuerfam lege in t>nob? pceptis oilecriois ?clufit:na oia
mandata t>ccalogi ozdinanf ad actu Diligendi "pjzecepta em pme tabfe ozdinanf
ad Diligendu oeu.^ieccpta J?o fc^e tabfe ad Diiigendu^jcimu^inc^aulus ad
©epnmopjccepto
^om.j:m.ca.0ui em ©itigirptfmu/legc impleuit.-fta no adu Iterabis .'non ccrf
de6.no furaberismo fallu remmomn ©tces.nd cdcupifces: ? fi q$ l aliud mada
f u m b verbo tnftauraf.Biligespcimuruu ficur te ipm.-JMcmrudo ergo legis e
Cfcuare oia vuecno.bec^auP.&cutgbo coftat ejt ©uotofc^aiaetcozpozelTcpfcaionfa
pcepta redii ac * Dcu l ! 1 Dll ob? pceptCcolTfl:it.z£r (Tcutouoto ocufvidem 9 oia:? ouab? aurty
cnnfad ©uo ^^ au S im / touab?nar ‘ to odoram 9 :? ouab? mamb? omnia opamur et ©uab>
tibias vi pedilv ambulam 9 .£>ic pariter m bis ©uob? tnadaris.fc5 m ©ilectideoei
sz (ia ro ©mmavidem 9 ; omnia audimus:ota odo:am 9 :omma opamur ad faltire
neceuaria. Hzt idcirco figna t i ©uab;> tabu lis pcepta ©ccatogi feripta fut vt ©aref
totelligi q> oia ad ouo p cbzm erat aggreganda. JMopterea fetus. Xbo. in. j.q.q,
jcfc.ar.j.in refpdfone ad febm argumetu oicit q> pcepta oiuine legis a oeo oara
fut vt boies inftmercf ad ©ilecrione oei ?,pjrimi :qz in bis ouofo madar£ ois lejc
pendet z \ pbevt ofetu eft.<oed videam 9 ^ recreande languerC aie ©c fingulis p$
ceptis oiume legis aliqua fub, b;emb>
©e p:imo pcepto oiuine legis.
/a jbil emm fancta et fingularte illa maieftao
m ciemennfiimi oci:aliud ab bomine ©efidercu cp folara obediennam ce
J jRleftium pzcceptozum eius: qua fiqs puro cozde obtulerit pzofecto no*
*-^btle ac iugcfacrificium pzo reuerentia eterni panis nos condidit et
_ Oid id putes aliq?rmcnda<
ra/q: leuioza funt. 3 Cam em ma.uma illa qj mima a oeo impata funt:?j>tept 9 cu
iufcp peepei pcipienr£ iniuria er^n quis^pofito :in quis §du eqle petm c; vclp/y
bibtta admittere vel iufla no facere. 3r>ec X^iero.26t io facile oia pcepta vemot
in effectu. £lit 3 Leo papa: 0 n,z gra pcedit aujriliu ? obedienna mollit impium:
nec ©ura ibi necitate fuif:vbi ©iligtf qd iubef.i£r certe no e amic 9 recti: (ait £1 u
guftin 9 )qn fi fieri pofl^maller id qd rectu t no tuben.Si vis § advita ingredi:?
ua madara inqt ibitas.^uia in oiuis madar£ majtia fapia ac icia fpuffcri repif:
atq$ in eis relucet ois reuerentiaoiuini cult^^dcirco cumajtimo ozdine inftinif
5 . ctu fpulTancri oefcpta ac menta funr.^zimu igtf pcepru oiuine legj fcribifi£co.
ccotu 7 babeb oeos alienos coza me. fier qd peeptu oirigimur in amozc di
* w biuberillulegitimendo:are?colere:?^bibefocmfupftitionc?oc^ cuU
tu. z reuerenrig alio?, ©eo# :qs ceci petozes putant ©eos? non limt.faturnu ©ico
. , _ iouc/venere/? cetera idolo# poztenra*/£ft: q$pe idolatria marium 0 ini pcto#>i 5
gdolama e in bpccpro.ejtcludif penitus ois cult 9 falfo#oeo#/qTi peipuii impedimentu £e
manmu 015 religionis:q: bo non ptoeo fuire z mammone:vtait #itas ^bar.vj.ca^^P^
a ca farcies fm ^bo.in.tj.t|.q.]tciit), ar.j.q^ ido latrare nil alio e cpejtcedere obi'
0 md c ido t g modii oiuini cultus : qo qdem peipue nt qii oium 9 cultus e,rbibef cui non oe^
bef ejtbibei i:oeber aiic ejcbibcrt foli fummo oeo/rdne creandis z gubnaridis. i£c
Criplepeft ^ prj q> idolatria ml aliudeft latriam.i.cultiioei alicuicrcature ejcbibere.^o^
- ar l°*i ta § ^ maiozem cindentid buius pcepti q> trtplep c adozatio.f.lan ic oulie/t bf
paa 0; la t/ nerdulie.tbjima adozano dz latria: q ml ali^ c q$ cSdam culrtis fiue bonoz oeo eje
f * w bibit us.i£t fiic oie ^bom.in.itj. Ub.fenf.oi.ijc.vbi qrit^Bt# latria oebeaf do rdne
^ potenrie.^ec latria .pfitef fiututcm quamoebem 9 oeo/qzfec nos:vii ©ebeffify
0cda dz ou bi lari ia ineptum creatoz f m % ipe e finis? ozigo ^»ma mi dTe.Slcda adozario dz
ha oulia :q fm ^bo.in.n.p.q.cjtjtjt.ar.uii.nil alid c <p ddam bonoz vel cultusvf fuit 9
q ccbibcf boi/rdne alicuius oignitatis/fanctitarj ^rutis/vei bonitatis:0ic la 4 >
'Certia dz tria elicitus qocbtf oeo/rdne creationis. £erna adozatio d; b^pdnlia; q eft
bfpduha.
©inine legis JFo.xxvi
tngnioz oulia:bcc ejtbtbef creature rone etcellctie (mg&rj coicare a Deo :ficut pub
riffime £gini q bonozaf vt mater filq Deujfdco Debef et no qualtfcuqs du lia :fed
rone tare Dignitats ejcbibef ei bypdulia. £foe ito ti b^dulia qfi B Dulia ad latrt
om accedes «Si § loquamur De adora tioe latrie fol 9 oe 9 adoraf ifta adozatioc z
ito adoraf oulta vel bfpdulia.^n ©Kutef.vf.c.fc: Bnm Deu tua adorabis z iltf
Ii foli feruies.f.facrificiu offercdo in recognitione} bnficij creariofs:? qz in co e fu
pmar5maieftat{*onij:3dco feruitiuvelobfeqmuficoeoejdjibitudz latria q
cft act 9 nobililTim 9 z matic laudabif/fta inter omnia obfequta q agunf exteri 9 -cioozatio t
ad reueretia ptinctia :adozatio cft figjiu vfact^teriozis reuerctie pmajrie onliu 9 . ri 6 nu m a&C
'Qn adoratio 62 act 9 cbaritatj :q: cbaritas facit Diligere oeu:idco facit adozarc reuereims
cilSdozatio qjeft actus fidei :qz fides ondit cui £ncipalr adoratio fit ejtbibcda
adoratio ti actus iufticierqz iufticia Dat vnicuicp q 6 fuum e:io adozatoeu
cui foli oebef adozario.llominaf panY pietas <gtu ad effectu Dcuotiois.i^f er&
am religio cptu ad Determinatione ope?- ad qbo fe obligat in cultum Dei. qj
^beofebia.i.Diuin 9 cult 9 .vel eufebia.i.bon 9 cultus: vt tt btus 3Tbo.in.itj. li.fcu.
t>i,ijc.i£r fic pt} # qcunc^ ejrbiber adoratione latrie alicui creature c iidoiar ra: eo
q> Diurnus cultus tunc Daf creature cui non Debef. ^fConfequenf fup b pcepto
monentur aliq Dubia . £zimo contingit Dubitare an ebrs Debeat adorari vnica
adoratione cu in eo lint duc narnrc.f.buana z Diuina.TRndeo f m 3Tbo.in.in. pte ado&
q.tjtv.ar.j.vbi tr:q> cu in ebro fit vna pfona tmz duc nature. £p pte ei 9 cj adoraf n * r vnica
cft qdem vna adoratio z vnos bo nor :fed ejt pte caufc q adoraf pntoici pl'es ado acJO *&tioe
rationes. £t Dat ejtemplu fetus 3Tbo»$ bomine in q funt pl'es ejtcellentie q fune
ca bonor jrputa piatio/ fria/* £rus.i£rir qdem illi 9 bomis vnus bonor ejt pte ei 9
d bonoraf :pfes tn fm caufas bonoris. ern eft dj bonozaf#* piationem*#*
fciam* frurem.Sic igif in ebro cum fit vna tm pfona erit vna adoratio ei 9 *vn 9
bonoz.fed cu fint ptes caufe bonoris eius crut puires adorationes eius ivr.f.alto
bonore adorefjpt fapientiam increaram:* alio #* fapiam creatam. £t fic patj
rnfio qonis.flp Qcto querif^rrum caro cbzifir adoranda adozatioe latrie?z£t
arguit# non; nam Dictum c # latria ejtbibef Deo in recognitione bnfictj creatio^/ , J r? *
itis:* qz in eo c fupma ro maieftatj z Dnq. Sed creare no puenit carni vel buma r - i
nitaticbfi.gnon eeiejtbibenda latria.l^uicqllioni rndet fetus 3Tbo. in.itj.U 6 .
fenretia? Dtftincf .ijt.vbi auerit '©trii bumanitati cbztfti fit latria ejtbibedat^n iamc
rnfione ad ^mu.arg.vbi Dtc;# humanitas cbft potconfiderart Dupfr.^el prout
intelligifnoii coniuncta ^bo:*r ftc non Debef ei latria : fed bec confideratio cft tn
intellectu tm ; vel prout intelligif vnita ^bo:*r fic poreft? Debet bonozari vno bo
nozecum ^bo;t fic Debef ei latria. ^lel alio modo :z ita Debef ei du lia vel b^per
duliart fic loquif glofa fup ill 6 *p>s.^ldozate fcabellum pedum zc * que Dic # ca
ro cbziftinon eft adoranda illa adoratione que foli to Debef. Sd argumerum Di
citur # qjuis creare non conueniat carni vel humanitati ebrifti. Conuenit tn p// «tffg
fone verbi cui vnitur fm quam non eft minor patre.cum qua ftmul adoraf t glo 4 pSj|j f
rificatur adoratione latrie. ejt quito patet refolutio queftionis. Si aurem fcire £ i arrta
vts:vtrum imaginibuscbziftiDebearurbonor latrie. 'glel qualis adoratio Debe
arur fancte cruci vel puriffime virgini.j^t iterum De adoratione imaginumt fan
ctorum.^idc fancrum3Tbomam in tertio libro fententiarum.Diftincf.ijt.per to
tum.et in tertia parte q.jtjtv.per totum.
C^ertio queritur ;®trum angelus poflit adorari adoratione latriec* £c videt
tur # fic:*Bam legimus ^enefis.jtviq.capitulo.# ^bzae (edenti in oftio taberi
naculifui in ipfo femore Diei apparuerunt ei angeli quos cumvidiflet adozauit
Cn terram. i£riam, in tertio libro TRegum.f.ca.br # 'Barba ngpba ingreffus ad re
ge Dauid adozauit eu^pnus i terra.Simifr Jofue cecidit ,pnus in terra adorans
M
©e'p:inio pjeccpto
angelu qapguit et vt bz Tjoftie.v.c.Tjte legtf £ipoc.vU 6 q> ioanes voluit angclif
adozarezt.pbibirus e ab eoi^o aut jpbibuifij cum angel 9 fi eu oulia adozare vo
luifT^rqz bec oulia angeFfanct<j oebef ;§ volebat eu adozare latrta.x£t fic videf cp
adozarto latrie q foli oco oebef etia creat ur$ a fanctj virC cjtbibcaf. T)uic obiccti
oui rndet fanct^bo.m.tj.tj.qdjtjtjtutj .ar.i.in rnfione ad pmu arg.fic oiccs:£l lia
venerarioe veneramur ocum qb gtinet ad lama :z alia venerattbe qfdam ejtceli)
lentes creaturas qb gtinet ad ouliam.£tq: ea q ejereriue agtmf .figna funt mte$
rtoz£ reucrme:qdamejcreriozaadreuerentiagtinenria ejtbibenf cjcccllentib) cre
arur£/inf q majeimu e adozatio .Sed alicjd e qb foli oeo ejtbibef.ttacriftciu: Viji
Hug.btin.jc.li.bct.oei.^fra b cultu otutno vfurpata funt/qbonozib;> oeferuf
buanis fiue bmUrate nimia/fiue adularibe peflifera;3ta tn q* qb> ea Deferuntur
boies babenf <j oicunf coledi z veneradi. Scbm aut reuerentia q creatureeccel
lenti oebef. 'Barban,|pba adozauitoautd.Scbm autem reuerentia q oebef oeo
3£>ardocbeus noluit adozare 3man:rimens ne bonozc Dei trafferret ad boient
Vt bz 2}eftei\ritj.c.i£tfimilr fm reuerentia Debita creature ejtcellenti: ^bzaam
adozauit angelos:? etiam iofue vt bz ^lofue.v.c. &.muis peflit intelligi q> ado#
rauerint adozatoe latrie Deum q in gfona angeli apgebar z loqbaf. '©n fanetur
'Bota SCbomas in.itj.lib.fenf .oifl.ijt.vbi qrit ^lt& viris fanetis fit ejtbibend 9 bonoz lafr
frie/in rnfione ad.iq.arg.bt q> angeli illi no ‘apparuerunt abzae livppzia natura /fj
in qbufdam cozgib) qfi imagimb? affumpt^vn ineptum erant imagines repntan
tes trinitatepoterantadozari latriamo aut incitum repntabant angelos ipos.
St aut loqmur fm reuerentia q oebef oeo ( pbibit 9 efl loanes angelum adozare,
2lpoc.vl.ca.tmn ad ondendu Dignitate bois qua adeptus c g ebrm vt angereqj
tur.vn vbi fubdif :i£bfcruus tuus fum z fra ty, tuo^.tum ena ad ejtcludendii ido
latrie occafione.^n fubdif .%eu adoza.f.adozatione latric.^d oie fm3£bo. in
iij.ltb.fent.Dift.iXvbi qrit fmepeto alicui creature poffit larria ejtbiberiV in
rnfione ad.j.arg. q> ioannesvolcbat adozare angelum Dutia fcdpbibirus fmt£fy
pter tria.*JMimo ad ondendu Dignitate ipius ioannis/q mfris angef oignioz fur/
tt .Sebo ad euitandii fpem idolatrie.ne fub ptejtru Dulic occnfionatr latrie ejebi'
, berefcrearure/qbeftmafimumalu.^ertioadondenduejtaltafioncbuanena//
ture fug angelos in bomine afiumpto.l^ec 3Tbo.z£r fic pr$ rnfio ad obta b ange
*Hota lis:? g pns refolutio qbn(s.|]j0uarto qrif .^t^ adozans Diabolii traffiguratf
tu in effigie ebr 1 g errozc inumcibile Delufus ctcufef ab idolatria g tale igpozan^
t&Zidhmc qbnem rndeo f m mgrmlRobtu bolkot in.ip.li.lenq.f.in arf. v.pn
cipali.vbi bt fic: fto folum ta^ejtcufaf a pero. imo tannl mercf qnni mereretur fi
cb:m adozaretifi tn fecit qb in eo fuit ad Difcernendu an cl?fs fuit vfnb/£taddu
cit talem ronem .{0ndar te cbfs petro in certa effigie; z c\ edat petrus eii ec cb:m
z adozet eum adozatioe latrie.i£t fifr ondat De 9 Diabolum orno in gftft elfigieie
f uz fub eifdc figurat adozet eu ioanes.iCunc qroan ioannes pcccatautnorSi
fic:gpefruspeccat.pntiapt 5 :qznbmaio 2 eni cerrifudincb 5 petruscg ^oannes.
Si <?o no peccat bf^ofitum.gtc^ iRobt 9 bolkot in eode arf, poft mfta aurea
Dicta,pbat,ppofitum fuum g tale inflantia. *jbonqf <p cb:s Dmufiflj bumanitatem
affumpra tam adulta^tt BTatmlT 5 btam Aginem ripamet nibilo minus adozafiet
illum boiem adozatioe illa qua pus. igif errafl*et:etramen in nullo pecca (Tjiqz er
l^o errare inuincibiT. Botandum § fm TRobtum bolkot ibidem: q> prin$
bt Dupfr * 6 IC ^trare DuplV/ vel erro ze giculofo/vel errozc nb giculofo.i^troz giculofus e q^
r riens qs errat p articulos fidei vel pcepta Diuiua.i^troz no giculofus efl in altjs
qn Deceptus igrantia inuincibili agpzobat falfa.p veris* “Jn cafu aut illius arficu
li oe tranffiguraribe Diaboli in elfigie cbnz^erum c q> ioannes errat credens m
l um q eft Diabolus ec Deum:fed certe erroz ille cum fit inuincibi^ nb fit 2 alique
©epamop^cepto JFo.xxvn
arnculu nec contra bonos mo:es no eftptculofus? boc eft quod ejcpzeflc Stma#
gifter li.iitj.Dift.iu.c.iitj. j^iabolus em rralfigurusfe in angelu luc£ fi credaf bo4
nus no eft erro: piculolus.2^oc ena fatCpeclarat auguftiu 9 in li. i£ncbiridiou.
c.li]t.i£t eft glofa cois.tj.ad iCo^.tj.c. Satbanas cu rraffigurat fe in angelii Wt
cis;qnfcfus cozpis fallir:mentc £o no mouet a vera rone vf fma:nullu e m rdt7>
gione piculu qmfq$ vita fidele gerit.^el cu fe bonu finges ea vf facit vel Dicit q
bon 9 aiigel 9 : etia ftcredaf bon 9 no eft erro; piculofus aut mo:bid 9 . bec oia iRo//
bert 9 bolcot. Sed fetus 5£bomas fup bac qftione tn.itj.li.fenre.oift.ijt. vbi qrir.
^rriifine pero poftit latria ejtbibcn alicui creature. 3« rnfionead.itj.arg.$t fic.
Tlo pot Diabolus in fpecie cbzi appares fine peto ado:ari mfi Iit coditto actu tpi
plbcita.lio em fufficit folo babitu.0uia ipfa nouitas rei infolire pfideratione ?
attentione reqrit fic Dicif oe beata feme Uu.j.c.q? cogitabat qlis elfet ifta falif>
ratio, bec ^bo. Sed q: tefte i5;ego:io boftis nri malicia tara arte Decipiendi fe
palliat vtplerucp ante Decepte metis oefos: culpas ^tutes fingat vt inD quifep
qfi ejtpectet pmia vn eterna Dign 9 eft iuenire tozmera.^dcirco notada funt au//
rea ^ba feti 3£bome q nos cautos reddit qn fatbanas fe traffigurat in angelu lu
cis p q figna coguofci poftit. ^n in corneto aureo fup.ij.epfa ad iCo^.jtj.c.lectio
ne.it). Sup illo paflli.3pfeem fatbanas traffigurat fe i angelu lucis :Dt fic.l^o//
randu eft aut q> fatbanas tranfftgurat fe aliqii viftbifr fic bro martino vt occipet
euetbocmo mfros occipit. Sed ad boc valet z ncaria eft Difcretio fpiriruuqua
fpecialif De 9 ptulic beato Sntonio. 3 n B tame pot coguofci q> fatbanas fit: q:
bon 9 angel 9 in puncipio bozraf ad bona z pfeuerat ineis.Sed mal 9 in pneipio ,
qde predit bona: fed poftmodu voles ejtplere Defideriu fuu z q$ intedit fcj Deci// ^njana*
pere inducit? inftigatad mala.j.3oa.iitj.0mi fpiritui nolite credere fedpbav £ c0 ^
re fpus fi ejt Deo finnqm mfti pfcudo^ipbetc ejtierut in mudu.i£t io iofue cu vide 6 nolclf *
ret angelu in capo fuo Dijcir.^udicu.v.c.llofter es an aducrfnrio^Bliud eria 5
fignii eft qp bon 9 angelus z fi terreat in pneipio tn ftatim pfolaf z cofoztat f icut
jacbaria cui Diitif.7fuc.|.c.’Be timeasjacbaria.x^t ad btam ^gine oijtir. 'He tV) 3Bonus an$
meas maria.^)alus autangel 9 ftupefacit? Defolatu Dimirtit.i£t B io vt ftupe gel 9 terret in
factu facilt 9 oecipiat? pfuadeat libi.^liqn aut traffigurat fe inuiftbilif :z B qn p:incipio.
ea qin fe mala fuc facit ajparerebona: puertedo fenfus bois z inflamando peu// ^balus an
pifcetia.^ 2 ouerbio^.]tiit), z£ft viaq videfboiiufta:nouiftlmaautei 9 Deducunt gelus ftupe#
ad mozte. TRiTus Doloze mifcebif z ejetrema gaudt) luctus occupat.bec ibC Sic facit»
Decepit monaebii queda cii ^ofuiflet in ato fuo nuq$ ejtire cella fuggeffit ei Dia// 'Bota puld
bolus q> bonii eftet vt ejeiret ad ecclefia z recipet cozp 9 cbzi.iCui fuggefttoni pfe// eru e^eplu.
rtes^ipofitu mutauit vades ad eccfiaj. poftmodu cognofcens eu fuifle Diabolii
gfiat 9 eft monacb 9 qp no Deccpat eu:qt ad bonu iuerat.i^t tn iaremouiteu a,p/i
pofito ptinue ftadi in cella.^oftmodu ^o iteru fuggeffit ei #paf fu 9 elfet mo:#
ruus z Dimiferar fibiinllras Diuitias Diftribucdas iter paupes? q> iret ad ciuita#
re.adqua di iret nucp redtjt ad cella :z moztu 9 eft in pcto.vn valde Difficile eft q>
bo caueat fibi.i^tio rccmedu eft ad adiutoziu Diuinu.^ob.rli.c. 0uis reuela
bit facie idimieti ei 9 r0uafi Dicat :null 9 nifi dc 9 bec tbo.ffSut z altj Diciit^
fatbanas i angelu luc^ traffigurat 9 . vel in fpecie cb:i afpares no eft credcd 9 elfe
cbzs/Bec pot adozari fine per o:z ideo nullo mo eft adozSdus. z£t fiquis ignoza
ret tn vt Dicut no ejccufaf a peto mfi Diligete adbibeat DiTculftone z cautela:? B
Xpter tres rones. iJMima eft: q: qlibet eft pmonitus p facra feptura <$ angel 9 te//
nebza^ traffigurat fe i angelu luc£ :vt 6z.t) .ad Cop.r/.r. i^t matrb.]t,C[it).®ul//
ti veniet in noie meo Dicctes.ego fum cbzs z mfros feducet. /£t ideo tenef Difcu//
tere? ftatim no adozare.Sc&i ratio eft:q; babet remediu ozonis. fi ozaret
Deii toto co;de: vtreuelaretei jbitate Deus no Dimitteret eu Decipi ♦ 3}n boc em
D ig
f3ep:tmop:ccepro
cgfu inttlligifillo ioaws.jcv.c. 0jiicqd petierit^’ patre in noie meo Dabit vobis
2^oc eitquicqd petierit J ptines ad falurc:vr anguftin 9 ejrpomt Dabit v6(5. i£jc 6
PJ 5 q> q lic adozat no adbibet ocm Diligentia qua Debcr.d£erria ro eft : qz rafado
rae facile pollet virore piculu afponcdo oditionc boc md.Bdozo te fi tu es cbzs
‘glrrit ille d fupdjctis pt$ reipofio ad q6ne$. Q£0jimo qrif vrrii ille q ado //
adozat bo// f? 0 *"? no ? Acrota e j:cufef ab idolatria , TRndeo buic qoiu fm jEbo.m.m.li.
ftid no cofe'/ tc J? t. i,t: . a r. q uo fitp.ut refpoiide ad.ttj.arg. vbi Oicic qp ille cj adozat boftid no
cratd peccet ?f ccr ata. D$ ea adozare lub pditionefcj fi eft pfecrara.Ho tfi op$ qp bec pditio fp
peccato ido// ‘ lC 1 acru Wlicara:fed/ufFicir qp babitu teneat illa. Vin no peccat adozds ea q: no
Utric* adozot pura creatura.fcd cbzm fm mtetione fua.Sacerdoe aiit q$tu m fe eft fav
cit fprm ido[atrare;q: offert eipura creatura ad adozddu.bec ifbo. Hora a bic
rm iKo berfu bolcot ad maioze culdetitia bui 9 qonis qp bo pot facere ocm ado//
ratione licite cu q flat prinue recta intetto i eode: ? renet babiruatr fic Dices, rm
wv. H fi a? 0*1 peredat veru Deil cfTe oeii.^o fcire Debes qp mul
tot !5 6 bopndc erronea meref z peipue qn errat erroze iumcibili q ejrcufat a to//
n^r ? )0C .? , ut , 0, * cc ! 1 P° r 2 «nfra c, repla ? p varios cafus quos ponit pdict 9 Doctor
pot mereri z iRobert 9 bolcot m.ttj.lidente.q.j.ar.v. pnncipali. i£r pzimo pomtcafiicoem ec
tl * vulgare uc oicce: ponaf q>aliq vetula audiat piatu fuupdicante alique articu//
cay to bcreticalc De q ipa no tenef bze fidcejcplicfra. &cur elfetgra ejccplf De ifto ar
ius cois. ticulo. 31 n cbzs fuerit lanceat 9 aii mozte vfpoft t pdicetfibi affenriri qp cbzs an
mozre lanceac 9 fuit.3fta vetula #)f obedictia qua bj? bona volutate q vult cre
dete nllicdd CCcYlCl credit ifti' fic iidirar i /**> vrrYin U
X)oc cafu pofito ofeo cp ifta vet u la p ilia fide erronea meref icui^pbario c q: af/>
l£tcmplum lcnr ir W bona volutate z errat erroze iumcibili q ejxufat § meref. J[‘iS;c6o le/>
t>c btd j?gine gi m‘ 9 2£_u. t;. c. qp cbzs ouodecim ano^ cu afccderet in bieruialc cii parctilv.i^t illi
maria. plumat^ Oieb feftiuirat^ redirct:remafitintcplopueriefus nefcictemfembie^
rufalc. 'Jpla yo ( pcedcs itinere vn 9 oiei eftimauit eu fuiffe in comitatu viro£ cu
• iolcpbXu aut pftaret qp abelfet qfieriit eu Do letes inf cognatos? notos :in ter//
tio Dic regrefli fut m bierufale z inuenerut cii in tcplo in medio Docto?-. &ip:a
ilra biUozia qro. 3ln btd ^go meritozie credidit ipm fuilfe iter notos? cognatos
vi no. B6 11C5 Dicere q> no :qz credidit. i6tia ois act 9 credcdi ? voledi que poli co
iC a cc P r ‘one fili; babuit fuit meritozi 9 :§ op3 Dicere q meritozie credidit falfu.Ham
Jtjxmpiu d pitat q> fua e^iltimatio fuit falfa.aLerrio magdalcna credidit q> cbzs fuit bozto//
magcaiena. lan 9 :g oe cbzo credidit ep fuit no De 9 /Sttn^pbabile e q? ipa meruit : fic credcdo:
apiis qj cb js voluited fic credere. Quarto rclicj apficrediderutiudd fuiflepdeftinatu
z Dilcrcrut eu:g ipi errauerut fic credcdo :? tn fic errddo meruerur ? tenebanf fic
credere fic pt5.^n etid dc boie q eft occulte malus rboni tenenrur credere bene.
i6r io crcdendii c\\ cp tener cf errare ? nili erraret ftante lege q nue eft ipfi pecca//
&c alijs Df/ ret, 0 uito aliq Difcipu li crcdiderut cbzm ee moztuu poftcp rcfurrecerar.qz no ca
fcipulis, ftabat eis De boza refurrcctois fue : gtiic credideriit eii refurrecturu:? p pfequcs
credidcrut falfu .z£t tn no Dicuf ideo peccafie qz ignozdtia fuit inuincibir. «oeje//
^)ulti caf 9 10 multi cafus occurrut in qbus bo credendo erronee meref jgjudc.t cm credens
tcftito ptra inocetc De q nibil nouit nifi p eos meritozie credidit ? iudicat cozde
? oze q’ eft occidcdus ? tn errat. Sitr iude]c cccftaftic 9 credit ? Dicrat fm allega//
ra Decept 9 tn <$ adultera eft vjtoz legitima ? credit vi? renuente cd fozc ejtcoica//
tu.ii 5 tDc facto eccfia tale ejtcommucat? tn errat, i^uierrozemcrituinducitcc
in nullo oiminmt.Sjifr elemofYnari 9 Dat tvranno credes eu paupem indigente.
3te lotb re :cpit angelos? credidit eos fuine boies bofpirio indigetes. &tr pr
putariu 9 credit^lc aliena fuifle fua:? ideo ed nutrit ? educar ? infozmac. &lr
aliqs fc bapwjati] credit? no eft m rei flutaceafta fides fibi fuffieit ad faluanoc^
©iiiine legis JFo.xxviil
•t rn erronea eft. /£t parif laicus ado:at boftiam non ofecrata: <5 erro: nlfo mo pc
fibi imputari q: implicite credit ogx>fitii.i£r io q: fides implicira eft vera ? feta
non eft ibi gictm aliqb b crroze.&c igtf pt3 q> ille q ado:at boftiam non pfecra//
tam/cjtcufaf ab idolatria. Ci~ ig)emii,p pefone fciendu c q>in ifto pmo pccptopbi 0 n ^ qn//
bef onusfugftirio:omnis oiuinatio:omts incantatio:? ois vana obfuatio 0 m i taibbcnfiti
em talia,pcurant aut oganf non colunt vnu oeu.-fj adozanr Deos alienos, f.bmo'/ A CCpf0
nes q mendaces funt z alieni ab omni ^itate.^o abnegant scii vep: z g pfcqns * *
maculanf peto idolatrie;qb qdem eft oim peto^ majciniu.^incs.^bo.in. p.p .
q,t c dt).ar.iii.6tric:*^cfmidolatriegui(Timucft.Sicem_inrerrenarepublica f , -
inflimu ce vidcf q^ aliqs bono:em regni alteri impedat q$ vep regi: q: qjrum m JKioiatrw e
fc c rotum reipublice grurbatozdinc.^ta in petis q p ocu commitrun?:grauifti// P c l!y i £ U JJ 1W
muqfpcec videf q» aliqs bonozc oiutnii creature impendat: qz q$rum in fe c fac mu; * ft rc *
aliii oeu in mundo minuens pncipatuDiumu.i£t fic itej bt fa nctue *£bo. ibide
ar.utj.in rnfionc ad. j.argumentu. idolatria c ca inifiu z finis ornis pcri:qz non e jjdolatria e
aliqb genus peti qb interdii idolatria non,pducatvf ejtpffe inducendo g modum oim P 05 ?'
came vel occafionc pbendo g modu inittj vel g modu finis ,t>ec £bo. C 0 m\(i
cunq? g obfuat vota indilcreta vt poztare barba vel nudar 9 inccdic ad aliqua ec 4 ®ota ftulf
clefia/vel vouet no comedere caputpifcj/autalteri 9 animaf vclq vouet iciunav ta : qfunc
re in oie oiiica/vel non pectinare caput/aut non lauare facie ? bmoi. talia vota
funt ftulta z irronabilia: Jo^pbibcnda funt: ?q animo obftinato obfuatea/pec
cat moztafr:? offendit in b pmo pcepto oiuine leg^Ha votu fm ooc. catholicos
05 ccoereoifcreta z rbnalimiefaillo^aulii/Ronabilefitobfcqum vfnfgjn mgr
fenanaipdib.oift.rtjtviti.bt.-^otum c teftificatio qda^pmiflionis fpontanee que - votum
t>co?bbis q funt oci fieri o^:q Diffinitio allegaf a fanet oi^bomain.il.p.q.ljtjtp/ 4
vitj.ar.jViitep m 4 ipdiXent\oift.t.L'jtviq.|rSunitrq facme incantationes bmo « ,
nu occulte vel mamfefte/aut oiuinariones ad inuemendu furta/vt'ad fciendum
occulta:? cj obfuant fomnia ad fcicdii futura/aut ili' fide adbibet aut q arrcvtif S
necromantia/autcufacramcnr^vf reb facramctalib incantatbes/ oiuinatoes/ ^
fugftiribcs,pcurat vel fac guiflime peccat, ®j£tiam q er pftellatibib vl'pplcjci// necro,nar *
onibcozpo^/vferfozma faciei/ vffm lincasmanusiudicataliqd Determinate ue
peccat moztatr.(£ 0 jricnqt, ctia colligit berbas flcjtJ genib/aut Dicendo '£>z nr/
aut q comedit folia ialuie feribendo aue maria/ vel nome cbzi vt liberer a febzi£
bus/veiq foli/vf lune'vFcutcucp crearure reucretia fugftiriofam ejtbibctrguitcr
offendunt in £mo pccpro.f^SimitVobfuare Dies cgyptiacos; vel vnam Diem
tnag£ $ aliam: fatu itas e:? q talia obfuentanimo Deliberato rpeccant moztafr,
3U1 parif q et garritu auimvcl vlulatu canu:aut ec occurfu vulpisdepozis : lu//
pi :vel alteri 9 animaf:aut eje eftufioneoleiiviniifafiaq^bmoiiautq et agitatio
ne aer^ :vel vento^ fufpicanf ( pditioes fieri : aut aliqd mali vfboiu cuenire : lemV/
tas magna c:? vt pfunu tales malefimiit Dies fuos.cn fuit modice vel nulli 9 fit}
d<i.i£t idcirco De 9 ocm Diuinatione? ocm fugftitionc^bibet fub pena mozts*:^/
|)fermajmnainmriam:q fit creato: i. vn ^curcf.tvit).c,bzfic: 116 imiemaf in tc
q luftret filiu fuu aut filia onces g tgnc:aut q ariolos fcifciref aut obf uet fomnia
otq5 auguriamjfit malefic 9 : nec incatarozmecp pbitones pfulat nec omios :? q //
ratamozrm^ ^irate f 2?ecibi.S5qppena moztJfitfalibDada: oiidif clare TLef/
ui.jtjt.c.vbi b? lic:^ia q belinauerit ad magos? ariolos? foznicata fuerit cu eis
pona facie mea p ea ? infficia illa b medio jpfi mei ,z£r in fine ciufde capfi b: ftc:
^irfiue mulier in cjb pbitonicus vlouunatiois fueritfpils mozte monaf:lapt>
dib obruet eos.lDec ibi.loinc ^ing.? br.ijtvf.q.vtj. *Bo obfuct^ Dies ^ oicunf
cgvptiaci aut Kq ledas ianuartj:qz q? bae? qfciicp oiuinatoes aur fata:aut augu
guria obf na t : aut attedit: aur pfentit obf uarib iuttlr fine ca mag^’ ad fua oam^
0 4
©£ fct? o pzecepto
nationccp adfalutc tenclif.&ucg qfdamnucros Ifa? * lune:? g p^tbagozica
necromancia egrotantiu vita/vel mojte/velpfga/vel aduerfa futura indrut.£>i
ne q artendut fommaUa fcpta z falfa Daniefnomine mrttulata z fo:res q Dicimf
feto? apfo? z auguria atmnn.Sut altq.p Domo facienda/ant gpf piugia copu//
landa/aut incollccriontb? berba? carmina Dictit/aut pictactolasp quis infirmi*
tate fertas fug boies:? anialia ponur pterfvmbolu z o:one bn icam/aut magicj
falfirarib in gradinarjas z rempeftarib creaut. 0 jri aut talib credut/ aut ad co
ru Domu eiites/aut fut% Domib tutroducunt z inf rogant rfeiant fc fide cbnanaj
z baptifmu puaricaffe z paganiu apoftata.uretro abeunte z t>ei inimicuura Dei
guifin efnu mcurrifTe/nificccfiaftica pnia emendat 9 Deo rccoctlief.^occ oia *9u
3 U g9$ &Yf/ S u »fE3 tc £ fo capfo pcedentt Sug^.bf fic.Sdmoneat fideles facerdotes jpfcs
re magicab vt nouerint magicas artes/ incantationcscpqbuflibjinfirmiratib boimnilre//
altis incata/y mcc *b P^lTe coferre.^on animalib languentibVclaudicantibve/ vel etia mo:if
tioito qd bt b^dis dc<# mederi:fed bec ce laqos z infidias anttq boft^qb? ille gfid 9 gcn 9 bua
^ # nuDecigenitif.Ctfiqs becejcercueritrcleric^egradefilatc^anatbematijef Z^ec
ille. f££iniplt 9 p bpceptti offendutguerfi cbfiam:<5 colutifta inferioza ac bona
fallacia /qfi oeit. 0 jnb) ait T) iero. qb qfc£ veneraf pl 9 ? ama t/fi illi De 9 e. Cr id//
circo fugb z ambittofiis colit bonozc/fama/gtfam/ Digntrares/p laturas/ pom//
pa mudi/ventu? aura bitam fauo:ts..Buarus colit au?/argenru/pecumas/ Di*
«itias/rapinas/vfuras/furta: Cui crefcit amo: numi: q'ntu lpa pecunia crckit f
vtinqt 3uuenat'.7luturiofus colit adulteria/fozntcationes/lafciuias/ volupta*
res carnales:? bzeuif libidinofa mensmon folii oem lujrurie nota infcquif :f5 ar//
denti 9 etiam bonefta gfequt?:? q carnafr Diligit/qfi vltimo fini innitif. j£5ulofus
colitcomefationes/ebuetates/lautapuiuia/oelicata cibaria: De <jb b: ad pbit
itj.c.€iuo? De 9 venf c.Qmntalq d peipitanf Diligut qfda boies/ aut filtos/aut
amicos/aut reges/autpneipes / aut piatos /vel pfanguineos :p qb? nonverenf
oia mala facere.^lfti oes fm allegona abnegantpmupccptu/? funtidolatre:q?
cultu oei creaturis ecbiberc videnf.fpo5 vt Diligent i 9 peccatrijt aia pfeiam fu a 5
bifeurerevaleat: 3nfra fubtunga.jt. pcepra t>iuine legC pulcre explanata ac biftin
cta g ^fus. 0 x \\ s yo bec carmina ediderit ego nefcto:bvere fcio q? fuit vir in t>iu(
nis fcprur^ eruditilfim 9 /ac fccfariu Ira^ no ignar 9 :q bzeuif ac Dilucide oia z fin4
gula appbendit :q ncaria fut ad legitime remeo:andu oes tranfgreflioes Diuie le
gis .Ct fcio cp auto: eo?- anriqu 9 e et facund 9 ac vir magne a uro:itat£. fple//
do: eccfie ^bo.plcruq^ bos ^fus in fcpr£ futsp auro:itareadducit:? peipue i.iitj
lib.fenf.Di.v.vbi monet Dubiu.^r? ille folus q accepit re alicui 9 ad reftitutioej
rcneaf.Mbi em allegat duos ^fus feptimi pceprt/uc Dices : i^uida jbfus Danf t ilf
qtenenfad reftiturtonem tales.
3ufiio/confiliu/pfenfus/palpo/ recurfus .
^articipans/mutus/non obftas/ non manifellans. Zycc 3Cbo.
{£€>mo etia ifta duo carmina intelliganf: tbide^bom. pulcre erplanar.^dcir^
co totj rcaffumpt^ virib fuadeo vniuerfis q fcpta nra Dignabunf glegere vt fa p
reueretia Diuie leg<J cp ei 9 q cdidir a tc^p ncirare ppe fajut^ bec carmina/ no folii
in fcpr£:f5 m mco:ia cbaro co:de rerineanf &/g pmo § pcepro $t fic,
0 tm colir errra Deu vel fanctos jqDq? creatu
Articulos fidei negans:fi fpcmq> relmdt
^otitranfgrclfo:/vel q moKaliavouir.
Ct tardans nimiu/fpernens implerepmffTum,
5nne malo vouens/ ac g fe vota refringens:
3 ncantans/ faciens fieri b:eufa :z malefacto:
3 nuat; t atq> Docens/addi fccns/ med iit a ep 11 ns :
jFo.xxix*
oiuiiie legis
21 ut ozans obf uat fomnia:fo:tito vtens:
!0lafpbemans<E oeu:q murmurat vel maledicit:
^?]cl non pofie refert /Ij Dcfpicit/accipit ipe
i£ibans vt faciat mala:pzauus pterit ifte
^num cole Deu fi fic moztatV egir,
2>ec(Depmo pcepto fufficiant.
{[j&c fc6o pcepto Dminc leg$
£aldu pceptu omielegie fcribif ut li.£fotf.
Ijct.c.firMd afiumes nome oni Dei tm in vanu.Sup q pcepto Docf .ca
>tbolici tnuerfa fcribtir.SDi jbo ad plenioze inrelligetia nota fub bzeuito
aurea fniam feti SCbo.m.tj .tj.q .cjtjtij.ar.itj. vbt qrir :vt£ fc6m pceptu Decalogi c 64
uenienf fradafc"fta Dic q p ift6 pceptu nopbibef qlibet affumptio Diurni nois:
q: ipa pt mft \ modis laudabifr aflumi: vt pt} m Di uis laudib/or onib/bndictio'/
adalfc^retpfirmationc: . .
Jpitate z m indicio z i mfticia:t bndicct eu gctes/tpmcp laudabur. 2^ec ibi. 3tuc
em fit reuerctia So.^bzopfea pcipif ^euf.vj.c.fic:^nm oeu tuu timelS:? illi folt
fmes :z p nome illi 9 iurab.Sj tn ifto pcepto pbibef^ppue vana alfumptio Diurni
nois :vt Dt.s.SCbo.qu.f.Diuinu nome alTumif ad pfumatoj buani jbbi/p modu5
iurameti vam.fbot rn etpfeqnti tntelligi q .pbibeaf m b pcepto ois mojdinata
nois Diurni affumprioiCu § 6z: 'go £ afiumes nome diu Dei tui in vanii* no 6bes ^
intelligere q ift6 pceptu fit folii De B> noie/De 9 ;!} inrelligeD oi noie § oe 9 nobino
tefeit/aut bebzaice : vt cu 6z tetragrammaton/beloim/ fabaotb/adonai/ belion.
2lutgrece cu oicim 9 /agtos/rbeos/arbanaros.2lut latine Diccdo/oiporcs/ re4
dcptoz/creatoz/gubnatoz/faluatoz.jCt io nota fm SCbo. vbi s.in rnfioe ad.v. ar4
g u.q oib noib) Dei majtia Debcf reueretia eje pre rei !Tgnificate:q e vna p fines oc
bonut oem pfecriene.*fton aur rone vocu fignificattu q fut mfre: z io fingtarirer
ait Diis •'Ho alfu.no.Dfii Dei tui in vanii, qz no Differt p q6cuq$ nome Dei: piuriu?
pmittaf.3becSCbo.iCaue go peto: nealfumas inuanu nomccreatozj tui. 1*3 ml>/ 3fiumcdu3
topor*i 9 affumcdueadvaldebono:aduacmagnificandu:cufitmagnuactimen// eft nome 6i
du/fetm adveneradu/Dulce ad meditadu/copiofu ad miferandu/efficaj: ad impe ad magnifi*
trandu/^ruofu ad faluadu/? occultuad fcicdu.io /6fa.]tlitj.c. 6zfic: 0is d inuo. candu mul//
no.meu:in g&am mea creaui eil:fozmaui cii ? feci eu.z ad*lRo.jr.c.(£>is (jciicF imi ripfecif
uo.no.meuifal.crir. ®[iCofeqnf ad maioze intclligetia bui 9 pcepti fcire Debes q i^rplanaf 15
f ripfr pt e]tpoi./6t pmo fpuafr referedo ]bba ad coz:t ftc cozdc pt nomen DnC affu pceptu pmo
mi inuanil Sic faciut puerfi ebriani: q tm noie fine re Dicuf cbziani:qz I5 facfa ec fpualr
clefie recipiat/tn re facri no bnr.f.gfam.SIales § alfumut nome Diu nfi icfu cbzi
inuanu:qzcucbrian 9 Dicaf a cbzo:fruftra ac vane nome cbziamtaKafiumere Di
cunfejc eo q fide ebriane religiois no bnt in cozde.D qb p fptiis la^
btjs me bo.cozateo?. loge eam e.3^incSug.in libello t».,ttj.abufionugdib/q li
bcr a qbufda aferibif bugoni 6 feto Vlict .altj ^0 artribuiit Cvpano/ ibi em $>: fic
iCbrian 9 :nois cbzi fifitudine tenet:mo^ qjfifttudinc bze D5:io cbrian 9 nco recte
bz/nificjcbfimozibcoeqf ^ecille.^te?- in li.6Doc.cbria.3ug.tta inqt:Cbzia
ni nome ille fruftrafoztif:q cbzm mime tmitaf 0Mid em^pdeftvocari q6 no ce:z
nome vfurpare alienu.S5 fi cbzian uteee Delectat/q cbfianirar^fiit gere:*: meri
to tibi netne ebriani affume.^ec 3ug. flPScfco iftD pceptu ccpoi pt IralV refe eppla
redo $ba pcepti ad cs/cii a 6z;*B6 alf n.no^Dfii 61 tui iuanu.^urelligc q p b ec p/ naf boc pec
ba^pbibcf nob Duo pncipaFr.f.piuriU'? iuramtuq6 fit fine ca .j0ui ci iurat,p mbi/y ptu Irafr
f
♦
i3efa5op:ecepto
lo/pcccat §uf£:qz noiat fuma farate fine ca:io fcirc sebes cp ille q furat line
(ueveto sifcretbis eje aliqqi leuitnre :gn tali luramcro n c vanitas ejt gre ipi 9 \w,
rameti/q: veq, e:f $ c vanitas er gre iurit£. Ctia ille q fac iurameta ejt certa fcia
fine legitima ca :pcipue q fonat qfi blafpbemia : vt qn qs furat g co:p 9 vt’g fangut
nc 61:1 fifia.^iut q fonat irreuereriarfic cu qs iurat g vulnera/aut g plagas jtpi;
talia iurameta videnf moztalia/etiafi vejz c qs iurarCt io fatas ait 2£>at. v,c,
3udift£ qzsictiieatuismgiurab.Cgoatsicovobno furare omo.^Bora q>cbzs
tubis fans#>ofmt negatojfig vtt affirmatum :ib cu btrnb furare oino:fenfus eft
n furare oimode/ vf no furare in 01 cau:qz no 05 fieri furametu lcuif/l$ cu sifcur//
fu ronis.Si at cb:s sijalfj mino n furare; cu ibi negatio fequaf ffgnu vt’e eet fem)
fus q? fn nlfocau eet iuradu.^ebcm 9 atcauere a furametj ftvolum 9 fn vira,pfice
re fpiiali.Ct ro b 9 e fm fem Cbo.inopufclb b.p.pcepr£:q;in nlfa gteita fragiles
fum 9 fic fn lingua.^zopfea gac.itj.c.b: ftc: 0 le em natura beftiap* volucp* fer
penrut cetop somaft oomita fta natura buanarlfngua at nlfs boim somare pt
2 xcibi. 73 ab 56 lemscierarepolTj.l^incfatas ^at.v.ait: Satat fmo v: ce:
no no :qb at bis abiidati 9 c a malo c.2occ ibi.Cft em furametu llc mediana : vt
sr Cbo.q no fg accipif nfff in natare. gdcirco Cect.rjtitj .c.s: fierguratibi n af>
fuefeat os tuu.ml'ti em cafus in illa. Hoiario^o si n fit afiidua in o:e tuo :t noib
fctb£ no admifcears:qm n er£ imunis ab eis.^ec ibi.S? nota f 5 Cbo.vln ,s.<p
qiuis alfqn iuref g creaturas :tn fefendue cp in oib bis n iuraf nili g scii.Cu em
luras g anima vfg caput tuumil alib c q$ anima obligare pene ifligede a t>o gre
cu iuras geua^eliuietia iuras g seu q sedit euageltil; t fic b ceters iurameris. et
io peccat guirq furat g scii 6 facili/ aut g eua^eliu.i£rb:euif/ <}cuncE Sic aliqd?
gtia^si :a{fumitnomc6i inuanu.f[iC6requt'cu6:rBoalfu.no.sni6itui inua
nu.gn bis £bis,pbibef nobsirecre giuriu t io qn nome sni alTumif ad pfirmatf
ofic tali*itat^:ruc sirecte alTumif inuanul^mc$acb.vit).c t ^::guramcru medaje
ne siltgas.-r fre^.vitl.c.Hoviues :q? mcdaciu locut 9 es in noie sni. Ctia in lege
movfipbibefiuramcrufalfu.^n jt^cu.v.c.szlicJl^b vfurpab no.bi rui fruftra;
q: no erit impumt 9 q fug re vana nome ci 9 aflupfcnr,2^ee ibi, (['Rota § fj Cfr,
in opufclb b.r.pceptj:^ ille q iurat falfu fac fnuma so/fibijpi/t oib boib.^no
qdc fac iniuria $0 :q : cu furare ml alis fit q$ seu refte inuocare.fd cu qs iurat mVy
Ini alib fac/nifi q? inuocat ei 9 teftioninCu § iuras falfu/aur credis seu nefeireve
rure fic ponis igrantia fn 60. Cu rn oia nuda * agra ffnt ocul*ei 9 ;vr ad 3r>cb.
iitj,c.£iur credis cpsflfgatmedaciu/cum odiat fpm.mjtra ilis ©autd: "Jbcrdes
oes 4 loquuf mc.3ur s erogas porctie fuerqfi n poflit teftfmomu reddere/vf qff
no polfits eo pumrcfT^cso q iurat falfu/fac iniuria fibt|pf: quafobligat fe iu
dicio ^i;q: ntbil c alit) sicere g scii ita e.nifi q> sc 9 puuiat me fi ira n c. Jf%ertio
q iurat falfu/iniuriafoib boib :q: nlfa infaliqs focictas surarc pt/nifi credat ft
bi inuice;subia emiuramctjpfirmaf^n pau.ad 2^eb.v|.c.ait;i0isptrouerfie
finis ad pfirmatoj c iuramerii.Cr fic prj q> q iurat falfu/imuriaf seo; z c crudetf
fibi:t nori 9 c boib. tfTCertio iftd peeptu erponif pncipafr referedo illud ad oga
Xertio fis ^irarJ.Cii em ogamur ea q gfiam t>i maifeftat:tucadiplcm 9 b pccptutiujtta ill6
^peeptum epj v.c,0uc lu.lujt v?a co:a bo.vt videat oga vra bona;t gfificcc p:cm v:ni <J
ponif referc ( n cef c.Cotrariufacintqda^ qb IbamadTRo.q.c.aitrl^omebipvos blafpbe,
doadop M infgercs,Calcsfuntbepocritc <\ alTumut nome fetirat^ infimfatoe ogis ejcreriV/
tarj o:iS/no in puritate comis. gb nome ebri inuanii affumutrq: vt b:^>ar, vj. reo
ceperiit mercedc fua.X)inc pau.ad Cof.ip.c.airrf^c q$oiq5 fecit^/ in^bo/aut
in ogeroia in no .sni nri fefu cbzi fa. gras ageres so t p:i g ipm.bec ibi. Ct fic p5
tkto pccpto.Sjqzmftis vart)sc^ modislabunf boies ad iurameta vanat giu
ria,go vt mag^‘ ac mag^ jfeiam tua purgare atqj sifcurere vaita^ sbfiia cauti 9
t>iuiite legis fo.xxx
omma z fingCa q cjtplicanfg aurojc incognitum (n explanatione bmus pjecepti.
'SP Dicit fic ■ , , ,
ft&Mi cantans/fabulans/trufans/vel turpia Dicens,
j£)cfpiciendo oeu;nominatfanctos:facra Iperncns
judicio iurans:mendajcinducto:ad illud
periuransrDubm iurans:mo:talia iurans:
jurans cuc^ rn nolit fuare ^pmifTum.
per crucem/ atqp fidcm/fancros/ammac^/beucB*
j&diurans/Dicens mendacitf/atq? iocofc ,
/£tgmcmb:a Dci/fanctop euangelio#,
inducens falfumiiuramc qfcpfcienf,
Ziduencs frangitme iuret vana g ipm.
O fflae tertio pcepto Diurne leg£.
uluts altitudo oiuiefapie in oibuo creatu^
ris z ogito fuis reluceat potifiime tri ofidif in mirabili ozdinationc
pcepto# Decalogi 30 f m £boj'n.i|.p«q.cjcjct) < ar«utj.? ite# in opufcfo
$.t,pccpr£: vt boies in cultu £e religionis inrtruerenf:oedit ons.jr.pcepta mo^fi
in otiato tabuflapidcis fcpta:q& tria pma pme tabide gtinet ad amo :c z oilectio
ne oei./£t q: neccfie e vt gfecte 6 iligam 9 onm oeii nfm co:de/o:e/-t oge idcirco
vt eu cozdegfecte Diligere valeam 9 :o:dinaf £mu pceptu in q^pbibef cult 9 falfo#
Deo #/cii 6 z:'Bon babeb Deos alienos co:a me,([S>cbo necefle e vtDiligam 9 oe
nm o:e:-r q ad b oaf febm pceptu J.lld alfu.no.orii ti tuiiuanu.fCXertio tene#
mur Deu Diligere/ no tm £bo aut lingua.fj oge* $\tate\z$pt B ozdinatu e tertiu
pcepturqb qdc feribif &o^K.cMc:7^>cmcto vt Die fabbi fanctifices,i£)icuf aut
illa fetificari in lege q Diuio cultui aflMicanf.zCu § infabbo uibcat Diis vt bo va
cet reto Diuis.io fetificari b:.£>5q* fabbm inrerptaf reqcs:io qlib 3 sies snica pt
Dici Dies fabbi :z fifr qlibj Dies ftatura ad veneratione Diurna: in qto ceffandu cit
ab ogito f uilito:vr ♦ ).Dicem 9 .2oinc Ibiero.in fer.b Die omee rcfurrectiois/ ita \\v/
qt .\£trtra oia z elemera letanf:? q patiente Dno,jp:iu lumc rctrajrerantT fugerat
z noluerant fu ii creatozc afpicere crucifixu :*Biic victozem illii z ab inferis refur//
gcntefno fi Dici pt fulgoze:? fuo.pfequuf offc.et ite# ibide fubmgit abief. fic:quo
maria vgo mr oni int oes m fieres pneipatu tenetara mr' ccfos Dies bcc oim Dic// ~ -
rii mr e.^bcc ^icro.l^ota cr,p rccreatoe languent^ aic q> ift$ tertiu pceptu Diui f 1 5 a-
ne legs pt ejeponi qttuoz modis, ffpzimo f m fenfu lralc./£ft em fenfus Iraf f m 1 y
fem ibo.in.f.ptc.q.j.ar.jt.fundanientualio^ fenfuu. ejtqfolo pt trabi argumen
tu :no aut cjc bis q fm allegoaa oicunf:vt 6 t^ug.inepfa p^incc. Donanftam. f
^ic igiffm fenfum Iralc Dies fabbi pcipif fetificari: adrepntandii op 9 creatiois f , ? lcn ^
miidi:a q reqeuiife dz De 9 feptima Die.jn cui 9 fignii Dies feptima mddaf fctificd 111 lralu
da.ubputada ad vacadii bo.i£t io i li.iSjto.itit.c.Defcribifpmo pceptu $ fctificatt
one fabbi/cii b:;^)emeto vt Die fabbi fanctifices.binde afligf r 0 / cufubiugitur
fic :£oejt em Dicto fec De 9 celu z frd/mare z oia q in eis ff:-r reqeuit in Die feptio.
T)ec ibi j£t fic$ts.3£bo.in opufcfo b.jt.pcept^^uidirfpulTctus q> futuri erant
aliq pbi fiue beretici q eent Dicturi mudu fg finlTe.i^t idcirco voluit De 9 vt curto
diref vnus Dies hebdomade in mcoua qp De 9 omia creaucrat in fejt Dieto: z i fepti
ma Die reqeuit.i.celTauita nouis creaturj pdcndis.^ln i^jto.rjt.c.b:: Scjt Dicto
ogaber^ oia oga rua.£>eprio at Die fabbm Dtii Dei tui ert, 'Hota b q> iudei in me//
moziapmecreationis.qn.f.creauit Dc 9 celu/r terra z oia q in eis it'celeb:abatfab
batu.S »3 veniens cb:s in carne fecit noua creationc.t io g pma creatione bo te rO
renue creatus eft:pcr fecundam bomocelcrtis clfect 9 cft, *J 3 n paulus ad i$af.
tertio
Vf.cr.aff. *$n cbro iefu neq$ ctrcuaTio aliqd valet nec$ pputiurfed notra creatura.
egeto cfpla & llc qdc creamra incepte in refurrectidc cbrirvt biccm 9 ®~£5cbo illud pceptu
mf illud ph Pot ejeponi f m itellectu m^llicu vffpuale.^a fabbatii mrerpraf qee:? fic fp,uatr
cepru f m m fcat ceffationc ab actu peti z < \ctc ment$ in beo.^t aut puri* quieti cu beo liare
tellectu mv/y valeam 9 atrib?cauereoebem 9 :^putcoUigife]ct>ict5beafi^bo.in.ii.n.q.cjcjCt).ar.
Ilicum. iitj.in refpofione ad.ig.arg.jgt ite ru m opufculo be oece pccpris.fl£p:imo bebe
bebemus mus cauere opus peti, /grc^iiis petm oi tpegbibeaf magis tn in biefabbati: q:
cauer a trito opus P<*i c ft mag$ Me cg qbcucp opus corgale c^uis licitu. lr>o em mag$ imft
Ibrimum» pedif a reto biuinis p opus peti cp p opus co:pale:intellige boc t peto mortali:
be q bicif 3oa.vtj.c.0ui facit petm feru 9 ell pcti.l^am q facit petm veniale in
fabbato no facit p boc pceptu:q: veniale petm no tollit gratta:fedq peccat mo:4
ralitfi bie fello facit buo mala ptra 15 pieceptu: q: offedit bcu z operado z pecca
do. 0Mi em fomicaf in bie fello facit p buo pcepta.f. no mecbaber£ : z p illud be
fctificatoefabbati.binc Sug.in li.be bece chordis ita inqt.2£)eli 9 faceret iude 9
tn agro fuo alicjd vtile q|ft in tbeatro feditiofus ejtiret. jrgt meli 9 femine eo# bie
fabbati lanam faceret c$ qp tota bie i neomentjs fuis tpudice faltarer. bcc ug.
c^cSm. fPocbo bebem 9 i fabbato cauere ocifit negligetia:q: vt ti jgcctodtj
ta malicia bocuit ociofttas. j£t btero.ad rullicii monaebu in ept’a q incipit. 'Hil
a cbziano felici 9 / bicit ficfac alicjd operjvt te fp biabol 9 iueniat occupatii.igt io
bebem 9 occupari bieto felliuis in opito fpualitoiq: vt 6t factus :£bo. in.ij.tj.q.
c.jtjttj.ar.iitj. in rnfione ad.iq.arg. 'Bulli 9 fpualis act 9 ejcercitiu eftpobfuatione
^ fabbati.putafidsboceat^bovifcptorvfbaptijenvforectbmoi.fPBoragad
" ora maiore intelligetia qb legim 9 in It.^ucri.jtjtviij.c.qliter bijtitbfis ad mo^fen vt
pcipetfiltjs ifraeltqten 9 qlibet bie offerret vnu agnu manet vnu aliu vefpe.
i bie fabbati pcepit vt buplicarct facrificiu.f.vt offerret buos agnos imaculatos ;
fic parif alia q offerebaf i facrtficio buplicabaf i fabbato. vt ti ibide. S>ed q: lia
tus illeiudaice lcg£ erat tot 9 figurat legis gre. 3deo nos cbrianOquop iulticia
bj effe pfeaio::in bac figura admonemur:vt in bieto felliuis vcltm 9 offerrema'/
iora.zgt £mo bebem 9 offerre co: noftru z aiam nram boledo be petis :q: tale fa
crifictii : ell nobiliff imu t inter oia beo griffimmbe q j^aiiid in pfa l. l.ait, Co: co
tritnz humiliatu be 9 nobefpicies.i6tia bebem 9 offerre facrificiuozonis z beuo
tionis.be q jgiauid in pfaf. feirigaf oro mea fic incefum in cofpectu tuo. 'Ha tt
fetus ^ho. in opufcu lo be bece pceptis :q> ideo fact 9 ell bies fellus ad babendu
fpiialc leticia qua facit beuota oro.^deo in bie fello bebem 9 mftiplicare preces
eontcplationest alia fpiialiaejcercitia audiedo miffas:biuina officia:pdicatiV/
nes:lludia:t lectoes fa cre fcpturcrq: q e ec beo ^ba ti audit.^o.vitj.c. ([^er
tertium ri ° bebcm 9 ca u ere opa corpa lia. biere.tvtj.c.br.Sctificabis fabbatii vt non
facias opus fuile./6t2Leuiti. icjciq.c. 0mc opus fuilenofaciets in co. j&icunt
autopa fuiliaiopa mecbanica:agricultura:mercatu:pcta:t ome opus ipediens
^ vacatione biuina.S 5 fciedu ell m^bo.vbi fupqpopacorpaliapntfieriinfab
i' « baro^f qttuor.^umojpf neceflitateivnbns ejrcufauit bifcipfos euelletesfpi^
galia ca9 m fabbato :biccs p pbarifeos.^o legillj c^d fecerit bauid qn efu rtit:t <5 cu eo
neri m bie re cr - f ^ - 0 ^ frauit in bei t panes^ofitois comedit: qs no licebat ei edere ;
' ^u 1 !’ a nec^ bis qui cu eo erat nifi fotfaccrdotito. ^at*]tij .c, Sebo xpt ecclie vttlitate.
tioniDus. ti ^Bat.jttj.qp facerdotes faciebat oia ncaffa in teplo in biefabbati. tertio
flaf gjcimi vtilitate vir bns curauitin bie fabbati bnte manu arida z pfutauit iu
deos repbedetes eu bado ejteplu t oue bices.^at.jctj.c. 0uis erit eje vob bo 4
STcrtio cfi> beat ou e vnatfi ceciderit bec fabbat£ i fouea none tenebit-r leuabit ea : q^tomag j
ponirurallc meliorebo oueibec ibi. Quarto ^gffupio^ aucto:itate;vn bns pcepit iudeie vt
gorice. drcucideret i bie fabbuigt fic pj ejepofito f j itcUcmm^fticu ft^erto illb pceptu
Diurne legis JFo.xxxi
fot ejtpont allegozice.i^icif autfenfus allegozic 9 ab alleongrece qb eft altenu z
goze fnia:qft aliena fhia. /£t to qn Dicta vl’ facta Caere fepture ejtponuf De jepo bz
renfus allegojtc 9 .^ apfs ad iSala.utj.c.ejtponcs aliq facta abzabc bt:q fimt p
allegozia Dicra.Sic igifallegozicc loquendo iftud pcepru epplanari potDe jtpo.
i£t Ite fabbatu ftut figura 4^rt^ jtpi i fcpulcbzo q fuit feptia Die.^oluit § De 9 fab
batu obfuari vt rtcfacrificia fignificabanr mo:tc ]tpi:3ta(ie6 fabbati figurabat
requic cozpis jtpi in fepulcb:o,0uod qdc bi qeuilfe a cozruptoe.vn Daiud tn ps.
ait. Caro mea reqefcet i fpe.i£t i tey Dauid.l^ec Dabis fetm tuu videre cozrupti'/
©nc.Sed nos jtptam talia facrificiaqerat figuralta non fuam 9 :qz aduenietere
z tbitiirc D5 cclTarefigura:lic adueniete Cole ceffatvmbza. Cbzs e fol iufticie:vm
bza funt oia figuralia vetufte legj. Ct io nota q> totii tps q b Decurfu eft ab ada
vfcp ad Dic refurrectiois cbzi bz tps tenebzofu z obfcuru qz erat totii figurate: dc
qbzpCfa.ijr.c.*£opul 9 <j ambulabat i renebz^ vidit luce magna: babiratib) m
regide vmbze moztj lue ozra e eie.z paul 9 ad IRo.jcitj.c. 'Hojc pceflir Dies aut ap
S uaufr.Sbijciam 9 §opa renebzapt iduamurarma luc^fic vtin Dteboncfte
em 9 .Ceft*auir § tps illb figuraleT obfcuru i fabbato pafebe qn cbzs reqeuit
i fepulcbzo. Significabat em illa qes cp ceflarct z fabbatii pfente ditate: eo q>
mediate Debebat trafferri in Die feqnrc q fuit Dies Diiica. vn £>aul 9 ad iRo.Vj.c,
ait. mo cbzs Currejctt a mozr uis p gtia pzis ita z nos in nouirate rite abulem 9 .
Sicm coplatati facti fum 9 fifitudim moztj ei°Mz refurrectiois erim 9 .bec pau
lus.Ct qz refurrectio facta eft in Diiica Die io celebzam 9 illu Dic Cccelebzariudet
fabbatu^ppf pma creatio nc.hinc Diu' ; biero.in f mone De Die Dnice refurrecrois:
f mo incipit. Bequeo ffes cbmftmi:btftc,0jiid mibi ncce eft ifinira replicare.
i£)ics me Deficiet fi voluero oe Diei ifti 9 ejtponere facramcru. &oc rm Dico q> vni
uerfa fabbati gra z antiq illa feftiuitas ppfi iudeo?, Diei 1 fti 9 folcnitatc mutata
eft.3Hi in fabbato no faciebat op 9 f uilemos in Dic Diiica.bec !£}icro,Cr ita pt$ ~
explanatio allegozica. ®jCJuarro ejcponif ift6 pceptu f m fenfu anagogictl.Cft
aut b nome grecii.^Ba bz anagogic 9 ab ana qb eft furfu z goge Ductio: qii furfum mua P c ^P f n
Ductio. /£r 10 qn Dicta aut facta i kpturZ, fetis epponiif De bis q fur in eterna gl'ia cc f lanat
bz fenfus anagogic 9 ./£tlic pceptu iftud figurat illa eterna quiete fruitiois Dei q n£8°6 l f c *
erit i patria. i£fc idcirco nota fmCbo. in opufclb De Deccpcept^: qpaianraaiiqs ^ e6 ^ crcs
pueniat ad illa eterna quiete optet vt pccdat in nob rres ^tes.^zimo D5<icfce//
re aia ab inqerudine pcn.i&uiapcfm f?5 in fe quada in^etudinc^f qua aia q eft
in peto oiiqj potqetari z .ppterea br fene.q? pfcictia rea fp m pena cft.^jref Se'/
neca in li.De mozib> air. Cofcictia mag£ c$ fama intede, falli naq? poterj fama:
colcictia yo nuqj. i£tin luDepuidctia inqt.^zopziu magni viri eft fg aio efle fc'/
lice t ftne mozfu pfcictie trafire vita.^inc ‘Jfaias.lvp.c.bt fic./Coz ipij qfi mare
ferues qb qefcere no por. Sebo D3 qelcerea paffionib? carnis q Diftrabut boiej ^ 0
ab omibono:qz vtaitpaul 9 adgalat.v.c. /Caro peupifeit aduerfusfpiriturfpus 4
autaduerfus carne./Ct bzeuiflupuria tefte 2o»gee eftimoderara carnis petula
ria:Diilceveneim ipoztuna lucs:pniciofapotio;q buanuco:p 9 Debi litat z virilis ^ . ,
ani robur encruar.^crtio D5 aia nra qefcere ab occuparionib? bui 9 mudi : qz im ^ erna
poftibile eft Deu z miTdu Diligere:ficut impoftibile eft Duob? Diiis fuireiDcot Dia
bolo, luci z renebz^fugbie? bui lirati. vicio ?#tuti:bono z malo. J£tio cpto ma
«is abamoze ren eno^z aim 9 nr elongaf rato mags firmaf in Deo. ^n aug.in li.
Irppiti.qftionu ait./Cbarirar^ venenu eft fpes adipifccdor. aut retmedo? tepoza
iiu.^zopterea feri oia Dimiferur vt qefceretin efna pace.binc ^auid. 2ycc rcq/>
es mea i kculi l fecfi bic babirabo qm elegi ea. iCr Dict^ P5 q> iftud pceptu De feti//
ficatioe fabbati eft gtim mozale tptim cerimoniale. St cm pfidercf rbneftgmfi
eatbis eft cerimoniale, Si aut cbfidcref rone ^ruofi opcr^cft mozale. *^ot etiam
I^eqitartopjccepto
oic( pceptu naturalezcjteo q? natura? inclinatio eft bommt ad vacadu reb> oiufo
nis In aliquo rge.j&iciferia pceptu generale,put figurat quiete fruitionis oei q
eritin patria.Si aut vis oiligcti 9 rememozare qt modis otfcdif oe 9 .^n bocpfl
eepto recogita ejtplanatione bui 9 pcepti q oaf ab auctore nubi incognito fic»
4£0jii non confefius:oimirtens z facra mentum,
S n feftis mifiam fmeculpa: mducto: ad illud,
lui manuale facit: vendens;emens non edenda.
? eiunium frangit.qui tertia comedit boza.
mplerum in fefto peccatum :grauius ejetar.
(Tumes cbziTma:facramentu:vclmulicrem.
& peccatoz erat mozrale fune ligatus,
xEcclefie vetito :qui prradicit tempoze facro.
iCbozijans :ludens veneri moztaliter egit,
Sabbata fanctificesiviolat reus at^fuperbus.
oe tertio pzccepto omine legis oicta fuflficiant.
fT©c quarfo pzccepto OiuinelegiS.
triapiecepta prime tabuleq ordinant
«nos ad.oilectione oei. Supeft vt videam 9 oc altjs (epte pceptis q in
*!-/ fecuda rabula fuerut oefe^rax ozdinata ad oilecrionc^cinu.Sic em
** — fut ouo gnalia pcepta oi lectionis fcj oci T^imi :ita in Duabus tabuf
bmoi pcepta fut oiftincta 'gln ferus 5£bo,in,tj. tj .q,cjtjttj.ar,v.vbi qrit vrru cdue//
nicter tradaf quarrii pcepru oc bonozatoe parcntu:oicit fic, piecepta occa logi
ozdinatur ad oilectione t>ci t ( ptimi:iter ( pjcimos aut majrie obligamur parctib>
Mzt ideo imediate poft pcepta ozdinatia nos in oeu ponif pceptum ozdinas nos
ad pareres <$ funt priculare pzincipiu noftri efle fic oe 9 eft vniuerfale pzincipiii, r
fic eft queda affinitas bui 9 pcepti ad pcepta pzime tabule. bec 3£bo. <p£>zimu
'Rulli pzecc// § pceptu. tj.rabule qb eft quarru in ozdine toti 9 occa logi: oefcribif in li. £jtodi.
pto? ,pmM jtjt.c,fic. 2^ono:a patre rud z matre tua vt fis logeuus fnp terra qua oiis oe 9 tu 9
tif vita loga oabit tibi.Sup q pzecepto notare oebes: <p nulli alio? pcepto? adiungifipmiP/
mli buic, fio logiozis vire nifi tm buic pcepto. Sed quare? 0uia certe oignu eft vt cofer4
uatoz aliene vitermercaf coferuaroej vite#»zie. 0ui em recognofcit bnficiu vite
natura? qua b 5 a parentib? elficif oignus no folii vita naturali fed vita gre q eft
maioz:? ppfequcs vita gttcq eft majtia. Sic p oppoiitu oebisq inbonozatpa'/
retes fuos iufto oei iudicio inbonozaf bac triplici vita.fjjSed cot ra. '©idef q>
,pmifiio l6gio:is vite q addif buic pcepto :fit incouenien e t oeceprozia.Ram co
tingit qncp imo ejtpcricria boc oocet:q> plures 4 bonozat paretesfuos citi 9 mo*
riunf, J&c ecouerfo multi <J vbo t facto offendiit pareres oiutius pferuanf in p-&
fenti vita./£tfic videf talis^miffio incoucnics/i^uicobiectioni rndeo fm tbo,
in.u,u.q.cjcjcti.ar,v.in refpofione ad,iit|.ar.i^t itey in opUfculo.oe oece pceptis:
*^|bi $t q» logeuitas.pmittif bonozatib? parctes no folii q$ru ad futura vita:fed
etia c^tu ad pfentc:t boc ronabilifcq* ille 4 gtus eft bnficio mercf (Hn quada co$
gruentia vt fibi bnficiu pfcrucfifcd^f ingtitudine merefqs bnficiu pdere. t
qz bnficiu vite cozpalis poft oeu babem 9 a parctib: ideo ille q bonozat pareres
fuos tacp grat 9 meref vite pf uatione, 0jn fpo ibonozar paretes tacp igrat 9 me4
ref vita puari. Sed qz pfetia boa vf mala no cadut fub merito vfoemerito: nifi
^uarc bo h incitu ozdinaf ad futura remuneratione. qncg fm occultarone oiuino^iu^
ni filii aliqn dicio?- q macie futura remucratoej refpiciut aliq filij q fut ptj i petes citi 9 vita p
oti 9 moziuf . uafBlii l^o <i fff ipij i petes oiut( 9 viuut : S5 nota q>p^e 6z vita loga qn e plea p
tutib? tqn mefuraf tpe fj actoc p 13, i£t io ^tuol v ifcus oiuviuitcpuif cito mo
nafcozpafr^ii fap.uq.c.ft, pfumat 9 i bui ejcpleuit rpa fua :placita ei erat bo m
oiume legis
JFo.xxxn
<lh' 9 .vere oprie mcrcaf ille q fatu opaf w? ofe cptu ati 9 mvno ano.£tu rcco:d«
n' te volo <j>qncK accidit vt vira logio: ca fit mowf cw&att ffroalie : ftc «cidlt ui*
deibaodiTannocbo :©ecio: <jnciano:t>aciano arqjalijs twams ac pcfltmieviri
«5b> meli 9 fuiffec vt in vrero mias eflent fulfocan:* itapj refpofio ad qfttoiK.fcilj
^gmtffio logioitsvite ;ai«m«addifbuicjx^ ad ma
*OZC ' " " ^ of-.it. iCrA^f.m.H^AKA *«<v>a trrrc fLltlta
tnouefql. Cd mulrt ctfcahf jwes oitierf rofto . -* l ® elm^fes tbies funt
ratC. Ibr ptatia. tbater etat<.£r tutrioms vel eure.^deo qrlf vtru oes illi P?cs P » *
et vi biii 9 pcepti line DiUgcdi ac boiio: 9 ndi. 2 ?uic qon£ rndeo fm5Dao.ui.t).ti.q.
«ra arf.v x£r itea in opulculo oc.jt.pccpr^ vbi Oint q> ocsliftt pres ep vi bui 9 p 4
tepti bonotadt ac piligcdi ftmt:q: oce pottat quod.imo fimtlitudmc illi 9 magni
pf Is q in celis e.i ijb) ii 7L u.ic.c. fulvos audit me audita qui vos fpermt me
rpermt.^llos tn amplioii bonoie ac oilectioe 6bcm 9 venerari qs nomm 9 pleni /
c:e ronc b:e vel bonous vel pilecnois.Sic igif oiccdu eft q> fi ofideref pino pM-pp carnat
fer carnalis inq^ruipe bj ronc pnapunaturalis ozigtnis:q6 <^dcm bj ronc cnu/
nentto:i9 boni z t>eo fimthozis.fic par z maf fut fup oes oi Ugc tid 1 . ^5 deo ot
b:ofi 9 cppmo Debcm 9 oiligcrcoea;r^opatrect matre.TRo^but 9 reddit pbs
q $t cp et magno bnficio recepto a pcnrib) no poflum ets refpodere eje *qu ♦i-J l^r pt'ctpd
ideo pr offenf' a filio: pot pr illu ecpellerc.fj no ecouerfo.^n ecc£vt).c.$; (Tc.bo JJ. C ftiVii.fcei
noza patre tunz gemit 9 matris tue ne obltuifcaris.2£>emento qm mfi p^r illos - cc 5 ucr f 0 ,
mt?no fuifles. 2}abct qppe ffltj a pentito tria magna vicj eemutrimem: z Oifci ” . b ^ t
pUna.x£tq:oat nob nutrimctnapuericia^^ oebe 9 nos cie pare m fenectute. jT
feccUq.c. fili fufeipe fenecta pzis tui z no prriftes eu m vita Minora mp fufi *
onc illon filio?:q fur crudeles parerito fuis.fcribir /Calfiodo: 9 in epfis fme Ut\
y.<¥ /Ciconie cugenres ea?, penas fenio cogcte lajtauerint: nec ad ^zios filios
idonei pnt mueniri: plumis fuie gen ito?mcb:a fouenres efc^J co:ga la^a tcficiuc
z pia vic Jfirudie iuuenes reddutq6 a pentib? puuli fufceperur.K)agn 9 q 5 ^lb.
m.jcjcuj.li.oe aialib oicir oe ciconia :<$ ita oiu nutritpames cpdiu nutrita eft ab
eisiz ideo pia ams ab anriqs eft vocata.becJ&lbert 9 .i£ria q: pentes oocuei imt
itos.^deo oebem 9 eis obcdire:^terea^aul 9 adiColof.ip.ca.air.^ilp obedit ct ' C onia
te oentib? v:is p oia.boc em placitu eft oeo. 'Bora cu ot p oia : itellige in ontnib? ejccmplii
q funt f m oeu z iufticia :q: aliter no eftet eis obedicdft fcd multo poti 9 funt odi/y r
endi :iujcra illud ^uce.jaip.ca. non odit patre hiuz matre no pot meus
eiTc oifcipfe.gie 9 em eft verioz parer.3^inc ^euterono.jcjcjoj.c^z^udd no ipc
c parer tu 9 q pofiedir z fecit z creauit re.binc 2)iero. i epfa ad ^eliodozii nondu
cpm cpfa incipit: iduato ftu diot amoze orenderim :it fic.^icj in limine pater
taceat pcalcaru perge parete ficcis ocul':advejcillu crucj euolaifolu pietat^ gcn 9 e
i bac re ee crudele.x^ec Iniero. (£0c6s paf $1 fpuaf: vt plat 9 vel lacerdos q l>o
nozad 9 e ronc t>igmrat£ ouplici bonoze fcj fuftetatois z fubiectiois fm illo*|bau c$c$s paf
li.),ad^imo.v.c.il^ui benepfunt pibv^i duplici bonoze oigni babeanf majeie fpija^
labozat i ^?bo z CKKtna.^zio bonoradi ff b rpalib?:v^puideaf eis.^n paul 9 .f
ad co?.ijc.c.ait:^ui altario oef.cii aLpricipct: ira-z t>iis ozdmauit bis <j \cn age//
tau anuciat oc euagelio viuere.bec ille.S»c6o bonozadtfunt pobcdicntia. 3r>inc
$>aul 9 ad bebze.ritj.ca.inqt 0bedite ppofitis vcftris fubiacere eis.^pi enim
puigilat quafi ronem^p aiab? vcftris reddituri. ff^ert i 9 parer oicif repozafpotc fertius pa
(tats vt funt reges z pncipes ac oni repozales q oicuf parres.i^o q^^pziu officiu ter rpaf,
patris fit bn facere filijs. Sie ferui naaman vocabat pncipem luu patre: vt tictf
iitj.TReg.v.c.vbi oijccrur et.^affi re grade tnjnflet tibi^beta^fecro facef bbue
rasi£jC q rectu pj q> reges z pncipes oicufpzes :q: t^ntoiligcretircderead bonil
pafi/i iftof bdzam v pfbiecro 5 .qzvr ait pau.ad*filo. )titj.c.0is aia ptatitofblimio
rib) indica e i£t g u lotu tio» f 3 aaiojc.Tlec foliypt rbnc.ij^p^ ?raa),lR5 ac b 9 c
©e quarto p^eccpto
fm^aulu ibidem q: omnis poteftas a oeo eft.i£t ideo lUbfungft “Jbaulus .rcd*
dire oib>oebita:cui tributu tributuzcui vectigal vectigal: cui timozc nmo:c:cut
boitoze bonozc.binc Salomopuerb.jcjtiitj.c. uDme onm fili mi z reae: z cu oe/y
j^uart 9 pa h tr 3cro:ib? no comifcear£.f£ Quartus pa£ t>i etateiDe q pcipif 2Uuir.jt:ijt.c.
rer etate. ™ cano ca P irc pfurge z bonoza pfona fenis, z i£ccfi.jt,tjttj.c. 3« medio magnato
* ru lod no pfumas:? vbi fut fenes no multu loqris.binc Z^arc 9 tulli 9 in.itj lib.
De olficqs ita mqr. jFacillimet i optimi ptc cognofcuf adolcfcetes 4 fe ad claros
Viros z fapietes z bri pfuleres reipublice prulerur: qb) cii fi freqntes fut afferunt
opinione populo eo£ fozc fe fifes quos fibtjpfi “Delegerint ad imitadu. 3?ec tui#
lius./£t valeri 9 majtim 9 in.tj.li.c.j. De inftiturj antiqs $>t fic. Senectuti umet 9
ita cumulatu z circufpectu bonoze reddebat taq$ maiozes natu adolefcetiu co#
munes pzes efiet.i£t iteip ibidc.^aleri 9 ait .^nuitari ad cena biligcf qrebat 4*
j^uint 9 pa// nacicouiuio ecntirerfuturinefeniozis aduentuDifcubitupcurreret fublatacp
ter $z cura, mcfa pozes cofurgere z abire patiebaf.bec ibi. f£0tnttt 9 pater 6: cura. De quo
/£ccfi,uij.c.b:./6fto pupillis mifericozs vt paf :zp viro matri illop z eris tu ve*
lut fili 9 altifiimi obedies:? miferebif tibi mag£ qj mater.bec ibC£>uc patre tene
mur bonozare reddedo vice in bnfacicdo. vn i£ccfi.jtjtir.c. (gratia fideiuflbr$ ne
obliuifcar^Dedir em^p teaiamfua. itztbieuit infipcepto fm ^Iboma in.ij.p.q.
c cjtni.ar.v.m refpofionead.tj.ar. mtelligif madari quic4d ptinet ad reddcduoe#
soeoa qiuo, 5 iril cuitifcuc^ pfone. /£t fic pt$ qftionis dcc larario. fTScbo q: Dicrtl eft in qftio
ne pcedenti :q> ois par' ejc vi buius pcepti eft bonozadus.Jdeo ptingit Dubitare
vtru paf fpualis fitmag£oiligedus vfbonozadusq*pa(:carnal; “£zo refpofione
bui 9 qftionis nota q> in ifto pcepro cu 6z:bonoza patre ruu.*Jbater,$pzie fumi f il#
Dicitur le q eft pzincipiu p gnationeq ad cfle nature vt eft pafcarnaf/pel 6: pater d eft
Dupliciter fmcipiu p mimfteriu regnationis q adefTe gre vt eft paf fpualis. £t fic ifti duo
jpzieDici if pzcs. 3Uio mo fumif pr no fm^ppzia rone:fed fm ratione pfone: z fic
dz pat vf ronc etatis vel pratis aut Dignitati vfcure.De qb? oibus Dictu eft in q #
ftione pceden.f[^>zetf iftos pres eft vn 9 ait 9 fup oes q^z paif nr celefKq b$ ple^
niflima ronc paternitate ra rcfpectu cozpis cp aie.Dc q ^fa.ljcit) .c.aif.^u Dne pr
nr redcptoz nofter a feclo nome tuu.? 3cremie.jtjtjt|.c. ^ctus fu ifraeli pater z
ctfraim pmogcnit 9 me 9 eft:? ^alacbie.tj.c,*Ru(jd no pafvnus oim nr mr^il
qd no De 9 vnus creauic nos^ lyic g fol 9 eft ver 9 pai : zno alius 4 fozmauit co Vt
poza nra in vtero matris./6c^ fi ait tfrttas ^attb. tjcitj.c^t parre nolite vo4
care vo5 fup terra, ^fnus eft em paf vcfter 4 in celis.^ec vocemini mgr i : quia
magifter vefter vnus eft cbzs. 3^ec ibi. "3 nrellige bic: <$ cbzs eft mgr z paf pnci^
paf a q ceteri magiftri z pres pcedut. 'gfn biero.i.uij.li.fup mattbeu fic Declarat
buc pafiu Dices.^ftec mgr nec pa t vocadus eft alius :nifi De 9 pat’ z Dnsjiofter ie/y
fus cbzs. t^ater qde qz ejc ipo funt omia.^)agifter qz p ipm oia vel qm p oifpe#
fauonc carnis ornes recociliatifum 0 Deo.becbiero.^uidobfecro opanf pacvf
mater in fozmatione filijr 0mi ignozant 4d babeaf in vtero /vtru mafculus vel
femiaran magn 9 an paruus autviuusautmoztu 9 . Sed pater ille celeftis eft 4 .
ornia p infinita potentiafua fozmat cozpa : z creat anias. i(Szopterea iob agens
gras buic indulgetiffimo patri:ita in^t. laniis tue Dne fecerur me z plafma/y
uerut me in totu in circuitu z fic repente pcipitas me. pernero quefo qp fic lud
tu fccerj me z in puluerc reduces me. 'Bone fic lac mulfifti me z fic cafeii me coO
agulafti.$>elle z carnib? veftifti me ofiib? z neruis compegifti me.^ita z mife^
ricozdia tribuifti mibi.^ob.jt.c^i^tia illa fetifiima ac fidelifiima mlter maeba
bea du fepte filios fuos cerneret coza fe occidi a rege antioebo eo qp nollent car*
nes pozeinas p leg£ pcepta comedere:boztabaf illos ad moztc Dicens vt vellent _
cozpa fua ac^pzia vita reddef creatozi oim q eis talia ^tu Ierat. vn*q.^>ac t vq,c
oiniitc legis JFo.xxxm
fic loqbatur.Wcio qualiter in vtero meo apparuiftts.-Bectf cm ego rptu t anU
ittaDonaui vobis * vitam:*. fmgwlo^membta nocgoipacopegi. j£remm$i
crearot qui fozmault bomis natimrate:qm<£ oim Imiemr oztgine: £zt fpm vo6
iterum cuj mifcbia reddet * viratu: ficut nuc vofntetipos Defpiciris#>rer leges
tiue.&ec ibi.flfl^inc Sacranti 9 atr.i£>cus veri parris officio functus tpc coz* lactant**
pus effinjctt.ipe anima qua fpiramus mfudicnpius eft totum ouicquid fumus.
2r>ec lacrantlus.^fteergo cckftis pater no folum eft a nobis bonozandusrfed
totis reaffumptis virito eft legitime adozand 9 ac pura menrecolend 9 .3o pei)
pitur nobis ^euf.vj.c.t TS^uttb.m.^arcUpq.z lucc.jc.c.fic.^iUges snm
•eum tuu ec roto co:de tuo * eje tota ama tua z ejt tota foznrudme tua. Scdcja
fumus rebelles z tanto pamingrarimec ejtbtbem 9 ei talem bonoze.36 g
lacbia fljbeta coquerif Dicens. 5Fih 9 bonozat patre z feru 9 snm fuum. St § pa*
ter ego mm:vbi eft bonoz meu6?/£tfiDomin 9 ego fum: vbl eft tlmoz meus:oicit
Dns ejcercituu.^alacb.ij.ca.quafi oleat fm Ssteronymu fug eodem loco. Sut 23teronf m*
pater fum vefter aucoomm 9 .£>t paterjoebttu patri bonoze rcdditcjolgna pajei
tl offerte pletate.Si ons:cur me ptemtisjcur onm no timeris?i£f fic paret qn)
tum teneamur patre ac creatote noftru fimpliciter fugoes patres ac creaturas
bonozaze.f&uando aut qiierif gjtru pater fpiialis fit magis Diligend 9 q$ pater -Aatffpuaf z
carnalis? &d boc Dicif q> epuis pater fpualis z pater carnalis ftnr mmiftri illius jg carnat’ fuc
cterni patris/cui 9 gra ac virtute oganf-Sn generatoe filtj rn pater fpualis no eft iiU 9 c£
ita vere caufabnficijqfc filio impendir/ficuc parer carnalisjqzno oat illud nifi m pns
pure mimfterialtter.^ater aut carnalis oat filio efle narure/ficur pneipiu z cau
farmagis efficiens g generatione ad efle narure.t fimifr beneficiu nutrimenti
•cooctrme.* fic videf magis oiligendus.J^onoz rame magn 9 oebef patri fpiri
tuali/quividefcfle pBcipiupmifteriuregenerafionis^adelTe gratieiru rarioe
ftatus Digmtarie/beneficij/ac fubfidtj fpiialis.t ita in fpualtb? videf magis bo) .
nozandus ac obedicndu.i£jt Dictis patj qftiois oererminario. ff3£crrio fng ifto q5
pcepto falis mouefqftio:gJtru pater fit magis Diligend 9 c$ marer.2?tiic qfttoi Vty
rcfpodetfctus^bo.in.ti.q.q.jtjcvj.ar.jt.vbiDf^inommb) iftis coparanoib? pt S? 6 Diligca*
efle tanta oiftantia pruris z malicie/vt amicicia foluaf vel mtnttaf ‘git pbus oi mat
citin. viij.li.j£tbic.Scdfi loquamur^pzie z p fezvtinrelligaf qftioan parer in)
qntum eft pater fit magis Diligend 9 matre inqnruj eft mater.Sic Dico q> parer
magis eft amand 9 qji mater.cui 9 ratio in boc eft:qi parer z mater amatur vt qda
p ncipia naturalis ougims.fbarer aut bab5 cjccellcutiozc rouem pneiptj cp matf.
quia pater eft pneipiu p tnoduagenris;mareraut magis p modum patientis et
marerie.j£t ideo p fe loqndo pater eft magis Diligendus. 'Bora q> loquimur bic
De amicicia que oebef patri z matri f m generatiois ronem. frinc :bicron?.fng
j^jec&.air.poft Deu omniu patre Diliged 9 eft parer:poftea marcr .J te% Triero.
in epfa De bonowndis parentib5(t eft pneipiu epfe)$f fic.p>arentu meritis fub) aur f ai
iugas filios oipotes Deus.feruiendi legem polleris moffictjs Dedit vt Diuino co m 0101
ganf imperio facere.-qfc Debuit pictas fuadereiDiccte in libzo/6jcodi.-bonoza pa 20icfDn^im
cre tuu z matre ttua f icur pcepit tibi oomin 9 : vt bn fit ribi z loge fis vite fug ter)
ra:qua ons oeus tu 9 Dedit tibi. 3-udite filtj falu tifera iuflione:*r pcepra legis af»
ficctu Debiti amozis implete.Scruire patrib? futuri patres:*: matres vdlraste)
itera cbarirateDiligirevt veftrepiugesmatru mercanf nomienilcupari, ^icmo
{ >arcnrc afpcrts ledat ^bis.^Bon fiat amara Dulcedo. T)oc fit inter parCntce -z fi
ios qb Dno iubenre natura pfinuit.Bffectum fonentquicqd lingue oijtcrtnr li|
bcroy.Jnrercbaraspiuncfascpgfonaspiefatis iurafernenf.0za filto^ loqn)
,^urqb parentes Delectat audire.^zebeaf parentib? amozi mijtta fozmido .^ui
frrtu fune nobis caufa nafccdi-^jcbibere patrib? filij quod vos poteftas paterni
©equarropiecepro
nominis cogit:q£> a t veo eft eop meritis attributaivt ipa a vob cjcigat quod nal
; tura iuber. X>ec2^iero.0ed fi loqmur oe amicicia q oebef parennb? fm alias
l fpecics amicicte.&ur rone labozis:aut rone $turis:aut oilecnois vel ecmtudi 7 /
^Rotaquo nis. Sic oico q> mater eft valde bonozanda ac cbaro co2deoiligenda.*Hamater
tm* cft cbaro magis ac magis labozat circa filios q$ pater.f.pozrando:paricdo:educando.3o
WW» & i£ccft.vtj.c. gemitu matris rue ne obliuifcaris.i6cXo5.iiij.ca.^bemo: effl
oa ac bono *a elfe oebes q t qnta pericula palfafic ^ter te in vrero fuo mater tua.i£tiam tiia
ter eft magis certa Oe generatione filucgpater.qiiitfi credit fiiiueflefuu:tn non
habet ccrtitudinc.^icir em pbsinjjc.li.j6tbico^.q>marrcsmagisfimramates
filio^.TLaboziofioz em eft generatio matru z magis fciut q ifarii funt filii q^ pa$
Sfer magisrres.^)arerquoc^maio:eparrcbabetinco:po 2 cfiltj qjpatcnqzquaft toruco»
amat ftlitl qj: pus filtj fozmaf eje matre. ‘gjt em t>t pbs in pmo oegencratioe anialiu. femina
p: x qre in generatioe oac cozp 9 .i£r io apter bmoi rones marer plus oiligic filiu cp pdf.
. vnde i mozte vf i aduerfirate filij magis oolet z affligif mater c$ pater.q: muli
2R>f i aduer eres naturaliter magis copatiunf q$ viri:eo q mulier eft magis mollis z paffibi
fitare filiozu lis cu fit frigida z bumida/Ram in oi genere anialiu fm pftm femine funt molli
mag£ affligif o:es mafculisipter v:fam z leoparda.^lir aut eft naturalV calidus z ficcus,* \o
paf no fic oc facili panf aurcomparif.^n fi fili 9 fubltmaf ad bonozes plus gaudet
pater q$ mater.£J> autemarer magis ptnftef m aduerfitatefilij:pater mag{
gaudeat/clare p verba Salomonis, pbafzqui pzoiier.jt.ca.air.^ilius fapies letf
tificat pzem:filt 9 ftult 9 mcfticia eft mr is fue.^bzoptea cii amoz/Oilcctio/fiue
cbaritas fint recipzocarobligaf fili 9 totj reaffuptis virilv mr em Diligere ac vc.ne
rari,2}inc 2}ie ro.i epfa oe bonozadis parent». 0.ue cjdem epfa incipit: *Jbarai
tu meririsioicit fic.^atrib? % o filij oebifa impedire reuerentia:q vobis vtert
mozeferuietes pond 9 veftricozpozis toleratratc^ ignota pozranres infantia:fa(f
•Rota pulcra inularu quedam ejtbibft nafcituris.^Uo tpe no folum fibi marer efuritmec acce
l^ba^ieron. ptos cibos folaoigerir.materno victu alif ille q latet.ciusc^mebza alteri 9 come
fticans pafcunf:vc bo fu tur 9 alteri 9 mozfito farurer.^utd § ipa mernoze nurti
mera z renere infanne oulces iniurias qs nutritozis affect 9 oe fuis parabof fu$
0u6t zei ni/WK&uid cibos in matre pfecroscj femineis manares e* niebzis:lacteulacren
ta patif mat tl6 foluunf in fuccu.-rin validas fauces liqdo fapozepfundiirj-iCogente natura
amoze filios H ,m ^ r infantes qt> biba t/z oente no nato.boc fibi curretib? labzis cliciunr/qfc n?
* fit necefle mo:dere.0eruiut materna pofteris pectozarfermut tpis in cunabulis^
manus : t terga meb:is oeuota lactctiu gratos art 9 a£ciptut. 0ptat marer par if
uuliUrefcere;optar ciro vidcre.maioie cucp innumeris iuuenu inuifere feftinat
tumcpfibifo:fitanferuiruru.2^is rot tanrifi^pcedecib facris parenb>toraoeji
bet alacritate feruiri.TReddaf nature oebirurreddaf parerib? qo oebef. i£jcolue
fili q$ oebes z officia oebita qlicuq$ cicbibe famulatuiq: parenb) nemo pot red^
dere qo oebef. l3cc Cieron vm 9 .z£t fic paret quarum teneanf filij parentibus z.
0uartaqo: quomodo parer aut mater fint cbaro co:de oiligendi. fn^iusrto fup eodem p4
‘' ytn vir oebe cepto querif.^trum vir coi ugarus tencaf magis oiligere vjcozcm q$ parre aut
at magisoilimatremciSt videtur qvjco: fit magis oiligenda.quiaoicif i5cnefis.q.capirulo
cerevjcozc c$ i^uaobzem relinquet bomo parre z matrem z adberebit vjtozi fue:t erunt ouo
p:em aucmain vna.lRefpodeo buic qftionifm ,^l>oma.in.t).tj.q.itjcvj.arf.jt).vbi oicit
tre iSzadus oilectiois artendi po reft :aut fm ratione boni:aut f m ratione coumcri
onis ad oiligeiirc.Sc^m ergo rarionc boni quod eft obiectii oilecrionis magis
funt oiligendi parentes q* vjtozes:quiaoiligunf fub rarioe^nciptj reminentio
ris cuiufdam b omV Scbm aure rarionc coiuitcnonis magis oiligenda eft vjco:
quia vjtoz coiungitur viroit vna caro e^iftens:f m illud ^ati5.jcijc,c* 3tacj$ ii
i ..Z-. , ' . • • .■••••• , c>' ••
jFoxxxiiii
ti6n funrt>uo:lcdvha caro. j£r ideo intenfius t)i'ligirur vjco::fcd maio: rcuercn
tia eft parcnbus ejcbibenda.2}mc tjier onym 9 in cpiftola ©c bonozandis paren
tibns ©icit fic.^arenres cm adeo ©ebent baberi ©ulciozes:quia g alios repara*
n non poflunr.i£c cum eos icjc narure fubrrajcerir nec pacrem tibi alrcrum pote 4
rifc inuenircnec matrcm. 2 £>uraro comugio vitricus parer eft:nec nouerca po* ' T
ceft.nomen mris implere. T>cc biero.^re^ bicro.ad furiam aic 3bono:a premli
menre a vero patre no reparer. ^ec^oieron^m^.&dauctozirate aurem que in
pncipio allegaf:©icit faner 9 5£bomas fic. qui 6 quarum ad omnia ©eferirur pa*
cert marer^rer v^o:em.3u quibufdam em magis ©eber bomo atfiftere parent
tibus cp vjtozi.fed quarum ad vnionem carnalis copule z cobabitatiois relictis
omnib? paren a b? bomo adberebic vjcozi. 'Ron ergo fimpfr relictis omnibKquia
no bis que ad parentes pertinent quib:> fubueniendu eft.^jdeo 2^ieron^mus in
cpiftola ©e bonozandis parentib? air.^oueaf fenecrus parerum:* factis eozum X^ieron^ml*
viciffirudo redda rur.^>abec em quadam fencctus infanriam.X^ecl^ieronYm 9
*£ c fic parer qucftio.ffighiinto fug ifto pcepro iterii mouef ralis queftio.^rp Quinta q5
bomo ©ebeat magis ©iligere filium q$ patrem?* videtur q> fic:quia graria perfi tl qs bbc
cit naruram.fed naturaliterparenresplus ©iligiinr filios ab eis ©iliganrurivr ac magisoili
pbus ©icit in.vitj.libzo pb?fico£.ergo ©ebemus magis ©iligere filios cp paren// g cr e filiu? q£
tes.2^uic queftioi refpondcr fanet 9 Xbomas in.^.q.q.jcjcvj.arri.ijc.vbi ©icit:q> nfem ^
gradus ©ilectionis pliderari poreft ©uplicirer.^lno modo eje parte obiecti:-: fic
llliidquod babetmaiozemratioem boni/eft magis ©iligendum:quia eft ©eo fi/y
milius.t ideo parer eft magis ©iligendus qj; filiusiquia patrem ©iligim 9 fwb ra4
rione pneiptj c\t> baber rarioem cmineriozis boni * ©eo fimilio:is.i>inc 3mb:o
fius fug illud ®arrb.3^ono2a parrem:©icir fic.^zim 9 gradus pietatis eft iftes
vt quos auctozes tibi voluit ec ©eus bonozesobfequijs^abftineas corumeltjs.
•Ree vultu ledenda eft pietas parenrum. :bec ^ImbzolTus. * iCbzyfoftom 9 fug
illud Mulier ecce filius ruus:©icit fic. ^ocer noscbziftus vfq? ad vltimam re/y
fpiraridem parcrum ©iligcnriam babere. 0jn a cm alijs mulierib? aftannb> ni^
bil©icit.©ocet nos plus aliquid impendere parenrib?.^>ec /Cbzyfoftom 9 . Slio
modo compuraf gradus ©ilecrionis eje parre ipius ©iligenns:t fiemagis ©ilM
gituriquod eft coiunctius.t ftn boc filius eft magis ©iligend 9 qs parer. vr pbus
©icirin.viq.iSrbico^.l^ocautc pzobaf quadruplici ratioe fm ^boma ibidem a
z /£gidiumromanuinfc6olibzo ©e regimine pneipum. parte. tj.ca.iitj. IMimo
qdem:quia parentes ©iligunt filios vc aliquid fui ejriftenrcs. ^arcr aure no eft
aliquidfilg ; €rideo©ilectio fm qua pater ©ijigit filium/fimilio: eft©ilectioni
qua quis ©iligitfeipum.Smozcrgo parenriierga filiospzoceditacaufa adef>
fecrumrx a fuperiozi ad inferius.£§ed amoz filiozum ad patres pzoccdir ab effe
cru ad caufam * ab inferiozi ad fupius.^aturale eft aure q> fuperioza influur in
inferioza z conferuanr ea:non aurem econuerfo. ‘Jbarenres ergo naturaliter affi*
ciunturadfiliosvtinfluantineos:* vr congregent eisbona/vt poflcflFiones et
numifmara.^ilij £o econuerfo non congreganrpzo patribus fu is: imo porius ©i
ripiunt * rapiunt bona parcncum:quia inferioza non influunt in fuperioza: fed ^ . -
funt eis fubiecra.$[£?ecunda ratio fumirur eje certitudine pzolis. 'Ram parem ro .
tes magis funt certi ©e fua pzole cp pzoles ©e fiiis parentibus, ibzoles enim cer ^
rificari no poreft nifi ejeauditu z quibufdam fignis. parentes aurem ftatimcog llglt C ° c
. umonem babent ©e ipa pzole.^deo tanto amoz eft validioz quanto apud pare” ccrrifu dis
tes eft maioz certirudo ©e pzole.£t eje bac ronepbaf cp matres plus ©iligiit fili// ^
os m pzes.qz 6 illis certiozes ejtiftut.pzes |bo bnt fola opinione, (fortia ro fu Scrtia r#
mif rone^in^tarivl' vmois.l^a fili 9 e magis^pinqu 9 z vnit 9 patri c$ ecouer
©e quarto p:eccpto
§ * mi qndam vnione impoztcrzqz amo: nil altud eft cg qda vis vmtf*
eamocamoi ua t pcreciua amatis cn amato.^d filii ranqj magis vmri t magis^puuj pare
tib> magis Diltgunf ab ipis cg ecouerfo.^iltj «n funt qda pars parcntuipars aif
te magis vnif cuj luo roro(qz appzebcdif ab ipo) cg rotu vniaf parti q$ ab ca co
duarta ro pbendi no p6t.(Tigitiarta ratio fumif rone ©uratiois .'fram qnro amo: magis
surae ranco cfficir vcbeiiicrio:.Hmo:Jaurc parcrit ad filios vebemetioz eft q$ fi>
lio? ad parentes. Srarim em pater incipit Diligere filiujfilius autc rpcpccden*
re incipit Diligere patre, il^ilccrio antsiiitiirnio: eft fozriozfm illud i£cctt.ijt.ca*
•Flo relinqs amicu anriquujnou 9 em no erit fimtf illi. i£r fic pater q> fili 9 magis
Diltgif a patre cg ecduerfo f]jfS:opter q6 ad pareres fpecrat Dirigere filios ? fols
licitari circa regime eo:u:qma dlibec follicit 9 cfieoebj circa ea q vebemcnf amat
-b u f a f - 7 sdigfoSd id vebemene excitamur clartffimo ejcemplo pattctilTimiac bearifil
3°^ !f ud rV 3©b;d fumma vigilantia circa filio?, fuo? oifciplinaferuauir.^lnde iCbz?*
qzDapuir rm circa rcrr ^ i^i prra impugnares vitajmonafticarDicirfic^obfancrilTimii
o:u ruma dij vi? cum CJC virtimb? relids feptura collaudar:q> fucrir inftus: q ? verax:# rcligl
Ugctia* ofus:q’ pius.ru eje eo maxime # filio^ optime nutriendo? babuitfumma Dilige
nam. 'flo em ea cura vrcbaf/vt auruj illis copiofiflime addrerer.no vt bumana
glozia verendos ac illuftres cernerec.0ed quid ille rande redrebar? 3udi quid
feriprura Dicar. j£um pfummati indr eflewDics couiutj mirrebat Job z fancriV
ficabat eosjConfurgcns<E Diluculo olferebar^p eis facrificia g fingulos eozuru
^icebar em 3®b m corde fuoz^fle fozrebenedijcerinr oeiifiltj mei in co:dib> fu*
is:vllaneiam nobis erit ejtculario:qn isquianregfam/anrelege fuit.quinuly
Io facrarulitrerarumagtfterioinftrucr 9 erar : tanta filio?, ©ftendit,puidcnriam:
vr De incertis qj eo?, z occultis tremeret:pauerctcp Delictis. ^uena nos iam eje
culabit rariorqui cu fimus fub grana/cum bmoi cjcemplis abudemusirorqj rao
nitis erudiamurmo modo,p occult£ incerriscp filio? peccatis no metiiimusivel
£bJiffofto^ ru aperra quocp z mamfefta fcelera eo? coremmm 9 .2}cc xCbz^f.3 rcru /£ bz^f*
m 9 arguit pa ptra pareres qui folii cozga filio? Diligutranima aut prcmnur:fup illud 2£>arr.
retes q fi_ani ^ccelfir ad eu marer filio? 3 cbedei:ira indt.^barres cozpus naro? fuo? amar:
ma fj foluco: anima aiit oremnut.^efiderdtem illos valere in feculo ifto.^no curant ddftnt
po:a filiozuj palfuri inalio 2Utj patres milinas filqs.puidenrjalij bono:es:t nemo filtjs fuis
Diligiit jpuider Deu.^erditione illo? cum magno pciocoparant z falure illo? nec Dono
ttcciperevolunt.0i viderint illos pauperes rriftanf i fufpiranr.Qiaurvideric
illos pcccanres nemo triftaf: vr offendat quia co:po? pareres func/no anima?
Sbieron^m 9 &> cc Cb^P.fT ^ria 20ieron^m 9 ad ^Tirafiu De mo:tefilie:circa medium epfe
^ueddem epfa incipir.oBencdicro z Dilectiflimo pareri 3Lirafio:fic air.ig)elh'$
Surea ibba tMoe 9 mo:icrib> filtjs pareres pquerunf.igc viuos filios aur,fptcr bonozes
r * aur jprer negocia peregrinis regionito credut.£.t gaudet rora vira fine filio? af
fectiba como:ari:Dumodo capiant q6 cupiunt b fuis pignozibus adipifci./£t vt
ad palatia pergant gegrinanft ad ftudta Dignitaris nauigancadquirenda.^
ad caufas par rimontj aliqs explicandas cum laboze z periculo ^ficifcenres oes
ipziosfilios impcllunt. necfecum vacare quos Diligiitpariunf.0ed vtad pafr
latia celi ad ftudia cb:i :ad bonozem vire ppetue:ad patrimoniu poflefiiois erer
necum fecurirare valeant guemre:nemo filios fuosa felibcnrergratulaf abfce^
dcre.Sd coparanda peccata gaudet ra pareres a filijs ig filij a parenribjpuoca
re Diabolo feparari.Bdmdulgcntiam J?o pcipiedam nolunt ab inuicem Deopy
iiocante Difcerni.^ec ^icron^m 9 . JSarer itac^ ex Dictis q? amo: parcnru ad ftU
©s eft validioz ac vebemenrioz cp ecouerfo . i£t ^jprer boc renentur patjvs in dc
birum finem Diligere filios,:arcp eos magis amare f m bonum anime q$ f ni bo*
uum cozpozis.Bd argumentu autc factum in oppofirum Dico ^ parentes natui
©mine legis JFo.xxxv
ralfrcr plus Diligunt filios fm ratione coiuncrionis ad feiptii.£>ed filius natu*
ralircr plus Diligit patrem fm ranoem cmincriozis boni:vr oictc fanet 9 ^bom.
vbi fup.in refponfioe ad febm argumenrii. /£r fic paret foluno totius queftiois.
ffBerro ? vlrimo fug £bo iftius pcepri;cum Dicif 'gjt fis longeuus fug terra: SKjta qo
qua ons Deus tu 9 Dabit tibi:falis moucf Dubitatio. ‘gltru illi qui bonozantpa*
rentes fuos cofcquarur aliqua magna mercedem a Domino pter longitudine vi
recozpozaliSjCbuic qftiont refponder fanet 9 ^Tbomas in opufculo DCDecc pze*
ceptisjDicens.Scicdum eftq>bono:anrib> pareres quincp magna Deliderabilia
pmittunf f££zimu Defiderabile eft gratia in pfenri:? glozia in fururoiqueDiio
funt mapme Deliderabilia .*£ln j£cctt.iij.ca.:bonoza patrem ruti vt fugueniat
ribi benedictio a Deo:? benedictio illius in nouiflimo manct.|£SccuduDefidc
rabile eft vira.idco fignanrer oicif m boc pcepro: vr fis (ongeuus fug terram, 22*
citur em longeuirasquafi longa etas.^t xgccK.itj.ca.baberur fic. 0m i bonozat
patrem futi vita viuac longioze.ff ^Territi Defiderabile eft babere filios fibi gra
ros ? acceptos.Iboc pzomittif /£ccftafticMij.ca.fit.€iui bonozat patrem fuum
locudabitur in filtjs:? inDie ozariois fue ejcaudief.3deo Mattii vtj.c. Jn qua
menfura menfi fueritis remetief vobis.*Bora remetietur vobisad eft iteru men*
furabif.4f^uartu Defiderabile eft babere fama laudabilem.qua omes magno
Dcfideno apperur.2?ec pzomilTio babef ;£ccfiaftici.it).c.fic.i5lo:ia eft hominis
cjtbonoze pfts fui j£r iteru ibidem babef fic.i0uamale fame eft qui DerclincSt pa
trem:? eft maledictus a Deo qui ejtafpcrar matrc.ff^uintn Defiderabile eft ba
berc Diurnas. 0 qjmagnti eft iftud Dcfideriii in cuctis bominito. 0 quot labo*
res Die noctucp fuftinenr miferi mortales ^pter Ditiitias adurendas. Bed f> Defi
dertumDiuitiaruadimplefejcbonozeparentii.i6ccfiaftici.ii|.c. ^Benedictio pa*
tris firmat Domos filiozti:maledicrio aure marris eradicat fundamenta. 2}inc
$>etrus rauennas in §dam fermone air.auelle a fole folis ra diu/? no lucer.TRi
uum a fonte/? arefcit.TRamii ab arbore/? ejticcaf.2£>embzti a cozpoze/? putre
fcir.Bepara filiu a Dcuotioe paterna/? iam no eft filius fed frater;? collega illo
ru De quito Dicif.-^os eje patre Diabolo eftis.X^ec illc/fbatet iram ejt Dictis De*
terminatio queftionis -Bcdp complemero cjcplanatiois buius pcepri notabis
carmina fug eodem Doctozis eiufdem que fequunf
<E 0Mi pcepra Dei ^temnit iulTacp legis
£lcl qui noluerit parere parctito;arc£
Siere fi poffitmiferos: inopes ? egenos
3 rridenscp patre vel matre vel maledicens
^lerberanofpzobziansiblafpbcmas: afpere turbans.
2fi>ozif afpernas;babeae in bonoze parentes Jjcc iUe.
e quinto pzecepto Diuine legis
O WntnpieccptU oiume legis feribif £)C0i*
di.jcjt.ca.fic.^on occidc6.fber quod qdem pccprum ejtplictre pzobi*
betur bomicidiu;fedtmplicite;vt inefr ferus iCbomas.in.tj.ij.q.cjtjc*
tj.ar.vj.m refponfioe ad fcbni argumentii:pbibenf omnia nocumera
que in gfonam primi inferunf:ficutDicif X.cuif.jtijt.ca.'Bon ftabis prra fangui*
tiempjcimitui./6rfimilirerpbiberurodium primi:iujcraillud 2leuirici.jcijt ca.
*Bon oderis fratre tuum in cozdc tuo;fed publice argue eum. i£t bzeuirer in boc
pzecepto pzobibef omnis motus ire contra primti:fiue ille morus fir tm in coz*
de;? cticjpzie Dicirurira.fiuefitinoze:?tuncDicif cotumelia:fiuefit in opere:
V eft percuffio citra moztcm.CjCftautcpfiderandu admaiozem emdcnriara
©e quinto picccpto
Ptn SCboma in qrro opurculo:# tiiplY fuit erratu ab anriqs g>rr a tftiid pcepru ni*
Ciuidacm ofjtemcq> no Itcec occidere eria bzuta anulia: fed 6 falfum eft.qz nori
eft pccm vri illis qjfuur fubdira bois poteftati.|bbiis eria br in poltn'ca:q> vena
rio eft ficuc iuftu beltu.i&iiida altj oijcerut:# p iittid pcepru ,pbibitu eft bomicrt
dmmquomocucEtquaUrercuncE.vnbomictdaeoicuteireiudicesfeculares
codemnant f m leges aliquos ad mozrc.prra quos oicitSuguftin 9 .# oe 9 g boc
0Mo licClt pcepru uo abftulir eis poreftarc occidendi, ^n j^eu£jtjcjctj.c./£go occidi z ego
otcider bote? viuere facia./£ft § licitu illis q mandaro oei occidurrqz tuc ocus b facircum ois
lejc mandatu oeifit.^inc^zouer.vitj.c.t^ermeregesregnatit legu codttozcs
iufla oecernur.^zoprerea Sug.in pmo libzo oe ciui.oei.c.jtjcvj .ita mcJt/Ham z
miles cii obediens poteftati fub q legitimepftitut 9 eft boiem occidicmullaciiii
taris fub lege reus eft boinicidijzimo mfi fecerit reus eft tmpertj oeferri arq? ptc#
pti:q6Ti fua fponre arc£ ancrozirate fecifletjcrimen effufi v biimamTauguinis ind
dilfer.lDcc Sug.iCu ergo oictf:*Bo occidesieft fenfns. 'Bo occides ^zia aucto
rirate;vtcjtponitfctus5£bo.vbis. fluida altj oijcerut tfgbocpceptutlon
occides^bibetur qdem no occidere aliu.fed no,pbibef ^n bo poftir occidere feH
(0cto p vi oc ipm.z£t fic legtm 9 plures pbos feipos occidifleivt /Cleautc:Ci UippmSenone:
ddeft feipos j£mpcdocle:Catonc ^ticcfem:©emocritu:3mb:acbiote;t uCbeobziru.Sftt
‘octo pfri feipos inrerfecerut:vtfcnbit jactati 9 utj.lf.oiuinaru inftitutionu.c.
jcvttj.&Tt altj plures prer iftos cj feoederiic in mozre;vr /Curti 9 roman 9 :<j curn
eflet animi ac generis nobilifiTm 9 adolefcens peipirefe oeditjtefte Galerio ma?
f&e curtio rei rimo in.v.li.c,vj.B>e boc facto /Curttj cria Sug.fcrtbttin qrro libzo oeciui.bri
mano c.]tjc./6t^itusJiuiusin.vij.li.t>eoziginevzbis.t paulus ozofi 9 in cbzonicafull
j&ebmtoz Imtj.fTjjum 9 q 5 bzutuspmus pfulromano# etia feoedittnmozrc. 'Bam ceci
arunte. dit uBnirus mutuis cii Srunre vulncrib>:vr mejt faleri 9 majcim 9 in.v.luc.ty
/CcSug.in.itj.li.oeciiii.Dei.c.jcvp./gf paulusozoriusparupoftpnctpiu.tj.lib.
J^eoecio cbzonice fue.fiPoimftr j&eci 9 paf z 2£>eci 9 filius fe obtuleriit ad moztc:vt fert
bit Sug.in.v.li.oeciui.oei.ca.jcvitj.t ^arc 9 tulli 9 in.iitj.li.rbetozicenoue./Cc
^emarco re ® f 1 116 luvitj.oe ozigine vzbis.ffSde? egit 2£>arc 9 regul 9 :q vt ait mar
milo Cl,s ru ^ llis qfi i fine rerrtj libzi oc offiojs .maluit e medio tolli fide bofti oata
%)c codro abnegare.oe cui 9 laudito ibide plene fertbit ;5Dilli 9 .®;&c /Codr 9 reje atbeniej
^eeoamiVy firtm ^ e 6 ir ^:rc:vtfcribit3uftin 9 abbzeuiatoz trogipopcun.p li.-z faleri 9
niida^ mapim 9 in.v.lt.c.vpfCiCpaminudas pariter ouje tbcbanop p falute patrie ba4
fta traftijcus eft. vr babet Galerius in.iQ.li.c.(j.Sed bi ornes ficut fucrut auidif
if creti* esd ^ imi S^^ia z quafi cbzij ventu pompa mudirarcp aura bumani fauozis infecuti:
^ IC f >anC ' fiunos nebulas/venru/ taura pfecuti funt, f[2lmpli 9 Lucretia ronia
uuu leipam. m 0CCl dit ftipam ne vlla impudica viueret fuo ejceplo. Cui 9 biftozia pulcre nar
rat ®t us liui 9 in fine pmi libzi oe ozigine vzbis.-r Bug.in pmo libzo oe ciuttf.
oei.c.jrije.t faleri 9 marim 9 in.vi.li.c.j.^ui 9 2,ucrerieepitl?apbwab 0uidio
credif efie coporitu in buc modu
<i[iCum foderet ferro teneru lucretia pect 9
^5anguinis ? toztcs egrederef ait
Secedat teftes me no fauiffe tyranno.
Snrc virum fanguis.fpiricus ante oeos'
t&u a bene.pducri^ me poft fata loquenf
Slter apud manesialter apud fuperos
CTSftt igifoes bomicide funtj-i cu Lucretia eternas lirnt penas.qz vt ait Sug.
ta\\i fe occidit:bominc vticp occidit.© § no licet boiem occidcre g nec feipui*
imo graui 9 boc fcel 9 iudicaf.l^inc jlactanri 9 iin.iq.li. oiuinaru inftitutionii.ca^
itvitj.oicit fic.*Bam fi bomicida nefarius cftjquia bomis evincto; eft.cidem fce#
©iiiuie legis iFo.xxxvi
Urt obftrict 9 efi: q fe necatzquta bomine necatrimo maius cflc idfacinns ejci
ftimandu eft/cui 9 vino oeo folt fubiacet.Ham ficut in bac virajjpo noftra fpotc
vemm 9 :ita rurfusejc boc oomicilto cozpozis qb ruendu nobis alfignatucft: eiuf
dem uilTti nobis recedendiieft <j nos in boc cozp 9 mdujcir radiu habitaturos oo*
nec iubeatemirti.£tfivis aliqua infcrafequa menre panedumeftjcu e*tincra
irtnocctis anima inulta efieno polTit.babcamufq* ludicc maguu cui feli vtndi//
era integra femgeft.^ecO' acranti 9 ,{[&ed nota q> legimus pariter in feriptu* SfeecKto <5 fc
ris fancr£ cgplures qui feipos peremerunquo# pmus fuit Safon qui pzeceffit ip 06 P nncW
in figura cbzm.oe cuius tnozrcbabef Judicii, jcvj.ca.oeq &uguftm 9 in pmo li f^ n f onc *
bzo oe ciuicn.oci.cd.jcjcvj .feribit:# illa mozs fuit ozdinata a fpufancro, £t fimiKr ^K U fda«
oicit Suguftin 9 ibidej oe qbufdam fanetis feminis q temge perfecufiois vt fc// mnlicrib; 9
cratozes fue pudicicie oeuicarcr/fc in fluuiu^iecerut:coc£ mo ocfunctc fnnr.qua *
ri? martyria in catbolica ecctta venerari ce celeberrima frequeranf. froc feceriic
reuereriam oci/atcB ob falute boni publici ?fummara fuerir.iCkajar^panr _
ria *r bonoze oignus cft:qui p:o tuitide gentis fue fub pedes elephantis fe fiip'/ ,
pofutt ? occidit eum:atelcpbas cades fimtfr illi* peremirivtoicif.j .^)acbabeo
ru.vj.ca.([i£aceoalio£ maebabeop rriupbos:qiio£.mo:s veneradaaepeiofa
cftincofpcctu otu.0>aulquocp occidit feipum fugies afaciepbiliftmo^in mo jg)e faulet
fibus gelboervt pat 5 in pmo libzo lRegu.ca.vlti.oe cuius falute .oubiraf.ffom ^ n fit faluat?
Ooctozes bebzeo^ vbi<E tenent cu faluum. dicunt em q> feipum occidit intuitu
Oiuinibonozismeinipo fierent ludibzia in ptempru oei cii cflecrejcifracl. i^o
crozes aure cafBolici comtmiter renent Saulc efle odnaru.Scd vide fi vis 'Hi* jpy ooecb
colau oe l?ra:q plura notabili?; oicir fup bac biftozia. CtiaiDoecb armiger Sau -n* c r eneca
lis feinterfecit:vt6z.i.lRegu vl.c.duiqde^oecbnecabbebzcis nccalatinis ^
ooctozifo ejccufaf quin oefperas fe occiderit.ff^c Seneca fto 6: q> elegerit fibi
moztc optione fibioara.^n :0oeri 9 in.itj.li.oe pfof.,pfa.v.$t fic. 'Hero Senec-
ta familiare pceprozc<E fuu ad eligede moztis coegit at bitriu. Jdcirco funt q ot
cutq» Scnecaefi} martyr fi gen 9 moztis no clcgtfier.*Hd elegfr vt in vtroq* bza
cbio minueref :vt fic in balneo qfi infenfibitY mozeref.Sed qccjd oicaf oe td facu
diffinio ac erudiriffimo viro.boc feto q> parer oocto^ 2r>ieronYm 9 inter illuftres
ac fanctiffimos viros illum collocat, in li.oe viris illuftrib oicit fic 3r>iero^
n^m 9 .Seneca cozdubcfis Sociois ftoici oi fcipul 9 :*z patru 9 Xucani pocte pri4»
netiirimevitefuit.quc no ponere in catalogo fancro£:nifi me ille Ife^puocarcnc
qfegunf a pfib> *|bcitilt ad Seneca :? fcnece ad ^Saulu. ^u qb cu efTet *H eronis
ttrgfit illius repozis potcnirtmusitoptarefeotciteius loci elfeapud fu os/cuius
fit gaulus apud cbziftianos.^icanrebienniu cp ^etrus ? paul 9 martyrio co
ronarenfia^croneinrerfec^eft.lDec^ieron^m^Sicigif pt 5 ejcoicns <x nulli
licj quouis modo fe occidere ntfi auctozitate oei aut Hhncru fpirituflancti mozs
fuerit reuelata.<[0uapzoprercumlejc oiuina pzccepit oicensiUonocctdes:
inrelligere oebes q> in boc pzeceptopzobibeturomnis occifioiniuftaique rriVy
pliciferpoteftfierr.pzimoejccaufa:vtinilloqui occiditur fine culpa. S^wnv
do eje ozdineivtcum ille qui non eft mintftcr legis occidit, itertio eje animo': vc
quando minifter legis occidit non amoze iu(ticie:fed libidine vindictc. ^ ['Ho// v .' 3 ,r
taergoq^ouplejccft bomictdtjgenus:fciltc 5 fpirituale tcozpozale.l^omicidi'/^
umfpiritualefitquattuoz modis.^zimoomirtendoivtcnm quis videt .pjcimu T,“ a i~. c l r
inejcfrema neceffirareT no fubuenit ei.^Oinc Bmbzofi 9 ait.^afce fame mozien// nt
te;li no paucris occidifti.Sccundo fit cozde:vt cum <Js odit^ieimu fuum.gdeo
e 4
i«3o5.ftj.ca»&:.0ttf odit frem fu» bomjctda cft. £c 3,ugu.in regula ad derto
cos ait.TUtee aut nullas habearis :aur cp celerrime finiaris ne tra crefcar in odC
um 7 trabe faciat dc feftiica:* amam faciar homicida, hec Hug. ®"£errio fir
ore fc 5 retrahendo hoc mo.qz ille cui retrahif occidit in pfciencia tlliuad audit
2}omfcidm DetractozeanquajHisviuebatgbonafama.i&uarroqm^fitogeficivcqnma
cozpale quot lo ejteplo oaf alicui occafio ruine ffSed homicidiu cozpale fir eriaj quatruoi
modis fit modis.lMimo fir manu. i£fa.j.ca.^an 9 em veftrc fangmne plene funr.l^ota
cp bozribile fir perm homicidtj.^Ho em eft folii corra charirare^pjrimi qua peipif
vt Diliges^jtimufic reipm.giequo $z.j.3oa.itj.ca.0is homicida no habj vt$
rd eternd in fe manente. ^Jerueria eft corra nartira bois: qz vr oicif z£cci. jtiij .c.
0mneanimal oiiigit fibi fimile.^zopterea £coiMjt?.ca. 0ui pcufierir horni
nc volens occidere mozre moziaf . z£c hic qdem crudelior cft lupo: re quo Dicif
in.iitj.lib.animalm:^ fi lupo ref caro lupi no comedit. Sc $ o homicidiu cozga
le fir oze:vt qn oafpfiliu alicui corra alique ( puocddo vel accufando vel oerrafl
foendo.H^inc ^auid in ps.air.Jiltj hoim ocres eop arma 7 fagitre-z lingua co4
ru gladius acut 9 .^errio comirrif adiurozio.i£r ideo Salomon nos reddit cau
ros.lMouerb. j.ca.oiccs.jfili mi ne ambules cum cis. pedes em illo^ ad mali»
curruc 7 fcfttndt vc effundant fanguinem. 0uarto homicidiu comirrif confenG
fu.requo gaulus ad TRom. j.ca.^igni funr mozre no folu qui ea faciurffederi
am d pfenriur faaenrib?.£ofcntis auc ^damodo qn pores impedire 7 no impe*
dis.^n tb;ouerb.jtjtiitjca.£rue eos d rucunf ad mo:tc.2^inc parcus *£ul0
lius in. j.lib.oe offictjs;ira inqr.^am d iniufte in quepiam imperii facit:aut ira
aut aliqua peurbarinne ejtcirarus is quafi manus violentas inferre videf focio.
0ui aut no Defendit necobfiftit:fi por iniurie: ta eft in vicio $ fi parenrcs aut
amicos aut patria referar.hec 3£ullius,i£t fic ptj qr modis comittif homicidiu
Supeft vr videamus ddre ifto pcepro Dicar auctoz ille cuius nomen *zft mihi
incogn iru fit. in libzo rame vire credimus Defcriptu. Sic em air.
f£0ccifoz verbo ffacro: vel cozde fuafoz
Jfncirat? caufans:cupienf<E pzocuratabozfum.
©erberar 7 mandansifacicns vel rozneamenra
Si iudeje ceperit cjtfacro limite pzauum
Sacrilegus facrus ac ledens vel mutilaro:
*Bo fis occifozzfrangens moztaliter egit, hec ille.
» fejeto pzccepro oiuine legis.
(Sjeturn pzeceptum in oidttte totius oecalo
feribif £rob.rjc.ca.fic.'Ron mechaberis. £tcguis iftudpcepru vi4
1 ('ldeafpbibcre folumodo adulteria: qz mechia tdc fonat qbadulreriu.
•vv^303ndeDicif mechoz mecbaris mccharus (u$.yin mechari.i.adulrera^
ri.TRibilomlnus in hoc pcepro f m Bug.in li.oe Deccchozdis.i£c fcrm5Thoma
in.tj.§.q.ctJtb.ar.vjanrnlIonead.tj.ar.£tire^in opufculo Deoecepcept$. 'Ro
foiuphibefadulreriurfederidoisillicitus pcubirus.-torsillegirimus vfus vel
tactus membzop generartois.2£.argtus ergo inrelligcdu eft hoc pceptu.^n ctt
am carnalis cogirario q fubrrahir menre a Deo.? ois libidinofa pcupiTcenria: 7
ois adulterina acrto:arc$ ornis illicira cupiditasvcl carnalis cozruprio por Dici
tnechario.J>inc faras ^ar.v.ca.air.dui viderit muliere ad pcupifccdu eain
iam mechatus cft ed m cozde fuo.Sup d £bo hicro.in ejtplanarioe fup ^>ar*
lib.j .ira indt. “Jurer palfionc ? ^ppaftionc hoc inrereft q> paffio repuraf in vicio.
^zopaUio vutj culpa haberjramcii no rene f in crimincȣrgo qui viderit multe
t>iaiite legis iFo.xxxvn
rem t aia ei? fuerit rittllara: bic jpaflioite gcuflus cft.fi pfenfertc: t oe cogtra
rioe affectti fecerit ficut fcripcfi eft in Bauid.2Cranfierur in affectu co:dis:oe^>
paffioetrafiiiit ad pafilonc.jCt butc no volutas peti oeeft fed occafio. 0uicuqp
ergo viderit ad pcuptfcenduad eft fi afpejcerit vt cocupifcat vt facere tnfponat.
ifte recte $i eu mecbart in cozde fuo.bec Cieron. {[''Bota ergo # qttuo: modis <£>ecul& qt
pot bomo mecbari.i.offendere ptra boc pcepru.pzimo medo mecbaf <js opera coelis com$
do turpia p feipm.06 <$dem fcelus Dicit mollicies. Hztxpzie molli s io Dtcif qfi Jjwttttur
vig o:c fejtus eneruari cozgis Dedecozctrz quaft mulier emolliaf.jCft aut boc vi t^*** 110
ciu no folu turpiflimuifederiagrauiffimu.^nde paulus.juad /Co^.vj.ca.atc.
*Bec$ molles regnu oei pofltdebur.j^icunfattt molles fm itbo. in contento au
reo fug eode paffu.^ares muliebria facictcs.0M ergo fic feipm pollucdo Detf
turpat grauifiime peccatrq: fruftraf orno tota inrctio mturecu no poffit feqtri
generario.ido tale opus bombileeft z mo:tale.j£tejt;cludita regno Dci.vt tnqc
gaulus, pzoprerea legimus in h5.i5en.ccjcvitj.ca .De ouob? filtjs 3«de:fdlu5
Xyerz 0nam 4 erat boc vicio maculati:# geum ac ejtterminati funr a ono.W
Dicif ibide # &er £mogenitus 3ude fuit nequa in pfpectu Diu. Sed que fuerit
eius nescia in tectu no ejt^mif.^deo otcur ooctozes bebzeoa # ifte 2}er fuit li
milis in neqciacu fratre fuo 0nam:q in coitu cu fua vcoze ftudebat fundere fe
men in terra. i.cjtrra vas muliebre. Sed T>er boc fcel 9 faciebat alio motiuo.*B5
libidinofe afficicbaf ad fua vjroze ;S£bamar. /£r ito caucbar ne tmpgnarcf:ne qc
tali impzegnatidepulcrirudo eius mmueref. /£t ne eius peubitu ad tepus pua
retur: fcj cu efiet^pinqua partui ateg in partu iacens vfc^ ad purificaroem. i$o
a Dno occifus eft.fee 0»am aut Dicif in rejtru #3 udas parer cius Dicit ei.3n
gredere ad vcoze fratris rui t fociare illi vt fulcires femc fratri tuo. 3 Ile aut fci//
ens no nafei fibi filios femen fundebat in terra ne liberi fratris uoie nafcerenrur
jCt <tptcr boc geuffit eu Diis co q> rem oereftabilc faceret. i£t fic prj # identitas
peneatteftaf fimilitudini eulpe,^JS c $o modo mecbaf qsg viciufodomiticuj S>wudo
q$ cjdem inter oes turpitudines lujturie eftgrauilfimu z magis dco z boibus
abominabile. Ibuius miferiegrauitatc oftendit paulus ad iRom.j.ca. Dicens.
3Eradidit illos ocus in pafliones ignominie. *Bam femine eo£ tmmutauerunc
naturale vfum in eum vfum qui eft conrra natura.Similitcr aure z mafculi re//
licto naturali vfu femine ejearferunt in Dcfidertjs fuis in inuicem: mafculi m ma
(culos turpitudine operantes:? mercedein qua opomiir erroris fui i fcmeripfis
recipientes.bec paulus.Hora fm 3£boma in comenroaureo fuperbocpaftu.
"Bam cum Dicit apoftolus.^Eradidit illos Deusantellige. non quidem impellet!
do in malnm:fed Deferendo. ;£t cum oicit paffiones ignommicudeftin peccata
conrra natura m.0ue iufte oicunrur paffiones ignominie:quia non funr nomi
ne t>igna.f m illud ad i£pb.v.ca» 0ue agiitur in occulto ab eis turpe eft oiccre.
2^>amfeftum eft aut vt inquit 3£bomas ibidem # f m nature intentionem co'y 0is coit^ct
mijcrio fejtuiil animalibus ozdinarur ad actum gcnerationis.^n omnis com'/ q no fciijfge
mictionis modus eje quo generatio fequi non poreft eft cotra naturam bomints nerano eft f
inegtum eft ammal./£r fm laoc naruralis vfus eft:vt vir z mulier in vno edeu// natura
bitu coeant. /Contra naturam vero eft vt mafculus mafculum polluat; z mu^f
lier mulierem. z£teadc 5 ratio eft c>e omni actu coitus eje quo generatio feq non
potcft.l^incHuguftinns t adulterinis piugtjs.t babef vrcjtt/.q-vtj.Hdulrcrq.
3bi enim enumeratis quibufdam fpecicb> lucus ic:ita inquir. T) e$, omniu pev)
fimum eft q^ contra naturam fit: vt fi vir mcmbzo mulieris non ad boc cocefy
fo voluerit vri. vfus cm naturalis fi vitra modum pzolabirur :in v,co:c quidem
veniale peccatu. c: in meretrice oamnabileifediftiidquodconrra naturam eft
cjtecrabiliter fit in meretrice; fcd ececrabilius in vjtoje. bec ibi. Sed ad quot et
€ f
fDcfcjtrop?cccpro
•dquata mala ©eueniat illi qufjimilito fpurcictje funt inuoluri:oftendif “£aul* ?
vb i fupzauta fubiungens./£r ficut non,pbauerunc ocum babere i noticia rradi4
dit illos ©eus in rep:obum fenfum vt faciant ea que no conueniimr repletos o/j
mm imitate :malicia : fo: meatione: auarieia:nequicia:plenos inuidta ;bomici4
dtjs:2rcnrione:©olo:maligmtate:fufurrones:©crracfo:c0.'oeoodibiles:prume
Iiofo6:fuperbo0:elaros:tnueut©:eamalo2um:parentibus non obcdienres:infi4
picntes:inc6pofiros:fine affectione:abfq$ fede re:fme mifericozdia. 0,ui cum m4f
fticia ©ei cognouiffent no mtcllejterur: quonia qui talia agut ©igni fimt mojte:
n6 folu qui ea faciut:fed <j etiam pfentmt facientito.£)ec ‘paulus ^TBota bic
f m SDboma in comento aureo fug boc rejttu :cum ©icif.TRepletos omni iniqta#
re:q> ille videf replen inujratc: cuius affectus eft totaliter ad peccandu ©ifpofiif
niSifm-illud pfalm.ptj. 0.uo?- 00 maledicrioe? amaritudine plenueff.^Ta^
les funt fodomire qui ardo:e illo cccari a fcelere in fcelus furibiido impetu labii
tiir/Jdoi6i:o©.jtijt.ca.t>2Defodomiri0 gerant peffimicozam ©no quos ©cus
igne z fulpbiire cofumpfict ciuitates eo?- fubuertit.p:opterea fm leges biima
nas et ©iuinas ©eber fodomite occidi ac bcapirari.^n ieui.rjc.ca.b: fic.i^ui
©ojmieritcnm mafculo coitu femineo vterqi operatus eft nefas mo:te monaf.
bec ibi.fTzEft etiam ©iligerer aduertendu f m % boma in comento aureo fuper
epfaadlKoma,j.ca.lectioe.viq. q faris ronabilirerapfs vicia corra natura que
funt granifTima inter peta carnalia:ponit idolatrie pena:q: fimul cum idolatria
„ incepiffcvidenfrfcjrgeBbrae.-quadocredif idolamaincepine.^nTtucpmo
£cta fodoj' i C g U nf in fodomitis punita efie.vt b: fien.jci/t.ca. Simul etia idolatria crefceu
mic iceperut bmoi vicia crenerur. ^n ©icif.tj.^>acbab.iii) .ca. q> Jafon aufus eft fub ipa
fimul ciiido arcere templum ©omini g^mnafium toftituererid eft fcbola gentiliratj.i£t 0$
latria» ptimos quorj; epbebo?- m lupanarito ponere vt ejterceref m eis victu cotra na'/
fura/Bota q> epbebus b: ab e t pbcbus.bic epbebusad eft valde lucidus ifcilj
iuuenis pulcer z imberbisifimiles fuerut pofiti ab ifto ^afone in lupanaribus»
SCcrtto m t) i^rat aut boc no initiu fcd incremcntu quoddagentilitaris apud iudeos^ter '
cbaf 40 CI15 imperij ^jafonie nepbariu z inauditu fcelus. fp^errio mccbaf 4 g tum anima
aialicn bzur£ Itbus bzutis.^ales etia f m bumanas leges ac ©iuinas ©ebeut fimul cu iumen
ro interfici. ^Inieuif.jtjc.ca.b: fic.i^uicu iumento z peco:ec®icritmo2temo
riafrpecus quoc^occidite.^ulier que fuccubueritcuilibet iumento fimul in^
terficiafcu eo:fanguis eo?- fit fuper eos.^ec ibi. "Hora iumetu fimul occide#
Quarto me baturmo quia peccaret cum no babeat liberuarbitrium fed in ©etcftariocm cri$
rhif Ag ntz tninis./£t ne epafpectu talis animalis aliqui iclinarenf ad idc fcelus. ffigluar
tomecbafijs cum vjcoze alterius. t talis .ppzieoicif adulter quafi alienum vio*
v/. « kui-i j ane ri?o? .vel adulter oicif quafi alienum vrcru terens. vel adulter quafi ad aU
reritis vjcozem accedcns.^ui ergo adulteranf ©ebent puniri pena moztis^^jlu
ieuif.jtp.ca.b: fic.St mecbatus cjs fuerit cum vjto:e alterius, z adulteriu gpe
traucrit cumc6iuge ( pjcimifui mo:rcmo:iaf mecbus z adultera, bec ibi. 2^tnc
fanctus Robias admones filium funm ©ijtit ei.Sttede tibi fili mi ab omni to:d
nicatione:': pter vjcozcm tuam nunq$ pariaris crimen fcire.^obic.iiq.ca^Sj
quia in J?oc p:ccepto p:obibctur omnis carnalis comiptio z maxime omia que
Sejtfiit fp ti» inferuntur in gfonam coniunctam per modum libidinis: Jbo fcire©ebcs q> fe^
cies iujcurie funtfpecies lujturiecum mulierito.^nma Ipecies ©icitur funplep fo2nicatio:q
cu mfierib? eft inotdinatus cocubitus mulieris folute:vt accedere ad meretrices z concubii
^efpeb? Iu nas. Secunda fpecies ©icitur ftup:um :qb qdeni eft inozdinatuspcubirus quo
rurie cumu integritas virginaUsco«rupitur.^errta ©icfturinceftusqiit eft comis quo vin
toto. culum cofanaumirans vel affinirarisvfcopaternifarisco2rupif. Quarta ©tcif
facrilegium quafi lefio facrerei.^el facrilegium ©icif iuofd^atus peubitus quo
Dimiie legis jfo.xxxvin
ptinentia oeo facrata: violatur: vt in religiofis vel monialibus.^el cum patri*
bus fpualtbus vt confefibzibusvcl comatribus.€hunta fpecies oratur raptus «dulttra*»
qui fit per violentiam mulieri:vd contra voluntate^ parentum* Se^ta Dicitur an v *
adulterium quando quis alienum violat tbo£:vt Dictum eft. fESed queritur r arau «
quia aramus peccat fornicando vel adulterando:vtrum vir an mulier. $>:o re* JJr * **
fponfione buius Dubij confiderandum eft cp licet inueniantur alique mulieres
generofe audaces:viriles fine aliquo pauoze Deum cozdialiter amantes ac time*
testamen ^zie loquendo mulieres babent naturaliter ammii mollem :flej:ibi
. Iem:timidum:ac vilem/gec in eis eft fufficiens robur mentis :£zopterea Dicit
pbilofopbus in.jtije.lib. $ animalibus.# femina eft mafculus occafionatus.^a
tura enim intendebat facere mafculum:fcd eje Defectu virtutis fozmatiuc in fe*
mine non potuitperducere materiam concepti ad perfectionem virijem.ibo fau
|crus ^bom.in.iitj.lib.fententia?; Dift.jtliitj. vbi mouet Dubium vtru omnes re*
furgentin fejcu virili.^n rcfponfionead.q.argu.Dicit:^ mulier fubditur viro#
pter imbecillitatem nature q$r um ad vigozem animi z q&tum ad robur cozpox
j£t pzopter boc fm £luguftinu De adulterinis coniugtjs. ^ireA: fozrio: adreu
flendum pcupiTcentie.quia babet rationemmagis vigozofam q$ mulier.ru etia
| quiamulter eft fibi ad regendi! comifia.^jdcirco vir Directe z per fe grauius pec
eat qj mulier.^cpuisvtriufiE foznicario tam viri q$ femie:fit mo:tale.i£t nota*
ter Dicif cp vir Directe z g fe peccat graniusiqi ga ccidcns ejtecrabilioz eft#iulie
risjfoznicatio:* gramus adulrerium eius iudicaf ^ter multa fcandala z Dana
' ac turpia que eje ea fequi polfunt: vt #lis occifio:fiticr^ ejeberedatto: impedimerv
rumpceptus:#curatioabozfus:pzolis vilificatio/29n Sap.itj.ca.Sz. fity ad*
ultero& in pfumationc erunt:* ab iniquo tbozoifcmen ejtrernrinabif./Et fi qui*
dem longe vite erunt in nibilum compurabunf :z fine bono:c erit nouifiima fe*
nectus illo^.^ec ibi.^Jntelligenda funrbec verba De tali generatione q eft imt
tatrijefcelep paterno^:vtejcponit TRoberrus 2^olKot J^inc j£cci.ije.ca. Szfic*
0mnis mulier que eft fornicaria quafi ftercus in via conculcabitur. j£t bzeuitf
mulier mecbans eft facrilegajpzodtrrijt:* furatrijc.teftcbeato ^bomai.utj opu
fculo vbi agit dc oecemipzecepris. /£jc Dictis itacp patj refolutio queftionis.S#
pzo complemento buis pzecepri videamus aurea carmina a uctozis incogniru
• incognitum Dico facie et nomine: fed meritis ac virtute notifiimu z clarifllmiu
CE^uifquis non nuptus mifccbirunac polluetur
$>er fermollis erit: fi nuptus fiat adulter
2itc£ folutus foznicaroz:ertt fodomita
^nceftumcp parens: t cum virgine ftnpzum.
i£um moniali fcelus magnum :z facrilegus ejttat
jgf jcigit in facro qui femine polluit illud
M i rapiens raptoz :cum bzutis beftia fiet
ui clam contrajcit: vel fponfam pzeuenit actu v
Spondens contrabere mendaje: vt mifceat illi»
l£t qui contrajcit: maiozi fune ligatus
€lmnc$ modis peccat.vjtozemaritus abutens
fetibus illicitis: fequitur cum femen:* ejetra
3#as operans pzolem Deuitans :femen emittens
l£]tccrans aliam cnpit:arcens firmo petentem
Jfnuitans.tangensrinductoz.mediusejcrans
Xubzica verba refert:iactans fe.mecbns babetur. 2>ec ille*.
JE&e feptimo pzecepto Diuinc legis»
o
©cfeptimopjccepto
rdo mirabilis eterne fapietie qui obferua*
rur in p:ecepris Decalogi vebemcrer,puocarpias mentes ad fubmic
tendum colla iugo obedicnrieDurine legis. 'ftam fi Diligenter atren$
dasiomina Icjt ozdinarur £ncipalirer ad,pbibendum ne irnurta fiat
jptirno. i£t idcirco remoucr pmo tniuriam^ziegfone.cum Dicif: Hon occides*
Secudogfonec6inncre:cumfubtungir13onmccbaberis. Sterno p:obibecin*
luriam que poreft fieri in rcb? ( ppnii:vcin bocpzccepro 'Ron furruj faciee.que
verba fcribuuf originaliter j£codi*jrjc.ca.iConfiderandum eft: ergo qnn bocpze
ecpro non fuimf furtum ftrureieo modo quo fumir gfidoms tn.jr.li. immolo,
qui Dictr q> furDicif a fumeo furues.vel fur a furno Dictus eft.i.a fufeo/nigro/
etcbfcurojquia nocrurno vriturtempo:e.j£rfic ^pzteotaf furqui De noere va4f
dir z p fodit Domoe.2i.arro £o Dicif flarer tn filius z ejrpoliar rranfeunres.^ta^
q> rario furri eft occulra acceprio ret aliene .£>ed in ifto pcepro inrelligunr p:o
biberi fm ^bomaiu,t;.t|.q.c.jejtij.arri.vj.omnia mala ablata somnia Damna
illara in rebus primi. 0Micimcp ergo rem alienam feu vfuj rei aliene inuiro do
mino rcnnenr.furrum ccmirtuntjvt Dicunt Docrozes cacbolici.2^inc Bugufti#
nns in libzo queftionii zEjtodi.que verba babenf.jmij.q.v. lienale eft.ita inqr.
^urn nomine bene infelligif omnis illicira vfurpario rei aliene/Ron em rapina
pmifirqm furnmi p:obibuir.©ed vtiq$ furri nominein lege vereris reftamen
ri z rapinam intelligi voluir.S parte em rotumfignificauirquicquid illicire re4
rumpjrinu auferrur.l:>ecBuguftin 9 .z£ft ergo norandu Diligenter fm^bomaj
in opufculo De d cce pceptis.q» tnf omia peccara nullum eft magis piculofum cp
<urtu it' oia ^ wrcuni * Cuius rario in boc eft:qz nullu peccatu remirrif fine Debita fanlTacroc
»cra c mflif * vcra peniretia. f&e omnib? aure peccatis ciro penirer quis:ficutDebomicidio
I? ‘ L > celfante ira.fic dc fornica rioe ceflante paffione pcupifcentie.s fic De cereris. Sed
piculofum
De peccaro furri licj aliquado qs pemreat :no rame De facili fatilfacir.ficur videt
mus quoridiead oculum rimo magis ac magis rerrabirur peccaro: a fariffacnot
ne eje co q» non fulficir feftiruere pncipalerfed opo:ret reitiruere omnia Damna
uonaoii
queeje rali furto redundant in prona que lefa eft./£t vitra boc renetur facere pc
mreimam De peccaro.gdctrco pullinus abbzeuiaroz rrogi pompei in biftozia
ommu feculozum.libzo.tj.vbiloquif Deeodirionesmo:ibu6 fcy tbaruiDicit fic
*Rullu 5 fcelns apud eos furto gratu 9 . ©tergo valeam 9 abftinere a peccaro fur
nu fur multe mi6 § Dicunf fures z latrones illi qui fubtrabunt beneficiuj necclTiraris paupw
i:ia fpes la ribU0 d^Cfcui em vtdetpjcimu fuu in eptrema necelTiratc pofiru z no fubuemc
tronu» ci:rem fuam fubrrabir ab eo z retinetrq: in rali necclTitate omnia funr coiminia
2>inc iCaffiodo: 9 in libzo.v.epiftola^iira inqmt.*£aupcribj no Dare rulilTe eft.
i£t merito quado da poreft efurtenrib? fiibuenireifi non pafcir ejtringuir.jfb ude
nr illis tollere qutb> iubemur olferre. ©Itra omnes crudclirares eft Diuire velle
fieri De eje/guirate mcdici.Bmenf bonefta lucra:bo:rcanf Damnofa compcdia.
2pccCalfiodo:us.eriam3mb:ofius. , r babef Diftin.jclvtj.Sicut bi.ira inquit.
j£funetium panis eft que tu oerincs.nudozu indumenru eft quem fu recludis*
t mifero# redemptio eft z abfolurio pecunia qua tu in rerram fodis.^anronij
te ergo innadere fcias bona quatis poflis pftare quod vales . T>ec Bmbzofius.
tSzoprerea Suguftin 9 in libzo De^bis Dniait.Si iu iS n ^ mirnf q no Dedit rem
^puamrvbi puras mirrenduscrirdiuuafiralicnamcSicumDiabolo arderqui
ctcAa fn?A nucil ^ n5 veftimrrvbi puras arfiirus eft d cjcpoliauirfRon nocenr mala prerira:
laixomi n5 P^ccnr.lpec Buguftm 9 4TBccudo Dicunf fures z latrones d occulrcac
cipunnbona^jcimuquiafm^bomain4 # q,q.ljcvjtam4q.^:iarariofurneft:
omine legis jpo.xxxix
xt fit occulta acceptio rei alicne.fi&o ^at.jrpitj.c.oicif.Si fcirer parer familias'
qua boza fur venturus eflet vigilaret vtup z no ftnerer gfodi oomii fua.i£ft au
re furru vituperabile eu fir qucddpditio \ fraudulcra prrecratio rei aliene. ‘©n
i6cci.v-ca.Snp furem em eft ofufio? piiia.iCotra oes fures z latrones toquif
iSfa.jcjccip.ca.oiccs.^equipdaMS none 1 ipepdaberie.z£tqui fpcrnis;nonet
ipfe fpcrneris.Ibinc TRabanus fuper illud 2feat.jc.tv./£furiui z no ocdtftts mi'/
bi maducarejita iuquic,€imd recipiet qui aliena rul&r:!t femg ardebit q fua non ^ crna f p g d
t>edit.®%* rno fures fnnrz lacroes.oes qui comitrunt fraudes in emptionib Beronum
7 venditiomb fuis.ji£r ideo nota fm .1Cbo.in.ij.tj.q.ljcjcvij.ar.tj.g»circa resque *
vendunf poteft fieri triplejc fraus. 'Jb; imo porefl fieri circa fpecie vel fubftantid
rci:ve vendedo argenru pzo auro. vel vinu lymphatui? puro. Cotra fimiles tl
l£fa.j.ca.&rgmituuvei fnm eft in fcoziaivinu tuum mijctum efl aqua .S&d em
mijccum efl: patif oefectu circa fpecic. 0c6o fraus poteft fieri circa quanritatej
que g menfura z pondus cognofcif.qm ergo fcierer vtifoeficicti mef ura fraude
comttnr.vn ^euf.jtjcv.^o babebis in facculo tuo oiuerfa pondera maius? mi
nusmec erit in oomo tua modius maioz z mino::pondus babebis iuflum ? ve
rum.i6t modusequalis z verus erit tibi vr multo viuas rge fug rerra.abomi$
naf em ons cum q facit bec 7 aduerfaf oem iniuflicia. frec ibi.j£t £enif.jri;t.c.
•Rolire facere iniquum aliqd in iudicioim regula in pondere: in menfura. Sra/y
tera iuflarz equa linr podcra.^nftus modius equufcp febrarius, t *£zouer.jc;c*
ca.&bominatio efl apud oeum pondus z pondus :ftareraoolofa non efl bona.
SCerria fraus potefl fieri ejt parte qua(iraris:puta fi aliqb anial mfirmu vendaf
quafi fanum :qo fiquis fcienterfecerir .fraude comittit in vendirioc.Ibinc^ar
ens :£ulli 9 io,itj.li.oe otficqs:oicir fic.i£jt orni vita fi m u la 1 10 : oiffi m u la rio^ tol
lenda eft.Jtaqj nec vt emat mcli 9 ;nec vt vendar quiccp fimulabit atitoifltmu*
labit vir bonus. i£ c itea ibide ira incJr.^Collendu efl igif ejt reb ptrabedis orne
mendaciu.C€inarrofure6 functlarronesqejcercctvfuras ? falfos ptractus. ^* UflfTa r pe
^ftaiir vfura fm ^bo,in.tj.ij.q.ljCicvitj.ar.).pzeciu pecuniemiruatevelcuiuf* larroni
cilcB rei:cuius vfuseftpftimprio vel oiftractioeius.i£tftcut alia iniufteadqfi*
ta tenef bomo reftituereara pecunia qua g vfura accepit.£fcuicuq^ ergo mutu 4
at pecuniam numeraraivel frumcntmvel vinum: vel oleum:z bmoi. z aliquid rnf mul/i
vitra capitale accipitvfnra efl. z£t pariter qui mutuat fuper pignus rei mobilis:
puta veftis: equi: vel bouis z bmoi.^el ena imobilts vt oomus velpoficfiiois ri P llcircr »
16 r inrerim oum alius renet pecunia accipit vfumfrucrum illius oomus vfpof
feflionis: vfura efl. /gtiam multas falfitates comircunt campfo:es : mercarozes
pannop z altj artifices. ®[i£luinto fures funt z latrones illi q emunt oignira'/ Quinta fpe
tesfiuefpualesftuetempozales.CotraquosaitJob.jCjc.i^iuitusquasoeuo'/ cies latront»
rauic euomet z oe ventre illius cjccrabec eas oe 9 . £)ec ibt.&utcucp ergo g fimo Simoia tit
mamvelinfrufionc.tnopercanomcainftitutioherecipit vel tener bencficiuj m£t$ modis
cccfiafticu furaf oes fructus quos geipir. Sifr qui oedit aliquid qbpcio poflic
cftimari,p aliquo beneficio ecctiaftico fimpli ci vel curato: vel oignirate eccfiafti
ca:vel capella cccfie.^jdem oe pfcreurib beneficia z oificia bmdi.p tgalib: vel
fi emit vel vendidit iuspatronatus capclle vf ecriie:vffi oedit aliqb rempozale
p aliq facramenro: vel aliquid q$ peio pofiit cftimari quafi petii facramenri: fi b
monia cft.igt nora qp pecunia que recipif fimoniace no oeber reftitui et q oedit:
fed oebee pauperib erogari vel illi eccfie in quaimui ia facta efl: vt oicur oocro
ics cqtl?olici.(E0e^to fures fune z latrones qui violenrcrt g rapina auferunt S>c£ta fpes
bonajpjtimis.iifflcm rapina violera z manifefla vfurpano rei aliene, ^ec aure lactonum
efl maioz imuria:vr oicit fancrus 3 Tbo.in opufculooe occem pcepris cp furtum S-iLbo.
*©nde Sob.jcjtitq.ca.^im fecerfir ocpdauces pupillos* Solent aut m rapinis
offendere reges :pncipcs:Dni rgalcs:rectores populi ac ceteri pncipates.Hut g -
ejCtotTiones indebitas a fubditisrfiue imponedo gabellas:pcdagia:collecras:ec
certa fubfidia.Cotra qe clamat j£$ecbie[fpbeta.m.ca. Dices. fMincipes eius
in medio illius quali lupi rapietes pda ad cifundendu fangmncj: z ad gdendas
animas z auare lectada lucra.bcc ibi. j£ c Sopbonie.itj.c.Sr fic. principes cius
in medio eius quali leones rugientes. Sltqn reges * pneipes ac ceteri rectores
, ' • *pt'o? ordinat leges iniquas ad rapacitates z lucra indebita. Cotta qs jgfaias
clamat.|c.ca.fic.'53e cj pdunt leges iniquas z feribetes iniufticia fcripferut vtop
et*™:* r«/> P^meret in ludicio pauges z vim faceret caufc bumiliu populi mei vt eflent vi *
duc pda eo? z pupillos Dtriperer.bec ille £| Sfeprimo fures liinr: latrones oes
ir~ rcges:pncipes:C'Jces:barones:t ceteri pneipates q g vim tenet regna velpuin
«Z* rine*. A C '* Q fll,e ciuiratcs vel caftra fiue fcudu.^am omnes tales z pariter fui liicccflo*
nwJn! P ^ri.?A rc6 tencnfad rcftirunonc tam oe pncipali q5 De Damnis z interelfe. i£orra fimi
mlcir T Wry ^ C6 uit^itas^oa.jc.ca.SmenamenDico vobis <5 no intrat g oftiuj inouileoui
P nac umrfed afccdir aliiide ille fur eft z latro.0ui aut intrat g oftiu pafto: eft ouiuj.
bec ibi.^acic ad^pofitu talium regii ac pneipit ejcemplii focratis: dc quo fcribic
galeritis q> fcmel qfitu fuit a focrare:cur ipe rideretur ille rndens ait. ^ides
magnos latrones Duceres par uu latrone ad fufpendiu q Digniores fur fufpedio,
Sacrilegia inqt minuta pumiinf ;fj magna in triupbis referunf.S 5 audi <z>c'j
0ctaua fpc neca adilucillu fic Dicenrc.^uliicui rapina feliciter cefiitgaudiu rapti Duraufc
cicelarronu inpofte^.C0ctauofiiresfuntt latrones indices t officiales Dates iniquas
fentetias:vel eje timore vel eje amore vel ejt cupiditate vel odio vel notabili igno
ratia./Cotra tales ait i£fa.v.ca.Diccs.^e q mitificatis impiu^p munerib? z iV/
fticia iufti aufertis ab eo.z£t Jftdorus cui^ba babenf.jcj.q.itj.inqr. :p>aug Dii •
no babet q6 olferat in iudicio no folii audiri cotemmf ifederia corra veritate op
primifjcitoviolaf auro iufticiamuUaqj reus gtimefeit culpa qua$ redimere nwfl
iniscjcimat, ^jftosquoctf admonet 3 uuenaf.infatv.vitj.vbi fic ait,
(jj£jtpectata oiu.tandem prouincia cum te
^Rectorem accipiet:pone ire frena modumep.
■&one z auaricie:miferere Inopum fociornm.
0fla vides regum: vacuis ejcuta medullis.
iRefpice quid moneant leges.qnid curia mandet,
gremia quanta bonos maneant. T)ec ille.
•Ploiiafoed// fTB 0110 fr “ rc6 funt * ^trones oes iniqDifpcfatores* adminiftratcres bono?.
Jftlarmtul paupe^cbji:pupillo^:vidua^:c6munifatu:bofpiraliu :ac focietatu quarucucp
<s lacromi ^ bona eo?:vel fi no fideliter otfpcfant indigento iujera interior
^ - ne iufticic fures funt:* De oito tenenf ad reftirutionc* Si^r piati z rcligiofi qui
funtDifpefarojes bono?- eccl’ie:*r nibilomin 9 cjcponut in vanos vfus Dando fine
cos q babet nccelTitarepfanguineis vel in piuutjs:fiueiludis;ca n ib?:falconib?:mcretricib:
•maa pbli. j^ftrionib.-ac turpttogfomsitales poti 9 funtoiccdi raptores cp admiftratores:
z mag$ Dilfipatores oilpcfatoresiqr fitta ftint Dada ac Diftribueda pauperib>
cbri.Corra fifes fcribitBug.ad o6onifaciu:q fiba babef.jcij.q.j.^.vlti. fic. 'Ro
illa nra fune quo?,pairanoneqdarn6 gerimus vt.ppriefarc nobis Danabili vfur
pawc vendicem 9 *felbi Dicit glofa:q> piati fibcne admimftrat loco Diio? funt.fi
male loco pdonu.binc gaulus, j.ad iCo?.iiij.ca.air.l^ic iam querif inter oifpe
fatores vt fidelis qs inuemaf.fug quo rejrtu fetus 3Tbo. in corneto aureo Dic fic
iCoufiderandu eft <$ miniftro? z oifpenfaro? cbji qda funt fidelesiqdaj infide
les.Sunt aut infideles Difpefatores qinDifpenfandiSDiuinisminiftcrqs non
intendunt vtilitatem populi z bonorc cb i\:z vtilitarcjmcmbro? eius, fideles
aut funt qui inoibus intendunt bonorc D*i z vtilitate mebro? cius.2xc
©iiiine legis IFo.xl
mas.fE^ecimo fures funt z latrones incendiartj: z scuaftcires aut sifltpatfcs - a r o ; 0
agros z caftra z sornos mutilantes:veloccidcrcs in bello tniufto.Si'miUrfal*S r - * *
Cartj inftrumenrop aut teftamenro#:* falfi acoufatozes:z qui inique reftificanf 14110
'corra pjtmiu.2r)i omnes no folupcccantgrauiffime z mozrafr.-fedettam tenenf
adreftirurione se oibus sanis inde fecuns.2^inc Suguft.ad 2£>acedomu:que
verba babenrur.jciitj.q.v. 'Bon fane.^ln fine c.sicir Cc. &jii ^o contra itis foetet
; raris biimanc:furris:rapin(s:calunijs: ofl 3 JelTionib>:inuafionib?aliquaabftn*
4 ieruit:reddenda poruis sonada cenfem* Sacbet publicani ejcemplo.bec Qui
' gu.Sed quid ille Sacbeuepzinceps publicano?- siucs valde sijterit cbzoaudt
amus.iCum enim reciperet illum gaudensm somii fuam:air.z£cce simidium
bono^mcoziimsnesopauperibusjzfiquidaliquejsefraudam reddo quadru *nnd€cmfa
-pUim.Xuce.jtijt.ca.fT'^ n decimo fures fu nrz latrones illi qui non foluutmerj-jjg latroni
cedem fuam quibus, renentur ftue pzincipi fiue p:elaro:fiueclerico:fiue laico. io e
Sleuirtci.jcijc.ca.^on mozabifuropns mercenartj apudtevfqsmane.iCtadTRo
ma.jcttj.ca.TRcddireomniL» sebira.cui tributu tributum :cui vectigal vectigal:
cui timozcm rimozcm:z cui bonozem bonoze. "Bora fm 3£bomci in comcnto au
reo fug boc tejetu lectione fctfa.q» tributum rribuif pzmcipibus p:o generali r ei
gimine quo patriam m quiete z pace gubernat. IHecrigal aut eft id quod reddif
pncipibus i» aliquibus certis locis se mercimomjs queseferunf p:o reparari*
one z cuftodia.^el vectigaloicitur q$ sarur pmicipi quando per pa rriam ve*
biturriicut funt pzocurariones z alia bmoi:vc sicit Xwmas./CtJ^attb.jcjcij
ca.TReddireqticfuntcefariscefariizqucfuntseiseo.^cncmurcmvtsic^tbo
mas regibus ac pzincipibus cuftodicnnbus pacem noftram iuftam sare merce ^
dem.ffiCniodecimo furo ^ unr * lacrones:meretrices:iocularo:es: mimi:lufo f
res:z lenones :z ceteri qui turpia lucra fectanf.*Bam talia quali furtu cenfenf: wtronu
quia turpiter adquirunf:vel vilia ac fcruilia opera ejrercendo g ill(berales ope*
rationes.vcl quia se aliquib? vieiofis actito lucranfjficut se meretricio vel leno
cimo vel se aliquo bmoi:velquia Incranf leuirer cum paruo laboze: ideo fimt*
lia lucra redimenda ftintmo qdem santi:fed se confilto fancrop socto^ipaupc
ribus cbzifti fune eroganda. 2£r tunc facimus nobis amicos se mamona iniqui 3Eertiadcci*
taris. fpCerriodecimo fures funtz latrones.clcrici z religiofi fub fpecicagni ma fpes la*
gerunt lupum z lucrantur multa per bfpocrtfim. j^ui^mimtenentautcjcerrronum.
cent mercatias:cmentes z vendentes mozefecularium. ©el ejcrraconuenriifu// /Contra reli
umScenenc bona fibiconcelfaabfc^ licentia vel (citu platozum fuozum:vclsiftri giofos z cie*
buuntsando bmcinde fm arbitrium fuum bona religionis que fibi ad fotum ricos ^
vfumcoucefia funr.SCales funt fures z latrones :quia babirus non facit mona* 7
cbum.Conrrafimilesairpaulus.tj.adjOmorb.tjca.^emo militans seo im jgmplet eft
. plicat fenegocijs fcculartbus vt ei placeat cui fepzobauir.^a qui certat in ago* mi fitia
ite non cozonabitur nifi qui legitime cerraucrir. Super quo tejem fanctus :2£bo
mas in commento aureo sictr:<j> alius eft finis milifiefpiritualisrz aliuseft fi*
itis militie cozpozalis . 'Bam finis milttie cezpozalis eft vtobnneat vicroziam
contra boftes parrie.z ideo milites sebent a bftinere ab bis que abftrabunr a pu
gna:putaa negoctjs z selirijs.j.ad iCo^.ijc.^ui in agone conrendicab ommto
fe abftmet.S^d finis milttie fpualis eft vt victoziambabeanr nbomntbus que
funt corra scum:z i$o opoztet q> abftineanr ab ommto que siftrabii t a seo. bec
aiit funt negocia fcculariaiquia folicitudo bmus fcculi fuffocat vcrbii :z ibo si*
cit implicar.bcc 3£bo./£nam corra tales fcribtr ^ieron.ad/Bepocianii.z babe
rur.ljcjcjcvitj. si/Bcgoctatoze clericum z e* inope siuitem:z eje ignobili gfiofutn
quafi quandap efte fuge.^te^ 2}iero.ad t^aultnum pfb^re^ in epfa q incipit.
Coitus bo se bono tbeuuro cozdis: sicic fi c. iCpi z pfbtrcri babc.it ad caepia
&2imrrade//
cima fpes la
tronum
•RotabicDi
ligenrcr
^Jerfus no 7 ;
«biles
coctauopiecepto
aptos 7>iplfao$viros:quo£ bonorc pofTidetcs babcre nitanf? mcriru.bcc£>it
ro.@I£&uarrodecimofure6fimt t latrones gcncralirer ©es 4 retinet alienum
ptra voluntate r>ni fui..z£t ncra q tales ptinuc mozanf in peto mortaliim© fem
p#r augent petm./gt tjncnfcucp meti occurrit alicui q renuet alicnu z jponit re
tinere * no reddere.roriens pe nouo peccat mortaliter: z penirere no por nec ab
folui.^n Sugufhnus in epfa ad ^acedoniuque verba babenf . *utj. q.vj. int
quit .0t res aiicna^prcr qua perm elt reddi poffit z no reddit : pnia no agif fed
fimulaf.0i aur veraciter ogtf;no remittif peccam nifi rcftiruaf ablarii.bec &n
gu.Jrep nota q qjuis bomo alicnu no accipiat g furcu vel fraudulentia vf viu
ram:facrilegm:rapuia:t bmoi: fed pater eiusvelpfanguinei vel amici talia ac*
ccpcrur.i£r ideo fi adeu guemr berediras tenef illa reltirucre inmru fufficit be
rcdiras.05 fi no facinfureft z latro.^Murib? autalijs modis offendit bo pera
iff ud pcepru:vtin4t aucto: pallegacus in bis verfitb? 4 fequunf.
ff&quis furam r:rapror: vel participato:.
3uflio;confilium:confenfus:pa{po:recurfus.
parricipanstmurusmon obftansrnon manifeltans.
TRcddere cuncta Pebet :qui ni fint officiales.
non in caufaiprimus pro parte renetur*
Fortune lufor.cupiens fpoliare fodalcm.
21c fraudans ludum:rerinens inducto: ad illum.
2>ic Pare perdentiicenfebitur.fi non egenti.
3 uffa etiam fraudans pedagta:fiue gabellas.
Ucdcns monetas:menfuras;fur malus ejetat. tvcilie.
fT^e octauo p:ecepto Piuinc legis.
/T\ ©11$ otuialejc probibiut nefieret mturia
J | ,pjcimo ege vel facto.£6fcquenrer iubec uefiariniuria verbo mendo
<1 W fo vel iniquo:ideoin4t.'Bo loquaris ptra.pjcimiituu falfuj reftimo
niu.quc £ba feribunf ofigmalirer i6jtod.jcjt.ca. 3dcbabef feeuf.v.
ca.3« quo 4<fc pcepto fm ^bo.in.ij.a.q.cjtjcq.ar.vi.^pbibefcta petat nocume
ta que ptra^imu g locutione inferunf :ficut fimtoetractioes:mcdacia: fufuira
tiocs:orumelie:blafpbemic:t bmoi.i£t fdcirco falfum teftimoniupbibef.qioi
cit ibide fetus 3£bo.oirecrius iuflicic prmriaf.#£Sd maiore aut euidentia bu*
^ . . tus pceprir/Cofiderandii eft fm 3Cbo.in.iij.li.prra gctiles.c.cclvij. q boi oatus
ftguare boi c ft i 0 quete vfus g cuius officiu £itorc qua alujs m mete peipit alteri manifefta*
jpat 9 eft vfus rc poflic.vt fic boies feipos iu uent in cognttide piratis ucur? in altjs reb? necef
toquele. f ar g 9 Vltc & fit bomo anial naturaliter fociale.i£r i$o qn bo falfum Dicit:vffi*
mulare loqutf aburif officio lingueit femg peccat:q: facit iniuria 5 crearori pco
4 rafubttleartificiu loquedi bomini ptulir.^ormef ergo ratio fic.i^ui non vtif
•Rora rcticj re ad finem ad que cft racra aburif ea:t g pns peccat: fed ille 4 falfum Picit non
vrif verbis ad finem ad que fune inditura z o:dtnara:qma vt Picit &ugu.in t( #
Jnteroiaar i£ncbmdion. ^lerba funt tnuenra no vtg ca boies fe tallantrfcdvt fuas cogita
tificia millu riones fibi vtilitcr manifeftet.^endofus aut no vtif verbis figniftcatiuis ad
mirabili*^ ofiftu fmejergo abtitif officio loquele novrens illa ad fine ad que cft ordinata. j£c
ficio loqle idcirco fi oiligcrius Pifcutere volticris.^nrer oia artificia bumanovfui neceffa
ria nullu eft mirabilius officio loqndi quo bomo a cunctis fecernif animantibi.
‘Redruf. vi 1%*™ vt bo vere ac recte loquaf requirunf fejt inftrumera eje parte corgis. t feje
vt bo rcctc alie potcrie cjt parte anie que oia fimul fubiro ac imgceptibiUif oganf.vt em ISc
loquaf. rrus bifpauus tradit m logica fua :fejc funt naturalu inftrumcta ad fozmauduj
oitiute legis
JPo.XLI
vofe.r.labia/t>cfc0/liiigiia/pa!aru/^titf«t* t pulmoifinc 4 b? bo PtTcrerclocj no»
jpor.j£nrep fcje potcne ale ad recrc loqndu neccflaric fiMimagtnario/q fozmac
jbba/3ntel!cct*/<j #ba ozdinar.£Jolutas/q moueroia inftrumera ad leqndum
2^emo:ia/q remcmczatea q oicra fur 7 annectit piccda. *ftc<|rifcria vifuszvc
4 lotjcur videat eu cu q loqndu ed, 21 udit 9 q5 neceflan 9 ed: vr podlr <js rcfpcde
re ad,fl*>fitu. j£c tandead ola ida necelfaria cd vnio cozpis 7 aniejqz locutio ve
rat#m'a no poc fieri ntft a morozepiucto.Jdeo angelus bon 9 vel mnl 9 in coz// 2lngcl 9 { cot
pozealfumpro no pot vere lod-ncc vera ^bafozmare.^Jn 6r fertis 3 £bo.in pii' pozc ofiupto
ma parce.q.lj.ar,uj,q> litj angeli loquanf in cozpozit» aflumptisa n tali? locuto no pr lod
noeft £p:ia:qz angeli no fur fozme illop cozpo? rfcdedalicSd fimilc locuroi mqn
tu fozmac fonos in aere/fimilcs vocib? bumams.x£t fic pat } q? loqle vfus no fo*
Iu ed ree mirabtlis:fed c grade ac fubtife arrificiu.Jio ra pigno linguc officio vri
ad fallacia grauis culpa ed.fCbis iracp putidis flota fm btm Stbema in.iiij.
opufculopepecepcepti0*cpbopor lod?,Plci»nfalfumtellimoniuPupl'r.Burin
iudiciolautejtrra uidiciuXin coi locutoe. 0 imu adf>mu porcis in indicto tcffi W ”2??*
ficari falfum rrib? modis:fm q» rree pfone poflu nt facere prra b pcepru.f, pfona P r tcjtifir
«eaifanerpfonareftificaezpronaiudicae.ffpztmopfideraturpfona accufans cari falfunu
;pjtimufuii falfo iniudicio: , z raliscjcpfieagir prra ifttid pceprii:? tencf pe omni
Pamno,x£tfi peficerenn pzoban6eocbetfudinerepcn*uali6is:vrpt5.tj.q.in.p
rotu, guri f aur btc talio taliots mafculimgeneris rccopefatio eiufdc.f. vindicta
fitis xidicte Pelicrt. 'FU accufaroz falfus tale pebet recipe pena qlc inted ibat tn4
ferre,/£r io caue ne loqris ptnpjcimu tuti falfum teflimoniu.i£t ^cuifoijtr.ca.
•fto dabis ptra fanguinepjcimi ruizegopns. i£t irep ibide. 'Bo qras viridem:
nec memo: eris imurie dum tuo^.£3>c$o plideraf pfona redifteas falfum.pe q
Salomo •^zouer.dt.ca.air.Jalius redis no erit impunit 9 ;? <5 Iccirnr medacia
pibir.©eber aut falfus redis puniri pena mozris^n 2^eut:,jr(jt.c.d: fic.Si de$
rerit tedis tnedar prrabolem accurans eu puaricarioisidabur amboiqp cd cd
antcpnm ipfpecrtlfaccrdotut iiid ciid fuermrinpiebj illis. iCiicpPil gc iffime
gfcrtitaces tnucnennt falfum rede ptjtifleprra fratre fuu medaciu reddet ci ficuc
Frarrifuo facere cogitauifzt auferes maluPc medio ruuvraudicrescercittimo
rcbabeaftt ncqua$ralia audeat facerc."B6 mifcreber^ci 9 :fedaiam,p ama ;ocu
lup oculoipenre^p petermanup manurpede p pede cjciges.^>ec ibi.cr ‘Jbzouer,
Itjcv.c.Jaciilu 7 gladi 9 7 fagirta acurazbo d loquif prra ^jtinm fuu falfum redi*
.momu.ji£ri6 Puo illi pfbvccri fenes accufanrcs 7 redificares coira ©ufanna pe
adultenorqz puicri fiic a feanielc falfum Pijciffetcdimoniu lapidati funta pplo.
^amef.jctij.c. gp£ertio pfidcraf pfona indicis q falfam^ferr fniamzpe q Pz Tic
tiitict.^ pijt.c .'Bo facies qP iniquu cdincc incude iudicabis.T^o pfdcres pfonam
paupismee bonozes vultu potetfs.Judc iudica ppYo ruo.^cc tbi. TLk$ citi po4
teres 7 piuires ronefui datus finr p altjs minozilJ bonozadi in rct» coib>.no tn
in bis pej iudicta lederef.*B3 tedc2oicio. judicia no noutt parte no nouit f.a
trc.fbiratc nouit.pfona no accipir:Pcufolu umraf.(]"^untu ad fcPrn potbomo
iniqu^.pcedit p ^tetione.igd aur pterio qda mozdmara pr. a ieras i jfcbis p qua ^ oa auferre
bomredttodcdere^diPufuuPtccrefalfijm i£rpcfcnb fuc.ptcno cd impugna
fio ^itaris ejcpf dentia clamozis.JfScPm bonu cfl bonoz prra que .pccdir tuto
qitus 7 falfus bo cjrtuo: modrs.f.p puirtu p prumelia:p impzope ii;-r p ^eiifi
one.^iimo falfus bc^pcedirptra bo^nozc.ppim» fut p puiriu. /£d autpuitiu ver
bis quomodolibet bokm pebonedareifitK ep(> maf puicfuj culpe vel penc.^ed
I^coctmiopjcccpto
Cocumdia ^tumelia nuncp cftmTi qn bomo iniuriofe Deboneftaf verbo eppmete culpa J3n
. fitnca re fcabiofum vel cecumrcouiciu eft.^d fi Dicam q> fur es 7 latro :eft ptu$
3mp:open'u melia.0mnis aut ptumelia eft puitiuzfj no ecouerfo. Jmpjoperm aut eftiniu
riofe recitare bom Is indigentia pccdenterficut qn aliqs iniuriofe -r cotra cbarita
tc reducit alicui ad memozia aujciliu fibi factu tcpo:e fue indigetic; 7 boc co:am
©etilio multis.T cedit in Diminutionc fui bonozis.i^erifio aut eft viciii ludcdi 7 ititet # c
erubefeentia^ fme.^n oerifo: fub fpecie ludi^ponit id p q6 facit boiem time^
re Deboneftationc:? pot efle in cafu petm mozralc.i£t tato eftgraui 9 qnro maiol
reueretia Dcbef gfone que illudif.^n grauiflimu eft irridere ocu /% ea q Dei filr»
^ , fpCemu bonu.pjcimi eft famazptra qua,pcedit iniqu 9 7 falfus bo per Detracti#
Retractio onem.^erractioautnilaliudeftnifioicere^bainiuriofa 7 larderDcaliqjctiin
intetioe oiminuedi fama fua.^n ptumeliofus fe baber ad faitia 7 bonozedicut
rapto: ad bona ejtterioza.Sed retracto: eft fur famerqzDe roncoerraccioiseft;
3ftiero.p Dev q> occulte Dicaf .Contra Detractozes 2}ieron?m 9 ad iRufticu monaebii ira inqt.
rractozes. Si vis me cozrigi Delinqnrc:agte increpa tm/ne occulte mozdeas. i^uid ei mi
bi pdeft fi altjs mala mea referasdi me hefciere petis meis imo Derractioito tu>
is aliu vulneres;* certarim oib? narres.Si Cingulis loqrts quafi nulli alteriDifl
jterisrl^oc em no eft emedare mezfed vicio tuo fatilfacere.2^ec 2}ierony. 3 deo
aptus ad TRoma. j.ca.ait.iBctraccozes funt Deo odibtlcs^ota cu or:Deo odibi)
les.qz nibil eft ita cba# looi ficut fama/^In j^ccfiaftici.vtj.c.Dicif.^eli 9 eft no
mcn bonuqj vngenrapciofa»/£t^zouerb.jCic(j.ca. 2£>eli 9 eft nome bonti cg oi#
tiitie mu Ite. detractozes aut funt q auferutamimo ragrande bonii. 30 2 £cc(c
fiaftici.jt.ca.Si mozdeat ferpes in filentio nibil eo min 9 babj 4 occulte serrabit.
J^uapzoprer fi Detractozes fama no reftituat faluari no poifunt:vt bt;£bomas
fug 15 pzeccpto in.iitj.opufcnlo./6tia no min 9 offendiit illi 4 Detractozes liberer
audiiit.^n oBernar.in fine febi libzi De pfideratioe ad i£ugemu papaiDicit lic
f ozro oecraberean Detrahente audirc/4d bo# Donabilius fit/no facile Otjteriw»
deo /^cdiaftici.jtjcviij.ca.Sepi aures tuas fptnis:* lingua nequa noli audire.
7 ozi tuo facito oftia : z (cras aurito tuts.2£t ficu t br fetus SLbomas fug boc pcetf
pto.-Bo Debet bomo Detracrozes libenter audirccquinimo Debet Detrahenti ofte
derevultu rriftem 7 tozuu.^n ‘fbzouerb.jtjtv.ca. ^entusaquiloDiffipatplu#
mas:* facies triftis lingua oerrabente. Sug quo^bo 23ieronvmx 9 in.itj.libzo
fug parabolas Salomonis Dicit fic.Sibi lari vultu audieris Detrabentc:ru illi
Das fomite DetrabendfiSi £0 trifti vultu becaudias(vt Dicit 4dam virDei)Di>
fcit no libenf oicere/qb Didicerit no libenter audiri. 2^ec 2r>ieron^m 9 .'5»lere gra
uis culpa eft Detractio.^zopterea Dicif.vi q.j.^eferiozes fut 4 vita mozesc^ bo
# nozucozruput/bis4rubftatiasalio^pzediacpDiripiutf[^uartubonu ( p i i:imi
Stuurratio eft amicicia:cotra qua, pcedir iniquus bomo g fufurratione.cuius finis eft fepat
rare amiacia occulte 7 feminare Difcozdia.Cc talis eft pelTima locutio dco ejeo'/
fa:ac faluti noftre cotraria.iC»ius ro eft.quia amicicia eft De bonis ejtteriozibu&
Smicicia eft quidqptimu.i£ft em melio:qj fama vel bono: vel fcictia.^nde parcus tulU
4d optimix us inlibzo De amicicia ita in4t.>£go vosboztari tm polfum vr amicicia omntb>
reb? bumanis anreponaris.i^t ite# in eodem air.Bmicicia nibil aliud eft nifi di
uinaru bumanarfi^ rerucum beniuolenria 7 cbaritate fummapfenfio.i£r itep
&.iiid Dulci 9 babere cum q omnia audeas loqui vt recum.^fe § mozbida fu
furratio que feparatamiciciam eft peioz Detractioc 7 cotumelia.2}inc '^zouer^
bio#.vj.ca.Sejt funt que odit Domm 9 :? feptimu oeteftaf anima eius, f.eiij qui
feminat inter fratres Difcozdias.iSt i^ccfiaftici.jc^vitj.ca.Dicif fic.Sufurro 7 bi
linguis malcdictus.multos em turbauit pacem babentes.lingua tertia multos
c6mouit:x oifperfic illos De gente in gente, iCumates muratas Dimtum Deftruii
&iuine legis JFoCxlii
j titiz Domos magnato?. effodit. Virtutes populo? coctdtt:? gentes fo:tes Dtf*
folutr/iLingua tertia mulieres viratas eiecft z puamr filas labo:ibus fuis.f&ui
refpicit illa no habebit requie nec habebit amicu in § requiefeat. bcc ibi .j£?t fic
ptj qlirer bo medajt nitif auferre a fratre fuo quattuoz bona:veritare:hono:c: fa
ma:? amicirid.flJBmpli 9 cdtra hoc pccpttu offendit ho p mendace locutione*
3deo fugiedu eft omne medaciu qdruplici rdnef£pzimo,$prer anie pditione*. Medaciu ffr
®n Sapic.i.ca. 0s quod metif occidit aniam. pzofecro valde moftrofum t g^u e qdm
Cnnaturale eft q» os fit caufa mflrumentalis vel oceafio occifiois anime:qz os eft pi lC j
(nftrumccum peife ozdmatuma natura ad pferuandu vitam anime» *Ham p os
ejeptramus z fnfpiram 9 ;fine qua operatioe vita anime in cozpoze non, feruarur.
per os alimenru recipim 9 /mafticam 9 /t Deglucim 9 .per os affecrdes ejtpmim 9
per os pace anieramicicia z bemuolctia oftcdim 9 .j£ft § ptra oem natura q> os
nrmaiamnfamoccidar.3jdfignanfdzpzouer.tjtj.c.f0uicuftoditosfuu t liti
gua fudrcuftodit ab angufttjsatam fua./Caueg z fuge oe medaciu $lS>c$o ft*
giedu eft oe medaciu #>rer Diaboli affimilationc.^Ra hd medajt eft ftfts Diabolo
P filtarfoncud alfimilaf pzi.ij vt dz ^oa.vitj.c. ^edaje e z paf ei 9 , jguabol 9 em
inucnitpmumcdnciu quado Dijcitpmisparctib igenef.itj.ca.^cquaqs mozie®
niini.lbinc Bmbzofi 9 in fermde habito in Dnica dc Sbzaa.-z babef.jt/;ij.q.v. Ca
uete fratres mcndaciurqz oes <j amat mendaciu filtj funtoiabolimd folii in faljr
fis #bis:fed etid in fimularis operib? mendaciu eft .Mendaciu ndq$ eft fe cbzta/y
mim Dicere z opa chzi no facere. ruenda ciu eft cpifcoptl/facerdorc/vcl dericu$
fepfiteriiz ptraria huic oj>eri operari. 2bec Bmbzofi 9 . ^£3£erno fugfedum eft
tncdaciu^prer focietans Difidlutionc.2oomo em eft aial lociale p natura:*: q fofl
litarius viuir autoeus eft aut beftia:vt Dicit pbs in pmo libzo politico?. £led
boies male poffcntinuicc cduiuere fi fifvcru no Diceretrqz femp haberet De ver//
bis alio?- oubitare.^deo apftis ad jGEphef.iitj.ca.^eponcntcs mendaciu loqui
mini vnulquifcB veritate cumjjjtimo fuo.quonia fum 9 inuice membza. 0upcr
ifto tejttu pauli talis mouef Dubitatio.Ham pollet aluje Dicere.Qi apfus ran y
tumodo ca^pjtimis peepie veritate Dicenda:§ cum cereris poflum 9 loqui meda*
ciu.i£r pariter cu in Diuina lege oicif:*Bd adulterabis vjtozem^pjcimi rui. £5i,p//
Jtimus folumodo^inqu 9 velcbziftianus vel amicus accipif ;videf eje hoc q> ad®
ulteria iit alienos iure pmirrir. 2)uic obiccridi refpddet Diu 9 2>ierooym 9 .in.tj.
libzo fup epiftola pauli ad i£pb.iiij.ca.vbi cjtplanac hac aptt fniam:ficoiccns»
pzojtimu vocat ocm homine qui ejtcodc nobifeii parete generatus cft.&j* qui®
oes z parabola figmficat dc bierufale i bienebo bois Defccdenris (} incidit i latro
nes. /£c facerdote z leuita ptereuntib/a famarirano curat 9 eft:'z ad ftabulariuj
reueetus eft.Bffirmat aure poft hec Domin 9 eupjcimu d illi mifericezdid fecerit
voles oftedere oes boies oib? cffe^jcimos.j^thqdc fic intellectu edificat audic
tes.l^ecl^icronvm^fl^i^uartofugienducftmendaciu^rerfameamiflione
2r)omo em qalfuefeit mendactjs nd creditur ribi/eridfi veru$ Dicat .'©it £cck(i
aftici.jtjciCiitf.c.Bb imtnudo qd infidabif^t a medace (Jd veruDicccur^^ajciine
aute medaciu reddit infames reges/^ncipes/Dnos/pzela^os/rcligiofos/t viros
fpirituales.4[Sed querif : ^Itru omne medaciu fit periti mozrale^ i^t videf q 'Qtril oc mc
fic.quia Dicifut pMp os ^auid.perdes oes 4 loquunf mendacium.i£r ftcriu daciu fic pec
©apicne.i.cap.i0s q6 mentif occidit animd.£pedpdirio z mozsatuc noneft catum*
nili per peccatu moztaleiergo omne mendaciu eft peccatu moztale.pio refponfi
one huius queftionis “ftora f m ^boma in.tj.tj.cjc.ar.itj.c^ oe medaciu eft petm
ficut etid Dicit Buguftin 9 in lib;o prra medaciu.TRd huius eft.quia illud qd eft
f m fe malu ejt_genere:nullo mo pot efle bonu z liciru.^edaciu aut eft malu eje
genere.z£ftem act 9 cadcs fup indebitdroateridXu em voces fmtfigna uatura®
f i
15 eoctAuop:ecepto
lirer intellectuuannaturale eft z mdebirn cp alicis voce fignificet id 9$ no babet
in mere. £Jn pfrs 6r in.iitj.li.x£tbico? medaciu eft p fe pzauu z fugienduive
rum aurett boim *z laudabile.gdeo omne mcdaciu m eft peccatu, 'ftam mcdafl
Cium nomtnaf eje eo 96 ?tra mente Dicif.^Sn metiri eft ?rra mente ire .^en*
aut fine intellect 9 eft iocale nobiliflimu ac Digmffimu qb poffit in boime repiri.
ex ideo bomo q pera mente loquif facit ptra Deu z fcipum.jFozmef § fic ratio,
^ui volurarie receditab eo cui eft adberendujipeccar.ficutci a regula vela via
recta recedit oeuiat.fed fic facit medofu$:g medofus femp peccat metiedo. 0 .y
aur medofus a via recta recedat ptj.qr ficut falfum eft malu itellect 9 cui mendo
m fu s innicif :ita ve? eft bonu intellectus a $ mendofus recedit:* fic omne medaci
f^uemeda* umeft peccarii.jfSed vt Difcutere valeas q mendacia fint mortalia * q venia
cia fut mozra ifa Scire Debes qp multe Diuifioes fiue Diftincrioes De medacio Danf a fetis Do 4
lia z q venia cto:ib?:fed omnib? poftpofitis Dic cp tria funt genera medacio?- :vt Dicit glo.fup
\te . illud i^auid /perdes oes 9 loquunf mendaciu j£t pariter fetus 3 £bomas in.tj
2£riafufgua tj.q.cjt.arti.ij.|b2imumcdaciuDicifo{fictofum:q6 fit pro falurc z comodo alte//
medacio?- rtus. 0 cdm eftiocofum:q$ fit anio Delectadi.^ertiu c pmnofumrqb fit ejt ma#
lignitare ej t q intedif alteri 9 nocumcru, Si § loqmur oc medacio offteiofo quod
©e medacio fit ad aliqua vtilitate pfeqnda vf fpualem vel tempale fine nocumcro alterius:
officiofo vel talia vtplurimu fut venialia.lTc etia iocofa q fiue aut Dicunf caufa folacij. 20inc
iocofo Sfido.in.q.li.Dcfummobono.c^jtjt.itaindt.Sumopecaucndueftome mcda&
ciurcguis no\wc$ fit aliq$ mcdactj gen 9 culpe leuioris/fi quifqs.p faluteoim mfc
tiaf. jbee ille.lRota bic qp medacta officiofa z iocofa polfunt efle prraria cbarira
ti vel rone fcadali vel cuiufcuqs Damni pfequcris:? fic poterut efle moztalia:oii
fcj alicis nd veref^prer fcandalu publice mctiri.Sut igif medacia ctia leuia ca fp
ueda;vt Dicit 3 £bomas m opufculoDe oeccpceprisme ,$ptcr pfuetudine Ducat
ad moztale.Sed mcdaciu pmctofumoiciftlludqfc fit ptrabonozc Dei z cbarita
we medacio tem,p]nmi.q<6 qde tanto piculofius eft qnto magis cbaritati ptrariaf.l^a} fi me
giunoro. naf qs circa res Diurnas :no folu tale medaciuopponif virtuti cbariratis.fjetif
am ^tuti fidei z religidis.3deo tale medaciu mortale eft z graui 9 oito alijs fp*
cieb? mcdactj.^t ficis Dicat fimplice fornicatione vel vfurq no efle pccin mortali
le:imo talia affirmare eft berericu.Si aut medaciu fit ptra cbaritate pjtimi tait
to eft graui 9 qnto maius nocumenru intedif. z£t fimilia mcdacia merito Dicun|
gniciofa.i.moztiferara pneco pnecas.i.pfecte occiderc:q: occtdut alam. 'Bota g
iRectnii ^ t>// fmTRobertiiljolcotfuplib?- Sapietie.lectide.jtj.^moraliter loqndofunt duo
t>lcc regna ad inuicc in bac vira cdmijcta: vicj regnu Dei z regnii mudi. iRcgnu cbzi:
r z regnu oiaboli.TRegnu celefte:^ regnu terreftre .et ficut ifta Diftar in regibus
z legito ita in idiomate.^a idioma regni celeftis eft ^itas. '©n ^auid in pfal.
ait.fene in celo miferico:dia cua:-: veritas tua vfcpad nubes./£t ite?.*5jlniuer
fe vieDni mifericozdia z veritas:requircntD teftamentu eius z reftimonia eius.
Sed idioma regni rcrreftris fiue mudi eft falfitas.^n 0 fee.iitj .c.oiciffic.^o
eft ventas z no eft mifericordia z no eft fcietia Dei in rerra. 2 £>aledictu z mcda^i
ciu z bomicidiu z furtum z adultenu inundauernt:? fanguis fanguinc tetigit,
propter boc lugebit terra z infirmabif omnis qui babitat in ca.~£)cc ibi. &!§
Icireoptas fub q rege militas vel ad q6 regnum prineas: cofidera in q idio mate
cdcordas.quia loquela tua manifeftuj rc facit ./Caue g z fuge medacium. i£t fic
paret eje Dictis refolutio queftionis:i fimiliter refponflo ad argumentu.€iuonili
am illeauctozitates inrelligunf De medacio pniriofo:vt ejeponit glofa fuper ilW
pfal.tberdes oes 9 loquunf mcdaciu Sedqtbdjrraiftud peepeu Diuerfunodc
peccatno metra auctoris pdicri leganf fic
C.&ui medaje fuerit in Danum^jcimitatis
JFO.XUII
Diurne legis
©cl mala d oicit bonamarras vel bona piana
J&ccufans falfotturans eft tertis iniqu 9 .
©crracto: odio:mendajc relato: occulti.
©el Diffamato: Oiuulgas:? manifefta
Scedula fi fiat oerracmjtrcautio ledes.
Sccretu:ratutp f igillo : littera claufa ^
prodito: z laudansnnduces ad malafup
glla repo:cari gaudceieft tertia iniqu 9
^e nono preceptooiuine legis
Hia per tres gradus ad fummii culmen iu
i fticia,pcedit.f.factiS/ oicri0/cogirari6ito:vt ait 2Lacranti 9 in. vj. lib:o
joiuina# tnrtitutionn.c.jtiq.^dco lejt otuina poft pcepra q ptinct ad
victa z facta fubiugit pcepra q ordinat boiem ad cogitata. "Bam oi>
ftant valde leges bumane aoiuinis:qr lejtbumana cu ftt ab boieantucf folumo
ea q ajparet ejeteriusao indicat rm facta z orcta. Sedotuina lejt q cft a oeomo
folu ejtrerio:a facta vel oicraifed crid ornta inteno:a co:dis radicit 9 intuef. pro
prereaoijcit ons ad Samuele; vr ptj.j.^eg.jtvi.c.l^ec ttijtta intuitu bomis ego
iudico. 2^0 em videt ea q parct;ons aut intuef cor.l^cc ibi , z£t idcirco Sug.bc
#t>e 9 totus ocul 9 eft:q: oia vidct.rotus man 9 eft.q: omnia opaf tot 9 pes eft:q:
vbic£efti£c £aul 9 ad23eb:eos.iitj.c indtd^ia nuda t apra fur oculis ci 9 .Srt
gnanf oicir nuda z apta:q: ttibil cft ita occultu in re q$ oet cognitione effugiar.
^>inc Xacranrt 9 in.vj.lib:o oiuina£ inftifutioHu.c.jtjtiitj.t>t fic/Bibil ,pdeft in$
clufam brepfciamffi patem 9 oco.liull 9 ^ roedaciomull 9 oiffimulatioi loc 9 cft:
q: parietib? oculi boim fubmouenf :oei aut oimntras nec viTccrib? fubmoucri pt
^ min 9 totii boiem pfpiciat z norft.^ec jactati 9 . €iiiia igif lejtoiuina oia pcc
cata ta ejtrerio:a qj interiora oifcernit ac iudicat:? 6 in ouolv pceptisvltimis,?*
bibet pera co:di 0 .i.ocupiTcentiacarni 6 in vjtozepjtimi z pcupifcenria oculo^in
re aliena. €hiap:oprcr nonu pceptii $t fic, 'Bo oefiderab vjeore ,pjtimi rui.q jbba
feribunf originaEriii li5.i6jtodi.jtjc.ca.Sub 5 quide pcepro cop:cbcdunf oiaoe-ji
fideria carnalia illicita:ficutfup in fejtto pcepro.cii o: "Bo mecbaberis.fub noie
mecbie icludunf otaopa carnalia. Scdq: ralia oefideria carnis multo magis vi
denf ocfe iniufta z illicita oe vjto:c < pjtimi.3o ejtpfic 5,pbibcf i ifto pcepro.cu $i
*Bo oeftdcrab vjto:c,pjtimi tui.Sup q pcepro moucnf aliq Oubia./£t j>mo. i£u
in boie fit oupleje ^cupifceria.©na qdc q eft act 9 volanratis.oe q 5: Sap. vj c. ** . -
iCocupifcctia fapietie pducit ad regnu ppetuu.Slia £o eft peupifeetia q eft act 9 ? Ctt
fenfualitaris:oe q$: gaco.iitj. ©ii bella z lites in vobis :n6nc cjtpcupifccnrtjs P uccria
q militat in mebris veftris^o qrif:<^uepcupt!cctia ifta# oua?,pbibef i 5p:e
ceprocubz^Bo ocfiderab vjto:cpjtimitui.i6rfimiTrpotoubitanoepci!pircen
tia oecum pceprt qn 5: "Bo peupifees rem,pjtimi tui. 3^uic qftioni refpoder fan
crus 3Ebo.in.tj.tj.q.c]tjttj.ar.vMnrefpofioeadrerriuargumentu.vbi5r.q>p ifta
Ouopccprapbibirmapcupifcene no intelligif^pbiberi peupifeetia fenfualiratis:
q: f m 5 pmi mot 9 effent pera mo:talia:vtpore ptra pcepra oeealogi cjtiftetes: *B 0 f a
q5 eft falfum.Scd,pbibef oirecrecocupifccnria volutatis.i.cofcnfus volutatis
quieftopu0velinoelectati6em.2oec36bomas.i6jcquo pnrj rciponfioadque/>
^ioncj.ffSecudo cotingit oubirareiCur in oib> altfs pcepris oiuine legis fub
beccato operis inrelligunf^pbibcri omnia peccata mali ocfidcrtj ipfomoperum.
fee bis ^o ouotopeeptis fcj ' Bo mecbaberisir 'Bo furtum faciesrno ira fitffj
oantur oiftincta pcepra tam operis $ cogitationis.^ro refponfione buius ou«
fi
bq notada cft aurea fma feti 2 Cbome.< 5 in «pufculo b oece pceptis bt:q> poft pec
catu pmo£ parent u,jpter corruptione humane nature null 9 euadit phipifcennV/
am carnis prerebrm z purifiima #ginc. i£t qncuq$ peupifeetia adelfcerta adeft
culpa venialis vel moztaf.f.qn Dnaf .36 'Jbaii^ad TRoma.vj .c.ait.*ftd § regnet
petiti m veftro mortali corpore vc obcdtarisconcupifcenrtjs eius. £t nota bfe
q> no btapfsmdfitpctmin veftro mortali co:poze:fed fignanter aitmo regner.t.
no Dominef.qz (icut tbaul 9 oe feipo bt ad TRoma.vtj.c. Scio ciri qr no habitat
in me: cft i came mea bonu.3boc Dicir tbaul 9 apter rebellione carnis ad fpm:
qpuenit ejr peto pmi paretis/q pertinet ad fomirc.q? q$diu corp 9 noft# cft mot
4 *. • j .a ~ tale/no pot efie <Jn in cozge noftro fit pctm.t.fomcs pcti.^icif aute fomes a M
KiuiQ eu ro/ uco foucs.inde bz fomenriu.nummeru. ^Jel br fomes radijr. z£t fic fomes f m
me». 5£boma inju.pte.q.jcrvu.arti.iq.nihil aliud eft q$ inordinata pcupifcctia fenfi*
bilis atperic 9 :habiruaftn,qr actualis ^cupifcctia eft mot 9 pcri.^icif aiit pcup(
fceutia fenfualiratis efl*e inordinata inqntu repugnat rdni.qb dde fit inqntu in$
clinat ad malu vel Difficultate facit in bono .j£t talis fomes inqntu refpicir naV
tura eft eqliter in oito.fcd rone gfone eft intefior in vno in alio ♦ fy q pat 5 qrc
bt ^aul 9 :nahabirat in carne mea bouii.Sed ad apofirii redeudo qii in auctori
Qtiofrell/gi tate pallegataDicif:*Bo § regnet petm i veftro mortali corpore: mrelUge q> pec$
tur petm reg catii Dicif regnare in corgeqn pmo in corde regnat pcupifcctia:pfentiendo iop 9
re i cozge peccari. 3.0 ^ar.v.c.Dicif.Qui viderit muliere ad pcupifcedu ea ia mecbarus
eft eam in corde fuo. Voluntas em apudDeupfacto reputafivt Dicit ^bomas
i£jc Dictis parj qnra fit miferia humane fragilitatis q eje peto ^deremafiyma
ad malu z Difficilis ad bonu,(pbis Dictis refpodeo ad qftioem z Dico:# c^uis
biimanu gen 9 poft lapfum pmi paretis incurrerit multas calamitates z angufti
~ as.Signanrer rn in Duplice cecidit miferia : videlic 5 in miferia mort is:t in mife?
j^uamigen^ r l3m vite.i£t idcirco natura humana poft petm £lde ad iftas Duas peupifeenti
r lapiu aae ae e ft mtrabifrprona.t^no ei poft peccatu cecidk in miferia mortis vel corrupti
t Dupuce mi// om £; # tcJco valde appetit viuere vel laluari in alio g gcneratioem rapter qb valde
lena ccciciir in pcupifccria luicuric/foznicatiois vel adulteru:? aliop perop carnalia inclina
tur natura corrupta. Sebo qr poft petm cecidit fn miferia vire/laguozis/mfir*
mitatis.neceffiraris ? famis.vn neceflefuit vtogaref rerra:? haberer do mujec
iduare bo ik alia bona rgaliapfuftcnracoe vire fue. Quapropter ec tali miferia valde inclina
clmaf ad fga tur bo in pcupifccnria auaricie/furti/rapinc/vfure/i bmoi. Quia § majrime in
lia clinanf hoies ad peupifeendu venerea *: reporalia.ideo puenierer geminaf man//
datum vis generatiiie z vis nutritiue./£tfic pat 3 rcfpofio ad qftione. Sedqr in
nono *: Decimo pcepto phibef peupifeentia carnis i vjtorepcimi.t peupifeentia
oculor in re alienartn inrelligeda eft ibi vniuei fab^phibira ois pcupifcenriama
le vo lutatis. f^Sd maiore auc mtelligenna ifti 9 generalis pcnpifcerieiqua mul
^ uamjo 2 .tipf r agi r afcorhuma n ujfcireDebesfmDocrore i5rego.in.iiu.libromoraliu.ca.
modis De nn^ v ^^ cluactuozmo ^ , 6 ^ cfra 2 P erraiflnco2< ^ e ?eupifccdo. i^t licj inrelligaf 6
Doetraf i cor pe omi peto rtame magis Difcernifm peupifeentia lujcurie.tbnmo Sgpetraf fug
dc* geftidegaduerfariu.ScboDclectarioegcarnc,2Iemopfcnfugfpmvetgrario4
nem.QuartoaiidaciaDefenfioisgelatione z fugbia.z£t ponit ibidem i5rego zi
usejcemplum De lapfupmonl parentum Dicens.^llam pmi hominis recritudi>
nem antiquus boftis his quattuor ictib? fregit. "Bam pmo ferpes fuafirrquia oc
cult us boftis mala cozdb? hominu lareter fuggerir.Scbo i£u a quali caro Dele
ctafrqr carnalis fenfus ad |bba ferpetis mo^ fe Dclectatioi fubfternit.^ertio adi
pfcntit vt ratio.f^am aflenfum ipe Sda mulieri pbuirrqr Dii caro in Delectatoe 3
rapifretiaafuarectirudinefpus infirmat 9 mclinaf.Quarfoaudacia Defenfiois
fequtf.vn requific 9 Bda g audacia pfireri culpa n oluit, qr fpile q pcccodo a
omine legis iFo.xum
te Difiungif/eo in rume Tue audacia nequi 9 obduraf .tMoprerea adani g audaci
culpam fuam voluit Defendere Diccs.:fe>ulier qua Dedidi mibi focia Dedit mi#
bi dc ligno t comedi . £t fic prj q> in 6 buano gne pridie agif:q$ actu in pmo pt
rete nodri generis no igno:af.& aute fcire velis qr modis bo ad camaua Odi#
deria labaf lege carmina aucrozis incogniti q ira fequunf .
fT&iri cupit alteri 9 fponfam mofcaf adulter
Affines eriaDefiderat:-: moniales.
„ gncedum fcelns ffmul:? cum virgine dupzii.
i£t cupiens marem :fodomitaq$:bedia bzura
' i£r quotiens cupit:aut etiam ft fit pbilocaptus.
0ui Delectaf cogitando lubztcazvel qui
Sefomno polluit:caufans:velpodeagaudens*
3£lr placeat multis o:natur:fic gloziaf
j&bftE viro #)Zio: cui facit vt fic amef
^el fi ruina gpedat: vcl^puocado
alterius fponfam cupiens mozif lubzicado
oecimo z vltimo pcepto oiuine legis
jfr^BEplicmi f ub bieuibue iujeta b uilitatfe mee
IU, tenuiifimu fenfum noue pcepta oiuine legis mote illius q no babens
wl I fpicas aptias colligit in agro alieno :&c pariter ejt flozido pzaro feto?.
X-L*A.Docto£ fragrares rofaru manipulos collegi:, put nodra fuffectr paugrt
ma dtli frrue.Tluc fuped vr Decimu pceptu bzeuiter gdringam 9 .0uod 4de De#
feribif m li. iSro.jtjt.c.lTc.^on pcupifccs rempjtimi tui. Sug quo pcepto corin#
git Dubitare.Cnm cm bomicidtu fit gram 9 peccatu c$ adulreriu vel furtum adeo
querif:Cur mrer pcepta legis no pomf aliquod pceptu ^bibitiuu *>cuptfcentie
bomicidtpficut ponunf pcepta pbibitiua cocupifcenrie furti z adultertj. *Bo em
babetur in Decalogo "Bon cocupifces moztem,pjtimi tui:ficut babernr 'Bon co#
cupifces remp^imt tui./£t iteru.^on Defiderabis vjtozem^jami tui. x£t ideo fi
no ponifpceptum^bibiriuimipcupifcenriebomicidp qOedgrauius peccatum:
vidcf $ incouenteter ponanf pzecepta^pbibitiua ocupifcentiam adultertj z fur
ti.jbzo refponfione buius quediois "Bora aurea $>a fancti 5Lbome in.ij.tj.q.c#
^.arti.vj.inrefpoiioneadquartuargumctu vbi ita indr.l^omicidiu fm f e no
ed pcupifcibile:quia no babet De fe ratione alicui 9 boni.gjcd adulteriu babj ra»
rionem boni.f.Delecrabilts.^urmeriababetrattonealicuiusboni.f.vttlis.^So
num aure De fe babet ratione cocupifcibilis.t ideo fuit fpecialito p:eceprisj)bi#
benda cortcupifcctiaadultertj z furtimo aute pcupifcctiabomicidtj.2xc 2Lbo>
mas.i£jt quito verbis par$ refponfio quediois. CES> CC * ad ptenioze intelligcnti
am buius pcepri 3tcp querif :i£ur oipotes Deus m B peepto^bibet ocupifcenu
am bonop^riimV^zo refpofione nota tres ratioes qs babet fetus Stbo.m opuj
fculo De oecc pccpns.^zimo Diuina lejt pucnicter^bibet peupifeentia oim reru
^jtimij^fpter ipius pcupifcctie infimtarem.^Bd cupiditas ed infatiabilis babeus /rimiditas
in fe quadam turpem infinitate ad<!jrendi;queed oinoDercdanda afapicnrequi
Debet inredere finem aliqueamo nullus Debet incedere g viam inftnira:qtria efy infmgar?.
fet tendere in pcipitiu.z£t ideo oes Doctozes catholici banc cupiditate mfariabi//
Ic Deredanf.^n 3fidoz 9 Dicit ^cupifcentia oim crimirvu efie mareria.tbetr 9 ai V/
rem ranenas fcnbic in qdam fermonc. iCocupifcentia aiirig.f malicieifcdttioms
•ziginc z fouea fcandalo^.Hugudin 9 ^o Dicit q? pcupifcctia ed velut os inferni
•iaDeuozans. Sucalg quioicut jcupifccntia vozagine infatiabile.jbau^etia
f 4
©coccimopjccepto
apfe affirmat pcupifcentia fometu oimma^.^n./.ad 3Dm.vj.ca.$r.fic.lR^
dijc em otm malo? eft cupidiras: qua qdem ajpetetes crraucrut a fide, ftcur em
arbo: a radice habet nutrimenta: fic oia pcta a pcupifcctia. 3 jSo gnnoccrius in
libella ce miferia pdiridis bumanejira in^t TRadijc omniu malo? eft cupiditas
2 ^ec facrtlegia comirrir z furrairapinas ejtercer z pdas:belia gerit z bomictdia:
fimomace vendit z emit: inique petit z recipit:iniufte negociaf z feneraf: inftac
Dolis z iminetfraudibjjoiflToluitpactu z violat lurameru. cotrupit teftimoniu
z gucrrir iudiciu.bec 3 }nnocen.£tia 3 fib.m.tj li.oe fumo bono.c.jrlj.ira inquit
TRadijc oim malo?- cupiditas eft qua qda appeteres errauerut a fide.Si fucctdif
radir cnminu no pullulat cetere foboles pcrd?. 2 £>ulti caufa cupiditatis terrei
- . . . netetia ipam fide abnegauerur. Cupiditas ei cbftn vendidit. “Ha z plerifc^ ratfi
j^upicutas m reto alienis eftoefideriujvt eriabomicidiugperrareno vereanfiftcut Scbab
cd;j vccjicur ^ ^ipcritu cupiditatis fuefangutnis ejtpleuiteifufionem. Sepe mid mala que
pcupifciit aflequunf:quatenus De atfecru mali oefidertj fo 2 ri 9 pnnianf.bcc 3fi4F
do2us.Sugu.qj in lifc.De jfcbis oni fic att.£hie eft ifta auidiras pcupifcctie :cu
tipe belue habeat modu^uc em rapiurqii efuriur. parcum {l?o pdeeii fenfe
rint farierarc.Snlariabilis eft fola auaricia oiuitu:femg rapit z nunqjfatiafjnec
Suaricia nf Deu rtmet.nce boicm reueref: nec patri parcit: nec matre cognofctraicc fratri ob
ligcit nec vl tcperatmec amico fide f uatividua op£mic:pupillu inuadit Uiberos in fuitiu re
lu rj modii uocanteftimoniu falfum,pfert:res momii occupanfiquare z 4 facuuuo mozi#
unf.U^we eft illa ania? infania amittere vita rajjpetere mo:te:adqrereau? z gfl
dere celu.bec S ugu.^zopterea Salomon p fideras aberit 9 humani infariabi
lem cupidiratc.in lib.i£cci.i.ca.in 4 t.l>acoccuparioncpd 1 ima oedirDe 9 filtjs
/Timiditas vc occu P arcn f i» canora <$ Salomon $r pcnpifceniiu dfe occupartoem
ooat flrnivl £ accidcs:q: tuti refrenefg imperiti ronis eft boi mo:tifcra.^icam 9 er
£2 «fulici 8 ° # cupiditas buani cozdis eft veluc ignis incjcringii;biUs;fiuepfunditas im*
viab irua ittenfurabilis.^elab^lfus abvlfum inuocasrque nec fcietia:necgtta:nec bono 4
re:iicc snio :nec pecunia:nec Dmitijs:necvoluptatib?:nec cuctis bonis fallactto
iatiart p 6 t. 2 }inc Salomon j£cci.v.ca.Suarns no implcbif pecunia, z 4 amat
Diuttias fructu no capiet ejt cis. bcc ibi.j£r /£fa. v*ca. 'fele q piungirtSDomu ad
Domu:t agru agrocopulatis vfq? ad rerminu loci.'Hun 4 d habitabitis vos foli
in medio terreat 3 uuena lis in fat^riiq.air.^-ucrea pleno cufurgitfacculus
cze.Crefaramo: niimtqnfuipapeciimacrefcir.fpBi querafiCuroeusbac in
fatiabilccupiditarc inferuir in aia ronaliVDic q* ^uenicter hcsu eft:vt bo cogno»
lccretDigniratefua.x 6 ft em mens humana tace fubctlttaneac capacitati vtpof
fit recipere Deu g gram inpfentiit in futuro g gttam. Ti\c Sug.in.).lt.^fef.atr
2Cu Dne feciftt nos venire ad re z in4eru eft coz noftrii Donec reqefcat in te.Jte/v
ruSugu.aif.^citDeus ronalc creatura vtfummu bonu intelUgerernnrelUge^
do amaret:amado poflidcrctipoiTidedo frueref.Jiludgq^ eft m in 9 o eo :|>oiem
implere no por.llon pcupifccs g rempjcimi tui:t fic pt 5 pmaro.®[Scbo pueii
Cupiditas nicter in boc pceptopbibef pcupifceua rc? primi rene inqetudinis.^a rafcu^
iplicat antm piditas babedi ninus tmplicar aiam fecularib?curis: 7 g pnsafpualib rerrabit
fccforilMcu* ^n apfs.tj.adCim.q.ca.air.'Rcmo militas oeo implicat fc negoctjs fecularib?
r;s. vt ei placeat cui lepbaurt. |b:ofccro ois bo uarurahf appetit 4 etem: q* eft valde
Delectabilis ipa 4es.Cupiditas aur re? feculariu ptinue in4erar boiesiq: femg
cupidi folicitt funi* adqrerc no babira t 4 babira cuftodire.^uSalomon itccs.v
ca.air.Saturitas Diuiris no fime Dojtmreeu. fug q tcjctu i>iero.in.j.li 6 . fug ec4
clefiafte £>t fic.^iues fio Diftetus Dapib> z coguanoiw in outerfa lacerat 9 oo:t
mire no valerrredudate crapula z incocto «bo in ftomaebi anguftijs cftuare.bec
2 ^iero.‘^?opcerea^irasait 2 £) 4 t.vj,ca. , glbicfteitubef 4 ur 9 iuusabiefttco;
Diurne tegis <Fo.xlv
ttw.©ug q verbo Diutie 2}terodn.j.lib. in ejrplanatioefug 2£>arr.$r fic. :boe
no folu De pecuniaifedi oe euetts pafiioito fenttcdu eft.tfSulofi De 9 verer cft. 'Jjbi
ergo babercoz:vbi cft tbefaurusilujturiofi cbefaurus eputefurmlafcui! ludicra: . .
amaroris lfbido;buic feruir vnufdfqs q vincif.bcc^Otercn.t^tj ergo ejr Dici is ro Cupiditas
fcoa.<[i£emo puemcrerpbibef a duo peupifeeria rep fect/ariii: q: talis cupidi na3r cl3arW
tas necat cbarirare Dei t,pjctmi. 'Ha f tn £tugu. 0uaro magis baber 4s De cba'/ tarenn
rirare:raro baber minus oe cupiditate:* ecduerfo. Sic ergo nemo pot Duobus
Dnts f uireata nemo pot oeo f uire * mamone.vt bz 2£>atr.vj.ca. ©ug q tejetu
^ieron.inejtplanatioefug 2S>acr.lib.j.6t fic.^amona fmone fyriaco Diuicte
nucupanf.Tio poteftis Deo fiuire * mamonciaudiat boc auarus:audiar <j cenfe
rurvocabulo cDzianowo pofie fe (TmulDiuirtjs cbzocp ferutre. j£t tn non oijcit<S
habet oiuiciasifed q feruit Diuittjs.0ui em Diuitiap fuus eftroiuitias cuftodit jTupiditas
vt f uus.0ut aut futturis ejtcufltt iugu:oiftribuit eas vtDns.bec 23icron.i£ft mfriorr
etia talis cupiditas ptra cbarttarc,pj:imi:qz no gmirtic facere elemotynas pa u# ^nrinw.
perit» cbzi.t gea labif bomo ad multa mala. '©ii jbaulus.j.ad 3Dm.Yj.ca.air.
0ui volut oiuires fieri incidur in rentar tone z in laquea Diaboli z oefideria tntf
ta inutilia z nodua que mergur boies in intentu z gdirione. bec '£aul 9 . 'Bora —
f m SCbo.in comento a ureo fug boc tejetu q gfectio bois pfiftic vt co: ei 9 ?gregc ,
turm vnu:qz qnto altddeft magis vnmtato eftoeofimiliusqeft vcrevn 9 .©5 co l
ptra boc partf ille 4 querit otuitias:qz co: eius trabif ad Diuerfa tutiliat nodua 30 ' nuen *
que mergut botes in mterttu pfentis vire:qz plerui^ funt caufa moztis cozgalis
iteer id mergit f boiesin gditionc eterne oanattots. 'gjn ©ap. vca. 0utd 1106
,pfuic rugbta:aut qd Diuiriap lactantia pculir nobis: trdfierut oia illa rancg vm
bza z tanm nucius peurres:* raoqj nauts q grrdftjt fluctuante aqua cui 9 cu pte iCocupifceu
ricrii no eit reftigiu inuenirc;g noli peupifeere redimi rui.fpReta q talis co tia pr ec pec
cuptfcctia rerupot elfepctmmozrale triplici modo, pzimoqn peupifeif res u' i cani mozcafl
pozaltsivt babea#4 c uq£™ 0 dofiae g furtudiue g rapina vel g fraudem z bmpi le triptY.
Zhinc 3 uucnalis tn fat¥ra.jtuij .aif *
(B^nde babeas querit nemodedopozrer baber*
55ocmonftrant verukrpoeris pofcenrib> aflem.
S^ee Difcunt omnes ante alpba z beta puelle.
f) Sc^o cupiditas perm tnoztale qn ad malit fine ozdinaf. fic cu (js peuprt
Icit rgalia:vt poflit foznicartdudere: z ceteras Icuiratesejcercere. ([^ertio
jcupifceria moztalis qncjs eft parat 9 facere ?tra madara Dei anrec^ bona tcpo/>
rajta amitrcre.^d qn recufat fubuenirc indigeri in ejttrema necdTitare. dialis
em videf ponere vltimu fine fuu in terrenis :qz ta inozdinate ocupifcit ac Diligit
tcpozalia.i£t fic inreltigif illud ^att.jtijt.ca.vbi ait thirae. -a^men Dico vob: q:
Diucs Diflicile intrabit tn regnu cieo?-. ^bum mreUigif De eo 4 ponit fmem
fuu in Diuttijs.^el erponif f m 2}iero,tn ejcplanarioc fug ^arr.lib.iij.fic.^Bo
Dtitic 'Jcfus. Jmpoffibileeft Diuires intraredn regnu celou:l5 Difficile: vbi DifV/
ficile pontfmo impoffibilttas ptedif :fed raritas Dcmoftraf.bcc J>icro.i£t idcir
co j€cci . jc.ca.6:.auaro nihil eft fcelefti 9 . boc 6c:qz Diuine prrar fomerfi oib? vid
cqs.i6rtd J^arc 9 ^ulliusin.|,li.Deofficijs inqr.l^ibilem ti angufti anuni t5
cp parui q$ amare Diuitiasmibil boncfttus magmfucrtufq^ c$ pecunia prcncre*
bec ^ullius./^f fic ptj q no Debes pcupifcererc.pjcimi rui.^rauc pleniozc ini
telligentia bni 9 pfcpti pfequi valeas.-pfidera verfus fequentes.
m Jui cupit alterius rem in Damnum pzojcunifans*.
Si per vim raptoz.per occulrum fur malus ejetat,
©i per auariciam cupiat Dicetur auarus.
3» rapiendo malezvcl fallere quenc^ paratus*
f r
©e peccato
JMttc cupiens contratmandaracerera frangit.
I^mum mandarummec rem cupies alienam.
t£f)ec igif futir q occurrerutp aliqualt cjtplanatioe Dece pcepto? t»iuic legis.
*Biic $o rrafeamus ad rracrandu fub b:emb? De fepre petis mozraiib?.
•® e ^ptem peccatis mortalibus j£cpmo oftendif q> peccata fpiritualia funt
mato:is culpe peccatis carnalibus.
i <£pte victa capitalia ta in genere q> in fpes
cie funt parif rememozada ac Difcutieda:q:ptrafingula vicia fingulc
_ _ v _ .^rurcso^nunf:vtinqt3ri6an^.ii.Defu.bo.c.]tjtjtvti.3deoaduer«i
E>eptepru^ impet 9 vicio?ptrartjs #rutib) pugnadiUft.^:inctpaliuautfeptc
res pri af fc'/ vicio? regina tmf fugbia efttinqr ^fidoz 9 ibide. z£ui ojpomf bui liras: an an'//
ptem peris, cie largirasjlujturia cozdis mndiciaaracudie paricriauuidie cbaritas: gule abfti
netiazacidie vigilana./£r q: refte^eone papavniuerfa vicia g prineria Deftruuf
3 $° (Jcqd auaricia fifir;<Jc^d fugbia ambir.dcfid lujturia peupifeit: bui 9 £tut{
folidirate fitpae££ft § ofideradu f m £bo.in. j.tj.q.ljtjttiij .ar.v. q> peta fpualia
peta fpua // rimtmaiozis culpe q$ pera carnalta.f.gula* lujturia. qbnb eft fic inrelligcduqfi
Caff qrauio qdlibetpcrmfpualefitmaiozis culpeqltbecpctbcarnali.Sedqzpfideratabac
ra cozgalib? fok oiffereria fpualitarj i carnaliraris grauioza funt cerer £ parito triplici rbne.
pmtno ejtgre fubiecti:qz peta fpualia gtincr ad fpum:cm 9 eft puerti ad Deu* ab
eo aucrti.ficra carnalia pffimanf in oelecrattoecarnalis appetit 9 ad que pnj
cipahcergrinet ad bonii cozgale puerti.j£t ibo petm carnale mqjriibmbi pius
baberoe puerfib exopter qb etia eft maiozis adbcfiois.fed petm fpuafebs pP
De atterfioe:ejc qua, pcedit ro culpc.Scba rb fumif ejt gte ei 9 in mie peccaf. "Ra
perm carnale inq$m bmbi eft in cozpus^nii qb eft mtn 9 oiligcduf m ozdmetn
cbaritacis q$ dcus *pjcimus i 3 $ peccaf g peta fpualia. tertia ro fumif ejt gre
motiui.q: qnro eft graui 9 impulfiuti ad peccadurtaro bb min 9 pcccar. peta a ut
carnalia babet vebcmert 9 impulfiuu.i.ipam pcupifcenria carnis nobis innata.
peta fpualia inqjrubmbi ff mino z£ culpe q$ cozgaiia q ft' gula z luxuria: q
ito Dicunf petd carnalia vel cozgalia:q: magis pfumanf in Delectande carnalis
appetit 9 . £ft aduerrendu f m ^bo.m.j.tj. q.* ar.vbi fup:a i rnfioc ad. iij.arg.
-v ‘ q> pbs Dtcir rurpioze incotinentc pcupifccrie <# incotinenre ire.q: min 9 gricipas
mT!Iv De rone.i£t fmberidDt in.ii). It 6 .x£rb.qppctdmreperanrie funtmajcimeejcecra
wrMhS e biliarqz funt circa illas Delecrattoes funtebes nobis ? bzuris.^n qdamodo
ejecraouu g ^ p cr ^ ^ bzutalis reddif:? inde eft q> fic 0 :egozi 9 $>t :pcta carnalia fuc mi'/
nolis culpe z maiozis tnfauue. j^ue $?ba magis ejtplananf infra vbi a^if b pec
cato lujcurie. t^is Dictis Dicam 9 a liqua De fingulis peris mozralito
fugbia cj f m iSrtgoziu eft regina ? mater oim peccato?.
«; UD h, enyf^f ^Jperbia tgit elt petm fubtthfTtiniTx otfFtd
nerm n ihr ile' I le n d cognofcedu qb qde tngredif merce boim:qfi imperceptibiliter.
p«m luome ^ ^ c ^ c p Uri02CS a f u ^bia funt plcrtlcp magis ac magis fua
fraude Decepti. /£t ibo ra fcprurefacrc Doctozes carbolict fugbiam
Dercftanf triplici rbne.^rimo q: eft oim petb? o:igo z pncipiu. Sebo q: c pec
caro? oim graitilfiniu.Xcrrioiqzeftoimgiculofiirtmu.fEiCftca pmu nora fin
^bo.tj.tj.q.djctj.ar.ij.q’ fugbia pbr pliderari Dupfr.pt nmo modo,put eft qdda
fpnale petm:* fic pfideraf fugbia fm^zia fpem qua l ?5 cc roen>:q obiec£ i£(t
glu id eft fu at 065 fugbie iozdia^atperit^pc ejcccllerie.ci qde aiperit 9 epcellerie f 5 ^b.vbi
perbia^ s.ar .j.pucH eje eo q? aliqs gvolutare redit fup idqb eft.53n3rib.in.jt.li.et^moC
fupcrbic JFo.xlvi
3 liber no Diftinguif g capitula ficu t eeteri:fed3fi6. tractat ibide oe <Jbufda Vo4
cabiilis per o;dtnc alphabeti :in q Dicit fic.Superb? Dictus eft:qz fug vult vide*
rt cp eft.0ui em vult fuggredi qo eft.Tugb? eft. bec 3fib. X^ab et igifbec ro rcO
cra vt volutas vniufcuiufcE feraf in id qb cft^ozrionarufibi.i£:t i$o mamfeftu
eft^fugbia impoztatalujd qtf aduerfaf roni recte. X}oc aure facit rone pcri:q:
fm Eriotiffiu in.mj.c.De oi.no.x£>alu aie eft pter ronem cfie.^n Bug.in.jtftij,
li.De ciui.Dei c.jcitj.$t;q> fugbia eft guerfe eelfitudinis appetitus. z£r ire?. Sugu*
in.jcijc.li6.oeciui.Dei.ait.Superbia guerfeimiracuroeu.0ditnaq3pfoctjequa
litate fub illo:fed imponere vult foctjs Dominatione fua^p illo.zConfidcrado er£
go;fuperbia fm rationej fui obiecti^ut fertur in ajpetitum#>zie ejccellentie: fic
aliqui ooctozes ponut eam interfeprem vicia capiralia.^icuntur aut vicia ca//
piralia fm 2£boma vbi fupza.ar.vitj.queda fpcalia peccata eje quito multa ge*
nera peccato? oziunf.ffScbo modopftdcratur fuperbia fm quanda redunda
fiam generale in omnia vicia.i£t fic fugbia no ponitur mter vicia capiralia.Sj;
Djcif pucipium ozigo tfundamentu omniu vicio?.vn /£cci.jt.ca.$: fic. Jmtiu
©mie peccari eft fugbia:qui renuerit illam adimplcbif maledicr<> * fubuerter cnc^tigbfo q$
in finem .Tftota bic q> fuperbia bz initium ornis peccari Duplici rone. £zimo,p/' re t>i iniciuj
prer caufam que inuenirur in orni peccato. 'Bam in quolibet peccaro inueniturois peri
ptemprus Dei q eft queda caufa peccati, 0ui premptus eft auerfio a creatoze q
eft in omni peccaro in quo ppomtur bonum comurabile bono inc6murabili.0i
cur ergo fine cbaritare cetere fautes mbil funr.3 r 3 fine fuperbia alia vicia fnntc^ HD bia f u
nibil.Sbftrabe ergo fuperbia a cozderuo x inuenies gfam coza Deo. Secundo ^a*^ Dc j=
fuperbia f>i iniriu ornis peccarirqz fuit pmu peccatu ram in celo cg in rerra, *Ba rs i C elo m f
boc genere fugbiepeccauit Diabolus in celo.vn 0*a.jtiitj.ca. 0uo cecidiftib ce fcrra p
lo lucifer qui maneoziebarisicozruifti in rerra q vulnerabas genres. 0u i Dice//
basin cozdc tuo:in celum pfccnda fug aftra celi ejcalrabo folium meuifedcbo in
monre reftamemi in lateribus asionis :afcendam fug altitudine nubiti? fimilis
ero altilfimo.bec ibi.Sic ena pmus bomo in paradifo terreftri pecca uit ^Indt
ferpens ilietozruofusDitfradmulie^.X^cquaqjmozre moziemini. Scit enim
Deus q? in quocucp Die comedentis ejeeo aperienrur oculi veftri. j£t eritis ficuc
Dtj fcientes bonumt malum.^idic igitur mulier q> bonum elfct ligr.uj ad ve£
fcendu tpulcrumoculiSiafpccrucpDdectabile t tulit dc fructu illius tcome/y
dir.Deditcp viro fuo.0ui comedit x aperti funr oculi ambo?.bec ibi .0uapzofl
pter beatus Doctoz 0Jcgozius confideransvniuerfalem influentia quam babec
liiperbia ad omnia viciamon ponit eam inter vicia capitalia:fed Dicit eam regi/y
nam omnium vicio? x matrem.idco i3zego.in.cjcjc].lib.mozaf..ca.jtjcjciitj .Dene
3pa nanrp viciozum regina fugbia cum Deuicrum plene coz ceperit moje illud
jeprem pncipalibus victjs quafi quibufdam fuis Ducibus Deuaftandum tradit:
quos videlicetDuces ejcercicus fequitur:quiaejc eispzoculdubio impozrune vi//
ciozum multitudines oziunrur. /£t iterum ififzegorius ibidem ita fubmgir.TRa*
dijtquijpecuncci mali fuperbia eft.Dequa (criprura arreftanteoieitur. 'Jninuj
omnis peccati eft fuperbia. Septeni nimirum fmcipalia vicia De bac virulenta
radicepfcruntur fc 5 manis glozia:inuidia:ira:cnfticia:auaricia: ventris inglu^
uiesdujcuria.^Bam quia bis fepeem fuperbie victjs nos captos Diabolus tenu£
(r.^dcirco redemproz nofter ad fpiriralc liberanofs pzelinm fpiritufeptifozmis
gratie plenus venit.Xxc i6»zego.3fidozus etia in.g.lib.De ffuno bono.e. ]tjtjcvi$
Dicit lTc.0mm's peccans fuperb/ eftreo cp faciendo victa ptemptui babeat Diiii/)
napcepta.TRectcergo iniriiipis peu fuperbia. 0uia nifi pzecelTerit mandaro^
Dei mobedientia:rrafgrcflloms non fequitur culpa.bec Sfido.i^t fic parj % f '£L
perbia eft olm pcco? ozigo x pneipium.
© c peccato
Supbfaefl:
petm gtufiiV/
mu.
pjimaro
4E&>upbfa eft oi m peccaro^ gvaufflimu
lEcudo perm fupbic to in facris t cpturis arcp a bocto:ib> catbolicisbe
0 reftaf:q: eft oim petof grauifltmu.Sed q> fupbia fitguiifimuoim pec
catop^baf qdruplici ronc.fTJbzima ro fumif ex parre aucrfib:s./£t e
ro feriSTbom. in,tj.tj.q.clxtj.ar. vj.vbibt fic.Jn peto buo arrcdunf.f.ouerfio ad
eo mutabile bonu q marertafr fe babet in peto:? auerfio a bono incomurabiluq
3 9 b* fu P?. r eft fozmalis z copletiua ro peti. parte aut conuerfiots no bab 5 fupbia fic
bia maxima majrfmu perb^ qzcelfitudo qua fupb> io:dinate appetit f m fuam randem nb ba
grauitare. bet majama repugnatu^ ad bonu virturjifedejt pte auerftonis fupbia babj nla$
jrtma graujrare q: in alij e petis bomo a beo auertif.^ehpter ignozanridivt^f
infirmitaterfiuejprer bcfideriu cniufcikp alten 9 bont.Sed fupbia babet auer*
fionc aoeo eje |5ipo qp no vult beo z eius regule fub^ct .'S£ln a0oeti 9 br qp cu oU
Vicia fugiat a oeo;fola fupbia fe beotojponir. tMoprerqb erid fpeciafr b: Jaco.
ittj .c.Q>be 9 fupbis refiftit.? io auern abeo z ei 9 pccpris:qb eft qfi pfeqns i altjs
petis p fe ad fupbia priner.au 9 act 9 e bei ptepx?.j^tqi id qb eft: p fe poti 9 eft eo
„ qb eft p aliudiiCofcqns eft qp fupbia fit grauilTimu peto?, fm fim gen 9 :q: excedit
Scbaro m auerfioe q fo:mafr coplctpctm.2}ec;£boma6.<E£>cbaro fumif ejeptebiaff
bolice alfimilatiois fic.£>tcut maio: £tus c illa q nos magis affimilat cbf o z an
gelis beiaramai 9 perm i illud p qb magj alfunilamur biabolo.^irt 9 aut bunii
litans no folii facit bomies fifes angefcrcd qb magis eft/cjcboib? facit angelos.
Stibia fac Soupbia aut rare c inieratis atqj bombilitatistvr no folu faciat nos fifes biabo
nos fitcs bia lo fed qb pei 9 eft eje augef faciat bemones.^n £a(Tiob,fup pfal.xviij.br fic.Su
bolo. perbiabe angelo biabolu fecitiz boi mo:rc intulit:? a pcefla beatitudine cuacii
auirroim malof maf:fcele# fons: vena ne( 5 tie.i£t 5 lido 4 n.ij.li.befumo bono
c.xxjcvitj.bt fic. ferito fupbia biaboli afupna btltudine co:ruit.0jii§ oe #ru
tertia ro
petop tnirtu z finis z caufa. 0uia no folii perm eft ipa fupbiaifed etid nntlu pec
carii potuit aut poteft aut poterit efle fine fupbia.2^ec Sug. x£t !0ern.aif. Su
perbia be f liperis ac be celeftib? ad ima pdpirat .t> umilitas ab imis ad alta ele*
uat. £lngel 9 be celo ad rartara c 02 rmr.be b mbo ad cclu afccdir, j£x bictis pr$
roffiUcrna ro fumif eje parte vniuerfatruine.^a builitas^feruac ?augecmc
rita oim ^turu. ^ n Ibiero.in epfa ad Cell3ndd q incipir.^ec 9 fepture celebta
ta fnia eft:bt fic/i^umiliras eft peipua pferuatrijc z qfi qda$ cuftos ^tutii oim:
mbiUp ita e qb nos ira bnb> gratos z beo facianq* fi vite merito magnubumili
tate infimi fum 9 .^>:opter qb feptura bt:^uato maio: es rato fe bumilia in oi
bus:? co:d beo inuenies gram.i£tbe 9 loqmf p apfram.Sup q»c re^efeam m>
fi fup bumile z rremcnrcfermoes meos^cruntn cd bumilitatc feqremo qofte
dif aut fimulaf geftu eo:pis aut fracta voce ^boprfj q puro affectu cozdis cjcpzi
mif.3^ec 2^iero.0ua fnia apte baf intelligi <$ bumiliras auget ? pferuat
tes.fed fupbia p ojpo fitu exterminat z facit ruere o mes ^rures ab ania nra.^n
3ub.i.ij.(i.bfum bono.c^xjcvitj.br fit. ^upbiaficuto:igoeftoim crimiuu.ita
ruina oim tunl.Jpa c em m petd pmaiipa in pflfctu poftrcma. Tocc cm pzima
aut i cxo:dio mente p pctm,pftcrm't aut nouilTimebe ^rutib? eijcit . ^nde toini
petov- eft maxima :q: ram p virtutes c$ p vicia bumand mcnre extcrmmat.l^ec
gfidouis.^tid f{ 5 :cgo 2 i 9 .in.xxxiiij-lib:o mozaliuca.xvti.ita inc^r. 3lia quippe
vicia eas folumodo virtutes impettirquib? ipa oeftruunf.vt vidclicj ira parien
tiam:gaftrimargia abftinctiamftibido ^tinenria? expugner, ioiipbia aure qua
viciof radice bixim 9 ncquacp vm 9 jbtutis cxnnctioe ptentaebtra cuncta anime
fuperbsc iFoxxvn
mebza fe erigit:? quafi generalis ac peftifermozl» cozpus ome cozriipit: vt
quid illa imiadjre agtf .eriafi efle jbrus oftcndif no g boc oeo; fed foli vane g Ite
fuiaf.^uafi ein t^ramig qda obfeflam ciuiracc intercipit cu mente fugbia irru
pif.z£tq oiriozequecB ceperit eo in onio ouriozejturgiriqzq ampli 9 res^cut^ fi$
ne bumilitare agif eo lari 9 ifta onatur. i0uifqe jbo eius in fe tyrannide* capriu»
mere fufeeperie: boc^muoanuparif q> claufo cozdis oculo tudictj errate gdit.
bec tf5zcgo.2}inc 3btero.in epfa ad oceanii oe vni 9 vjcozis viro.ep& incipit. 'Hu
q$ fili occaneara mqr. 3 udiciii aut t ruina oiaboli nulli oubiu qnarrogaria fit:
inctdut in ea q in puero bo:e necdu oifcipuli ia magiftri funt.bec 2oicro./£jt 0 ii ^ uarta r §
ctis prj tertia ro.® Quarta ro fumtf eje parte gmifTiois. 3£ata eft em grauitas g ^ x - Jr
fugbie qp plerump gmitrit oeus ruere alique in petm lujturie z in altjs petis vt ?Jvjr U0 $L
cmtetpctm fugbie. fbzopterea fetus ^bo.in.q.q.q.clctj.ar.vi. m rnfioncaduj. *
arg.br fic. Sic in fyllogifmis oucentito ad impoflibile quadotp alu}s puincif g
boc q> ouctf ad in coti cnice magis niamfeftu: jta em ad puiucendu fugbia bo/^
minuioeus altqs punit gmittens eos ruere in peta carnalia que eria z fi finrzntt
no:a tamc mamfeftioze turpitudine ptincr. 2^>in<r^fid.in.tj.li6.oe fum.bono c.
jcjcjcviij.oicfic.^ttlius eft arrogati inqcuc^ vicio labi z bumile polt cafum oeo permittit
fieri :q$ g elatione fngbire grauiozccfc ruina z oanationc g fuperbia fu mere, bec be 9 ruere et
3fidoz 9 .£)oc ptj oe £aulo apt'o <\ in feba epfa ad i£op. cap.jttj.oe fe ita ait.i£t quare
ne magnitudo reuelationu ejttollat me:oat 9 eft mibi ftimulus carnis mee ange
lus faebane <j me colapbijer. Sug quo rcjtru fanctus^bom. in comento aureo
fug feba epfa ad /Cozintbiosara inqr.Scicdu eft qz pleruq? fapies medic^peu
rat z gmirtit fuguenire infirmo minozc mozbil vt maioze curer v£ virerjficut vt
ruret fpafmu recurat feb:c.2r>oc euiderer in fe btus apfs a medico aiapono no
ftro 3efu cblo factu ondir* /£bzs em velut medicus ania?. fumm 9 ad curandii
graues ale mobzos gmitrit plurimos electos fuos z magnos in mozbis cozpo#
grauiter affligi. i£t qb plus e ad curandii maioza crimina gmitrit incidere i mi
noza etia mozralia.3nfcr oia petd grauiiis petm eft fugbia. 'Baj fient cbari*
tas c radijt z iitiu oim ^tutuific fugbia e radijt z iinu oim vicio^./£cci.jt.c. Jni
tiiiois peti fuperbia.^ib ficptj.iCbariras em ibo b: radijt oim jbtutu: qz piun^i
git oeo eftvltimus fmis.^n licut finis eft pnctptu oini ogabiliu.ita cbaritas
eft pncipiuoim ^rutu.Sugbiaaiitauertit a oeo.z£ft em fuperbia appetit 9 in^
ozdinatus ejtcellerie.Si cm alitis afperit aliqua ejtcellentia fub oeo. Si mode^i
rate <5dem afperir? ^terbonii fuftmeri pot.Si i^o no oebito ozdine:por cjdcm
alia vicia incurrere fcj ambitiois .'auaricierfeu inanis gtie z bmoi. ^Tame no eft
^pzic fuperbia nifi qn qs agaerit ejtcellentia no ozdinado illa ad oeu. j£t ibo fu 4
perbia^zieoictafeparaca oeo:^ eft radijt oim vicio^ tpeflimuoim: 1 ppterqb
oeus refiftit fuperbisrvc bz 3aco.iiq.ca.€iuia ergo in bonis eft majtime mare'/
ria bui 9 victj:fc 5 fuperbie:qz eius materia eft bonu gmitritaliqn electos fuos im
pediri e^aliqua fui parte:vr g infirmitate vel per alique oefecr u. j£t align ctu
per petm mozmle:ab bmoi bono:yr fic ejt bac parte bumilicnfq^ eje illa no fuper
bianu£c bomo fic builiarus recognofcat fe fu is virib? ftare no polfe. ^Jn bz ad
iRoma. viij.ca.^iligetib? ocii oia cooperanf in bonu.no <5de ejt eop pero :fed eje
ozdinatioe oci.®]^uia igif apl's magna babebat fuperbiendi materia.
mo qjtuad fpcalc electioncqua a ono electus eft.3cf.ijt.ca. ^Jas electiois eft
mibi ifte vtpoztet nome meu coza gentib? z regit» z filtjs ifrt j£Scbo qnrum
ad fecrero# oei cognirionc.^n.tj.ad /Co^.jtij.ca.oicit fe rapru m tertiu ceinz iu
paradifum vbi audiuit arcana fi^ba q no licet boi loq. fp^erno tpeu ad malo^
gpdTionejqz.ij.adO^.ri.ca.ait.Jn labozib>plurimis:in carcenb? abudanti 9 :
in plagis fupza moduun mozal» frequeter;a iudcis qnquies quadragcnasvna
Se peccato
mmuo accepi. 2>r virgis cetus fum: femel lapidatus fum:rer naufragium feci.
([Quarto qntiiad^ginalc integrttatcrqz ipe Dtcit.j.ad iCo?.vij.ca.^Iolo aiit
oes boies eireficutmeipmjri^uintoqntu ad bono? ogarione: qz.j. ad £o?.
jcv.br. Sbudanrius illis oibHabo:sui.no ego autjfed gra Dei mecum. fESejcro
fpcaliter qjtti ad majcimd fciam qua emicuit q fpcaliter inflat, 360 otis ei adbi
buic remedui ne in fugbia ejtrollcref. j£t boc eft qb br./£t ne magnitudo reuela
ttois mibi facte extollat me in fnperbid;oat 9 eft mibt.t.ad mea vtilitatet biulta*
rione.i^at 9 cft mquamibiftimul 9 cruciascozpus meug infirmitate cozgis vc
aia fancf.0im ad Iram bz cpfnit vebemeter afflict 9 ooloze iliaco, 'JJJel ftimul 9
carnis mee.i.pcupiTcetie furges ejt carne mea:a qua mulru mfeftabaf . vn 3ug.
br q? inerat ei mot 9 pcupifcetie:qs tn biuma gra refrenabat. gfte incp ftimulus
eftangel 9 fatbane.i.angeUismalign 9 i£ftautangel 9 aDeo miflus feugmifiiis
fed fatbane interio eft vt fubuertarroei vero vtbumiliettpbatu rcddat.SDme*
at ergo petoz fi apte z vas elect ibis fecur 9 no eraf.bec bo. Thlc ^iero.in epfa
ad i^uftocbiu filia fancte *£>aule dc £giniratefuanda:cpfa incipit.&udi filia x
vide z inclina aure tua:bc fic.lBi apfs vas electioist ppara^in euageliii cbu:
ob carnis aculeos x incctiua victo? repmit cozp 9 fuu z pufruti fubtjcit ne altjs p
dicas ipe repzob? inueniaf.l£c tft videt alta lege in mebzis fuis repugnante legi
metis fue:^ capriuu fe tn lege ouci pcruSu poft nuditate ieiunia :fames.carce*
re:flagella:fu|plicia i femetipm reuerfus ejtclamar. gnfelijc ego b 0 me liberi
rabie oe cozpozc mozr<; bui 9 . 3 £u te putas fecurd efle oebere^Caucquefo neqn $
te Dicat t^.^irgo ifrlf cccidir.x no eft q fufeiret ea. Eluderer loquar. iCuomia
f ieflit oe 9 fufcirare:^gine no pot poft ruina. ^al5 qde liberare De pena:fj no va
et cozonare comipcd.bec £>icro./£jC Dictis ptj quarta ro qua^baf fugbia fbze
oim pero? grauilTimu. i£jt bocipo qp p ei 9 remedio:De 9 pmittit boiem incidere i
ali\pctd mtnoza.JpMoprerca gftdoz 9 in.tj.li6.oe fum.bo.ca.jtjcjcviij.Dicit;fic.
0 mi vteio Dcterioje efle fuperbia^feu^f f> q> a fumis g Ponis z pmis aflumif:
feu q> dc ope iufticie z Quitis cjtozttur.mimifctf ei 9 culpa fentif. “ZLujturia fl?o car
ir. ri , n< »1^ 100 notab(lisoib) eft:qtn ftarim p fe turpis eft .i^crnpefanteoeo/fupcrbia
l^utpa minozeft.Sedq Detinef lupbia z no fentitdabifcarnis lujcuria:? percae buili*
Die mm len atus ^ a pfufioe furgat z a fuperbia.bec gfib.gbo glo.fug illo fbbo ps. Sugbi
Dirur. ( m q agebat vfq5quaq$:btfic. ^ajtimupctminboieeft fuperbia qz inde mana*
uit nri Delicti ozigo.£ 5 uper qua aurozttate fozmaf talis ro.gilud eft majeimu z
grauilTiinu oim pero?- qt 5 » eft vniuerfale pneipiu z o:igo oim. f5 fugbia eft bmot:
vt ptj ei autozirateallegataiergo eft grauifllmu oim pcto?.ft3te? fug illo ver
bo ^auid.i^mudabozaDdicto majtimo.glofa 6tfic.S-oeltcto marimo^i.aDe//
licto fugbie qb e vlcimii redeutib? ad oeii pmu reccdcrib? a $0. <S>ug q autozi
rate fozmaf ralis ro.gilud eft grauilTimu oim peto? g q$ pmoaoeo recedif: et
vltimo ad oeu redif :fj tale eft fugbia vt tt glofa allegata: ergo fuperbia eft oim
peccato? grauilTimu
®jS5uperbia eft oim peccato? periculofiflimu.
. j£rtio Dicimus cp fuperbia eft oim peccato? periculofiflimu. *Ho ts ergo
•Rota tria c ma oc f u ^bia fm iRcberru bolkot in comcnto pclarifl'imo fug li.£>ap.
mala fugbie lectioe.ljttj .^zimo fuperbia inter oia vicia eft magis generofnm nafcen
Sugbia eft ,0?c6o eft petm magis animofum inuadedo. ^Tertio eft viciu magis caute*
perm gene* i 0 f um aUiciendo.gnpmisfuperbiainteroiapctdeftva!de gencrofumnafccdo
tofum q. c q. fpyaie vtpote qo inter angelicos fpus ^dinuentn eft. /£t ibo nobiles men
res nimis impeditt agi tat. vn i}iero.nir.0uperbia natbe celeftis:fublimiutn
o metit metes z quafiad,{p:ios reuolans omisragaerit gfiam z puritate boim
irrupererque De gfta z puritate angelo? crupitJvt quos inuenit participes natu
fuperbie
fO.XLVIII
re faciat pfozrcs rutne.bcc 2}iero.l£tia 2}ugo m.jji6.cscania:in<^r.&!pcibia
in cclo nata eft fed velur imemoz qua via mde reciderit: illuc poftea redire non . . c ft
po f wtr. T)ec 2ougo.f[Sfcbo fuperbia eft viciuvalde a ”i*J^JV ”1 vJciuaiofii
no parcit loco.no gfonernd tcmpozirno ftatui. 'Ro parcit qdc fu^rbta loco, qa a
quato locus folennio::raro fiipci biapmptioz. ® n in pgreganoib?: m pdicatio//
nftptfn dbufcuq> negoctjs publicis ftatim fuperbia fe imifcet: qz tncccfta i m lo4 »
co facro valde lucrat: vbi vtriufc^ fejtus gfone in oznatu:in geftu:? maxime m
dent q$ ocucrioni, j£tia fugbia no parcit alicui glone. "fra fpus ille malignus fu S«pert)i9
pcrbte eria cbzm tnuaftr.Bn Ueo papa in f mone quadragefimalt q incipit, %\
cet nobis oitecriflimi atpzopinqnte pafca:ica inqr.Semg qdcm tibi o aia cbna tctamc
na vigiiandu pera foltms tue aduerfariii fuitine vllus pareret locus rentarozis
infidtis.^odo tibi maio: cautio z folicitioz eft afiumeda pzudcria qn idej bo//
ftis tuus acriozi fetiit inuidia. i£r paru infra ita fubiugic. jCaptat indefenus et Rota
Dutgilfiquas reperiar oues a facris gregifo negligcntius^euagantes: quas per
jpcliuia volupratu TOeuejta lupirie:inoiuerfozia moztis inducat. 3nflammat
, iracBiras:nurritodia:acuitcupidirates:irridetptincnna:incitatgula.^ucem
tenrare no audeat boftis.q nec ab ipo oiio 3<tfu cbzo conatus fue fraudis abfti n 5
ituit.becTLeo. ^e modo renrariois cbn babes oilfufe ^artb.iiij.ca.lOISnB^ pc n cic fmio
bia quoqs no pepercir pttto angelo fcd illujua fraude oe cclo inpfundu inferni £ n g C «y^
plirauit.Soieparirer^mu boiem 3da q fuit creatus in babirib? namralib? inte m0 ^
gris z gfecris.^t bzcuiffugbia aggredtfvnuqucq; boicj ctia fattet tl.z£t Dicere
libeat illo 'Juuenal' q in fnty.itj air.iCoe id victu eft bic viuim 9 ambitiofa paug$
tate ocs,i£t '33alcri 9 ait.*Hulla fa celfa builitas q oulccdie gfte no rangaf .40ic
35crn.in fmoe t> aductu q tncipit.2t>odie fres aducnt 9 ininu:6t fic.j^utd tu fu
perbis terra z cinis^i fugbicnto angelis oc 9 no pegeit q$to magis rtbi purrev
ipm qj fidenbj euetts clari 9 micarc etcrnaobfcnebzauitcaligie lucife^.i^ucno
mo angelli fjagelo^pmu i oiabolucomurauit.^n^.pfin^indcs boi:qua pce
perat in femctipo i eo pegit imqrarcifuadcs vr lignti ventu guftas fieret ficut c -
oe 9 fcies bonu z malu.bec :0er mCD£° lc <i nrcr Ingbia no geit rgi. *ftd c^to oi^ ~ . rcoo 2 i
es fuerit facratiozfic in nataii.pafca.pcfccoftetbmoutatomag^ifeftatbo^: k
min 9 tn nocte c£ oie.Sugbia ei amat lucc:q: ipa t.lujt ft oc vna p:ia. Smbe ci
tafugbia lujt venere $ celo.^b fugbj ti a iug:qz fugbia'a fiipcr^vemt.^UTu
perb? ^z qz tcditfup id q^eft.JUegdzfunbircqvultfup fevffup alios ire. vel
fugb? aut fugbics oz qfi fup fe aut fnp alios iens etymologia c.4£i£tia fuperbia 0upbia nw
nulli geir ftatui qnoes iuadar.^Baagiratfenesp uiuencs ?cc6uerfo.TReligio//ligcit ftatui
fos p fectares z ecowerfo. fluites p pauges z ecotra:ffriecros pjugiozcs z eco
lierfo.^tno fitq feabfcodatacalozeei 9 . tertio fu gbia c victii valde cantet
lofii i allicicdo.qz eria ejt ipis bonis ogib? occafione fumin vn ^ug.i ICre natu^
ra z gfa:ait.i£erera victa i male fact$valet:fola fugbia ena i recte factj e caucda
gte^z Bug.i cpfa ad oiofco?- ftc Sr.^icia q|pe cerera i pcris.fugbia £o in recte
ScrJ tirneda e.^Bctlla q laudabifr facta ff ipi 9 laudis cupiditate amittaf.loec
^ugu .i^r in rcgfa ad clericos Buguftin 9 br.Slta qcucp inidras in malis ogib>
ejtercef vc fiat:fugbia ^o eriabonis ogib? iftdiaf vt pereat, fC^5 qftt 0 i*nimn
pulfat.TFla ejt ^bis Suguftinividef q^fugbia no fit. graiulTiinucim pct6^. i£t
fozmo tale ronc arguedo fic. j^uaro em aliq6 petm Difficilius cauef:rantovidev
rur elfe lcuius:fed fuperbia Difficillime cauer ur:qzvc inquit Bug«ftm 9 i n aucr *
©c peccato
rtfaftb? allegatis, fupbt a ena bonis opib? tnffdiaf vt perear, ergo fugbia non eft
grauiflimii pcroj.iRndci biueqfttom feriis ^bo.in.tj.ij.q.clctj.ar.vp ficoiccs
3 liq 6 periri DiitVcdccaiiefouplicircr.^no modo#>fcr vehementia impugnat
riois:ficur ira vebemerer impugnar,gxer fuu tm perii. /£r § ad boc Difficilius cft
refiltere ?eupifcctic4£ter eme ?naruralirare:vc x>icif m.ij,li&.i£rl$.i£t ralis Dif*
ficu Irae vitandi perm grauirare peri Diminuit: qz <gro alkjs minozis renratdte
impetu cadintaro grauius peccat, vt Hug. 6 r. 3 lio modo Difficile cflt vitare ali
q6 perm^pter ei 9 latentia. j£c boc modo fupbia Difficilecft: vitare.qz eriaeje ipi$
bonis occafionc fumir vt oicrii eft. x£t 160 lignarer Hugu. Dicit q> bonis eperiba
tnfidiaf. j£t in pe.6z.3jn via bac q ambulabd abfconderunr fupbi laqueu mibt.
ruo/ 3 dc L rco niot 9 fttpbie occulte ftirrepes no babet majtima grauirare a nteq* p iudi
«ii Cl ** r ^ n!0 &*pk*ndaf:fed poftq* ocpbcnfus fiiertr g ronc:tuc facile euitaf multi
Mirar* 5 * 7 pUci ronc.fMimo ejt pfideraroe^jzie infirmitatis :?m illud i£cci.p.ca, j^uid fu
mrari perbis puluis z cim'efSc6o eje pfidcratioe magnitudinis oiutne :fm 1II6 3Job
pv.ca .€>.uid redeuarco: tiiil:* quafi magna cogitas attonitos J)abcs oculos*
t&uid tumet otra ocii fpue ruus^erno e%. impfccrioc bono# pe ijb? fugbit bo
morfm illud./6fa.jd.ca.0ie caro fenu-z oie gfia cius quafi flos agri.j£jciccatu
eftfenu:*: cecidit flos. jgt in ca.ljciitj»/.£faias ait. /£t f^cti funuie vt imudi 0 ce
nos:? quafi panus menftruate vniuerfe iurfieie noftre.bec Sbomae. fy oictis
pr$ qualiter fugbiaeft petiti giculofiffimum.
Ipoiipcrbia eft fignu oanaripie in boie t q funr fugbo& ligna.
£d q: tcftc clariflimo ooctozeiQizego.in.jtjricvdib.mozaf.ca.pjctj. i£uidcit
f riffimii fignu repzcbo^ fugbiacft.Htecorra.bumdiras electou: vrple*
niue tn tractatu oecogniroc elecrou a rcpzobie ejtplicamue.3 00 no rm
JHota qpbe^ ocm fugbie nota:totis realfump tie virib? fugere renem ur;federia,jpter enezmi
bem 9 fugerc tacc fceleris.-pfozria queq; familiaritatce arqs amicitias fugbo^. botm cauti 9 vi
r °ilf tatC * l,// mc Pebem 9 i£]tcplo beariflimi 2^ieron^mi q a reneris annie fuperboe curtos
l^rbo?- oefpcjctt.^n 3 r)itro.ad OBigau bifpanu cecu.Jn epfa que incipir.cgcp mtbi m t
to? fim ofeiue pctop:6t fic.^Ribil ira a pucricia virare conai^fum qj tumett ani
mu t erecta ceruice oei prra fe odia < puocantc.'Boui em mgrm *i onm *i ocu me
um m carnis bumilirate oijrilfe: Rufare a me quia mine fum z humilis cozde.
2^ccX>iero, em fugbia rate maligmtafie:vt etia fu pb). no poffit rokrare auc
t»iu ferre altu fupbu.160 ^nnoccri 9 in li.oc miferia pdinote buanc;6t fic. 0mis
fercvictofue oilfgir fibt firemifolue fugb? oditclaru. vn inter fugboe femg funt
iiirgia.bcc ille.^poed occurrit tmbttatio.iCu ei ©ebeam 9 vitare afoztia fugbo
ru uijtra pfiliu Iniero n^m i qucrif.€htena funt ftgna ftigbozu bolm :aut qualis
eo^ ?dtrio:vtilloe cognofcereac fugere valeam 9 , ^buicqdioni rndet rrcet>o#
Signa bo// crozee carbo lici :quo^ ^mue cft 3 nnocenti 9 papa q in fmoncbeare|bgm»e 4 ui 4
mmil fugbo ctpir.J/rculu Pbi fcctt reje 0 a tomo :6t fic. ©igna p que fugbta fe fozie pzodijf.
rum. becfunr.Sugb? fenio? no obfuat mandata :fediudicat:oDiurgat:rebcllat :auf
murmurat.Simplices irridctmaturalcegellue mozib> anponir; in incepto pti
tiajtrnn locacitare mozdaf:clamofu6 in loqndo:fa(lidiofue \ audicdo pfumptuo
fue inoocedo,@ncrofus etia amicie;imperiofue fubt ecrio : ingrat 9 bn fi c tj e :in ♦
flatus cbfequijsrceruijtinflecibiliejfaciee refu pina : oculi fubltmee: buc illuccp
furiofe refpic ires;naree fpiraree iiurfae:^ fublamnntcs fccmara rtftb.l aicollu
erccruirifueincofmcszfubullice: vultus gelluofue;cozpusrigidu;inccirue:fe
fttuusit a mfictofii s.J taep fupbia femer ojtctat p oia mebza fer c:z cilcra fibive
dicar r fuirecogir.i^r pmnddein cozde nafcifaujtfa iU6.j^ncnacO-ejcaltafti5
coz meu.?£uc.) .^ifpeifir fupbos metecpzdis fm.g)eindir p ejcretiozamcmbza
femet esurit 7 Cjtpompar.ljcc innocentius. Sc6s oocto? <J 1 nder^ofue quefi
fuperWe
iFo.xux
ftiot cft btiflimus &:e$on v <5 multa tn libzts fuo£ mozaliu oijtit ce fignis boitn
(iigboip. Signant? aut in.rjcjcvJtb:ox.jt:tjc.vbific6rCucfte nacpfugbtaapudfe _
cogiratiocrumentib? ineft clamo: in locutoeiamaritudo tn filcnrto:ciflbl.tmoin fugi
bilarirateifuro? tn triftieia:inboneftas tn acttoe.boncftas tn imaginc.erecrio in
inceflurrancoz in rcfponftoe.^oa mens femg eft ad ingcrcdas prumcliac.vali?
da ad toleranda infirma :ad obediedu pigra:ad laceffcndos^o altos impoztuna
ad ea q facere cebec *i pualec ignaua.Sd ea aut q facere no ccb^ncc pualet pa
rata.i^ec in eo q t> fpore no appcttrrnulla ejtbozratioc flecnf.Hd l5aut q 6 larcnf
cefidcrat qrit vt cogaf.qz cttj metuit cjt cefiderio fuo vilefccrcioprar vtm in ipa
fua voluntate tolcrare.:bec g5zcgozi 9 .3nrcr omnia autejtrerioza mebza fugbia cenobia txr
[uajt ^quafda fcneftras oftcdit: vcatr 1 0zego«tit ( ]t£icitti
t'.ca.]tv).Slioqtiin ©a uid nequac^ tn pfal.cijttjfer. *|bopulu btimtlej
kt, oculos fugbo# humiliabis. 3fte£ tSzegoz.tn.jtvj.ltbzo mozafca.
Ubzo mo:af.ca.
faluu facies:? c
jtjtjcv.prracras illud 3ob.jcjttj.c.0ui cm bumiltat 9 fuerit erit iri gfta.i 4 inclina
tiertr oculos fuos ipe faluabtfjcictt fic.lRecte aut cictf 0ut mclinauerir oculos
fuosipefaluabtf:a: qutii p tt^zo^mtnifteriucepbcdipor:^:imafupbicoftc
fio elfc tn oculis folet» 2}inc em fertum eft: /£t oculos fupbo^ bumtliabis. 7r.\c
De ipo ftigbicntul capite cictf, 0mnc fublime videt .^mc ce illa q ei g infidelfy
fatem adbefft feptum eft.igenerario cui 9 ejccelfi funt oculi ? palpebze et 9 tn alta
furrec te. 0culos § inclinare eft nullij rcfpiciedo cefpiccre;fcd fe minozc arq$ (in
pare cuctis $0 a fpicit eftimare.Saluabtf itacp qui oculos inclinat. qz 4 falfum
fugbte jbticem Deferte: veritatis alrirudmeafcendir.Ibec t5:ego:ius, ^zoprerca
cbzs ? purilftma #go 4 fucrurcuo clartlfmu fontes bumtlitaris ? clcmetie ba H
bebat oculos mifericozdes/modcftos/fimpltccs/ceplTos ate^ demetes .(TCety
ttus cocto:4»*efpondetqft:toni noftreeflmagtftcr iSmlbdm^ paldus4fuitna
tionc gallicus ozdts pdtcarop vir tam in oiuinis feripturis fecu lartto lirrcrj
cruditifiimus.tgut plura clarilfima in vtraq$ faculrare volumina cdtdir.^ic
in fumma ce victjs ? vtrmrib tractatu ce fitgbia ciett ftc. 0mnis fugb? eft: toro
lerabilis:babitu fupflu 9 :ince(fu pompofus:fibi quoqj ineft ceruijc erecra:facies
tozua: truces oculi:ce ; loco fugiozi femg tractar.-meltoztb fe pferri affecrar,fen*
retias fuas facraq? i £ba tactanreuercnttdin obfcquio no feruar.^>cc £3uilbcl/>
mus/fbatet iracf* ejt cieris refpofio qftionis. fTScd ad maiozc omntu coctozu ^ f .
intelligentiafuntciligenf aliqpftderanda./6tpmo ^intfocs fpccies fugbie nui p^neiirma#
lapiculoftoz mulla matoztntojticatioanima^mulluintcroiarigna repzobo^ cui ‘njbia tn
denti 9 cp illa fugbia q tegif ftgnis bumilitacts.bec no mea.fcd ciut T>icrcn^mi rer ® m6
fnia eft.felri ad /Cellantia in eofa q mciptt.^etus fcprurecelcbzara fma cftiita eiu& *
inquif.B-ltud cft em ^rure babere.aliud ituris fimilirudine.Sliud cft rep vnvlt
bzas requt:aliud^tufem.2^ulro illacefozmtez eft fugbia q fub 4bufdam bumC
liratis fignis latet. 'Befcio cm qitomo rurpioza funt vicia cum £ruru fpeciccela^
tur.l^ec 2Dteronvm 9 .2}inc 2Barc 9 tulit 9 inpmo libzo ce otfictjs $t ftc, SUori^
aure tmufttctc nulla capiraltoz cg eo^:4 cu majtime fallunt id agunt vt boni viri
efle videanf.([ 3 re 9 - nora q> ibrus bumiltrarts q ctrccreoppontf fuperbiezno fo J>mlifas fa
lum tn roto cozpeciuinc legis comendafeoqpfttaprijfmiungnu electo^ cci:fcd a ^ a
ctia ab vniucrfis ra pbts q$ coctozibvfcg ad aftra laudito cjcrollif :qz cft pferua coctozib? cjc>
tric cuftofcp ^turu otm.Jdctrco toto cozdis cefiderio qutrcdu nobis eft:q fit ve ro [bf ^
ra bumilitasme^^it^ vmbws fcquamuterrozis: 4 : tande inueniamur ererna
mercede fruftrati.qz fteue ciuus l^ieronYm 9 ad ^emetrta in epfa q incipit:Si
fummo igenio:fcribttfic.0uamultt fuperbia libertatis lococucut.Bdulationc
jpbumilitarefiifcipiHr:malicia pzudcttcamplectunf vtce.t ftnlticie fitnplicitatj
nome iroponut:arc$ fallaci ac pefllma occepti fimtlttudtnc vicqs^> ^tutibo glo«
©cpctofupcrbic
1‘fonf. 2Vc tl!e. duapzopter ipe parer oocro^ 23icronym 9 vitra mediu ciufdej
Sim i it 3 CJ> ^ P u l crc oftencUt nobis q fit £tus vere humilitaris vr illa amplecrf ac pfequi
rajmuitas valeamiisntarubmges.^icrabumilirare^iigicsUlla TectareqveraeftjquacbzS
oocuiKm q no fit Tupbia inclfiTa.2£)ulri em pruris ei 9 vmbza:veritatc eius pai*
d fequunf. perfacile eft cm atique veftcm babere ^tempta :falurare TubmilTiue:
manus z genua oeofculari:inclinato ut terram capire:oculiTq$ ociectis humilita*
tem ac mauTuerudmc polliceriftenra voce ac tenui Termones infringere: fu fpirare
crebzi 9 :* ad omne verbu peccatoze ac mife# fc acclamare. z£tTi leui Termone of*
fenTusTitptmuoaftoUereTupcihu:leuareceruice:t oelicamilluozisfonumin^
fano repente clamo:e murare.BUa nos humilitate cbzs oocuit 4 nos ad ejtem*
pium Tuu bozra? Dices :g)ifcire a me quia miris Tum z humilis cozde. 0ui cum
maledicere? no maledicebat:cupatere? no cominabaf.i&ua nobis bumilitatej
btus Petrus infinuar.^ifericozdes irnjt z humiles no redderes nialu $ malo
nec maledictu^ maledicro.&uferanfomia maledictajfebo?:ce(renc Timulan ge
ftusit anre occaftone Termo placid 9 . £Jeru bumile patietia oftcdit iniurie/ftul*
■ftota lus § vnqj; in mente tua vilius fit victj locusmibil in re Tugbum nihil arrogans:
mbilm re faftidioTum.Spud ocu no eft quiccg bumilirate Tublimius.Ibec 2 tm'c
ronym 9 .i£riam 2}fer©nym 9 ad Snromu monachii cui Tuperbiecrimen impiw/
git:eo cp oece interpellat 9 epiftolis no reTponderit (z eft pnctpiu epiftole) ita in?
quit.^omin 9 nofter humilitatis magifter oiTceprarib? oe oignitateoiTcipulis
vnum ajpzebendit e paruulis oicens.0uicunq$ veftru no fuerit puerTus Ticut
infans:n6 poreft introire in regnu celo#.£i$ ne rm oocere nec facere videre? :im
pleuit ejcemplo Dum DiTcipulozu pedes lauat.oum rraditozem oTculo ejccipition
ioquirurcum Tamarirana:oum ad pedes Tibi Tedente 2£>aria oecelozum Di?pu£
tat regno :ou ab inferis reTurges mulierib aipareTcic.£>atbanas ant ejtarcban*
gelicofaftigionoaliaobcaufam niTiotrariabumilitati Tupbia:t iudaic 9 jpftis
pmas Tubcarbedras z Taluratioes in rozo vedteas. Reputato antea in ftilla Tttu
legentiu ppto Tuccede re oelec 9 cft./£ocra Topbiftas q; Teculi z fapicres m$i *£>c*
trus z 3acob? pt?caroze&mirtun?:cui 9 rei cauTa Tcprura ait:0ugbis oe 9 refiftic
bumilito autoatgram. ^ides frater qlcmalaTit:q>aduerfariu babj oeu.ob q6
in eudgelio:i£e pbariTe 9 arrogas fpcrnif; z b umif publican 9 audif .T)ec oiuus
jbicronym 9 .i£t Tic prj <$ vera humilitas eft q oc Te parua ejetimar et bona al
terius Tine inuidia z liuoze comedat: vt inqt btus rShcgoz. ^el bumilitas vera
■flo fg» eft:q bo veriffima fui cognitioe fibimetipi vilefcit:qz Ticut ait btus aScrnar.Tug
cantica.^erecuda quijpe z bumilis oebet eife Tatiffactio qua emenda? fuperba
trangreflio. ^el P m 3^ugonc humilitas eft ejcmtuitii .ppzie pditionis voluta
ria metis inclinatio.1r>ic iCaffiodoz 9 Tup illud ^auid:3^umiliat 9 Tum vTcpqua
c^:oicit ftc.tber humilitate membza cbzi Tctunt oiaboli victiTeTupbiam.per bac
fideles Tupza regna^ficiunt.^er bancTugbia tyrannica Tuperaf. per banc in eter
nu martyres cozonan?.nec poreft oict pfectus q bac ]i?fufe eft gnarus. t}ecj£af)
fiodozus^emu Ti fcireoptas qn Tupbia vel vanaglozia:ambitio:pzefumptio:b^
pocrifis:talie Tpes Tupbie Tunt peta moztalia vf venialia: vide in tractatu oe cog
nirioe peccato^ mozralium z venialium J[0ed quot aut qnte fint Ipecieeaut fi
lie Ttipbie ofteudit quida aucroz Tine nomie 4 fuit acuti ac vehementis ingenij &
bis verfibus Dicens.
frarobrt Tuperbus:ridet:pTumptio:iudejc
2iirins:ingratus:blandi?:fcandalareddic
3Blafpbemat:Dubi 9 :ndfidus:TciTma:^)ban 9
3nanis:iactat:prctio:no obedire
X>ypocrifis;Difco;s;Durps;reodigit;auda^
©cpctoaiuricte IFox
{[j&e peccaro 3-uaricie.
Lancia quegrece oicif pbrlargiria eft inS giuMm
ozdinac 9 amo: babediDiuiriasfm Cbo.m.i.tj.q.ljcjcjcutj.arn.j.-r i.tj. ricia*
tj.q.cevitj-ar.j.j£t ire?- in comento aureo fuppmaeplaad SDmo.ca
_ em Nugone in.ij.li.Declauftro ante, ^uartcia efl Tua tlltcire
retinere z aliena ocupifcere. ^el auariciaeft amo: Diuiria? infatiabilte.^zoptfl
ca gfido:^tn,jr.li.i6cvm.6r fic.&uar 9 ee eo oict 9 eft: c? fir autdus auri:* nunqj
optb) ejtpleaf. * qnrti pi 9 babuerie ranru pl 9 cupiar flacci fup b pco:dare fnia q
ait.0icmp auar 9 eger.j£t Salufti^^ec^auaricia copia neqp inopia minuirur
ilecgfrt.ilec folii auar 9 oicend 9 e <J rapit akena:vr mdcSug-fccl ille auar 9 e
4 cupide (eruar fua.^el fm brm ^bo.iiui^.q.cjrvip.ait.tj.'Bom? auaricie am
pliarit eft ad oem imoderatu ajperitubabediquacucE re.ficuc if$:eg.6tinqdam
bomet'q> auancia no eft: folu pecume.Ted eria feierie z alritudinisjcu fup Debitu
tnodu fublimiraa ambif.* fm b auaricia no e fpfiale pcrm.i£r b mo loquif S‘u
guftm 9 in.uj.li.De libe, ar.fic Dices. 3 uaricia cj grece pb^largiria ti no in folo ar
gero vn nomeoujriffe refonanfed i oib) reb> q imoderatecupiunf inrelligeda eft;
£tia 2^ugo in.tj.li.De clauftro ante fic ait.Buaricia e gtierfeu qriilibet re?, infa4
tiabilis z inbonefta cupido.gte?- Bug.* allegaf a mgro fnia?- (n.tj di.oift.eef •
Di.fic.Buariciaeft imoderatabndtcupidita$:q no rm pecumc;fedetaltitudis
2 fcieriercu fup modii fublimitas ambif.JJjSed occurrit Dubitatio; fi auaricia e
amerit 9 inozdina^mo folii pecunicifed eria fcicibonozis z cuiufcuq; alteri 9 boi
l£u fupbia ftrino:dinac 9 afpetit 9 fcie z bono:i6:fequif q>fupbia firide perm q6
x auartcia.f5 b eft falfuj.q: fupbia z auaricia fur duo Diftincta pera § pdicra Diffi'
nirio generaf De auaricia no e bona nec fulficienf Data. (C&uie obiecrioi riidec
ferns ^bo.i.i.jq.q.ljcjcjairj .ntif.tj.vbi ^6r:qp fupbia *auancia cupfrDrnr. tMirno
q: fupbia refpicit perm eje pte auerfiois a Deo:cut 9 pcepto fupto fubtjci recufat.*
io fupbia 6: initiit pcriiq: eje pte auerfidie icipit ro mali.Buaricia ar f fpicit pem
€jc pte puerfioia ad bonii comutabile eje q perm §dam6 nurrif z foue f.lia o:if
pemeje appetitu iozdiato comutabif boi.* idcirco afperit 9 illi 9 boi.f.Diuitia? q$ . t
itiuar ad ofcqndu oia rpalia boa:rad«e peto?- 6:.£>cbo Differt fupbia ab auari* Wnt
cia:q: cu fupbia fir io:diat 9 «jpetic 9 ,(p:ie ercellericalle rat apaetit 9 pceltcdi i bo// Bf> w Z auart,
no:ib? vffeia vf pecunia v£ potecia z bmoi e fupbia.Suaricia at l atperit 9 ioidi
nat 9 ad^redi vf rerinedi pdicra.t fic prj quo Drnr fupbia z i*uarici4.<o5 qo
aim pulfar.^icei '^>aul 9 .j.ad^im.v),c.q radijcotm malo^. c ci*pidita9:qud q4
da ajpercres errauerta fidc.^a radie e qdda pncipui arbo:$.z ita videf qpidc fic
radie peti z initiit pcti.fj fupbia vr 6 1 i^cci.e.c- c initiu ois peti :g auaricia icdue
nieni? radie oim malo¥-.J^uic qoni rndet f.^bo.i comcro aureo fup pnaepfa
ad Cim.vj .c.lcc.ti,i6t ite^t i.jtj.q.leeeui^arq.fic oi/ftoradii e qfdd q» cupi// ir UD ,vj, f a S
dirae tripfr fiunif. Qzio mo ,put c fodiat 9 appetit 9 oiuiriap :t fic c fpiiale petm trmfr fumif
aiio° fm q> figt tozdiatu agjetitu cuiuflibj boi tpat:t fic c gen 9 ole pcri.na i oi F
^ctoeio:diata^uerfioadcdtmirabilebonu:vtDcine.^crtiomofumif,puf fcat
qnda icliato 5 nae cozrupte ad boa cozruptibilia iozdiare aepetcda.rfic Dicut cu
piditate ce radice oim pero?- ad fifrrudme radic^ arbo:^ q ee terra r rabit aUmru
fic ei ee amo:e re?, rpaliil oe pcm^>cedit i£r bec qdc cguie J?a fint no tn videnf ee
fm itenone apb:q Dieit cupiditate ee radice oim peto?- .3£>aifeite em ibi loquif
apfe p eoe d cu velint oiuitee fieri iciditt i ceratio ne z i laqueu Diaboli:eo q^ ra
die oim malo?- e cupiditae.^n maifcftue qp loquif De cupidicacef m <$ e apae^
r vt 9 iozdinat 9 Diuitia2-.i6t f m b oiccdu c ^ cupiditas.put c fpcale periri b: radie
oim peto?- ad fU*trudinc radtc£ arbo;ie q alitnetii pftar tott arbo;i. 'gjidem 9 ci %
Q t
©efolUdtudinererit
£ Diuifias bo ad^rtt facul rare gperradi qdcuncg petm 7 adipifeendi Defideriuin
c.iuicuq? pcccatfteo #ad babeda qcuqj tepozalia bona:bomo poc g pecuniam
luuari rm q> oicif i^ccs.jt.ca.^ecunte obediut omnia, tfzt f m boc pat5 q> cupidi
.. . ra8&iuiria?radi?eftomnitjpeccato?.2oec3£bo. /£tDicfiepat5folurioqftidi0
en liceat tbe/yx qualiter fugbia oicif imtiu;t auaricia radijc peccaro?.. g£&mplt 9 foler oubira
lauros accufrftan liceat alicui rbefauros accumulare.2}uic qftieni retpoda 2}ugo ocargen
mulare tina ozdints pdicato? in copcdio t b eo U .ca. jcjcijc* fic oicee. *Borandu eft q> 43
P? t P el 5 u l !' l 3 3rc afFecru auaricic abfc$ inrcrione necefliratis ^pzie vel aliene*
^ , l 10 { ” e fo ur }W rc oito eft^bibitti.&lio mo por 4$ rbefaurijare ejc^puidetia:
•z b velpfideranoe necefliratis:* fic pcedif parennb fecularib? ob necefiitate fi$
lio?educado?;vel filia? piugio tradcnda?:nd auroiranda?.fed feruato modo
vel ftacu perfone. ^Uio mo po c 4s tbefaurijare e? pfiderarioe publice vtilitatis
•faorareeccle ' defendi endi/vel culc 9 oei ampliandi.* fic ?ceflum eft regib) rbefau^a^
fiaftiei re.perfon s aut ecclcfiafticis^zienuncg; rbefaurijare Uccttncc pecunia eria cedi
nere inretione feruadi. 36 Smbzo.2lu? babet eccfiamo vt feruer/fed vt eroger*
P9. 1 ** 10 P c 3 t>uplejc poc efle amo: pecunie (tue cepozaliu.r.aut refpecc u ne*
ceflarij ifiue rcfpectu fugflui.zCotra pmu,pbibet ons pfocance follicitudinc.con
tralcom ^pbiber cbefau ripario ne.^)cc iwgo.l^otabic q> iftudeopendiu rbeolo
gie^)ugoni9;q6 4dc incipitr^criratis tbeologiceino eft magni Slberri (vt 4//
da illi falfoactribuucjnec eft feri 3£bo.fed vcfcrons 3oa.oe turre cremara car 4
«malis fcct S»ijcti ozdints pdicaco? in U.oe peeprioebee tf?ginis.c.lv).e6penditt
iftud eft Diu Nugonis De&rgamarozdinis jklicaro?.!^ compendiu fet 5£bo
me vtoicit pfarus cardinalis in eode lib.c.lij. incipit :i£ternipacris ^?bu. Sdcir
co Isugo iniimapacirur ab bis qm Dictum opus magno 2Uberto vel airert at4
tribuunr*
<T£Jmtm follicicudo rem cempozaliu (it licita./£t an t>iuicie fine Dicende bo
ne vel male.
0ra ad maioze intelligentia eo? q Dicta funt fm btm 5£bo.in.tj.tj.q*
n lv.ar.vj.vbi moucc oubiu:vtru follicicudo re? tepozaliu (it licita/Baj
3 £riplejc folli . sicit q> roUictcucio tepozaliu tripfr por dfc illicita. “Quo 4 de mo ejt par
cicudotgalm ce Cl116 ** q follicicamurrputa fi tepozalia tanc$ fine qram 9 : vt fi ejtcrceam 9 acm
izima cuiwfl ibet ^tutis ad fine re? tempozaliu: t talis follicitudo femg $1 efle illicita,
j^e qua fS:ego.in.)tv.li.mozaf.air.Bmatguerfi boiesp bui? mt5i gtia tribula
tiocsicuncnfc^p ea fudozito libenf feruiut:-: gi auiu labo?iugo Deuotiftime coi
la fubmittut.j^r infra fubmgic (Tc.^zauo? mes bui 9 m$i feruitio Dedita 7 reru
^ . tepozaliu fatigationib a(Tuera:etiafi fibi libere vacare liceat: fubelfe tfi terrenis
^ coa fudozib? feftinar. 2 ^ec i 6 zegozi 9 .^Sct>o mo pot efle tepozaliu follicicudo illici
ta^pter fugflm^ftudiu q^> a^ponif ad tepozalia / pcuranda. < iptcr q bo a fpualib)
quito pncipali 9 inferuire Debet rctrabif ,i£t 16 Dicif ^ar.jciq.c.q^ follicicudo fe
tertia» culi fuffocat ^bum-^T-iTercio mo Dicif follicitudo tepozaliu illicita ejt parte tfy
mozis fugflui:qn.f bo timet ne faciendo q$ Debet neceflaria fibiDeficiat. *3jlnde
fi ali43 cu ifto timoze follicitaret res fepozales:illicita eflec talis follicirudoadeo
acbzifto^bibef.^BamtJ^s no,pl>iber nift illiatu. ( #>rerea ^artb.vj.ca.air.^lo^
lite folliciri efTeDicctcs:4d moducabim 9 :aut 4d btbcm 9 .*aut q operiemur.bcc ej
omnia gentes in 4 rnr .^cit em parer vefter qz bis omnib? indigetis j£oc\udit §
fana 9 2Ibomas fic Ditetis. '(bzincipa liter noftra follicirudo c(Te oebec De fpuali#
bus boms:fp^ranrcs q> etiam tepozalia nobis^ueniant ad nccefllratem fi feceri
mus quod Debemus, ‘©nde veritas ^)^ttb. vj.ca.aie i&iicnte ergo £mum rc(t
gnuDei 7 ujftictam eiu s:t bec omnia adticienf vobis.j(£tia notanda funt aurea
wba fancri Sbome in.itj, li.ptra gefiles.ca^jtjcq.vbi Dicit fic.^n^uc etia ali(|
vice ejtpecrare. pzopterqooicu: t.vj.t. noiutiomuiiuiciimmtijuiumav
ducetis aut btbariszaur cozpozi veftro <jd induamini./£t irc?.'Holite in craftinu
cogitarc:|5 ante videf oino irronabile.£E>tulru eft cm velle fine i prermitrere ea
q funtozdmara ad finem .Sd fine aur comeftiosczdinaf follictrudo humana £
qijafibi.vicru^curar.^m igif abfqj comeftioe viuere no poliunt aliqua follfcM
tudine 'oc victu qrendo Debet habere, ^zererea folltcirudo terreno? r.6 efl vtfan
da mftquia tmpcditcoremplarioem ererno^.^opotaut homo mozralc carncj
geres viuere:qui'n multa agat quito coremplario iiircrrumpaf.ficut Dozroicdo:
comedendo;? alia bmoi facicndo.^ecpigtf ptermirreda eft folltcirudo ec? que
funt nccelfaria ad vira^ter impedimetmi ptcir p latio ts.fcqutf etia mira abfur
ditas.lbari em rone poc Diccrc q no velit aiitbu!ate:aur apire os ad edendu:aut
Fugere lapidem cadcnteiautgladium irrucnrcjifcd ejtpecrare quid oeus opercf:
qb eft dcu rcnrare. *Ho eft igitur follicitudo viCi 9 toralV abtjeicda ^?ec5£hcm.
^grc?iu.itj.li.? gcnrilcs.ca.cjtrrv.idc^Ibcmas Dicit fic*j£ft aur oino trrdnaf
bilis errozillo?qui putat omne fibtfolliciriidincac>notnrcrdicra Dcvictuq:cntf
do 0is em acrus follicitudmc rednr.0i igif bo nulla folhcirudinc ve uto rem
pozalito habere Dcber:fcquif q mbtl repozale agere Dcbcanqb neq? pcfTbtle n cO
cpronabjleeft ©bfcruati.fee 9 em vnicwq? rei ozdinauitacriocs are fue
nature 3}o ai»r cjt fpualt ? cozgali narura pdirim eft.^eceflariu eft igif fm Wt ^
n in a ozdinaticnc vrcezgalcs acriocs cjtcrccat t fpiialito intcdar./£r rate gfecw -y 0 . r l ^
oz eft qnro plue fpiialito mrcdir.llo eft igif mod 9 gfectiois btimane q nihil coz P ll£l 9?** ‘P 1
pozaleagaf.qzcumcozgalcsacnocsezdincnfadcaq funr nccefiatia ad pferua nf “y. 1 z co: *
H0C5 vire.fiqs ea ptermirrit vira (ua negligit qua qlibcf pferuare renetur. i£jcpc P oJalt
crare aut a ^cofubfidiu in qtofcali^eporp^pzia actione iuiiareptcrnulTa^zia _
actione eft infipicris t Deu rcrantis.locc Xbomas.^acir ad h jpoftru norabile ic^eplu no^
ejcemplu qb legif in vitis fancto? patrii .llam qda patres preplanwi venerunt rabile.
ad vir;fandu5 brm Snronium.Jacra ozatioe ab eis vocauit cos beatus 3nto4
nius vt cu frarrito fuis operito vacarent/# victu adqrcndo .0uiDijterut beato
SHitronio. *Bcbis pater no licet labozarc mamtorqz cu fim 9 ptcmplatiui nobis
folum intere ft vacare prcmplati6i.ig),uitot)ipt btusSntcm 9 . 'Hos carnales
fumus vacabim 9 operi to/vr vicru fuftentcir ur : vos ailr q oremplatuii cftis co
templanoi vacabitis.^andem boza *Bone btus Snrom 9 ' cu frarrito fuis cibu
fumpfirmo vocans fratrito prcmplatmis.^racp hoza pzandtj iam tranfacrazct
fameftimularefurrejterur illi fres ab ozonc t OijccrutbcaiO ^ntonio:Bbba pa^
ter hoza tranfacta eft t famccruciamur.quare no vocafti nos vt tccum t cum
frarrito tuis pzanderem 9 . 3Tuc rcfpondit beat 9 Bnron i 9 .^obis <\ fpuales eftis
comedere no licctrnobaut d carnales fum 9 neccfte eft vr comedam 9 . 5 rc igit ur
ad ptcplatioemmos ^o operito rnanuii vacabim 9 :fme quito fuftetan no poflu
tnus»/£c fic pfudit eos briis &nrom 9 .i£oncozdant huic ^clufioi aucrozirates:
facrc fcripture.^am ^eus oijcic Sdc t fuccefibzito fuis 3 n fudozc vultus tui ve
(ceris pane ruo.i5cn.m.c.7lull 9 at poti fudoze vti pane vfreto rgalito mfi follis
cirudmeinrerucnicte.gfolluitudo no^phibef mfi fuerit indebita. j£t *}Naul 9 ad
j£pfr.utj.ca.l&m furabafianofurefjmagisarUbozer^pando manitofuisqb
bonucivt hear vn rribuar neceftirarc patieti.2^cc ibi.i£jtoictis prj q» folliciru>
(lo oifereta circa rpalia laudabifc.ff &fr t>iccdii e oearnoze Di fercto oiuitiaru
i alia? re? hmoi.Sut ei Diuitic t res rpalcs bone t laudabiles g fc ac pfozmcs ^iuiriefunt
nature nre.^a vidit oe 9 cucra q fecerat t erat valde bona ^cn.pc.i.irpecicfua laudabiles t
no poterat ec melioza.^o eft § petm Diuitias polfidei e:fj perm c Dtuirtas male quo
S 5
.T
poffidcre.jgfi fm 2}tcro.ali6 i bzc ©iuitiasialib c fuirc ©iuittjs. ^zoptcrea in
cjzplanatioe fup ^arrbeii U. j .fup illudio poteftis ©co foire 7 mamone:DiaC
fic.^o babet ©iuitiaszfed <5 fcrmr ©iuirtjs.ig£ui em ©iuiria?. fcru 9 elt:x><
mnae cuftodic vr fcru 9 . 0 ui aucferuituns ejcculferic iugu/©iftribuit eas vt ©ns
T>cc ^icronvm^^tcupcraf g amo: inozdinat 9 ©iuitia£:ve t>icru eft s.vbi ony
fum eft dd fit auaricta.Sed amoz rcgtilat 9 ©tfcrerioe 7 folltcitudo ©ifereta rer»5
tfpozalm laudaf a fapientito z $1 no auaricia f54>uidctia,3dcirco qjplures fan '/
Sntid ples patriarcbe 7 reges veteris teftameti magnas poflederut ©initias. *glrt
erae ©itiffimi verultiflTim 9 pares nofter ©infiTim 9 fuitjcui 9 impio oia fuerut fubiecra ra t
paradiio cp ejetra paradifum.lbinc ^aiiid in pfal.ait. 0 ia fubiecifti fub pedito
ei 9 oues 7 boues vntuerfas infup 7 pecoza campi. 'ftoe ^5 fuir £nceps magn 9 z
oitifrim 9 :roliiscugenerati6eriiaaoiluutj fniaejteep^aoiio.^bic tres filios ba
buir.-q tres mbi partes 3fid Zlfrica 7 /£uropa fua gCneratioe repleuerur ."Bam
filtj 0?emafia occupaucrut:filijiCbaafrica:filti $0 3apbeteuropd.&bzaa cria
fmtDmes valdc:,jpter cm 9 opes no poterat paftozcs ei 9 babitare cu paftozibus
Uorb nepotis fm.tMopterca cu facta fmlfer rica int' paftozes vrriufqj cupieris
Sbzaa tollere caufas ©ifcozdie:©ij:ic ad Uotb:vr ptj jgen.jeiij.c/Re quefo fit iur
gm inter me 7 re:? inter paftozes meos 7 paftozes tuos:fratres em fum 9 .Smu
liter 3 ^ac 3 acob 3 ofepb 2 £>o?fes Saron 3 ofue tf 5 cdeon 3 $b i^autd 30^
as /£5ecbias Salomon fu erur©iri(fmii./£r pariter iSzegozi 9 Siluefter 7 cete
rifummip 6 tifices:cardmalcs:arcbiepi:epi: < z altj paftozes ecctte©ci.Sancrifity
^ _ . r : mus 7 £udowic 9 rejcfraco^.^icodem 9 3 ofepb ab arimatbia: Sacbeus pneeps
Ho c ceiusi publicauo^ibi oes fuerut oiuiref 7 fcriflimiVRo eft § cefus in crimie:fed affect 9
crimie 15 alte wozdinat 9 . 27 mc fetus 5 £b. in.iij.li. prra getilcs.c.c^jtjciq.br fic.i£jeteriozes <Jdc
crus. t>iuitie funt necclfarie ad bonu vtutiszcu p eas fuftentem 9 cozpus 7 altjs fubucfi
niam 9 .0po:rer aut qeaq file ad fine eje fine bonitat e accipiant. 'Hcccfle eft § q»
ejcteriozes ©iuirie fint aliqd bonum bomis:ndtnpnctpale:fedqli fecundarium.
^ ^ i|fr- •» *-- A ^ a ^ ^ ^ ^ ica fubiun
mftra tf?tur£. gir.3 nranru igif Diuitie bone funt inqntupficiut ad vfiij jbt utis.Si ^0 ifte m®
dus ejtcedaf vr impediaf vfus £rutis:no tam inter bona copurada funr.Tcd inif
mala.^ln accidit <5bufdam bonu efie babere oiuirias tj cis vtunf ad ^rurcsiqut
bufda *o malu eft eas babere q p eas a ^rutc retrabunfzvcl nimia follicit udine:
vel nimia affectione ad ipasrvel etia metis elarioe cj c eis ?furgcnre.:bcc ^bo.
i£tta Seneca ad Uucil.ait.3ila bona foztune no 5 pedetrno eje illis nos.^a
lentioz cm orni fozruna c anim 9 :? in vtracp parte ipe res fuas oucit.^earecp ac
miferc vite ipe fibi caufa eft.^>al 9 em oia in malu ^tit. rectus atep inreger cozri
git pzaua foztune.loec Seneca. oictis paret qliter bd fc oebeat bze circa foly
ucitudinc vfamozc ren rcpotaliu:*: o> ©iuitie ©c fe no funt in cnmmeUed alfect 9
tamozinozdinat 9
([i^ualitcr feripture facre/©octozes carboltci ac
gcnrilcs pbilofopbi auaricia ©ereftanf.
i£mu fcire ©ebes prer ea q ©icta funt i ©ecimo pcepto ©iuinc legisfvbt
0 agif ©e pcupifcenria rem ^pjtimi)^ omnes fepture facre 7 pariter oes
©ocrozescarbolici 7 gentiles pbi auaricia ©eteftanf nouem ronibns.
ff^zimozqzaiianciacftbozribilcpccm.t comparaf idolarrie. 'Jeln |^aul 9 ad
iif pB.v.ca.©icitfic.^>oc aure fciroteintelligetes q omnis foznicatoz autimmul
dus autauarus q^ eft idolon feruitus no baber bereditatem in regno cb :i 7 ©ei
i0uare aua u jtycc ^auluS.^Rora fm Jborna in comcnro aureo fuper 15 pafTurlecfione.iii.q»
nciacoparaf apoftolus votat bicauariciam idolarria$ :qm idola tria cft quado bonozfoli ©eo
idolarrie ©ebirus impendif creatu re, ^co aut€ ©ebecur bono;©uplicirer.f.vt in eo ftucra
0esfapien^
res auanciaj
©eteftanf no
Mc romto.
auaricie ;?o.lxi
110% pftiruam 9 :* vt i eo fiducia nram finsfr ponam* €hii § & in creaturi* po
nttrcuseft: tdolame.Xwautfacirauarusqui finem fu um in recreata ponit *
cria tota fuam fiducp.3btnc0fee.vip»ca.auru fuu z argentufuu fecerunt fibi
idola vt interirent. uia vt oictf£:oucr.jtj.ca.£lui cdfidit in omttijs fuis coib
rucr.f[ £tcl auaricia oicif idolo^ferui^.-quiaauar 9 ejtbibet creature qd oeber ^uarfeia &
crearou.f.fide/fpc/t cbaritacc.2occ em ejebibj a uar 9 pecunie z ©iuirtjs fuie.^r lia rde cogaf
fm jCbi^.dcut tdolatrc vencranf idola nec eap reucrctta rdgere audetjita aua idolatrie
tus pecunias veneraf t ei s vti nefetr:? vt facra filtjs neporib? z pncponb> intai
ctas conferuanr.^cl fm 3£boma in .tj.g.q.cjtvitj.ar.v.in refpoiione ad qrru ar<i
gumeiml.Zluartcia cdparaf idolatrie g qnda fiftrudinc gua bab5 ad ipam:qz
cur idolatra fubtjcir fe creature ejerei loziara eria auar 9 no tn code md:fed idola^
tra qde fubtjcir fe creature epfiozi vt ejtbibeat ei cultu oiuinu.Suar 9 aut fubqctc
fe creature ejcreriozi imoderare ea pcupifcedoad vfum.no tn ad culru./^r 16 non
epozret q> auaricia babeac tara grau irare;qnra babj idolama.22ec ^Tbo.JPoj
qd aim pulfar.iCu em in altjs peris bo fine fuu ponat in creatura cui amoze ibe fiauarems*
ret:qre eria in ilfpcris no dz bo (delatrare fient ipeto auaricie,2^uic qorri rcfpo K auariciS
det fetus 3£bo. in corneto aureo fug epfa ad i£ pb.v.c.lceride.it).fic oiccs. Jdola $ g alia pca
rrareeftalujdcjcferi* indebirecolere.l^ucaut maltjs peris ponit finis uwcrio©* bd idola*
rib? qfi i p>: ta ejralratide. fcd q ponit fine in oiuirpsjpomr in eis fmc vt i re ej tteh rrare
rioujlicut idolatra. 0ed nunqd auari bonozc ©eo Debitu ejrbibcrcscreature:rc4
flliterfutidolatrc z g fcd^ico q> nd:qz m mozalib? act 9 feu oga ludicanf ejefine,
gifegg feeft idolatra q mredir g fe cultu cjcbibere crcarure.J)oc aflt no in inte/y
dit auarue g fe fcd g accidens. 2:>©c em facit inqntu fugftue z inordinate Diligit.
0 qd oe ralic*Bon babebit bercdirare m regno cb:i z Dci.:bec Aonias. (0ua//
ptopter3nnocenti 9 in libello dc miferia pdindis bumane ira inqr.&unriciafro
aptrn elt idolop feruit 9 :quia ficur idolatra feruit fimulacro fic auaricia feruir rbe
fauro.^am illeculrum idolatrie Diligenter ampliar:? iftccuimitu pecumc libcn
ter augmentar.^Jllc cu omi Diligentia colit fimulacrun ifte cu omi cura cuftodic
tbcfauy.Sllefpe ponit i idolarria:? ifta fpc fuam pftiruir in pecunia.Sllc timet
mutilareumufacruit ifte timet minuere tbefaup.2r)cc 3nnocc.i£r fic pr j qlirer
auaricu e(t idolos feruit 9 .
f 'Huaricia eltinfariabilis tpatif rabiem
deooetefianda eft
i£cudo auaricia a fapicnb t>ercfiaf;q: eft infariabil , t nump dr fufficic
e fed femg egens z vclut fuibuda? famelica rabie parif. 30 p'inue os
_ agit vt oeuozet z comcdar.*Jb :oprcrea cogaf auaricia facco gfo:aro q
tiuncp pot repleri. auaricia aflTimilaf inferno q oia ocuorar.^nBugd qda
ferdt fic.Buar 9 velutinfern 9 oia oeuo:ans:vellet nulluboicm elfe vtoia folus
polfidcrer.^Iel auar 9 affimilaf mari in 5 ornia flimua influur z rn nd redudar. ^uarfcfn
^elauar^ffimilafbedropico.^n^ieg.in.pitj.li.mozaf.c.jtiip.drfic.loydro^airimilaf»
picus q|pe 3 ampli 9 biberit:ampli 9 fititjq: z 0 is auar 9 ejcpotu firim multiplicat
q cu ea q afperit 3dcpt 9 fiierit ad ap?etcda alia amplius anbelar. j0m cm ocu//
pifcendo plus a {perit buic fitis ejt potu crefeit. T>ec ^jego.^l' auaricia merito
comgafigui.igiiiapzopterieiieg.in.jcv.li.mozaf.c.jctjcvj.dtiic. Auaricia oefide
ratis rclx> no eptinguif: fed augef.T^o moze ignis cu ligna q pfumit accegit ept
erefcir.t vn videf ad momeru flamacdpzimimde paulopolt cermf oilatari.2^ec
^eg.^inc 3fid utj.li.oe fum.bo.c.jtfi.dr. Scmg em auarus eger.qnto magis
•dquirit tanto amplius qrir.*Bec folu oefideno augendi ejtcruciaf .fed amitren*
di metu afficif.3nopes nafcimur i b ac vitauhopes recclTim oebac vita.Si bo>
na mdi bui 9 girura credim 9 ;cur gitura taro amozc cupim 9 4 3^ec 3fid.t ^>iero.
i 4
i©c peccato
ad rufticu monaebii ait.Cucetera victafenefccte boiefenefeant fola auariciaip
uenefcit.j£c itep.&uaro ta oeeft q$ baber:q$ q6 no baber. 0uia aut no babiqi
pcupifcit vt babeataut habita metuit neamittat.i£t Duin aduerfis fperat ,pfp<
raunpfperie fozmidacaduerfa.bec :biero.z£tiaj£bzvf.in lt6. cp nemo ledif ntfi
a feiporbt fic.*Ha z ipi Diuircs fi etia totu mudu poflibtle eflet pofTideri a fingu
lis.adbuc tn in oefiderio ei 9 ardercc.pauges £o Dii cupiur Diuitib? equari infa
nabile rabie pariunf tnfamuc:furiut.x£t idc mozto Diuerfos fingulis generat la*
guozes.bec /£b:?f.:g$oecius quot^ gpulcre Defcribit infatiabilirare auaricie in
ij.lib.De pfof. metro fecundo fic Dicens.
f£Si quantas rabidis flatibus incitus
*jVonrus:verfat arenas
Sut quot ftellifcris edita noctibus
i£elo fidera fulgent
gantas fundat opes :ncc retrabat manum
•Jblcno copia coznu.
S^umanum miferas baud tdeo genus.
/£efl*at flere querelas
<©uauis vota libens ejtcipiat Deus
^>ultip:odigusauri
j£tclarisauidosozncrbono:ibns
'gibil iam parra videntur.
Sed quefita vozans feua rapacitas
BUos pandit biatus. frec OBoecius.
fluere loga nra Defideria increpat vita bzeuis.^ncafium mfta poztanf cu iu
jcca eft q ggif. 3^° Scn.in li.oe mo2rt»:poft XuUi.in Itb t> fencctutciait. 2£>o*
ftro filiis eft auaricia fenilis.i^uid em fibi vult non inrelligo/Ba qd abfurdius
S iua toalia vt Dici folet q$ q min 9 reftar vie:eo pl 9 viatici qrere.t via Dcficicre augere viari*
bona fariare cu.becSene.ftS5 qftio ammupulfar. j£ur Dittitie z cetera tpalia bona non
no pnt z cire pnt fatiare anima ronalc .*JMo rnfione buius qftiomejnora pier illa q Dicta fuc
m* alfilaf i” ejcplanatioe Decimi pceptt q? Diuiric regales funt fimte:co:po:ce z trafirozie.
figure trian 3ia aut ronalis eft infinita fua capacitatc:mcozpo:ea in fua enrirare:fcmpicer*
aulari, na in fuaDurarioc.^deo nulla ^uenietia aut ,$pozno ad innice.^el Dic cp ania
ronalis alTimilaf figure triangulari cu fic fozmara ad imagine fcnffime trinita
tis.Sic § triangulo coperitbabere tres angulos.ita Diuine eflentie copetit ba*
bere tres gfonas.Sbi em m vna eflenria funt tres gfone.parer filius? fpufletus
Similr in ania ronali funt tres anguli.id eft tres potetie.f.inreUcctus: memo*
ria:? volunras.^ulla ergo res creata pot fariare aut replere aiam ronale: q: eri
am res oiuerfa# figura?- vna no pot alia replere. *Ba fi accipiaf figura triangu*
laris z ponaf m ea figura fpberica no replef^prcr boc ipa figura triangularis:
q: remanent adbuc tres anguli vacui, j£t fimi lirer fi ponaf in eaqciic^aliafigu
ra nuncp poterit repleri figura mangularis:mfi a fola figura triangulari: q vni
fozmirer replet angulos. cii ergo mudus:celi:aftra.e!emeraquoc^ :rerra:aqua:
aer:? ignis fint figure fpberice. vn etia fe circudanr ozbicularif :io oia bona hui 9
mudt ta clemcra q$ elemerara fur qfi vni 9 figure f pbericc. 0jie oia fi poneretur
_ . in co:de aic ronalis fiue fub ptare boisrfle vc ipe bo oim eflet Dns :no jpt' eec
^calepdrip r ^ t 9 aut f ariat 9 # ^eclarauiridmocupidiras ifariabiTmagmak)cadri:6q^la
magni cupi fcri 9 m ajtim 9 i.viij.li.c.jtv.Decupidirategtie:irareferr:q>ciiipealejtader audiret
ditare. a b anajcarco comite fuo pfes ec mudos,put accegat a pceptozofuo oemocriro:vc
bemcf igemuiralejtader.^o Dtjtit:t ff^ba valertj.^eu mife^- 4 nC vno qde ad*
.buc fu pori^gfo. ibzoptea £tnit 9 cum 9 fcribit % qda cjt mapts natu Dijcu alejta
jFo.LUI
auartcie
droSiotj babitii cozgis tui autditati animi tui par? efle volmiTenr:o:b!S tc no
caperer. altera manu oziente. altera ptingeres occidente. Z)inc 3juucna? in fac^f
ra illa q incipit 0ito m terrisara in4t
®^nus pelleo iuueni no futficir ozbis
j£ftuac infelijsangufto limine mbi
g^are claufus :fcopulis paruacp fcripbo.
/Cum came a figulis munua inrrauerir vzbe
Sarcophago ^cent 9 erit:mozs fola fatef
<&uacula funt bominu cozpufcula frec 3uucnalts
oictis pt5 qp Diuitie z cetera bona f galia no pnt qecare v£ fariare ajpetty
tuanie ronai ' fed 15 por fola trinitas Diuinap gfonaprqz ipa eft finis ei 9 .'Hi pa£
replebit memoziaifili 9 intellectu: z fpfitfccus vol utate. ;£c qpterea inf oes crea ff ,
furas nulla alrioz/nullaD|gmozania bumana.^oDe 9 in nulla creatura plene 4« n j ra cr ^\
uic mfiin bote.^uauis em pma Diecreaueric natura angelica/celos z luccmo tsi tu !.' a QJ UIC 01
qeuicin ilhs.i^cinde feba Die creautc firmamentu qb 4 de Diuidicaqs ab aquis nmm ,501C
■Bomie aiit firmamen intelligif occaua fpberarfub qptinenf fpbere fepte plane
rap. /£jc q ptj; qp firmamentu mediu c ini celu cryftallmu z elemcca/q noie aquatf
ru Defignanfinec tn Deus in eo (Jcuit.t fic De ceteris creaturisrqtifcp lepra Die cre
auit boiem ad imagine z fimiltcudine fua.t tiic m eo qcuic.^n iSeri.j.c.bz.Co'/
pleuirqjDc 9 Die feprimo opus fuu qb fecerat: z reqeuic Die feprimo ab vniuerfo
ope qb patrarac.£)inc ig)4uid admtrds epcellentia creature ronalisiair in pfaU
vuj. 0 jM eft bo qp memoz es ei 9 :aut fili 9 bois qm vifiras eik^)imufti eu pau
lo min 9 ab angcf.gfia z bonoze cozonafti eu:t pfttrnifti eu fug oga manuii tu a£
r 3ob.vtj.c.€luid e bo qz magnificas eu:auc qd apponis erga cu coz mu. £jC
Dictis pt5 qp appetit 9 bois no pot fariari in bac vicano Debj regulari p imperiuj
ronis.tbzoptereaScn.i,pueibijs air.pecunieogretimgare no f utre. fbccuma
5 fi vti fciae/ancilla e:fi nefcias/Dna.
^Huaricia eft caufa omniu fcelep
/£rtt'o auariaa eft Deteftabifcqz ejcilla fere oU fcelera ppetranf :vt fur)
t f a/piuria/bo micidia/adulreria/ facrilegia/fimo ntc/ Difcozdie/ 1 bmoi. 3x u . iri wa
*53n i£bz?f.in.itj.li.;xra impugnares vita monaftica:bt fic. &ut em c C€ i C2 *
' pecunie amoze rapiunf:inuidie q> nequd Deierares giuri/remcrartj /audaces t4 *
uerecudi/impudcfcs/ ingrati.maU Denup oia fmt necefle eft. 'gln bo?- oim teftis
fideli fllm 9 eft briis £aul 9 :4 radice oim malo# cupiditateefleoijtic.i^b idipum
cbzs ante mamfeftauiccu impoftibile efte aflereree eu feruire Deo 4 illi vicio eflec
obnoA 9 * 3 r>cc iCbz^f.t 3 uuenaF .4 vcait l^iero.i epfa ad Sberacia De vera cir
cuctfioe bz^tpba gcrilifi bic poeta i fat^ra.vj.bc fic.
fEt^zima pegrinosiobfcena pecunia mozes
. 'Jntulitit turpi fregerur fecula lujtu
^iuirie molles. 2^ec3iiuenat'. i^tficpf3q>auariciacradijc6impcto^:qzc^
pecunia bo adtjrif faefrate pperradi oia pera
®" 3 ,uaricia eftjoeceftabiliS qz cozp 9 Deftruic
^Jarto auaricia eft perm Deteftabile.q: cozp 9 emfceraf.'Ha Diuitie ad)
q 4ranf cu labozeipoffidcnf cii timoze:amirtunf cu Doloze.^n a uan la
bozar in adcjrcdo:': alq i labozes co$. fepe intrat.? aliqn fures z latro)
nes 4 plerunqj talia Diripiut.auc filtj rebelles vel alij l^eredes. 3 fti funr fimiles
aranee.q telam operadop mufeis accipiendis feipam euifeerat. £}mc SalomS
^zouerbio^.jCiCjtiq.ca.^Dlilabozare vtDiteris.*fed pzudencie rue pone modum
j£c ijreruj ibidem.^o erigas oculos tuos ad opes quas babere no potes.
prerea ornus Iniero, boztafuosad ?reptu rc^ mudana^ i epta ad £befipbo;c
•ftoraaurd
fcnccntia .
&uaricia
boicjDiftra*
btr.
©e peccato
*bicu.®ue ddc cpfa incipir.pzduprionc mea ej:cufare conarerzvbi 6t fi c.£o
fiderem 9 # in bac rerra I>o fp irce fum 9 ? pcgrino# more,£Oieto nomfTimts babi
tamus.^os cm oe boc mudo no cftis:$z nobis. ightid g in aliena fatagimusc
0Mid tui bamur.fiemo in Deteriozi * extranea patria p^eligit poffidere q$ in
fua.i^c bis rm folicitudmc bzc Debcm 9 ? cura q nobtfeii rrafTcrrc poifum 9 .Sm
biat terrena geciles d ^ celeftia no Dcbenf.£6cuptfdir pfentia d fitrur^nrf^cre^
dut: cbzianis Diuirie z bereditae fic oiuiniras cbzi.fjcc ci Debet egreferre quafil
min 9 a ceteris babeatd aucrozeoim pccperur.<oupcft vt acceptu in corde dcu$
booorent obfcqmjs:optto colanfmoe femp 7 cogiratioe fareanf : vt in aduenru
ei 9 no ci x otumacito z oreptozib? pqnianf ;fj cu feris z Deu rtmentito coroncnf.
bcc l>ierofi. €lua fnia apte oaf inreUigi # amo: inordinatus re^ rpalitl Debet
ratione regulari.
fTSuarfcia eftprra Dei! t.pjtimu ideo fugieda eft.
Wnro auancia meriro eft fugienda:qr eft ?rra ©eu: Jtra^jcimu: z ptra
4 feipm:vr Deferiis £bo .imij.ij q.cjtvitj.ar.j. in rnfione ad.tj.arg, £:imo
atiar^peccar ptra dcu inc^ru^rcrboniirpalcDiuiriar,: premr bonum
etemu.£5cDo auar^peccat in pcimmqz pl 9 oebiro accipit z pieruar pecunias z
alia bona cpalia in Danu z nocumcru^cimop.Si § bo pl 9 ocbiro mo aderit oi
tiirias vd pferuar:tuc Direcrepeccar ipjtimu:q: m ejtteriortto oiuittjs no ptvn 9
bd fupabudare nift alteri Deficiat, fl 6 eft em poflibile vr bona tpalia polliut fit
polTideri a mulr$:Vf Dr feriis £bo,ibide.£>inc 30 oeci 9 int?.!i. De ?fol*.,pf3.v.Dc
fic.0 igif aguftas topefep ©iuirfas q$ nec bze totas plurito licjrnec ad quclib?
fine cerei 09- pauprate n vcmur.bec :©ora 9 ,3£*errio auai^pcccar p fcipm:q: vt
DtCbomas:Dcozdiafci 9 atfcct 9 :^ no oeozdmefcorp^tcp vicia carnalia, $>tif
rtnet cm auarus mfros labo:es z cgplura incomoda.io Drti 3 ;eg. 0 c 6 bui 9 fecu
li Dilectores in reto terrenis fortes funtan celeftito Debiles.^Ha fepe famc.ntidi
ratciDcicctione fufttncrrt cap re£ fe p abfttneria cruciat: ad qs adipifcedas fcftf
ndr.^binc Xoiero.ad rufticti monacbu.in ep& q incipit. 'Hibd djziano felicius:
cui ^pmitrtif regna celo^:Dtfic.0[i negociarozcs fecfi rata fuftmcryrad icertas
pirurafqjDtuirus piieniat:? f uent cu m animi Difcrimine que mulns periculis
qudierimr.0uid cb;i ncgociatori facicndu cft.bec Ime ro .
flf^tiaricia menre fuffocat z anima maculat.
^cro auancia eft fugteda:q! menre fu flfecanamam macutar:t totiU>o^
f mineDiftrabir.vn0:cgo.in.jtiitj.li.mo?af .c.ljtjcjtvi.^tfic.^erplubum
naq> cui 9 natura grauis c ponderis/perm auaricte fpealirer Deftgnaf: qt
mente qud ifecerit ira grauc reddit vr ad a jpereda fublimia attolli nequacp pof
fir.bec j6:ego.^:oprerca atuid pbiprenebar Diuitias ne mens cop a cognitio^
negitaris ra naturalis pfne qjaftrologie Diftraberef.^Jn 2oiero.ad ^ulianud
filijs z vjtoze Defunctis in epfa q incipir.^ili^mcus frater ru 9 Sufomus £>t fic.
jCoremnis atm.iConrcpfcrut z mulri pbi eje qto eria vnus vt ceteros filea mul
ta? poffeflienu pciu^piecif in pelago Dices. Sbitein.pfundu male cupiditates:
ego vos fumerga ne a vobis mergar./£tia ad ^atilinu pfb^te?- dc inftitnttone
moacbo 9 -:epfa incipit. iBonus bo ©e bono cozdis tbcfauroiDtfic. Cbrares ille
rbeban 9 bomo qnda uttlfim 9 cn ad pbilofopbandu atbenas pgerer magnu au*
ri podus abiear.nec putauitre polfe z ^tutes fimul z Dimetas polfidere. i£t ad
rufticu moacbtirepfa q mcipitflibfcbziano fclta 9 M'ta inqt.Jujtta miferias b*
rpis vbicp gladios feuietes;fatis Diucs eft d pauc no indiget mimiuj potes eft 4
Puueno cogif.Ste# Xoiero.ad faluma oe morte nebzidg : epfa quicipit.^w
miaridc JFoxmi
ne officiu puref ambifto:6t ftc. *fiec Diuiti obfunt opes fi eis bn vtaf:;nec paul/
pere egeftas comedabilioze facir fi iter fozdes * inopia peta no caucat.bec
ro.Sed nota ad maiozc euidenria eo?- q Dicta funt aurea fniam Diui 23ieron£
mi feriberis ad pamaebiuin epfo pfolaroziaDeDozmitioepaulinevjrozis: epfa
incipit.Sanato vulnerirvbi Dt eft fatis gfecto? pfumato viro opes co*
renere & ecunia Diffiparc tpijcerc q6 in momento z pdi z inueniri pot. yccit
iCbzares rbeban 9 :fecir 3 ntifteneejfecerut plurimi §s viciofimmos legimus:
plus Debet cbzi Difcipul^pftare q$ mudi pfts gfte aialz popularis aure ac rumo
re venale macipiu.SDbi no futficit opes ptenere rufi cbzm feqris. cbzm aut feq
tur q pera Dimittit z ^rutu comes eft.bec 2^iero.3r)mc Sacratius in. v.li.Diirt
na? infliturionu.ca.jtvj.6r fic.feiuirie q 3 no faciuntinfignesmifi qs pnt bonis
ogib? facere clariozcs.feiuitcs em funt no <j Diurnas baberifed q vrunf illis ad
opa iufticie.i£t 4 paupes videnf:eo tn Diuires fut:q« eget? pcnpiftut nibfCu
igif z liberi fuis :z Diuires paupib? bumilirateanimi pares fimus, apb Deum
fl?ru te Difcernimur:tato <jfqj fublimio: eft qnto iuftioz.bec atacratius. i£t tadej
TLactarius in pneipio pmi libzi oiuina? inftirurionu ondir qnrus fuerit ame:
in^rede ^itaris apoanrtfls pbos <j no foluopes:Diuirias:bono:es: patna z yo
luptates:fedetiapublicas acfmatasactioea z cucra qanimu Dtftrabut: ptene
bar: vr magis ac majg ad ftudiu fapie ejcpediri inuenirenf. ^ei ba ^acratij fuc
bec.^jagno z ejtcellcti ingenio viri cii fefcoocrrin^peni^ocdiflent qofd labo*
rts poterat impedirptetis oib) publicis z puaris acrioib? ad tndrcde^ttaris ftu
diu prulerut:ejtiftimarcs multo efle pclarius:bumana? Diuinarucp re? luefli^
gare ac fcire rone q$ inftrucdis opib) aut cumuladie bonoubinbcrerejqb? rcb>
qm fragiles terreneqj funt:? ad foli 9 co:pis grincr culrumcmo mclio::ncmo iufr
ftioz effici pot.j£5rat qde illi fatatis cognitioe oigmfiimi qua fcire tdtope cupi 7 / jg>nata ege//
erutarc^ ira vt ea reb? oib? anponerenr.*Ba z abieciffe quafda res familiares furit pix amo'/
as z renuciafle vniuerfis voluptatib? pftar vt fola nudaqj ^rure nudi ejepediri/, re fapietie.
c$ fequerenf .ratii apud eos virtutis nomen acqj aurozitas valuit: vt in ea ome
fumrni boni pmium pdicarenr.bec £actamms.i£jt quo patj q» auaricia fugicv
da eft:quia mente fuffocar z toru boiem Diftrabit.
USuaricia contrariaf nobiliflimis virtutibus.
/Eprimo auaricia fugienda eft:q: ptrariaf nobiliflfimis virtutib?. /£ft ei
f cotraria miferico:die:clcmenrie ;Dilectioni:ac pietati: qucoicunf regie
virrutes./£t funt majtime infer omnes que ad^pjtimu piincnr.^ndc fu 4
per illud.j.ad^Dmor b.iitj.ca. hieras adomma vtilis eft:glofa 3mb:ofq Dicit Auaricia
fic.0mmsfummacbzianeDifcipline in mifericozdia z pieratec6fifttt:quc<idafoluit ois m
mifericozdia qui babijeriri-zfi lubzicum patiarur vapulabit ddem: fed non pemra buana ec
bit.becSmbzofius./£t ideo jCb2V^^ omue volens nobis offendere quante fe(Diuuu
ueritatis ac crudelitatis fit auaricia m libzo q> nemo leditur nift a fcipfo .-Dicit fic
gntanrum amo: pecunie ocm anima ftitigar vr nec^ amiciciarummeq* pzopin»
quitatis interdum etiammec pingis aut filios Det amozi locum:quib? atfecnb)
inter boies nibil pferrur.Smo: aut pecunie omma becbumiDegcit.pcdibj coh
culcat:? vcluf quedam fera z crudeliSDna omniu cozda poffidet tt^ranica do//
minatione oeuinctnfeuif vt barbarus:ferrur cjrudelirer vt tyrannus: Debaccbaf
impudenretjvt meretrijc. *ffufq 5 m iteret nunc^ pudet, ^ideff vbic^ Dura vbicp
rerribilisiDira inclemc6:tmpia:miculenfa: , z cum lupis z vzfis ac Iconib? feroci
tisfeuiat.Suauis rn vtdcf boibust amabilis:* quid Dico fuauius.^clle ipo
<tfau:G Dulcioz.bec Cbzvf. £^ua fnia apte Daf intelligi % auariciaeft contraria
«mfcDie;clemcfic:ac pietati q funt regie virtutes .
©e peccato auaririe
([Suaricia reddit bo mine ejrofum
Ctauo auaricia merito bozreda eft:q: reddit boiem cuctis cjrofum St
o prr« libcralirae boiem facit gratu beo x boib?. 'fcjln oB ceti 9 ut. tj» U.ee
?fo£.,pfa.v.$r fic.Sicjdcj auartcia femg cdiofoerdaroe largitae facit
/£t ;i£>arc 9 tu IU 9 m.j. li.be officis ira inqt.Tiibertate nibtl eft: narure bete aceo
modartue./£r irem in ecdc libzo ait. j£t q$q$ omnte ifrrue nce ad fe alliciat:faci
at q> vr eoe biliaamue i (Jb> ipa inefie vidcaf.tn mfticia x liberaftae id majume
efficir.^rep ibidem fic bt.^ibil eftra angufti animi racp parui cp amare biuiri*
ae.T3tbilboncfti 9 /magmficcmi 9 /cp pecunia ptenere. i£tin.ij.l!b.bcoffictje.ira
tr.qr. jg.ibcralce autfunt <J fut^ faculranbVaurcaproe a pdomb? rcdimur:aut ee
aUcnu fufcipiuc amico# caufa:aut in filiaru coilatioc adiuuaraur opitulanf:v£
, , in re qreda vel augeda.S^et :gbarc 9 tulli 9 .TRo aure qre libcralirae reddit bomf
Huaricmred nc6 claroe/grarioJoe/ac famofoe.potafllgnari eje eo q> ro bonitatie majeime gri
dit boiem cu nere videtur ad liberalitatciquiaboniiftn j^ion^riu cft futjpiuebilfufiuu. Jo
ctie e^ofum $ m ^mbzofiu iufttcia cenfura tcncrjliberalirae bonirare. libera iie em bona lua
ii.iberal allu/ Affundit bando alije.x fic bomo liberalie affimilaf to qui cft majeime liberalis
milar beo 0uia vtbicif 3aco.j.ca bar ommb? afftuenrerrx no impioperar. i^inc 0cne^
ca in libzo bebenefiege ait .0fficiu liberalitatie cft omni petenti bai e:beoe imi
fari.0i bcoe imitane:ba ena ingratie.^am x fcclerarie fol ozif.x pararie ma>
ria parenr.ift biiiue ^ieron^m 9 m epiftola ad ^cmcrriam:quc qdem epiftola
mcipit.Qi fummo ingemo par ic$ fretus fcientia.ita ir,4r.*Bo eft cm qb lic boim
nee beo faciat amabilee vrpierae merie/x bomrae:quc rora iit cbz ftianocftcbe
bet:vr etiam malie abundet, ^eicp imitemur bcmuolcnrta$ qui folc fuum oziri
•Flora ne riro l*up bonoe x maloe:x pluit fupiuftoe x iniuftoe.2}ec r©hfm 9 ./£t p:o
vriV afr P rcrca Xttue imperato: /filiue ^efpafiani biccbarur bclicie bumani gene^
nuo veipaii/ r|$:e0 ^ f mr va ide hberahe/x bumanue/clemene x sulcis .*Bam cum vna bie
ani ml bcdiftcr alicuiibijcit baronib) fuie;/Cbariflimi huc biem pcrd?dim 9 :quia ni|
boni alieni bedim 9 : liquet ergo q> auaricia ejtofoe.fed liberalitae gratoe x ama$
bilce facit. ,
ffHuaricia generat multae fccleratae filiae
0no auaricia fugienda elfcquia generat mulrae fcclerarae filiae que
n aiumapeicarricefcduccreconanf. ©unraunfte filie numero feprejvt
biciti5zegoa 9 in.jrjcjrj»li.mo:af.c.)tjtjtiq.x 3tbomae in.qmq.cjtviq.ar
tt.vitj.0uarum pma bicif obduratio co:die ?tra miferico:diam:q fironurretty
do clcmcf\na k bec filia vocaf ab 3«i<h*b mbumanrrae.ff0cba bicif inquieta
doibec ingerit bomini follicitudi nem x curae fugfluae.quia vt bicif.i£cce.v ca.
Suat ne no implcbif pecunia.i£t ^uuenalie Crefcir amo: mimi qntuj ipa pe
cunia crefcir.flT^crtia bicif vioIcnria:bec fit nocendo alicui palam vf occulte,
bec filia ab 3>ido:o vocaf rapacirae.l^inc iB:ego:i 9 .in.jtv.l!.mo:al'.ca.jCitjcv. bi
cit fic.Si igif tanta pena mulctaf 4 no bedtffe fua $)uincitur;qua pena feriend 9
cft quircdargirf aliena abftuliflc-/£tSugufl:m 9 inlib:obc^biebniair.Snn
igne mitrifdj" no bcdit re^pzidjvbi putae mirteduserir qui inuafit alienam^ St
cu bia bolo arder qui nudum no vcftiuit: vbi purae arfui ue eft qui Cjtpoliautrf
Jf"0.uarta filia auaricie vocaf piuriu.^fla auar 9 vt poffie lucrari ejrccdrc in fer^
mone x ai«qn vnf piurio qb fepe eucnit inter emeres x vendentee.2^inc /Cb2^^
foftom 9 fup illud ^arfl3.v.ca.^)ico vobie no lurare omnino biat ftc. *Hemo
cft «i freqnrer iurar d aliqn no piuret.ficut 4 pfueuir mulra loqui/aliquado lo4«
rarimpezeuna 4f0U!nrabiciffallaciaqfirpvcibabecipictiein occulto ^|ti
^luguftin 9 in libzo bc biffinitiptb?.,6t fic.^all^aa eft p qua monb) bCtepto 2 t)e
jritae palliata vf odiuj alteri 9 \X jpziii couiodu iurfdir f£Qc^ta bicitor frau®
!S)e pctolujcurie iFoxv
que cft Deceptio gfccta.bec fir in pfcnrta illius <5 Decipif.^^o Senc.jnpuerbtjs
air.^raus eft accipe cft> no poflis reddere.TRepelii fe boies facilius cp Decipi fe*
runr. (TSeprima bz.pdirio que cft idem qb Deceptio que fit tn abfennaDeceptf
Suntalg <j ponut multo pl’es filias auaricte q tn redticunf ad fepte. ©ii fcfus
f[Buarus fallir:perqutrit rurpia lucra»
©furas rozquer:pzoditio:vel fimonia
penurus feqmrurfurtummec mente qmefcir.
f£i£t fic patet que fub bzeuib De peccaro auancie occurrcrut fcribeda.ftzo co:
rectione vice meliozie languentis ac firientis anime.
C®e peccato lujcurie.
«tu ,ujEunaoiat*alup(3 grecequodlatme ©id
/tu r folutio. ©ii lujcurie nome Dupfrfumif. ©no modo largepqltbj j^upft acct
*| I fupftuitate vel abuddria vel magmficcna no folu r ep cozpozaliu: fed pif lujcuria.
Jt \ etia fcietie z ibtutis.ftc 2r>icro.accipit m epfo ad beliodozu epm dc cpi'
rapbio nepociam :ep£!a icipit.i3zandes materia parua ingenia no fufferuf.3bi
ein collaudas pclara ingenia: ira tnqt. 0jio em lete fegeres z vberes agri interi
du culmis ariftifq$ lujcuriat.ita pclara ingenia z mens plena ^rurib in variari!
arriu red udat elegantia. ©ii z apud grecos pfts ille laudar q omne 4 vreref vfo
ad palUu z anulu manu fua factii gfiat^eft.bec ^Mero.i£tia ad i5al'.v.ca.glo
fa 6t:q> lujcuria eft qlibet fupfluiras.alio mo nome lujcuria fumif,fpzie z ftri*
crefi inozdinarioe circa venerca.©ii ^fi6.i.jc.U.ccymotr.6r:qp lujcuriofus quafi
folut? i voluptates $i eo q> voluptates veneree animu bois a vigozc ronis ma$
%imc refoluiir.z£t e ibo fetus 3Ebo.in.ij.tj .q.clitj .ar.j.in riifione ad #mu arg.br fic
iujcuria pncipafr 4dc eft in voluptarib venereis q marime? peipueammu bo
minis refolu iit. Scbario aiic bz in qbufcucp alijs ad ecceffum ptinetibus. Zlec
SEbo.Sic parif b nome libidoitfi alijs marcrijs ejeredaf vtjibido vlcifcedi: Wt
bido Dmmdi:?bmot.vt Dicaf libidinofus eje eo cp facit illud qd liber:Spcalircr
tn libido bz efle in venereis voluptarib. Sic § loqndo,fp:ic lu curio fus bz fofl
lutus tn voluptatib z in libidinepmptus.f) Jdcirco lujcuria l5 modo Diftinif ^nid Cft IU
fic.TLujcurta eft eje tmudis Dcfidertjs venies lubzica mecist carnis, pfttruri©.©l’ pnria
lujcuria cft libidinofe voluptatis afpctte 9 .3ntcllige bic afpetitti i} cft eje pfenfu
ronisrq: talis eft petm moziale.^Dinc J&ug.in libello dc boneftarc mulie^ oicic
fic.^olutaspna faciedi reputafp ope facti. jg)ictf aut petm moztale libidinor
fus ajpetit 9 qn ro bois no^ibet bmoi apperttucii polfer illbpbtbere.^zopter//
ea $t Hug.qp lujcuria no dt viciil cozpo?. pulcrop vel fuauiu: fed anie peruerfe
amatis cozpozeas voluptaresmcglecra tcperatia qua aptamur fpualib. VW In
Jturia eft inozdinat^aipetit^venereo^.Sjpetitus $u qz ome petm ^ncipalif co
fiftitin afpetitu feu volutare.^nozdmat^eria 6z qti eft ^tra ronis ozdmc. Si ei
ajpeti^tvel vfus venereop fuerit f m rone:pura in oebiro actu piugali: tuc non
cft lujcuria neqj pet m:fcd quocucp aliter fiat ejetra limites matrimonij femg eft
petm mozralerqz oirecte eft ptra illud pceptu omie leg^/fto mecbaberis. 'Boie
aut mecbieois illicit 9 pcubituspbibitus ititelligif:vr bictu eft fup m explanati
one fejeti pccptiun q plura notabilia Dicta funt.TRo aut qre ots act^ lujcurie Dell'
berat^ejetra mfimoniu fit petm mozraleialTignaf a feto 4 bo.in.tj.tj.q.cliq.arti.
Itj.vbt fic.^iuato aliijd eftlnagj necelfariu: taro mag$ opozrcc: vt circa illud
ronis ozdo f uef. Cc p pns magis eft viciofum fi ozdo ronis pterinimf . '©fus
aut veuerco^ ficuc Dictu eft: valde eft neceflanPad bonii coe q6 eft pf natio bua
ni generis ./^t i^o circa boc majcle atrcdi Debet ronis ozdo.iSr p oiis ficjd cira
©cpeccato
bocfiatptercp ozdo ronis habet viciofum erit. 2}oc aut gtinet ad roncm Itijcu^
rie vt ojdmc z modu ronis cjeccdat circa venerea. i£ri$ocp abf^ oubio lujturia
eftpcrm.bec:£bo.3mo lujcuria l v»u vicul capitalerq: ejc illo bo^ccdtt adntf
ta pcta gpetrada q oia eje dio viciojtanqj; ejc pncipali oziri Dicitnf ;vt $ t beatum
^hoabidcinar.feqnri.ffCoreqnrerfcireoptetfm bnlm £bo.in.j.tj.qdjc]tttj.
ar.v.in rnfionead.ri 1 arg.q> oiabol 9 dz majeime gaudere oc pero lujtui ie. 'fi^6 hu
tus alfiguaf a feto jZ bo.ibidcjeje eo q> perm lujtune eft majeinie adberctie z pift
ftcCle bo ab eo eripi por.^nfariabilis eft agxtit 9 Pelectab!liu : vt $t pbs in
tii.U.erb/ioiero.m epfaad amaduce oiuerfis qftiorib? noui ieftamcti.epfa ini
cipir.^0:euis eptfa logas no valet ejeplicare qftiones:6t fic.f urtu:bcmicidiu:ra
pina:giuriu:t bis filia poft factu pcmtudmcbabetjt licj tuuitet lucrur tn mo:i
itet pfeia. Voluptas fola ac libido etia in ipo rgepreriros (limulos p.ulf z tinli
latione carnis? iccfiua petuvt p bcc q cozrtgi cupim 9 cogirares rurfum itt mate
ria oelmqdi.bec T>iero.T>inc gfcego .in mozaf.air.z£jt q lujturia femel mete alii
cuius occupauerir:vije eii bona cogitare gmittit.Sunt em oefidena vifcofa: q:
eje fuggeftione ozlf cogitatiorejc cogitattoe affectioiejc affectide oelecratio:ejc oei
lectatioe pfenfusiejc pfenfu ogatio;eje ogatide pfuerudo;ejc pfuefudine oefperai
rio:e]C oefperatioe peti oefenfio;eje oefenfionegliatio: eje gtiatioc Damnatio, bec
^>:ego.3^oHugan libello Deboneftatemulie^.brfic.^nrcr em oiaebuano*
certamina fola oura funt plia caftitarisvbi quoridiana pugna:raravicrozia.z£c
£)iero.od pamaebiu in epta pfolatozia oe oozmitide paulinevjcoiis.d&ue <jde 3
epla icipit.Sanarovfticritfr fic.Sctt boftj atiqu 9 mai 9 ?tiuctie $ ntimog, elfe
cerramc.^acileabqcifqobererqcmnffcus.inreftinubellu gtculofius eft. 2bec
2 ^iero.^.acrati 9 q 5 in.vj.li.oiuina^ iftiturionu.ca.jtieitj.ira inCjr. i£u ejtcogitafl^
©eus ouo£ lejtuu 5 rone attribuit ipis vt fe imicc appeteret z piunctioe gaude'/
rent.Jtacpardentifiimacuptditare cucto?- animannuadmifeuit cozgib? vt in
bos alfectus auidiflimc rueret eac^ sone ^pagari z multiplicarigenera pollent
0j\c cupiditas z ajpetetia in feoie vebcmertoz t acrioz inuenif : vel qz boim m£
ntudine voluit eflemaiozervclqifi ^rutefoliboi pedinvr effer laus z gfta in coi
ercendis voluptatib z fui abftineria.Sieit § aduerfarius ille nr qnta fit vis bu
tus cuptditansiqtia qda neceftirate oicere malueruneaqja recto z bono ad ma
Iu z ad pzauurrafferur.bec Zactatius. ^arj itaq? # pyra futpliacaftitar£.:bis
oictis ouo nobis oe bozredo lujeurie vicio oeclai ada occurrur.pzimu cft oe no
cumentis lujeurie. £5cbm yo "oc remedjjs eiufdem peccati,
<^€£uor nocumcra infert botnim lujeuria quo]ad cozpus.
3rca pmu fcire oebes q’ lujeuria infert boi varia ac multiplicia nocumc
2.titnriabiT c ta^qnmadcozp^tqnmadaiam:^ qntuad^tutes^qnruadbonate
oonit ad pozalia.pzimo em nocervalde bumano cozpozi:qz Difponit ill6 ad vari'
L carit as egrirudines arr^ oiuerfas inducit infirmitates z vita bomis abbzcuiat.'|Ro
aes b bui^eft.^a picutoocrozes medicine.pcipuc 0aljen v Xbplejeio feminis cftca
lida z biiida.gencraf em eje daro z puro fanguine q pncipalia z ^zia pafcunf
ac fufterant mebza.^n in a 9 cuacuanoe fiqs g act 9 turpes modu trafgredifmo
.. fugeft fangms § paicunf mebza.jpSocs i^tus bois oebilitaf.-cozp 9 pcficcaturii
ipiguant Iu ocfbcrus ac varie egnrudmes fcquuuf :fciatice:podagre: pafl*iocs iliace;
^nrta nocet 00 | 0:eg ftomacbi^tigines capitis. 3nrer oiuailt mcbza cozpozis Ipuani majeic
ltoma c boo^ noC et coitus ftoinacljoioculis^ cerebzo:vt tz in U^pblcmatu.Hd em vt ait i5a
cun cereozo ijcmia^pcedit a mcb:is folus bumo::federia Tpus vitalis g arterias ejeqrcu 3 (dt
mme.^deoc^ non eft nuru fi ille q eftoeditusvenereis voluptatib) oebilitarur:
qi ou cozp 9 euactmcur: vitalis quoc^ j?tus minuiturXt^terea refte l^ugonc
lutime iFoxvi
ZLujemfa eftimoderara carnis petulatia:Dufce vencnurimpomina lues: gnfcto
fa potio.que bumanu cozp 9 oebilirat:T virilis animi robur eneruat.^t ire^.0
ejttrema libidinis rurpitudo q no folii mente effemtnac.-fedtotu cozpus eneruat
"fto folu maculat aiam:fedfedar pfona.z£t idcirco 4 caftirate obfuatoiuti 9 co 0
feruanf in vira.^n fm i^alienu eunuchi oiutiusviuur.j^tiaamalia cafta funt
longiozis vite vtplurfmu/ft-ii elepbates vt tt magn 9 2tlberrus in.jtjttj. U.$ ani
malib>.oicunf efleamalia caftat adulteria nefcire.Sunralij <j oicut q> elephas
efl: aial mire caftiratis ita vt fi pdat pinge nulli eopukf.aBienmo aut pozrac fe
tusmec amplius q$ femel gigninfed nec plures fed rm vnti. viuit aut tr ecet$ an
nis.i£cdrrario autanialia multucoeuriafuntbzeMozis vite: vtptjoepaflcrib?
De qb> i>t libertus in.jtjtttj.ltb.De anialib?.q> palferes funt valde multi coit 9 et _ .
generatioisata q>,vnus palfer in vna hoza fozte vigefies coit .i£t caro ei 9 ad It//
bidine incedit z pftipatione inducit.calida em eft? ficca. tbafleres atlt paril vi//“ l co . cl ~ ia
uunt^ter coitu z mobilitare q ejeiccant m eis humidu vitale. i£cia m libzo De
pomo legif qp <&riftoteles pbo£ pneeps in moztis articulo carnis illecebzas ac " aneri *
turpes actus redargues :iter cetera Dicit q> q multu vtif voluptate venerea in// DU **
ueterat cozpus fuit z fubftantiafua maciletar.^apiens eft 4 oefpejtit z odiuic
bmoi Delecratioes q funt oefpectiue z viles, i£jtulcare em Debet in tepoze quo
ama fua ajpzopinquauit crearozt fuo.Ct Dictis pt 5 % coitus imoderatus Debi//
litat cozpus^a vna pollutio e4ualccqnadragefics rato (anguini, j^fii accidit
in aliq-multucociinfe vt fanguinc loco feminis emittat: vt Dicit fetus 3£bo. in
in.iij.lib.fenten.Dift.itj.q.v.ar.i.^tBrifto.in.jtv.li5.Deaialib?.$>^ptereamul
ti 4 hmoi feces lujturie fequunf in rabidaslfebzes ac mozralcs egrirudines fepi 9
incidut. ^)ulti quocB boc turpi ac bzurali ejcercitio momii funt.^n i cbzofl
mcamartimana oicif q> <jda in magna Dignitate ?(hcutus:Dedit 9 lujturtjs cum
meretrice inuetus eft momius. i£fia3mnon filius jgmuid captus carnalia//
mozefozozis fue^Cbamargrauirer infirmatus fuic:vt pat3.tj.lReg.jtin.ca.S1c
pariter filius pfecri romani ardes libidine infirmat 9 eft:T voles pfequi effectu*
turpitudinis lue a Diabolo fuffbcat 9 eft:qu e mirabilif fufcitauit beatiffima $go
Hgnes:vt habef in eius legeda. hinc iTbiyP.in li.qpnemo ledif nift a feipoidt
fic.^i £0 4 in Delittjs z lupurtjs vira Ducur:refolura qde cozga? omi cera mol
liozacircuferuntatq^^e moduejtamineqda infirmitate replcru.£hnbufq 3 ad
cumulii malozz.:podagr3:tremoz z imarura fenect 9 acctdit. /£t eft eis vira fg in
medic^ z medicamct£.0cufus aut ipiicardiigues:? obtufn? qdamo ia fepulti
ucc vncjji aliqd iocuditar^ hnr.hec Chz^f.Sic igif pat5 q$ru noceat lujtima coi
pozibusbumanis,
fpLujturia obnubilat? obfcuratintellectuhois. SLupuria
j^ciido lujtHriainfert hoi guiffimunocumcru cgrii ad ttellcctu: q: ipm obfcurann^
f obnubilat z obfcurac.^n Sene.qfi i pncipio pmi libzi Dcclamatioum: tellecttS
$t fic.^Bihileft ei ra momferii ingentjs cp lujturia.iSf Xactariusin. v).
ti&.Diwnap iftimrionu.c.jtjt.dc fic.i£uq$ hoi fiue natura fiue qs dc 9 nihil mente
pftabilius Dedin*ec.1^uic Diuino muneri ac Dono nihil ram inimicu qj volupra
tem.^ecem libidine Dominare reperantie locum effe.necp in voluptatis regno
#tutem pofle pfiltcre.Sed ccontrario Deus idcirco virtutem Dedit vr ejepugna
ret z vinceret voluptati :eamc^ egrediente fmes fibi Datos intra pfcriptd coer//
cererme hoiem fuauiranb? Dchmru at(^ captu Ditioni fue fubijccret ac fempiter
na mozre mulctarcr.bec X3cf5tius.iRatio huius alfignaf a feto 3Cho.in,tj.n.q.
^v.arti.iij.vbi oicit ft'c # perfectio intellectualis operationis in homine confifhe
in quadam abftractione a fenfibilibus phanrafmatibus./6t i$o qnto inrellect 9
bois magis fuerit liber ab hmoi pbaurafmatib? ;taco potius ^fiderare iurelii//
£ecica$me
ris oritur eje
lujcuria
cfficif
bzutaHcoiv
tu.
Etijctiname
tc infatuat.
©e peccato
gibilfa poterir:? o:dtnarc oitua fcnfsbtlia.Sicnt ? Snajcago?ad Dicit: <r ©po:f$
intellectu cfle immijcru ad boc q imperent agens ©pozrcr q oiicrur fug mareri 4
am ad boc q poffitea mouere:vt narrat £bs in.vitj.tib.pb£fic. ^bamfeftu eft
autq> Delectatio applicat intentione ad ea in qb> alids oelcctaf. ‘©ii pfrue Dicit
In.je.U. z£tl xq vnu;qc£ ea in quito oclectaf optime ogarur. /Corraria fro nequam
cp vel ©ebiltrer. ‘gjicia etia carnalia:fc$ gu!a ? lujruna pfiftunr circa oeleccari ©4
nes tactusrcibop £3 tvencreo# q funt vcbemcctflime inter oce cozpozales oei
lecranoncs./^c ibo g bec vicia intetio bois majtime ajplicaf od cozpozalia :? p
pite Dcbilitaf ©patio bois circa intdligibilia.magis aut p lujturia qj p gula .qtt
co Delectationes venereop funt vebemenriozce cp cibo#. i£r ibo ejt lupuria ori*
ceciras mentis q quafi totaliter fpualiu bono# cognitione ejccludtr.bcc 3 £bom.
2lbfo:beturd cjdamodo rato bois apter Ddecrarioes venereas q funt vebeme
tifilme.^n oicic pfcs in.vtj.lib.^tp. ca.jriitj.qp voluprares impediut pzudentia
? qnto maiojes funt taro magisivt in vencreis ptj.^ftcmo em ©uin illis eft: me
replpicerequiccp por. z£tia :Bicro.fug ^atrbiuoicir:# no oatur pfentia fpi(i
ricuflcti rpe q piugalcs actus gerutur.^lerba 2 ^ieron^mi funtbec.? habentur
jtjcrt.q.tj./Conubia.vbibzfic.^Ho tn repote illo quo piugalcs actus gerururp*
fentia fcfifpusbabifietiafi^pbefa vtdeaf elfe q officio generatiois obfequitur.
bec:biero.3iirclltge# no Datur pfentia fpuffancti in illo actu q ad oitua: q: eft
ibi cjdem ftupo: ? bomo totus carneus efficirur.^el ibo illi pzuritui no oatur
pfentia fpuflancrriq: eft petiti veniale vtijdam oicunt.Scd ^Setrus comefto: d
biftoria fcbolafticaedidir oicir: q> coitus coniugalis beneejtcrceripotqrup fine
pcro.&mt alij q Dicut q qnc$ qs meretur in coitu ?iugali.i£ft igif in actu lujtu
rie tantus ardo: libidinis q affectus bois no regitur pfilio ronis.fcd bomo rue
efficitur bniraliej? eje impetu pafliois cadit in baratbrii miferie ? turpitudinis,
SicncptJ oe oucto illis femto iudicito lujturiofis: d ejtarferuc in pcupifcenriaj
Sufanne.j^e quito b: ^)an.jciij.j£fauerterunt fenfumfuum ? oeclinauerunt
oculos fuos vc no viderent cclu necp reco:darenf indicio# iufto#. .
fT7l tijcuria ejccecar boiem ? mentem infatuat.
jtrtio lujcuria cu fit illccetoofa voluptas j ? imoderara carnis petulatia
t ejccccat boiem ? mente infatuat. £>:oprerea 0 fee.iiij.ca.b: fic. Jo:nicai
tio r vini i •: cb:ietasauferiit coi. £>ug q cejeru ornus Iniero, in.j.lib. in
cjtplanatioe fup 0fce ira inqr.^olupras infariabiliseft.t qnto magis capitur
tajo plus vretitib) fc fame creat.i£cbrrario beati efurictesT fitienres iufticiam:
qm ipi farurabimf.Sicut iufticia faruratfic iuiqtas. fubftatia no babens bona
comederes fraude oeludir.iet vtcros oeuotauriu vacuos relinar. j£t paru ifra
Dicit fic.&cut cm vinu 7 eb:ieras eum q biberit meris fue impotem facit: ira t
fornicatio ac voluptas puerritfenfumammuc^ Debilitat toe rationabili boie
b:utu efficit aniahvr ganeas t lupanaria? libiditm luftra fectecur./Cn itaqs cot
loco fuo morii fuerit ligna ? lapides ocos putat ? adozar opa manii fua#. 2 Dcc
i>tero.0ua fenteeia aperte oatur intcUigi qplujturia boiem infatuat tfenfum
ei^puertir.Jdcirco poptime oicif a feto 3tbo.in.ij.tj.q.? ar.vt fup.q? eje lujcuria
o:itur ceciras metis :q quafi toralirer fpualiu bouo^ cognitione ejtcludir:que ce
citas eft mulru Defo:mioz ac piculofioz cedratc co:po:ali.^u q: eft in nobiliori
fubiccto:fc 5 in ata.SCu q: £uat boiem nobiliori bono:fc 5 lume gre qb fmecopa^
ratione melius eft lumine co:po:ali.i£riam ceciras metis eft giculofio: cecitarc
co:po:ali:q: ille d eft cec 9 cozpozalilf ? agnofeir cecirate fua ? far ef fc effe cecu ec
roro cozdis oefiderio queri t illuminari. Sed illi q funt lujcuria cecati: nec cog$
•ofeut fecccosmec queriit p ooloze ^tricioms tUuminarui^ic 3oa.ijc.ca. Si U
lujmrie
JFoxvii
defietis no babereris pctmmuc fbo bicitte <tt videmus periti veftrtl maner. /£c
«dTRom.‘pca.©icctes feefie fapicrcsftulri facti funr.flf ftrj endq> lujtiiriabo _
mine infamae multiplici ejteplo. fla Sanfon 6 fure fccificar us in vcero matrf ^ lanione
fue:*r 4 leonem plura milia bolm^ftrauinflibilo min 9 amoze vnius mulicrcuV
le tnfaruat 9 ac mete cecatusitadc in oerifum ap$ pbiliftcos fact 9 elt.2^incSm
bzo.to lib.oc g^auidira iiujc. Sanfon validus z fozris leone fuffocauie: fed a$
mozc fuu fulfocare no potuit.^incula foluit boftitufed fua£ no foluit nepis cu
piditam.^elTes incedit alienas rfedvni 9 ipe mulieris accefus igniculo meflcj
fue ituris amifir.bec Smbzo.flXaceo oe vetufttflimo parente noftro 2lda:4 ^ ac 4 am
eratin oelitqs gadifi iufticia originali oznarus. z£c q no porerat Decipi iufticia
eziginali manerc.i£t 4 babuit oem fciam poffibilc naturaliter boi.j£c 4 fuit cre
atus in babirib) nacuraltb? integris z gfecris.z£t a q cora filua bumani generis ^
t>efcedit,fiibilo miniis bladictjs femineis feduct^eft.JJ^cc loquar oe ©auid
4 fuit reje bterufale tubera?- ejeimius. 0jii fuit ralis ac ratus 4 ocuicit bella t
mille aduerfus fe maebinas fugauir:4 leones z vzfos fine armis fuffocauir.2£d
de negltgetio: factus ruit in lupiria:? a lujturia in bomictdiu arcp in plurimas
calamitates pcto£. |p£aceo Salomone cui no fuit fitts in regib) nec an : nec ©c falomec
poft cu:ca io gfta cp in biuicijs z fapiccia.faibilo minus g mulieres ifatuat 9 fu4
ltvtoicemus.l>iiicoiu 9 J>iero.ejtcplo ifto^ cupiens nos cautos rcddereilcriV/
bens ac nepotianu pfbvtepancpfa q incipit. eris a me ncpotianc cbartffimc:
itain4r.2^ofpiriolu ruti aut raro aut nunqj mt'ie£ pedes terar. 0cs frias ?»jbgi i
nes cb:i aut eqltterignoza auceqltccr oilige.^idc ne fub eode recto manteris;
nec in prerira caftiratc ?fidas:ncc Sanfone fojnornec Salomone faprenriot
efle potes.3£>emcro femg q» gadifi colonu oe pofiefiioe fua mulier eiccerif, \xc
Abiero. jfic quo patet q> luxuria menrcm bois infatuat.
fp£u)turia fama z bonozc bois maculatatc£,ppmu fcandalisat.
■Sparto q: lujcuria fm Nugone eft roci 9 cozgis pecudialis bebetudo. 3Jo ^_tijctiria red
q famargttam:? bonozc bois oenigratac^jnmu fcadalijar.^n oe falomo dic bole? Ifal
nefapicnirimolegim 9 in.ig.li.TReg.pc.i6tm.tj.li. , Jbaral , .ijc.c. qripema meqadoia
gmfica^fuic fug oes reges terre p oiuicijs z gfta z fapia. z£r oes reges z po cti ^ faiomoe
pes atq> vniuerfa terra oefiderabar videre facie iSalomonis vt audiret faplam q oem g fiant
qua oederat oe 9 m cozde eius z oefercbac ei munera/vafa argerea z aurea z ve f 0a fedaiit e
Ites z arma /z aromara/cquos z mulos/g fmgulos annos.Ibabmrq? Salomo luroriam. *
qdraginra milia equo?, in ftabulis .j£t curruu equit u^ ouodccl milia. i£r b:e//
inter tgc Salomonis cata erat abundaria argeti l bierfm qnra z lapidii: necar
qnta fuerit maieftas:potetia:gfia:ac^ma Salomonie. Sed bec ola ^rer lu#
jcuria ac voluptates mfic^ fedauit.Htqj oem oignirarc fapietie fue oifufcauir.
vn i^ca.jclv^ca.poftcpplura oe gl!ia Salomonis oicta funr: ita fubiilgit. *5n4
clinafti femoza tua multerib) oedilli macula 5 ln tua. 2^oc 6r: qz fcribif.i^*
TReg.q.ca. q^rcjcfalomonadamauir mulieres alienigenas mulras. filia quo#
f^baraonis z moabitidastamonitidasidiimeas z f^dontas z cerbeasoegeu
tibus. t>\& itacp copulatus eftSaiomo ardenflimo amozc: fuerurcp ei qfi regi
ne feptingete:^ ^>cubine rreccre. i£t auerrertir mulieres Coz eius. £u ia eflef fc->
neje ocpzauaru eft coz eius g mulieres vc fcqueref ocos alienos: nec erat coz ei*
f jfe^tu cum ono oeo fuo:fic coz ©auid parns eius.bee ibi (f flora ergo q> Sa
omon in tata magnificctia fua? abundaria oiutria^ no eft auerfus a oeo.nili g
inozdinaru amoze voluptam.ibo fetus ^bo.ad rege cvpzun.itj.ltb. oe regimie
p ncip4.c.viq.0icic:^ feberes regi falomoni fucrucnojtiejqz lapfus in lujcuria 5
b
iste pao
mfc in idolatriam.Sp q faet 9 eft abominabiTppfo tnrantu vt fertii eius rebellaret
eiJDinpieres fpolia fue regionis z vaftanrestcrrd abfq$ refiftctia:vr $:,iij.TReg..
jcjx.cii cn pus oes obedirct ad nuru:ficut reftaf regina fabaivr prj 1n.u7.L1. ilet
gu.jc.ca. fuir<jfpe Salomon in pneipio fui regiminis ad magna^pmorus ,{prer '
Diuina reucrentia qua obferuauit.fed in fine fui regiminis cecidit in vilia^pe
•Rota De falo licta q comifirjqz miferos facir $pfos peccatu&raduc rn beb :ei z plures cocto
moean fit fal res carbolici q> Salomon i fine vite fue fuu recognouit erro;c:feqs oifpofuit ad.
uiis.j pniam oc cormfFis.St lib?. /Secti altes copofuinin q ficut epotus cilcta Diffinit
vanitati fubiacerc.^o 6tin eode li.tj.c.iCuqs me puemlfe3 ad vniuerfa op.a q fc
cerat manus mec:? ad labo:es i qb? fruftra fudaueraividi i oito vanitate t affli
ctione animi:': mbilpmanerefub fole.St in fineeiufde libzi ira pcludir.Jine lo$
quedioes parif audiam 9 . Dcii time z madara ei 9 obferua:(S eft ois bomo. 2otnc
Sbieronym 9 loques Defaluteci^inpmolurupSccliaftc.c.j.^tnc. Siutbebzei
buc lib? Salomois elfe pniam agetis:# in laptetia DiuitijfcE pfifus g m fieres,
offenderit Deu Joec Ibicrouym 9 Sp Dictis itac^pat3 # lujturia fama z bonozc
macuUrtpjtimosfcadalisar.^^inciS^So.t»: #pcta carnalia funtmtnozis
culpe z rnaious ifamie.q jfrba no fur fic inteUigcda vt 4da ppoftere epponur.Tta
fi tales arguanf eo # turpitudines luturieqli imudefues infequunf.tuncfubito
vt fibi in victjs carnalib? blandia»f;qfi,p clipeo interaris fue alti 9 repetiit beati
U5:ego:p $ba Diceres:*£cra carnalia funtminozis culpe z maiozis infamie.ficcp
ad epeu fandas epcufatiocs in petis ,pficiut ad impudentia vt fibi peccadi licenti
am fubmimft rct.Sed vt ait l^ieronym^^iciofiffimuDicedi gen 9 eft feto?- patf
rrunoffro^ Depzauarefnias ac fidei tollere ^iratej.Stideo feriis ^bo.in.j.tj.q.
Igluo intclM Ijtjatj.ar.v.oeclaras pdicra bri j$:ego,fiba vicit ftc. ficta fpualiafut maioziscul :
gunfpca car pe^ pcracarnalia.qftno eftficinreTligendu:vtqdlibefpcfmetiafpualefit ma//
nalia ee mio l0 :is culpe qlibet peto carnali.Sedqz pfiderata bac fola Differ eria fpiialiratis z
ns culpe carnalitans gratiioza funt cereris parito triplici rone:vr fup epplicauim^ltora
g # ad iudicandu gramrate peto j no fuflteir pfiderare foliimo gen 9 ipius pecca
tufedetia opoztet aducrterecircuftantias peto?- vt in feqntito Dicem 9 . St ita co
tingirplcrunq* in petis carnalito plures efle circulantia# Defo:mirarcs 4to red
dunf grauioza fpualito.2">is igif verbofttarito taliu obloqnriu Dimilfis adberea
mus firmiif illi auree fnie Diiii ^ieron^mi feriberis ad iCellanriann epfo q incM
pic.^erus feripture celcbzara fnia eft vbi ira inqt. Stoico^ qdc eft peccato?, rol
Iere oifferctia z oclicta oia paria indicare.*# ec vllii inter fcel 9 * erratu Difcrimen
facere.*Bos £0 z(i mulru inf peccata oiftare crcdim 9 :q: z legim 9 ,^ti faris ,pdef
fe ad cauriozc vita Dtcim 9 :eria minima timere^p majtimis. ^aro em facili 9 abft
rinem 9 a qcuii3 Delicto qnro illud magis metuim 9 .'Hec cito ad mato:a,pgrcdif
q ena parua fozmidar.St fanenefeio an poffimus leuealiq^ perm Dicere q6 m
Dei premptu admimf.Sftc^ illepHidentiffim 9 4 no ta pfiderat4d iufTum fit cp
illu4 iufTerir.^ecqlitare iperij:fed imperatis cogitatDigmrare.^ec l^ieron^
mus.Sf adatbleta Deinfticunoe paule filie fue:epfa incipit. I5rus apfus ^bau T
lusude 3^ieron^mus $t fic.~fto funt ptemneda qfi parua fine 4b> magna pftare
no poffunr.^ec l^iero.St fic pt5 # etia lenia pera caucda fmitit # lujcuria fa<f
ma bois maculat.": reddit boiem Defpectu z vile.
ff£ujturia oes poretias aie tj>cs ^tutes Dilfipat
^upuria tov ^into lupuria vt ait Hmbzo.nunq? pmanere qetu parif affectu bois )
1 n boiej ag4 q *Hocte feruetmie anhelat.-: io mente bois implet vartjs palfioib/De^ r
rat z Diltra// fidert)S/in4etudinib> ac fugftiridibJ.Sc bzeuiter lujturia rone gturbat
btt intellectu bebetar:memo 2 ia eneruar:obliuione imitriterrozes infundtt:igno:an
tia inducit;* bominc vile * quafibeftiafacit.^uapzop^vcncreevoluprarcs no
laijairie
IFo.lviii
pneniut anio faptcnru:qz fm ^iero.altos ac generofos fpus fragunt;* oealrif^ u * uria
fimis cogitato ito ad humillimas oetrabur.ZLujturia $5 fac t>r boies qrulofosam ?ucmt fapic
pancfes:iracudo6:remcrano0:faftidiofos 7 fercresrqzcoit^nducit ferozc:? b:c tl ^W9
uiter tollit gfam oisvirturis.^incUacrati 9 i n . vj . Ii. Diu i.infti . c.jtjcj . t>t fic. t£rO
goq picari (ludet q «5 vult ipefeDecigeiabqciat mimicas 7 no jtias voluptates
q aiarn fibi vinciarzvr cozp 9 cibi oulcee.-pferanf veta falfis:ererua bzeuitorvtilia
locudis.l^ibil afpectu gratu fitimfi q6 pie/iufte/fieri videas, tubil auditu fuaue
nifi qbalit aniam:melio:ccpfercddir.2^eclacranti 9 .^icam 9 g cumlbugone:
2Lujturia c imoderata carnis pctulatia :oulce venenunmpoztuna luesrpnidofa
potio :q bumanu cozp 9 Sbilirat:* virilis animi robur eneruat.ijf^lt vt ait bie
ron^m 9 .7Lu,niria eft ignis infero*lis:cm 9 matcria gula .•cui 9 flama fugbia:cnms
fcinnllcpzaua colloquia: cui 9 fum 9 infamla:cul 9 cmts imudicia:cul 9 fimsgebe
na. 3 tef biero.fug parabolas Salomols.U.j .fug illud. vtj.c pzeciu em fcozri
vijc vm 9 panis eftata inqt.iRecozdarc q: bzeuis eft voluptas fozmcatiois 7 gpe 3J.ujcuri iufaf
tua pena foznicatozie. ©cutem vn 9 panis Diurna folum effugat efurlcm 7 ni// nabliis
bilo min 9 pofteacfurit:quecomcfto pane fatur abfcelferar. fic qui inrratad fcoz/y
tumadboza 4demeuapozatlibidinc;fed poft paulula ardcnozcmreddir.i^ec
bicro.jpdcirco 0ui6.ln tj.li.oc arte amddi fic aic
Q[0J> umat ejdguurpl 9 elt:q$ ledlt amates
3bzopon4t animo multa fereda fiio
Muot lepozes in arbo.^t apes pafcunf in bibla
iCeriila o qc baccas:palladls arbo: habe*
2£itozc qt concbe:tot funt in amoze oplozes.
f[3ref £>utdi 9 M.li.De remedio amozisiira in4c
Zlrtito innumeris mes oppugnaf amanm
Vk lapis equozejs vndic^ pulfus a^s
€Cb in c Diu 9 bieronym 9 i Pm de Deafiumptioe puriffime Aginis 4 incipit.iCo
guis meo paula 7 £uftocbiu:fic 6t. bo c bab3 impaties amo: vtq oefiderac
femp luenlre fe credar, 3gnozat fiqde mdiciu.ronc multorles caretutiodu nefeie
nec aliud cogitare pot q$ id q6 oifigir.,Smoz no accipit De impolTibilirare fota*
ciu:ncq?cc Difficultate remediu.bec Iniero. i!zic Dictis prj qpm venereis volu*
ptatibj^pvna guttula Dulcedinis inuenif abudatia amaritudinis, paucitas d n
de meli: (3 magmufutiras fellis.£t io iSzeg.air.^omeraneu e qb Delectat eter
b i
13e peccato
etia ad#>ofitu illud q$ tfcff jCo&fttj. c.&ttcde ribi fili' mi ab omni fornicatio*
tprervjcozetuanuncE pariaris crimc fcirc.xCnmcautvc exponit feriis £bo$
mas vbi s.impoztat perm mo:ralc :g foznicatio 7 omnis peubirus <5 eft pzerer
VjcoKj eft peccatu moztale.tMoptcrea eje ©eterminaroe facta in £mo cocilio
celcbzaru fuit in bierofotymts rgeapoftolo^ivt babef Bcrn.jcv. c. madaru fuic
2uerfisadftdc?pcipuegentilito vrabfttncrdie a foznicatioeiqz gentiles 7 pa
gani putabat fornicatione fimplice fibi licere:q$ eft erronei], 2^mc ©auid i ps.
Ijtjttj.i&m ecce d elogant/e a te pib»nt;pdidifti oes d fomicanf abs re.*Bota f m
dbngonecardmalc fugl5paftu:q>iUi elogantleaoeod faciuntpctm. 'Bibilem
aliud clogat botem a ©eo nifi perm mo:ralc.2ooi: eft em cbaos magnii firmaruj
inter ©eu 7 peccarozcs/^Jn i£faie.lijt.ca.©icif ftc. /£cce no eft abbzcuiara raan 9
©iu vt faluare neqat:ncq> aggrauara eft auris eius vt no cjcaudiar.fed imqrarcs
veftre ©iuiferut inf vos 7 ©eum veftrii.i£t 3Mouerjcv.c. ionge eft ©ns ab im*
f>tjs v £ocd in prrariu fimt alie auctozirares.l^am ©e 9 eft vbicp g eftentia/p fentta
7 potentia.3deo 2}iere.jetftj,ca.©eus e vicino ego fum ©icit ©ns:? no ©e 9 ©elo
ge.i£r ire# in eodem cusfiun^d no celii 7 rerram ego impleo :©icit ©iis, TRefpo
ggram:©icic g.^niel6gacfeate:no tea fe:cumfemg fis#>e.velg gfam vel
, g iufticiaadeo tales gibiir,? merito :qz fcipos eldgarur a vita.Scquif» perdidi
■ • fi* oes q fozmcanf abs re.lBora cu dttgdidiftt.i.perdes tu ©ne ©e 9 .*Ba vrif £bo
tipir Dorozni p t erito,p futuro fm mozc^pbertcu^rer cemrudtnc rei.^erdes.f.mozrcetcrna
catur* omes indiftincre; fine acceptioe gfona# qui fornicantur, vel cozgali foznicanoc
g lujturu:velfpualtrer g perfidia: vel criminalitergquacunc^ culpa moztalem*
2oine tbaulus.j.ad iCozintfr.ijcca.air.'BecE fozntcartj nero idolis fermentes: ne
madulrert:ncc&melles:necfc mafculo# pcubitozcsmccp fures :ncro auarimcq*
cbziofimecp maledtcimcro rapaces regnu ©ei pofTidebiir. j £ c *cu©c ©autdiabs
ted.abftractus 2 illectus repozalito.^Hcl ejcplana fic fm eunde l^ugoncJDi ©0
mine ©eus gdidiftt. i.amifi fti : q: ©ns amittit 7 qdamrno ignozat cos qui elogarf
funt ab eo g perm mozcale.^n qn qfiutt Sdam gditum:©ijcit (5cne.iij.ca,BdS
vbi es.^zcctpue autem gdiri ©icimf apud ©eum fozmcarozes:qma econt rario
- C9 ^ 7 P un funt c **eo tptftni ei.0apie.vj.ca.3ncozruprto facit eftepjcfmu ©eo
Oftftas ett gyitic 3ftdo.in.ij.li,©efuni.bono.ca.jc^jtijc.©icirfic.3uiercetcrafepte vicia foz4
pteruudo aie mea* io majtimi eft fcelerisiq? g cimis imundicia templu ©ci violat: 7 tolles me
bzu ebri facit mebzu meremcis.majeime g carnis lujcuria bumanu gen 9 fubdif
©iabolo g cetera vicia. iCu em ille varqe tentamentis illectos bommes conef
guertere.magis tn mecbandi ©efideriii fnggerir :qz vtruqj fejcu m l? vicio ampU
us egrotarc intendit, ©emones fcientes pulcritucfine e fle anic caftirate:t g bac
bomme angelicis meritis e quito illi lapfi funt cocquariiliuoze gcufti inuidie inV
^ciut g fenftis cozpozis opus:©efidcnficg libidinis*qtm 9 a celeftito ©eozfum ©ete
tra anima gtrabat fecucp qs vicerint gfiantes ad rartata ©ucat ibee Jfi^.patj
irac^ejc ©ictis <$ lujcuria occidit aiam
ff£uji:iiria©eftruitt pfumittempozalcm fubftanttam
Xururiapfu /Optimo lujcuria no (olunt infert bomini omnia mala ©e quito ©ijctm 9 :
nut boa fepo e fed etiam ©iiritias ?fumit:? tempozalem fubftanria ©eftruit ac marfufl
taUa»; fupia euacuat.^nde Salomon tMouerb.jtjr jc.ca.air. 0ji 1 nutrit fco:
tum perdet fubftaiam.iOarum eft em q? illi qui funt ©editi venercis voluprarf
bus vacant continue comefarionito 7 cbzieranto:qnia vt ait ^ieronvm 9 Vlicif/
na fibi funt venter 7 genitalia:? vnii alteri fubminiftrar .er vicini rare membzo//
rmn feqmf confederano victozmii .Jdeo e^pomit omne fubftantiam fuam m
lujturic JFo.lix
tnilib? leuitatib?:* pariter opoztcteoscotinuepcctmia fu is merctrfcfl» eflfunl
derejquia ralis amoze carens mun 9 amans amar.nuc veftcsmutgemmaemuc
calctamcra.T bzeuirer nunq* merer riculc fudariolis amilis/farciolts/odozamcn
ris aut munufcults farianf.i^inc biuus ^ieron^m 9 ad j^uftocbiu m regula bi
cif fic.gmperfectiflim 9 inulte? affecc 9 fem£>in vcftib:>:remp tn aurorfemg in la h
pidibus pciof •zoznamenris ejcmnfccisgftam ponur.^o fufficiteis libido mna
ra natureifed eccafione querunt ejtplende libidims.Blfcctat.pculdubio vt ocu$
liviro?aurum coremplares z gemmas; tandem figantur m facie vt'oculo?fu
o:um nutibus facilius incitent ad Ubidinofum incedium^uid meretrijc gloiia
ris in margariti z gemmtsrfi&uid ad te attinet argentum z auriu^md ejtaltafl
rfs in pulcnrudme panmVBdne omnis caro cinis z fenum:' et vt verius bica m
malfa putredinis:cib> ^mium;t feridtflunum ftercus^nid in te mirandii pue
ro:um fpeaaculumrUdne tfi laudef gemmarii aut metallo? peiofitas qua fibi
natura tradiditifemp tame cognofceris cini s/fenu z ftercusimmudii.ejc immu
dopductu femine.0fi tu velles intueri vililfima mtilieru cp verccudareris i coz
po:e qb taro cultu excolis Jpo erem iumero z bcfttjs terre:aut es equalis aut be gn cozgibu f
rerioj.intus eft vndeglo:ierts noejctra.S» vafe ilio tam turpi tberaurum renes bfianis lator
que fumma cumbiligetia colere oebes z feruarc fumma cuftodia. 'Bibit ad re be tbeiauri*
vafe fictili fi turpis fozma fit ejctra:bumodo intus fit nobilerlir pulcrti 5 Jqb latet
tntusifit fnregru qb coferuaf.ijcc l3ieron£m 9 .0 quot z qnta ejcponur adub/
teri z ganeones in bmoi lafciutenrib? meretnculis;q multo potius paugib? cbu
Deberet erogariiaqb? talia videnrurrollt z aufcm.gdco^prcrabufum talium p
parant fibi eterna tozmcnra reddituri bno ratione be boc q> be bonis ftbi a beo
collatis fetpos occidnt atep alios iu peccatis berinct;q:certe aidm z poftea coz
pus in gcbena Tibi rcfernant;mfi be tali miferia in bac vira pniam agant. 2btnc
2oieron^.ad pamacbtu?folaro:iabebo:mittbe 'Jbaulinevjcozisjcpiftolaincipic
Sanato vulneri;bt lic.*Jbarsfacrilegij eft rem paupe? barc nbpauperib?.3bec
23ieronym 9 .Similes ergo infelices biccndi Cunt z miferabiles. ^In Ibieronyfr
mus ad amicuegrotupfolaroziaepiftola incipit. 0uacpcertiflimenouerim:b^
cicfic.gile pozro indicandus eft mtfer z eger d voluptarib; marcid 9 p illcccbzas
voluraf t iacet.gile fe nonerit infelicem q vagaf intoblectamcra vcio? ener ua
ta felicitate ?fofius.2£>ifer z infelijc eft q no fuerit in felicitate temperat 9 , lote
2^ieron^m 9 .Sedqp illi ci imoderaras ac fureres libidines infequunf:tcpo?ale
fubftatia ac biuirias fuas pfumant:ppulcre oftendit veritas TLu .tv.c.bans n©|
bis cjcemplnm be filio pjodigo qui omne rubftantiam fuam bifiipauir viuendo
lujcuriofe cum merctricib.-cntus biftoziam vide ibi.2^ec be nocumctis lujcurie*
bicta fuflficianr.
®®e remedtjs contra Injcuriam
O
epl'a ad matre z filia in gallia comozatcs.epfa incipit. iRerulit mibi <jda frater
egalliaibicitficr^erreasmctes libido bomatq maiozeth ^gimbpatiffamebu
bulcius putat oe qb nefeir. Narrat geriliii fabule cantib) fyrena? nautas tjfle i
fajta peipites . 2}cc 2}iero.t Sugu.in li.be agone cb:iano.i6t itey, in libello bc
boncftate mulic? aif.3 n f<tr oia cbziano? certamina burioza funt plia caftiratis
vbi eft qridiana pugna z rara victozia. Sedq: eje freqnrarj acrib) generaf bit 9 :
Jdcirco qles fut act 9 tales bit 9 fubfeqnufivt bz in.ij .U.j£tb,£u at babit 9 fit be
b 5
iBfbnee ooctozeo catholici % getiles pbtlo^ _
fopbt reftanf q? inf oes paffioes anie bilficillimu eft vincere vebeme'/ ^”1552.
tia palfionis venereo?.^ln 0uidi 9 m.Q.li.bcarte amandi ita imjt. vc
TBlada truces aios ferf niollifle voluptas. jCtbiuus 2^ieronvm 9 i Rcmcfl,,lme *
13 e remediis cotra
* f , . .fcWTfcflf mobiffm pbm.go bi <J ocferuiut vencreis voluptaritofaciut in eis qni
fwlfaSr ^ aiTucfactionc z pfuerudine.i&u tf?o pftier udini no refiflif fit qda necefTitas q .
^ cm C inuifl frabunf ad nefasreo q> lujtiiriaeft qda viTcofa volupras z oelecrario’
f ? }£ v™ r *mMme adbefionis.q fit vr que femet pzaue pruerudmee ceperim nequactf facii
«si * r C * c ac * rectitudine veritatis polfit refurgere, Jbzoprera raro vr adolefcenrule q in
pntbepom teneracratecozrapunf fiutpoftmoduprinctesrqz vfttata culpaobligat mente
“Ba a Icclcre in fcel 9 furibudoimpetu labunf:ab adolefcetia qda rrafeuc ad iuO
«crurc:a tuuerurc ad virile erare z tande in fcnecta z feniu.-q ml miferabili 9 boi
ptingere porcine :*£>arc 9 tulli 9 m.‘|.li6.oc oflfictjs ait.il iijcuria tf>o c« oi eratf
fitturpif:rnfenecturi feridiffima cft.£5i igif tales fecito Itijcuric imerfosoiligeti
bs infpcjccris :vidcbi'e illos ingenio obtufos:? q ad fpualia mere cecatos:vrpo/>
tc <J ml penit 9 peipiut oe bis q oci funtrqz ceciras metis tolltr fere oi m re# fpua
liu cognitione :vr ot ferus 3£bo.gd fi clerici aut religiofi fuerint in l:moi mi fc4r
rijsbabtruari:efliciunf puerfi z preptozes pcepto^ ac cerimonia# religiois fue:
ambulares vrccci:qz ono pcccauerut.i£t bzeuirer ftint peflimi z mcozrigibiles:
ac cereris oercriozes.SIales em pofTunrqdc babere certa bona oefideria mozeity
oerinenf m c6pedib>:<} bnc elecrioes eu di ad pegrinarioes:? pia oefideria
faciedi elcmofy nas.fed q ad ejtecutione funr ligari z mfirmi.&c pariter libidfy
nofa mens bab$ qnc^ pia oefideria bn viuedi ac ejeeudi a fecito lujcurie:^ natura
alTueravifcofiratibvenereo^admo^s recumtbanacosfijra z murari nefeia,
abic 0ui$un*j.li.oeremedio amozisificait
iicimus a(Tidue:cras qcp fiet idem
3Jnrerea tacite ferpiic i vifcera flamme;
j£t mala radices aln 9 arboz agit 2?cc 0uidi 9 .
f[0uia gpruerudo eft q vicia aut $ rufes alit: vr ait 3btero.ad igtemetrfa.go
fcuadbuc mobilis eft eras z amm 9 puci facifcejterccda eft boni pfuerudo acopri
mts reb> occupandu ingemu.q: tefte&mdto i £mo li.oe remedio amozts. 0ul
no eft bodiecras min 9 apt 9 erir.fMoprerea qui in iuueture mbonefte vijtcrur/in
(enecture cafti oiccdi no fur.^ri gfib.intj.li.oe fum bo.ca.jtfjrijt. ira incjr.0m<F
da in iuuerure lujturiofeviucres in fenccrure princres fieri oelecranf.? ruceliguc
feruire caftitatijqn eos libido feruos bze ptenir. "Bcqua^ in fenecrure pti neres
vocadi fut:<j in iuuerure lujturiofe vicerut.rales no babec pmiurqz labozts no ba
buerutcerramen.i£osei cjcpecrargKa/inqb? fuerut laboziofa cerramina. 2yec
gitdo.^t § valeam 9 pudicicia noftra onopfecrareaclibidinofos laqos ererne
tnozris euadere:t>ebem 9 rotis realfumprisvirib? cucras occafioes lujturiefcinde
reiiujcra pfiliu oiui 3^ieron^mi feriberis ad pncipia i eicplanarioe illi 9 pfal.i^rit
ctauit coz meu:epfe incipir:&io me £ncipia:vbi bt ficScias ^ginirarc pudici
cie gladiu femp babere p que trucat opa carnis z fupat voluprates. iglenriu
erroz oeas ^ginu finjtit ar matas, l^cc 2^iero.porcrtm 9 iracp imoderaras libidi
«es arcg opa carnis fupare fi noue remedia babebim 9 q fequnnf
^zimu remediu ptra lujturia eft truncare
immundas cogirarioes
•fllimu q remediu <i vti oebem 9 ad rrucandii opa carnis e repulfio tur^
p piu ac mala^. cogirationu.^n gfi6.in.t|.li.oe fum.bono.c.jtjtv.fa fic.
^agna obferuaria circa cozdis cuftodia eft adbibcda:qz aur bone aut
male rei' ibi pfiftic ozigo.Tla fc^tu cft.i^jc cozde ejteur cogirarioes mule, gdeotfc
fi pus pzaue cogiratioi refiftim 9 in lapfum opis no incurrim^^ecgfido.grc?.
i eodem li c.)tjrjtijc,air.Sntecp pficiaf adulreriu in ope:ia ejtrat adulrerm in cogi
tatioe.£jt cozde em pmu foznicarioes fur auferede ; x no^pzupunt poftea in ope
tutum JFo.lx
j£t,jptcrea iujcta fntam TXcronpni ad ©emetria.ad fmiuantmimoru fcbem?
anjjobare vel repzobare id qb cogiram 9 . vel bonas cogirarocs alere vel ftati ma
las ejctiuguere.qz no folu pfenfue in acru peri moztafcft petm mozraleifed eriaj
£fenfus i oelectaroe peri mozralis eft periti mo:talc:vr dicite Doctozes carbolid:
Tignanf TRobm 9 bolcotfup li.Sapie.lec.ljcjci.^oStig.inltbello Deboncftarc
mulie^.bt fic,^o Jurae, pna factcdi repuraf.p ope facrt.jgft 3^ieron^m 9 ad TRu
fticii monachii att.^c nobis q ^nes peupifeim 9 toties fornicamur, i£tia 7LM
crati 9 in.vj ,li. Diurna?, inftiturionu.c.jcritj.bt fic. ‘ftzererea no tm adulteriu elTc
viranduifederiacogiratione neqs afpiciar alienait anio pcupifcat.Sdultera em
fieri menre:fi vel imagine volupraris ipa fibi oepinjcerir.mens e empfecro q pec
eat q imoderare libidinis fi ucru cogiratoecomplecrif.Jn hac crimen eft: in hac
omne oclictum/Ram *rfi cozpus nulla fir labe maculatu; no pftar rame pudici/)
cie ratio fi animus inceftus cft.nec illibata caftifas videri ponvbi cofcicnriam cu
pidirasinqmnauir.lDec j£acrarius.0uando§libidinofeauttiirpes cogitatio
nes co: noftrfi aggrediunfirunc Debemus illud Dirigere ad cogitadum quarruo?
houilfima.ff pzimo cogita Diem moztis tue in qua eris ab omnib) Derelictus:
/2 coza ererno ludicepfenrarusabicpDarurus rarionc Dcoib? operib? ruis, 'gjere
(ait Scnecajubidims inirifi cormebis fi ejtirum cogirauerts.lDinc Soierony.ad
5niria:epiftola mcipir .0bfecras Iris oidr fic. iCogira quotidie te elTe molitura
2 nunqjoc fecundis nuprijscogirabis.ffSecundocogira erermrarc penarum
Inferni t qualirer momentanee Tunc l; btdmofe Delecrarioesifed cruciatus eterni
^ude3uguftinus in libello Dehoneftaremulieru Dicit fic.0 quata iniquitas
© quata puerlitas vr ania qua ch:s fuo facro fanguine redemit lujcuriofus quif#
t^^pter vnius mometi Delectatione libidinis Diabolo peffimo inimico fuo ven// nurta fnfct
<Jic ac tradir.^ere nimiu miferada et plangenda codirio eft vbi cito pterit qb De o libidinem
Iectat:t permanet fine fine quod cruciat. Sub momenro em libidinis impetus *
tranfit 2 permaner fine termino anic infelicis o$p;obziu.Sed Dtciraliqme*3urt
tienis homo fum/facio qb me Delectat modo:t poftea pentrenriam agam . quo
tueat : percutio me crudeli gladio 2 poftea vadam ad mcdieuj.lbcu mifer bofl
monefeisq» vnius hoiepuncro^vulnusaccipitunfedvijc longo temge ad fani)
catem pftinam reuocaf.0ui em fornicas Dicit pemreriam fe acturum:quarc no
timet nc eum fubitanea febzicula/vel aliquo cafu fiibiro mozs fupueniens rapi)
at t pereat Dilatio 2 fuccedateternaDamnario.3^ec&uguftin 9 .i£ttam;pd©.i
ij.libzope fummo bono.ca.jCjtjcijt.ita inqr,0uado impuffu Demonu mens ad oe
lectatioem foznicatiois tmpellifiDuiim iudicij metus 2 eterni rozmcta inccndtj
ante oculos ^onanfq: nimi? omnis pena grauiozis fujplictj fozmidtnc fupaf.
Sicut ei cUuus clauu cjcpclliruta fepe recozdatio ardozis gebenne/ardozc ejcclu
dit [upunc.Tyec 3fidoz 9 .^£errio cogita tremebunda Diem ejerremi iudicij in
q Detegenf omes turpitudines peccato? in pfpecru ommii gentiu.Si cm in hac
vita ranrii verecundamur De peccaris lujtime:cjdenrin pfpccru totius mundi,
2diuc Iniero u^m 9 adyabiola:epl'a incipit ^Jf<£ hodie m lectoe veteris teftame
fi:bt fic , 0 qnre Agines 2 qnto? fperara pudicicia in Die iudtcQ Dehoncftabif ;ec
qnrop pudicicia infamata a Deo indice cozonabif. i£t ad *}bamachiu % oceani»
in epl'a q incipit.^ui ethiope inuirar ad balneaiira mqt >>iero. Aderit illa Di)
cs q facta r.oftra qfi in quada rabula Depicta mo ftrada funt. 0 qnris in Dic illa
fjtpediflet fi memb:o^ fenfn 2 ^ifcerii vigozc m hac vita caruiflcnr.i^t qnti illic
elingues 2 muti feliciozes loquacib? erut.^t quati paftozes philofophis;quan
tirufticiozarozib).i6cquarihebetesargufijs pfcrendifunt Ciceronis. 3jrc iDie
ro.ad afella ait. Snte tribunal chzifti ftabimusubi patebit qua mctequiicg vijce
nt.®[0uarro cogita qualiter Diis Jefus cbzus qeft reje regii 2 Diis DnantiQ; %
b 4
ejteplunota
bili*
: ©e remediis contra
pariter regina celi puriflima virgo fariare omis militia angelop rpirituutn
arq$ tora curia fupno# ctuul fancto^t fancrap Dei inruenf oia vicia ac rurpia q
fiunt in boc mudo. 0 qnrii Deberet libidinofi boies crubefcere. £zoprerea legi
mus x>c abbate effrem viro fetiffimo eje tali cogirarioe quada meretrice puernft
fc ad onm.flam finges De indtiftria oujnt illa adfop ciuiraris Dices ei vt pmic
teretfeibi carnalirer cognofci* St illa rndic cp nullo modo auderet p verecudia
in pfpcctu aftantiu boc facere. 3DTc ille fubiujtir. /£t quare foro: mea no verecii
claris ta grandes ac tatas miferiaspeto?. carnaliucora tota celefti curia comit
rerervbi funt quafi infinita miliarrefpecru vnius q te bic intuef; ficc$ fracta in
lacbz^mis verd egit pniam./^r fic pt 3 De pmo remedio lujturie*
f[Scbm remediu £tra luxuriam eft co:rigcre linguam ne turpia verba aut
(currilia proferat.
/£cuudu remediu ptra carnales voluptates eft abftinere a £bis imudid
f ac t urpibxqz vt inqr gaulus. iCozrupur bonos mores colloqa pzaua*
‘J^.air.^anus f mo cito polluit mente z facile agif qb liberer audif. z^tiaj
Ibugo in lib.Dc aia:inqr. ^anus fermo vane pfc ictieeft inde.c.mozes bois lin*
gua pandit cjlts fmo oiidif ta^anim^a jp?obaf:qm ejeabudatia cordis os loqut
tur.3binc 2}icro»adoemerria:tn epfo q incipit. & fummo ingeniorbt fic. Sit
aut fmo Aginis pzudcsimodeftus:-: rarusmecta cloqnria pciofus q$ pudore.
2£nrenf otms tua te tacere verecudiarloqnre pzudctta. 2*~>ire acplacidiifemg
eloquiu tuu:oznet mijtta cu grauitate fuauitasrcupudoze Tapieria fit certa arqj
«icran* librata fuicp ojpozfunirafegiiiirimifiletq. bec 3^iero. fTJrep ^Oieron^m 9 ad
Surea jvba. ©emerria in alia epfa q incipit. 3 nfer oes materias q ab adolefccriavfqj ad bac
crare:bc fic.^Runqj £bit inboneftu audiasiaut IT audieris irafcaris.pdire metes
boim vno freqnter leuic^ fmone reotar clauftra pudicicie.TRiderc z irrideri fe$
culanto relinqiie.^zauitas tua pfona Decet.Catoneq$ illu Dico cenfozmu z vc
ftreqndavrbis pneipe cj ejttrema ctare grecas Iras no erubuit cenfoz: nec Defpa
uirfenet^ifcere.t^areucrafTumfemelm vifafuafcrtbitrififreXucillns.vnx
^faLbf.^rafamtmi nolite peccare.bec Ictero. ^tadmaurictj filiaaitbie
rony.^apis emiffusf mo,plat 9 .quapzopf Diu ante'qj,pfcraf cogiradus eft.i£u
cm £bu fit nuefus co:dis:ficbonus bo Debono tbefauro cordis fuipfert ea que
bona funr:ita mal 9 oe malo tbefauro cordis.pfert mala./£tia qr ejt abudatia co:
dis os locjrunvr bz 2£>arr.]ttj.ca.3bo feriis ^bo.in.q.q.q. clitj.ar.v.in rnfione
ad.utj.arg.Dicit cp lujturiofi q£ cor eft rnrptb? oelecranoito plenu z peupifeen#
rtjs:De facili ad turpia #ba z fcnrntia,prupir. 2Lnjturiofus ^5 Delectatione qrir.
ibo #ba fua ad Delectatione ord inac vn,pzupit i tf?ba ludicra. z£r qr lujtisrta cau
fat cecitatc metis ejt boc lujturiofus.prupit in ftultiloc5a.2}inc moralis 0:ego.
in.vq.lib.morar.c»jtjtiitj.bt fic^a Dii ociofa caucre^ba negligim 9 ad nojtia pue
nimus vt pus loq aliena libeatitjpoftmodu Detracriomb? eo% vira: De qto loq<>
tur lingua mordear. 0 uadoq 5 aiit vfcp ad aptas ^rumelias erupar. 2oinc femi
wanf ftimuli:oriunf njce: acccdunf faces odio^rpat rora ejetinguif cordiii. bec
iSrego.x^t fic patet De fecundo remedio ptra lujturiam*
® %cvti\\ remediu ptra liijturta eft auertere oculos a Yamrarilo.
& cn [9 fnrer C» lus Dict 9 e:qr occlTru lume bj.i. fecretil: vfit 9 rcpofitil2^rc fef 9 vicini
oes fenfus e ^ c cerebro vn oia manat:vt inqt^fib.t io mest volutas c\ : oaifmagj
niculofior* Dinofcif.fic § ocul 9 eft iter ecs fenfus nobilioz:ifa , r piculolTor.tbropten/
eaadeuadendu lujturie laqueos cuftodiaoculo^fumacuDiltgcria a vano mu'/*
lie^ afpecru obferuada eu.^ln Sug.in libello De boneftare mulieru: ita inquit.
htjcuram '■Foxxi
0jio fi aliqs carbones appbenderit fi cito eos,piecerft nibil ei noccbur. £>i £o
tuurius eos renere voluerit fine vulnere abire no poterit. Stailleq ad pcupifcc
dii oculor Defijcerir intuitu:? libidinis malii in co:dc fufcipics motas in corde
fuo babere:morari in corde fuo libere gmiferit.-ejccutere a fe line aie plaga no po
terff.3$o iugiterclamemus ad onm cu jpl5a.0ciili mei femg adDiim qm ipe
eueller oe laqueo pedes meos.bec &ug.T)inc 2}icro.ad rufticu monaebum: in
cpfo q fncipit/ftibil cbtiano felid 9 cui^mttrunf regna celo?:bt fic.^arrc tM
am ita vide ne g illa alias videre cogaris qua? vult 9 cozdt tuo bereat:? taciruj
viuat fub pectore vulnus.Sncillas q tibi in obfeqo funt tibi fcias efle i infidtjs:
qr qntu.vilio: ea? 2 dirioelt:rdto facilior ruina cft. /i5t Joannesbaptrtta fetam
marre babuirrpotiftcifcp fili 9 erac:t rn nec mris affectuinec pzis opib? vinceba
rur vt in Domo parentu cu giculo viuerer caftitatis.^iuebat in eremo:? oculis
sefideraril» ebrm nibil al ib oignabaf afpicere. peltis afpera.jona pcllicca:cii
bus locuftc:melcE filueltreroia^mri ':ptincr^epparara.bec2^^ero.Ct3^^• l,l
tj.liocfumo bono.c.jcjCjtijc.ficait.TLibido tuc magis qrif oii videf. 'flaficddam
fapies ait.pzima foznicatiots oculo?, tela funr.fc6a tf?bo ?.05 q nocapif ocu* 0cul 9 c £n
lis pot £bis refiftere.Sufficir natura vbi adbuc liber affectus cft. 0Mi relecta'/ cipiu forntff
tionc refrenat libidinofe fuggeltioismo trafir ad pfenfum libidis./Cito cm r cft// caridis
ftir ogi d ritillati pfenfu5 no accomodat Delectato i. gurius impugnaf <J vfq?ad
pfenlionc ? fi no vfqs ad gperrartone rcraf:qj is cj fola fuggeftioe,p pdifioe car/>
nis tentamens foliciraf .bcc^fido.fnjdcirco fi ^auid ta ferus afpicies a cafti
muliere fe lauante ruit in adulrenuig&uo crededu eft vt no incidat in laqueu oi
aboli q ftudiofe fibi laqueu parat,2^inc i£3zcgo. in.jcjcj.lib.moraf.c.)c.fic aif.Sic
em fepe rctario g oculos rrabif;fic no nunqj pcepra intrinfec 9 .copelltt fibi ejetri
fecus oculos reFuire.^a pleruc? res qlibetinnoccri mete refpicif.fed ipo pfpe
cui anim 9 pcupiTcccie gladio ofodif.llo eivr ejccpli caufa ia Dijcim 9 feauid vrie
piugc.ido ftudiofe refpejcir qr pcupierar.fed potius it>o pcupiuit.q: incaute xeb
fpejtir.^it retributiois ecamme vt q ejcteriori negligeter vtif oculo: interiori
no iniufte cecef,£5epe iam intrinfec 9 pcupifcetia onarur: ? illecebratus anim*
ad vfwfi fuosfcnfuB cozpozcoi? famulari rnozcc^ranidis cjci^iftfuiTcp voluptati fjf fene
bus oefos fermrecopellit.Ztrqs vtira Dica feneftras lumis ad tenebras aperit. ^ rc p in / y
ceciraris. Hin feti viri cum fe fi mitra pulfari oelectanoe fenferint: 3pa g q foz'y jircdiuf peta
me fpes ad mente mgredif.rifdpline magilterio lumina reftringur ne prauc co b r
girauais vmo lenocinata rammer.i^ue u luomicer cuiroairi ncgugir cogitatio ^r oe(;t o ml .
nis immudicia.jprtnus ad ogationc tralit.bcc r6:ego.fl[0uia ergovanus mu £* ^ c - col ,.
licru afpectus aut inclinatvel falte facit mollefcere. eciaj r uriffima ac perfecta
corda:3^o 3'?bprudentinimusacfanctilfimusqinnumerabilesvicitrcnrati^ m01 '
ones:-: ne a mulieri b> polt tot vicroriasvinccref pepigit fedus cum oculis fuis rc#
vt ne cogitarer qde oe ^ginc.3ob.jcjcjci.ca.t^inc 0rego.in.)tq.lib. moraf.c. jct
i6t fic.^ei^ ei culpa ad opus,pdirc gmittif fi intus vbi nafcif ejttinguaf.Si a»
tc tenratioi in corde nafccnri feltine no rcfiltifr^ec eade qua nutrif mora roboi
raf.t edites foris in ogib> vinci vijt pualer:qr ipam itus mebro? Diram mente
capriua tcnj.bcc (Sicg.lfto dicatis ergo vos bre animos pudicos fi babear^ocu
los impudicos. qr impudic 9 oculus impudia cordis cft nudus: vt ait Sug. in
regl’a.pJoprereai 6 cci.i)c.ca. 0 alub 2 eDvif pfiliu:vbi ti ftc^frgincne^fptaaT
ne forte fcadalijeris in oecotc illf^.^oli circufpicere in locis ciuiraris :nec obPb
naueris in plareis illius.Huerte facie tua a muliere coptait necircufpiaas fpe
cie aliena. proprerfpcrn mulieris multi perierut: t ejcocupifcetiaqfi ignis ejtar
defcit. 0is mulier q cft fornicaria q fi ftercus rn via ab oib? prerentib ^culcabt
tur.bec ibi.i^r fic ptj oe tertio remedio pera tujcima-
b [f
13 c remediis cotra
f£©unrtu remedtii ?rra lujturia eft abftinetia cibi z pot 9 : qz fine ccrcre t bac
icbo friget venus.£>ed valeamus pmo qnru valear parcitas cibi otra venerea.
Jcur abftmcria eft marer fanitatis; ira volupras mater eft egritudinis
f yrair Iniero. Z&arc 9 tnlli 9 in libzo oefenecruteara inc^r. ^iuinc
em jMaro cfca malo?, ajpellar voluptate ep ea bomies capianf vt pifces.
jgt ite? in eode libzo ait. 3mpedit em pfiliti volupras ront inimica ac mentis
Vt ira Dica gftringir oculosmec babj vllu cu £tute comerciu.^inc l^ieron.ad
T^eporianu oe vira clerico?:ept!a incipir.tietis a me 'Bepotianeata inqt.'£ufo
cre oz apud grecos * nefeio apud nos eque refoner; pinguis verer no gignit fen
fum renuc.j£f ad i5afogonfi monacbujepfa incipit.^ui circa aifect 9 mens fit:
ita air.iCu faturirare fuccedir obliuio radtu nefcitura qd cupiat cpdiu memozia
reuocauerir cfuries. <05 q» abftinetia z reperatia ac parcitas cibo? fint oprimu
remediu aduerfus lujturia. £z corra ^o.^entris ingluuiest cibo? farurtras fc^
minarium libidinis : multiplict reftimouiopbari por.fpBota in pmis pfa au*
rea oictaDiui l^ieronvmi ad I? ^ofiru.TO ad /£uftocbiu ^ginc.Dt fic.pudici
cia tuta efle non pot mfi g abftmcnria. fl^t ad ruftien monacbu.epfa incipit.
'Bibil cbziano felicius:air.^odicus z remperarus cib> z carni z ale vtilis eft
®[i£t ad mrem z filia in gallia comozates: epl’a incipit. TRetulit mibi qda fraf
c gallia an^t. difficile inrer epulas f uaf pudicicia.z£c i re? in eade epfa: Dlcllc.
J0uid ru facis puella fani co:pis:Delicara:pinguis:rubens:eftuas:intercarnes
inter vina: z balneas iujtramariraras:iujtraacfolcfcerulos:que tfi rogata no fen
ceris tn oefozme putes reftimoniii fi rogeris. 3 r e? l^iero.ad pamacbtu in oed
fenfione libzo? prra ^ouimanu.^Bd mtitulafepfoifed liber apologctic 9 ad pad
macb iu.z£t incipit liber q> ad te bucufcp no fcripfi caufa fuit filentiu ruu: $t fic*
•Botaaur^ no^tfipis illudim 9 ? irafcimunfi fudatib» nobis femg ad coitu pmia pu/>
fniam es ^ cicic &cncgenf. Nolumus opipare comedere: vjtozu adbererecoplejtib?:? I nu
1 14 n * mero tf?ginu tvidua? regnare ciicbzo.gdc ergo babebit fames pmiu z ingluui
csifozdes % mudicte.faccus -z fericujXaja^recepir mala in vita fugit oiues iVr
U purpuratus crafl us z niridnsifi iiitus eft camis bonis ou viueret.05 oiuerd
fa poft mozce renet loca.^iferiepelirtjs t oeltrie mifertjs comuranf.^jn noftro
arbitrio eft vt^ajarii fed veloiuirc.bec^iero.i£r in.j.lib. prra3ouinianuait
bieronym 9 .*^^ carnifi vcrriTcp faturicas feminariu libidinis eft. 3 re? bierofl
n^mus ad fur iae viduitate f uada.epfa incipit.0bfecras If is z fufplKit oepd
caris vt cibi fq^aiOt fic. *Htbil ira fcias ^decere cbziauis adolefcctito vt efum
oleru.{£t infra ita fubiugit.lio nulli vita pudica ajpcrctes in medio itinere co:
•Bora verba rul,nc carnifi ponder.it z legummito ftomacbti onerant. /£ c
aurea bicro itc V In cac *c epta it fic.^ue moderate parcccp fumunf innojeia funt. i^r vt qo
nvmi rcnnc> loquar.^Hibil fic infl amat cozpoza z ririllar mcbza genitalia ficut indige
* (Ius cibus ructufc^ conuulfus-t^arcus cibus z femg venter efuries triduanis
teuintjs pferaf.i^ulccjd fcminarui volupratiscft venenii putant multo me^>
lius eft pridie parujcg raro fatis fumere.^luuia illa optima eft q fenfim Defcen4(
dit in terras.Si^bi^t nimius imber in peeps arua fubucrrit.^uido comedis
cogita qz ventri obteinperandil no cftrftarim tibi ozandu tltco z legedu fit .bec
2bicro.flIi£fia fmonc.mj.Deieiunio.jd. fic^t. '@idcre qfo qntum fic
inter iciuniu z faruritate:inrer ventrevacuu z pulmones epulis eftuires.^of
fes (j ieiunauitDeu vidit:|pftjs d comedit z bibit idola fabzicarus eft. i^uidDe
2£>ovfe loquar z ifraclstica mftitudinc^pc pneeps generis noftri <^diu no coO
Uiedir in paradifofuit : ftafim vt comedit t paradifo cicctus eft.ighii m paradi
rppei virgo fucrarieiectusDeparadifo cognouitiSua Vjtozcfuaj. Semg enim
toruarUoiikta pft lafcima. picina fibt fune venter z gemralia^racb;^ W
luturiam JFoxxii
dine ozdo victor eligif. £iccit nos cibus t >e paradiforreducar cfuncs. bcc 3u*
gu.&mbzofius quocp in epfa qua fcribir vercellenfi cccfteara inftt. &uid aure
pulcrius abftmena cne poc que facit etia iuuerutis annos fenefeere vr fiat mo
ru fenectus.^Baq? vc redudanria cibo?, ac rcmulcna ena majurio: eras catefcg
gea mirigaf tuucnruris ferocitas epula?, pfimonia. /Cibo em flama alif acoefi
cic.Stquide fenu:ftipula:lignu:oleii ralia bmoi alimenra ignis fune quito pa //
fcif:ea fi oetrabas:vel no fuggeras etia ignis fopirur.£>ifr ergovapo: cozpozis
iftrucs libidine ctro alirur aur mimiif:cibo erciraf :cibo foluif .bec 3,mbzoftus
f££t Deuorus doccoz :0ern.in epfa ad roberru: 6r fic. Plinii z ftcera mulfum
z pinguia cozpozt militat no fputifnjcuns no ania faginaf :fed caro^iper: Jinf
3 iber:ciminu:faluia:‘Z mille bmoi fpes falfameco?-:palatuDelectarfed libidine ^ m *
accendur.fMudcter fobricqj puerfanri faris elt ad orne pdimcnru fal cu fame: q y vS*"
fola no ejtpecraraneccflceft alias arc^ alias fuccis ejerraneis pficigmijcrioes :q J ° cr
videlicj z palam reparcr:gula 4 ?uoccc:eji:circtajperiru.bec tr8ernard 9 .fTBora narou
quanta moderantia ta in cibo cp in potu feruauerit oeuortffimus Docto: :i5er£
nardus vr fuam pudicicia cuftodirer.^am De fe in quodam fmonc:ira inquit,
2lbftincbo a vino quia in vino eft lujturia:aur fi infirm 9 fum modico vtar.Hbf
tinebo a carnibus:ne oum nimis nurria carne fimul z carnis nurria victa, *£a'/
nem ipm cum menfura ftudebo fumere ne oneraro venrre Itare ad ozandu tede
ar.Sednefimpliciqdcmaqua ingurgiraremc alfuefcam neDiftenfio venrris^g^ l u jm
vfq£ ad titillationem gtingarlibidints.bec:®ernardus.^aretiraq$Q>abfttne nc eniguif
ria elt oprimu remedium contra vcnerca. ([Sicutenim ignis ejeringuif ligno
rum fubcractione:*: aquarii infufione.Sic parirer lujmriaDuoto modis ejtrin* ‘
guifrcibop ftibrracnde:qma ficuc ille qui ligna fubrrabit ab igne:ignem ejerin'/
guir:fi<quicibum cozpozt fubtrabir lujmria 3 refrenat z impedit, vnde Cernar
dus ait.Carnem opozrer reltringcre no ejctinguere:re£mere non o|pzimcre :fer
uiar non feuiar:ancillecur no oominef.^Uioquin qui fin carnem vijcerir mozie*
tur. Secundo ignis materialis ejeringuif 3quaru infufionerficlujcuria vfigni^
carnalitar£ ejeringuif cum ozaride* lacbzymaf infufione.gdcirco no mirii fi ea
tge quado illi verultiflimi p:cs noftri cj folumodo comedebant fimplicia: floze'/
bat jkures tcp£rarte:pudictcia:caftiras:boncftas: 2 tinctia;^gimta$. 2}ic gu
lienalis in far?ra.vj t eft pnctptum far?re;fic ait*
<£ /Credo pudicictd:faturno rege mozaram
3}n terris:vifam<$ Diu:cum frigida paruas
•pzebererfpelunca Domos :igncm<Elaremq 3
£t pecus z Dominos:c6munis clauderet vmbza.
Silueftrc montata tbozum:cum fterneret z vjcor
frondibus:? culmo vicinaruqj ferarum.
^ellibtis.bccjuuenalis. £,c otcris § liquet ad purtrmq? farietas nimia.ptio^
cat boiem ad vencrcatfj peiras abftmetia cuftodes fr’ boneftar£ atep pudicicie
f[i0umtu remediu ptra lujturia eft fugere potu vini, na vinii imoderate fum'/
peu eft fomentu libidinis vt Dicemus. 'Ulinu c fo^
1 2^) nes fapientes vna voce affirmat q» vinu imoderate fumptu fit forne ,^, U n inn.
a tulujtunejibo vinudza venaeo q> venas fanguine cito repleat: eje qui ric *
rcpletionecaufarurabundanriacalozts taltcranofpiritiiilt inde inciti *
rur cozpirs ad venerca.Ibtnc Salomon ^zouerb.tjc.ca.atf. 4 ?.ujcuriofa res yi'/
num tiptumeliofa ebzieras: qutcunc^ bis Delectaruf non erit fapicns. 'Bota
fignanteroicit lujcuriofa res vinumiquia fm^boman.g.tj.q.cjclvtj.arti.vttj.in
itfponftotKod pzimutn argu.Bd actum generationis tria concurrut;fcilicec ca
©e remediis cotra
. - Io::fpu0 c bumo?.3d calozc <5dcm majtic cocgaf vtnu -r alta calcfacictxa cozp*
Sciguarioej fpm aut vident coogari ctbaria inflariua.Scd ad bumozcmajtie coogarur
rria reqrunf. v f u0 camiu.-cjcqb; mulruDe alimcro generaf.£Ureracio aut calozie tmulnpli>
cano fpiriruii ci to rranjir:fed fuba amozis Diii manet .t io magis interdicit ici
itinanrib? vfus carmii cp vini vel legurrinuq funt inflantia. 2?ec 3Cbo. Ctiam
*£aul 9 ad i£pb.v,ca.inqr.1toUfe inebziari vino in q efl: lujturia.fj ipleaimni fpi
rirufcto.Sug 9 Wu fetus ©aornas i comcro aureo fug epfo ad CpB.lectoe fe
prima eiufdc capti $t:q> cib? z poc 9 fugflu 9 eft caufa lujturie: 7 peipue vinuj q6
calefacit t mou et fpus: imo inroiaq multos fpiis generant eft vinii.vn generat
ammoftfarc.Jo ouemenf oocet nos apfs ptra bos repleri fpufcro q generat feri
uozc Deuotiots.Sed videam 9 <$d De vino Diuus ibicron^m 9 Dicar. *Ba ad Cu
ftoebium £gine in epiftola que incipir:Sudi filia 7 vide 1 inclina aurem tuam,
ita Mt.&qd iraq? in mepot effit jfiltj fi ejtpto credif b £mu moneoibec obre|
ftoz vt fponfa cbnfti vinu p:o veneno fugiatwbec aduerfus adolefcentid pma ar|
ma funtDcmonu.Ct iteru in eadem epiftola air.^inu 7 adolefccria Duple* ini
cendiu voluptatis.^*? in eadem epta fic Dicir.ijMures qjpe funt q cu vino fine
fobzie cibo? largitate funt cbzie.ffCna 2oieron^m 9 ad furia De viduitate fer r t
uanda:epi(tola incipit 0bfecras litteris 1 fu|plicirer Depcaris:^t fic.Spfs ma
cerat cozp 9 fuu 7 amefubtjcit imperiome qD alijs peipit ipe no feruet, C t ado|
lefcentula feruente cibis/cozpoze/Dccaltiratefecuraeft/Bcq$ $>o bec Dicens con
demno cibos quos Deus creauitadvtenducumgranarumactioe. Sed iuuenif
^mu c^nu ^ ug z pue j[ ia inccil f lua affiero voliipraru.*Bo etbnei ignes.non vulcania tellus:
iuueiw 7 pu/ n g VC femi 9 ? otymp 9 ranris ardonb? eftuanc vt iuueniles medttlle vino plene z
cius Dapib? inflammate. i£t paru infra tralubiungit.Biunr medici 7 qui bumano?
cozpozum fcripferenaruras.pzccipuecp Balien 9 pueros 7 iuuenu acpfccrecrai
fis viro? mulieru^ cozga injito calo?e feritere:? uojtios effie bis eraribus cibos
qui calozc augeant;fanitatup pdecere frigida q<p in efu 7 in potu fumere.Sicue
econtrarto fentbus .-qui pituita labozanc 7 frigoze calidos cibos t vetera vina
pzodeffie. ^nde 7 faluarez: &rt edite in<jt vobis ne fozregranenf cozga veftra i
crapula 7 ebzierare.^bec ^iero.fE^zoptcrea j^>emoftbenes cj fuit ingenio acu
rifTim 9 ac eloqnrilTim 9 fugiebat vmu qfi venenu.De quo 2}ierony m 9 refert in.f
libzo ?tra TRuffmufcribcns ad pamacNii 7 marcella. liber incipit /£jt veftris z
multo?- lirreris Didici fic Diccs.feemodbencsplus olei cb vini ejrpendifle Dicif:
z oes opifices nocturnis femp vigiltjs puenific. ad B audetiuDe pacatu^
Ia puella ptinctie Dediruta:epra incipit. /Caufa clt Difficilis paruule feribererait,
Alteris balneisrcure nitida:rubicudis genis incedis rcarnib? vefccrisiaffluisDi
uitijs:pciofa vcffc circudaris:t tupia ferpenfcmozrife?fccure Dozmiraretecre
dis.^teru ^ieronYin 9 ad /Cdlatia:epi'a incipit, ‘gjerus feripture cclebzara fen
tenria eft.^[ nre fine eiufdcm ep^e Dicit fic. Caue ne fi leiiinarc aur abflinere cepe
ris te putes efle ia fancra.bec em virtus adiumentu eff /no perfectio fanctitatis,
magiscp idpmdendu cft ne tibi bec cum licirapremnas fecuriratc quadam ilh>
cirozum faciat. ©uicqd^) mfficia offerf Deo no Debj impedire iufticiam : fed tui
uare. 0u;d aut,pdefl: attenuare cozpus abffinentia Ii anim 9 intumefeat fupbia,
aurea J>ba 0M laude merebimur De pallore ieiuntj.ffi liuidi fiimus tmiidia^uid^rutis
bgbet vinu n5 bibere : 7 ira arepodio incbziarirCucirac^pclara ellabflinentia:
time pulcra 7 magnifica cafligatio cozpis cum anim 9 elt mund 9 a vicus. T>cc
3>;eronfm 9 .®'j!Ct pariter ^co papa in fmonc,viU.Decimi mefis:<5 incipit Cu
oe aduetu regni Dci;ne ait. Quotidiano em Dilectiflimi ejtpimcnro^baf potus
faiictare aciem mentis obtunducibo? nimietate vigozemcozdis bebetariura vc
Delectatio edendi eria cozpo? ptraria fic falutimifi ratio teraperane obflftat ille/
lujEtiriam jFoxxm
cebze.bec SLeo.frttfnc fciis ^bd.(n.54.q.cjrlvig.ar.J.vbf moueronbiu. Vlcp
maceria fobzieracis fit potus :6t fic.*Homc ibbzieratis fumif a mcfura»
em aliqs fobzius quafi bzia.i.menfura ferudsit i$o illa materia Ipcalitcr ubi 10
bzieras afcribiyin qua majtime laudabile eft menfura l'eruare.23moi aut cftpo
tus inebziare valcs.qz cius vfus menfuratus mulcti pferr:? modicus ejxcfltis
multii lcdit:q: impedit vfum r5nis magis ecia q$ cjtcdfus cibi.vn Ccct .?TO*c.
Sanitas eftaie z cozpozis fobzius pot^.^inu multii potatu irritatione z iraj
z rumas multas facite ideo fpcalitcr fobzietas atredif circa potu.w queeuep
fcd eu d fua fumofttace natus eft caput peurbare ftcur vinu z ome qo inebziare
poc.bec ^bo.flTSiTr £gidiusjomanus in.tj.lib.oe regimine fmcipu Qtejj.c.
tq.bc;q> vinii imoderare fumptii rria mala facir.tbzimo venercapuocar. Cum cac venerC 4 #
em cozpoze calefacto maioz fiat incitatio ad acrusvencreoszviuuqo mapme ca ^p 2i
lo:c efficit imoderare fu mptu incitat ad inc6tinenrianimia:gfummio vmi mt mic r 5 ncm
qnru venerea puocat:catomagis in etare iuuenili cb fenili caueda eft: qnro illa
eras pniez eft ad lafciuia cp alia.Sc$m malu qb induat nimia fumptio vini eft:
oepltlo ronis .'Ha afcendenrito fumofiratib? vini ad caput rurbaf cercbzujquo
turbato oepmif rd noftra qntu ad fuos actus; qz no poflumus Ubere rone vti.
^ndeeft^al^plusotfcndunfammocgal^qzbabctDebiltuscapuf.Certiuj _
malu cfi eje vino pfurgit eft list oiflcnfio.Curbato em cerebzo eje nimia fumpti «Jmu tpcxy
onejvini z amifio vfu ronis oefacileprumpif in ^hainozdiara z pfurgutoiflcn tatiites
fio nes z lites. Ct tande fic pcludir Cgidius.Jn omi ergo crate cauendu eft a ni
tnietarccibi z ab imoderatioe potus, ^lerutame q: faciliusadberemus bis ad 'Borq.
que ab infantia alTiiea fumus.igJeccc oes patres z majtime reges z pneipes fo'/
liciwri circa regimen filio^ vr ab tpa infantia fic reganf q» finr abftinctes z fo'/
bztj.bcc Cgiduis.Confequcter 0uidius in.j.li.oe remedio amozis:ot fic*
®[Cempozibus medicina valetioata tempozepfunr*
/£t oata non apto tempoze vma nocent.
S oterum in.tj.libzo oe remedio amozisrtta inquir.
%ina parant]animos veneri nifi plurima fumas.
Ct ftupeant multo :co:da fepulta mero.
'Hutritur venro:vento reftnngitur ignis.
2Leuie alit flammas:gradio: aura nccar. Toec 0uf$ius.
0uia § vinu ad venerea ,puocar:i$o anti^tus nobililfime matrone rotnano#. ^atroe ro
vt lucrecia:iullia;marciau:o:nelia:po:tia:bo:tefta;antonia; z cerere no bibebat man0 ^ fugi
vinu:imo illud fugiebat quafi venenfi.^zopcerea '0alcri 9 ma]cim 9 in.i|.li6.c.) . c ^ aut V i B u
fic Sr.^im vfus olim romanis feminis ignotus fuit ne in aliqd oedec 9 plabe£
renf.0uiapjcimus a libero parre inreperdrie gradus ad in coceflam venere ce
pfueuif.Ctin.vj.li.citj .^r ^lalerius:# Metellus cims romanusvjtozcpHii
eo q» vinii bibilfec fufte pcuftatn inrercmir. 7 R 0 autc qre vfus vini apud romad
nos fcminispbibebaf.-alTignaf a feto Cbo.in.ij.q.q.cjclijc.ar.iiij.vbi^r. Sobzi
eras majtime rcqrif in iuucnib> z mulicrib>:q: in iuucnib) viget peu pifccna oe^i
lectabilis apter feruojc ecarts.gn mulierib> aut no eft fufficics robur mctis:ad
boc q» pciipiiccrtjs refiftar.^ln fm matirnu valerm mulieres apud 'Romanos
annutus no bibebat vinii. bec 3Cbo.f£0uap2oprer valeri 9 vbi fupzaata fub'/
iugir. Sane querikp femia vini vfum unoderate a|perir.T^rutib> oib> ianuam
cUudit;t odieris aperir.bec valeri 9 . ^Slinius ^5 in It.jniij. oe naturali biftozia;
6r fic.Sndrocides fapia clar^ad HUjtadru magnii fc^fin^nteperatid ei 9 cobii>
bcns.^ uu potatu r 9 rc]tmemcro te bibere fangmne terre.Sicutivenenuc bot
cicuta ira 7vinu.0ui b> peeptj fi ille obrcperauiftetpfecto amicosi temulenrf*
no iteremiftct.pzczfus vr mrc otei poftitmecp virib coJpisvtiU 9 alvo;neq^alt^
©e remediis cotra
Votuptafib? gniciofius:ft modus abfit.bcc fMini 9 /£t ite? ideplmi 9 6tfic,©i$
»0 modico tuuif nerut' copiofiozc ledimf :fic z oculi? (lomacbus recreanf. ,&p<Sf
perctia cibo? imittaf: triflicie: cure.bebctafcvzina crpellif:lbmn 9 ?ciliaf.bec pU
mus.^Jdctrco gaulus apfeDans regula moderamis^imotbeocbarilTimo Di
fcipulo fuo circa poru vim ificair. 'Holi adbuc aqua bibere fed modico vino vrc
rc^prer ftomacbu ruu:? freqnres infirmitates ruas,). ad 3 £tm.v.ca. £?up 3 rc
ictu fetus 3£bo.in comcnro aureo bt :cp ille ‘Cimorbeus erat nimie abllincrie:?
ad vitandi! carnis pera cozp 9 maccrabar:qz feribif i£ccs. tj.ca. £ogiram in coi'i
de meo abftraberea vino carne meavt alam mea rraflera ad fapiam:Dcmrarcq$
(lulticia.iSrqz ipeSDmotbetis fu it ifirmus toratr.i6o gaulus btei. 'Holi adii
buc poilqj es infirmus aqua bibere: fcd modico vino vrererqfi Dicar ill$ ad TRo
ma.jttj.ca.lRonabile firobfequiu veftru.fbzopter qb $r.©tere vino fed modtf
co:q:oicif j£cci.^e).ca.4:i:ulfario ale z co:gis:vinu moderate potatii. £t ite?
tbi6. Hmarirudo ale vinu mftii poranl.360 bt, fodico vino vrere^pter ilo
tnacbu tuu z freqntes infirmitates tins.f.q tibi eje abff inenciapucnerur. Sed
Dubitatio animii pulfar.i£u em gaulus fanarer infirmos z momios fufeiraree
/Cur no curabat ^imorbeu g miracula: fed g pfiliu medicine. 'iRndet fanctus
!£bo.incdmentoaiirco fug boc pafTu Dices*# ejeboe oaf inrelligi # gaulus no
ad oes vrcbaf miraculis :fcd qn erat erpcdies^ppter fide cacbolica.i£t fic patj q
occurrerat oe boc quinto remedio feribenda.
ffSejttum remedtu pfra lujturia clt negligere fo:me bonuac Defpicere vanu %
fugflimm oznatujveflium gemma?:atc£ ccrcro? iocaliu.
©ia ejtrerioz fygfluitas vani ornatus eft mrerious leuitatis indicium.
•Rota aure* q 3D0 mollia indumera animi mollicie indicat. j£jtcirat quoc# mobiles
as fnias bic meres ad leuiaiarq^ cozda boim inclinat ad cogitanda lafciuia, ©n patf
ron^mi Docto? ^)ierouvm 9 ptra eos cj in fi milito oznamccis occupanf vebemercr ira U
fatur:? Dicit talia oino efie fugieda cu fine libidinofe meris indicia. Sed videa
mus pulcra arcp aurea Dicta eius/Ra feribens ad ocmetriatfpfa incipit. 3 nter
oes materias q ab adolefcccia:6t lic.^uge lafcuiia puella?- q ornant capita: cri//
-3 M nes a fronte Dcmitrilcicute polmr:vcunfpigmeris;a(lrtctasbabet manicas:vc
IcnXfl ftimeta fine ruga:foccofcg crifpantes: vtfub noicfrginali vendibilius pereant.
nuw :^ozes em? (ludia Dna?plcruq& ejtancilla? ?comirumo:itoindicanf .^lla
tibi fit pulcra illa amabilisulla babeda inter focias que nefeie efie pulcra q negli
__ , gir fo:mcbonutpccdes ad publicumopecc 9 ^ colla Demidarinec pallio reuela//
/Lotralafci// fo:cnnc6 aperit, Sed que celat facie z vip vno octb d vie necefiari 9 e(l patente
meces adole ingredif. pubico an loquar: fj velim noltm:qz crebzo fitDicendueft. *H6 q bec
fcctulos* in rc cinere ocbea:q illas fozfiran nefciasinc vni^ audieris: fed q g occafioncm
tui cetere pmonede fmr.Cinanarulos pueros calamiflraros :z gegrini mui {
olens pellicula oc qb? illud ai birrij ell:no bn olet q femg bn olet, i&uai] i qgaj
peftcs z venena pudicicie ^go Dcuirer.bec 3 biero.'^re? in eade epta fic air.Bt//
enares rifu imoplacru.3ncedctib?t>nis:ancilla^go < pcedifoznatio::vt < p m'//
mia pfuerudine qua incopra videris Diiam fufpiceris.bec :biero.f£i£tia bieV
ronvmus ad gaudentiu b pacbarula puella ptineticDe(litura:epl'aicipif./Cau
facft Difficilis paruulefcribere:ica mqt. '©teris balncis:cute nitida: rubicudis
genis incedis:carnib) vcfceris.-affiuis Diuittjs:pciofa velle circundaris: z in^ra
ferpente moztiferu fecurc oozmitare te credis.i£c parirer ad furia oeviduirate
fuada.in ept'aq incipit.0bfecras litreris:6tlTc^iero.amo;cm©mliiimarq5
f ema? fcricartKB veftiu trafTer adfeiam feriptura? ingredere terra rcpzomfi//
ohis lacte % meile mananteXomcde fimilam % oleu: vellire c a Jofepb varqs
luturum JFoxxmi
ind u metis. bec loiero .( ]"Ct ad Cuftocbiu Aginem cptfa q fncipfr.Sudt fi liat
vtde:br fic.^eftis nec faris muda nec fo:dida z nulla Diuerfirare notabilis :nc
8dreobuia:prercuriururba pftftat.-autoigiro Demoftrcris :nec faris reltgiofa
velis videre:nec plus bunnlis cp necetfe cft.ne gfiam ftigicdo qras.*|Mures em
pauptatis mifcStcatq? ieiuntj arbitros Declinares in bocipo cupuitplacere:q$
placere prcnunr.Ct miruinmodii laus ou vitaf ajperif. Ct icc£ 2}iero.ibide$
2Uie virili babituvcfte murara:ei ubefeut femine qt nare funr.Crme amputat
•z impuderer erigur facies eunuebinas. Sunt alie qcilictjs vefhunf z cucullis
fabrefactis :vr ad infantia redeat.3mftanf noctuas z bubones .^Jre# ibide:ita
fubiugir.^Iiros quoctf fuge qs videris carcnatos:qu©£ feminei ?tra apFm eri»
nesjbirco# barba :nigru pailiu z nudi in paricria:frigo:is pedes, bec oia arguti
meta funr Diaboli. Ct itep ibide ficbr.Sunraltj:oem€i ordinis bomib? loquoz
Chu i6o pibyrerarii z Diaconatu ambiut vt mulieres licentius vide at.0is bis _ •
cura eft De vefhb?:fi bn olcant:fi pes lajta pelle no folleanvr crines calamiftrive wt a ? cm
ftigio rotent: vt Digiti anulis radianr. Ct ne piatas bumidio: via fpargac: vijc ricos z xm_
impmunt fumma vefttgia tales cu videri s.fpcfos magis eftimato cp clericos, giofos. d
bec 2?iero.4£Ct ad matre z filia in gallia comozaresrepla incipir.lRetulit mi
bi qda frater c galliaific air.^irens curis fordidu onditanimil. 3rcp in eadem
epfa $t ftc.Ctbidmofa mens arderius bonefta pfcquif.*: q6 no licet Dulci 9 fufpi
cafCt i xcq ibide inqr. *5£Ieftis ipa vilis z pulla animi tacetis indiciu cft. Si
ruga no baberrfi p terra vtalrio: videaris trabaf.Si oe induftriaDiflura fit tu^
nica vt aliqd intus ajparcar.opiarcE qd fcdil cft z apiat q$ fo:mofum. Caliga
quoq$ ambulans nigella ac nirens:ftrido:ead feiuucncs vocar.^apillefafcio^i
Ite copamunf :z crifpanris cingulo anguftius pectus artaf. Capilli vel in frote
vel in aures Dcfluur, t^alliolu inrerducadit.vr cadtdos nudet bumeros: t qft
Videri noluerit celat feftinaqd voles Derejterar. Ct qn in publico quafi p vere£
cudia operit facierlupauariuarre id folu oiidit qt oufum magis placere por.bec
Sciero. <ECb:yf<>ftomus quoqj in ©efcriprioe pfalmi qnquagcfimi:6t fic.^bt
funtej femenpos adornat ejcrrinfecus z Dcpingiir.nS pulcritudineco:pis:f5mc
tis boneftarc dcus re<jrtt.0uid em eft fpeciofa muliere' Scpulcrii cft Dealbatu:
tufi fuerit fob:ia cafta.pudica.pulcrirudo aut eft bisvirrunb? pcipitium.pares
infpicicutibiis venenum, i^ecus enim co:po:is infirmitate arefiat:? pulcritu#
doegritudine contabcfcir.Bnimcaurc pulcritudo imtnoztalis eft -z erema. Ct
runc majrimcoftendir^mim dccus cum fubegerit paftiones. "Bam z arbo:es
pzocerecumDenfefiutfoltjsifrucrum nonbabentbomimb? aptum: fedpo:cis.
$3mea aut p terram repens maturum vuap fructum affert atq^fuaucm.locc
Cb:?foftomus.Ct ite patet q>,pfola pompa mundi atep p:o inani glozia vcfti*
mentum peioftus z alia ornamenta querunrurieius ratio eft: quia nemo vult p
ciofis veftibus indui: vbi ab alt}s no poftit vidcri:vtait iSfccgo.Si ergo o:na//
tus fubtilium peiofarum veftium culpa non dfet nequacp fermoDiuinus tam
vigilanter ejtpzimcret gp Diucs <5 to:qucbaf apud inferos b^fio z purpura indu
tus fuif Tet:tefte C>:cgo:io.f[|bt 5 fejetii remediuptra lujcurw.
frSeprimu remediu corra lujturiam cft fuga (ocreraris peruerfe: co q> fujturfa
cft nwbuscontagiofus.
Crum natura ftc fe babctancjuit Cb^foftomus fup 3S)attb.vr quoti'//
r ens bonus malo piungif :no cjt bono malus meliozerur ;f 5 ejt malo bo^/
nus ptamiuaf.loinc Salomon iMouerb.jtuj.ca. &ni cii fapienb? gra
dtf fapiens crit:amicusftulto^ fimilis efficietur, ^elius eft ergo ait 3 fido: 9
babere raalop odium cp ipo?. ^fomil Ct q? luxuria eft mo;b> valde pragio fu»
©e remediis cotra
fimUaflepze* obotntnabilie.^^o afTitmlaflepzcreo (pgcnerafejtcalojccozrupto ? bcojdif
nato:£>i igif fugimus lepzofum ne cozp 9 nrm inficiat:qnto magis fugere pebc*
mus lujmriofum ne aniam intcrimac:qz vr Dicit Juuenalis tn.g, fatvra. fgiedic
bancconragio labem.
i£r Dabit tn plures ficur grejt totus in agris.
'©mus fcabte cadit:? pzurigine pozci.
©nacp confpecta liuozem Ducit ab vna. tyec Juiicnalfs.
©uatu pol *4 CI^ c d qmu poflit focietas guerfa ondif tali cjccplo. 'Ba oia poma incomipta
fu focietas Vim ncq unt fanare co:ruptu.Sed multo poti 9 vnu cozruptu cetera oia inficic
guerfa. # C <P co:rupir. fc:opfea pater ooctof Diuus Iniero, cjft ejegtus bozrct valde ac
peteftaf focicrates :^iierfatipes:familiarirates;ac pfabuUriocs qruda la fciuien
fiuiuuenu <J varga actib? fubuerrere qrunc fimplices adolefcctulas:vr ptj i Dii
uerfis eplis fms.igt 1604) recreatioe languetis ac firietis amc videam 9 aureas
•Hata ciufde./£t pmo 2}ieronym 9 in regfi qua ad z£uftocbiu z cereras Agines
n 4 ia fenejt infcriplirjvt.plogns eiufde regule indicat: fic ait in c. jcvitj- /Cbarilfiine
pocbo;to::boc moneo: bocmado vob vtq cbzoDefpbfateeftispiugto.-cuiocm
caftitatis veftre fide voui(lis:cui nullu pter ipm amatote cognofcere fub fur cin
rado eftis pollicite:©iri cuiufcucp etiafi eu fetitas ejeomet: etiafi baptifte equa*
ref in meritis effugere facie; nec liceat fecu pilcctioe feructi aft ringi p Die, j£re|
datis ejcperto.fiibil dl piculofius viro mulier z mulieri q$ vir: vreres palea:
vterc^ ignis: oica audacter.lMobdoloz Dei tcpla:fpufTcri vafa:? oeo Dicata edift
ci&nifi piligeri fuenf cuftoaiapftibula fiunr.igc auferf ra nobile Depolitmram
pciofus tbefaur 9 :irrecupabile Dec 9 caftiratis:fi tenui cuiufuis Dilectois inepte
rimula prinuus infidiatoz Diabol 9 iimuruvalear infigere.Jo oi cuftodia coi fer
i vi uc *> muros bierftn ponanf cuftodes tota Die z noctemon Dotmiat ne fur
r v - i 1 f - mtroearme fpolia auferat q penitus rccupari no pofiiinr.bec "Jhiex 0. f£i£tad
tas piuoia c occami De vira etcrtco£:paru poft pneipiu ep £e q incipit .£>opb:onius eufebi*
biero.oceano fuo falute:Dicitfic. 3 anuaDiaboli via inujtatis: fcozpionis pcuft
fio:noctuuc£ gen 9 cft femina. /Cu^pjtimat ftipula incendit igne. ^Idmigero igne
Qcutitpfciam femina parif babiracistfjcurircp fundamera mentiti. j£go tdDi*
co fi cu viVis femine babirentvifcariu no Deerit Diaboli.iSj: eis aucupatu cft ab
initio petm. Jerreas metes libido oomaf. & alligauerit qs ignem in finu fuuj:
none veftimcta ei 9 coburenfr3ut fujs ambulauerir fup carbones ignis: nonne
coburet pedes fuosi^ibi eredem 6 pot roro co:dc cu piio babitare q feminam
arcelTibycopulaf.bec ^iero.Ctite^ ibidc.Si pudicicia qris qre babitas cu fe
minis^r in cade fubiugit fic.iSerminat femine fpinas cu viris babirares z ari
cana memlacuto mucronepcutiut.pbdolo: nefas cft piccre;fed pterirc no Del
cer.Cbzo ille nubere voueriit no clcricis.©nfine nuprus gen 9 nouu vjeo£./£c
* rurfus ibide ait 2^iero,3^onacbu vel clericu folitudo heit/no publicu. &jiid
re^ginaleoelcaar alloquiu.Curfcrimonialiuptrafide freqntas ineccfta vel i
ipo publico.^i eos qs pil gut videat :rtdetib; oculis falutatiois tenera tbba^ir
cediir. deinde cu falurauermt fi eas dci viros preriri celeri 9 viderint pteptozes
•Bitimiir fn^ uoeiI, ^ lc ^ cti mleunf.bectoieron.fr^tia mepfz adgaudcntiu oepacarula
vetitu fo-cu P ue ^ ltl prinetie Deflir u ra :epl'a incipit, Caufa cft Difficilis paruule fcnbcre;Dicic
Dimi( r t ^ n{ . / fic.S55le f em lafciui % comatuli iuuene0:bladimentis:affabilirare:munufculis
cata 9 sdini fibi p nutrices aut allinas qrere./£t cu clcmcter itraucnnt 6 fcintillis in|
44 * cendia pcitare.paulatim^.pficcre ad impudentia :? nequacp polTe.pbibrri illo
in fe ^ficulo c^pzobaro.zggre repbendas qb finis pfuefcere. '^udef Dicere:? tn
Dtcendu df.]Bobiles fcmicque nobiliozesbabucre neglcctmpcos:vtiiflimeco
ditio ius bolbus ? feruulis copulanf;? fub note religionis ? vmbza counentic
Incuriam foxxv
interdii Defertit viros belenc»requunf alejrandrosrnec menclaos pnmcfcuf. ‘gft
denf bec:plangunf * no vindicanfrq: multitudo pcccannfi peri licentia fubmft
niftrat. probnefas crbifterra? ruit tn nobis.pcta no ruii V^Irbs wctyra* roma*
ni impertj caput vno batilla etl mccdio, 'Bulla e regio q no ejrules romanos ba ff
beat. 3 tr cineres vel fauillas facre qnda eccfie ceciderunt tn fludcm 9 auaricie.
‘©iuim 9 qfi altera oie morituri:* cdificm 9 qfi femg in b feculo victuri .Buro
parietesrauro laqaria:auro fulgent capita columna?.:* nud 9 ar<£ efuriens ante
fores neflras ebrs emotif.frec £)iero,#[BmpU 9 3bieronnn 9 in epfa ad foe
metrin:q incipit. 3 nreroes materias q ab adolefccria vfcpad banceratciira in>
quit. f>ericu loft 9 eft lafciuis puelfad loca religiois c$ ad publicu^ccdere, 0 ue
viuuntinmonaflerio:* quo? fimul magnus eflnumer^nunq* folemunqj (ine
matre^pcedanr.^c agmine columba? crebro accipiter vnam feparat qua flarim
inuadit *laccrar:ejc cui 9 carmb* cruore faturef .^)ozbide oues fuu rclinqimc
gregem:* lupo? faucib Deuoranf ite V ^ tuflicu monacbtt in epfct q in//
cipit .'Btl cbziano feliciusjfic air.l^oui ego qfdaj ia maioris eratis * plcrafi^ ge
neris libertini adolefccntib Delectari:* filios qrerc fpaales.-pudorecE fuperaro
fictapmatrunomiaerumputinliccnriamarirale.Bln forores Agines Deierur: h f > A
* exteri 9 viduis copulanfifunr q oderat fuos * no fuo? palpanf affect urquaru* * .S'
(mpariertaindecaniim nulld recipit ejccufarione * caffa pudicicic velamera qfi nriima *
aranea? fila oirumpur. Rideas nonullos accinctis renib pulla tunica: barba *
jplijca a mu Iterib no pofTe ofccdcrc;fub eode manere recfo.Timul inire iduiuia.
ancillas iuuenes babere in miniflerio:* prer vocabula nuptia? oia efie matrifr
momj.*Bec culpa efl ebriam nomis fi fimulato: religiois in vicio fir .T)cc T) se*
ron^m 9 .fr/ 6 tiaadneporian up(bvte? $ vita clerico? :epfa incipir.^eris a me
nepociane cbari(Time:oicitric, 0 cs femmas * tgines cbzi aur equaliter ignota
aut equalircr Dilige, ^tde ne fub eode tecto manferismec in prerira caflirare co
fidas.nec £>afone forriormec Salomoe faptecio: efie potes, pernero femg <#
paradificolonu $ poflciTioe fua mulier eiecerir. i£r ite? tn eade ira m<j \iCreb:a
munurcula * fudariola * fafciolas:* vefles ori ajplicaras:* oblatos * ocguila
ros cibos ;b!andas<tf ac Dulces Iras ferus amo: no baber.^>ec 3?tero.3 nfup ad
furia oe viduitate feruada :cpt'a mcipir, 0 blecras Iris; fic aif. 3 uuenit fuge co
fo:tia. iComarul 9 :compt 9 arcp Ufctu? Doni 9 rue recta no videar.xCanro: pellaf
Vt nojn 9 . fidicines * pfalrrias * ifliufinodi dx>? Diaboli.qfi mortifera fvrcna*
ru carmina Deuira.i£c ice? ibide. 'Bec.pcu rato: calamiflrar 9 :nec formo.ns coi'/
laccane 9 ;neccadidulus * rubicund 9 nlTecla adberear lateri ruo. 3 nrerdu «intm 9
Domina? eje ancilla? babitu indicaf,0ancta?virginu * vidua? focicratc afpe*
re.*fifcrmocinadi cu viris incubuerit neceffiras arbitros no De u ites: rata q? fa*
buladi fiducia fit vt intrate alio/nec paueas nec erubefeas. Tr>cc i)ic ronvm 9
•U 5 re ? 3^icronvm 9 ad iguftocbiu in regula c.jtjt: .^tfic.'Bullu venenunocitii
us Feminis cg affectio erga viruqcuiK^Decaufa^cedar.-jSrobdolozinfelijcpdi^
tio ferus vellri.Sanctio: mulier vitra q$ Dici liceat fi viro adbercar qnrficuncK
fpiriraliter:inftincru naturali inclinaf fande ad nefas fi in viro virtus Deficiar.
jMget q noui cucta narrare.Brgumera fiir Diaboli * mortis ererne indicia fil a fufDiti#
tiones * maternirates qb vocabulis fub velamine fpiis inter fe vrunf mares * gcufnotada
femine.^unufculaomnia*fufpecras litrerulas:beccuncralujciirteniicia: vo^
bis interdicto fub anarbemare *'ererne mortis pcna.Bdbibeaf fumrna Dtligcay
ria:vt ejetra cenobtj limites litterula qualifcuncp noejteacmTt abbatiffe 'i foro?
accelferint vora.i^tfi op 9 c * grauitas ita rei ejtiganadfir epifcopalis licentia feu
facerdotis c 6 filium,i 5 :auiffimepene fiibiacerquecuncp butus repta fuerit rea.
X>ec25ieron^m 9 .C0imilirer Bugultm 9 in libello De boneftate mulieru.qui
i
©e remediis cotra*
^ . > a- »ndpft:*Hemo Dicat frcs:oicit fic.Sine vlla Dubitat toe d familiaritate^
ndf * mu ^ c ?’ n ° v i^ r Datrif tn ruina./6t ite?. i eodc libello ait.i0ui cu mu*
5 n * cr *5 ltat ^ reos ejnftcre:oti feipos in gtculum mittut:? altjs ejremplu gucrfe familiaritatis
oftcndur.i^uati' cm p illaru inbonefta familiaritate caftiratis Decozc pdideruf'
iiarirates. g[| 0 ^ a „i C q pereur ab illis in Die iudictj reqrende funr/q illud ejremplu gditois
©ftendiit.3lfe igif d caftitatem/veritatem/t iufttcia in framb? fuis oefcnfarem
altjs 7 in fcipo cuftodire volucrit:marryr erir.£)ec 2tuguftin 9 . Jre^ in eodc li*
bello fic Dicit, Quanto vilioz eft mutiep pdirioiraro ruina faciliou Sed nota qn
ta fit fatis caftitatie a tc$ pudicicie.'Ha t pneipio eiufde libelli videf Dicere q> vt>/
^JTcere libi '> cto: libidinis x aliap palftonu eft qfi martyr ^erba ,3 uguftim funt bec.flemo
dinc gs mag oicar fres mei q* tcpozib? noftris martyp, certamina efie no poliunt. 2r)ab er em
imartyrq pajt martyres fuos.Hafreqnrer iracundia miiigare;libidine fugere: iufticia cui
ftodire;cupidirare 2 renere:parsmagnacftmartyrtj.:becSuguftin 9 .‘ 2 'iqt igif
eje Dictis q> familiaritas multe? ac tafciuientiu fugieda eft ab bis q cafte ac ptiif
dice viuerevolunr.
fj~0ctauu remediu ?rra lujturia eft fugarqz inter
omnia pera fola lujturia vinctf fugiendo
patiis ome petin fit fugienduiiujtra illud i6ccli.jtjcf.ca. (Quali a facie
q colubzi fuge pera. 'Bibilo min 9 fm^bo.in.tj.tj.q.jtjttv.arti.j. in refpo
fioead qrtuargumcntu.g5ebem 9 qnc^ impugnatione peti vincere fii/>
gicdojquadoq? fa rcfiftendo.St em cogitatio gfcuerans rollir i ncctiuu peccati:
tuc oebem 9 vincere petm refiftendo :ficut accidit in ommb? petis pter lujcuriam*
Sed fi prinua cogitatio auget mccriuu peccati:tuc Dcbcm 9 illd vicere fugiedo:
, ... ficuteftDepctolujturie.go^aul^.i.adiCozintb.vjc.lignarcrDicir^ugite foz
punciptu Iu nicationc.Sup $ rejem fetus 3£bo.m corneto aureo $r ftc/Rorandii qp cetera vi4
jameviaf fu C ( a viucunf rcfifteudo:q: qnto magis bo particularia pfiderat 7 tracrat taro mi
giedo x qre nue m e {$ muenir vnde Delecref :fed magis anjtief. Sed viciufoznicanois non
vincifrcfiftcdo:q:qnromagis ibi b5 cogitat particulare magis incedif. 3deo
vincif fugiendo.i. torafr vitando cogiratioes immudas x quaflibetoccafioes.
^ln oicif 5acbaric.tj.ca. fugite De terra asionis Dicit ons.2bec ^Tbo.Jf 'Qzop
pterea 2}ieronym 9 in epfa ad Bmandu ait. Voluptas fola ac libido criain ipfo
tcpozepenitcdipteritos ftimnlos patif 7 titillatione carnis x incertiia peccatu
vt g bec q cozrigi cupim 9 cogitantes rurfum fit materia Delinqndi. 1 6 t in epifto
Ia ad ^uria De viduitate f uandaDr ficd0mma alia pecc ara cjttrinfec 9 Iimr:zq6
fozis eft facile abtjcif.Sola libido infita a Deo ob Ubero^^pcreattonc fi fines fur/
os egrelfa fuerit redudar in viciu:t qda lege nature in coitu geftit erupere.i3:an
dis igif fautis eft x follicire oiligcntiefupei are q> nata fis in carne no eamaliter
viueretrecupugnarequotidie x tnclufuj boftem argi(vtfabulefcrut)ceruoctU/
lis obferuare.25oc eft qf> apftis verbis altjs loqbaf. 0me peccatu quod fecerit
bomoejttra co:puseft.i^uiautefoznicaf/inco:p 9 fuu peccar. J>ec 2^ierony)
tmis.JTS^ruad pamacbiu 5 i epfa confolatozia oeDonmrioc ^aulinc vjtozfs
3^ieronym 9 air.Scitboftis antiqu 9 maius ptincntiec^ tutmozu el Te certamen
facile abtjcif q t> bcret ejtfrinfecusiinteftinubellum giculofius eft. T)cc 2r)ier o,
2binc Sugufttn 9 in libello De boneftace mulier Dicit fic.®, aut libidinem fugi
endam effe ©trimus apfo Docroze euidenter Didicimus d cum oramb? victjs refi
(lendum efie pdijterarrcotra libidinem no Dijtit refifterc. Sed ait: fugite rozniV/
carioem.acfi Dicerer.TReliqs vieps Deo adiuuare Debem 9 in pfenti refiftere.^ibi
dinem yo fugiendo fugare, Sic x in feripturis alibi legimtis.^Roli attendere in
Hujeuria
iFoxxvi
faciem Aginis ne fcandali^et te vultus eius.^ftam z brus 3°fepb vt impudica
Domina polfet euadercrpalliu quo a^pzebenfus erat rcliqr z fugit, £x iref ibide
6t fic./Cocra libidinis tmpccii ajpzebede fuga.fi vis obtinere victozid. *Rec fit t(
bi ^ecundu fugere fi caftiratis palma oefideras obtinere.2}ec 2lug. ^uge § luf
furia.i .oes occafioes lujturie
(f'Bonu remedii! prra Itijcuria eft fuga octj
jCiumzoefidiartozpo: z quies nimiaroccafiones fut malaru cogitatio
0 nu:tenrationn:acomniu peccaro^.^n 2>ieronYm 9 ad z£uftocbium
ait.0mniu vicio# maf eft ociofiras.x£t f m aBcrn.ociofitas Dicif fen#
tina omniu viciop.Ct ire# oeuor 9 aBern parum ante fine fc6i lib:i De ^fidera/y
tione adi£ugeniu paparDicir fic.fugicnda^indeeftociofiraszmarer nugari! no
uerca virrutu/ftota q cp Diabolus faciliter anima ociofam inclinat ad immuni
das cogitatioes.oeinde ab tmundis cogitationib labif ama ad Delecrarioemtec
a Delecratioe cadit in pfenfum:? a pfenfu peipiraf in opariocm: t ab ogarione in
pfuetndinciejc pfuetudine £o generaf babit 9 q eft De Difficili mobilis. i£jc babi'/
tu aut generafin ania queda Diabolica pfumptio ptra Diuinam mifericozdia. i£c
tadem pfumptio inducitoefperarionerque fola caret venia vr in<Jt 2}ieronym 9 ^ ..
0udm$ igif ociofitas fit qda oifpofirio ad oia pera: citi 9 tn inducit boiem ad li “p au I
bidmofas cogirarioes t ad alias turpitudies lujtur ie$pf inclinatione nature co: ” l,c . lt n }3 te*
rupte, 2}inc 0ui b.i pmo li.De remedio amo?is fic ait ^gitatioes
f£0cia fi tollas periere cupidinis arc 9
iContcptc^ iacent fme luce faces. Zyec ille.
$>:opterea i&ec&.jcvj.ca.Dicff. 2>ec fuit iniquitas fodome fupbia.faturras pa h
m's:T abudantia:? ociuipius.Sup quo tejetu Diuus 2} i eronem 9 in qnro libzo
Cjtplanarionu fuper ^jecbielc^beram Dicit fic.Supbia:faturitas reruiomniu
abundariarociu z Delitie peccaru Ibdomitici! eft.i£t£prer boc fcquir Dei oblinio
q pzefenttabona purar effe fiperua/s nunqj fibi ncceltarqsindigendii.i^uapto m ,i a
prerr lege pcipitur:Sftcde ne comedes 7 bibens z racurat 9 :cdificari6Domib Ufn z r atll *
optimis.babcsc^ouesx boueszargentut aurum:obliuifcariSDni Dei cui. t^t™ f
in alio loco oe ifrael feptum efl.^>andiicauit 7 bibit 7 fat urat 9 cft 7 impinguat
tus 7 calcitrauitDilectus.(0uod fciens tfapicntiffimus Salomon in,puerbtjs
Depzecaf.^iibuemibineccfTaria tquefufficiarmefaturat 9 medaje fiam 7 Dica
^uis me videbirr &ur pauper 7 peierem nomen Dei.£t parum mfra fubiungit
2otcronym 9 fic Dicens. 3Jn Dcfidertjs cft omnis ania ociofi:q>,vtc 3 femp aliquid
agcndu firme ager pccrozis noftri celfante manu malaru cogirarionu fentito oc'/
eupef.2)ec2>ieronYm 9 .4^ii5ria Cbz^f.ad ftagtiiu monaebuarreptirm paruj^otapulcra
poft pncipiu pmi libzi picic fic.Sfidozcs bomiiu adiecit dcus 7 labozes. 'Bibi liba /£bzvf.
em minus ocio z quieti natu eft natura bommis.Si em bis adiecti nec fiqde
peccare Dciiftimuszquo fcclcs, pzogrcfla no efter audacia noftra:fi nos affluere
Dclicqs z ocio pftitmfict Deusr 0ia em incjt mala ociofitas Docuit.Btfeftantur taorefeouii
aurcuoftre buicratioi t que quotidie fumr z que maiozib uoftris c6rigeruuf.q lm f ^
Sedit inqmt popul 9 manducare z bibere z furrejterur ludere. 2^ec iCbz^fofto.
0 qt .z quantos dariffimos pneipes legimus c) du efient in labozib arcp CjCerc»
ttjs cofttttift ferunt mozigerati/pancrcs/iufti benigiu/biimiles/manfueri ca^
fti ac pudici .€!uipoftmoau rozpctes ocio ac quiete nimia verfi funt quafi imy
mudefues ad feces lujcurte z acfvicia plurima.^Ram refert Quintus curri usdc
magno ^lejcandrotcp Dum in ejtercitio bellandi fuirmemo illi modeftiozmemo
paticriozmemo m oib abftinerijspoz.fedinocio pftirut 9 puerfaeft vira ei 9 ad
omnia mala.^n crudelis clfcct 9 eft adeo cp fere oes cbaros amicos z q vita fe/>
piusjp ipo c^pofuerat^zijs manib infcnut.pzoprerea £um 9 air.*^lr ei aleiii
©e remediis contra
TMnnra ftei ^ ri am'm 9 negocialiu rerum z quietis z octj :impaticnttoz effectus eft
Sa 'Z&W e ^ cer 2 c cum voluptates peruigiladi poptadicp infana Dulcedo .%udic$ z
& rc $* e pclica:omnia in ejtrcru lapfa funr mozcm.i£tquc pfica arma no fregerat
fim r#fPC vlcia vtcer.unt.3occ jCurrius.Sed ad qnram feritatem ac crudelitate ouerfu9
um fuerit Slejcander poft tamirabiles ac ingeres victozias luas pulcre oftedit*p>au
lus ozofius in.iiyib:o cbzonice fue: vbi inter cetera Dicit fic.Sed nec minoz ei 9 1
fuos crudelitas q$ in boftem rabies fuit.^ocec boc amentas confobzin 9 occifus
^uaruo i oc noucrcafratrefq^ciusnecatiiparmenio? pbiliotas trucidari, Sttalus eurfto*
ciditalejtader cbus:paufanias multic^ macidonie#ncipes ejttincri. iClitus qqj annis grauis:
amicicia verusrnefarie iterfect 9 ,£>Mi cu in puiuio fiducia regie amictcieaduerfl
^ealejtadro fusregeopafua ‘fbbilitpo pponcnrcmemoziapatris tueref aboffenfo fruftrare
magno. ge venabulo rranffofius comunccouiuiu mozics crucrauit.SedSlejtaderbitf
mani fanguinis infaturabilis fiue boftiu fiue etia focio# recentc tn femp fidebat
cruozc.^ucp ptmaci impetu in bella peurres cbozafmos z Dacos indomira gen
rem in Deditione accepit.i£alliftbine pftm fibiq^ apud Sriftorelc pdifcipulu cu
^egaio cali P lunb? alt J s pnciptb? q> eu ocpofito falutadi moze vt Deum no adozarer occidit,
gula. ^ ec tf5ams caligula imp.aro: q poft ^beriu annis no plene
® * quartuoz regnaurt, 3bic qere nimia ac ocio rozpens ruit ad omnia fcelera z flagi
tta.l^a tbau^ozoft 9 in.vq.l!,cbzonicerueDicitDeco:q>fuif bo anrefeoim flagi
ciofifTimus.toic vt bzeuircr magnitudine crudelitatis eius ejt^maj .ejcclamaffc
fertur. ^Itina |pt'us roman 9 vna ceruicc b:et .Sepe etia De ?dirioe tepop fuo*
ru pqucft 9 eft:q> nullis calamitarib publicis inf ignirenf.i^uafe tf?o rurpiriidis
ac libidinis fuerit ifitoius.oftcdit ibide jbau^ozofi^ra fubiugcs.gSai 9 #© caligu
la tibidtba fuis etia illud fcelcris adiccit vr fozozes fuas pmu ftupzo pollueret :dc
inde e, cilio Danarer.igtm poft omnes fimulcjcules iuflit occidi.30cc i0:ofius.
©e nerone ®J^ C "Bcrone qj cefarefcribit Scneca:q> narurafr ab infantia erat clemcnrilTii
mus:? ira gratiofus q» nemo vnc£ jplo romano gratioz fuerit.adeo q> in obii'/
iiione venerut ceteri pneipes^rer fauozis magnirudinem.bic ab Sugufto qn*
fo:£ncipatu adeptus eft:manfitq$ in eo annis no plene qttuozdeci.^u igif fuit
ad imperiu rubltmat 9 :ocio/Defidia/ac pniciofa fecuritate ro:pcs:vrporc q babe$
bat facultate pperrandi oia pera z fcclera,3Lfl rone pncipat^^Tu^prer abundan
am Diuiria?- ac reppfperaru.io pelTnn 9 ac fcelerartflTm 9 factus eft.TO De co feri
bit gaulus ozofi 9 in.vtj.li.cbzonicerue:q»i5atrcaligule amniculi fui erga omia
vicia ac fcelera fectatozfuen t:imofrargrciroz.pefiilanna:libidmc:liijrima:3uart
ciam:crudclirate:nullo no lcelere ejtercuir. j£t fubiugir ^Saul 9 ozofi 9 fic Dicens.
3Libidinib> pozro tanris ejtagirarus eft vt ne a matre qdc vel fozoze vel vlla con
fanguimratis reueretia abftinmfle referaf. '£Jtru i vjcozem DUjterinipe a viro vt
vjcoz acceptus fit. Hzt paru infra ita adiugir.iCrudelirafis aut rabie ita effrena'/
tieca parricidqs qdc abftimnf.marre:frcm:rozozcm:vjcoze:ceterofc^ cognaros z
^pinqs fine bdiratioepftrauit.Sujtir bac mole facinop ci 9 temeritas impietai
tis in oeil^am pmus rome cbzianos fu|plicgs z mozrito affecit:ac p oes p:o'/
mncias pari pfecutione ejccruciai i impauitupmt^ nome ejttirpare conat 9 beatif
fimos cbzi aptos £cr£ crucc^a ulu gladio ocadir.3occ ozofius.ffXoic quoc^
•gero occidit Seneca cozdubenfcm.^n 35oeti 9 i.iq.libao De pfolatoeipfa.v.Di
cit fic.*g?ro Seneca familiare pceptozccp fuff ad eligcde mozns coegit arbitrii
3teru iBoeti 9 tn.q.libzo 6 pfolaroe:metro.v j.Defcribit qttuo; crudelitates eiuf
dem 'geronis.^zima crudelitas fuit:qz vzbem romana incedit per feje Dies z k
ptem nocresrvr inqc ^aul 9 ozoft 9 vbi s .%yoc au r egit vt ejccplo tate cobuftiois:
imaginari polTet q!c erat illud fpectaculu :qn o lim tro ia capra cobuftafuir, S t
tojeuriam
JFo.lxvii
eunda crudelitas fuit cp magna partem fenatus fine vlla caufa interfecit, 3Cer$
tia <x fratrem fuutn Caligulam oictii: occidit:vt folus tutius regnaret, t&uar*
ra ^ matrem fuam occidi iwfTitivt videret in quo loco i ventre eius iacuit, ©er
ba iSoectj fu nt bec
Jrbe flammara:patribufq& cefis
fratre 4 quondam:ferus interempto
patris effufo maduit cruoze.
Cozpustvifu gelidum pererrans
0:a no tinjtir lacb^mis :fed cfle
Cenfozejttinctirporuitsecozis. ^ecOBoetius ^ f f
f^Cetepvtsimnaru fcriptura^ejt:emplareuoliiam 9 .0afonfo;tifrim 9 (ISafot ,anionc *
boftib? z piculis vigilas euafit:ocio sozmitois abzafo capite ocm fomrudinc pt/ . .
didft:vtpt53udicu.|tv).ca.<n^)auidpamfcSgiSafest>ebellamf:v:foS': leones KKWua
occidit. -zq ta ingeres obtinuit victo:ias:sit ab ejtercitio belladi vacat adulteri'/
timcomific:oeindcruitinbom!cidiu:taliagrauifrimappefrauircrimina:vt b z
tj.TRegu.jt).ca. flpsimitv i5cdconSaul Salomon C 5 ecbias 3ofapbar z xth
ges ac fmcipes multi in ociopfperitarts cozrueriir.Ct bzeuirer filtj ifrael 4 toto j^cromams
rpepncipat 9 3ofue :qnbabuerurpliagraiiilTima:n6 legunfa Diio recelTi fle :fed
poft ttiozre 3 ofuc: abundantia z (Jere baberes multipliciter erraueriit a Dtfcipli)
na legis vincuUcpruperut:vtpr 5 tn libzo Jiidicii.j.q.t.itj.c.^dcparjse roma
nis 4 otinuc oum eflent in ejcercicio belladi creueruc:fed poftc$ Carragine emiu/
Ia fua'oirucrt:iurgia ac bella pfima inf cos ozrafunt.^Rota § fm jbaulu ozoftu
in fineqrti hbzi cbzonicefue.t Huguftmuin.j.li.se aut.sei.ca.]tjtjt.q> poftq* roy
mani oecarrbaginenfibobtinuerut victona: facta fmrqftio inf cos:2ln cartba*
go emula a fundamens eflet struenda. i£c ficut $c *£aul 9 o:oli 9 qda romanozii
jprer ppetua romcfecuritate: sclendd efle secreucrur.©idef ailr jancipat' binus
opimonisseftrucde cartbagisfutflcCatoccnfo:imie:4 t Caro liipcrio: noiaf
atScipio nafica vt; in(jc Hug 9 .fu rrcjtit t fubtili 9 pfideras refiftebar Catoni:
vt n bftrucref sices:q> ciuitas romana ab initio armi fvacauir :z bticufq$ romat
bella geflcrt.^n 4b> 4de romana suario creuir. Si £o carrago pfterneda putaf 0 r a g
p pace feqnda:vidco ciues ad arma creatos ocio vacaturos £Sic lujturia.binc at/ 4
uaricie:binc feditide s ciuinz varia bella verura cognofco.lTo em poterutroma C4UUU
na arma i alios fuuejtercere furo:e:g in feipa imperii funr factura, 3£alia fuade
bat Scipio in fenaruromano.Sedqc4dseifta ptrarierate fecuruj fuerit: clare
?fta t q> ^filiuScipioms secartbagine fubuerteda no babuiteffcctuifedpualu^
it ^filiti Catonis: t io fccura ftinr oia mala in v:be/q Scipio metuebat furura.
^:opfea&ug.in.tij.li.$ duuDef.c.jCjEfttj.$r:q’ seltrucra carrbagine graccop ru4 g5:accoit tu»
inult 9 z fedictoes agitanf apud romanos.t bec 4de iurgia gracco# fuerur inirtu mult 9 Utpiuc
ciuiliumalo^.©olebatemgracc 9 agrosppfosiuidcre qs nobiles puerfepoflV/
dcbar.Sed vt in^t Sug.ibide euellere ra vetuftam iniqrare no folii ptculofiflit/
mu:fed vtipa res Docuitpniciofiflimufuir.^n bacfeditioeplures gracco^ t ali
o % nobiliu occifi funt. bec peftifera bella ciuilia o:ta funcinf pariti et ^cllux ozif
2luciufylla.2£>ari 9 plebe :f^lla fenariis nobilitate Defendebat, i^emde poftoo lu ^ marn $ z
minatione Tiuctj f^llcinftirrejticCatilina.-qqnro^malo^ caufa fuerit in romat/ lue flfvlla
narepublica:vide Salufliii iucarbelinario.l^icCatilina fubdol 9 tcuiuflibet 1
reioiflimfarozfmr.Cdfcqnf ojrafuc bella guilTima int 3’iliuccfarct Tbopeiu ^
^^uli 9 cefar fuitfocer.^opei 9 ^?o gener. i^eb bello fcribit ‘jbaul 9 o2ofi 9 i.vf ^oi^io
li.t ^ug.i.iq. li.se ciui.set.c.ritj,^.jtjtjc.Ctfic clare olfarpocsb lfozicos.polf^ ^ F *
biruptafuitcarrl>agofercvfcpadnauuirafecb:inuiicgceir4ruc inrcftina belU:
»5
romanii imperiu vfqj adofuptione oeducru eft.TLiqtigif ejt dictis qlifer oci
6firas eft oim pero?, caufa.(Cbinc faleri 9 majeim 9 in.vtj.lica.tj.6t fic.Sppt
um claudiu crcb:o rohtu^tccreaccepim^.^cgociu jpfo romano meli 9 cgociuj
comizii.no cp ignozaret cpiocund 9 traquilliratis ftat 9 dfetrfed q*amaduerterec
ppotetia imperia agiraroe rep ad p?tute capefcenda ejcciran:mmia dere in ©elidi
am refolui.i£c fanenegociu nomie bozridu ciuitatis noftre mozee i fuo ftatu co//
tinnit blande afpellatiois quies plurimis victjs refperfir. 2^ec faleri 9 . ,£t ©i//
uus 2>cro.ad TRufticu monaebi» ce vira monafticaiepFa inciplr.^Ribil ebrtano
felicius cui^mirruf regna celo#:6t ficSi negociatozes feculi ratafuftiner vtad
incertas periurafep ©iuirias pueniar:? feruet cu anie ©iferimine q multis picu£
lis qfierilc:qd cbzi negociatozi faciendii eft.^t ire^ in eade ait lyicron.Jac alio
quid operis vt re femp ©iabolus inueniar occupatu.^ria 3^ieron^m 9 ad amicu
egroru in ept'a ?folatozia:q incipit 0uaq? certi (fime nouerimura wqr, 3mpfe0
cruaclanguidubonueft/inocmfinecertaminepiecra #rue.23ec©eocioqbefo
j cc '/ meutu oim fcelc£ ©icta fufficiant.fnSut alia remedia ptra lujturia q caula bze
cafioes lu^u uinris relinq &Micucp § optat calte ac pudiceviuere ejtpedit vr omne ©ccafio'/
rie fugiede ne fugiar.-iujera illud:*fb:mciptjs obfta.Siit em pneipia minima qntitate :ma
Jtima £ture.3d fuge folacia fecularia m qto fiut plurime leuirarcs/q ,puocat ad
libidine.3 n r cetera fugecbozeas.l^d vbi fiut falt 9 :turpes act 9 ^z lafciui rifus.
2£>uficalia cachinni. ioci:canc 9 :irrifi6es:pzaua colloqa: vana plurima. 3bi q$ fur muficalia
ejtcitdtadle//iftrumcta:q faciurfonuleue.l^ecoia fm 3bicro.,puocat leuesaias ad turpia z
uia ad lafciuiariuitra illud 0uib4.f.li.©earrc9madi:vbittfic
(E& vop eft canra;fi mollia bzaebia falta
/£t ^uacuncp potes ©ore place e place
j£t in .ij.libzo ©e remedio amozis fic ait.
fJ"j0ieruant animos cirbare canruscp tyreq$
£t voje z numeris bzaebia mora fuis 2>ec0u(di 9
i "hi *• n 43 fC ) : 3 fP etiru6 ^clcctabiliu eft infariabiF.id qnto magis qs vtif coitu tanto ad
tecraDiiiu eit iUndop 9 magis inflamaf.i£t p oppofttu qnto qs mag£ abftinet taro ad prineria
miaciaDir r t C3 ft lta te meli 9 ©ifponif.:binc 2}ieron?m 9 ait. Xujturia vfu crefcit z ©eficir:
nec roni parer q impetu ©ucif.0uidi 9 pariter in.rj.ltbzo ©e remedto amozis in#
quit. 3nrrat amo: mentes vfu ©edifeit vfu. Surgeg velociter z tollemozas q:
pniciofa res eft in fecib? iacere lujturie.Sudi pcoz q d0uid 9 ©icat in £mo libzo
©e remedio amozis
f 0fp:ime ©um nona funr :fubiti mala femina mozbi.
t tuus incipies ire refiftat equus
am moza ©at vires . teneras moza pcoquit vuas
/6c validas fegetes:quos fuit berba facit
0ue pber latas arboz fpaciantib? vmbzas.
0uo pofira eft pmu tepoze vima fuit
3tuc poterat mamb> fumma tellure reuelli
•Runc immefum viritoaucta fuis.
4[z£t parum infra 0uidi 9 ira fubiungic
pzmcipps obftarfero medicina pararur
/Cum mala p longas :coualuere mozas
Sed,pfpcranecrevcturas ©efer in bozas
0ui no eft bodie:cras minus aptus erit
^erba ©ar ois amanszreperitc^ alimera mozada
in pmo libzo ©e remedio amozis pulcrefeoztaf amandes adrelinqnduj
ceriofas voluptates fic ©ices
Sepe bibi fuccos eguis inuit 9 amaros
©e peto nindie jFoxxvm
j£ger:t ozant i menfa negata mibi cft
cozpus redimas:ferriic£ parieris z ignes
2lrida ncc fitiens oza lauabis aqua
valeas animo quicqs tolerare negabis
-gtfpctu pars becicozpozemaius baber.
S i£t iterum ibidem
epe refer tecu fcelerare facta pueli e
x£r pone ante oculos oia Damna tuos. T>cc 0 uidi 9
^Jtaut fozti 9 libtdinofos eterne mozris laqos oirumpe valeas bumilia reipurn
cozd puriftima $gwe:qz ipa eft fons lympidiflim 9 toti 9 puritatis a tep mudicie. 0zo ad ©115
iClamag rotis reaflumptis virib> ZDic cii 2^auid®irupifti ©ne vincula mea: tefnm cbfmz
tib: facrificabo boftid laudis et nome Diu muocabo. i£t irem. 2 Laque 9 prrit 9 eft puriflYma pj
-c nos liberati fum 9 .i£jt: Dictis liquet ad pup cp plura funt remedia coti a lusuri// gtne e optim
am.Si aut fare cupis qr funt filie aut qtmodis pot 4$ offendere in peto lujcu^remediu.
riedege verfus feqntes
®[2Lujcuria fequif fur:ftup:u:rapto::adulter.
3nceftus:facrn:mollir:fodo.ptra iumeta
i£ftcecus:eftaudajc;nimiuincoftans z amo:
3 ncautus:pzeces:ptenic iulfa Diuina
"gUqj fimul ventura bonarpfcnria pfert
3^is qui feruierintppetua Damna fubibunt
i£t qui fufpeditant celcftia regna triumphant
CEi£>c peccato jjnuidie.
£uraejcpltcatumusoe tribus petis: fuper
J B bta;auaricia z lujcuria.q f t tres virulere radices oim pcdpaujtra 1II6. i
3o.tjjc.0e qp eft 1 im6o:pcupia carnis l:z peupia oculor z fupbia
vice.^Hucigir fupeft vtbzenifflmeoejqtruozaltjs moztalito prracrc 9
7 pmo oe3nmdia:q fmjjoane ^amafcc.t fcrm^boa.q4.q.jtjcjcvi.arj.cm^
fticia dc alienis bonis, ^el f m -Sug.^nuidia c odiu felicitati aliene, vr ait €&utd eft in*
Scne.ad Xucmjlnuidia Doloz e animi eje alienis comodis. 30 fcito qp nulli iui uidia
oet vir bonitate pdit 9 ;vjade ait. ^t'inuid 9 $zqfi no vides libenf bonii alteri 9 *
3 fi 6 .t.jc.li*€t^m. 3 nuid 9 Dict 9 cft ab inuidedo felicitati alteri 9 .Sutet
inuidi femp tritos ac meroze pf ecti&inc 2}ieron?m 9 feribes ad Verria frgine 'Snuidi fo ff
eota mciDlt. 9 si fumo intremo narrnt frer? friVnr.a .n.Wr *•
ditas fp feta pfeqris.abec 3 biero.i£tid mgr Slan 9 in li.Dccoplacru nature bt fic
gnuidiaqdmoftrofiusmoftruraut(SdDamnori 9 Damnu^ueculpabiliozcuUi
parq penalioz pena^bee eft erronee cectrarj ab?fius . bumane metis infern 9 :otc
tuus ftimul 9 :cozrupriorsaculeus.0.ui fur iuuidie mot 9 nifi bumane trandfli*
tatts boftes:bumane temtoisfarcllitcsj animi labozaris vigiles boftcs:alicne
fdicitatis CKCiibig&cc 2Uan 9 .£b:?f .q 5 fup ^atrb.fic ait 0 inuidia q femp
fibi mimica eft.-Ram qui inuidenfibi 4dem ignominiamfacir.illi aurem cui ini
tudet gloziam parir, £t idcirco inuidia vt ait pzofper in fnum auctozcmreci/y
pzoca eft:De bono alterius rabefcctis animi cruciatus.izoprcrea il 5 :etroziu 6 i n
v.libzo mozaliu.ca t^dip^icitfic.^am cum Deuicrum coz liuozis putredo coz//
rupericipaquocpe^tcriozaindicantcpgrauicerammumvcfaniamftigar.iColo:
quippepallozeamcitur:oculiDepmunf:mcnsacccditiir:t membza frigebunt:
ftt m cogitatione rabies an Dentibus ftrido:# £unc^ in latebjis cozdis crefeens
i 4
Irati fi?
majtie uiidi
vcplurimu.
®c jCcrctio
jg>z virgilio
£otr& laure
nu valla
i©e peccato
abfcondifodiu:oolo:ececo tenebzatpfcientid vulnuemclufum: tltl Ictu Dc,pj|
pujs liberrq: tabefeente mete fua pena fauciatrqua felicitas rozquer aliena. bec
G3:ego. j£jc Dictis prj <$ inmdia cd queda tridicia mordaje fui.
ft^nuidia agitat omnes datus eccfre Dei fed magis ac magis fapienres z litte
raros.
'ftuidia edqueda purridatabes q oes (latus ac pdiroes botm agitat ac
i grurbat.Scmg em inter pares flo:uit inuidia. iEcfic faleri 9 majtim 9
air.^Bulla ra modella felicirasrq malignitatis Dentes vitare poflit. Sola <}$pe
miferia caret inuidia;vt ide fubiugir.*Hibilo minus viri religtofi:^ <j fune litte*
ris erudiri ac fela o:nari:grdmatici:logici: poete:bido:ici :o:aro:es:iuride: mc
dtct:pbi:adrologi: z Docto :es catholici magis ac magis ido victo infecti ac ma
culati videnf .'Ba vn 9 ejt inuidia nome alterius ejenoguere conaf :aut ranoibus
aut vei bofitatibifiue argurus:fiue opinioib vel fuafioib). iCu ein oes accedun
tur ad dudia:gfia:vtait;£uUi 9 . 5 boliuo:einardefcutatq 5 a Iter alte? fugare ni
rif.^ere clariflima luminaria funt ^ercnriusj^irgili^ac Marcus tulli 9 <j a
cucr$ taq$ veri illudratozes latie ligue laudit» ejctolluf. ^lerurii: nec (limulos
imiidiejneccaninos oenrcs potucruteuadere:<inimo impzoperia acpuicia plu
rima ab emulis z maliuolis pa(Ti fnnt.^n oiuus 3r>iero,oc locis z nomtb> be4
b:aica? q(lioml.i£t e(l pneipiu epreura mdt.£u in pnciptjs lib:o? oebea fecu
turi opis argumeta ponere cogo: pus rudere maledictis : j£erenrtj q$pia fudi
nens:q comedia?,plogcs in oefenfioe fui fcenis Dabat.^jrgcbateil.i.laumus
nro lucio filis z qii publici erartj poeta fure criminabaf.l^oc idej palTus e(t ab
emulis fuis z ;&baruanirs vates: vt cu qfda ftfus bomeri tradulifiet ad frbuin
copilato: veteru Diccref. &jnbi ille rndir magna? ede viriu claua berculis qfi
ro:qte oe manu.Sedt pullius d iu arte eloqutie ftetit rcjt o:ato? z latine lini
gue illuftraro::repetunda? accufaf a grecis. 'Bo miru ergo fi prra me partium
pomuculu imunde fues gruniat ? peditu margarita pculcer:cu aduerfus viros
Docrifilmos:t 3 gfia inuidia fugare Debuerat Imo: ejearferitJxcl^iero.flJjSut
altj <Jdu in eloqntia^olitat:lmemo:es futfiun za rdncDeuoluunt.^di multo
magis fumos ac nebulas lecrozib? fpargilt c& atir pccpra falutis Dare :aut fcbo4
las fpuficti ingredi valeat. Chio? 3£aurcrius valla vnus eftirot 9 vallatus ven*
to z aura humani fauo:is.2^ic rotus inuidia liuidus aduerfusqjplurimos illu
Ures viros in ptumelia^pulpir.^ec erubuit ptra erudiriflTmu ac fctilTimu
do? epm iTpalenfem cuius laus z gfta g ome co:pus eccfte refonataufu temed
rario ptitcia multa euomere. '©n in elegattjs fuis vbi tractat oe gtito o:atiois:
$t fic. 3ut tres illi ranc^ rriuvtruoe^?- pneipatuinf eruditos qrif bonatus:
Seruiusiptifcian^rqb? ego ratu tribuo: vtpoft eos qiricuqj aliqd oe latinitate
fcripferur balbutire videanf.0.uo^- pmus e(l 3fido:us indocto^ arrogannlfH»
mus cumbil fciatoia pcipit:po(lbuncpapias.3,lbc^indoctto:es: j^bzard 9 :
btigutio: catbolicon.bec ibi. Sed qnru rbeto: noder q fibi vidcf fnia?. linu erra
neritifaris liquet bis q aurea fcpra tllo^jjb oetrabic oiligcnus infpejcerir.SU 7 >
rer em audita aliter vifa narranf. em oiligetius ac melius inrdligim 9 :me^
liuspferimus.Sunt^ volut magis ledereq^ inrelltgere. funr nonnulli: vt
ait 2^ieron^mus:<5 in eo fe Doctos odentare volut fi oim Dicta laceret. 2jdcireo
admirari no Defino qu^bic o:aro: toc 9 in virugatioib? z eloqntia occupatus :ec
^ magis oznatii ^bbo^ cppfectu aia?- qritifanctu 3 fido?» mo:dcreprefumpferfo
Sed recozdatus fui illius verbi /£fopi. /Aquari vult rana boui. lte% anima
lia imgfecta:mufce:arance:vermes:pulices:ac c^nifes: bornmi ate^ ceteris anM
maUbus gfectis iufeda funt.falfiras quo# verbo?- eius facile agnofeif: fiquis
imtidte 3 %>.lxix
recogitet fublimitate Doctrine arq$ eminentia fcriptura^ Sfidori* fuit em vir i fcaifiim
Diurnis fcripruris eruditifiimusrarcE in fecularito Iittens Diferrifi*imus:ingemo
gcurilTum!s:fenfuclanlTimws:eloqo fuauiffimuszra cannmeq$,pfa cigmfimi 9 : ^
ac copiofilTimiismo minus (ititare qs Doctrina inlignis.^ic m u Ita pclarilTima
volumina edidit. *Ha fcripfit aurea cbmcnraria fug roru rcftamenrii verus 7 no$
uu .z£r icc# Deozru 7 obitu feto# libzu vnu.z£tadfozo:e fuaprra iudeos libzos
Duos.i£r foliioqu(o#vcl fynon^mo# libzos duos, i£t De viris illuftrib? libzum
vriii.&e fumo bono libzos tres, i&c oziginc officio# libzos duos, i^e fctiffima
rrinirate libzii vnu.i^e cozge 7 fanguine cb:t libzii vnu.^c officio milfe libzum
Vrtu.^5ecretucanonulibzu vnu.^ecopoto 7 natura re# libzu vnu. ^e^ziera
re re# libzii vnu.£>ermonu libzii vnu. i£cctiaftico# libzu vnu.7iamentu penite
ris libzu vnii.^e aftronomia libzii vnu;2oifto:ia feu cbzomca libzos rres. ip )e
cofmograpbialibzii vnu.i^egramatica 7 vocabulis libzu vuu.^Ulegozia# qc$
libzii vnii.0eberefito libzii vnu. z£pfo# ad Diuerfoslibzuvnii 0iffercrta# lib#
vnu.*Jblura alia fcripfitmemozatu oigmflima. i£jc q ptjqntu Laurenti 9 valla
Deliquerit (j tam peiofum monile ecctte Dei pedito conculcare pzefumpfir.
flpftora que fequuntur De tMarone.
0nfequerer ^blaro pbo# £nceps q ferriliffime afiecut 9 eft Doctrina S>o
c cratis pceptozisfui.^c oim mozraliii fuit fapierilfimuszvr fcribir-^Ia
lerius Dfcipuluj quocp babu it Sriftotelem .jtjctj. annis: vrait Sucrro// j0uare'pla4
is. T)ic fMaro fuper cunctos pbos $z oiuinus eo q> rotis realfumpt is virito in
re# oiuina#?replarioe erateleuarus.^nBugu.in.vtj.li.pfdTionufelegiircin
Itbzis platomco# alferitmo^dc bis £bis:fed boc idc oino multis ac multiplici//
busronito.^npncipio erat^bu -x verbu erat apud Deu 7 ocus erat^bu. ifejidc
ibi plura admirada £ba De plarone fi vis.que fcribtc Huguftm 9 : (}to Daf intellt
gi quate fublimitatis ac Diuinitatis fuerit.j£na piaro multa bz cognouiffe 6 di
ulnis fcripruris.legcs libzos vereris teftamcti qs inuemtin eg^pto. 3nrerce#
rera vidit lib# iQem fis 7 ejtpofuir alujdeius.^ide fetm j£bo.in.j. parte, q.ljtvj
ar.j.in rnfione ad vlrimuarg./6t ite# in.j.li6.fnia#Dift.itj.ar.ii^r>icigif talis
ac ratus pbs iuidie ftimulos no euafir.TO ferf q> .2lriftordcs,p merito accepte
Difciplme libzos eius qs babere potuit coburi heit vt validius eu in feripris fu
is impugnare poficr.gdcirco Dubito ne in plurito redarguar eij q fozre nec pla$
toDijtitneccogitauit. potuit cm Sriftoreles boc malii faci lirer ejtcqui: fultus
fauozeSleicadri magni q adolefccs g qnquenmucrcuit fub Difciplina eius.. ‘©ii
3uftinus abbzeuiaroz trogi popei in biftoziaoim feculo#.li.jttj.De3,lejcandro:
Dt Ite* puer acerrimus littera# ftudijs eruditus fuit, /£jtacta puericia g’qnque//
niu fub arift oteleDocrozc inclito oim pbo# creutr . accepto Deinde impio rege
fe.te rra# oim:ac mudi aqaellari iulTit. 'Caurdc^ fiducia futs milirito fccitvt illo
pfente nullius boftis arma.nec inermes timuerint. cu nullo boftinm vn
epeogreffus eft quem no vicerit.nullam obfcdit vzbem quam no ejcpugnaueric
nullam gentem adtjr quam non calcauerir.-bec 3uftinus.pat$ejc Dictis q> pia
rofmrinuidiagfecurus.
iT0zigcnes babuit pluresemulos.
oe ppis tacea.Sntg* ooctozes catholicos cria bec putrida tabes imU
V die femg viruletas.pdujcitradices.Sed videam 9 Dc 0zigcnc qnru fuet
rit Dennb imiidie Dilaniatus.^uir qppe vir majeimi ac ejccelletiffimi in
genq :cui nec in feritare vttemec in ftndio ac erudirioneDiuina# feriptura# fimi 7 /
lis inuctus eft.£)ic vt tellaf Diuus iDieron^mss ad pamaebm z oceanu.centu
* ;
ISe ©rigate
quinquaginta anni? ipmlpfcronymu pcefii r : na no c a lejra drimis fuit: Ico nidis
martyris filius clemens alcjcadrim oifcipulus. Ylora § f m bieronvmu in lib:o
oe viris illultrib? z alios fertprozes carboliccs:# 0zigcnes q z adamanrius 6:
decimo feiieri grmacis anno.aduerfum cbzianos pfecurioe mota ac Icomde pa'/
rre,p fide cbzi martvrio cozonarojcu feje frarrib) z matre vidua paup relictus c
annos natus circiter oece z feptc.Subftanria aut ocm,$pter cbzi ofdTionc fifc 9
occupaucrat fic vt vnde viuercc amplius nibil babcrcr.i£rar rn tam mirabilis i
^naenes eo eccrina ? fidei cbziane admuada pftantia.l^zopofucrar ei cu patre fuo leo$
r ir fanctilfi m de,pYide mozijft matris fraude cil non origifler pferuari.fla cu ad loeu ago/?
vire ms patri mane oeliberafiet occurrere:fubIatis a matre noctu veftimctis z obfe'/
me raris tabernaculi valuis oomicogifrcmanere.j£u$oinvirumcreuifi*ecagere
vitd apoftolica inftiruit z annucias in circuitu fuo $bu 6i nudis pedib? multis
annis incelTiria vino z carnito abftinuitaeiuii^sivigilQsrojarionib?: z ptinuis
Tuuina# feriprura# ftudtjs inte^fuir.^lna tm tunica induere ?fuemt:t omni
um rcru mundana# ptemproz effectuscwbil oe craftino cogitabat. Bmoze ca'/
ftitat isvt mutierib? fecure auderet pdicare fe caftrari fecit, <6fndc oiuus 3^iero
ad pammaebiut oceanu in epl'a que incipit. i£edulc quas mififti: ira in4
qr.^ulcaliqs laudare 0:igenc/laudet z laudo. Magnus vir ab infantiafu//
it z vere matris fili 9 .3lejradrieecctiaftica fcbola tenuit fucccdc s crudirifTimo
'iRncrenes vtro ^^meti pfb^rero.^oluptates inrantu fugit vrjelo oei: fedno fm friam:
Yer ro ^ erro micarer genitalia .calcamt auariciaifcpruras fetas memozirer tenuit :z in
vh ira lia ftudio ejeplanariois ea# oieb> oefudauit ? nocrib?» ^billei eo amplius tracta'/
genualia tus in ecctta locutus eft. /£didit innumeros prercacomentariosiqs noftrii ran '/
ta legere polfer quara ille pfcripfit; 0uis ardente in fepturis animii no miref.
bec bieron^m 9 . fp^Jere magna z admirada funt q $ 0zigene Oijtim 9 .~>5 neft
fcio quo factu fuerir.aur qd acciderit inter ooctozes catholicos vt ta oiuerfa lo4
quanf oc coiniicbona nuc mala. 0uida pdteat illu virum optimu.alij £o pefli
mu fuifle.£t funt q renent eu fanctuialtj aut bcreticu affirmat, fetiis ibo
masq.par.q jcjtjtiiij.ar.f.in rnfionead pmiiargumetu 6c q> 0zigenes fuit fons
arriano#:q pofuerur filiu a patre effe in oiuerfiratefubftdrie.3terum in.). parte
q.lj.ar.j.in rnfiojiead pmu argumentu:6t idej 5£bomas 0zigenes occept 9
fuit fcqucs anriqrupbo#opimones.3fi$4<£ tn.vj.li. erymoif.c.vtj. valde eum
ejctollict collaudat.Yic oices.0zigenes in feptura# laboze ta 5 grecos cg lar inos
ope# fuo?. numero fupauit.^enu^bieron^i^fejcmilia libzo# ei 9 legilfefaref.
3Jfidoi 9 6 er ^fidozus.Sed idc 3fib.in.vin.li.etvmo.c.utj.ifo:rius eu oc^mit cp antea
ro:ib> ojige'/ laudaiierit:ifa inqens.0:igemam beretici ab ozigenc auto:eejco:ti funt :oicen
nis. rc ^ # poflit filius videre patrc:nec ipulTctus filiu. Sias qi^ i mudi pneipio
Dicuc peccalfe: z$ Diuerfirare pero^z e cclis vfcp ad terras lapfas omerfa co:ga q
fi vincula meruifle:eac^ caufa factu fuiffe mundu.bec ^fidozus. ff^iuus etta
bieronf mus pater oocro^z z fmmonie ate^ pudicicie verus amaro: oe o:igene
ejetrema videf fentirc.Yla aliqii vfcp ad aftra e,ctollit cu. 3Uqn fro vft^ ad infe//
< rosoepmir.S^d videamusaureas fnias cius ijput calamo occurrunt. Jdcirco
cu bieronvmns accufaref ab emulis furs eo q> laudauerit ozigene: tue feriberis
adpamacbiu z oceanu epl'am fupius allegata fcipmejtcufar z impingit? o:ige
nc:oices.3{.audaui inrcrpzere no oogmanfta:ingeniu no fide: pbm np apfm. q>
fi volunt fup ozigenc meu fcire iudiciu leganr in eeclcfiaftc ccmcntai ios. TRcpli
ccntin epfa adepbcfeos tria volumina^mrelligatme femp cius oogmaribus
?trapfle.®; 3 re 9 - bieron^mus in eadc.oicit fic. Aperto credite quafi cbziftia
nuS cbziams loquoz.& mibi creditis ozigenifta nunqj fui.@i no creditis :npc
«fic cefiaut.igf in eade ixz% fubiugit fic. 'Bon pfucui illo^ errozib; infulrare S*
rum miro: ingenia. 3pe fi adbuc vtueret 0zigcncs irafceref vobis faurozibus ^icronv. Di
fuis:*: cum 3acobDiceret.0diofum me feciftis in mudo.j£r poft paucaata tn'y rccreinu ^ lt
dr.3116 vo q$ aflerut a qbufdam bereticis z maliuolis bomito libzos eius cfte . 02l(icnem
Violatos c$ mepru fir:binc,pbari pot qs pzudentioz:Doctioz:eloquentioz: z£ufe
b,io z oidimo afi*erto:ib> ozigenis inuemVi pot? 0uoy, alcer fe£ volumimto De4
fenfionis cius fcribens.ica eu vc fe fcnfiffe pfirmar. 3lter fic eius errozes nuit
ejccufare vc rame illius efie fareafmo Scriptu negas:fed fenfum fcnbentis edille/y
dic.bec ^ieron£mus.f[£tia hicron^mus ptra vigilantiu :in epfa que incipit
3juftu<jdcm fucrat:6t fic.0zigenes berericus qdad me q illu in plerifc^ bere/y
ticii no ncqo.i£rrauitt)erefurrecri6eco:piS2crrauir oeamap ftatu: De diaboli
penircria.i£t qb bis maius eft filiu Dei z fpmfctm in comenrartjs £faie ferapbi
efle reftatus eft.£>i errafte noDicerc eu:*: bec qtidie no anatbematijaremieflem
enozis illius focius.Heq* cm ira Debemus bona eius recipe vr mala quocp mi
cipere cogamur.Sc ide z feripturas in mulris bn interptat us eft: -rubeta# . ob
fcura Difleruir.i ra noui q$ vetcristeftameti reuelauir majeima facramenra. bec
bieronvmus.£>i cupis plura fcire dc ozigenc:vide bieronymu in epfa adauir»
De errozib? ozigcms;epta incipit,3n annos circiter oece, tff 'Jtep bieronymus
ad Dcfideriu De peipuis ecclefiafticis fcriprozibus .epiftola icipic. '©is nuc acri$ *ftota ©ia] q
rer mibi frarer Dcfideri:fic air. 0zigenes adamarius alrioza arcp mafoza! cogi'y fequunf.
rans:apziumq> ing emu ferre non futficiens:aliud aliudc^ fubnecrir.i£t cuj bec
nimio menris ard %ie cogiralfetroncribus maiozib carricabar fe. i£t cum fic in#
cedere non polfer ruina magna illuc Deuoluruseft. ^crtnna eius pareret Do'y
cerinas per aliquas fcducrtdcs ineprasimftosqjDeviarecra in aliam viam pexi
dujtit:t venenu eius quafi tremulis vocibus fyrenarucg canricis plures necare
potuit,^>elioz omnib> tn bonis:peioz in malis.Bliqua#o per eum fecus viam
feminara funr. 2^>ulri ramen aliquos eius peffimos Difcipulos multa veneno//
fa fub eius nomie edidtfie tcftantur.bec bieronymus.i£rad tranquillinum bie
ronymusDe ozigene aic.fl&ui nimium oucunf in eius amozem vel odium: mi*
bi videntur illi maledicto pzopbetico fubiacere. '$He illis q Ducunt bonum ma*
lum z malum bontim.<£3uguftinus quocp in.jtjtj.lib. De ciuirare Dci.ca. cvtj.
affirmat ozigencm gramrer erraffe:fic Dicens/Ruuc iam cum miferico:dib no*
(Iris agendum elfe video er pacifice oifpurandum: qui vel omnibus illis bomf/y
nibus quos iuftiffimus itidcjc Dignos gebenne fupplicio iudicabir: vel quibuft
dam eozum nolunt credere penam fempirernam fururam :fed poft cerrC tenipo//
rts metas pzo cuiufq$ peccari quanritareftongiozis fiuebzeuiozis eos inde ejeii
ftimanr liberados. in re mifericozdioz pzofecro fuit ozigenes qui*z ipfum
Diabolum z angelos cius poft grauioza pzo mentis z Duiturnioza lupalicia eje il
Iis cruciatibus eruendos:arq5 fociandos faneris angelis credidir.0ied illum et
pzoprcrboci pzopreralta nonnulla:! majtimc.jprer alrernanres fine celfarione
bcartrudines et miferias z ftatutis feculozum inreruallis ab iftts ad illas : arc^
ab illis adiftasirus acredinis interminabiles: no immerito repzobauir ccccle
fia.i^uia ejt boc q> mifericozs videbatur amifirzfaciendo fanetis veras miferias
penas lucrent et falfas beatirudines in quibus verum ac fccurum :boc eft fine ti ^ -
mozecertm fempiterni boni gaudium non baberent.bcc 3'uguftinus.f^S»unt
alij Doctozes qui alTcruntfcripca ozigenis ab emulis fiue ab bereticis Depzauara 0:1
^Jnde 3^mo epifeopus balberftatcnfis ecclefie in £>ajcoma:vtr ram in Diuinis
feripturis cg feculanbus litteris crudiriftimus in libzo Dccbziana^ ,re^ memo
riailoques De o:igene:fic Dicit. 'fblurtmu admirari no fufficio q^vir tam tlluftris
Z ra aperte rebellas z obuias bereticis Deuolut^fit in ta notiffima berefim q» fe6
©ebrd©:ego:io
rapbtn in £fafa fpmfctm elfe ©icerit, i£t in alio loco ©e penitctia ©iaboli fcrtpfe |
rir:t ©cabfolutioe rep:obo£ poft mille annos ? alijs multis q faric fidei aduer
fanf :cu tn abftinenti(Time vire % cafttlTime fuerit:*: ram pclare ©ocrrine 7 lucty
di fcrmoms.z^go fanc falua fide patrii ©ijecrim vr boc vel no fcripferir:rcd ab be
reticis ob offufeandu nome eius ?/ama maligne ^fecta eft t nomine eius inti/y
2}teronvm 9 tulata.Sbec baymo. f acuit ad p^pofiru £ba £}ieronymi ©e locis % nominito
videf locj i fa beb:aica£ queltionu:epi(lolaincipic./Cu tn£ncipijs lib:o£;vbi©icif fic. j^eori
tioze ©:igeie ge&e autc fileo cui 9 nome sfi parua licet co ponere magnis/meo n omine: inuidio
fuseft. ^)ocvnupico:quia vellem cuimudia nominis eius fcietiam babereeti>/
am fcrtpruraru.floccipendfs imagines vmbzafcp ©cmonu quem ruftici i^jellii
nominant lamaruiquaru natura efle ©icitur tcrrerepnnlos:*: in angulis occur*
rere reneb:ofis^ec^ieron^m 9 j^jcoicris patet qurum potueritcmulano:in>
uidia: malignitas ac lingua ©olofa^rra 0 :igene, 'gcc mirandu eft fi pm 9 fme
ejceplo erranerir 4 tot volumina fme magiftro pcedete cjrplicauir.^goftw tamen
eft:nedu©c 0:igcne:fed oe 4bufcun^ fcpto:ito cS feta romana eccfia fentirci
fugfluas opmioes ^renere*
fT^egozius tbeologo^ £nceps:ac rbeto^
lumen cmulos babuic nequiftimos
3gn 9 etia (3:cgo:t 9 magnos babuit emulos:4 poft mo:tc fua man 9
m pofueruc ad cobnrcndu libzos fuos.*ga 6: in ei 9 legen da.Cu 4dam in
uidi qfdd Ittoos eius cobulfilfent*: ad alios ad coburendos anhelarer
£erruG©iacon 9 ciu6obftitir:©icens immane facrilegiu efle tanti patris lib:os
coburerc.Tup cui 9 caput ©ieratis ipe fpmfctm infpeciecolube fepiffime pfpejeir.
3nbac$o ©icitur cos^uocaflcfeijrentid:vf fi q6©ijterat iurado ofirmas: mori
corinuo mcruilTj: ipi alibjo£cjcufti6ecefl*arcnr;alirercumc6bufto:itomanuin
©aref.graq* cu euagelijs i ambone afccndcs:mojc vtgrcgoriane fecirari teftimo
mu ©cdir.inf ^ba fpm efflatur,
fpCbomas fple Jo: ecclcfie 7 ©octo: angelicus
caninos ©entes pafliiS eft.
^ lendo: §5 cb?iane religiois 3£bomas ©e a 4 no 4 fapicria fua vniuer
t falc illuftrauitecctVaman cui 9 iaudedequid ©tjceromin 9 < pfecto cftcp
©ignitas fua mercf.^gibilo min 9 nec ipe labia iniqua latrantes ac ra '/
bidos canes euadere porufr.!fr>tc cmfuttozigme illuftris:amato: fapicnrtear*
dctifl*im 9 :vas fpufiancti.^ir ra in ©minis fepturis q$ fccularito Iris plemfTime
erudit 9 fm 6 e©ifertilTim 9 :c!o 4 ofacif:imoclanjrim 9 :fenfu^fundiftim 9 :vifa ac
puerfanoe fcriffim 9 . 3 n q infufum eft qc 4 d narurafr ecapajt bumaml gen 9 . 2 Ca
ta ei *: admirada volumia fcpfic vt merito ftupo: i bumano genere ©ici polfit.^e
ge obfecro aurea fuma rbcologie in q pene tot fut miracula qt ©crermtanf ©ubia
rot facra qt foluimf argumcta.^n qrtuo: em volumito ©iftiguif tn 4 b> oia p:iar
c\mp otaculaypba p teftimonia:apl'o^ ©icta :©imn^ fc^tura^fundameta:fpttf^
fccj cbarifmara:caclare/fadiluadc/rac^ ^fundeejcplananf vr videaf tot 9 in certa
mine pofit 9 .fp$re£ pfidera ©iligeti 9 7 obf ua cauti 0 qttuo: lib:os fnla^ ac ce>
rerapene innumerabuiaopaq fcripfitelficaciiTimerpcipne^fumma illd mira^
bile prra genriles. 3 n qto clareoftendif cpfubrilis artifejc fuerit *: c^ptudens in
cunctis teftimomjs que fumir tam ©e veteri cp i> nono reftamero. 'Ha vbicucj^ re
fpejceris fu Inna fur.^ibil mfplutumibil idetcrmtnatu relinqtifj radicit 9 beret i
ca:carpif oe q© retigerir:a r c^ ©e fonte purilTimo eterne fapientie tan$ ver 9 atep
euageliens pifpetaro: ncua ac vetera fic ©ilucidat:ftc ejrplanarjvtctmctos fepto
res cccfie ©ei fu pare videaf. i^ms tara poflet legere qnta illefcnpfirc 3dcirco in
USetubo.aqtrinate JFo.lxxi
Ucro baptifmate SEbomas Dccctiflime noiatus eftivr cunctie oaref inretligi c?
ipc futurus clfct Diurne fapietieabvfiuspfundiiTima. 'Boia em q imponunf 01
iunitu6aliqb?:vtipeDocro:ma^Bre.q.jtjt)cvtj.arf’,g.teftaf.fenipfiGnificac ali'/
q$ gratuifu oonu eis Diuimt 9 oam.Siciir xQ>en.)cv i?, ca. Dictu eft &bzae appella
beris abzaarqz patre multap gentiupftitui re.z£t 2K>atr.jtvi.ca. Dictu cft
tro.^u es petrus z fup bac petra edificabo eccfiam mea. €£uia igtf butc ictilu
mo Doctozi faptctie plenitudo erat tribu cd a :ibo apnflime^bomas nucupat 9 e
vt nome effectui umgeref. Jj^Miius prerea nobiliflimi Docrozis fapietia appzo
bara z pfirmata fuit p Diuerfos fumos pontifices. £Jn 'gjrbanus papa in bulla
qua arcbicpo rbolofeno z cancellario zccX le tbolofane ac vmuerfis magiftris ec
Docrozib? ceteriTcpclericis z laicis inciuirare-rpuincia tbolofana comozantib>
Direjeit.-poft mirificas laudes m fauozc Doctrine feti 3£bome:ita fubtugit.^o
limius infup t tenoze pfennu vobis imugim 9 :vc Dicti bri 5£bome Doctrina ra'/
cg veridica z catbolica fccremini:caq^ ftudearis rotis virib? ampliare.2^ec ibi.
fji6ria 3nnoccrius papa in fmone<J incipit. /£cceplus cg^alomonbicao'/
ques dc feto Docto:e ^boma De S^nozita inqt.l^uius Doctozis Capietia p ce ' i
teris ejccepra canonica.babet^zietatc £bop: moduDicendop: picate fotarum:
gta vt nunqj q eum renuit inueniarur a tramite ventaris Deuiaflejef qui cum
tmpugnauir femper fuit De veritate fufpecrus. Ijec 3nnocenrius.®j£ant cr H
go nunc emulijinuidi acDetractozes buius Docrozis feliciflimi z rabiem Defide*
riozumfuozum coplear in finis fui Danati6eccnfuri.*Ba aciierutUnguas fuas
ficur ferpcresivenenaafpidufub labijs eop.Sed fagirteparuulop facreff pia'/
ge eop:? infirmate fur ptra eii lingue cop.2}inc Ditius bieron.ad pamacbiu in
Defenfioe libzop ptra 3ouinianu:iic air^uucrefuot plarine familie z fciolc tm
ad Derrabendu:<5 in eo fe oocros ofterarC velint fi oim Dicta laceret, grep biero*
nymus oe locisjz noito beb:aicaruqfhonu:epfa inctpif./Ctt in jmciptjs Ubzop:
ti fic.Semg em in sparulo foztitndo cmulos babetzfcriurcp fummos fulgura
montes, £r ad Sugufiinu bieronymusrira inqr. puerilis eft iacratie q$ olitn
facere pfneueratadolefcetuli:accufando illuftres viros:fuo noi fama qrere.
fCJbater Doctop Ibieronymus rabidos babuit Detracto:es. Sudi p:cco:qtie4
relas etufdem.
/£tcru pater Doctop diuus bieronym^in cuius laude 3uguftin 9 :inquic
c 'Bemo boim fciuit q bicronymus ignozanir.tMo cui 9 bono:e z gtta mi4
nus eft oc qt> Dicim^etia mozfib) cmulop multiplicif vepat 9 eft. Sed no
fap reueretia tarc feritatis ac beatitudis cp facra elocja an l^ieronymu varios
babucrutinrerptesputcolligerepotuiab 3^do:o in.v|,li6. et^mof.c.iiq. et ab
alqs fcriptozibcarb^licis.l^apmo aii incarnationecbzi annis rreceris qdragi
ta vno feptuagintijiterpres flo:uerut:c5 pmo fcpruras veteris teftamcti Debe'/
bzeo in greett rraftulci ut.ffScbo poft afcenfionc oni annis centu vigmriqrttt
o::aqla fcoam traflanone edidit. ffJCcmo poft ac^la annis qd. agiratrib? tbeoi»
docion alia editione fecit. ffi0turro p 9 tbeodocionc anis trigita f^mmacb 9 ali
amedidfr.l^ora bicq> rbcodoaon z fvmmacbusambo fuefriudeipfeliri.^icu
rur aut cornu nircrpfeliti q De gctib? ad ritu mdcop fuiit puerfi.jf igiuinro poft
f^mmaebu anis ocro. vulgaris illa interptatio inucnra eft bierofol^mis. j£c q:
auaoz eius no apparet:i$o fm^inferpzetis noiequinra editio :vcl vulgaraedi<»
tio nuueupaf ([Septo poft ba nc vulgara editione annis fcreDeccocro. 2^a'/
gnus grccop I0zigcnes fejera z feptima editione miro laboze rcjperit.‘^a 5 cozre
jci t fep? uaginra interpres cu Sfterico z i0belo. poftmodu fme bis alia edidit
lnrerptauone.&i ergo fune 4 fenp ruras l a cras dc bebzco m grccum verterunt^
©e beato
©ed latino# inrcrpzctu 4 6 greco in latinii traftulerut: vc meminit Hugufttn*
quafi infinitus eft numerus.:j£>ulti em fcioli vmufc^ Ungue m pmituia ecclel
©ol^ biero* f ia De greco trdftuleriit m latinumiqz fient ait Sugtiflinus. ^ztmtis fidei repo*
nym 9 Dcbe^/ rib? ad cuius manus vente codejt grecus qaliquatulu fibi vtrtufc^ Ungue periri
b:eo biblia i tia^ fenfic attfus eft flarim inrerptari.2iKE inde accidit innumerabiles apb la//
lartnu tranf tinos ejcttrtfle interpresse bebzeo aiit in latinu eloqutu rmmodo oiuus btcro
rulir* nymus facra eloquia traftultncuius inrerpzetatio bonoze *i gt'ia cunctis pponif
Sbinc 3ftdozus tn.vj.li6.ctymof.c4itj,$t fic.pzefbyrer quoqj bieronymus rriu
lingua# peritus eje bebzeo in lartnu eloquiit eafde feriptums puertit eloquerer
q$ tranffudit.iCuius tnrerptario merito cereris anteferebam eft * verbo?- te*
naciofc z gfpicutrare fenterie clarioz:arq$ vtpore a cbziano interpte verto:, tlcc
*§fidozus. £zopterea Hieronymus inepta ad Cromatiu *beltodo#epos De
{ibus ©alomomsata incjr.©! cui fane fcptuagmta tnrerprum mag$ edteio pia
cet baber eam a nobis olim emendata. "Hccp em noua ftc cudimus vc vetera Del
ftruamus:? tarne cii Dtligctifliine legerit fciat magis noftra feripra intelligirque
riotnrertiu vas tranlfufa coacu erinr .©5 flarim De pio puriflime emendata te*
fle fuu fapoze feruauerint.becbicron^imis.ff^tia fcire Debes q» olim in eccle*
(ia vnuf^fcftcanrabat q6 volebatuDo l£beodofiiis tmgato: vir imenfe religiofil
’ tatis :cb:o z eccfie fidelilFimtis: rogatur papa ©amatu vr alicui viro Docto ec*
clefiafticu otficiu comitteret ozdinandu.J pe aut feiens bieronymu ra in lingua
latina q^greca z bebzaica pfectii:arq$ in omni fetetia ac faute rummu: eide co*
mifit Dictu offtciu.Hicrony mus ergo pfalrertu g fertas Diftinjcit: afq$ vnicuicp
ferie^ziu nocturnualTtgnauir.i^f eugtta parrt z filio z fpiiifcto.infinecuiul*
libcppfalmi oicendu tnfttt uit. ©eiude epfas z euagelia g anni circulu occatati
dasrcereraqjadofficiu gtinemiaprercanturtoiabtlitcrozdiuauit.^ifitqj oia
De n0etblec ad fumtnu pontifice : z ra apapaqiacardinaUto fuit afpzobatuac
gperuo auteticaru.5Tandc bieronvmus in ozc jpeliice vbi Dns 3efus cbzs iacu
it monumcntil fibi pftrujtitun q cjtpleris.jtcvitj.annis z mefito feje fepult 9 fuit.
Hieronym 9 Dictis pt 5 qntu reneaf cbriana religio patri Docro# bieronymo q ror ac tanl
itiidie ftimu ta mirabilia ob reuerenria oztbodojte fidei edidit. fpo c d quatis inuidie ftimu
lis laceraf. Us btc taejtaellens Docto: fuerit Dtlaccrat 9 farts liquet ei q aurea feripra fua lu*
ftraucrit.^n fcribens ad pamaebiu in oefenfide libzo? ptra 3ouintanit. *fton
intulaf epfaifed Spologcricus ad pamaebiu q incipit fic. cp ad te bucufq^ non
fcripft caufa fuit ftlcntitl ruitura inqt.©i ruflicani botes:* vel rbetozice vfDia
1 cctice arris ignari Derraberer mibi:tribuerc venia imperirie: nec accufatozc re*
pbenderc vbi no voluntate in culpa cernere fcd ignorantia. 'Bttc ctl Defcrti
botes z liberalib) ftudtjs eruditi magis velint ledere cg mtelligcre bzeuirer a‘mc
rnfum babeancozrigere eos Deberc:pcta no rcpbcdere.bcc bicronymus. <Ti£c
ad pneipiam jbginc:»r eft pticipiu epfc: ira inqc. ©cio me pneipia in cbzo filia a
plerifep repbendi <$ interdii feriba ad mulieres z fragiliozc k]cu marib> pferatn.
j^t.idcirco Debeo pmii ©btrectatoztb) meis rndere.t fic venire ad otfpuraciucu*
la qua rogaftt.0t viri De fcnpturts quererer muliertb? no loquercr.bec bierony
mus.^T Jtc 2 - bieronymus De locis z nominito bcbzatca? queftionu: epfa inct*
pit.iCu in pnciptjs libzo?: tt fic.a^e ^?o^pcul ab vzbito fozo liribus.Ttiibis: re
moruilicquocp vr Quintilianus atrdarenrc imienitinuidia. fTi£ttd bierony*
ntus ad Aginem ejtutcm:epFa inctpir.01 Dens ac Diis nofter 3 eius cbzs: ftc ait.
©ed Dicit ali^s.Quifqs vitare inuidia cupit remeat pluri to innorefeere vf pia
cere.i^cceiuftus Sbel nullos babuitqto tnnotefceret vel placeret: z rameinui'
dieodiu vitare no potutt.i£rar em qciic^ abfqj botm amicictjs ptrabi no pofle
spinaf inuidta:cu illa no ta bumanas amictetas cg fola Det amteteia gfequatur»
ieronfiiio Foxxxn
bec Hieronymus.ffzlct in plogo fug 3©fue fic ^r./ftos ad patriaj ^^anfes
moztiferos fyrena? cantus iurda ©ebemus aure trafirc.([i£t t te? ad Bfellam
jbgine;in epfa queincipir.foi tibi putes gras a me referri pofle:bt fic. Hic ctmc
fceleratu qda putent z flagtrtjs meis obzutti zp peccatis meis etia* bec pam^
fint tame tu bn facis:q eje tua mere etia malos bonos putas.periculofuro qq?c
eft ©e f uo alterius nidicare:t no facilis venia pzaua ©ijtifle ©e rectj. ©eniet ve^
tuet illa ©ies z mecu ©olebis ©olozeno pauco. i£go pzobzofus :ego vcrfipelUs
?lubzicus:ego mendaje z faebane arte occeptus.i^uidefttutius^boc vel credi
difle vel finjciflc©e iufonttto.Bn etia ©e nojttjs credere nolmfle^0fculabanv q*
dam mibi manus z oze vipereo ©errabcbdt:©olcbat bbtjs: co:de gaudebat: vi
debat©ns 8 ? fubfamnabatillos *rmifeameferimfuu:futurocueis iudicio refer
uabat.Slius incefium meii caluniabarr rifum. 3He vultui ©etrabebar. Hic in
fimplicitate aliud fufpicabaf.^ene certe triennio cft eis vijci multa me ^ginum
crebzo turba circudedit ©itunos libzos vt potui nonnullos fepe ©iffcrui.Hcccio
airiduitateialTiduitas familtai itate ifamtliariras fiducia fecerat. i£)icat qd vn4
inlme aliter fenferunr q* cbzianum ©ecebar? i^icat’ fi pecunia cuiufcp accepi:
fi munera parua vel magna no fpzeuiV^j n manu mea es alicuius infonnit? 0b
liquus fmoioculus petulas fuitfHibil aliud mibiobtjcif nifi fenfus meus. 7 p
wmqf obtjccref: nifi cu bierofol ?ma ^aulapficifcif.^lfti crediderut mentienti:
cur no credut negati^dc cft borno q fue rat:faref mfonrcJq ©udu notium pdica «nf.trcriie
bar.i£r certe^itate magis ejtpmut tozmeta qj rifusmifi ^facilius crcdif;q<6 aut , JL ?
fictii liberer audifraut no fictu vr fingaf impcllif. Bntecp oomu fancre *£>aule nu “ l £- ~
nofcere totius in me vzbis ftudta pfonabanoim pene iudicio ©ignu fumo facere n ¥ mtt z 4 *
doti© t>ecernebar.lBeafe memozie ^amafus meus fmo erat Dicebar fetus: ©M
cebarbumilis tDifcretus.l^iim^doomuj alicuius lafciuiozis ingrefius fum'
•Hundd me veftes fericernircres geme:picta facics:auri rapuit ambitio. *Hulla
fuit aliqn matrona?- rome que mea potiet edomare mente :nifi lugens atq? ieiu 0'ola paula
nas t^aula fqualens fozdib) .‘fletibus penececatarqua ptinuis noctib? ©ni mife icliat biero'/
ricozdiam ©epcantem:fol fepe©epbendit.iCuius canticu pfalmifta:fermo cuan/y n^munt fuo
gcliu:oclitie prinenriarvita ieiumu.*Bulla me potuit aliquado ©electare: nifi iV/ merito
[aquam manducante no vidi.Sed poftqj; camp fue merito caftiraris: venera/;
ri:colere:fufcipere cepi:omnes ilico me ©eferuerevirrures. 0 inuidia ^»mu mo: patientia
dajt tui.0 fatbane calliditas femper fancta perfeqner£.i£t fequitur ad pzedicra bieron^mi
ftc.igjratias aur^m ago ©eo meo q> ©ignus fum quem mundus oderit.® alefi o emulos.
cum me quidam garriuntititulum fidei feruus agnofco.®aguvocanr z iudei
©nm mcum.&ducro: z apoftolus ©ictus eft. dentario me non appbendat m'
fi bumana/J^uotam parrem anguftia? ppcftus fum qui cruci milito. 3 nfami 4
am falfi criminis impo:tabunt.£>edtao per bonam z malam fama guenire ad
regna celomm.Hec omnia bieron^mus. f£3f cr um bteron^mus i epiftola ad
oceanu pfolatozia:que incipir.j&iuerfo? oipzobzio? tribulatoes: ira inquit.^r
ridebant enim feribe z pbarifei cbziftu quia ©iuirias contempferit ficut fcripru 5
eft.Hec audientes feribe tpbarifeuj erat auari irridebat eu. Habemus tnos Sdbuc nuc
fcribas:babcmus etia z pbarifeos q nuc cbzi ©ifcipfos fpernetes ©iuitias irridet ^ lmt ^ crit) , e z
ficut illi irrifere ©tlm z magiftru.Sed ©>iccdu eft eis q6 illis ruc tpis ©ictum eft pbarifei i ec
^los eftis d iuftificauiftis vos cozam bominib?:q6 boito alru^ eft:abominatio z ft 40
eft apud ©eu. ®]x6c i re? ibide feqtnf fic.Ho opozret ergo nos qruda rifu vffub
(amnatioeprerucu etia ipm ©nm a talib? non ignozam 9 irrifum.Sed ejtulrare
potius z gaudere oebemm 9 :li z nos illa ©ia q ©iis nr an ptulit ( pferam , ' > : rece
-pturietiap ipa fubfamnatioe mercedc:qz mbil c ^ nobp ebri noie fine pzemio
UTogecnr.^idc ergo beati funt atep felices dbus etia iofipiennu rtfuspficic
C
ad falure/Jra erem orte Diligeres fe oiliginira fc timeres bonozat :vt nec irride
n cos graemro Imatqb? 'i p iubfamnanb? rerrtbuet vlrionc.^bec igif tu fapieits
fancra^aniaviteinftpieiuiut inftdeliu fabulisrerrearis: qminusea q legis
funt facias, 'Bcq* pe gebene ignib? nos boim fabule porcrunr liberare vel rifus:
fcd cbzi rimo; arq 5 iufticia.bec 2>eron. picris liquer qnru inmdie Rimulis.
•Hota tria $ 3r>teronvm y jCbomas £5zcgozius ac cereri illuRrcs viri gfccuri fuerint, fppzo
iSro iuidie. pclufioneigtf feirepebes q inuidia fm iRoberru bolKoccft ronciij cbariraris:
v ISumii miflrarts. t putredo faniratisrjbzvo bz inuidia tojcicu cbautarj :qz nifi iui
* dta effer q libet pe bono alrerius gauderent pe malo alreriue polerer, 0.uia boc
cft#ziiUbariraris.‘®ti Sugu.fug ^oannciait.^oUcmuidia * ruu eft qb ba*
beo. colle inuidia % meu eft qp babes.^ii glo.fug illud £ra.jtlv,ca.i£go pomtf
misfozmas lucet creans renebzae;br,iglb eft vira ferpensimozseft boizficeft
venenu,i£recbrra;bumoz aqucus.i.faliua:eft vira bomls.t eft mozs fcrpenris
©cbm c^ifr illud qb eft vira ptuofi t boni bois eft mozs imiido. i£c qb eft in bono vi V/
ro mozs vel banu:cft inuido vira.fpocbo inuidia eft oftiuiniqrans. iperbac
em mozs incrauirin mundu.vn 0a6.tj.ca.bz.3nuidiaaurpiaboli mozs inrroi
uit in ozbererra^.imiranf aut illu q funt eje gre illius.^cr bac occifus eft^ibcl a
jCaimt Jacob rnbulat 9 c ab i£fau,3Jofepbvendirus a frarribj.^au id gfccu^
tus a 0aule.£er inuidia ,pcurar 9 eft lapfus mudi:* cbzs traditus eft a iudeis.
vn 2 ^>arrb.jcjcvtj.ca.bz. 0 ciebarem pilatus q> g inuidia tradidiflent eii/Jftb
oftiu tniqraris inuidie fere nullus pbt virare. J}inc £>ene.in lib. Pe mozib? ait*
i£c(i nullos inimicos tibi fecit imuriaimulros rn fecit inuidia. Z~)inc eria 2lug.
ni £mo lifc.Dc Doctrina cbzianarair. Jnuidia viciu piaboliciieft; q folii Diabol 9
reus eft % meppiabiliter reus. 'fto ei Diabolo picif vt pamnef . £idulreriu comi
3Ccrfiu fifti:furru fecifti:villa aliena rapuiftiifed boi ftanri inuidifti.bec £Lugu. f] iter
tio inuidia eft viciu vel putredo famraris.vn jMouer.piitj.ca.oicif.^ita carni
um faniras cozdis:purredo ociu inuidia#@b verbu gtractas g3:ego,in,v.libzo
mozatUa.ppjriiij br fic. 0Mid em g vira carnis nifi infirma quedaj ac rcnera.i£c
qd g offa mfi fozria aera fignanf i£r plerucp peingie vr qdd cu vera cozdis inno
cenna in nomillis luis acnl» infirmi videanf.0Mid* lam qda anrc buma*
nos oculos robufta cjtcrccanfed tn erga aliof bona intus inuidie pcftilcria rabe
fcat.OBn g bz.^Jira cai niu fanitas cozdiszqzft mens innoceria cuftodif; eriafi
qua fozis infirma lunr quadocp robozanf.zfc recte fubeiif. tMitredo ofliu inuiV/
diazqz g liuozts victii an pei oculos pereut ctia fozria aera prutu, 0ffa d|pc g
inuidia purrefeere eft.qucda eria robufta peperire.bcc i5zeg. i£ft igif inuidia tu
ftiffimuvtcimqz eft in fui aucrozc recipzocu.^n 'i?ugo pe fero vicroze. Jufti 9
inuidia nihil qz^tinus ipm auccoze punit coz cruciarcp fuu./gt ©afili 9 air.0i
cutrubigoferru: fic inuidia alam pe qua nafcif cozrupit. x^cibo majtimaimu*
ria faceret peus inuido fi poneret eii in celo:qz eft ibi fumma felicitas infimo
t g piis fummu nocumcnrucffct inuido fi Deus poneret eu in cclozcum inuidia
debir cui inuidere potcric.^zopterea i?5zegozius cupies valde nos ab iftovicio
purgari m.vJib.mozat.c.pjcituij.bt fic.0ed qualiter inuidia eruaf mnmcmus.
feimcilc i tecp eft vr boc alteri no imudcatiqb adipifei alter ejeoptat: qz i}cquid
rcpozalegcipifzraro fit minus fingulis qnro Piiitdif in multis, jfetidcirco pcfi4
deratis menre Uuoz cpcruciat.qz bocqb agaetit aut funditus alter accipiesad*
0uo 6 1 cu'/ imirrauta quanrarereftringir,£>,uiergo liuozispcfteplcnecarerepefideratal#
rari bo ab \0 lam hereditate Diligat qn a coberedft numerus non anguftar. 0jiet omnibus
uidia.
vnacft t fingulis torazque tanto Inrgiozeffeonditur qnro ad bancgcipicnnnj
multitudoPilataf.bec0zcgozius.0untquifpeinmdii
, mei irotvirr ure ccrcris
©e peto ©ule JFo.lxxiii.
fnferiorcs/T <j$uis minue valeant:tamen femper obumbrare nitunturmeliores
i£o modo quo inferio: planera eclipfatfuperiorem. ‘jqt pat 5 ad fenfum oe luna
que«fi fup idem bemifpberium fe opponat inter nos z folem/fadt eclipfim in fo$
ie.2oinc2Lactantius in vlfimo lib:o oiuinaruminftiturionum.cap.iitj. oicirfici
I0mnes em quos cupiditas aut voluptas peipites trabit inuident ei q £tutem
cape potuit* inique ferunt id babere aliquem q$ ipi non babenr./£rit itaq; pau
per/bumilis:immobilis:fubiecrus iniurie:* tamen omnia que amara funtperfl
ferens. £tfi patientiam iugem ad fummu illum gradum finemcp pdujterit t>ab(
tu r ei corona ^rutis a oeo ,p laboribus quos in vitappter iufticiam pertulit im(f
mortalitate ootabttur.lxc 7iacrantius.2^is ©ictis nota ©uos jbfus q fequunf.
3nuidus affligifibonis letaf inique
feetrabit;ejtulat;fururrar;murmurat:odif.
fE©e peto £5utc
Occatum gule fecundum Sfagultinum e int _
ordinatacibi auiditas.^el vtattXjugoij^ulacftfolius corpor^cau
fa illeccbrofus z auidus ciborum appcritus. yiel gula eft vorax edaci 8 l »a.
tas nature finibus non conrenta.i^uigvenm' z guleobediunt/ma/y
gis animaliu numero computantur $ bominum. 3 n cunctis autem cibis z po
ribus pfiderandum eft/non que voluprasifed que requirit necelTitas.l^inc 3fi/y
dorus m.t).libro oefummo bono.c.jtltj.^tficr-Bam -r pbilofopbioijterunt:c!ban/>
dus eft vent vt contineat anima/non vt corrumpar :<$ nimi um cibis vruntur qn
to magis ventrem pafcunr itanto amplius fenfum mentis obrundunr/Ham gre
ci oiireruntxjc craflo ventre/fubtilem fenfum gigni non polTe.^cc^fidorus.TRa
tio autem buius fenrenrie ^fidori eft: quia eje immoderata iumptione cibi z po// f?
tus/afcenduntfumofitatesad cerebrum ipmc£ prurbantbincinde fequitur in// r,,L c , ,
ordinatio rariomsieo^prurbatis inferioribus viribus corporalibus : ipfaamV/ i~L.J, uroac
ma unpeditur.Sopito igitur gubernaculo rationis per immoderantiamcibi z n
potusifacile generantur inique filie buius peccati. fp£>:imo generatur bebetu ^
do mentisud eft fummerfio rationis circa fpualia que tollit guftum z ©euotio/y G ul€tl l«
nem fpiis.fTSecundo generatur inepta leticia/que eft quedam lafcima carnis
fiuegeftus corporis inordinatus lafciuiam mentis ©emonftrans. dT^ertio gc/y
neratur multiloquium fiue loquacitas ibomo em faruratus cibo? potu / verba
non ponderat ivndc fequunrur oerractiones.turpia vei baiviruperiaiiniuric: ec
buiu fmodi. Ci^uarro generatur immundiciaiquia eje vicio gule folet puenirc
vomitus: ructusifeto: anbclirus; z alie libidmofc immundicie. CT&Minto aeu
neratur fcurrilitas/que eft quedam incompofitio ifiue ©eordinatio :liue ioculari
ras m exterioribus membris que ad rifum monere folet:,puemens eje ©cfecru ran
rioms cuius eft membra componere. jMura alia nocumenta z oamna infert
Domini t quo ad anima/* quo adeorpus vicium gule/ ©e quibus ©ide pulcra
motiua z aureas fenrentias ZMeronfmi * aliorum ©octorumivbi agitur fupra
oe quarto * quinto remedio contra luxuriam. Sed pro maiori recreatione lan&
guenris ac fitienns anime / ac pro correctione vite melioris,: 'Hora ©icta fancro*
nim ©ocrorum/que fequuntur.gn primis ©iuus ^ieronvmus fcnbens adlRu
meum monaebum ©e vita mowtftica: hortatur nos exemplo bcatilbauli apo/y
P°/i a« abmnentiam * macerationem carnfs :que ©irecte oiponu ntur vicio gu/y
te/cpiftola mcipitiTtibilcbiiftiano felicius, vbi ita inquiti^as electionis incu
tus cbnltus pectore refonabatimacerat corpus *fubijcitfuituti.j^tramen cer/y
nir naturalem carnis ardorem fue repugnare fententier vt quod non vult agere
compellaf z quafi' vim paticnsvociferat/t oic::g£>ifer ego bomo quis me liberi
btr 6 cozpoze mozris b umsei£t tu te arbitraris abfq> lapfu z vulnere pofle trafr
irc *C/£fad fu. tam ait 2r>tcronvmu9:j0 filia/fi 5Hptus caftigat cczpus fuum
t m ^liturem redigit: quomo tu iuuencula adbuc in feruoze iuuentutis pofita
£otra 0eli4 apibus tvino plena poterio DecaftitateelTefecura .^ferum^ieromrmus ad
catos z fug/i 'ftepotiamim pb^terum b vira clencouim/parum an fmem epl’e q incipit: "JbetJ
ftitiofos a me 'Bcpotiane cbartlTiine vbi $t fic:5Dmrum tibi tetumoami impone quam/
tum ferre potes. Sunt ttbt' tetimta pura :cafta :fimpltda:modcrata/ z non fugfti//
fiofa.j^uid.pdeft oleo nonvefei:? moleftias quafdam Difficultarescp ctbouim qj
rere:cancas:ptper:nuces:palmarum fructus :fimtlam ; mei .piftacia.tota bozro//
rum culturavejtaf:vtcibanovefcamur non pane.Sudto pterca qfdamcontra re
rum bommuc$ naturam aquam non bibere vel vefei pane, fed fozbmuncularutti
Delicatas z contrita olera beratapq? fuccum non calice fozbere/fed concba.^zob
pudoz.non erubefcimus iftiufmodiineprtjs/nectedet fupftirionisanfugetiam
fame abftinentiein Delirtjs qucrimus : fozriflimu tetuntum eft aqua z pams.bec
2?ieronvmus.ffiConfequenf Suguftmus in.r.libzo cofefltonum/ltcait: 'i^oc
me oocuiftivt quemadmodum ad medicamenta fic alimenta fnmprurus acce//
dam:fed oum ad quietem fatieratis tranfeonntpo traufitum mibi tnfidiarur 1<V/
qucusconcupifcentie.^ecSuguftinus ictidem tn regula ad clericos inquit:
/Carnem vcftram Domate teiuntjs z abftinenria efce z potus quantumvalirudo
gmirtir.iift iterum .Suguftmus.iCJui ftc fe a carnibus obtcinpantvtaliascfcas
z otlftctliozis pparatiomst petj maiozis inquirant multum errant/non em eft 15
fufctpe abftincntiam:fed Deutrare lujturta •fT^cuotus quoq$ ffier nardus in fer
mone x>c octaua ifbafcbe/ficoic:^uid pzodeft teperarea volupratfbus z inuefti
gandis oiuerfiraribus comp lecionumrcibozum varietatibus inquirendis quo//
ttdtanam ejtpendere curamtXegumina inquit ventofa funr. Cafeus ftomacbu3
graiiat.^ accapiri nocer/porus aque non fuftiner pectus. iCaules nutriunt me//
lancboliam/cbolera/pozri accedunt :pifccs $ ftagno aut t lutofa aqua tnee peni
tus completioni non congruunt. 0ji ale boc eft vt m tot flimije/agr^ boznj/cct
lartjsvereperiripofiirquodcomcdas^urarequefo elfe menaebum/non me//
dicutn nec oe completione iudicandum fed 6 pzofellione.^cc oBernardus.
®j[£t pariter fons eloquentie TLe o papa in f mone [goannis fraprifte/ qui inci>
& abfr P lt P°ft illum. circa medium fmenis oie fic ^ueftmtabftinentte z crucis
tinctie z cru ♦vnum cozpozale/ z aliud fpuale.^num a potu atc£ epulis feipm temper
cis acnera tare:appetiruguleaoelectationibus et molhffimisfuauiratibus coercere. 3b
b * bis que p tactum z guftum vifumcE Decipiunt:fenfum virifr reuocare ac vieleni
^ f , terabftrabere.Blterumfro abltincnc *: a ucis gcims eft pciofius arcpfublimius
rjora ornia. morus animi regere z pert urbationes illius modeftie tranquillitate placare:ire
acfupbie impetus quafi ferocem beftiam refrenare/ litigare quotidie contra vi
cia fua increpare/fe quadam cenfozia autozitate ^tutis z rijtam quedammb cum
homine interiozi conferere.^Szeciofa bec in confpectu Domini z gloziofa ci ujt.
jf/Cogitationes malas z iilecebzas continere/in pcfcHarcmq> redigere/ volui?
tates^pzias abnegare/eas^ interiozi ejtamtnatione Difcurere/r regentis impey
riombiugare.^fmone/atcpopereqnoan mus Icdirur taq>actbisno]tt?s abP/
tincrciz fenfum ab bis que contraria funt Ipnali obtemperantia fobzium cuflodf
re^ bec qui factt pzerupto p»afi'iois muro violentcrad celozum regna confcendit;
vt itaqt^ fibt fectura eft anima vr pa Imam labozum quam fibi fubrrabi mu Iris inf
micis aduei fantibus fentit viribus contendat eripere. 2^ec *£ eo. ^ris;
patet # cibaria que fumimus/non fuut iu vicioi fed vozaciras/ edacitas/ arndii
C
gule iFo.txxim
tas lummtgulotos.-cbjictae^llcccbJoravoluptasit appetitus inordinat 9 3fo
fa netus 2£bomas in fecunda fecunde, q .cjtlvitjarf. j .Dicit: q>gula non nominat
quemlibet appetitum edendi z bibendi/ fed inordinarum.igHcitur autem appe/y
ritus inordinatus eje eo cp recedit ab ordine ratioms/in quo bonum ituris mo o
ratis confiftit. Sic ergo vicium gule non confiftir in fubftantia cibi: fed in concu
pifcentiamon regulata ratione.3binc ^(uguftinus in glofafuper illudad TRbotf
manos., ciitj.capi.l^oli propterefeam Deftruerc opus Dei. omnia quidem munda
funt/itainquit:1^onproprerpo:cum:fedproprerpomu mortem primus bomo 'R$taverb$
inuemr: z /£fau primatum fuum non propter gallinam/ fed propter lenticulam £lugul]twi
perdidit.Scioemm^oeomnegenus carnis quod cibo cfietvfui manducare
eo£eefliim:l?eliam cibo carnis refectum^annej mirabili abfttncntia predty
rum animalibus :id eft locuftis in efcam cedentibus non fuilTe pollutum/Jftfcio
j0*a u lenticule concupifcentiaconceprumj£ti^auidpropreraqueDcfidcriuma
feipfo repbenfum.z£t regem noftrum non oe carne/fed De pane rentatum. 2^ec
£luguftin us.*ftota ergo ad maiorem inrelltgentiam buius peccati f m fanet um
3£bomam in fecunda fecunde. q.cjclvitj.arriculo .it), vbi querir yirr u m gula fit
majcimu peccarorumcvbi oie: cp grauiras alicuius peccatiporefttriplrconnde// K^wtas
rari.^rimo quidem z principafr lc6m materiam in qua peccatur. i£t fic peccat P ctl F/P* r .
ra que funrcirca res Diuinasfuntmarima-vndefmboc vicium gule non eft ma P f ?udcran #
pmureft enim circa ea que ad fuftenrationem corporis fpcctanr.Seaindoconfi//
deratur eje parte peccantis :z f m boc peccatum gu le magis alleuiarur qj aggra/y
natur :tum propter neceflitarem fumptiomsciborum: rumetiam propter oitfiVy
cultatem Difcernendi z moderandi id quod in talibus conuenir. ^ertio mo/y
do ejt parte effectus confequenris :j£t fm boc vicium gule babet quandam ma'/
gnfrudinem incitum eje ea occafionanf piuerfa pcta,i>ec 3£bo,
Q[0jiot nocumenta fequuntur eje
vfciogulet
j£d videamus quos effect us/aut qualia nocumenta producat viciu gu'/
s le. primo gula ctjcit bominem dc paradifo. i£jtemplum dc £(dam / ^MimiT n*
qui propter efum pomi eiectus fuit oeparadilo terreftri: vt patet jgene// cumctu,
fis.itj.capitulo.TRectius tamen Dicitur PcSmX bomam vbi fupra in refponfione
ad primum argumentum:# £ld.im e.rpulfus eft De paradifo /propter fuperbiaj.
qua procellit ad actum gule.f££5ecundo propter gulam factum fuitDiluui c^rtSm
«m fuperterram in Diebus 'floerjujcta illud i^ecbielis Decimofcjtro capirulo.
vbi oicitur:3^ec fuit iniquitas fodome fororis tue faturatio panis et abundam/
tiajjntelligefcbm^bomam vbi fupra: q> Diluuium etpena fodomorumfunt
ttiducta propter peccata lujcurie:fed ejcgula occafionata. fpEertio gula perdes
re facit bona fpiritualia: T)oc figuratum fuit m i£fau. benefis Dccimoquinto -Certiu
capitulo, vbi legitur:# z£fau pro cibo vendidit primogenita fua fratri fuo 3 a// _
cpb. fL Quarto gula Incuriam inducit :vt patet De %otb dc quo Dicitur 0uar tu
nefis Decimonono capitulo, # inebriatus fuit a filiabus fuis: et Deinde Dormi//
mt cum eis: ecquibus babuit Duos filiosrep maiore genuit 2g)oab/qui fuit pa
rer^H>oabita^.^)inor^o filia peperit 3mmou/qui fti it pater 3mmomta//
rum. f[j<2uinrogula perficit bomicidium:vrparetDe3oannebaptifta :cu/y ^mntti
tus mors ordinata fuit quandoloerodes natalis fui cenam fecit principibus tri
bums et primis galilee.^unc enim filia 2^erodiadis(inftigante matre)poftula
littumfco caput Joanme bapcrtteiyt $;?£>arc.V].ca. CScjtco S» 1 » indu»
• v . _
tit mo:t£ nature.f5en.tj.c.3n qcimc^ oie comederj ejceomo:tcmo:ier£. j£cdey
fiaftici. ttjtvij.c.*£>:opf crapulam mutti obterunt: 4 dt abftinens eft/adtjeietvita
«Jeotim n fEStfptimo gula inducit moztem culpeibinc^aulus.j. ad :£imorb.iitj.ca.att
^ F ®Iidua in oelittjs viuens/mozrua eft. i£t .Hmbzofius in f mone quadragef .ait:
^ames amica ^ginitari eft/inimica lujturie:Sacurifas #0 caftirarem pzodigit/
^ _ nutrit illecebzam. f£0ctauo gula inducit moztem gebenne.vt pat3 $ oiuire
e^ctauu ep U ioe/q mduebaf purpura * b^lfo z epulabaf qtidie fplcdide : fed tdde moztu 9
eft bic Diucs? fepultus in inferno.2{.uc.jtvj.ca. tnducir rebellionem
wnum car nis/eft em caro nra velut fua/ro autem veltif Domina: quando § laure/ oeli'/
care/vel inozdinate nutrif cozpus:rebellat z repugnat r6m.3$o|Mouerbiozum
jtijc.ca.igiui Delicate nutrit fuum fuum :poftea fenttet eum ptumacem. Si autc
fare vis quot funt fpes gule/lege tf?fus fequentes.
£5ula nimis laute/ppzopere/ velftudiofe
2£auta nimis :z inepte loquajc/fcurrtlia fouet
iSbzietas, bebes mcntypollurio fede.
fE &e peto ire.
'r^r-r’Ba fecundi? jfidomm m.p ltb:o £tpmologi
Jfo arum t>: ab ir q6 eft flamma :qz ira accendit z inftammat.Jracund^o
J| Dictus q accenfo fanguine in furozem compellif.gfo ira fin ^ugufti//
■* cnum eft vlcifcendi libido.^el fmi£afliodozum:ira eft motus animi co
citatus ad penam.^el fm 2^ugonem:ira eftfubiraanimirempeftas/queoum
inozdinate fe concutit.xoz bominis ad infamam ^trabit. 'gjel fm 3£boma in. tj.
tj.q.clvitj.arf. f.^ra^zte e paflio qdam ajperitus fenfitiui/ a qua quis irafeibif
Oenominaf.^clira fm ig)amafccnu:vr babj 3£bomas in.i.q.q.jclvitj.arf. i), eft
feruoz eius q circa coz eft fanguinis eje euapozarione fellis, 2£botus em ire vt £>t
3£bomas ibidem :caufaf eje aliqua iniuria collata.^Jdco aipetitus fenfitiuus pofl
tilfime tendit ad repellendum iniuriam p ajpctitum vindicte? z eje boc fequitur
magna vebementiat impetuofitas in motu ire:i£tquia motus ire non eft p mo
dum recreationis/cui^poztionaf frigus :fed magis p modum infccutionis/cuip
pozrionaf caloz : pfequenf fit motus ire caufatiuus cuiufdam feruoz^ fanguims
z fpirituum circa coz/quod eft inftrumentum paflionis anime:': fic pzopter mav
gnampturbationem cozdis/quc eft intra.majcime ajparent iratis indicia qdam
inetteriozib) membzis. T)inc iJ5zegoziusin.v.libzo mozalium.c.jtfttj. 6 1 fic .'Ita
ire fue ftimulis accenfum coz palpitat:cozp 9 rremit: lingua fe ppedit: facies igne'/
fcitiejtafperanf oculi nequaqs recognofcunf noti:oze tjdeclamoze facit: fed fen
fustjd toquaf ignozat.l^ec ^eg.ff^otaqp irafubtrabitab bomine plura bo/y
na fmiRobf um bolkot in comento aureo fup lib.Sapienrie lecf.cjtjcv.iSt alios
ooctozcs catholicos.
f[3ra ocboncftat cozpis oifponem
TRimo ira Oeftrmt boneftateiti cozpozalis oilpofirionis. 'ftam quantum*
p cuncppfonafitpulcraararamfubucrtit z immutat omnia membzai^n
genarum ruboz acccnditur:aut pallo: nimis ocboneftarUingua cefpitat:
7 bzeuit? omnes cozpozis geftus p tremozem immutantur, ^e bac etiam immu*
ratione loquitur Seneca in.tj.ltbzo.De ira/ fic Dicens: 'ftibil eque pzofmt iratis
fic intueri Defozmitatem rei.fcj ire. 'Bam in ea facies turbatio:: oza pulcerrima
fedat:rozuos vultus eje tranquilliftimis reddit: linquit Decoz omnis iratos. £f
fequitur:0ualem puras efie animu cuius imago tam feda eft. 3deo Dic 4dam
pbilofopbus:^ iratis pzofuit afpejcilfe fpeculum vt imago repercufla oftenderec
jFo.LXXV
jgmfot fuam Seformftarem.:b*c Serica. 3rcrum in tertio libro $ ira/inquit:
Idulia fac ice fere quantuliber agitetur eft ita turpis fic bomtnis ira flagrantis.
Narrant fabule q> mmerua aliquando selectara ell in mufica tibiarum .Cum S
femel infuftlarer tibias iujttaquendamfluuiumvidit buccas rurpif tumcfcctes
7 flarim fiftulas fuas p:oiecit.^>incrua eft sea fapientietz quia fapientes inf*
dum funt indignantis narureimjtra illud Salomonis Cccs./. ca. 3 n multa fa*
pientia multa cft indignatio. 3 deo ii fapiens quandocp per motum iracundie ta
girur sebet confiderarc indigentia fui flat us vt caueat ab iracundia .^inc Sie
ron^mus ad &emetmmait: 0 Mid iracundo furo: fuus confert quem feuifli*
mus ejtagirarum ftimulis confcientie:ira ab omni confilio ac mente brurbat vt
sum irafcif infanire credaf.l^ec Iniero*
- , , <T3 ra impediet obnubilat rone.
Xtcundo ira impedit poreftat e naturalis rationis Cum em ira fit ebulli*
0 fio [anguinis circa correjr illa ebullitione fumoflrates afeendunt q obnu*
bila£oculumerJ/iu^:taillt>Catonis:3raimpeditanimu/nepoflit’cerne*
re verum. Sicut autem obnubilaro oculo corgalibomo impingitfelicif in ome
quod occurrit.fic obnubilaro oculo mentis bomo facileimpmgitin omne quod
fuerit uiiuftumadeo omnia animalia iracunda fetus fuos pariunt impfectos:
vt sic ^riitoteles.Sicut canis qui eft iracundus parit catulos fuos cecos ; Ct
V^us fimirr parit fruflum carnisiquia ficut oie magnus .Hlbertus in. m. lib:o
seantmalibus.^rfiiseftanimalbumidum valdeudeo vrfa in partu propf bu*
mons abundantiam parit fetum valde mcomplerum:3deo siu lambit z fouct
sonec ad lineamenta propria seducar.tMopterea fertur se Cbeodofio impera
to:e:q» cum elTet iratus ad iulfa feucra nimium erat pcipitansiCt ideo pbilofo*
pbus quidam admonuit eum vt cum fe irarum fentireranrem fententiam p:o//
reiTet. ttut). litteras alpbabeti in feipfo morofe sicerer: vt mterim aliqualiter
refrigeratus quid faciendum ellet maturius polfetsilcernere. frinc&auUUn
pTat.TO.air conturbatus eft in ira oculus meus/anima mea et venter meus
•Bora q> m bis verbis sauid pulcre ondit tria mala que ira facit inbomine. *fcri
mu malum eft obnubilatio rationis. 3deo sicit conturbatus di in ira ocums
meus.i.oculus rationis, quia vt sicit iancrus Cbomas in. i.tj.q.riviti. arri in.
tra mter ceteras pafliones manifeftius impedit iudicium rationis, Secundiim
malum eftperuerfiras fenfualitat£ cum fubfungitsicens:anima mea.i.anima*
litas mea quali picat fenfualiras turbata eft . ^tertium igitur eft lubncitas me*
mone: vnde additur z venter me^enrer.i. memoria in quo cibus et porus fa
cre fcripture sebet recipi z secoqui/vt inde refundatur nutrimentum membris
ecclefie:binc siuus ^leron^mus fuper ifto pfaf. £>auid fic ait. Coturbatus eft
In ira oculus meus quo re cernebam : anima mea qua te siligam.-r venter me 9
quo tui recordabar :bec omnia coturbara funt propter priora selicta. T>ec T>iet
ldc t Dl( X Seneca.suo funt que majtime iudicium impediunfcij
Ucetuaz feftmantia, i£riam ^larro pbilofopbus sfcercfolebar. 3mperitie fi*
gnum eft eligere cito fieri qb siificillimum eft. z£t Socrates air.^lelorconfili
1? :opter a a Wabot / ue I 11 ) continue queritfeducereani*
mas noftras facit ficut ptfcator aftutus qui qua do vult faciliter secipere pifces:
tunc eft fecurus q> pifccs non poterunt preuide re rete fuum.
w*? r Clf m 9 uacim j£ congregatione bominum. 'Bamim*
J‘2 ? er all T m iracnndum per totam congregationem.-: tunc
P AA * U l ' ficut fibi placet ficcp totam con
gregationem reddit turbaram. j£nam ^inftorelcs in). libro z£lencbo^ sicit o»
Ki*
pialia ira*
cu/ paruit fe
tus ipfecrof
ira cft cautela fpecialis fopbiftc : vr videlicet Difputando fodum futim pzouocct »
ad iram: quia ira impedit animil ne poffrt cernere verum. 3ftefopb:fta cft Dia*
bolus De quo Dicitur i8cclefiafi:ici.]t:jtevti.capt'o. &jriiopb\ftice loquittir/odibiV/
lis c. T) c fopbifta femper nititur ejccitare bomines ad iracundiam/i ijtas/ turba
b;,tiones z Diuifiones.
'.40 raabbzeuiat vitam bominis.
J0ttoira minuit quantitatem vitalis Du ratio n is. Sn ima lia enim que
t runtejCceiriuecbolerica/runtnafuraliterb:euiSvire:ricut majtimepatec
De cane.i£t boc eft quod Dicitur ^cclefiaftici.icjtjt.capro.Selus z tracun*
dia minuent Dies z ante tempus fcnectam adducet cogitatus.^dco !bugo ait
3fta eft fubtta animi tempeftas que Dum inozdinate fe incutit coz bominis a di*
mniam pzotrabit :Sed nota fm Sriftorelem in quarto lib. /£tbtco:tim . et fana
*5re tres cf ufli3Lbomam in fecunda fecunde.q.clvitj.arriculo,v.q> tres funt fpecies iracii*
iocs domm. Quidam funt acuti.&uidam amari/t quidam Difficiles.Scuti Dicunt
fiv .* tur velociter ir^cuntiiY z velociter quiefeunt/et iftud eft optimum quod ba*
^ bent: quia non retinent iram in cozde celando :fcd ftarim iram fuam per aliqua
gz nianifeftanc pzopter velocitatem motus ire : j£t ad iftam fpeciem majtime
socDa ^fponunturcbolericipzopterfubtilitatcmcbolere.^imariDicuntur quozii Diu
perfeuerat et eam nuncp oftendunt/fed occultant:? ideo fut amarilT mi in feipis
? etiam ad alios:et indigent multo tempoze ad boc # Digerant iram fuam: j£c
ad banc iram majtime Difponuntur melamboltci/pzoprer grofliciem bnmo# me
SEertia lancbolie. j^itficiles £o fut qui minq? ceffant ab ira concepta Donec fuerint vim/
dicati. 3Jftas tres fpecies vincere Debet bomo fanctus per manfuctudinem:? mo
derantiam rationis.^zimamper modeftiam nefit aciitus.Sectmdam per pa*
rientiam ne fit amarus.3£ertiam per pictatemne fit Difficilis.Sitc^ puer moy
ralis a puritate Dictus /•rDeo/tbomimbus gratus. S^equo 0fce.tj. capfo.Di*
citur.-Jbuer iTrael et Dilejti eum et eje eg^pto vocaui filium meum * <&ed queftio
animum pulfar.i^ucnam iftarum fpecierum iracundouim fit minus vitupera*
bilis fiue lenio: is culpe.jgn'c q> minus vituperantur acuti :quia ipi velociter ira*
fcuntur z velociter qutefcunt.^nde Suguftintis in regula ad clericos/ Dicitfic:
2£)elioz eft autem qui quns ira fepe tenterur/ tamen impetrare feftinatvr fibi
Dimittat cui fefccifie agnofeit iniurtamre^qui tardusirafcitur:et adveniam
petendam tardius inclinatur. 0uiaurem nunquam vult petere veniam: aut
non eje animo petit:fine caufa cft in monafterfo etiamfi mde non pzotjciaf. &ec
3,uguftinus.i£t parcus pullius in pmo lib.olficiomm/Dicit fic:0jcd in orni
iniufticia permultum intereft virum perturbatione aliqua animi que plerunc&
bzeuis cft z ad tempus : an confulte? cogitatione fiat iniuria j£t iterum ibidem
TLcuiou enim funt ea que repentino motu accidunt q$ ea que meditata z ppara
ta inferunf « ^bec Sullius
ff 3 ra tollit mifericozdiam
?compafii'oncm.
^larto ira tollit ab bomine compaftioncm z mifericozdiam. *£Jnde £>3*
q lomon Ibzouei biozum.jtjtvij.capitulo.Jca non babet mifericozdiam nec
erumpens furo:;i£t impetum concitati fpirmis ferre quis poteriteboe
patet De mo ?fe j£todi.jtjrjttj . capitu lo. vbi babetur ^^otfes Defcendens $ mon
te finai inuenit fily ifrael adozabant vitulum:^ quo iratus valde p;oiecir ra*
^Fo.lXxvj.
bomamm fecunda fecunde.q.clvitj.ar » v a
:paffio aurem appetitus fenfitiui i nf/
Titlctrur-fi diir^in «jHiWiii rart Atius er/, r S *****
bulae lapideae fcnprae Digito Si:? conffegireas ad radicem montis. 'Hrripies
cfe vitulum quem fecerant combuflit et contriuit vfcp ad pu luerem quem (partit
in aquam z Dedit ejt eo potum ftlqs ifraeU^einde Di]tit:®quis eft Domini iu n
gatur mibi.iCongregati funtadetim omnee fili) leui/qmbus ait:ponat omnie
vir gladium fuper femur fuum^te et redite De po:ta vfq? ad pozram per mediV/
um caftrozum-z occidat vnufquu'q$fratrem fuum z amicum z pzorimum fuum/
fecerutq* filtj.TLeui iujctafermonem 2 £>ovfi:cecideruntq 5 in Die illo quafi vigin^
ritria milia bominum.^ota q> vindicta fiue ira quam oftendit^o^fes faciens
occidere totmilia bominum in vltionem fcelerie laudatur ab omibue Doctozib?
carbo licis.^ode Diuus £>ieronvmus loquene De boc facto ^o^fi ad JthcWj
pbontemvzbicum in epiftola que incipitrpzefumptionem meam ejccufare cona
mur/ Dicit fic.pbineesffltjq? %cn\ gratiam Dei bumana cede etfuozum pariet/
dio meruerunt.^dcirco fcire Debee rmCbomam i
ticulo.tj.q> ira notat quandam paflionem:paflio j
tantum eft bonatnquantum a ratione regulatur: fi autem ozdinem rationis cp/ VjVJ 1
eludar eft mala:0:do autem rationis m ira poteft artendi/ quantum ad duo. oaou '
pnmo quidem quantum ad appetibile in quod tendit quod c vindicta, ^nde
fi aliquis appetat cp f m ozdmem rationis fiat/vindicta eft laudabilis ire appeti
tus:i vocatur ira per jelum.® aurem aliqu is appetat q> fiat vindicta quali//
cercunqj contra ordinem rationis puta fi appetat puniri eum qui non meruit/
vel vitra meruit vel etiam non rrn legitimum ozdincm/ vel non pzopter Debi
tum finem.quieft conuerfatio tufticie^cozrectto culpe:erit appetitus ire victor
fus:*r nominatur ira per vtcium,Blio modo attenditur o:do rationis circa iram
quantum ad modum irafeendi/ vel fcj motus ire non immoderate feruefcat/nec
interius nec ejtterius :quod quidem fi pzerermirtatur non erit ira abfq? peccato
etiamli aliquis appetat luftamvindictam.l^ec Cbomas. 0 ua fententia Datur
inrelligi :cp ille qui punit aliquem/ Debet erequi talem punitionem cum compaf
fione/aliter peccat: 30 non licet irato aliquem punire eo q> compati tuc non po
teft.^nde ^>arcusCulltus in pmo lib.De offictjs.Dicit fic.pzobibenda eft au
rem ira manme in puniendo. pzopterea refert idem pullius et pariter Diuus
2jieron^mus:q>^rcbita tarentmus recte laudatur qui cum villico fuo iratus
cllet/Diqt ei :0 infeltjt iam re (inqnir)occiderem/mTi iratus eflem. ^idem 9 ad
fenfum:q> fi cecus aliquis vadat impetuofe: modicum impedimerum facit eum
ruere. ®c pariter bomo irarus Dum ab ira agitatus eft quicquid occurrit inua#
ditande talis fitnilis eft vzfo qui quando infeftatur ab vno/ipe ejt ira furgit in
illum:® autem fuperueneritalius infeftans eum/Dimirtir pzimum er inuadit
fecu r icium.®cpariterDebomineirato.'Bamfialiquis Dumirafciturvelitfeop
ponere z ipfum repzcbendere :fi poftmodum alius accedat tunc Dimittit f>mum
z aggreditur fecundum:® cur conftat De quodam ruftico/ qui oum irafeeretur
cum alio ruftico/ v.roz fuavoluit pacem componere inter eos: fed rufticus Dimif
fo illo/fuftigauit vjcozem fuam. zge Dictis patet qualiter ira tollit mifcricozdiam
^compalfionem.
fT^ulta facit iracundia
^into qt z quanta mala facit iracundia in bomine/pulcreoftenditfgze
go. in. v.lib.moi.c.itjcicf.vbific 6t:0uanragfit iracundieculpa penfem 9 : g qua
Du mafuerudo amittif fugne (magis fifitudo viciaf per ira fapia gdif vt qd vf q
ozdme agendum fit omino nefciatur/ficut feriptum eft : 3ra in linu ftulti requie//
fcitrquia nimirum intelligentie lucem fubtrabit cum mentem gmouedo pfun//
dit.per iram vita amittif ictfifapientia teneri videaf/fic fcptumeft: 3ra perdie
K 4
*Bora,
2£>‘ig £rus
no irafci
3s)e pcto^rc
etiam pzudentesrqz.f.confufus animus nequacp replet: ctiamfi quid intelliger*
, pzudenfvaler. per Iram iufticia relmqulf / fic fcripru eft:3ravtri iufticia sei non
operatur :qmaoum perturbata mensiudicium fue rationis ejtafperat omne q6
furo: fuggerit rectputat.per iram gratia vire focialis amfttif/ ficutfcriptum
dljHoli elfe afliduus cum bomlne iracundome oucas fcmitas ei 9 z fumas fcan
dalum anime tuerquia qui fe ejt bumana ratione non temperat neceffe eft vt be*
ftialiterfolus viuar.per iram concozdia rumpitur/ftcut fcriptum eft : ^ir anio*
fus parir rijcas:': vir iracunduseffundit peccata.^lracundus quffpe peccata ef*
fundinquia etiam malos quos incaurcad concozdiam pzouocat/ peiozesfadr.
per iram lujc veritatis amitritur/ficut fcriptum eft.*Sol non occidat fuper ira*
cundiamveftramrquia cum menti iracundia confufionis tenebzas incutit:but£
t>cus radium fue cognitionis abfcondir. per iram fpufTct fplendoz ejtcluditur: q
contra lucta veruflam tranftationemfcriptum eft: Super quem reqiitefcirfpus
meus mlt fuper bumilenvr quietum? frementem rmones meos.£um enim bu
milem oiceret/ quietum pzotinus adlunjtlr.Sl ergo ira quietem menr£ fubtra*
jcit fuam:fancto fpiritui babltatlonem claudir. T^ec omnia i6:ego:tus.i£c bac
aurea fententla iBzegoztj natur intelllgi quanta mala iracundia facit adeo meri/i
to a cunctis fapienrib? nereftaf.^nde parcus pullius in eptftola ad \ gtuin
tum fratrem fuum /parum an finem epiftole/que incipit:^>arcus duinro: oi
cit fic:i£}ilficile eft mutare animu z fiquid eft penitus tnfitum mozibus id fubito
euellere.Sed te illd admoneo vt fi boc plene mutare non potes quod ante occu
patur animus ab iracundia/cp pzoutdere ratio potuit ne occuparetur: vt te au*
rem componas :quotidie medi rare refiftendum effc iracundie. i£unq$ea majti*
me animu moueat:tamen ibi elfe oiligentiftimelinguam continendam. 0mc <5
dem mibi v rtus non interdum maio: videtur cp omnino non irafci. "Bam illud
eft non folum grauitaris.fed nonnunqj etiam lenirudinis.2£>oderari fco z ani*
mo? ozationi/cum fis iratus/aut etiam tacere z renere in fua poteftare morum
animi z bolozem/etfi non eft perfecte fapientic:tamen non eft mediocris ingenti
3^ec ^Cullius.Srerum Marcus pullius in pzimo libzo olficiozum ait: ^oztis
jbo animi z conltantts /eft: non pturbart in rebus aduerfis.i^tin fc$o lib.be oflt
ctjs ait: ;j£>u Ito maioza opa funt animi q$ cozpozis: fic be res quas ingemo ac
ratione pzofequimur grauiozes funt q? ille quas viribus. j£t in fc6o l.fr .oe fene*
erute idem fic air.Tlon viribus aut veloataribus/ aut celeritate cozpozum res
magnegeruntur:fed confilio autozitate z fententla. jactantius quoqj in pzimo
lib.oiuinarum inftitutionum.ca.ijt. vbi loquitur oe bercule/oicir fic: ?lntmuvm
cereiiracundiam cobibere.-foztitfimi eft.qb ipe fc$ derades non fecit vnq$: nec
potuit:bec qui facit non modo ego eum cumfummis viris comparo/fed fimilej
£>co iudicio. z£t iterum in eodem capto ita fubumgit: *Bon enim foztioz putan$
dus eft qui leonem qj qui violentam z in feipo inclufam feram fuperat iracundi//
am.autquirapaciflimasvolucresreqcit mqui cupiditates auidilTimas coer$
cer.aut qui amajonem bellatricem/cp qui libidinem vincit pudozfs z fame t>e*
bcllarricem:aut qui fimu oe ftabulo q* quivicia oe cozde ciecerit :que mag£ funt
pninofa:qzDomeftica.er^ziamalafuntq$illaqvitari poterant -rcaueri: etq
fit vt illefolus vir foztis bebear iudicari q temperat 9 -: moderat 9 z iuft 9 eft,2}ec
2£acranti 9 .x£r fttV :iBoecius in.iijt lib. sejfofcmerro. v.oicfic.
&Mi fe volet efle porentem
Animos somet ille feroces
"Bec victa libidine colla
^edis fubmittat babenis
&enim l ic$ indica longe
<Fo,LXXV1T,
Actius: tuaiuratrcmifcar
/Erferniatvltima tile
3£amen arras pellere curas
:g~>ifcrasq$ fugare querelas. _
•Bon polfe /potentia non eft HcclBoectus.
<tiEc Cafliodozns fug illud ©auid:3rafcunini x nolite peccare/ ait: 2K>elioz
elt qui vincit iram/q? qui capit ciuitarem.xEt Seneca in li5* De 3ra in<5t: 3 r ^
cundiam qui vincit/boftem fuperat majtimu:3ratiie etiam facinus confilm pu
tar. i£tia m duius Hieronymus fuper illud £zouerbiozum.jccijt.ca.^ir iracun^
dus ,puocat rijcas Dic fic.*3anua viciozum omniu/iracundia eliqua claufa:tf?tu
tibus inrrinfecus Dabitur quies :aperra $ o ad omne facinus armabitur anim 9
Hec H’eronymus. ff^r autem fub b:euibus gftringambuius peccati mali^racundia
ciam dico iracundiam efle matrem impietatis Tcrudclitaris.^n faleri 9 m a// eft mr crude
jtimus in,- tr. lib.c.itj. De ira x odio Dic:q> ^tlepuder obfcui auit omnia inclyta gc Utat£
fta fua in fiiroze iracundie fue. z£um enim ^ilepnder ob rerum geftarum mad
gmmdmem quafi in numero Deozum baberetur: fola iracundiarnon folum celu
i Ili eripuit vr inrer Deos non fit connumerarusifed omnem gloztam x boirozem
ei abftulit.iCum enim celebzaret poft mirabiles victozias fuas conuiuium in ba
b^lomaArnicos fuos in conuiuium vocati^n quo ozta fuit queftio oe rebus be
negeftis a tbbdippo patre Slejtandri. Cum clitus vnus cjcpncipibus fuis no//
biliozibushduciaregieamicicie laudabilioza cgifie^bilippumoiceret: SDmc
3le ( canderan!ino conciratus telo eundem tranffijrit. Sic igitur magnificentia
x clementia Slepndri conuerfa eft in iracundiam x crudelitatem : adeo cp tam
in fuos q* in boftes facrus eft crudelis x bumani fanguinis infatiabilis : vt inqt
gaulus £>zofius/?altj biftozici. ^ide fi vis fupzavbi agitur De nono remedio
conrralujturiam.HocidempatetDeHalmicare patre magni Hannibalis q
(vtferibie Galerius majcumis vbifupza)tanta ira •: odio fpirabat m rbomanos
vt Dicerer fe alere quattuoz filios quafi quattuoz cartulos leoninos in gnitiem/
ac ejcrenninium imperti rbomani.iEc quibus oum Hamilcar traduceret ejcerci
Cium in bifpaniam pzius facrificauit/ vt ibi mozis erat . *£unc Hannibal pmoj
genitus cius etaris octo annozum accedens adfacrificium iurauit cp cEpztmuj
effer adulte etaris fozerarrociflimus boftis*rbomanozum. €lui Dum ejccitaflet
pulueres cum pedibus ait. 5Dmc erit paje inrer /Cartbaginenfcs x rbomanos:
quando altera iftarum ciuitarum erit in puluerem redacta, €>jiod quidem ita
accidit.quia iCartbago a fundamentis Diruta fuit a rbomanis. 'Bam Decem et
feptem Diebus continuis arfit mifcrumcg fpectaculum cunctis pzebuir.^lide De
Denumero captiuozum tam mulierum q$ virozum :x De eius miferabili Dcftruv
ctionein fine quarti libzi*p>auli 0:oftj. Sic igitur patet quantum (Tt Detefta//
bilis iracundia.f£Sed queftio animii pulfat&n quis teneatur remittere irafl
cundiam fiue imulam inimico petenrinRefpode fub bzeuib 9 per talem Diftincti
onem.^am eje iniuria folentoziri tria/jSzimu eft rancoz in affectu.Secundutn
cft rancozis signum in effectu, tertium eft actio ptra iniurianre.ignco ergo cp p
mu renetur quis ftanm remittere eriamfi non rogetur .Secundum tenerur re$
mittere veniam veraciter petentirid eft pararo emendare fc6um facultatem fu#
am.^Cerriuili non tenerur remittere :fed femper poteft fi vult recompenfationej
Damm petere. jOtcrum quenturSn ille cui facta eft iniuria reneatur amici
ciam q uercrer iRe fp o n deo qp ouple^ eft Debirum perfectionis.f^uantum ad pzi
mu Debitum non tenerurquis reconciliationem querere fiue amiciciam: Sed q
ad fecundum Dicit /Cbjyfoftomus cp Debet querere reconciliationem vt Duplice
cozonamconfequatur.^nam quidem quia imuriam palTus cft. Alliam yo quia
peccato
pzio: rogauit. bis Metis fcire Debes gp fejt affignantur ftlie ire fecundum ygftegofl
fi\ic irc fut uum er5Cboma i'n.tj.t).cjueftionc.clviu.am'.feptimo.^lnde iSregozius in triceo
fqc* fimo pamo libzo ^ojauum.capirulo.tjctiij.Mcit fic, j^e ira rijtre tumoz uicnris:
contumelie:clamoz:indtgnatio,blafpbemie:pferimtur bec 0regozius.i£t nota
qp blafpbemia ponitur ab gfidozo filia fuperbie. 0uod quide verum eft vt t >e/y
clarat fanctus Xbomas quando blafpbemia in q 113 aliquis pzozumpit Delibera
ta mente cotra Deiim fe erigit: tuncenim tuatur blafpbemia filia fuperbie: quia
vt tucitur i£cclefia(hci.r. capitulo, gnitium fuperbie bominis apoftatareaDeo
id eft recedere a veneratione eius :eft pzima fuperbie pars. Sed illa blafpbemia
in qua aliquis.pzumpitejt comotione animi eft filia ire.^nde £fue,g rarus tutf
met:clamat;couitia;rijcat, 3Slafpbcmat:p?clium parat indignatioiurgir.
€hffd eft
acidia.
f£jg>e peccato acidie,
Cidie nomen otrmatum efi: ab acis grece
quod latine Dicitur cura:inde Dicitur acidiofus quafi fine cura: frigit
dus :furdus:tepidus:piger:ftupcfactus: , r trift£ De bono Diurno :quo
— I^cbai itas letatur z gaudet. gdeo fecundum 30ernardum. Acidia eft
animi quidam languozrcum legere no libet.ozarc non Delectat. z meditationes
Pollicite non fentiuntur. %lcl acidia vt idem ait eft quidam animi tozpoz quo qs
negligit aliqua bona ineboare aut faftidit pficere . igregozius vero Dicit q> acM
dia eft pe virtutu laudabili ercrcitio:vmufq$ bominis languida Deiecro. Sunt
alij qui Dicunt ^ acidia eft Diffidentia De pzopztjs viribus z De mandaro Dei \m'i
E)uob? mo4 P^udo ardua trifticia.f[0uapzopter fcire Debes q> boc vicium Duobus modis
dis nomiaf nominatur/* trifticia z acidia. jbozum autem nominuratio bec eft: quia in ifto
boc petm. P cccat0 cofideraf auerfio a fpirituali bono quod eftimatur grane: fient eft ieiu4
nare :ozare z buiufmodui£t ratione buius Dicitur triftitia.j£onfideratur etiam
conuerfio ad creaturam/, ad quietem que eftimatur leuis: ideo ratione buius
Dicit ur acidia . Sic igitur pater qp boc vitium pzout vocatur triftitia opponitur
lericie fpirituali : que eft in ipfo ejtercitio fpirituali :fedpzout vocatur acidia con£
rrartatur fozritudrni que confiftit in aggrediendis arduis z fuftinedis aduerfis.
46tiam a goanne Damafceno z fancto Suborna in.tj.i|.queft.)tjcjtv.articu.f. 3ci$>
dia Dicitur quodam trifticia aggrauas que/, ita Dcpzimit animu bominis vtm/y
bil ei agere libeat, ideo Dicitur acidia quafi acida. Sicut enim ea que fu nt acida
Dicuntur infrigidata vel acetofa:quia acidus acida acidum penulrima cozrepta
idc eft q$ acetofus: amarus:ftupefactus: z frigidus, frigus vero inducit Diffi//
culcaremt tarditatem in motu. fidemus enim q> aqua quando pzopter frigus
eft congelata imobilis manet. /£tiam fenes quia frigidi funt adeo graues z rari/
di funt ad ambulandum: ficut econtra adolefcentes in quibus viget calo? natu4
ralis funt feftini ad ambulandum z Difcurrendum.Scidia ergo eft quedam fr U
giditas fpiritualis feu Defectus amozis fpiialis z fauozis Dunm:ejc quo ania aut
non moueturaut cum Difficultate mouetur ad bene operandum. Sicutecotra
amoz Dei fm igregoziu operatur magna fi eft.i. monet ad operandum. Si vero
operari renuit amoz non eft Sic igitur patet q> acidia impozrat quoddam tediu
operandi.^nde De acidiofis poreft cjtponi illud 2^auid in pfaf.cvf.0mne cfca*
f.opcris fpiritualis abominata eft anima eozu z a?pzopinpuauerut vf(£, ad poz4
tas moztis/.eterne. fT&ota bic fm 3£bomam in.tj.tj.queft.]tjt]cv.arti.t).q’.cum
‘ acidia fit trifticia De fpirituali bono:Si accipiatur fpiriruale bonum comun(ter
gcidte JFoxxxvhi.
itum virtutis ojpofite. *Bam lujturiofus triftatur dc bono continentie: * auld/y
fus De bono abftincntien fic De ceteris.z£t ideo Dicendum eft g> in fpiritualibus
bonis attenditur quidam o:do. *Ham omnia fpirirualia bona que funt in actito
fingularu virrutum o:dinanrur ad vnum fpiriruale bonum/quod eft bonu5 Di//
tiinu circa quod eft ipirifualis virtus que cft cbaritao.^nde ad qualibet virtus
tem pertinet gaudere De p:op:io rpirituali bono qS confiftir inpp:io actu fed ad
cbaritarem ptinet fpecialiter illud gaudium fpiriruale/quo quis gaudet De bo/y
no Diuino . z£t fimiliter illi trifticia qua quis triftatur Debono fpirituali: quod
eft in actibus ftngu larum virtutu'5 nopertinetad aliqS vicium {peciale fedad
omnia vicia. Sed rriftariDe bono Diuino De quo cbaritas gaudet ptinct adfpc/y
ciale viciu q$ acidia vocatur. i£jc Dictis patet quid fit acidia.
f[g)e filiabus acidie,
Sbet autem acidia fej: filias Icctindu i^rcgotium in.rrtf.lib.mojalnim. . ,,
b capi.itjtjciij. j£t^bomamm.n.tj.q.,rjcjcv.am.utj.quefunf maliciaranco: Ult
pufillanimiras Defperatio,5Co:po: circa p:eccpra:euagario tnenris circa
iUicita.^maifiii^ acidie vocaf malicia Sed nota fm Xboma.vbi fup:a in re
fponfione ad.tj.ar.qp non accipif bic malicia p:our eft genus vicio?.f.p:o habitu *Jb:ima
viciofo fed p:out impo:tat faftidium bonop fpiritualiu. y£ft autem malicia fm
.Huguftinu voluntas matbinandi malum alicui.iCum autem quis imuriaf al/y
teri time irafeitur z poftea triftatur, ^el malicia vtidem ait.eft per qua mo:ito
Decepto:tjs veritate palliata vel odium alterius ve lpp:ium commodum attenv
dtrur. ^el fm 2fmb:ofium, Malicia eft mentis arq$ animi Dep:auatio a tra/y
mite veritatis Deuia.i£tppue maliciofus Dicif calUdus:aftutus:verfutus:fub//
dolusiinlidiofus. fTScoa filia acidie eft ranco:-i£)icitur ranco: a ran q$ c ira,
3deo ranco: pme eftinucteratu odium vfindignatio fiueamaritudo mentj in// Scoa
ueterata. Sicut em cjccbaritatefunt opa bona: ejcqbus efteofirmatio cbarira //
fisura eje ira eft acidia:ejc acidia vero vetuftas ire.Sedranco: p:out c filia ac Vt
die non accipitur p:o odio:vtoicit Sanet 9 ^bomas.vbi fup:a: fed p:o indigna
tione cotra iducentem ad bona, fpTertia filia acidie eft pufillanimiras. &kVi tertia
tur aurem pufillanimus velpufillanimis quali pufillum babens anfmu.'£utU / y
lus autem oeriuatur a pufio quod eft paruus. 0:itur autem pufiilantmitas eje
Diffidentia puenienre ejt confideratione p:op:ic infirmitatis vel operis ardui.
*£lnde acidiofus vel pufillanimis reputat quaft ardua nimis ad obferuandum
confilia z minina p:ecepta. Sed vere oeicctc mentis eft que famulari regi renu/y
it:cum vocatur ad regnum. t>ir\c Seneca.iContentus efto negoctjs in que De'/
fcendifti nec luctare cum officio quodfemelcepifti . 3£urpe eft oneri cedere.
C^uarta filia acidie eft oefperatio.i^iciturautc oefperatio a De z fpero. ^n// Enarra
de oefperare eft a fpe ceftare:vt quando ad bene operandum oe p:op:tjs viribus
De Dei miferatione:oe p:emtj remuneratione facit Diffidere z ab vltimo fine re//
cedere per fimilitudinem infirmo:um:qui finefpc et fiducia fanitaris mo:iun//
tur. 3 deo Diffidentia merito:u:mater eft Diffidentie p:emio:u et qua o:itur tri/y
fticia.^nde ;bugo.in,li.oe vera fapientia ficair. •£>:imafalua cftDeclinare cul/y
pam. Sc^a non ocfperare veniam: quia ipfefe in erernum punit qui apud ve/y
rum indicem ad penirentiam non recurrit. i£t £imb:ofms inquit, ^ncumbit
virtuti feculi qui Defperat De aaiuto:io Dei. f[i£hiinra filia acidie eft to:po: cixO ^
ca p:ecepta.i£ft autem to:po: languo: : pigritia frigus:ftupo: circa bona fpualia Quinta
z Diuina pcepra ineboada -zpfequenda. ‘Sei to:po: cft qdam infenfibiliras $pt
$ua bo non pot induci ad ejtecutionc madaro# Dei, ‘gJnde, 2£>ar. StuUin u t oe
SCrifticia
laudabilia
Xrtfticia
Vitugabilis
©e peccato aridie
Zufcutaqucft.ait.Scidia eft pigritia t fatigatio animi qua quia bottu incboaf
tum conffimare faftidit.f[Se]tta filia acidic Dicitur euagario metis circa illici//
taXu cm acidiofus a licitis? fpftalib? abftiner qnafi ca vilificas? premnesituc
fpuali gaudio Dcftitut 9 in rebus ejcreriozib) ? illicit^ pfo latione qrtntn eis (Jetem
brevoles.^n i 5 zcgo.atr. 3 cidiofus non biis tn fe vn leref queritfozis.ficurilU
qui no poflimt gaudere De fpualtb? Delectatoib) ad cozpozales fe tranlTerut. 3d
<uagationeautmetisptinentocfo.fc 5 ociofitas:fomnolct(a:impo:tunitas:mc//
tis in< 5 efano:to:po::inftabiliras:^bofitas:curiofitas # (&tie 3 fido.in libzofcfu//
rno bono 6 t o:iri eje acidia. ^ide fanctu ^bo.in.t|.ti.q.jtjtjtv.ar.iii).m refpofione
ad terti u argumenrii.fpftota q» illa euagatio mees qiicp eftgricular£? certa b$
materia :t ficjpuenit oib? vitijs.^ncp cgnalis z incerta:? bec cft$piie euagato
acjdie. 3 Ile em q eft abfozptus triftitia acidie: no biis in fe vn Delectef vagaf ad
©mia queres requic Delectatiois z no inuenitrq: in bonis fallacib? no inuenitur
vera quies. 3 deo eje tali euagatide picruc^ afficit tedio vite pfentis: iujtta illud
3 ob.jt.capi. 5 £edet anima meam vite mee, /£t i^auid in pfaf.air. ^o:mitauic
ama mea p:e redio. 0 uod quide tediu eft queda mfticia animi ejt miferabili vi/>
ra iftius mundi Xt ideo qn iftatrifticia pzocedif eje Deftdcrio celcftis patrie? Dei
amo:e coliderando cg Dulce fit c£fuauc:q$ vtile videre Deii:eo frui: fancto^ ange
lo^ agminib? interc(fe:ad que omia obtinenda creatus eft. £t econtra : c^ta ob//
fciiritas mentis fit ignozare crearozem fu 115 :q$ graue periculum:q$ta impuritas
cpta inftabilitas cozdis:q$ta ingratitudo,p tot ac tant£ beneficijs receptis: oBo')
na eft talis trifticia. laudabilis et meritozia. l)oc redium fe babere oftendebat
^auid.qui inpfalmo ait.^eu me q: incolatus meus^plongarus eft. j£t £au4
lus qui DicebarXupto Diffolui z effe cum cbufto. Sed fi bomo baberet tedium
De vita pzefenti aut quia no babet illam pzofpentatem qua vellet: aut illos bo4
nozes vel Diuirias vel voluptates quas cupif.j0- pariter cu audit vel videtali/i
os pzofperari vel bonozari vel Ditari cj: boc ira contriftatur q> vellet non viuere:
negligens feipfum z pzopziam conditionemXum autem ita Detjcirur mente vel
ratione Deliberata .afpetit tolli a mundo velfe non fuiffe natu. vel quafi animal
bzutumaffcctatmozi quacuncp mozterctiam in malo ftaru anime: 3£ale redtuj
eft acidia mozralis z grauiirimum peccatum :nec feruus Dei babet vnc^ tale r e//
dium.^lnde fapien.vitj.capitulo Dicitur fic. *Bon enim babet amarirudinem co
uerfatio illius: nec redium conuictus illius:fed leticiam z gaudium. /£r nota
loquitur De vera Capientia cum qua conuerfatur et viuit qui Dei gratiam babet.
2£>undi aurem amatozes qui illa caret Dicut id quodfcnbitur Sapienti e. t).c.
Xriguum tcumrediocft tempns vite noftrctnon eft refrigerium in fine bo//
mims:tnoneftquiagnitusftfreucrfusabinferis:quialejtnibilDnarifumus:et
poft boc erimus tancpnibil fuerimus. 3dco ad vitandum boc tediu Dicunt qd
fequitur tn eodemcap itu lo.fic . genite ergo et fruamur bonis que ftmt: z vta/
mur creatura tancp in iuuentute celeriter:vino pzeciofo z vnguentis noS imple//
amus:? non pzetercat nos flos temgisXozoncmus nos roiis anrcqj marcefcac
nullum pzatum fit quod non perrranfeat lujturia noftra: vbicp relinquamus fi*
gna leticie:quonia bec eft pars noftra/? bec eft fozs noftra, bec ibi, i£jc Dictis paif
tetDe filiabus acidic.
H0mnes creature Deteftantur acidiam,
c ©nfequenter acidiamDeteftantur omnes creature q fub quattuor gene*
rtbus compbenduntur , ^zimo creature intellectuales; vt fiinr angeli:
f$e peccato acidic jpoxxxix.
0rcbangeli:^ncipatus:poteftaf£s:tftfutes : Dnationes:tb:oni: cberubin.et fera#
pbtn:q nilcp a oiuinis laiidit» qefctir:fed tncefiabtli vocqxlamar.fcr iis fancrus
fetus Diis Deus fabaotb./£t 3Job.tjtjcvit),c.ait Diis, *5flbi eras eu me laudaret fif
aftra matunnat iubilarct oes filtj oei.id eft angeli q Dicutur filtj Del z aftra ma
turma: qz a pneipio fuerur creati eu celo empireo ante Diftinctione elemento? .
/£t q: terte ^fido:o angelo? nome olfiet) eft.no nature. Tjdco angeli ota officia
Diuine.pmdcne celeri obedietia pftciur, ^n Jfidoz 9 in fi. j. De fumo bono.c.jttj •
$t ftc.oBom aut angeli ad minifteriu falut$ buaneDeputati fiit: vt curas admi#
niftret mudi:t regat oia iuflu Dei.reftante aptb/ftone oes incjtfunt admtniftra
roztj fpus in minifteriu mifli^prer eos hereditate cupiiit falu t^/free 3fido: 9 ,
gfScbo creature fenftbiles Dcteftaf acidia. 'fcfln apes:aranee:fo:mtce z cetera
vililfima aialia arguut ro:po:e5:pigritia:ociofitare ad Deftdta bois.Ibincfalo#
mon^uerb.vj.c.air.^ade ad fozmica o piger:t pfidera vias ei 9 z Difce fapietta:
q cu ito babeat Dticc z peeprozemee pzinctpe: parat in eftate cibu ftbt z cogregat
i eftare qb comedat: vfcpquo piger Dozmis qn pfurges a fomno tuo. *bec £a #
lomon.Sup q tejetu Diu 9 btero.pfra notabilia fcribitm.f.lt.fup pabolas falomo
ttis.fic Dtccs.^inc vacate boztaf quecp:vt fi ad alios erudtedos no fufftcir falte
cura agere no negligar.erfi fapicria Doccdi neqt ab boie Difcere vfogariricientia
Difcat a fozmica. fozmica bz ftrenuus qfcpt^utdus opari 9 q in pfenti vita velu
rt i eftare fruct 9 iufticie qs in eternu recipiat fibi recddit.i^t fubiiigit 2r)iero,fic.
Si ranrilluaialpncipecares z ronis ejtpers matura Duce fibi ,puidetipofteru:
tnftomag^ tu ad imagine Dei pdtrus ad videda ct 9 glta3 vocat 9 Docto? magifte#
no acliut 9 :ipm coditozc bns Diicc:Debes i pfenri bono? ope? fruct 9 pgregare q#
bus i eternu viuas in futuro.lDec em vita i eo meffi pparaf z eftari :q> nuc inter
ardores tcraiioniiitps c colligedi fu turo? merira pmio?, St Dies iirdictj : h^ejt
mis ftmilaf frtgozito:qz ruc nimirti nu lia relinqf faculras,p vira labozadi: fj tm
cogif qfq* De bo:rco pzifce actiois qb recodiditp ferre. z ifra fubiugif. Wcfquo
inatDozmis in victjs qn potes refurgere ad bii opandii.q nojtio tojpoze Dcpffus
fp Dicis. *£aululii adbuc tacebo :z fic poftea penitedo refurgam.^it nacp vt tefg
oiffererc opus bonii repete iudejt q mala facta tua puniatadfit.TSeft em ab feq?
l£t veniat ribi qli viatoz egcftas? paupies qfi vir armat 9 T>ec biero. fptertio ^ .
acidia Dcteftaf creature bntes aiam vegetabile vt piate z arbozes q ptmue ere#
fcedoad caritate magna puenire conanf.Suftinet tn mtVa aduerfa frigoza:gra
dincs:vcntos:b^cmc: *z inteperic aerisamo fingfis annis auferuf ab eis folia:
flo:cs:fruct 9 ; nec^f |? Defiftut qn babira opoztuitate labozadiopanf fructifica
do autgerminado. Jo flante 3epbvro frodefcutfiltiet pzara vircfcut.bincp os
^'itatis b: nobaBar.vy.c.iCbfiderate lilia agri quo crefcur.igrtco aut vob q? nec
Salomo in orni gtfa fua coopt 9 eft fic vnu eje iftis.fup q tejetu Diu 9 X>iero.in.f,
li.fup 2^>attb.bz fic.j£t reuera fericu^que regii purpurae 0mc pictura tetf
tricupot flozib? comparari j0uid ita rubet vt rofaf 0uid ira candet vt lilium?
^liolc vero purpura nullo funerare murice. orto? magis fmonis indiciu eft.
c coiero. <[Sol luna z aftra acidia3Deteftantur.
^arto acidia Dereftanf creaturetnaniate:ficfol:luna:i aftra.i0uccoo4
q tinue radios claritatC fue fup nos Dilfundutmec vnm defeut: fed afliduo
motu fpberas fuas ab oziere in occidente Difcurruf.^flere mirabile eft vi
dere follicitudinecozpo?celeftpl. ^zecipueautfolis<icu5 fit octies maioz tota
terraz fons totius luminis ptmue reuerrif ad oriente :t flectif in occidenrcriu^
ftratts cozpoza fupioza z tferioza.btnc Salomo i^ccfs.f.c.brfic. 0:if fol z occi^y
diti* adiocu fuu reuertif ibtc^ renafees: gvrat p meridiet flectif ad aqlonc tu
ftras vniuerfa in circuitu ggit fpus :* in arcu los fuos reuertif, bec ibi, £ug quo
t©e peccato
ifcru fubi ungit fic,
textu Dfuus Itfero.in explanatione fiip ecclcfiaftc 6tfic, SPl (ile q in tucc mo:#
talibpoarus eft interitu mundi ojtu fuo quotidie indicat? occafu.iCui poftqj ar#
dente rotam oceano iujterit p icogniras nobis vias ad loeu vnde exierat regre#
ditur. i6xplctoq> noctis circulo rurfum De rbalamo fuo feftinus erumpit, frec
2? i eso ./£ tia bo eciu s in. j . Ii. De c ofo, m etro . v. Dic t r ♦
#T0 ftclliferi condito: ozbts,
$2>\\i perpetuo nixus folio.
TRapidocelum turbine verfas.
2Legemcn pati fidera cogis.
ftyUbilq? antiqua lege follitum*
2£-tnquttp:op:ie ftarionis opus.
I0mnia certo fme gubernas.
dominii folos refpuis actus. T>cc iBoecius.
CSteru in.it).li.metro.ix.idem 38oecius fic ait.
fg) qui perpetua mundu ratione gubernas,
3£erraru celtq5 fato: qui tempus ab euo.
gre iubeeiftabilifq^ mancs.Das cuncta moueri.liec lSoeci 9 .2Lactatiu$ quocg
collaudas ozdine mirabile Dinincaniidentie co:po:u celcftiu in.jYlib.oiuina# in
ftirutionu.c.tj. Dicit fic. Hemo eft em tam rudis tam feris moub:> qui no oculos
fuos in celu tollens: ratmfi nefeiat cui 9 Dci,puidenria regaf boc ome qp cernif
alique tn effe intelligat ex ipfa rerii magnitudine motu Difpoiirione: co liantia:
vtilitate: pulcritudine:remperationc. Hec pofie fieri quin id qP mirabili ronc
coftannifi pfilio maioze aliquo fit inliructu. 3r>ec Xactatius. *£>aret itaepex Di/>
ctisq>ocs creature acidia z ociii Dcteftatur. ff 2^mc oeuotiflim 9 Docto: iBer#
portato ad nardus in epfa ad robertu nepote f im: paruj anre fme epfe oicit fic. ^lolle ociii:
Vigilantia, exerce vires. moue bzacbia.coplofas explica manus:exercita te in aliquo: z lia/;
tim fentiesifola te appetere q fame tollar no que fauces Demulcear. TRedder 4#
dem fapozes reb? wcrcitm quos tulit inertia. 2£>ulra q refpuis ociofus poli la*
boje fumes a Oefiderio. 0iquide ociii paritfaliidiurexercitiu famc.jfamcs aiit
miro modo Dulcia reddit que faliidiii fecit infipida.0lus:faba:pultes:panifq>
cibari 9 cum aqua: quiefcch quidc faliidio funt: fed exercitato magne videntur
v Delie ie t T)ec U8ernar.i£t in f mone fancti Sudree ide Dicit fic, lio s miferi? mi//
^nrea^ba. ferabiles vicinis totferpentib) % igneis telis vndiq? volatib?: infurgetib? mimi#
cis: nihilo minus pnitiofa fecuritate z negligetia Do:mitam 9 :to:pem 9 ocio : va//
mtatib) z fecurrilitatib? mdulgem 9 ta pigri adfpiialia exercitia: acfiiapaxfitz
fecuritas:? no fit militia vita bominis fup terra. 3^cc :0ernard 9 .fTi£tia i5:e//
gmmunde
cogiratices
oiiiifexocio
non cofptdunt q: caput no m lapide:fed in terra pofuerut. l£Juib> plerumc^ co#
tingit vt q?to fecurius ab externis actionib? ceflant: tanto latius imundecogt#
tationes ftrepitii per ocium congerat. ^n fub iudee fp ede p ^etam rozpens
ocio anima Defletur cum Dicif. fiderunt eam boftes z periferunt fabbata ei 9 .
•jMeeepto etenim legis ab exteriori ope i fabbato cedatur . Xloftes ergo fabba#
ra videntes iriident: cum maligni fpirit 9 ipfo vacationis ocio ad cogitationes
illicitas pertrabunr : z vnaquee^ anima quo remota ab externis actiomb) fer#
uire dco crcditur:co mag£ couim tyrannidi illicita cogitando famu(ef.j£t ire#
fubiungir i5:ego.fic.£>ancri a ure viri qui a mundi opibus non to:po:e;fed vir#
tyre fppiunrurUaboziofius Dozmiuntqj vigilare potuerut: quia in co^actiee#
aridie
foxxxx.
buius feculi Peferenrcs iuperant robuflo conflictu quondiecoirtra femetipfo?
pugnantme mens p negligentiam to:peat:nefubacta ocio ad pefidma immm>
SaSrcar :nc ipisoeltcierijs bonis plus iufto inferueat ne fub Oifcretionis Ipe
cieftbunet parcendo a perfectione languefcar .Hec
uus Hieronymus ad iRufticum monachum pe vita monaftica/ cpfamcipit.^U
bilcbuftianoWius /ita inquir:*Bun^oe manui tua* oc» Ue ^ 1S
pfalteriunioiTcaturad^bum:o:anofineintermiirione:vigiletfenfu 0 mecvagi$
cogitationibus patens cozpus pariterc^ animus tendar ad oommn .^i am vim/
ce patientia :ama fcientiam Icripturarum : * carnis vicia non amabis :nec vacet
mens tua vanjs gmrbattouibus que fi pectori tuo inciderint oominabuuftut.
z r cveducent ad oelictum majtimu.facito aliquid operis vt te fcmp oiabol 9 m*
ueniat occupatum. £t iterum in eadem epiflola ita fubiungit Hieronymus vi'
ccns :^n pcfidertis eft omnis ociofus.i£gyptio:um monaflena hunc mo:em wt
ncntvtnullumabrc^labo:etoperufcipiant:nontamp:opfervicrusnece!1aria/
« pzopter anime falutemtne vagentur viciofis cogitationibus, kx mltar ro.imi
cantis bierufalem omni tranfcunri piuaricent fedes tuas. Hec Iniero nymus.
fif^dem Hieronymus ad ^emetriam in epiflola que incipinSimm™ 0 tnge -ftota aure»
mo pariqs fretus fcientia/oicit fic: ferucntilTimi in terrems:frigidimmi in cele'/ ^fc>g r
ftibus fumus:-: fummam in rebus paruis ejebiberes alacritatem ; ad maioza ro:
pellimus. i£on fiderare pudet quantus fit feruo: in feculo.qua cura fmgula que// -g onJr
en {ludia hominum .‘quotidie ad perfeetioza nitantur . litterarum ardo: nulla
p:o:fus etareectinguirur:imo vtfecularis autoris vrarfententiaripa mag^eta'/
re inflammatur :oiuitiarum amozinfatiabilis expleri nefeit bonozum cupido*
Celerem habiture res finem fine fine queruntur.ljos oiuinamfapicntiam cele
ftes oiuirtas ammoztales bono:es:pigra quadam oiflimularione negltgimus z
rpiritalcs ofuttias aut non attingimus :aut fi leirirer pcguftauerimus continuo
nos putamus elTe fatiatos.Sliter nos omina fapientia ad fuas inuitat epulas/
Picens :€tui edunt me adhuc efurientret qui bibunt me adhuc fitient. flE Jte'/
-i /T.' / • >-» IH/Mll. 1.111^ i.
rum circa finem eiufdemepiftole/ ita inquit Hieronymus: 0mneopus Icue
ferri foleteum eius pzecium cogitatur: et fpes pzenuj folaciur
icrn l^ici mmuut> . n folacilim cft lubOZlS . Sic
Purus agricola inaratum oiu campum * pinguiozes ocio glebas violento vcm«
re fcidiflefegaudet. x£t mirum in modum ipa operis oifficultate letus: pecierti ** f
fegetisoe labo:emeticur.Sicncgociato:auidus:mariacontemnitfpectareairi Vl b
fus fluctuum fpumas rabiemep vcnto:um:Punic^ in omni labo:e ac periculo lu rcr#
erum cogitat : et lafiltudinem fimul obliuifcitur et rimozem . zConficiera quefo . . .
magnitudinem pzcmu rui fi tamen confiderari porefl.{0uicquid immenfum
cft peft abf efium animeipoft carnis intei itum :poflfauillas ctcinerem in mcl \h -I?
o:em flatum virgo reparanda eft.2£>undatum terrenum cozpus/ in celum el uderi»
nandum cft.'£oftbecangelo:um es oonanda ccnfomo regnum acceptura ceti
lornm :et in perperuum manfura cum cbnflo. igitur retribues oomt4
no pzo omnibus que retribuit tibiV i^utd tanto remuueratoze pignum facies?
J&utquem labozem Purumputabis:cuius tanta funtpzemiac ^Inde beatus
Spoflolus: 'Hulle (inquit) Tunt condignepalTiones huius tempozisad futu//
ram gloziam que reuelabitur in nobis, i^ec Hieronymus. virgines
peo Picaras/ii£piftolaincipit:i0uantamincelcftibu's beahtudiuem. Picit
Hieronymus: 'Bolo enim in hoc putesconflare iufttciam/ vt malum nonfa/y
cias.cum et bonum non facere fnalum fit:erm vtrocp legis p:euaricario contio
nerur.^uoniamquiPicitrccedea malojetipePicitfacbonum.Siamal^te/y ScwrcntMl
wfferts.et non feceris bouu/rrafgreflo? cs legis;qno tm in malo^ actuii abomi
©equiiiq$le(ltms cozpoids
tiation e :fed in bono?- ©peru pfectione complef. 'Hcq; em boc folu tibipcipifvt
veftitu nofpolies fuis indumetis:fed vtfpoliatos operias tuis veftimeris.fle//
cjp vt babeti pane no auferas fuu: fed vt no bnrt ni liberer impertias: necp folu*
vt paupereno repellas bofpitio fuo :fcd vt pu Ifu z no babcte recipias tuo. *£:c//
ceptueft em nobis flere cu flcntib. 0uomodo cu illis flem 9 fi in nullo eo# ne/y
ccflitatib participam 9 .3^e£2^iero. ®T^ande bieron^m 9 ad amicu egrotil cd
folatozia.epfc incipif.€iua<pcerfiflime nouerim :6tfic.gmperfecru ac langutf
dubonu eft. gnocm fine cerramine<pecra ^rus.z£tbzeuit',p complemcto bui 9
peti acidterftora cp plures funt labozares 4 itidicamr ociofi. z£t funt ali) d ocio'/
fi videtur: <} rame in cofpectu eterni iudicis funt ©iligetes z folliciti, :0er//
nardus ait.0ciofus eft no tantii q nibil opaturzfed 4 corinue labozado nibil ta4
de lucraf. Si aut fcirc vis qt modis efficifcjuisociofus. lege ^fusfequetee.
4p£riftis:malicia parir:blafpbemat :? odit.
j£>efperat:tozpct:piger: z pufillanimis ejerat.
^ndicp vagatur: prractans mollia mente*
quinqs fenfito cozpozeis p quos peccata ingrediutur ad anima.
O Bfones fenfus relucet in facie ficutpatj in
vifu:auditu:olfaru.guftu.1Tacrus aure p totii cozpus ©iifufus eft:l*
magi vigeat in cozde.gdco facies refte.gffdozo injcj.li.etv.ca.j.oca
eft ab effigie. gbi em facta eft tota figura bois et vniufcuiufc^ pfone
cognitio.2£>trabile eft valde cp facies innuerabiliu boim funt ©iflimiles: z fozfl
tafiTsqnta eft i fpccie vult 9 ©iucrfitas tata eft in animis.iujcta i 116 0utdtj. £e/>
ctozib mozes tot fut qt in ozbefigure. 'gJult 9 #o ©ict 9 cft/q: p eu volutas oridif
animfifm volutate em in varios mot 9 mutaf, gdeo vult 9 ? qui a volutate oeno
minaf tefte cafliodo:o)fpeculu quodda eft anie? q6 fpcciatV no cernit :p ei 9 ba't
bitu euidentilTime ©eclaraf, *£lel facies 6: a facio facis: qz facit noticiam bois.
Xyinc biero.ad furia ©e viduitareferuanda.epfa incipit. 0bfecras Iris z fufplV
©epcaris.ita inqt.Speculi] metis eft facies z taciti oculi cozdis fatenf arcana*
3uguftin 9 quocp ptracras illud 0en.tj.c.gnfpirauit in facie ei 9 fpiraculu vite:
6t fic. facies bois eft in q relucet pcipua epatio z magifteriu ©ei cj tam paruo lo
co fpacio faciei oia ozgana fenriendi pftirueritfoirauerircB in facie bois fpn acu//
Iu vire. 2^ec 3ugu.z£t lactarius in lib.ee opificio ©ei ad ©emetrianu audiroze
fuii.c. vitj.fit fic. z£u igif ftaruilfet ©e 9 eje omib? aialib folu boiem facere celefte:
pziozc parte que 6: facies ncartjs mcbzop. miniftertjs z iftrutit parif z omauif.
2r>ec lactarius, "^zoprerea falomopucrfi.pq.c.ait. 3n facie pzudenrj lucet fa*
pieria.t /£ccLt.jtitj.c./Co: bois imutat facie illi 9 :fiuein bonafiue in mala.gte^
j£ccfr.jtt]t.c.i£t vifu cognofcif vir: z ab occurfu faciei cognofcif fenfat 9 . Sup q
#?bo *Bicolaus oe lira 6t fic.i£o:dis ©ifpofirio mag£ aiparet in facie in q vigent
©es fenfus cg in altjs ptib cozpozeis:* potifiime in ocris cj cirPimutanf a cozde
jpter bumiditate pplejcionis. i£t ideo fi in oefis afparear magna maturitas: et
bonefta.iudicaf bo fenfat 9 t ecotrario.qz vt6: i^cdliticv.c.Tlcquitia mfier^im
mutat facie ei 9 ^bmciCb:Yfoftom 9 fup illud aBattb.vj.c.^acie tua laua.6r fic
Spiritualif auc facies anie pfeietia intelligif.Sic em in pfpectu boim grariofa
eft facies pulcra:fic in oefis eei fpeciofa eft muda pfcictia. f>ec iCbzvfofto.Sen
fus igif co:pisbuani funt quincg: vifus: auditus :odo:atus:guftus;t tactus.ejc
qbus tres aperiurur z claudunf:euo femp parentes funt.
®"^:imus fenfus eft vifus cuncrj viuacioJ,
p TRimus feni us eft vifus q tefte gfidozo in. tfli.er^mo. ca.f . viuacio: eft
ceter^ fcnfib? ac pftatio; fiue veloci©; ampliufcp vigeat igtu memoua into
istefeitfueifus JFoxxxxi
fer cerera metta offcaa.^tcimo: eft em ccrebzo vn oia manat.e* q fit vr ea q ad
alios griner fenfus videre oicam 9 .veluri ctl oicim 9 : vide quo fonar . vide q 5 fa
pir.fic z cerer a.Ifrec 3fidoz 9 .3dcirco mes z volurae e* oculis fepe omorcif .tc£
fte lactario in li.oe opificio ©ei.e.vitj.Cru Sacrari 9 in.vj .li. oiut. iwftiruttontt
c.jc ( c.6r fic. Voluptas oculop varia z multiple* q capif e* afpectu rep q fur i vfu
bommujvel narura vfogeodecrabilesivideibi plura oc fcienfu li v:s?q ^acran
tius pulcre t>iffenr./£r ficur aic &mbzo.in ht> be*amc«Sutem oculi fpccularof
res noftri oieac nocte ercubac /fla z a fopoze mcbzis ceteris citi 9 c*ctranf. £t
vigilares circufpecraroia z tauq$ in fumrno locari vniuerfa,prpecrar. T>cc Sm
bzofi 9 .2£tia i&rifto.in pncipio £mi li.2£>ctapb.T fetus £bo.in corneto fug ca>
dem lecrione pnia.Sr fic.Senfus vifus majeimccognofcere nos facir;-z multas
«Kfferctias oemoftrat.0icur gfcnrus vifus inf ornes fenftise nobilioz: ira z
giculofioz.£tio fi no fueris g impenuroms refrenat 9 inducit boicm ad lafcim#
am/lujcurta/auancia ? ad multa pcra.tbzopfcrea multi pfti £ cognofcetcs erue
runtfibi oculos.be om 9 :bieronym 9 ad iBigaii bifpanu oicir fic. ^emc^ qn
dajmudi pbos ieaim 9 vt rora cogtrationc ad meris cogerer pui itarem fibiocu
los eruilfc.^ecX>ieron. Jurer cereros 6 cgtr i£)emocru 9 .q arbems eruit fibi J^emocrit?
oculos vt vegeriozes baberet cogitari oes. Uaerti 9 jfco 6t q> ideo epcecauir feipm (*,£« ocu
«e videret bene effe malis ciuitarifr». 3Tcrtulian 9 aur otcircp ideo ecoculamt fc-v i os / ^ c
ipnuquia mulieres fmepcupifceria afpiccre no porerar. Jo refte Quintiliano: '
oculi fune rora lujcuria nra:bi nos in cia qridie vicia pcipirar.^Bec e*pcdif ,pnuc
ejcempla i media adduurerqz l5ipm qndiana,pbat ejcgienria 3?inc Hugan re*
gula ad clericos air.^fle bicaris vos babere antos pudicos fi babeatie oaifos i?
pudicosrqz impudic 9 ocul 9 impudici cozdis eft nunc^.^zoprerea 3iidoz 9 vbi
fupzain<!jr.i0cult mfoes fenfus vicmiozcs amceaftunt.in oculis em oc mendis
fndiciueft.vn z animi pturbatio velbilariras in oculis apparcr.ipcc jiido. r&i
rigut eriaoculioia mebzacozgisadogandurabonaqjmalavt pede ad ambu
landu:manuadfcribendu.|bzoprerca £icas Xuc-jrj*ca.air.'£ uccrna co:gis rm e
©cul 9 ru 9 .i&ifcure§rci£m o petoz-z cogita Ababuifti oailos fublimes:binci'de
furiofe ac libidmofe vagantes .Cogitactiaqrvanaqrturpta qr z qnta fecula'/
riaac bona fallacia mozeauiu rapaciuafpejceris aut oefidcraueris qz cii fenfus
vifus fit viuacioz euetts fenfib>:mag$ iclmac boiem ad lujcuria:pcupiam:auari
aaunuidiaitadcereracrtmmalia pera
ff^e fenfu puditus
jEcund 9 fenfuscozgai'eftaudit 9 ficoictus:qz voces bauriar. T&nTlt
S crann 9 in libzooeopificio oci ad ^ememanu auditozc fml.ca.vuj.6r.
q ? aures oiccefunt a vocib? bauricdiSiBerc igif^bciaro fnfcipiur fo«
nos.qz vor regcufla refte Jfido.g anfract 9 aunu fomu facit q fenfu m e*cipianc
audicndi .35 6zauris qfiauide rapiens fonu.vcl oicif auris ab audicndo.I)mc
magn 9 2llbert 9 in.jrij.li.oeamimlibus rracratu.itj.c.tjotcir fic.^unr aures car
rilaginofe vr melius fonuregeutianr': oe^inquo auris fornis pfo:rcf.0ut eri
am aures muolure z cocaue.pprer idem vt lonos reneant. ^ia aure auris eft to:
tuofa vt longioz fir:? iurua.ne frigidus aer cito tngrediaf ad cercbuim z indu//
catnocumcrum.Ted pus Iter t calcfiarinaurc.t ctvr aer <jcrus m auremdi 9 fit
narus recipere omne fonum.ficrm aure tympani auris funt ouruquia melius
fonar Durum.^ec aiberrus.^:oprerea Xacraurius in libzo oc opificio oci.ca.
vitj.ira inquir. amfcjcnofter aures ouas cflevoluir.quaru DuplicirasincrcdiV/
bile eft quaram pulcrirudinem pferar.Ju bis audiendi rm officium colliturum
eft ficur in oculis videudi.lpec Xacrantius.Jreril ^.acranrius in. vj.lib:o biuft
uarwm mftiruriona.ca.jcrt .^e boc fenfu ira mquir.^ajnmap bu fenfus no eft
l
Sefenfuodo:atu0
ad vfciuocrozquendus.q nobis ideo Datus efl vt Doctrina Dcipctperepofiem 9 .
SracEfi voluptas efl a udtre eant 9 % carminarbei laudes canere z audire tocun
ou5fif .2}ec cft voluptas vera q comes cft ? focia pruris. 3^ec e no caduca ? bze
tiisvt ille quas appetut q cozpozt vt pecudes feruiutifed perpetua t fme vlla in*
termiffione oelectans.cuius terminos fiqs e,tcelfertt: mbilcp aliud eje voluptate
petierit nifi ipam voluptatem.bic moztc mcditarunqz ftcut vira[perperua in vir
Surcsfut in tute efl:ita mozs in volupcare.qui em tepozalia maluerit carcbit erernis:qui ter
flrumcra murena ptulerit.-celeflta nobabebtr. 23 ec 2 £acranri 9 .-f£ 3 fle fenfus inclinat boies
tc£ petop- ad iracundia:qz fiquis audit ea q fibi no placent:turbaf ? irafeif. /£tia p auditfi
labifboplerun^adiactantia/ambitione/tinane gfianvvrcumqs Defe audit
laudes ejttollif z gloziaf.Bd vanitates qq$ hui 9 miidi incitat bomies.Siqs em
fcurrilia verba ociofa z leuia aut Detractozia audit:mens ei 9 facile titubat:? per
pfenfum maculaf aut p Delectatione ftectif . J0uap:oprer ille qui audit Detracto
res aut obloqueees peccat grauif:min 9 tamen q> Detrahens nifi audiatejtodio.
^n fanet 9 ^lx>mas in. tj.q.qdjtjtitj.ar.iiq.^tfic.&qsoetractozes audiatabf*
cp refifletia videf Detracrozi pfentireivnde fit particeps peti cius. i£t fiqdem in*
ducat eum ad Detrabenduivel falrcm placeat et Detracti o^prer odiu eius cui De
trabtf no minus pcccac Detrahens:? quado<^ magis 33 n :0ern.oicir.Detrabe
re aut Detrahente audire qo bo£ oamnabili 9 fitno facile Dijterim. & no pia
cet ei peccatu fed eje timoze vel negligentia v£ etiam verccudia qdam omittat re
pellere Detrahentem :peccarqdem:fed multo minus q$ Detrahens % pleruncp ve
maUrcr.^uado<£ctiabocporefteifepeccacumoztale:vel jprerhoc q? alieni eje
officioincumbitDcrrabenrecozrigerc.^el^reraliqSpiculuqSaudiens nouie
pfeqns.vel ,$prer radiceiq tirnoz buman 9 qiicp pbt elfe petin moztale.2}ec £ho
masXt fic parj oe auditu
C&* l * cnJ * u €>dozatus
i£rrius fenfus cozpozalis oictf odo:at 9 .q nil aliud efl q$ qda actus vf
•Rafus babj t pafiio odozandi.i0doz em ftue fpus p nares fiue p nafum trabifadeo I
tria officia nafo vel i narib> tria fune officia pllirura:refle j£actatio in libzo De opi
ficto Dei ad Dcmetrianu.c.jc.vnu qdem Ducendi fpus:alteru capiendi odozisrter*
tiu vtp eius cauernas purgameta cerebzi Defluant. &e hoc triplici officio nafi'
latius magnus Slbert 9 in.jnj.li.De ataltb? tractatu.in.c.tj.Dicit.Bddcns q> ideo'
Due fut nares :qz fi vni accidat ofpilatio eje catarro vel alia caufa alteraDeferuiat
animali.j£t hec efl caufa generalis qre omnis fenfus eflgemin 9 .£zoprerea 3 fi
dozu^in.pj .li.i6th.ca.i.tdlaf:q^ odozat 9 Dtcif quafi aeris odoze attractus. 3Tra
•Rota Dodo ctoemacrefentif.fic?olfatus$z cp odozito afficiaf. '©t aute lntelltgasvbific
ratu pulcra ^tus odozatiua vel olfatiua:fcire Debes f m magnu ^lberru.in.i.li.De amalito:
rractaru.tj.c.vitj.q> nafus efl inllrmentu fenfus odozatus:q$ inflrumentiicfl fic
copofiru.i*£jctremicas qda cerebzi verfus os qb Dicif cozonale vel pupis captt£
Defccndit in Duas papulas q funtfimiles papulis mamilla^:? iacet vna iujera al
rera ]fcfus triangulos nariu? in oito odozatrt» p infpirarionc opertunf velamine
pannicularij ne ledanf obuiate aere/calo ze/vel frigoze.? io talia amalia no odo*
‘Mirtus olfa ranr m f lcl * vento infpirattoisejcufflaf velamen illudteo cp £rus olfatiua efl in ii
ciua oliflit in P 3 P 11 ^ 19 ^ cur vifus in oculo. 3 n alijs aut no infpirantito fut nude papuleille
Duab? oaonf habet cerebza ficctoza q no ita facile ledunf ab obuiantib>.1^ec igif efl cau
* F 1 fa infpiratois ? no infpirandimafus aute efl canalis odozat 9 .?qz odoz efl calidi
ficcircerebzuaut c frigidu ? humidurio no bn rccipif.t vtmcli 9 rccipiaf ee opoz*
tuit viam patula vfq> ad mflrumenru odozat 9 .3re£ libertus in.jcif .li.De ani*
malib>.tracta.itj.?.c.tj.6t.q>tn oib? amalib? habento nafum no pficif olfat 9 nifi'
p attractione aeris. 2^oc aut mcb^ efl in medio feufuu ? i anreriozi parte capiti»
fj)e fenfuguftug JFoxxxxu
^t^pterea natura pofuicll> memb? in medio triuinftrumcto? capitis.f.oculo?
i auriii z 0:10 fiue Ungue, j£t eft fie mfpoflm qfi cozcina ftr in medio nariu z fup*
addirameta mamillaria.i£r 15 ideo fuit vr p rnoru anbelit 9 mouerenf;? ruc coni
mamillares cerebzi recipiut odozes.Si em cornua Tine velamine cflct aer z odo
res ocs libere occurreret cereb:o:t cozrilperct ipm.^ec Slbert 9 . z£ft etia nafus *Bafus eft 02
faciei majumu oznamccu:cui 9 carentia facies tora ©eboneftaref.Sutq oicuc q> namtu faciei
odoznofenriffinethqfumalieuapozatioedtnqdarefoUmoe pfiftit:* fic odo:
rnl alib videf efle qj fumafeuapozatio.Sed bec opinio no pt efl*e vera fm ;£bo Vultures
majqbprjcjtb^vulturcscurrurejtodozepceproad cadauerej: locis remotilfi bnt odozatu
mis.nec eflet pofllbile q euapozano aliq ptingeret a cadauere ad ra remota loca, acutiflimu
eriali tom refolueref in vapozc:vt bt ^bo.i.iitj.li.fma? oift.jtluq.vbi mouet x>u
biumr^r? i cozpozib? gftofis fine ocs fenfus in actu. tH na 3fidoz 9 oc efficacia
odozat 9 vulturu z aqla? in.rtj.li.i^cvmo^ca.vij.bc:^ vultures fie z acjle etia*
vitra maria cadaucrafentiut. 2£>agn 9 qj Albere 9 i.jtjtiq.li.oeanimalib in fine
liba vbi loquif oe vulrurczbtfic.^ultur Delonge premplaf z olfatu ppolles ad
multa rerra? fpacia fentit ©doze carnium z cadaueru.Sed audi pcoz £ba aurea
t>iui ^ieron^mi^nos admonentis ejcemplo vulturis z aquile in.iitj.li.comeca)
riozu fup 2£>attb.ad z£ufebiu;vbi prractas illud ^at.jtjciiq.c. ^Ibicuc^ fuerit
cozp 9 illuc?gregabuof z aqlezvbi ita in<}t. Aquile z vultures etia rrafmarina
picunffenrirecadauera:* ad efcam buiufcemodi pgrcgari.Si § irronabiles vo
lucres naturali fenfu tantis terrae fpacqs z maris Auctito feparare paruu cada/y
«er fenriur vbi iacear:qnto magis nos z ois multitudo credenriu oeb5 feftinare
ad eu cui 9 fulgur ejttjr ab oziere z patet vfitf ad occidente .2?ec T)ic ro. f^uams u %tA
aucbo fit valde modici z nuozis odozat 9 aqlis/vuiturtbVcanibVT dbufda altjs
aialib q multu vigctodozatureo q>ipe nimia cerebzi bumidirare impedif:ntbiA 0ao;ac
lo min 9 n>ter odozatu labif ad oiuerfa vicia z pcta.*ftam funt <Jdam adeo vicio
gule ©edifitqui fi lenierint varios odozes efcaru tanm in ardefcur# quafi vtden*
rur canes venatici bincindeoifcurrendo.vrcofequanf intentum ajpcrirus fui.
Sunt alq crudeles fine mifertcozdia qui fi viderint paupes aut infirmos fiue le
pzofos autincarceraros aurmojtuos illos abominanfumo obturantaurens ne
aut fudozes autfetozes aut aubeliriunfirmo? aut pauperucbzi pcipiaut.i^iui)
buspculdubio euenietficut illi oiuiticraflo z purpuraro qui paupere !La3aru5
bozruit.fed fande moztu 9 cftoiues z fepult 9 cft unferno.2£>ozru 9 cft Zaw
rus z pozrat 9 eft ab angef in finu Sbzae.^onulli qriit vanos odozes ^prer lafci .
Uia/ volup tatc/lujcuria ac vanitate:vt in pfpectu boim redoleant. p ,/^fa iLo - cos %
iam.iq.ca.oicif.jf£t crit.p fuaui odoze fetoz:t,p5ona funicul 9 :^^ crifpdti crTne P5^ rac Vdno *
xaluitiu; zp fafaa pectozali ctliciu.2r>cc /i5faias. Si aure ali^s poztarer bonos odo2ea -
odozes ad pfoztandu coz.fiue^ alia ronabili eaufa no iudicaf efle pctm.Ibcc oe
fenfu olfatus oicra fulficiant :v
f T^e fenfu £3uftus
fartus fenfus cozpalis^z guftus q a gutture efl benonuatus:tefte
q ^Tidozo.iqam q guftanf officio linguepguttur tranfeut ad ftomacbu
. . io J$ arro putatq» lingue nome a ligddo cibo fit impofirii :tefle Ha
ctatio 1 li.oe opificio oei.c.jt.qz ipa cbmolitos oennb? cibos colligit z pglobaros
Vi fu a Depmit z trafmirtit ad verre. ^Co lingua bz a ligado:qz ligar £ba z vo
ces p pncularcs fonos.^el lingua bz a ledo lcdis:qzoerib) illedif. Sut q oicuc
q lingua bz a linguo lingms.-qz ea linguim 9 S3q: i lingua e ^rus guftatiua ac
Oifcrcriua oim eo? q fubaliter nurriut cozp 9 :bec cft calidi z frtgidi:bumidi z fic/y
a:z fimjlitcr mdiciu oim fapo? p bq> ipa fubftantialiter ragir cibu.^dcirco oli
deranduefl: fmmagnu3lber.fup.jtq.U,oeataltb>;fracra.ig.c.v*^ ficnaturan$
f©eleiifuguflu
itrtifl va!« ^ ccit creatlcn ^ lingue bonus tin ad vfum quo cetera vtunf anima liazfed ©uplifl
adnufl W cem v ^ um; 6 l| ftue vies z loqleaprauirei.jPra erid fozmauir labia * ©cntcs:non
80 ” U9 invium vmcuficut in ce teris ammaltb>:fcdadctbu z loqh 5 ©uplicc vfum vm*
cui<^ modulo fuo artribucs.&c igif lingua bonus eft apra ©uab? egati
©nib> quaru vna eft in renfu guftandi:? alccra q eft tn mrerptatioe fermois.lRa//
none aure b.i£ operanonu Ungue affignar magnus 2Jlbcrt 9 m. j .libro ©e aialibj
tracratu.tj.ca.jc.Mces.q^ lingua babetguftuejceo^eft bene pa (Tibilis in anrerio
•ftora ©e ©ift rt ejtcrem irate fua inq eft ccpalfus neru 9 guftariii 9 .3^ocautmagis puemr i par
pofitoe ligue te anteriori lingne pofteriozi radice ipiusiqm ©ifcrerio q eft anre pot retjccrc
aut trafmittere cibiufed pofterc: pars no faciliter retjcerer nociuu :q: tu ftr v pofte
riozi radice ipi 9 : ia eft in via glutinarois.tfi tbi eflet ©ifcrerio inferret nociimctii
anrcqs reijceref.i£ft igtf meli 9 vr ejcpafius fit ncru 9 guftatiu 9 in anteriori parte
eius.i£ft tn vbiq>' in lingua z in ore aliqs ramufcul 9 nerui guftatiui ad adtuadtt
in ©tfccrncdo faporesifed gfecre no eft mfi in anteriori parte llngue, i£t fubiugit
£Ubcrt 9 fic ©icens.jfigura aut lingue eft ep ftr retro fpifia z tendat in renmrarej
i£t ideo fpiflas ante luguas baberes no bn format fermones z og'et q> fit; bn fo
lutat ejttefibilis z plicabilts ad ©entes z ad palatiuad ^ tactus format eleme
ta articulare z licterare vocis. propter q£> anreri 9 linguas ligatas baberes non
bn fozmar Iram s.?©tcunf blcfi.g)tcif aure blcfus vt ejtpontr £atboticon ille 4
nobnfragit^ba.^el Szblefusqfibucca Icfiis.q^obabetlmguas poftcri 9 bga
Scfus guft 9 rag;n o bn fozmat Iram r.cr ©icunf rrabuli. r fic pt 5 cp in lingua eft $>rus gufta
no rcaui 9 in (iua * in l P 3 iudiciu oim fapop. (poed ©iligenf eft aduerrendu q> nifi btc fen
ducit boiem ^uftus regulcf g imperiu i onis inducit boiem ad mulra mala.jMimo incel?
ad mfra pera ^ ccri * obnubilat.W^ter fumofitares c;bo# ad cercbp afcendetcsupm cerebm
l^zimo P rur bif t ratio impedif z beberaf circa fpualia. *£Iii fetis ^Tbo.in tj.tj.q.nMr.
* itj.6c;q> ©novicia carnalia.f gula z lujturiaipiiftur circa 6lccratces tac^abo^t
vencreo^/q funt vcbemeriflime tnf oes corporales ©elecratioes.t io gbec vicia
iuretio bomis majtime applicaf ad cozgalia.t g olcqns ©ebiUraf ratio bominis
circa intelligibilia.^agis aurg lujttiria cp g gula:qnro ©clectatioes venereozu
fut vcbemctiozes c^cibo^it ideo eje lujturia ozif cecnas meris q qfi totaliter fpi
ntualinbono?; cognitiouccjtdudir j£t gula autc ozif bebetudo feofus q reddit
boiem ©ebile ad bmoi iiirelligibiliaj>£t ecotrarto ogaorite^fiires.fiabftmecia t
caftitas majtime ©ifponur boiem ad gfecfioncinfdlectualis ogatiots. y\fi ©icif
jg>amct'.j .ca.cp pueris bis*f.abftinentib> z ?tinennb> ©cdtt ©eus fcicnria z ©ifei
plina in oi libzo z fapiftia^l^cc^bomas.l^inc ^arc 9 tulli 9 in libro ©e fener/
ctuteoicit fic.Jmpcdirem pfiliu voluptas rominimicarac mentis vtita©icam
gftrmgir oculosrncc babet vllii cum ibfute comcrciu./£t ite^ ait ibidem .©mi*
. ne em 'fblaro cfcam mal©£ appellat voluprarerqp ea videlicj bomtes capianf vt
Sc©o pifces.JTSecudo guftus nifi g ratione fuerit regularus:©ebilirat z eneruar me
mozia.^o 3^ieron^m 9 ad j0zifogonu monacburepfa incipit. &M circa te affe^
crus meus finita inqr.Cum faruritare fucccdir obliuio radiu nefeitura quid cufl
piat <^diu memoziam rcuocauerit efuries./6t adl^epotianum ©e viraclenco^
epiftolaincipir.'|berisame'Bepotianecbanft'tme:©icirfic.^>u!crc©iciturapud
grecosit nefcio apud nos equerefonct *fMngtiis venter no gignit fenfum renuS
3fidozus qnoc^ in.tj.fibzo ©efummo bono.cap risita mqiut.^am z pbi ©ijte/y
runt:cibandus eft venter vt corineatanimamo vrcozrumpat. 0ui nimis cibi»
vtumur:quato magis ventrem pafcuor.-ranro amplius fenfum mentis obtundi
dunt.^Bam ;uk faruritas nimia aciem mens obiudtningeniumqjbebefcere fa^
cir. 3f>*,erf io guftus fi fuerit inordinatus inarat ad lujturiam.27mc 2r)icron^
mus ad matre z filiamzepiftola incipit idctulit mibi qdamfrarer e gallta ; ©icic
De fenfa tacttis IFoxxxxm
inter epulae femafpudiriaa.Cead i£ufl©ebiujfrgtne cpl'a incipit.
Sudi filia z videiita indr.Sicjd iracB 1 mc P c dTe ; ft ejtperto credifif? pmu
moneo :bocobreft:oz:vcfponfa cbzi vmiip veneno fugiar, bec aduerfusadolefcc
na pma arma funr oemonu.2oec :£>icronvm 9 .i£r irep in eade epfa ait. ©inuj;
z adolcfcenria ouplejcmcendiu voluptarie. z£tia X}ieronpn 9 prra gouinanum
ait.£fus carniu 7 potus vim vcrrifc^ faturitas femmariu libidinis eft.t gfifi.
in.tj.li.Defummo bono.c.jtltjata oicir.pzojtima cft; ventri libido ficut loco fic vi
do, ©biem ventris cura ibi z eop q circa verrem funr^dma. gnozdme nan<£
membzop gemralia ventri lungunf.^uc^ vnu eje bis imoderate reficif ali6 a4
Iujruriaejrcitaf.^>ec3fido: 9 fji0uarrofi guftus no fuerit regulat 9 abbzeuiac
yita bomis. 'Baxter nimia repletione cibi z potus caufanf multe egrttiidmes
incozpebumano quito abbzcuiafvita.l^ineXeo papa in ferjtione.vitj.oecimi
mefis 4 incipifjiCu oe aductu regni oei:ica in4r, Quotidiano em Dilectiflimi ed/
pimento^baf podfarierareacic metis obtudi.cibo^ nimierare vigoze cordis be
berari:ira vt filectatio ededi etia cozpo^ ptraria fit faluri nifi rd obreperatie obfi
ftat illecebze.^ec ^Leo.gceru circa mediii eiufde fermois ira fubiugit idej Tic 0 .
jCu vniuerfa vicia p prineutia Ddtruanf :z 4 c <jd auaricia firir:4cqd fwpbia am
bit:quic4d lujturia pcupifcit.bui 9 pruris foliditatefuperefiquis no irclligat qu
tuj nobis p ieiunia pferaf.:bec2Lco z 2^ieron?m 9 ad TRufticu monaebiu epi/y
ftola q incipit. *Bibilcb 2 iano felici 9 :ita in4t.^)odic 9 z reperat 9 ciba z carni et
anime vtilisefi:.i£tia iCbr^f.oe nocumctis but 9 fenfus fic air.^ccp em aniefo'/
li fedetia ipi pozpi Delicie fut nociue:eo q> cozp 9 ejt fozti fit oebilc:ejc agili graue:ejc
fo:mofooefozmc:e]tfano egroruiejciuuene antiqim z veteranii:ejc viuo mortuu,
2}ec /Cbrv^t^^oprerea j^ccfi.jcjtjcviti.ca^r^roprer capula mulri obierur:<} au
te abltincs eftadtjciet vira.fj^uinto fi gult 9 no fuerit regulat 9 oifcrerioe: oes
actueioes gefttis Deboneftac :z tande ad oia vicia oifponit boiem.^am cerruin
eft q*p imperiuronis mouenf tregulanf oia mcbza.fcdcup nimia fumprionem
cibi z pot 9 ro fuerit obnubilatartuc fequif qda oeozdmatio m cjtteriozito geftiV/
bus q bomies ad rifum,puocat:ra in inccfiu q$ in loqla z in opati6ito.2}inc i5:e
go:t 9 ,^ominategulevtcioomeq6bomiesfo:riferegerurpdiinr.i£foum vcu
ter noreftrtngif fimulomcs faures obzuunf.gd faleri 9 majtun 9 m.vj.li.ca.|.
De pudicicia.poftqjoe metello ciue romano uarrauit# vjcozem ,$pziam fuftepy
cuflam interemitieo q> vinu btbifler:ita fubiungir.<oane queeun^ femina vini
vfum immoderate a$petit:?£rutitoomnitoiamiam claudit:? Delictis aperit,
2^ec faleri 9 , i£t ideo 3fido; 9 tn.tj.libzo De fumo bono.c jdij.fic ait.^Hcmo pbc
Dommari ceteris victjs nifi pus inglu uie ventris reftrinjcerit. 'Hec quiiq^ facile
poterit a femetipo fpus immudos ejcpellere nifi p abftmentia gule. 4 uc em boV
ftes 4cjtrra nos funta nobis fom 9 fupanf:c|uado pus que intra nos funt vicia
Cjttiguunf.^am fruftra foris agit bellum 4 int 9 babj piculu,2r>ec gfi^.£jcDi^
ctis patet dc fenfu guftus
f X&z fenfu factus
‘©intus fenfus cozporalis Dictf tactusiqui fm magml Hlbertu p fo>
q rumcozpus Ditfunditurieo q> rorum cozpus edrangibilito cofi-ituitur.
gndozusetiainin.ti.libzo.iSt^mofca.pmoirainquit.^Iactusaipel
latur eo cp prractcrr tangat zper omnia membza vigozem fuum afpergat.^aj
tactu pzobarnus quicquidccterie fenfibus iudicare no pofiumus.gdeo fancrus
Sibomas in pma parre.q.ljcjtvj.arri. v. Dictt.q>altj fenfus fundanf fuper tactum
Sdojganumaute tactus requirifqpfir medium inter prrai ia que fini r calida ec
Frigida:bumida z ficcai-z funilia:quo:um effc tactus appzebefums.fic em eft iti
porctia ad cotraria ? pot ea fentire. ©nde quatb ozganum tactus fuerit magis
0uarto
©efenfu
reductum ad cqtialftarc complejttoisrtanro gceptibflfo: erit factus. £tq: cbz us
babuic cozpus in rummo optime coplejtionatu acpifpofttu:eo qp cozpus eius fu
it fozmarum miraculofe oge fpufla neti. ideo in cbzo majeime viguit fenfus ract 9
*Ham illa quep miraculu funt facta :funt potioza ac mclioza bis q fiunt p natu'/
ram:vt ejeemplificat jCbz^f.oe vino q $ cbzs oe aqua eduertte cum efier in nu4
pttjs*£jc bac rone^pbat fanet 9 SEbo.in.iij.parre.q.jtlvj.ar.vi.q» oob: palfionis
cbzi fuit acerbifftmus.0uia cu in cbzo eet in fummo viuacitas racrus ?fijc 9 fu4
it in locis ncruofis z majcimcfenfibilito.f.inmantto? pedito.qud aceibiratem
augebat prtnue pond 9 cozpis pendens fup nudos clauos. Jpa qcp Diuturnitas
paffioisjqz crucifijti no ftarim moriuf ftctir qui gladio occidunf.ffScd nota u
fm magnu Blberru.tn li.jctj.oe aiualib).tracra.itj-c.ij.q> caro n eft pmu inftrumS
tum fenfus tactus:fed poti 9 neruus q eft intra carne. i£ft aut neru 9 vt 6t ipe ^ll
bertus i pmo lib:o oe anialib^tractariMtj.c.tviii.fubftantia vifeofa a ccrebzootf
recta p cozpus vt p ipm fenfum ? motu largiaf co:po:i,£tparu injra ita fubiun
wv 02 icu'nc gir.Sciendu eft aut ncruos abfq? oubio a cerebzo oiuidu 0ms cm.pueniur f m
ramis ° fuas ozigines ad pelle q cercbzum circudat z oiutduntur m ipam fuis oiuifioito.
3 nferi 9 tn o:tus olm eft a cozdc p fubftanria neruofam q etia a cozde venit ad cc
a*,.* rebzumzejc q panniculi cerebzi gcneranf.Ibec Slbert 9 £um aure fintpuo gene
Suf * ra tactus.f.inrcriuo z ejtreriusiqz tefte Jfido.aut ejttrinfec 9 venit q6 feriat:auc
Wiu» intus o:itur*3dcirco tactus ejtterioz maxime viget in mantto;quia ibi cocurrit
mulrirudo neruop quifunt inftrumenruractuerytoicrueft.pzecipueau^ yigee
tactus in pulpis oigito^ivt otcir £bomas in.iitj .libzo fiua 9 -.oift»jttiq.vbi mo>
uer oubii^^trupuemenreroererminenf partes cozpozis bumanirin quito oa
tur olcu ejttrem e vncriois.2oinc etia pbus in.tj.li.oe ania.? fetus £bomas i co
meto fup eode oicut:^ guftu z tactu babem 9 cerriozc oito altjs atalito. Jjtey fan
trnu Domin&iusfignileftu, .
tkleccus q.li.oeaiua.2oec£lx>mas.tbzoprereamagn 9 Slberc 9 m.tuq.li.oe atalitoitra
cratu.ij.ca.tj.oicit.2r?ominc babere man 9 figuu eft qp fit pluris mtellccc 9 ceteris
antalito z m atozis ingenq.gdeo pgruc a natura a cccpit ozganu man 9 pueniens
plurib) motito z opatiotto omnito altjs ammalito. £t ideo man 9 tz ozganfi 0 vt
ganop:qz facit omnia inftrumcta:? eft loco omniuinftrumcntop. ^n gfidoz 9
in.jtj libzo £rvmof.ca.pmo tnqr. laniis oicta eft cp fit totius cozpismunus.
•^ota oe oiO/ C y^ cibu ozi mimftrar.ipa opera f olaarcp oifpenfarip eam accipim 9 z oam^
pone manuu jhy CC 5^. ^ ^ancranti 9 in libzo oe opificio oeiiad ^ememanu auditozc fuu.c»
r.ita inquit. €>m id oica oe mantb? ronib? ac fapierie mtniftrtsrquas folerriiTim 9
arrifet plano ac modice concauo fmu ftctas:vtfi quid renedum fit a parte pofltfi
infidere: l oigttos terminauit: in quib? otfficile eft ejtpedire: Brru ne fpectes au
vtilitas maioz fir.T^am z numerus perfect 9 ac plen 9 t ozdo ac gradus oecentifii
fimus:? arnculozum pariu curuarura flejtibilis z fozma vnguia rotunda conca-l
uis tegminib? oigiro?- faftigia compb^^dens arefc firmas: ne mollitudo carnis i
^ -e tenendo cederetimagnu pber oznatu.l^ec Xactanti 9 .3ftc igif fenfus ficurtno//
per tacturi* c ft. ira c ft rollicirecuftodiend 9 .alioqutn boiem ad multa peccata pei^
unt mtra pec picar/ g am per mam ,9 m quito pmajnme viget tactus pcutim 9 :,pjtmiu occide
mus:vulneramus ac verberam 9 .? fera p tactum furta z rapinas comitcim 9 ;?
mala plurima opamur.gdeooomin 9 ^trafimilcs ait p £faia.j.ca. ^>an 9 cm
veftre fanguine plene funt.STactus etiam impudicus aut immud 9 vel eje libidie
eft valde piculofus ac mo:tiferus.3? paul 9 j.ad£ozinrb.vq.ca.ait. OBonfi eft
muliere no rangerc,£r %cuit v.c^lnia q tetigerit aliquid immundu rea eft et
tactus jFoxxxxim
peliqutfi l£t i6ccl'i.jc^.c3.0ut tetigerit picem inquinabif ab a illinc Cfaltj*
capt'o 6: fic^ecedirc recedire;ejeite mdejpollutuj nolite rangerejcjtirc De medio
eius;mudamini<} fertis vafa 'oni.Tyec ibif ECogira § quot z qnra g ©es fenfus
cozpozeos gperrafti.qz vt ait 3lidozus m.tj.Ubzo De fumo bono.ca.jtjcVitj. 'Beq?
em aliunde peccamus nifi vidcndo:audiendo:artrectado:guftaudo aregrangen
do.^dco oicif 2^iere.i]t.cap.Brcendic mozs g fencftras noftrasungrdfa eft do*
mos noftras.*Hota q> funt in cozpoze bomis Decem fcneftrctefte 3 fido. 3 n Jn cozge bo
ma feneftra bo jl?ba p:oferr:aerem fufeipie z fpirat ;cibos guftat z fumir.Sn Dua m is fnt Deci
bus feneftris viderpzope z p:ocul.3n Duab> altjs fenelfrisaudicbotfa z mala, feneftre
3n ouab? altjs odozac z fpirar.3n ouab> mferiozito no neceflaria cozgi emittit,
^ecitna feneftra vmbilic 9 nominaf d ventre oznar.fpped magn 9 Doctoz Bm
btofius fcnfuu noftr©# pzonirarc ac facilitate ad omne peccaro# miferia inrelli*
gens in libzo dc fuga icculi pmo ca.Sr fic.*Ra qs inter tot palfioes bui 9 cozpozis
inter rantas illeccbzas bui 9 feculi tucuarq$ inremeratu f uare por veftigiil,
fpejciroculusrx fenfum meris cuertit.Budiuic auris z interionrinflejeir. 3nba//
lauirodo: z cogitatione impediuit.0s libauit z crime reddidit.3Cacc 9 ptigir z
igne adotemr. 'Jntrauit mozs g feneftrd s>i,cit,$pbcra. ^ncftra tua e ocul 9 tuus
<5i videris muliere ad peupifeendu ea.inrrauir mozsfei audias fm6es meretrt
cios.itrauit mozs.Su lujturia fenfus tuos capiatrpenetrauic mozs. j£t io cj vult
afeendere/no leta feculuno amena.no Ddecrabiliazfcd plena Dolozis t fletus le//
quaf .2£>eli 9 eft em ire in Domu luet us q$ in Domu gaudtj. ^enu^ nec Bdam 6
paradifo oefcendifier nifiDelectarioeDecept 9 dTetttSulcre igif ^auid<J pericu$
lofos bommes etiam ipo ai pe ctu fuerat expertus/ beatum illum Dicit cui fpes
©mnis in Dei nominecft.^ecBmbzorius. Ctiam 3ftdozus vir crudinflimus
ac fanctilfimus Delentibus cozpozeis loquens in pmo libzo t fummo bono.ca.
jtjtv.ica inquit. Sicur pcellunr fibi cozpozei fenfus Diuerfirate locozmira fibimec
z virtiite fennendi pccllunr.nam pzeftantioz cft odozatus fapoze z pofirione to^
ci z fennendi longinqutrace.&c aims odozatu. longius em audimus q$ odoza*
mus.Ctfic oculi aurito.longms em videmus c& audimus.Bmmus aure z loO
co z merito bis vmuerfis fenfib? fugferf.3n arce cm capitis pftiturus qb illi co:
pozaliternoatringunnifteinrellecrualitcr loructur.Smplinscjeccllitoculozuj
fenfus ceteris fcnfibus.Ciuadoqmde que ad alios gtinent fenfus inde Dicamus
veluti cum Dicimus.^ide quomo fonat: vide quomo fapir.fic z cerera.0iuem*
admodum oculus ita z animus cetera viderzfefe no intuetur. Bliarum em rcru
OtiSines fpecics z magnitudines gficit.^e fe aut tata veri ignozaria inficif :vc
in bis oib? nibil certi 9 ptcplef.l^o <5 miraris fide# altitudine z mai is^pfundita
ce:animi rui ab^flum inrra:t mirare fi pores.Ibec 3 C c fic patet q occurre^
rut feribenda dc feufib? cozpozcis
C&e tn'b> ^tutib? tbeologtds q animi rationalem
Diriguntin fumma trinitatem.
O Bes qqj States tbcologice funtebaro coi
de meditandarquia g illas anima noftra ferturin fumma trinirare fm
tria appzopziara trib) gfonlsara q> fides Dirigit in fumme ve# creden^
do •: alfenticndo.Spcs fio in fumme arduum innitendo t ejtpecrado.
Cbaritas aut in fumebonu Dcfidcrado-r amado-xCtia be ^tutes bnr act 9 ^>:ios
fmquos Differunt in ter fc.^a fides facis Dcoa(fentire:fpcs in bopfiderercba
ritas facit Deuamare®3re# Diffcriit rone obiecti.^a fides c circa ve#:fpcs cir
ca arduu:cbaritas circa bontl.ffCc oifferue rone elfcct 9 :qz fides i ptiri Deu fe^f:
u
IDc quattuo: xniTiiribus
' fpes incetu comiraf:cbariras pennifer amplc)taf.g]“i£onrcqnter cogita #pctl
q ojponunf flpcurito theologicis fm fuu gemis gramoza fune cereris petis, teftc
fero ^bo.m.q.tj.q.jr)e.3niij.0|ponimf aut prurit» theologicis anfideliras: bfe
fperatio? odiu oci. *^ctm aut infidelitatis^uemt ct eo q> bo ipam Dei ^itarem
no credit. 0 diu £o Dei,puemt eje boc cp volutas bois: ipi Diuine bonitati ptrari
arur.igiefpatio aiit ejt boc,pccdir:q: bomo no fperat fe bonitate Dei participare.
&iblara_aiit fpelabunf boies ivicia atj a bonis labonto retrabunfivt bt 5£bD
mas vbi s. tf^^dtirco Bugu. eminctia pariter ac necefikarc ba?, triu ^rutum
ondens inq JuDeooctrina cb:iana:quafi in fine lib:i:br fic.^Dtubat aut fides fi
Diurna?- fcriptura? vacillat auto:irae.$>o:ro fide titubare cbariras etia ipalati
guefcir.^Bafi a fideqrcjs ceciderit :a cbarirate etiam neceffe eft cadar. 'Bo em po
tcft Diligere qb no credit. *£>o:ro tfi credit z oiligitbnagedo z pceprisbonop
mo?, obremperado efftcitvt etia fperer fe ad id qb Diligit effcvcntu?. 3 racp tria
bec funt quito z fciaois ?#>betta ois militat fides:fpes:cbariras.05 fidei fuefl
cedit fpes qua videbimus:? fidei fuccedit btitudo jpa ad qua puenruri fumus
Tf aus cbari/ autiftis oecedctitoaugebifporius.Soiemcrededo Diligim 9 qb non vi
rarift 4 ' dcmusrqnro magis cu videre ceperimiis./£rfi fperado Diligim 9 q nodu puenifl
mus:qnro magis cu puenerimiis.^nter tcpo:alia cjjpe z erernlaia boc mrereft
q» rcpo:ale alicjd plus Diligifantecp babeaf.^defcit aiit cu aduenerit.^o em
fariar anima cui vera z certa fedes eft etermras x6rcrnuatarderius Diligif ad 4
cpru q$ oefideraru. /£c paru infra fubiungic fic.^omo iracp fide fpe z cbaritate
fubmjtus eac^ incoculfe retines no indiget feripruris: nifi ad alios inftrucndos
3faq? multi p Ixc tria in folitudine fine codicitoviuur.^n in illis etia arbitro:
ia impletu eflcqb Dictu eft.£ 5 iuexpbetie euacuabuf.fiue ligue ccfl*abur:fiue fcia
.Deftruef. /£t paru infra bt fic.300 at manet fides:fpes.*cbaritas:ma bec.^a
io: autbo?, eft cbariras:q: z cu$ qfq> ad eterna pueneritDuoto iftis oeccdcnrito
cbaritas auctio: z certio: permanebir.:bec Buguftinue. i£t fic patet De virtu'/
(ibus theologicis.
quattuo: virtutibus cardinalibus.
mr ^rr r IRfuper virtutes moialeo funt etia tota me
-Ifo re rememo:ade:q: teftefcro^bo.in.l.tj.q.ljtvi.ar.iq. inrnfioneadp:i$
^ mu arg.magis necefiarie funt ad vita bumana $>turito intellectuali to
<n ‘«ut?* * M ^ fl,nt magis pmanentes cp inrcllectuales^ter ejcercitiu eo?, in bis q
/ Cfin« ad vita coem.^ominanf aut ifte faures Diucrlimode. 'Ba aliqnDicutur
mol ? e6 no |t | it£S mo:alcs:q: in eis tota via mo:alts ^fatur.^icutur eria cardina les:q: fi
mmaturoi'/ (uro ftif tvcrr if in cardme:ficin bisftruritoregif tora vira bois.^oianfaliqn
uerumoae. ^ fufcg polinceiq: in bis ozdinaf vita ciuilis./6cia oicunf ^tutes bumaneiquia
bumano ftudio ad^runf nifi Diuimt^infundanf. 3^0 vr fiat Diliges Difcufiio fi ^
ue etaminatio peto?, rememo:ade funt fctutes mo:ales: qru finis eft bonu3 bu
manu.i^t dc<id penites inuenerit Deliqlfe Deteflef. ff^unt igif £tutes mo:a'>
les quattuo:. f.p:udetia:fo:titudo:reperatia:iufticia.3dqs cetere oes reduciif
vt bt 4Tbo.ii). ij.q.in fine^logi etufdc lib:i. iftas at qrtuo: ^rures initruif
bomo in agibilib) ? ?rra vicia armaf.^a § ad feipm bo inftruif p paidentia;:?
q adpjtimu p mfticia.iSt armaf m^fperts p reperantia: z in aduerfis p fo:riru
dine.Jdcirco refteSug.^uidetiapfiftir in eligedis:fo:titudo in roleradis: iih
peratta in vrcdis:infncia in Diftribuedis.([/Tt ite?, 3 ug.^:udctia eft in pca^j
uendis mfidtjs:iiifticia in fubueniedo mifens fomtudo in pferedis molcfttjs:te
peratia m cocrcedis Delectatioib? p;ams. jECt ad maced0niuBug.ait.3n bac
cardinalibus jFoxxxxv
Vita ^tus no eft nifi Diligere q$ oiligedu eft.^d Diligere pzudecia eftrmiUisin*
de^uerci moleftijs fomtudo eft.-nullts illecebzis tcperaria eft: nulla fupbia iut
fticia cft.f] Scb 5 Smbzo, iufticia eft in affectu:pzudctia in itdiccm : fomtudo
m £ffccru ircperana in vfu.^ota ergo q> mens humana refte Bug. no por babe
re regnu ^rutumifipue ejccuflcrir iugu viciop.i£t fic airloiero.ocs fautes libi
bcrent vt <j vna caruerit oib careat.4 vna baber/ocs baber.Jdcirco bas fen
retiae 2iiiguftint 7 ^eron^im pulcre ac Dilucide oiiditiSteg.in.jtjt^li.mozal*,
c.j.ric Dices. 0uifqe ^rure aliqua pollere credif :cuc pacifer pollet cum victje cjc
alia parte no fubiacer ♦'Ha fi ejt alia vtcijs fubdifmec boc eft folidu vbi ftare jw'/
rabaf.^naquecE em virtus rato minoz eftqnto oefunr cetere.lia fepe qfda pu
dicos qde vidifle nos pringinfed no builes.i0uofda $0 qfi bumties fed no mife
rtco:des.0uorda qfi mifericozdes:fed nequacp iuftos. 0uofda £0 qft iuftos:
fed in fe potius c^ in ono ofidctes.i£t cerru eft q: nec caftiras in eius cozde na'/
tura eft cui builitas oecftrBec builitas natura eft cui mifcbia iucra no eft; quia
nec Debet humilitas Dici q ad copaflionej fraterne miferie nefcit inclinari. *Hec
mifcdiavera eftrque a rectitudine iufticie ejtiftit aliena. *Hec iufticia vera eft q fi
ducia fua no in ?dtto:eoim:fed in.fe fozrafleaut in reb pditis ponit: qzoii a cre
atoze fpem fubtrabit ipe fibi pncipalis iufticie ozdmc pucrtir. ^na iraqj
ne altjs:aut olno nulla eft aut impfecra:vr em fic qbufda vifum eft Depmis qt*
ruoz ^riitib? loquar.p:udecia:tcperatia;fo:rirudo at<£ iufticia :cato precrefunt
fingule qnro viciftim fibimet piuncte,^Mfiuncte aut pfectedfe nequacp pnt: q:
nec pwdccu vera eft q iufte teperas 7 foztis no eft:nec pfecta teperat ia que foz
tis iufta 7 pzudcs no eft.nec foztitndo integra q pzudes teperas 7 iufta no eft:
necvera iufticia que pzudens foztist temperans non eft.licc iSfcegozi^.SiccB
patet De virturibus mozalibus.
f E^e feprctn operib mifa&ic cozpozalibus.
•ytteruiB opera mifericoiclte funt oiligeter
■ f»rememozada: qz nulla £rus fic ejtrollit ac comedat cbuanu q$ mife*
\ A rano c ^ nt ^ ris * nuI ^ maioz Dignitas ad cbziane religiois oznamc'/
^-''Hu.nulla fablimio: pras ad^iriarioncpcrdp.nulla ocm<£ Jtusfic
robozatDeicultozes q$mifcbia.l}inc glo.Smbzoftj fnpillud.j. ad.^im.v.ca*
|Metas ad oia vtilis eftata inqt.0ie fiima cbziane religionis in mifcSia 7 pie'/
tatepfiftit.^jdcirco in illa tremebuda Die vlfimi iudicij.tefte^lugu.in lib. qn'/
quagmta bomelia?.. tacebit Diis 'SJefus oia recte facta iuftozu: 7 oia mala iniqr/
ru:t folu laudabit elemof^na^ fecudirare 7 Danabit ariditat c./£in 9 ro in boc e:
qz vt Sugu.fubiugitoia crimina elernof^nis redimunf;fi tn mozes mutauerj.
$>zopterea p os jfritatis bz nobis ^attb.v.ca. iBeatt mifericozdes qm ipi mi'/
fericozdia pfequenf.^up q $t TRemigius. 2£>ifericozs t>i qfi rniferu babes coi
qz altcri 9 miferia qfi fua reputant De malo alteri 9 qfi De fuo Dolet. Hilarius qj
fup boc paffiiata inqr.Jntatu em De 9 beniuolenrie nfe in oes Delecraf affectu:
vt fua mifcbiam fit folis mifericozdib pftat 9 .^r Sug. ibide 6t fic. 3Bfos aute
6r effe q fubueniilt mifer^.-qm cis ita repedif: vr De miferia liberenf. fequif,
ipi mife^iam pfequenf. /£ti a 3ug.in fer.jtlvj.ad eremitas: 7 eft pneipiuj
rmois:Dt fic.Jres mei cbariftimi nuncB recozdoz me legilfcmala mozre ptjffc il
lu q Uberer in bac vira oga cbariratj vel pietatis voluit ejcercere.loabet em tnft
ros irercelfozes pius bo: 7 ille q opa cbaritatj ejtercet hilariter, i^uid ei De pqs
boib Dicere porerim 9 :nifi id q t> freqnter legimus.0pa ei illo?, fequunf illos.
>>ccB«g*3te?, Swsu*oefm6e Dni in motc:air.3Bfi ilii 4 fubueniur miferj.qm
•f3e.vii.ime operibus
eis repcdtfjvt p mifcricozdc onin oe miferia liberenf. 'Ha idtpm videt iuftu vt 4
apoteriozeadtuuarivultadiuuet infericze m qeftip^ porcno:.bec3tig.^ua^
uis § mifcfra fitoino paupib? cbzi e,cbtbcda:i£>cbet tii pmdce bo pus fibi mifefl
ri z copati.Sed quo id fieri oebeat ondir pptilcre mozalis oocroz I 02 cg,in.jtijr.
li.mojaf.cljtvj.fic oiccs.Ha multipjtimis fuis qfi oga mifcdic impendunt: fed
luiufticie facta no Oefcrur. 0 ui fi |i?acirer^jtimis mifcdiaj facere ftudcr fibtjpts
pus oebucratiufte vmcdo mifereri. fcrtptu eft.2£>iferere aie tu eplaces bo
f[ 0 ui g mifereri vult^pjcimo a fe trabat nccefie eft oztginc miferadil Scripru
naq> eft.^tligce^p^imu ruu fic teipm.ighio § alteri miferendii pus eft:cj adbuc
iniuftcviucdo fit impius fibimetrpi. p qnda fapienrc bi. 0 ui fibi nequa eft
cui bonus erit; Bd ejcbibenda djjpe mifcSiam vt indigento plene ejtreri 9 valeac
g)uo fuf ew fmpcdi:ouo fibi necefiaria ogruur.t.bo q pbcat? res q pbeaf,S5 loge incopa^
mofyne gtn rabiliter melio: cft bomo q$ rcs.^ui itacp indigcti^pjcimo ejcreriozc fubam piet
fc5 cozpaUu? betrfed vita fua a neqcia no cuftodit rem fua oeo tribuit: z fepcro: boc qb min 9
fpualiuni eft obtulit auctozi:? boc q 6 maius friautt innjrati.bec £5:cg o. f£/Cu § ad falu
te nram t>uo elemotyna# genera;fc3 cojpaliu z fpualiu fmtomo neccflaria:oifcu
cienda funtpmo opa mifc6icco:po:alia q feptenario numero a ronc cogere arc$
a fetis patrito oefignara funt. 4to obiurgatio acerrima in oieiudictj a rege
^zimUJti regii 3efu cbzo fitr ptra pcrozes.jf £>:imugopus mifcSic cozpalis eft vifita#
v re infirmos:ad qtipuocamur multipfr in fcpruris fetis fignarcr i£cci.vtj.c.vbi
6:.*Bo te pigeat vifirare infirmii.ejcbis em in oilectioe firmaberis. z 3fac.j. ca.
iReligio muda z imacu.apo oeutpzej beccft. ^ifitare pupillos z viduas in tri
bulatioeeo#?imacularufecuftodireabbocfcculo. f[ScfSmopusmifc$ie eft
cz* “vium P ocarc qb bozramur p Salomone tMouer.jtjcv.ca.vbi bt. Si efu£
i^ccuaum nent imimcU 0 cu 9 ciba illu:fi fitir oat ei aqua bibere.pzunasem pgregabis fng
caput eius z oiis reddet tibl.bcc ibi.2}inc ^icro.in.itj.lib.fup parabolas Sali
lomonis fupbocpafiurita atr. ‘^erpzundfup caput ei 9 :ardo:ccbarttatts in eo it
de eius fignifiear.^it em nonuuep vt inimicus crebzis vicrus bnficijs odio# ri*
goze emollito calotc in mete ebaritatis ejtcipiat:ac oe inimico amic 9 fieri:*t euj
cjuc iniuftc oderit redamare incipiat.bec >>iero./£t ^itas 2^)af.je.ca.^uicu(^
potu oederit vni eje mimis iftis calice aq frigide cm.amc t>ico vob no pder mer#
cede fua.^^ertiii op 9 mifcdeeft cibareefuricntcsadqb ejcciramur p i£fua.
Trt{um Ivit) c.fic.fragecfuricnti pane ruu z egenos vagofq$ induc in oomutua.tSTo*
gerrium bie.iitj.ca^ir fubftatia tua fac elcmof^na t noli auerrere facie tud ab vllo pau$
pere ira em fiet vt nec a re auerraf facies oni i^c ite# ibidej./SlemofYna ab orni
peccato z a mo:teliberar etnon parief ania3 ire in rencbzas: fiducia magna eric
co:afummo oeo elemoiYna omib? facietib? ea.gf 0uarmop 9 eft redimerein^
carceraros ad q b ejtcitamur /£aft.iit;.ca.fic.2Libera eu 4 miuria patif t>e manu
©uartum fupbi.Ct Hmb.in li.oe oifictje.c babefjttj.q.q.aiiru:6r fic.0:n at 9 facro# rede
ptio captiuo# e.i£t vere illa funr vafa peiofa q redimiit anias a mozte. 3We ve<i
nis tbefaur 9 eft oni q opatur quodfanguis ei 9 operat 9 eft.2}ec ille.ff^iutuj
Quintum °P uS mifo&ie cft regere nudos Sd boc boztabaf SCobias filiis fuum oi. ^Tobie
iiq.ca.^ane ruu cum efurictib? z egetib 9 comede.t t>e vcftimenns ruis nudos
tege.? i£faias. lvip.ca.£u videris nudu operi eil tcarne rua ne oefpejteris.Sd
id bozrabaf^oan.baprifta qfi incepit pdicare.^uc.itj.ca.bi. 0 mi b} ouas tuni
eas oer no baberi: z 4 bj cfcas fifrfaciat.f]~Stittu op 9 iniTc&e eft colligere vel
recipcbofpires. 2ld boc.puocamur ejteplo fanctiffimi patris noftri Sbzae qui
Sectum valde mifericois fuit pegrinis.^am bi iSene.jcviq .ca. cp Sbzaam fedebar in bo
ftio tabernaculi fui in couallc mab:cin ipo feruo:e oiei. Sup quo 'Ricolaus oe
SL^ra oicit :q> 3b:aa bofpiralirace oiligebat;i^o ftabac ad videndi! fi rranfibanc
fpirimalibus JFo.lxxxvi
viarozes vr pofier eos inuirare ad mefam z recigccos bofpirio. j£t fignater feh
debar in ipo feruozc t>iei:qz rali boza folcnr viarozes ad bofpiria occlmarc caufa
refecriois.Sd id quqcp ejtciramur a nobililfima bofpitalaria cbu fancta 2£>ar
rbaiq bnic officio amo:e oni 3Jefu foralircr ejepofita ipm cii otTcipulis fuis plutf
ries bofpirio recige mcrmr^inc gaulus ad TRom.jctj.ca.l^ccefiiratito fancto
ru comuntcaresibofpiralirare fecranres. i£t ad Ibebzeos.jtitj .ca. /Cbariras fWi
ternitatis mancae in vob. t bofpiralitarc nolite obliuifci.z£r. j.pc^.iitj.ca. t)o
fpiralee inuicc fine murmtiraroc f£ 0 eprimu opus mifcbtc eft fepelire mozcuV
os.^ota bic fm fetm ^bo.in.iitj.fnia^ oift.jtv.vbi qticnt: vt£ ?uenicter afft» c^imum
gnenf clemofynecozgaleszqdicecfepulrutano .pfitmozruoqnruad fenfujquc
cozpus poft mozre babeat:,pdeft tn ci fm q> in memoztjs boim remaner, tu qzt
pfufione moztui repuraf q> in repulrus iacer. tu qz eje ipfo tumulo magis in me-)
mo:ia maner .3licj eria ad ozadu pzo ipo ejtciranf .'gjn monumentu o: a memo
ria eo q> monear menrc.vc StBugft.in lib.oe cura jp moztuis.i£jtq pf j q? fepelr*
re mozruos eft elemofynarqz g boc fubuenim 9 ,pjtimo. 3Jdeo briis 5 Tobias law->
dib 9 ejttolltf.oe q legim 9 5Tobteq.cn. i^funcnres alebat:nudifc^ veftimcra pbe)
bac: z mozruts arc$ occiTts fcpulrura folicitus ejtbtbebar. i£t.tj,ca.bz q> Robias
plus cimcs ocii rege rapiebat cozpozaoccifozumt occultabat in oomofuaret
medtjs nocrib? fepcliebat ea.i£ria acruu.vttj.c.babef oe ftepbano lapidaro q> fe 4
pelieriir et i viri tunozati. 5^>agn 9 q* anromus fepeliuit paulu pzimu beremtra.
Sbbas pa mirius fepeliuirbonofrium. i^ris quocp iefus madauit frontoni epo
vt iret ad celebzaduj cjcc^as fuc care bofpirc martbe <$bus et ipfe ons iefus oi)
gnat 9 fuir inrcrefle.;§©fcpbena5 ab arimarbia er 'Hicodem 9 laudtb? e]ttollurur
eo q» brificiu fepulrure ejtbibuerut ono iefu cbzo. 0ic igif oifcurrcdojg campuj
feriptura^ beneficium fepulrure qjplurimu comendaf etp clemofyna acceptaf.
2^ec igif fepte oga mtfcbte cozgaliaiin 6 verfu cdpzebendurur. ^ifiroipocozci*
bo:redimo:rego:colligo:condo.
f[&c fepte operibus tmiericozdie fpirifualtbus,
^ja officiu mifc6ie no folu g oga cozgalia impendif primori) ct g oga
q fpualiajtdcirco occurriroubtratio quam fune oga mifcSie porioza z me//
Uoza:ancozgaUa:anfpualia./£tvldefq?elemofvnecozgalesfmtporiozes
fpualtto t arguif fic.£lemofvnao:dinaf ad fubuenicduindigcrie.icd cozpuscui Septem ele
fubuemf g elcmof^nas cozgales e mdigcriozis nature q$ fpiis cui fubuemf g ele 4 mof^ne fptta !
mof^nas fpuales:ergo elcmoff ne cozgales funt poriozes fpiialtb 9 . I^zo rclpon//
fionc nota q> Teprc oga mtTcf>ie Ipualta q erta elcrnof^ne fpuales oicunftfic empy
meranf.|f|bztma elemor^na fpiialis eft poccre ignozatem.i)eu quot ignozan)
res egent ooerrina falutis q nefeiut feipos munire figno crucis.qignozat articiK
los fidei:pccpra oimne legis.ozonej Dnica^tt alia neceflaria ad falurc.^ebem 9 ^
g^jtimis nris refte 3 uguft.bona oocere:? mala oedocere arcp ignozatib 9 quid
agere Oebeatmtimare.(]j0c6aelemor^na eft confulere errari ac t>ubiranti.05 .
in oandts cofiltjs plurimit valcr vtrepbiras. 'J#irturu pzerogariua:bcniuolcnric ^> ccuncI *
vfus: faciliraris gra.vnde Snibzoftus air.Sn eum idoneu5 purabo d mibi oet
cofiluij q S no oedic Obiit mibi eu vaca re credam qui Obi non vacar.ideo 5 Tobie
iitj.ca.iCbftliu femg a rapicrnnquire.f^lTertia elemoryna fpualis eft confolari
rifteszcorra paffionc appeririue gris inrer qs marima eft trifticia.^inc -paul 9 Qex tia
bozrafpelo laros t meftos neprriftenf.ad 5 Lbcffalon.utj.ca.<Diccs. "Bon conrri)
ftemini fic t ccreri qui fpem no babenr:t fubdtr.^racp pfolamtm inuicc in ifcbis
iftis.igc ite^ in.v.c.uRogam 9 at vos fratres coznpite inquietos cofolami puftl)
©e.ViLoperib 9 nue fpuaUbus
0Mt ta lammes fufcipire infirmosiparicntce eftoreaa ocs. Quarta clcmolVnafpualis
eftcozrige oelinquctes.oc b 6z ^arr^jcviq.ca.Si-peccauenrm rc frater tuus:
vade z compe eu inter re * ipm folu.£t £aul 9 ad g5af. vi.ca.^ratrcs -rfi poccu
patus fuerit bo m aliq Delicto: vos q fpuales eftts bmoi inftruite tn fpu lenitatj
"Bota cu Dicit in fpu lemraris.f.Dulcircr cozripiendorqz talis bumana correptio
jnagts,pfiar.^In Seneca ipmo libzo Declemctiaadi^eronccefarci6tfic.*Hul/)
lu aiual mozoli 9 eftinullu maiozi arte tracrandu cp bo.mulii magis parcendum*
Sed nota q> in cozrectioe fraterna oebj bo efie mudus a pctd.^inc^arc 9 rui
liiis^rraSaluftiuair./Carere^zfusDcberoiviciodin alium (Dicere fit paratus
0uinta Jf Quinta elernof^na fpualis efl remittere offenfas inqnru ^cim 9 peccat i nos.
36 jtiras 2^attb.jtvii?.ca.air.Scrue nequa orne Debiti^ Dimifi tibi qm rogafti
me.^one § opoztuit temifereri plcrui tui ficut 7 ego tui mifertus Um.Tyinc
2£>arcus tulli 9 m £mo li.De ofricijs:$t fic.^ibil cm laudabili 9 :nibil magno et
pclaro viro Digni 9 placabilitate arc^ clemctia.2£r itep ibidem, iduato fupiozes
cxc«a^ um9r ^ ro nosgeram 9 fubmilTi 9 .4£Sejtraelemofynafpualiseft fujpoztare in*
~ firmiratesaliopit mapime in bis q eje infirmitarecomittimf. J^inc fbaul 9 ad
TRoma.jCV.ca.feebem 9 aut nos fmniozes ibecillitarcs infirmo#, fuftinere z no
^ ^ nobis placcre./^radiSaf.vi.ca.^lter alteri 9 onera pozrate:? fic adimplebitis
septima i C gecb:i.f£ScptimaelemojT¥na fpualis efl: ozare^pomnib.^aco.v.c. 0:ate,p
jnuice vt faluemini:mulru em valet Depcario iufti aflldua.^a ozariois purc(re->
fte^uguftinojmagnaeft^rus:? velut fidelisnuci 9 mandaru pagit z penetrat
q caro no guenir./^t ireru.0:atio fipura fuerit :ft cafta:celos penetrans vacua
no redibit. 2 ^inc 3 fidoz 9 in.ig.lib 2 o oefummo bo.c.vtj.btfic.^oceft remediu
ei 9 q vicio#, cftuat tentametisivf qtiens qlibec tangif vicio totiens ad ozonc fe
fubdatiq: freqnsozo vicio# impugnatione ejeringuit 3^cc 3fidoz 9 .:t}ccfut f d/
prej opa fpualia mifcSie q fub boc jbfu Denoranf. £ofule:caftiga:folare:remitre
fer:oza.£cnora q>fub ly.jfcbo pfulc compbendif Doctrina z pfiliu. f^Bdqftto^
ne § qn querebaf :qnam opa mifebie fut porioza:an co:palia:an fpualiarTRefpo
der fetus :£bo.tii.iitj.fma#, Dift.jtv.vbibac peife tangit qftionem. z£t in.ij.tj.q.
pjcjtij.arti.iij.vbi fic baber.£6parario iftaru elemof?na# porartedi Dupfr. ^no
mo fitnpfr loqndott fm b elcmotyne fpuales peminer triplici rdnc.*}Mimo quia
id q$ ejebibef nobilius efr.f.Donu fpiiale:q6 pemmet cozpali. Sc$o rone ei 9 cui
fubuenirurrquia fpiritus nobilio: eftcozpoze.^nde ficut bomo fibijpi magis dc
bet.puidcreqiiatum ad fpirirumqj quarum ad cozpus.ira z pzojdmo magts oe
betDcelemof^na fpirituali(^co:pomlip:ouidere:queejt cbarirarcDebet Diliget
re ranqj fcipum.5Cerno quarum adiposacrus perquos? quib?ftibueniturp:o//
jtimo:quiaaausfpirifualesfuntmdiozesco:po2alibus qui funt quodammo>
do fcruiles.B lio modo polfunt comparari fm aliquem particularem cafutu in
qaliqelemof^na cozporalispolTetpfemalicuielemofync fpuali.pura magis ee
palccndii fame moziente Docendu.Sicur z indigenti f m pbmmelt 9 eft Dira//
rt cp pbilofopban; q^uisboc fit fimpfr meli 9 fTSd argumcnrfi q p Dare ma
gis indigenti melius eft cereris parito.fed (T mmus indigens fit melioz ? melio//
ribus indigeatiDareei melius eft£c fic in pzopofito epuis cozpus babcarplu^
res indigentias cgfpir;rus:ramen indigenrie fpirirue funt magis fugiende q$
indigentieco2po2iS:S ! cur rligibiliozes funt fpiriruales cgcozpozales Diuitie.
£t fic patet rcfponfio ad quefrionem.^T^ dictis etiam liquetad purumrq»
nemo porefi: ab demof^msfpirirualibus ejtcufari quauis ejt indigentia z penm/
riaejtcufanpcl^taliquisabelemofvna cozpozali. j£t fiquis Diceret: ^ric^ ab
clemofjna fpirituali fum eiiam cjccu fandus :quia non polTum confulcre aut do
©e pjecepttsec. JFoxxxxvn
ccre quia rudis z ignoras fr,m. !&\ c q falis falrc no p or ejtcufarc qn polfic
lari rnftcsicozriperc oehnqucresrremitrcre offcnfas: fu^:zrareinfirir»itat*s,p
jcimi fuirbmoi. 3dcirco cu n valeiu^^rer paupratc eletnofynas cozpozaics
paupibj cbnornbuercivelimus falrc,pmpros nos rcdde.cad Lrgienduopeitt
ipualta iujtra pfitiu beati 'p>crn';q in pma fiia canonica ca.ntj. bc fic. ^Jnofqicp
fic accepit gram in alrcrutru illa admtftrates fic bom Difpefarozcs mmnfozm s
gre Dei.parj enam q euagelici pzedicatozes z magifti i z rbeologie q Docet ia//
crd fc^cwra^prer oeii funr Ditiozcs z mulfo plus mercnf cp boies pojcrcs ac oi*
«ires biiius feculi q magnas pecunias poffidcrac oiftribuur.^r ccorra grani*
peccat pdicarores euagelici q celeftes tbefauros $bo£ Det ablcondimfrj^ ouuV/
res <5 paiipib? cbzi negat cozpales clcmofYuas.lDtnci^ieremias 3Tb:cn.iitj.ca.
air.pariiiili perierut panem z no erat q £ ozngcret eie.^ec dc feprem elemofY*
nis fpiritualibus oicra fuiftcianr,
{[& c repte pceptis ccclefie.
S&pliue rememoianda funtpiecepta fan
flj^J^ctemris cccl ie :qz refte &ugu. i^ccPia eftqda forma rori 9 fufttcie?
■r SK3 »*' coeiusbotm.vn ferus 'Cbo.uij.tj.q, r.ar.jctj.br fic. ^ajcima babec
®L-JL.a«to:irarceatte pfuerudo q femp eft in oib> emulada:qzt ipa Doctrf
nacarboUcop ooctof ab eccria aurozttacc babcr.^n magis ftandil eft aurozita
ti eccfieqjiaurozttati vel auguftioi.-vel bieronvmi vel ambzofg :vel cuiufcucg bo
croas.bec iCbomas.pzccepta aut eccfie Dei funr multadrer q fepre babenf pn
cipalia:ad ©bfuaima renenf oes fideles fub pena ped moztalis.fijpzimuj P c ^
pcepru eft De cclebzatoe fcftoip. 0Mcuc$ § fecerit aliqb opus manuale Diebus pm ccctic
cnicis 7 altjs feftis q funt ©e pccpro ccctte cjtrra cafum necelfitat is peccat moz)
falicer.^icein in vereri teftamcro no folii fabbatii erat in pcepto:fed? alie fote*
niratcs.ficin nouo reftantero no folu ©nica Dies: fed? mfce alie folenitaces q fi
gurare funt p illas :eo q ftarus iudaice legis fuit ror 9 figuralis leg$ grcitiijcra tl*
ftnj pauli. ).adi^o^. jc.ca.2?ec ola in figura pringebac illis feripta aut funr oU
ad cozrecrionc nram.bec paulus. i£ftaur^fiderandufmiDao.in.tjij.q.c?:jctj #
ar.titj.in rnfionead pmii argumentu q illud ternu pceptii Decalogi: pernero
vt Die fabbari fcdficesilfalirer inreUecm eft.ptim mozrale r prim cerimoniale:
ibo ponif inter pcepta Decalogi incitu eft morale: no inegeu cerimomale.r. qn//
tu ad DeccrminarioncDiei fabbati:-: ibo q obf uaretDtc fabbari eo q peipifi le*
ge moYfaicaaudaijarer z peccaret mozrafr. Hzt fic br ^bo.vbi sin rnfioe ad qr
ruargumcntu.l^bferuaria Dici onice in noua lege fuccedir obfuatie fabbari no
ejefui pccpri legis Diuinejfed e;c pftirutibe cccfic t pfiierudine jpfi cb ziAni.ftcc
brnoi obfuano eft figuralis:ficruitobfuatio fabbari in vereri iege: t ibo no eft
ita arra.pbibirio opandi Dic ontea fic in Dic fibbari: fed qda opa pcedunf in Dic
Diiicaq in Diefabbari ( pbibebanf:ficDecocrio cibo^ r alia bmoi.i£t eaa in qbuf
da opib.pbibiris facilius ^{prer necelfiratcDifpenfaf m noua q$ in vereri lege:
qz figura prinec ad^reftarione picaris qua nec in modico prerire optj.^pa at
fmfe ^fideracaimurari poftimtp loco z rpc.bcc^bomas.Suntaur vlrraDiej
Dntca multa alia fefta ab eccfm inftiruta vt boies in vera religioe ac ocuotione
fundarenf:De qtn oeterminaf De pfe.Dift.itj.^pnunciandum.
<C^e feamdo pzeccpto ecette.
f i£cundu pceptii cccfic eft dc obfuaria ietunio^: ibo q frigir ieiunia in *
fttf ura ab ecctta fine ca ronabili peccat moztafr toties ^neus trafgrclfus
Depjeceptte
fiierit. 0 bliganf aut cncti fideles ad ieiunandu tota qdragefima: vr p$ De ofe.
Duv.9dragef1ma.i6t filY ieiunia qttuo: tepo^:? ceteras vigtliasivr br Di.ljcjtvj
p roru, 2 ^abet aut illud pcepru mulcas Deciaratiocs 7 ejtceptioes: 10 nota fub
b:einb? qp nullus obligaf ad ieiumu eccl'ie an vtgefimupmu annu.lRo hui 9 affi
gnaf a feto ^ho.inai9.fcnre.Dilt.icv.vbi mouec Dubiu^tp pueri reneanf ad ie
lumuan rnfione ad.itj.arg. bc q> in pueris rcqrif ciLw no lolu adactu nutriti
ue: f5et iadactuaugmcratiuc#turj:q: De refiduo nutrimen* firaugmcru. £rq:
tf?tus nature in pueris nodu pualuit; no polfunc fimul multii De cibo affumere:
q: naturalis $rus illud puerterc no polfetr-z 160 indiget freqnri cibi fumptoe;z
,$pter boceisnocopecitieiumuDufuntinaugmcco. tempus em augmen' fm
pbm eltvfcB ad fine cerrtj feprcntj vtin plunb>: qzres naturales no currut fem
per eode modo:fed vt freqnrer. £c ioo anreboc rps no artanf pueri ad oia ieiu
nia eccfre f uad i.£5ed q: qnro ad terminu pdicru afpzopinquat: taro fctus natu
re magis robozafr augmentu co:gis tardiu secedit :cu in pmis qnq$ annis p*
ueniat puer ad medietate coti 9 augmeti vt pbs bt. 3 60 f m q? magis afpzopin*
quatadpdictu terminu funr eis magis ieiunia comcfu rada.bec£bo.£)tnc hic
ro.ad atblctdDe inftirutioc paule filie fiiejepfa incipir.lBrus apfus £aul 9 fcri*
bit ad £0 £.§c fic. ©ilpliccr mibi maxime in teneris etatito longa z imoderata
. ieiuma.£]tpimenro Didici afeilu in via cum laffus fuerit Diucrricula qrere .bcc
epi a 2^ ier o.fr£]ccufanf etia a ieiunio mulieres pgnates 7 lactdrcs q ra fibi cg filio
tur a uiunio g llU i 0 oiltgcnri cura^puidere tenenfJ^Sifr infirmi no obliganf ad ieiumu: fcd
no ois infirmitas ejccufac a ieiunio ifj rm illa q tollit afperiru comedcdi. £tiam
paupes f m £bo.t furandi! in.iirj.fente.Di.jcv. <J fimul bre no polfunc bota co
meftioniscopcrenrcrcfectione:fic freqnrer egenis otingit qfruftatim elemo//
fynas qrut no tenenf ad ieiumu. ^Jel ena qn c£ pccdcri necelTirate tm Debilitati'
funt q> ieiuniu fulferre no piit. JOtinerates cfe 7 labozates ejccufanf a ieiunio
<05 mtellige fane f m £bo.in.iitj.fente.oi.tv.: in.q.p.q.cjclvtj.ar.iiii.^a bt q> fi
pegrinatio 7 opis labo: cdmode Differri polTir aut Diminui abfqj ocrrimeto co:
pozalis faturis 7 ejcteriozis ftac 9 <3 rcqrif ad pferuacionc co:palis vf fpualis vite
no funr ^pter boc ieiunia eccfie prcrmirreda,6>i aut timneac necefliras : :ftatini
gegrinandi •: magnas oietas facicdi:vel etia multu labo:adi:velaprer pferuari
one vite co:palis:vel^faliq$necelfariu ad vira fpualc.t fimul C115 boc no pne
ecctie ieuinia obf uai 1 no obligaf bp ad ieiunadu:q: no videf fuilfe iterio cccfte
(latueris ieiuma:vtp becipediret alias pias 7 magis necelfarias caufas. i)ec
2 Cbo.i^uradiis#o in.iitj.fentdDi.jcVrq.tj.bt.^pegrinates fi alfumucvolunca//
rie gegrinarione nullo modo licet fragere ieiumu. 0uado aut ipomf a pfelfoze
capicdi! eft tps vt e^pleaf abfi^ ieiuntj fracfi6e,£tfi ieiuniu infra rps pegrina^
tiois occurrat teperadus eft labo: vt ieiimiuobferuef:q: no videf fu Ificicns ro
k trafgrcdiedi pceptu cccfie^pf illo q< 5 volutarie alfumif :vel a fimpliciifacerdote i
ponif.bec ^uradus.([£jccufanf etia feues 7 antici 9 grauari fenio fufficienrc
refectione fumere no pnr.*Hec eft Determinata eras vfq 5 ad qs annos: cjs tenea
rur ad ieiuniu. 35 fi funt fo:tes ad roleradu ieiuniu no ejtcufanf.fblura aliaoc/i
curreret ad ejcpTicadii fup boc pcepto q btcuiratis caufa relinqmmf.
([ &e tertio p:ecepto eccfie.
£rtiii pcepru ecefie eft oeaudirioe milfc Dicb? Dnicis 7 feftiuis.0ui crt
t go fine caufa ronabili no audit milfam integraoieb? feftiuis q funt 6 p//
cepto ecclie; vel eje pfempcu.Hur negligcria:aut cjt leuirate eiidi ad vena
ripcs;aut ad puiuia vel alias recreatioes.fiue eje cupiditare lucradi:aut eje igno
rautia crafia? pecat moztafr totiens qriens Dimifir. gjn oe pfe.Dift.j . milfas.D;
ccclcfie jFoxxxxvm
ftc.^ilfas oie omco fecularito fotas audire fpcali ozdine pcipimus:ita,vt ante
bndicrione facerdotis egredi fpfs no pfumar/Q’ fi fecerint ab epo publice pfunfl
danf.bec ibi.ff^Mura occurrerer ad oifcuriendu fiig ifto tejeru. ! 5 >ed oib) oimif
fis ralis mpuefoubicatioi^rp iftud pceptii cctfie oeauditioemiircintclUgaf
no folii oe oie onicorfjeria oe alijs oieb) fefttuis.i£c videf cp no:qz in rcjccu alleci
garo 02 tm oe oie onico. i^ic fub bzeuito cp pceptii iftud eft generale no folu ad
Oie onicaifj ad oia alia fcfta q funt oe pcepro.^a vbi eft eade roiibi eft ide ius:
q: oe fifib> ide eft iudiciu.TRo aut qre fuit ftaruru ab ecctta oe audiroe rniffe: vi
def fuifle iftaivr.f.in boc modico tge bd oirigar feipum ad oeu z vacet ominis
£fed alia oe caufa fuerut addita alia fefta ad oies onicos fub pcepto nifi vt va£
cef reto oiuinis;ergo videf q» iftud pceptii oe audiendo miflam oebeac escendi
ad alia fefta,
f[©e quarto pzecepro cccfte.
partii pceptii eccfie eft oe facramero pfeftiois. 'Rd pcipif eccita vt qlM
q bec poftcp venerit ad annos oifcretiois faltc femel in anno cofiteaf pcta f0uis eft
fua^ziofacerdoti.^icif aur^jpzius facerdos dcuc^ &5 pratemabfoluen p;ius facerfl
di ozdinariavel oelegatdifiue fit cots (iue fingularts.Siqs ergo no pftref femel dos.
tn anno bns annos oifcretiois peccat moztafr ficjs ejc negligctia boc faciat:fec 9 tenenf
fi.ejc imporeria. ^el q: no babear copia pfefiozis.vel q: eft ejccoicatus: nec g eu ad pfeflibej
ftatcjn queratt^curecabfolutionc.igld qzoifferr aliato oieb ocpfilio facerdo fcf manno
tis.^Ro pocauc facerdos oeob liga re a lique ab boc pcepromec etid eps fed folus
papa qnru ad femel in annonet etid eu q no babet nifi venialia: q$uis aliq oi 4 *
cdtrale no teneri.qz pceptu tU 4 intclligif oe eo babet mo:talia, 3 Di(t 9 tn eft
Dicere fm ^bo.in.ii^CefiWOi.jtvp.vbi querit vt£ oes ad pfclTtonc reneanf;q> fi
loquamur ejc vi facramcun- rcnef aliqs venialia pfiteri: fed ejc inftiruribe eccle
fie quado no babet alia ^ue pfireaftvr obediat pcepto eccfie tcnef. 'R a ?fi pfci 9
fibi no ficocmozrali.nou rn eft fecurus.^jftud pceptii prj ejctra oe pe.? re.omis
vtriufc^.vbib: fic.0is vrriufcp fejrus fidelis poftc^ ad annos cifcretiois guenc
rit ©mia fua folus pcrd falre femel m anno fideliter pfircaf jpzio facerdoti ? in$
(uncta fibi pniam xp:ije virib ftudear adimplere: fufcipics reuereter ad min 9
inpafca eucbariftie facramentu nifi fozte oe.jpztj facerdoris pfilio ob aliqua ratf
ttonabilc caufa m ad tc pus ab bmoi gccptiocourcricabftincndu. £Uto<}n z vi 4
uens ab ingrefiu eccfie arceature z mones cbziana carcatfepulcura. i£t fubdit
qp boc ftaturuoebeat in eccfia frequerer publicanae qfigejc ignozatie cecirate
velamec,rcufari6isairumat.becibi.ffS;ugbocte)cfupluraopo2terecei:plica<i .
re.0edoibpfermiftis.!0ucnfqsoicaf annus oifcretiois in quo <ls tcnef pfi ^ms oicat
teri ejc pcepto cccXic , iRndeo fub b:euib>: cp logapeertatio fit inter ooctiozcs ad ann Wfcrctl
alfignandii quis fit annus oifcrcrionis. ^!0uiddemoicunr qp annus oifereri^ onis
onis oicif quado i^s eftoolicapar.puerautc oicifoolicapajcquddo babet vfum
rationis? cognofcitpeccaru.j^[aitj l^o oicunt cptempus^timitj pubertati eft
tempus oifcrcriois.Cum em oifcrecio oicaf a oifcerno oifccrnisropoztet q^an^i
tius oifcrerioms oicaf ille in quo bomo fac oifcerncrc inter bonum z malum,
2r)oc aut fir quando ratio in bomiepualcfcit z cft^pcimus pubertati. f£0ut
altj oicunt cp puer iudicaf oblicapat vel oepbcndif baberc vfum rdnis g que4
dam figna ejtteriozarputa e^ geftu vel eje verbis: peipue quando oatozdi naras
refponfiones.ff 'Rdnullioicunt cp annus oifcrenoms in puero quo ad ptrabe
dum matrimonium vel ingrelfum religionis intclligitur annus .jtiiq. complet
tus.3n feminabo ouodecimus.Bnnus ^o oifcrcrionis quo quis adconfelflo*
nem obligaf vt aiuj oicunt eft annus imediare poft feptenniu. fcdicet octauus*
t©ep:eceptt6
C^cd boc videf falfumjquertu eft q ante vfum ronis nullus peccare por :et
p ?ris no renef ad pfeflionc:fcd in ocrauo anno puer no babet vfum roms vt eje
perietia ooccc.crgo no renef ad pfefiionet nec ille annus $>z Difcrcriois. ©i cppo
naf oe puero < 5 nq$armo?:q rc(le 0 :egoanaitj.U.Dialogo^ 4 pter pcrmblafpbc*
tmeDanatus eft.i&d bocDici pot ^ i illo puero licDanaro fmr acceleratus vfus
ronis:prercoetn curfum:q:certu eftq>blafpbemia nonfuifletfibi impurata ad
pctimnifibabuiffet vfum ronie.^uapzoprcriUa q acomuni ture ejrozbitat no
funt r rabenda tn pfcquenria: q: nec vna hirundo facir ver. 3$o affirmare q pu
eri teneuf imediarc poft feprcmu adiftud pcepru fuandu fub pena peccari mo:
talis temerariucft z ptculofum.i^icam 9 ergo q annus Difcrcriois no pot peife
afiignariiqzin cjbufda acceleraf:idbufda fbo magis rctardaf,pptcroiuerfas pue
ro^ coplepones.3dcirco rutius eft inducere pueros no folu m ocrauo anno ;fj
in qnquennio z fepremo ad facrd pfelfionc t ad alia pia ejceroitia cbziane religi
onis:q$uis no habeat vfum roitis:nec ad illa reneanf . T)inc duius ^ieron^m 9
ad oemerrid ^gincun cpfa que incipic.&fumo ingemo:bc fic.0primi fune ad
inftrucnoncmojppmiqnc^anni.baberemin felenruqdda z molle z qb facile
fozmari qataur inarbirriu voliirarj trabi :x in ciiccj nafe reb? ciri 9 aflucfcif ome
qb renerii eft.^ouellas adbuc z vijc firme radicis arbuftulas du ad ocm Ducru
fequares funt in qualibet partem flecti facile cft:que natura plcruq$curuare cito
ad arbitrii* tolleris comgunf.^enera t adbuc £me eratis aialia fine laboze do
mari folenr;qntociti 9 a vagandi libertate Dcfueta funtitato facilius vf colla iu*
go vel frems oza infuefcut. Jpa quocp littera# ftudta renens melius mferutur
ingentjs.^dcp penitus mbcrcre fenfifo folet qb pus federit in mete. :boc idem
plurimuena in beneviuendi i one valer Dii adhuc mobilis eft etas z animus du
cifacilis:c]rerccdabonipfiietudo:t lugimeditatioefirmada eft.0ccupandum
eft oprimis rebus ingeniti : i fancte ^uerfationis vfus alnus inferedus eft. bec
wbieron£mus*
J[^e quinto pzecepto eccledc.
® inru pcepni eccfie eft oe facra comunionefumeda femel in anno in Die
q pafce poft q$ venerit ds ad annos Difcrcriois: vt bc Deere, fugitis allega*
ra.ejtrra dc pe.? re.i0isvtriufq$ fejrus.0.uiciicp ergo no fuftipic rcuerc*
ter co:pus cbzi fem el m anno babes annos Diicreriois pecca tm©zrafr:?viuens
.ab ingreflii ccctic arceaf:? mozics cbziana careat fcpultura.vr bz in eode c.£5fe*
cus fi c£ caufa ronabilt dc pfi lio facerdoris ab bui 9 pccptioc abftinercr.
nota q I5 pari pccp.ro qhberobltgef ad facra coionem fcmcl m a n n 0 : fi c a d jfelTi
©n£ :vr ptj p Dicra Deere: 'Bd tti eode rpe quo pueri inducunf ad pfcftionc funt
tnduccdt adfufeepribem rdtifaeramctirgz refteSug.m li 5 .pfef.£ozp v cbztci(f
bus eft grandui.^ucM autnodil funegrades infide; ergo nc Debet cis Dari coz*
pus cbzi. i£ft aur rpe idpneu ad Deuoce coicandu circa vndecimu vel Duodecf*
muannu uajpareat Cigna Deuocois:t fetat Difcernere pane materiale 0 fatrame
tali.^ln fetus Xbo.m ut).li.fm.Dift.ijC»vb; qucnr.^r^ pueris fit Dandu co:p 9
cb:i.6rfic,*jP>uens carentiba vfu ronis <j no poiruntDiftiugucre nrer e»bu fpiia*
lem^ cozrozalc no oebcreucbariftiaDari:^uis<ida grcci ^trariii reneat :,irrari
©nabiliter aut:q: ad euebariftiefumprione epigif actualis ocuotio quam tales
pueri babere no potTunr.^ueris aut ia incipierib? babe^e Difcretionc ctia ari pi
fecra etatc:pura cii fine Dece vel vndecim anno^rautcirca boc rpus pot Dari: fi
in eis Cigna Difcrctiois apparear z ocnotidis.bce SCbomss. tf^ed querif vtru
ille fafiltaciat buic pcepro d comunicar fena 4nta in cena rri: vel in fabba. f 0 fan
cto: vd aiu cie mfra annuto rtifioaenota q» DrisButommts arcbicps flozc*
eccleCic jFo.txxxix.
tinm?o:dinis pdicaro?4fmt vir tam (n oiuinis repturi q$ fec&rib:» litterj erui
ditiftimus:tam vita qj opinione famofifiim 9 ac fcrilfimus canonifta fumus neci
no dubio;? acutiffim 9 iterp;es. 2}icfug dicta qftioccu mfra m oiturifie tocte fui
me fue oijterit:5Dindc m queftiomb> ad fratre oominicu de catbaloma fic refoti
mr buc cafiijdi ccs. /£u iftud pceptu eccfie determiner oiemfej pafebe: idefi do<$
minicc refurrecriois fm doctozes folenes theologos z canoniftas lup illo . 0ie
vtnufm.de pcni.T remiT.-Hnncipare no licet: nec etiaplongare rcpusnifi de coi
filio pfefiozis p aliquoe diee vf hebdomada comunto differaf . 'gjeru qz illi tres
dies quo ad officiufuup vno coputanf no facere vim nec eodem nare qui. tj. vel.
itj.feria poft dic refnrrectoie comunione ipam reaperer. Simplices etia q z doi
ctrinafiio? pzelato?vel pdicato? vf confeflo? q periti in boc eftimatur: in cena
dni vffabbato feto vfin parafeeue boc faceret no codenare de moztali: epuis mii
bi difpltceat talis opinio./£t mt'ro magj boc in poputTeminare pfuadere ptrariu
z pdicare quo ad fienda. £Ludiuttn a ndedigms onm i£ugeniu no facere dilfii
cultatc fup bis qfirus. i£rta in anticipado infra hebdomada fancta fumedo. i£t
fic facti P pot in boc tranfiri :cu fm iu ra eius fit ihterptari cu i 9 eft codere: z mtto
magis difpenfare.1r>ec arcbieps. fJSed q> aliqui vel alique ante die refurrecti
onis ont recipiant facra comunione: vtqfi liberi 9 licear eis vacare oznatib?: rri4
pudtjs:ludis:pompis:lafciut|s:in fello refurrcctfots.l^oceft cotra inrentionc 5
ecclefie que vult fideles fuos illa die p ceteris vacare deuotioi.^ies aut pceden
tes feftii refurrecriois funt magis inductiui ad deuotionem eje ipfis oflficqs que
majeime re^ritur in acceflii ad facramctu.
fejtto pzecepto ecclefie.
/6jttu pceptu ecclefie e de folutioe decima? . 'Boie aut decime itelligitur
s decima pars oim fructui* quos quis recolligit in terr 3 fuls :de <Jb7 pctptf,
tur.^euitici.]ti:vtj.ca.fic:0cs decime terre fiuc de pomis arbo?:fiue de "Bora de
frugitoioiu funtt illi fctiftcanf.^deo fetus ^boan.tj.ij.qd,ttjtvp.ar.f.t>icit q> de decimi,
cime in veteri lege dabanf ad fuftentatione mtniftro^dei.^nde ^Balacbie.itj.
ca.dicif.3nferte omne decima in bozreu meuj vt fitcib? in domo mca:et pbate
me fup boc dicit ons.l^a ratio naturalis dictat vt ili s q diurno cultui mimftra^
banf.p toti 9 fpfi falufe:ipe populus necclfaria victus mimftraret :ficurt bis <5
coi vtilitati muigilat.f.pncipibj z militib: z altjsbmdi llipendia viet 9 oebeanf
ajpfo/^iu apis boc a$p:obar.f.ad Co?.i]t.c.per buanaspfuetudines dicens.
^uis militat fuis ftipendtjs x>nc$:®M\& planrat vinea etde.fructu ei 9 no edic
i&tiis pafeit grege z de lacte gregis no maducatc^ttnfra tbaul 9 fubiugir.He/y
fcitts qm q in facrario operanf q de facrario funtedutf i£r q altario defermut cu
altario participant bcc paul 9 . j£t£uce.jt.c.iDign 9 cft oparius mercedc fua.^d noua i ct
circo determiatio decime ptis foluede rpe noue legis inflitut a elt auctozitate ec fic ^cirne iti
clefie:q: vtdicitfctus:^bo.in.tj.qliber.ar.vitj.3 n toro c ° 2 pe noui tellameti no fiiture funt
apparet aliqb pceprii datum de decimis foluedis;in doctrina dico euangelica et a £> ccc i c r l3
apfica:(^uodcm dicif r.titiy.de folutioe decima? :bec oportuit faceret i k/
la no omittere. /£t qd dicit pbarile 9 ^luce.tvitj.ca.^ecimas do oim q polTideo
magis videnf adilatu veteris rellamcti ptinerecp obferuatie noui teflnmcrifo:
ma imponere.TRo aut bui 9 infhnmois facte ab ecclcfiaMgnaf a feto 5Cbo,in.
t ) .tj .q.t ar.vbi fupza fic 'Bam tpfs noue legis no min 9 debet ejtbibere mtniftris
noui teftamcri cp ^pfs veteris teftameti cofcrrct mttiillry veteris legis./Cum ta
men populus noue legis ad maiozaobligef.fm illud ^>at, v.cap. 'Hifi abunda
werit iufticia veltra plus cg feribarux pbarifco? no intrabitis inregnu ceiozum.
i£tia cu nobiltozesfint miniftri noui teftameti ac maiozis digniratC miniftri
veter J teftameti: vt pzobaf apoftol 9 ,tj.ad iCozimb.iij.c.^deo ad folutionc deciy
I5ep:cdepti0
fna$ renenf bommes/partim quidem et iure narurali/partim etiam ejtinftim#
ttoe ecciieique tamen penfat£ opportunitatibus tempop z gfonarum pofi 5 alii
am partem Determinare foluendam.i£t ideo non magis per Decimas per ali#
um modum tenentur bomines fuftentare mtniftros eccfte.f[Sed querif 'Jeltp
illi etcufenrur a peccato quijnon Dant Decimas rerum/autquia no c confuerum
in tali loco/aut quia Datur modica parsrputa centefima tmmo/ vel De frumen#
to/vel vinorjMo refponfione nota qp folet Dari talis Difttnctio De Deamisil^atn
quedam funtperfonales/quedampzediales/quedammijtre. ^ecime perfona#
les funt que Debentur ejc negociatione z artificiofeu fcientia:id eft ejt lucro adq#
fito perfcientiam:vtper lecturas aduocationes confultartones / etbuiufmodu
2K)iliria/olficio regimtnts/per venationes /pifcationes/t buiufmodi. i^ecima
pzedialis eftque.pnenit ejt ipispdtjs.giebent autem oariindiftincte a pofiideti
te pzediVfiue iufte/fiue ininfte poflideat :z non folum fi poflTdeantur pdia a ca#
tbolico fjetiam beretico/iudeo/vel pagano. decima mijcca eft que dc agnis et
altjs fetibus animalium^uenit que funt in pafcuis.partim enim ifta Decima ,p#
tienit a pzedtjs vbi pafcuntur animalia/* fic funt pzediales: partim a cuftodta g#
fonarum/* fic funt perfonales:#)terea Dicuntur mitte. ff^e iftis Decimisvaria
Dicuntur a Doctozibus: * multa acDiuerfa bincinde ventilantur. 'Ham funt qui
Dicunt cp confuetudo non foluendi Decimas non ejtcufat a peccato mortali: quia
cum Decime fintDe iure Diuino/nulla confuetudo poteft tollere ius Diuinum35
tcfte Suguftino: j^ecime ejt Debito requirurur:* q eas Dare noluerint/res aue#
nas inuadunt.l^oc tamen intelligendum eft fi requirentur. 3 lij autem Dicunt
qp verum eft cp confuetudo non pot tollere ius Diuinum. Sed folutio Decime 15
mo non eft De iure Diuino#me :fed bene eft De iure Dilitno fuftentatio miniftroru
eccfie a fpfo que pot fieri per redditus beneficiouim:* per oblationes: z per cie#
mofynas, ^zopterea fi vis latius banc materiam Difcutere / vide in fummis 44
Dicant Docto:es.®j£go autem frbzeuiter me refoluo cum fancro3£boma 4 in.ij
n.q.ljtjtjtvij.ar.f .in refpofionead quintum argumentum/Dicfic.^audabifr mini
ftri cccfic Decimas eccfte non requirunt vbi fine fcandalo requiri non poflent ph
pter Diffuetudinem/vel propter aliquam aliam caufamz^Bec tamen limt in flati*
Damnationis qui non foluunt in locis illis in quibus eccfia non petit: nifi forte
propter obftinationem animi babentes voluntatem no foluendi/etiamfi ab eis
peterentur.:bec:£bomas.f£1iotandafuntetiam aurea verba fanctiXbome
in.tj.quodU6.ar.vitj.vbi mouet Dubium ^trum propter confuetudinem aliqui
De obligentur a iure reddendi oecimascvbi poft multa fubiungitficDiccs: 'Bulf
la confuetudo contraria foluit bominem ab obligatione reddedi Decimas : quia
bec obligatio fundatur fuper ius Diuinum z fupza ius naturale, femg tenei*
tur bomines reddere Decimas fi ecctfa ejcigat/etiam pria pfuetudine non obfta#
te. /£t in terris in quito eft pfuetudo cp Decime foluanf : ipa pfuetudo quafi ejrpo/ji
ftulat Decimasrvn peccaret 4 non redderer :fed in rerr£ in qto non c pfuetudo c5
munis qp Decime Denf : z eccfia non petit:vtdef eccfia remittere Du fimfar. £t 15 •
bomines in terr{ illis non peccant Decimas non Dado.jgnq^ em ect Dicere q>oes ‘
bomines italie z orientaliu gtium Damnarenf 4 Decimas non foluunt.x£t bmof
argu.poflum 9 ab .Hpfo accigeicui cumDeberenf neceflaria viet 9 ab bis 4to pdi#
cabat:tamen non aedpiebatmee tamen peccabant 4 ei non Dabant. £ilio4n ma
le cu eis cgtfft non accipiendo:pfertim cu ipe DicatBcf.tjr.c. Hon em fubrerfugl
q min 9 anniiciarc vo(5 omne pfilium Dei .j£t io 3pl’s non ejcigebat q6 fibi Debe#
Cor ra e<yf q t>af ne Daref aliqb offendiculu euagelio/vt ipe ^f.^n non bn faceret rectores ec
cdgut Deci clcfiap fi in terrf ilfDecimas ejdgerct/in 4to non e pfuetudo Dari: ft>babiTr cre#
derd^ejtijfeandaia to arg*in ?rw f ide fic
ecddie JFo.xc
ilires q accipiut Decimas in alujto «rr|/non bntius accipiendi Decimas*
p cm ius fpualc eft Debitum tmftrf oeu^n no cadicfin laicam pfonam:f5res ille
fpales q a iure eflguhf eje pceflione ecdie Dare Iu nt alicjto militito^f atiqlf uitiq
q fecerint ecdie : It c zecctia pt remittere ipos fruct^q Dcbenfp oecima.l^o rn re//
numt ius cjtigedi Decimas nec tollit oebitu reddedi. t>cc $ Dede Dicta fuif iciar,
i£©efepttmo peepto ecdie oci
lEptimu p ceptu eccXie eft 6 euitatioe ercomunicaro?:vt q.itj.Cff
f crcbmunicaro.ctc.dcomumcaucrir.l^ampticiparecu excoicar^ maiori
•jtcoicatione in Diuis fcienf e mozraie.i£tiamgricipando in loqla/in menfa/i fa'/
lutatione/? in altjs bmoi/qn fieret in ptemptu eccfte/vel poft,pbibirtone piato?,
fpeafr fup B factam fm 5£b o. ? alios oocf. catholicos. *Horatn q> B Decretu fiiit *
modificatmtefte dho arcbiepoXq* no tenenf fideles ejccoicatos vitare ctia in Di ^oicat-ione
uwis.nilipoftq* fuerint publice Demmciati.^d^pf publicam manuu infectio* £ modifica
«e in pfonam eccliafticam/nec folfi eje peepto eccfte tenemur euitare ejccoicatos : tli „ au '
fj tenemur abftinere ab omni actu dpbiberfubpenaexcommunicatioms:? per ?
majeime latefenrentie.*ftam 2 riui|t faciendo eft petm mo:tale/ fiue fit lata a iu4
re vniuerfali/fiue fynodali/fiue ab bomlfl£/tf iamff illud De fe non efiet peccatu:
puta ingredi monaftermm monialium/non mala intentione :,fed ad videndum
locum monafterqoefenlFmcftpccm.Stol fi lata eft fententiaejccomunicationis Wtt
pjngredientes .‘cetra cafum neceffitat$ ingredies peccat moztalr : z B nifi cjtcufet wia
ju ignotantia iur$ illius z babeat iuftam cam ignotantie:? nifi fententui iniufte
ferret ab bo minebam etfi liget taf fententia/non tamen pfeientia in cofpect u
eterni iudfcj nili premneretivt dt Dns arcbieps. ffiCirca iftud pceptum b euita
ttoneetcomunicato?:funtnotanda #ba aurea fa ncciffljom . in. iip . Ii b. fe nf .Dt ft.
pviq.vbi qrit 'gjr? liceat cjccomunicato comunicarejn pure cozpalito. &c enij
# Duplex eft excomunicatio^na eft mino: q fepat tm a pticiparione facramcto* D i, c crjA
tum/fed non a coione fidelium :? io tali ercoicaro licet comunicareifed non licet V £ £ M
eifacramenra p ferre. Sl ia c maio: ejccoicatio/t bec fepat bomine a facrament^ *
ecciie? a comunione fidelium:? ioejccomunicato tali cjccdmunicatioe comuni ^ .
tare non licj :Sedquia eccl 'ia cccomunicationc ad medelam:? non ad interttuj yxotcatio
inducit cjccipiunf ab bacgencralttare quedam in quito comuntcarc licet: fcil 5 in c }\ *
bis que prinent adfalutem:quia De talibus bomo cum ejrcomunicato loqui pot deia
*i etiam alia verba interferere:vt facilius falutis verba et familiaritate recipian
tur.f^jf^tcipiunf etiam quedam pionc ad quas fpeafr prinetimifio cjccommur/
iticati.fvto: f uus/filius /rufticus/? fuiens :fed B inrelligendum c oe filtjd non
cmacipatis/ate tenerenf vitare patrem.^ e altjs autem mtelligif cp I1C5 ejccom//
inimicato comunicarc/li an excommunicatione fc ei fubdidertmt/ non autem fi
poft Quidam aute inrelligunt ecomierfo.f.qp fupio:es poftimt licite comunicare
lnferio:ito.3li| ^?o ^dicimt/fed ad minus m bis eis cotumunicare Debent: in q>
bus eis funt obligari^q: fic inferiozes obligantur ad obfequium fuperiommata
fupio:cs ad.puidentia inferio?..f[Sunt etiam qdam cafus ejcccpti:fic qn igno//
* raf ercommunicatio:? qn aliq funt pegrini in terra epcomunicato? q licite pnt
ttb eis emcre/vel etiam accipe elemof^na fimitr fi aliqs videat epcoicatu i necef)
litate:qz rime eje peepto cbariraris tenef ei puide\ e.i£t bec omnia Bjfcfu ptinenf
^Itile/lex/bumile/res igno:ata/necefte. *g|t vtile referaf ad ^ba falutis :lex ad
matrimonium ;bumi le ad fubiectionem/cetera patent. t>ec 3Tbomas. fTBd
clare mtclligendum banc matenam De pticiparione cu excoicats e pf deranduj
qp ewicatio mmo: pbif pticipando ca ejccoicatJ maiori ejccpmunicatione incau
m ^
i
©epicceptis
non ^cefTo.fcdqtu' gricipant cu ejccomunicato minon' cjccoicationeno fncurrilt
aliqua etcoicatione vel p;rm. j£c boc eft cfi coitct ofcif a Doctozft» q> ejccotcario
no tranlit in tertia pfona. 3 £o ta ergo Difficultas confidit ad cognofccndu 4 fune
cafus in (Jbus bo poteft oucrM cu ejccoicatis maio:i etcoicationefalua pfcienfl
fia. f[“ 3 dcirco nota q> ictus ^boanatq.lib.fenrcn.Dift.^vui.ar. vtfupea.ejccipie
quincp oifferetias pfona? que omes copbendunf in ifto verfu que ipfe ibide alie
gar.vide(5 ^Irile.le^;bumile:resigno:ata:neceffc. £t ideo ad maioze cuiderii
poft illa q ipfe ibide magiftralif Determinat fcire Debes p:imo cp pticipates cum
^ . ejccoicatis maiozi ejccoicatione ne ptrabant minozc etcoicatione ejccufanf refpef
&ccoicatio/y ctu vtilirar^ 3 deo Dicifin verfu.^ltilc.lpecaut vtilitas eft ouplcjc.^na qdem
ms pticipaj ipff 9 ercoicati: vccitquis loquif ei De bis q ptinct ad abfolurione ^curanda vel
tm e^cufaro ctia ad falure anie.cpuis aiia incident interponat vt $ba falutC magis .pficiat vt
puma Dicit ibide fanet 9 3 £bomas.i£t ideo ad pdicarionc admittunt ejccoicatt. i£tiam
vtilitas pot pfiderari eje pte eius q pticipar cu ejccoicato eje eo qp Debet ei aliquid
Dare: ?fi nolletDarcpot iniudicio coueniri. Hliter ejccoicarus ejt Delicto como/)
du repoztaret. poteft ctia talis Defalute anie fue licite loqui petedo ab eo pfiliil
Sc6a nccc ^ c fuerit cafu q no polfet bre recurf 113 ad aliu. JTScSo ejccufat lejt matris
montj.^deo pfequeter $1 in verfu.Uejr.^oc tn mtclugecii Diftwctioe. *Ha fi cpt
coicatio fuerit lata in al terti coiugu.cjc eo q p matrimoniu eft illicire cotractu:tuc
neuter pot cu altero pticipare. Si tf?o cjcc 6 icario fuerit lata^pter aliud Delicti^:
tite in pticipatione q ad redditione Debiti vtercft ejccufaf. 3 « altjs £0 mulier cpt
cufaf pneipado cu viro ejtcoicato.Sed vir cu fit caput vjcous no ejtcufaf pticipa*
do cu vrozc ejccoicata:q: Debet ea cogere vt faciat fe abfolucre.Scd qd Dicemus
fi rnaric 9 vocaret alique ejtcoicacu ad mcfammuquid v]t 0: poterit comedere cuj
virofuo ad mefam illa^Sup ifto cafu credur Doctozes q> 4 no:pot tamc in eadem
tertia c,omo in alia menfa comedere.ff^Eertio ejccufat builitas fubiectois vel f uitut£,
3 deo filtj 4 fune fub poteftate patris vfetia macipati 4 funt comenfales patri x
ab eo bnt neceftaria .ejccufanf pticipando cu patre ejccoicato.SItj aut filtj no cpt
cufanf.i£tia monaebi ejccufanf pticipando cu fuo abbate ejccoicato. z£t fitr dcxVi
ct Deputati ad feruitiu po ntificj fui ercoicati. pariter ejccufanf ferui: ancille:ru 4
ftici 4 coluc terras Diio? fuo? talu fubiecti.^iftingue tn fi tales ante ejccoicatiV/
onc ont fui erat obligati t ia inceperat fuire: tuc ejccufanf. Si aut poft etcoicafl
tionc itraueriic ad feruiendu etia Diftmgue: q: fi igno:auerut: t poftea fciut: non
tenenf Difcederc cu Dano fuo. Si #0 a pneipio fciuerut tenenf Difcedere nifi ne 4
cefliras eos copuliffet q> fieret De familia eius. 2 £>ercenartj quocp z nutrices fi 4
lior^ : armigeri : mili tes : z vafalli ejccufanf in bis in 4b> funt obligatifuis fupiori*
bus. i^ui^o fuerint abfo luti ab obfequio fuitutj vffidelitat^ endiu eo?- Diis eft
ejccoicat 9 Debet ab eo abftinere. z£jccufanf etia patres pricipandocufilqs ejccoi->
caris? fitr Diu z nobiles cu feruis luis ejccoicatismo quide fimplicirer f m fanctu
^bo.vbi fup.jjnbis tm in cpi funt eis obligati:q: fic inferiozes obliganf ad ob
fequiufupio?:ita fupio:es ad^puidentia inferto? .Sunt alij 4 ^icut qp tutius eft
^uart a Dicere qp no ejccufanf :q: renebanf eos co:rigere. jf^uarto ejccufat igno:atia:io
fubdif in ^fu *flles ignozata. Sed intellige De ignozana facti pbabilis. jLuc aut
Dicit qs ignozare factu :q: no pftat ei cp ille facit tale quid.puta q» clericu ^?bera
uit :q: nec ipfe vidit, nec eft fama ita publica q Debeat omo credi.^Ba fi ab aduer
fario talia audit vf a (cui fama no Debet libi De boc fozmare pfeientia* Si ^0 fa^i
ma eft publica: vel audif afidediguis cp ali4s fit publice ejccoicatus: *53el qma
notozie aliqd feritarer q6 incidit in ercoicanonc3 tuc Debet tale vitare tam in
publico i occulto Donec fuerit ccrnftcat 9 . Sed ignozatia iuris no ejccufat nili
tilos qbus licet ius ignozare vt funt pueri nondn Dolicapaces: taceo plura alu
eccldic iFo.xa.
fup bac materia. Q£0.uinto ejtcufat ncitas tam cjtcoicati cg pticipant£:io in fmc £>umta
jbfusponif nccefte.piQpfea pegrini/viatozes/i fifcs in ncitare pftttuti lictrepnc
rectpc ab ejtcoicat£ ncaria ad vite fuftentarionc:vt 6ra£bo,vbi s.^ec e etpecra
da vltima naras/^bi gfa:S»i ejtcoicatus a te petit bofpitiumon oebes ejtpecra/)
re ooncc ab omnib? alijs fit ejtpulfus.,2lmplius pt<je pricipare cum e^cotcato in
eodem crimine mt q$ quis eft ejtcoicams.f.oando ofiUum^aujalm/vel fauoze cc
rat incurrit eandem iniam :i£t inrellige pfiliimi/vel aujrilium/ lineq non eratfa
cmrus. Qut pt qs cu cjtcoicato pricipare in crimine moztali :fed non in illoxprer
cjo eft cjteomu meatus :*,jpt' talem priciparionem peccat qdem moztafrifcd non
incurrit maiozem ejtcoicatione.fcd tanrnmo minozem.^el cum cjtcoicato pt qs
griapare m oiuisXrecipiendo cozpus ebri cu eovel facros ozdines :z tuc incurrit
e^comunicatione mtnozcrt peccat mozrafr.^n altjs aiic calito no peccat qe mo:
talrpcicipando cum ercoicat^Vnifi^pfptemptumpcepti. Sacerdos aiit qui ali'
quem ejrcoicarii maioziercotcatione recipit ad omina officia feu ecdiaftica facra
vel ad eccftafticam fepulturam.tal' lj non fit irrcgfart/ peccat tamen mozrafr: z
ejt valde^pinquue irregularitati: 'Bam e ei iuterdicriugrelTus eccfte.igtfi polV/
q$ eft mrerdicrus ingerit fe inoiuie in fuo officio fic pus irregfar^elficif.3bec ejriy
cerpta fimtaoiuerlte bindndc fignani? a fumm a l0artbolomei o pifie: * a fuma
oiu arcbiept b jflozenria:* a fancto j£boma.f]j£>emu pt qs pricipare cum ejtco pejera
mumcaty/non qdem in crimine; fcd in alijs actito bumane Mierfatiois in cau no
pceiTo oeqb.\9.:Cboa'u.iip.lib.rent.oift.cvip.vbinioucroiibium^lnum oiffmi /PccoicatC t>
tio ejxotcarionis a qbufdam pofita fit puenicnsradducit 01109 £fus/fic: Si pzo nctpates cv t
oelicrC anathema qs efficiaf. 09/ozare/vale/comunio/menfa negaf. €tui § pti coicanf
cipat loqndo/comedendo/* in fimilib? cum eo q eft ejtcoicatus etcdicatioe maio
ri incurrit mino^m ejtcoicationcm:fed oeclaremu9 bo9 pfus,|£ £>zimo cum 0: r t
In £fu/os:intdlige q> nlfe 05 pticipare cum eo q cft ejtcoicatus ejccoicatione \m‘i ^roirarf
io:i in ofetb pacj fiue in locutionerio familiariras/pudoz/timoz fcandali/no eje/, *
curatpticipantccnmejccoicat^inlocutione^ecetiamU^ejccdicato mittere lir ^ m
teras vel recipe/vel nucios/mfim cau q liceret ei loq. Si OicafiCur^ccba tanta
feueritate vtif vt interdicat fidclc9 loq cu e,tcoicatc7qz cum lingua fit facit z mo
tnteum oifficultate retineri pte^iecp feta mr ecclia eft tota demes* mifericozs:
(6 imitafclmenfilfimfioeum/q tefte fcto^boan.iip.lib.fenf.oift.jcvtq. vbiqrit
^trum ecctia oebeat aliq uc ejtcoicare^^lerilcp flagellat pctoze9vt eo9 adviam
falutj rcducar:£(’iqri 5;o fubtrabit bnficia fuavt petoz humiliat 9 infirmitate fu a
recogrcat.S eparif ecclia fcpatejccoicato9 ab actibcozpalib? legitimis:* alia
bnficia fpualia ab eis fubtrabit: vtp humilitate feipos recognofcant * ad oeum
redeanr.^^ocdo cum 6 z in ]l?fu/ozare;intelligeq» non oebemua cum ejccoicatC ^ .
ozare/nec oiccre officium/nec audire miflam cum cis j£tfi ejccoicatus intrauerit
eccfiam ad ozandii/alq tenenferire vel ^curare vt ejeear/fi eft publicatus. Sunt
6 oicut q> fi epeoicatus mtraiiit ecdiamnon ca ozandi .fed^pf ali6 agendurpt fiv
det ptinuare 0:0 nem Puam.®]Sed qrif^n.percoicafC fit ozandum^Si oic^/e0
communicari fu n r Pepa ti ab ecct ia:§ non cp eis ozanaum. Contra.i^cclia ozat
P bereric^* paganis/q Punt cetra cccfiam:g etiam 05 ozarep ercdicatj/c^uis fint
ctera ecciiam.'jRndet ; 6.5^b(5',in jitj,lib*Penf.oift,,tvitj.vbi qrit ^trum incompe
tens (Ttpitrimno ercomunicationis in rnPione adpmuargumcntu/oicens ira:
Q}? Mj/ldelib? ozaf.Ped ipi fructum ozonis non papiunt/niTi ad fidem puertanf
Similrtpercommunicafjozariptq^uisnonmfozones qpmcmbr^ eccfte fid
imtiertasnenmicrum oronis nonpticipant ^diu in cccommunicarione manet
Sedo^ryr oef eis fpus pemrentie vt ab ercommimicarione foluanf.l^ec tbo//
mas, fL^rtio 0; in jblu/vale :g q^ oaf intdligi q> non oebes falurare ejtcomif/ 3£ei tfo
m 5
©uarto
Quinto
£ccffavtif
ejccoicatdcp
medicina
tricatu :io q falucar aut refalurat ejccomunfcatu/incuifiti minozem ejtcoicationc^
&mt q tucimt q’ fi alicjs afiurgat vel reuerenrid ejtbibeat alicui ejtcdmu tricato/
aut inclinet fefalutaimy aut moueat labia tmmo mbilbicat q non incurrit ejrcof
carioncm.TRd bui 9 eft.qz pene molliende funr potius c$ nimis ejrafgande; vt (6: *
t> pe.bift.j4,pene.®j£iuarro feqf in ^fu/comuniountellige q* cjtcbicar 9 non x>er/
bet communicarecu alijs in facramentj/vel non t>5 coicare in ali?s actito buma
ne puerfationis/t peipue in actito legitimis *£ln non b5 <Js facere alique petuj
cu ercoicat^: tenet tamen petus factus cn fimilito:c>educro omialio impedimen
robora b q ejtcoicatio $>: qdam ejtclufio a coionc/io ejrcomumcarc.i.ejttra com '
mumone facere vel cotojric£uarc.z£rt: aut triplejt comunto fideliii.^zima tz co
inunio omnino cozgaf/qtum ad ejtteriozem puerfarionem fm actus legitimos
4 attendunf in ofefo/ in ofone/infalutatione/t bmoi. Scba&comunio cozgat*
z fpuaf / 1 bec e q^mm-ad fufeeptione facra mento? peipue qtum ad eo?gis jtpi
c©tonem.'£ertia <&: coio pure fpuaf q cft g bi lectionem intei lozis cbaritarj/q co
fifftit in gricipatibc bono? fpualiuaujtta illb : gricipem mc fac bc 9 oim rimentii»
re. Sic parif fm banc triplicem coioncm/eft triplejt ercoicatio.^lna qdctn q 6?
ejtcoicatio matoz/q ejtcludit boiem a pdicra triplici coione.^tlia^o 6: ejtcomunf
caricuninoz/q pbif gttcipando cum erc6municar$ maiozi cjtcbicatione in cau ns
peeflb;bec ejtcludit bominc a gricipatione z acoione facramcro?. tertia &ejt?
comunicario q infligif a oeo^omni peto mo:rali:t taf ejtcoicatio ecdudit cbariV/
ratem/g qua gticipanfbona fpualfaoim fidelium in eccfia bei. f[0uinto $i in
jbfu/menfa negaf.pqd baf intelligi q^ibef gricipatio cum ejtcoicarJ in cibo et
potu . <05 fi bofpiratus fum in aliq bomo z fugueniat ejtcoicarus z ingerat fe ad
menfamtruncfirafeftpubliceejtcommunicat^teneozfurgerenon obftdrecmW/
cuq fcadalo.Si e occulte ejcccmt^z no pofium fine nota furgerc/non reneo?
furgere.iifria baro q taf publice fit ejtcommunicat 9 non reneo: ejtire t bomo : fj
pomirn ibi bofpirari.Sur q bicur q pt qs in eadem camera cu ejccommumcaro
comedere:f 5 non in eadem mefa. ffild maioze tn oim s bicro? tnrclUgeria: fur
biligenf norada #ba aureafeti ^^.in.iitj.li.fenf.otft.jtvip.vbi mouet bubtum:
^rni gricipare cu ercoicaro in cafito non pcdfisfg fit petm moztalervbi fic ait:
l^uida bicur q qncuq* alicjs gticipatejtcommunicato/ vel £bo/ vel <jcuq$ bicto^
ru modo?, fm qs ei coicare non licj/peccar^moztatr :nifi in cafito ejrccptis a iurc:
f 5 q: Bvidef valde gueq> bcjp vno^bo leni q ejtcomunicatu alloqf mo:tafr peccat
z mft£ ejtcommumcantes laqum banatiois imjcerct q in eis retozqref: io altjs.p
babili 9 videf q non fg peccat mo:rafr:fed folii qii in crimine fibi gticipat vel i btf
«inis vel in ptemptu eccft e.2r>ec ^bo. & bicris pt 5 q ejtcoicauo mino: aliqn e
petm mo:tale;aliqn veniale.^olo bicere.ftatqboincurratejtcoicationem mi//
no:e/etramen non peccat mo:rafr:pura qii bo gticipar cu ejtcommunicaro ejcoV
•atione maion/loqndo/lalurando/o^ndo/coicando/x comedendo. 'Hon em fg
fic gticipando/peccat moztalr. bato q ejtcbicarionem incurrat: nifi fiat in prern^
ptu eccfie :vn5t 3£bo.vbi s.fetr aut ille gtieipare ejt ptemptu q ad libitum line re
fpectir/aut fine ncitare puerfaf cu ejtcoicato/ loqndo/comedcdo/': bmoi.3iiquet
etid ejt bict^ q ejtcoicatio e guiflima oim pena^:vt $t ^bo.in.iiij.li.fenf.bi.eade
vbi qrit^r^aliq rgali bano bebeat <^s cjtcoicanViCum aut pene finr medicine
vt $t *^bs m.tj.ltb.i£rb,36 eccfia vrifejtcoicatione^p medicamine anima?. £t
fic pzu dens medicus curando mozbidas egrirudmes vnf ahqn medicamenr^ le
mto z liiauito :aliqii medicaminito afflictiuisac mozdacito.0»ic fac eccfia in fpt
ritualitor^am aliqn curat infirmirares anima? e leuia-rfuauia.f.g ejtboztario//
nes z monitiones blandas acfuafibiles z gmimltratione facramenro? . £Hiqfi
aut curat egritudines anima? g medelas mcjdaces z afflictiuas: puta g mere^
uftrio£ recognitio JFo.xcii
*>artoncs ac fubcractiones facramentop pnando z feparando a comunioe fid«ty
tiu qjrum ad rebelles z incozrtgibtles z fetu m ad B vttfejtcoicarione/q cfl guiffi
ma pena^.iomc toeron.tn ept'a ad amicu egrotu pfolarozia/q incipit: 0uaq$
ccmflime nouerim/ot ficz&rtj c medicine aliqticns ignito ac ferro curare:qmd
m29.fi ons nra?. medi^animap rnrbimb? ejccimat/mozbis epmtner/calamira//
t ito purger, fomtudmls eft nre:qiT p ignes z flammas vafo^ mo:e purgari, bec
T>\cro. 7 r>cc oe feptem pcept£ eccfie q ecrendunf ad oes fideles mera fulficianr.
"Ha funtpfa alia pcepta eccfte ad oiuerfos ftat 9 pfona9 q ca b:euitat£ omirtunf.
f£0uatVremcozatio bnfta'09 oipotentj oci e falubzis medicina languentis
ac finenr£ amme.i£t agif 6 frptem facris eccfte oei m generali
0 £mu.quia nibil q> fic indignatione ,puocet
Uriffcmi oei fe bnftcia tacere omina ;ib refte Theone pp. 2H>agnn picu
lum e boies cc mgros oeo :z p obluuonem bnfici'09. eius nec oe coz//
reptione compungi/nec 6 remiflione letari. 0ptet § gratiofum ee bo ^
minet oeuorum/q pcepra gre z munera ei 9 manere ftbt oefiderat ac mftiplicari CU8
felit itaq$ <5 oona grap reflectit m eb in q eft plenitudo bonitat^t gre iCmTt pzo
acccptisbnfict)sgratosnosejtbibem 9 .iocumin nobfactm 9 vc maio:a adbuc
^cipe mereamur.^ifcure goiligenti 9 o animarqtt qnta bnftcia ribi ptulitoinv)
potens ac verus oeus.0ue obfecro cozda/q lmgue/q voces ad agendas ei graf
cias prendere poterunt. fMopfea Cbrvf.in lib.o compunctione co:dis/ait:Si
millies mo:iamur:etfi omnes ^tutes animi ejrpleam 9 nibil ofgnu gerim 9 ad ea
q nofipi pcepimus a oco. Clama § cu oauid z oic: 0 uid retribua oiio pomniV/
bus q retribuit mibi. f£3 re £ cogita ac tecu mente reuolue aurea j?ba Sugufti//
m' q te excitant ad agendas gras crearozi tuo in lib.fc fpuz anima.ca jnr.vbi p W [ #
crecomem^:atbnficiafibiaonopcelTamcens:^>iferegoqntumocberem oili cjtfittton®
gereoeumcu< 5 mcfecitcunonera:meredemitcupieram:noTidueratcicnibilo ac *age
me fccit/Hon lapide/ non arboze/non auc/non alio 6 animalito:fed homine vo 4 c * u 6™$
luit me ec.gttdif mibi viucrc/fentire/oifcernere/6 mulr£ picuF libera uic me: qn
errabam redutit mc:qn ignotabam oocuit me:qn peccabam cozripuit me:qiian
sdo contriflabar confoiatus cit merquando oefperabam pfoztabat me.quado ce//
cidiere,mme:qinndo fleri tenuit me;quando iuioujcitmerquando veni Mccr,
pit me. 3 /)ec z multa al:a fecit mibi oeus oe quito oulce erit nubi femp loq/ fem
. § agitare/ femp gras agere ,p omnib? biifictjs fuis.j£um enim cunctis fit pzeui'//
<Jens z cuncto^ airam gerat tfingufqfi omnitopuidens. 3ta totu ad cuftodia?
meam occupatum video :vr fi ego fup cuftodia meam flabo quafi oim obltt 9 fit
z mibi foli intendere velir.Bemp fe pii rem ejtb:bet:femp fe patum offert /fi mc
pacum inuenir.0uocum^ me jytero ;no me oeferit nifi ego pus oe.cram : nemp
bis ornmb? qo rependam babeo nifi tm vc oiligam. *Bon em melius ac occenti 9
oilectionc rependi pot qb p oilccrtonem oaru cft,T>ec &ua dTi^ria^oaU.
Cbzvf.ad oeuote mcdirandu.ozdinem mirabilem oiuine^uidentie nos Scitae
^'crmonefeptuagefimc/q/ncipit^ignitas humane oziqints. vbi fic aft. Tibi
celu oie luce, iplendozc veftif z foffulgozib? oecozaf 3 u noere clariffuno lunefpe//
culo : z aftro?. fulgoze vario polus ipe iuflraf : vt oiei noctis q$ viciflitudine z nu
meroljtas tempo?. oignofcaf:t poft oiurnum labozem re<5es miferCmoztalib bl
beaf.itpa aitemisvicib? imuranf. frondckut filue:amenanf campi: pzata vi'i
reicunt. ^mmantia cnctaomerfis vftb? ^xreata .'eduntfet^marent impio :obfe//
quia Puant^carent fontes: Smncs fluunt: 3 nftitut^ termis maria coercenf.
\ ^Ufdetpoft b^eme verna temperies : cfla^ flagrantia occo quit mefles, Sutft^
m 4
Hiras rcmulcta fuas cjcbiber vbertates . 2y?e mc madidanf imbrfo? ferre, Sufe
infhrufis cuctaDeferuiutifolue bo Deo no fermr.i^iiid IT nbi vniucrfa natura co
ftaf edicerer. i£go tibi a Dno rc? parere gara fu:ego arca rc uiffa iplere iftituta H
uarernafcetiacucta tribuere genitoris iperio iutTafum. ig)enic£ pareo obtepero
% te mutante no muto:, *£areo inqua rebdlirobrepero £>caa:oeferuio pteptori:
j£ctcip fi mibi inftituta murareriulfa guertere/necaria Denegare rrerii dhg prece*
pifiet:creatura cucra viduata retinerer mec q p tenerer vireri 9 cITet q: ptepto: bo
’ Digne irerirec.^ec i£br£fofto:f[£arcr quocp Docto? Diu 9 :2oiero.ad cogitari*
du imenfa brificia a Drio fufeepra nos ,puocat in cpfo De boie gfccto. 0ue quide
cpfa icipir.i£cce ire? a te fcribo.^ra inquice.TRecordemur <$ mudus ejt mbilo a
Deo fact 9 eft z q> cucra anialia g Deu $bo opifice vocata fiit. Azt infra ita fubiiV/
git.^lte ?diro: vniuerfirat£ manu fua nos dc limo terre facere Dignat 9 eft :q co*
gitario vita eft anie. j^uonia bec eft pma rd viucditvtcui fc Debear aia no igno*
ret:an aliu pf buc Sccpra veneref ne vire fue m^fteria vellit vire auctores adoret
*ftec mrantu clemeta miref ;vt no iudicet Digna q facta credanf cu ille magis fit
adorandus qta mira da ,pdujcit.0 q$ angufta eft bec z Diuina cogitatio zc$ vite
plena eft.0 c$m ipm boiem ad ome ftuaiu,pbirat<; accedit . 0 c^tu illi maiefta
tc fui cdmendat auctoris.iCii aliud ille nibil in creatura oi fe pter manu Dei fo:*
matu efle ?fiderat.Hon terra no maria mo celii:non Dentq> fidera:ta munda :tl
pura:ta lucida boicj folu cuiufda limi z guiorist fordidioris elemeri illaforma*
cu c Dejttera./Cui 9 Dejttere palm 9 celu mefurat in mefura. i£ui 9 pugiU 9 fre fpacia
ta infinitaiacenr^includit.tatifuitolim illu fuifle. Z)ccT)iero,ig)eiiot 9 etiam
bernard 9 ad agedas gfas Drio bono?- oim largitori nos borraf in aurea ejrplana
tioe illi 9 pfalmi.01) i bitat in adiutorio altiftimi. Sermone tertio :fic Dices.3*
gamusgfas factori nro. nBnfactori nro: remuneratori nro: imo poti 9 fpei nfe.
§pfe em retributorripe retributio nra. 'Bec aliud iam cj$ ipm ejcpectam 9 ab ipo,
^Mimti qd nobis pftitit nos ipi fum 9 . Siquide ipe fecit nos z no igi nos. fbartf
ne tibi videt q: tc fecitf/Cogica quale re fecit . Tlepe eria f m corp 9 egregia crea//
turarfed f m aiam mag£: vtpote ad imagine creato:£infignc/rbms gticipe:btitu
dinis eterne capacc.^orro ambo fit'p cctcrs creatur^ ma ( tie admiranda: cobere
tem libi incoprebefibili amficiorinueftigabilifapia editoris. Jtaqj tam magnu
boc Donu cft:q? magna res bo.Sed q$ grat uiru putas^rjManu eft q: nibil ante#
meruit qui peuitus nibil fuit T)ec oBernardus.
ffScptem facramctafunt maitima beneficia omnipotentis Dei.
S Bitt pariter caro corde rnter majtima bene^
ficia:oiporentis Dei facramcra eccfie cdnumerada ac Deuote cogirada,
Ha celcftis medie 9 Dtis iefus bumanu gen 9 fanare cupies venit in buc
mimdiig alfumptionc buanc carnisuutta illud^iaie.ljtf.c. 3d annii
ciandu mafuetis mifit me:vt mederer ptritis co:de:c pdicarc captiuis indulge//
tia z claufie apertione.SCante q jpebuilitat^ acmafucrudims fuitDns iefus no/y
ftra? medic 9 ama? vt etia fe mcdicu noiare no Dcdignef.^attb.i^c.Diccs.Ho
eft op 9 valetib medie 9 fed ma le bntib.Sug q ^bo TRaban 9 $t fic.Seipm me/y
dteu Dt q miro medicadi gfieqpfiniqrares nras vulnerat 9 eft:vt vuln 9 pcto? no
ftro? fanaret.^ropterea Sug.ait.^>3gn 9 De celo ad nos venit medic 9 .cj: ma'/
jrdeftis me G n9 2 fotii mundfi iacebat egrot 9 .l^ic q celeftis medic 9 ad curandas morbidas
dTc 9 celeftcs egrftudmes buani giiis: fpuales obtulit medelas arcp tali mo fanauit egrorum
ordinat mdt ^ oportue ppercbar egrotati: z g te cgrirudim z occafioni egrotadi ratqp ipfius
dclas egntudis curationi, ifcgrot 9 ifte eft bo : morb aut eft cu Ipa originaf.Scd origo
lili 9 culpe I1C5 pncipalif fuerit eje pfcnfu r bm's;occafionc tn fumpfit fenfib caxh
ccclcfic JFo.xciil
boc § q> mcdicma cozrefpoderet mozbo opoztuit q> no tm effet fpualis:
fed qp aliqd baberet oe fcnftbilib? fignis : vr fic fenfibilia fuerut occafio aie labedi:
ira ecnrj ci occafio refurgedi. /Supter boc mediana nf i vulner£ pfiftir tn eccfia//
fticis facramcris. CSunt igif focramcra none legj medicine qs inftitmtcele// c^crameti
ftis medie 9 d[b) fananfegritudmes ania? . t)inc M$Mr)Ai.etymo.c.tft:.$t fic. rr noue [ e a?
0 b id facramcta oicuf; qz fub regumeto cozpozaliu rem vtus oiuina fecreti 9 (V / , t mcc ^
l utc eomnde racramcto?- ogaf.^P z a fecretj fautib? vffacriifacramera oiciif. ne fanatiue.
0 Me ideo fruccuofe penes ecclefia ftur: qz fetus in ca manes fpus eozude larenf
facramcto?- ogaf effectu. 't>zc gfu 5 . Siait § baana co:ga folet repleri maf bu //
moztto q quidc fi no purgarcf boies oeducerenf in mozrc.jS ra expedit bze mede//
laspurgaiuiae vtfal 9 ama?. pferuef. Septe igif facrameraqfimedicineccleftes
#tnrc bnr efficaciflima ad euacadu bumozes fugfluos a ftomaebo ldguent£ aie.
I^ueqmdcin nuero feptenario inftirurafunt^rcrpfectionennerifeprenarii.q «oaeramc* ’
vr Iniero. ^mb:o.0:ego.35^dax i£bz?foftom 9 tcftaf :vmucrfitas rgalitatC oe ra none legj
fignaf eo # fepre oieb? ome tepus pfenris vitecopzebcndif . i£t cc B oaf intelltgi oanf in nue//
q$ta fic ^tus facramcco?-:quia etta g fepttfozme fpiritu fir remiffio oim pcro:u5 ro feptena//
gdeo feprenari 9 nuerus tcfte(0:egozio apud fapictes bui 9 feculi quadafua ba 4 rio z quare,
bcf ranoe gfcct 9 . f|'i£6ucnicf igif celeft£ medie 9 ons ieuis fepte inftiruit facra// *jb:imo
mctaiqz fepte fiir vulnera qbus infirmaf buanu5 gen 9 .^:imu vuln 9 eft oztgina//
le petm qfi fundamenm alio?- criminu:prra q$ ozdinaf baptifm 9 . Seamdii eft
perm venialeip q$ aipzopziare infhrutu eft oleum extreme vncriois . SEertiu eft
mozcale pccm pfra qb eft pcnitetia. 0 j.mtu eft ifirmitas fiueoifficultas ad bo'/
nu;prra qo eft pfirmatio.Ciumfu eft ignozatia vero?-;p q6 eft ozdoiq: ozdinat 9
05 eiTeooct 9 vr alios polTit inftruere. <z>ejcti l eft pcupifceciaelfrenis: ptra qo eft
marrimoniu. S»eprimu eft atfecrio ad terrena z caduca cu cozpoze inozdinato p
qd eft euebariftia vbi vifibilil? oeu videdo ad iuifibi lia rapi z accendi excitamur.
ideo fepre inftirutafut facramcca qz oifponut nos ad fepte ftrures babe S?c6o
dTs. 'Bim baprifm 9 cft facramentu fidci:pfirmatio fpeiieucbariftiacbaricatis:
peuirenaiufticie:e,ccrema vncrio gfeuerarieiqeft foztirudinis coplementuiozdo percio
, p:udcrie:marrimoniu teperantie. J[3-uc fepte funt facramctaiqz fepte funt oi//
uerfirates boim in eccfta 'oci. ^nmacft itratiu <Jb? ozdinaf baptifm 9 . &6a eft
puguariu^b? coucnit pfirmatio.^ertia eft vires refumetiu qbus ozdinaf eueba
riftia. Quarta refurgctiuiiftis inftit uta eft pcmtccia. Quinta ejteuntiu <Jto oaf
et erem a vnctio. Sejtta miniftrantiuqb? oaf o:do. Septima nouos milites in// ^
troducctiuip iftis inftitutu eft marrimomu. (ffjte^ qz ftatus iudaice legis fuit B^uarto
quafi tot 9 figuralislegis gre.iujta illud t^aim.pad Cozin.jt.ca. 2}ec aut omia
in figura codngebat.idco mfta figuralia allegare poiTum 9 ad figmficandu emi//
nenria oignitat^ facrametop ealeiie oei.^inc /5: ego . in . tjtt v. Ii . mo :a f. c . v p . a i t
Septenario nuero fete ec cite vniuerlifas oefignaf, vn Joanes in apocalvpft fe/>
. pre ecclcfqs fcribit.fedg eas qd alib vniuerfale ecclelia intelligi voluit.' i^ue
nimirii viis cccfia vr plena feptifozmis gre fpiricu fignaref;2^elifeus fug pueru
mozruu fepties infpiralTe oefcribif .Sug ejttinctupopiilu quippe oris venies qfi c^vnrrfirm
fepties ifpirat: d ei oona fpus feptifozmisgfe mifericozdif tribuit. T>ec i&:ego. ^ ^
([Septe igif facramcca pTigurata funt. ^jimo g fepre lucernns ardetes quas *
pofuic aaron ejt pcepto oei fug candelabzu rabernaculi. vt par5 'Bumen.viij.ca.
Spiricualifaaron figuratonm iefum cbziftuqutm tabernacfo ecdefie fue fepte
pofuic lucernas ardentesad eft fcprem facramentaiquo?- virtute z merito anie
fideliuilluftranf. Sc^ofeptemfacramctafigurantgfeptem buccinasiocqui//
bus oicitu;- 30fuc.vfca.1p rulerunr fepre (acerdotesccpcepro 3ofue fepte buc//
cinas iquarii vfus emr in iabUeo:? pcedebat arcam oni. 3cerii oicif ibide q> oie
»1 v
Oe drcuftantite aggrauatibus
fcprimo Diluculo pfurgctcs filij ifracl circui'crutv:bcm bierico fepties. £uq$ fe$
primo circuitu clangeret buccinis faccrdotce: ortu populo vociferare muri cimlt
tatis ilicocozrueruc. 3te fepte tube clangeregetficaciafeprefacramcto^Deno^
Verria timt:c l uo £ tniniftri etia feprenario nuero Defignati fur q ornia figuralta fur ran/y
9 ti m^fterij Dignitarc.fjXcmo facramcta ecciefie figurata funr In fepte loriomb
naama De quib oictf.iitj. TRegu.iiij.ca. q» naaman pzinceps milirie regis fyrie 0
Debuit mudart a lepza opozruit vt fepties lauaret feipm in iozdane iujtra pceptw
Ixlifei. belifeus Dijtit ei. 'Spde z lauare fepties in iozdane z recipiet fanita/y
te caro tua arq$ mudaberts. Tji ftc naaman peccatozc: lepza petm mojtale: belto
feus facerdot e qfi tnwiftru Defignar: fepte vero lotioes fepte facramcta Denotat:
©uarto quib criminalia peta tollunt. fl|^ 0 uarto fepties Defcribif belifeusapbeta iiifpt
rafiefug pueris mozrimvt fufeitaret illn.iiq. iRegu.iip.ca.fic Diis iefus fepties Vt
j&mnto fpirauit quado fepte facramcta inftituit. £]“£hunro fepte facramcta figuranf g
fepte colunas : De qb Dicif4wer6.ijt.ca. Sapietia edificauit fibi Domu et ejccidit
colunas fepte, T>cc fapientia eft Diis iefus 4 edificauit fibi Domu ecciefie fue in q
czerta €rcwr co Innas feptead eft fepre facramcta inftituit: qb tota eccfta fulcif ? robo'/
raf ®“Sejtto fepte facramcta figuratur g feptem Hellas-: e fepte candelabia a u/y
^ ' rea.Bpoca.tj.ca, f££>eptimo ecciefie facramcta Denotat g fepte lampades ar/y
S^cpnruv 3poca.iii?.ca.Sepre lapadcs ardetes erat ante tbzonuoet. : 5 £atf
ceo plura figuralia facramento^- eccftc Dei:q: cu numerus feptenarius fit multi*
plicif pfecrat 9 infcriptur$ factis adeo eius Dignitas mlVis varqfcs modisg orne
co:p 9 Diuiua? feriptura?. relucet, l^cc omia dc tertio gradu peto?, luftrare vo/y
di peccata operis.
Cofcfibzes
tenenf fcire
ctrcuftatias
pecca to;um
Qualiter Difcuflio peccatozum ‘que eft ozfgo et fundamentum contritionis
D3 fieri integralit quo ad oes circuftantias:-: peipue q ad circuftantias aggraul
tes:t q trabut ad aliud genus. ZBulra quoq$ notabilia valde pulcrat necarfo
De buiufmodicircuftanrtjs peccaromm tanguntur.
£rtio m bac oifcuffioe vel ejcaminatioe pect
U cato?. a qua ozigtnaf corritio obferuandtl eft vt fiat inrcgralif :quo ad
oes pct6^circuftantias.i£t ideo fapicrest Docti viri q tamfua <s petd
aliou iudicant ta in pfiltjs q* in pfclfionib tenenf oino fcire bmoi cir/y
cuftantias:? fur cuncti peccatozes qui ad vera pemtctta gueiiire Dcfiderdt p vi//
rtb Debent Difcurerc an peta fua in talib circuftanttjs fmt obuolura.^dcirco ad
maiozc noticia fcire optet q> circilftltia Dicif a circufto circuftas. Ciraiftare ergo
ml aliud eft q$ circa aliud ftare.3Uud aut q$ circuftat no eft De elfentia cius cfi
ftat: ideo illa q circuftant uos no fnnt intra nos :fed ejttra nos. Aliquo tn modo
actione fua Dicuf attingere nos: vr prj g cjccmplu dc loco circuftat locatfu^n
fetus ^bomas in.f.tj.q.vij.ar.f.Dicit fic.Tlomc circilftanne ab bis q in loco funt
Deriuaf adactus bumanos.^icif autiu localib aliudcircuftareqD eft quidem
eitmnfecu a rc;tn attingit ipam vel afpzopinquat ei fc^ni locum. i£t io queeueg
pditioncsfuntejttrafubftantiaacrus humani:-: tamc attingutaliquo mo actu
fcumanu ctrcuftanrieDicunf. Chiod aut eft cptra fubftantia rei:ad rem ipfam 0
ttnens accidens eius Dicif. ^liidecircuftantie actuiibumano# accidentia eo:u
Diccdafunt.l^ec XI)omas.3dcm Dicit in.f .tj.q.jcviij.ar.itj. f!"S5unt igif eje to/y
to cozde rememozaiide ac ejtaminande ille circilftanrie que trabilnt peccatuj ad
aliud genus : qz plerius cotingit m vnopeccato efle multas Detozmirares quas
pcccatoz tenetur recognofcere . X>inc igfaias. Iviq .capitulo, boztatur peccatrix
wn anima Dicens, ©inbluecolligarioes impietan's:folue fafcifculos pepzime^
peccata
iPoxcim
tes.llntelligebic per colligationes impietatis peccata mortalia: fedg fafcictoe?
Depnwresinrelligendefimtcircumftanrieaggrauantes pcccarumr^deo uby 1
fungit /£faias Dicens:j£t omne onus Dirumpe;quafi Dicat.Si peccata fuerint
ficoiTcnlTa z ejtaminata.pfecro onus peccatorum Dirumpitur. ([i£tideo eft w7/ £{rcurtatia
ligenter pfiderandum q> omnes ctrcumftantic actuum bumano# rribus modis r & triplejt e
fe babent ad actum peccari. fT^rimo funt alique circumftanrie que necfpeciej oilferentia
pcccativariant:necpeccarnmaggrauant:vrpuraaccipere rem alienam manu 'Ajima
Dejtiera vel ftmftra/autDe mane: aut Defero/gjfpercutere bominem indutum
verte rubea vel alba.lfam tales circumrtanrie Dicuntur fe babere inditferent ad
peccatum: quia nullam Deformitatem aut mordinarionemimportant ad rario^
nem:jdeo neq; ejtcufant peccatum :necp aggrauanrmeq? mutat fpcciem:vt Dic
fanctus^bomasm quarto lib.fententiarum.Diftin.tvf.vbi querit^rrumcir//
curtantia poflit rrabere peccatum in aliam fpeciem.®"Secudo funt alique cirv
cumftanrie que non variant fpeciem pcccarrifed aggrauant peccatum, ^n fanv
crus 3Dx>mas in pma fecunde.q.jtvftj.arf.ri.vbi mouet Dubium : ^trum ornis
circumflantia Det fpem acturi^ic q> circumflantia Dat fpeciem boni vel mali a>
ctuimojaliinquantumrefpicitfpecialem ordinem rationis . /Contingit aurem
quandoq? <$ circumflantia non refpicirordincm rationis m bono vel malo : nifi
pfuppofira alia circumflantia a qua actus moralis baber fpeciem boni vel mali.
j£jtemplum.£Ucipere alienum conflituit fpeciem furti :fed fi addatur alia circii
flantia :pura vr multum vel parum quis accipiat.^eccircumftanria non refpi//
ctt ordinem rationis in bono vel in malo :vel non impoztar aliquam Deformira
rem vel repugnantiam ad rationemmill prefufpofita prima circumftantta:quia
fcj alienum accepit quod repugnat rationi, 3fdec follere alienum in magna vel
parua quantitate non Diuerttficat fpeciem peccati: nec ell alteri 9 fpeciei a primo :
fed peccatum aggrauant, /£r ideo ille qui furatur multum non facit duo pecca'/ 5£ert(S*
ra/fed vnum rm:puta quia furtum ertgram'us.|p£ertio funt alique circumfla
tie que fpeciem peccati variant ? aggrauant fiue actus bumanus cui circumfla
na aduenit fit bonus ejt genere:ficut cum aliquis Dat elernof^nam propter lai itp
dem bumaitam:lTue actus fit malus ejt genere: ficu t cum aliquis furatur rem fa//
eram :fiue actus fit indifferens: finit cum aliquis leuat feftucam De terra in con'*
fcmptum alicuius.TRatio buius affignatura fancto 3£boma in prima.tj.q. jtvitj
articulo.jt.vbtDic cpqndocucp aliqua circumflantia rcfpicitfpecialcm ordinem
rationis vel p:o vel contra .'oportet qp talis tircumftanria Det fpeciem a erui : vel
bono velmalo:vt in boc ejtcmplo paternam follere alienum babet fpem pecji
cati ejt ratione alieni :et boc pltituitiir in fpccie furri.-fcd fi confidererur fuper 15
prout furtum eft factum in loco facro.^el quia res ablata eft facra :runc impoi
rat aliam Deformitatem ad rationem: quia ratio ordinat non eflc iniuriam fa^
ciendam in loco facro vel tollere alienum De loco facro.iCt fic follere alienum 6
loco facro addit fpcalem repugnantiam ad ordinem rationis . j f£t ideo loc 9 qut
prius pfiderabaturvtcircumiranria muncpfiderarurvtpncipalispditio obic/y
cti rationi repugnans :vr Dic beatus 3£bcmas vbi fupra. Similiter petm forni//
cationis in boc confiftit q bomo accedir ad non fuamjfi autem addatur bec cir^
cuflatiavt illa ad quam accedit fitvjtor alrcri 9 /ia pcrm formeateis trafferf i ali6
gen 9 pcri.f.i adulfiu:qr alienu violat tbo#:q$ c au i 9 periri q$fimplcjt fornicatio.
i£t ficD $5 c $ altjs generib) pct6p:qr vbiciicp e alia z alia repugnatta act 9 ad r 5
nevfalia bformitas act^.ibi e aliafpest maior guitaepeti. /£t Dict£ p 3 qpad Dif
cernedut ad indica du peta :z qtr vuu perm c altero gui 9 non futfic pftderarc ge$
nus vel fpem pcri.fed ejtpeditoino Difcutere circiiftantias agguares pctm:vtDi/>
€un; oes Doct,catboli'cf fignanf.s.^bomas.in4;tj.lib,fenf.Di,jcv]. vbi plura du
ifggrauates rircuftantie
bia ejtplanatfup bac materia, tf-titeq, m.f.ti.q.vtj. ar.tj.it), cr.u^.l^oc idem Dif4
fiife to.j.g.q.)cvitj.g totum.
Xpltcauim 9 aliq tn generali D circuftantijs pcto?>:fcdq: redc fctojZbt m.
c f mones mozales vniuerfales minus funt vciles coqp actiones in pticfari
btts funt; 31$ nunc mag£ in gticulari $ nuero circuftantiap aggu antium
pcta agendum c vt gero: <} veram qrir gficere pniam polfit Diligenti^ rememo'/
rare ac Difeurere iniqtates fuas/necnon curare morbidas peto# egritudtes : aic
rande buo:es viruletos euomere a ftomaebo languent^ ate: q: tefte rbteron. ia
mia grutu ac fundamerum totius pfectionis e picte puritas ac co:dis miidicia.
j0l§?ftdcrandu qp fplendo: ecctie^bo.in.iitj.lib.ren^tDi.tvi.vbi mouet Dubtit
^t?, puenicntfenumerenfcircuftantie j^tite^in.f.ij.q.vtj.ar.itj.alTignatrepfe
circultantias agguantes petm/rie Dices :3Dd. in fua rber.afiignat feprem circum
i&c nuero (lanrias q b#fu ptinenf.^uis/dd/vbt/4b?aujcilt)S/cur/quo/qn.Conftderandu
circiiftatia^ cftemin actib-buinams/qs fecit/qb aujtiltjs/vel inllrumenr£ fccerir/quid fece
rit/vbi fecertt/cur fecerit/quo fecerit /z qn fecerit. Sed Srfftof.imitj.lib. i£tbt.
addit aliam. f.circa<Sd.S5tullio compbendif fub dd.^ec ^f^o.^grautTRa^
tnun.6 pena foztimatioe £atbalan 9 o:dis ^Medicato?. q Decretales copilaiiit o
madato igzegoztj noni:? p& a lia volumina edidit pclarilfima/vir no folii in di' 4
urnis feptur^ cmditiflim 9 :f 5 buana?. leguacfacro^ canonu/necno fecfariu Ira?*
fagacimm 9 tnrerp:es/q ta tn vita <b in mozre/ac poli mozte mtracufclarmr.^ic
ad pdicru nue?, circultatia?. addidit octaua.f qtiens. j£t vbi.s.^Cbo .z £ctr 9 dc
palude z altj tn flfu pallegato oiciit/qb aupiltjs.^peTRa^m.^t/p qs qtiens.
io tu fezma flrfttm ftc: i^uis/<5d/vbi/p qs/ qtiens/cur/quo^ qn , ^lle § octo circii
flantie funt Diligenf ejtaminade.-r peipue qn trabiit petm ao aliud gen 9 ^ictmf
aut trabere ad alib gen 9 qn biit fpcale repugnantia ad altq$ pcepto?. Diuine l c'/
gis.^crbi gra :furtu fimplejt repugnat buic pceprorHon furtu facies. Si |i>o fi
at furtu in loco (aero :tnc furtu rone loci facri bj repugnantia ad altb pceptum cfi
ell 6 veneratoe facro^it fic addit noua fpcj peti/fj videam 9 6 fingufcircullattjs.
f£i£)e pma circuflantia pfone,
TRtma tgif circullantia agguans pctm/fumif e? pte agent£ pncipafTiue
agnini p pfone pecca ntj/q ocfignaf tn fbfu pallegato/cum t>::qs.2^ec circullantia
dopfoncag// _ fm^bo.in.iiq.lib.jenf.Dill.jcvj.refpicttmagJpditiones pfone peccant^
grauat periri c^tum ad^rierares tpius c$ fubllantiam perfone.f.cuius flatus :cuius Dignitas
z quo. ris. ‘cuius oifictjicmus poreflatis: cuius virtutisicuius fcienriercuius faptenrie:
cuius ozdinis rcuius etatts :cuius fejcus :quia eje conditione perfonc variaf fub//
flantia actus bumant:eo q> aliquid competit vni perfone/quod non competit at
teruvr Dicit beatus ^bomas.*|bzoprcrea in pma fecunde.q. Ijtjcitj.amctb. jc.
cit fanctus ^bomas:q» magnitudo vel crccllentia perfone peccantis aggrauat
peccatum/quodejcDeliberationep:occdit:SecusDe peccato quod pzouemt e%
lurreptone^ppter infirmttarembuane naturerquia tale petm minus imputatur
ei qui elimato: in virtute:eoqp minus negligitbuiufmodi peccata reprimere: q
tamen omnino fubterfugere infirmitas bumana non fimty/£t ideo peccata et
liberationepzocedentiazranto magis alicui impurant : quanto fuerit maiozvtr//
tute/fcientia/Dignitate/vel merito.^nde 5^do:us in. tj.hb. De fummo bo. ca.
jevit) .Dicit fic: peccata que incipientibus leuia funt perfectis viris grauia reputf
pacato? jFo.xcv*
tanf.iEanto enim maius cognofcifefle petm qnto mato: 4 peccat babef. Crefcit
enim oelicti cumulus iurta ozdinem mcrito^.Ct fepe q<5 minozib? ignofeif/ma
iozib> tmputaf ^jfid.Ct ^uuenafm fatura, viq.ait: 0mni animi vicium
tauro ofpecri^in fe crimen bj/qnto 4 peccar maioz babef. tRo buius eft qdrupleje
fm^o.ibidem.C/fSztmo 4dem q: maiozes facilius pnr refiftere pcto.?Suta 4
ejcccdimr^tute/aucicientia/autt)ignicare.3o^uc.)ctj.ca.6z:Sferuusfciensvo^
luntatem t>ni z non faciens/Digne plagis vapulabit mu lt£. Ct. tj .*£>etri.tj .capto
2£>elius em erat ilfnoncognofcereviam tufttcie/cp poft agnitionemretrozfum
puerri ab eo q$ illis traditum e faucto mandato. Contingit enim eis illud veri
,puerbtj .‘Canis reuerfusad vomitum:^ fus lota mvolurabzo luti.2?ec ibi.^zo
pter B Dicimus cp grauifltmu fuit pctm pmi angel 4 fcientia/Dfgnitate > pulcritu
dine/z foztitudine/ceteros angelos fugabat .Sic parif Dicimus cp pctm ade fu
it grauiflimu:q: adam babutt oem cognitionempolfibilem naturafr bomini : ec
fuit creatus in babitib? naturalib? integris z gfecri s. 3 6 fanctus Cbomas in p
ma gre.q.rditj.ar.itj .6t:Sic pmus bo mftiturus eft in ftatu gfecro/quantu ad
cozpus : vt ftatim poflir generare: ira inftirutus eft in ftatu gfecto/q$tum ad an ii
mazvt ftatim poffit alios inftruere z gu6nare.*Bon ptaurem aliqs inftruere nft
It babeat fctentiam.Ct io pmus bo ftc inftitutus eft a Deo vt baberet oem kienti
am/tn 4b> aptus natus edinitmuiEtin rnfioneadpmu argumentu Dtcfic:£zi7/
mus bomo babutt fcicnriam omnium p fpecies a Deo infufas: nec tamen fetetta
illa fuit alterius rationis a (cienti a noftra ficnec oculi quos ceco nato cbztft 9 D eif
dttfuertmt alterius rationis ab oculis quos natura ^durit. 2} ec fanctus Cbol
mas.Cc quo pt 3 q>21dam babitit ejccellentiamfcientie/t ideo grauius peccauic
2^inc3fid.m.tj.lit>.Derummobono.ca.)cvtj.ait:Cuapeccauitignozantia:3da
induftria/qz non feductusrfed fciens pzudenscp peccauic . ®[ Secundo gra^^z 1 1 r
uius peccant maiozespzopf ingracitudinem:quia omne bontim quo alicis ma//5J£
gnificaf/eft Dei beneficiumrcui bo fit ingratus peccando: Ct c^tum ad 15 queli//^|J^ clw *
b et maiozitas etiam in temgalito bonis pctm aggrauar.iujcta ill6 Sap.vf.cap. cunem
potentes autem potenter tozmenta patientur: jorone ingratitudinis bomo
grauius peccat in lege grarie q$ in lege veteri. Ct bapri53tus grauius peccat cp _ #
non baptijatus. Ct clericus in facris grauius peccat in eodem genere peti q$ re// 'Bota oroia
ligiofus 4 non eft in facris.Ctfimifrfidelisadulrergrauius peccat q$ infidelis : Diligenf
tum^pf noticiam fatatis eje fide:tum eriam^pf facramenta fidei quito eft imbu
tus z quibus peccando ptumeliam facit :vr inquit fanctus 3£bomas in.tj.tj.q.jt.
ar.itj. in rnfio ne ad tertium argumenrum.3 rerum fanctus Cbomas in pma .tj.
q.cjcv j.ar. tj.in rnfione ad fa&m argumentum Dic ficr&quis poft acceptam gral
tiam noui reftameti peccauerit/ matozi pena eft Dignus ranqj maiozibus bene//
ficijs ingratus z aujtilio fibi Dato non vrens.f[Sedqueftio animii pulfat.ign//
ceret aliquis:Si plus punitur peto: cbziftianus q$ infidelis: videtur cp melius
cfiet vt omnes elfent infideles:' Ibuicqueftiom refpondet fanctus j£bomas in
commento aureo fuper epfa ad 2^ebzeos ca.jC.lectione.ijj, vbi Dic: Sliter pollui
mus loqui De illis qui fidem ptemnunt:quia ifti^pzie ftmt ptemptozes. Ct ali//
rer De illis qui ec tgnozanriaftde annunciatam non renent:quia talito pctm infi
delitaris non impuratur: Sed ille qui fidem annunciatam premnit graui 9 pui
nitur.quia pctm infidelitatis majtimu eft. St ergo comparemus iudeimu cbzi'/
ftianum qui non ptemnit tvteren fit adulter tunc grauius punietur cbziftianus
t "" iudeus:quia non folump adulterio :fedetiam quia magis ingratus eft . T>cc
bomas.ffCertio grauarurpcrm^pteripccialem repugnantiam actus pecca
ti ad magnitudinem perfone.ficfipztncepsitifttciam violet qui ponitur cuftos
«ufticie.Ccii facerdos fornicetur qui caftitatem vouir.Contra fumles ait paul*
V
®dTRom.tj.c,0m§ altum Doces repim non do cce< i^uipdicas non furanduj
Dicis non mecbandum mec baris:' t&ui abominaris idola facrilcgiu
racisr^min lege gloriaris g pu uncationem legis Deum inbonorasrBomc etn
tei g vos blafpbemaf int genres 2}ec gaulus. j&ue verba fm 5£boma in com
mento aureo fug epEa ad TRom.it). cdecrione.iiq.pnt legi mterrogartue quafi cii
qdam indtgnatione.^l remtfliue quafi afferendo ftmiliu maliciam«j£tiai£fa»
f*c. ait: principes tui infideles foctj furuj.^mnes Diligut munera| fequunf rc*
tributiones : pupillo non iudicanrr ea vidue non tgredif ad illos.3te^ i£faie.ltj
ca.b: fic: ^ominatores jptt mei inique agunt p me Dic Diis :z iugit' tota Die no 4
me meu blafpbemaf: iJMopf boffrietjpfe meus nome meu in Dic illaiqr egoipe
t^etmguaf d loquebar/ecccadfum-l^ec ibi.|D&uarto grauaf permuter ejtempliim fine
,ppf fcadalu fcandalum:quiavtindt j0>:cg. 3 ,lc - ccm Plum vebemenf culpa cjtrendtfqndo^p
reuerentia gradus petor bonoraf.Sd plurium etiam noticiamgueniutpcta ma
iorum z magj bomines ea indigne ferunt:io fi vir vel mulier nobilis aliquatur*
pitudinem faceret magis ignomimofum efl) periti c§fi illud faceret ruftic 9 .$ro
pterea Dic .subornas in.n.tj.q clOTvij.arrjc.q?pctm religiofi grauiuseft peto
fecularis triptr:fc 5 rone voti:ratione contemptus :z ratione fcandali. Si reU
giofus non eje contemptu :fed eje infirmitate vel ignorantia aliqb petm q uod no
eft contra votum fue profefllonis committit abfqs fcandalo/ puta in occulto : le^
uius peccateodem genere peti m/ecularis :qr petm eius fi fit leue quafi abforbef
et mu Itis operibus bonis que mcit.Si |bo fitmortale facilius ab eo refurgtt/£c
io nota fm 3£bomam vbi s in refponfione ad tertium argumenti! : q> fi religiofi
ad boc guemant vt eje contemptu peccem reflficiunf pefiim-r majdtne incorrigtV/
biles.*Sn^iuguflivus ad plebem bipponenfem ait:i£rquo Deo f uire cepi.quo
oifficilcfum ejepertus mclio:cs q$ qui in monaftert/s.pfeceruntr^m nonfum eje
pertus peiores ^ qui in monaftert)SDdiquerunt.ii:tfic etiam mrelligitur illb
/Cbrvfoftomt fug :©atrbcum,]tjtjrit) capfo vbi Dic:2Laici Deliquentes meile eme
dantur./^lenci aurem fi male vtjterut/inemcdabiles fut. /£raprie religiofi q pec
eant er premptu Dicnnf bleeolla fub iugo Diabolice <}b> 2btero. ad ^.mafuj
papam in epta/q incipit:25tirudinis tue inrerrogatio/Difputatio fuit, ita inqr:
t. Satbanas cu aliquc fua arte Dccegit zxpiium pi iropofucrit mgit vitra advicio
rum abundantia non^peurat fciens eu iam mortuum,J>cc^iero./6c fic pat$ De
drcuftanria gfone peccantj
circufiatia qnritatj ogis vel facti
j£cuda circuftatia agguans petm fumtf ejtgte qntiratj ogisvffactt.^ec
S Defignaf in jbfu pdicto g ly jbbu dd.jber qb intelliaere Debes fubam vfco
ditione facti vel ogis gpetrati.TO f^bo.inriiq.lib.fmap Dift.jtvj.g bac
circuftantia imporraf ro mali m acru.x£tid fic ctrcuft an na finis c pma in agg->
uado petm vt Dicem 9 :qr qntitas malicie peti mag£ pfideraf fm relatione ordina
ta in fine. Sic partf b circuftantia qntirat£ br feba in aggrauando petm :qr omia
q piit peto fpem f ribuere in bac circumdantia includunf be funr in <Jb? pfillic
actus morafe^tum ad bonitatem vel maliciam.iSt^pter bocpbus Dicin tert io
lib # £tbicorum.q> pncipaliffima in actu fut: in qb? pfiftit act 9 t cui 9 gra.^llie ^?o
circuftantie magis z min 9 agguat fm q> bis Duab? mag$ velmin^inqfunt. l£t
io tps z locus min 9 agguare nata funt :qr funt oino ejttrinfeca. S5 intf ea pditio
gfone mag^ :qr agens oirecti 9 rndet fim.xEt poft banc mod 9 q rndet a ctuiiz poft
boc inftrumentu qb gtinet ad modii. /£t b qde vt in plurib? accipiendu c it a efle:
tamen mbil^pbibet i aliquo alitTc babere: qr fmbesqfunt in monb? mbilDeter
peccata JFo.xcvi*
minatu 2^ec^bo t 5fta§arcuftan'a:cid:nooc
berap:ie?fiderari,put eftfubftantia actusrputa quia occidit vel fornicatus eft:
aut rurarus eft.fed?fideraf,put Dicit pdirioem facti v£ actus petcatiS.ipam&t
p:ietatem:qualitate 7 quantitate facti:vtputa quia ifte occidicpucipemipculfic
patreicognouit virginem:vel maritatam.j0t q<£ aduertendu pm fetm 2Lbom,
In.iiij.li.fniap Dift.jtvj. vbi qrin^truois circum ftantia fit pfirenda in refponfi
onead febm argumentum Determinata qntitas peccati no pot facerdoti innote
fcere q: nec ipe peto: boc fciofed fufficic q>cognofcat qntitatej peccari q ejt fpecie
peccati pfurgit.frec 3 £bo.j^icim 9 trat£ g> rone bui 9 qntiratis graui 9 fuit pec//
caru Cainrcp peccatuSde.quia grauiras bomicidtj ejccedit qntitate gule vel fufl
perbie q fuit in 2 ldam.Sic etia peccata fpualia grauioza funt cereris parito pec
catis co:palito.f[Zlmpli 9 ad oifcernendu grauirarc peccato^, ^el qualiter vnfl
petm cft altero grauius no ftiffteit ^fiderare genus vel fpem peccati: fed ejepedit
ctia Difcurere alias circuftantias.verbi gfa.fi moueaf qftio peccatu fuit gra
uiusran petm i£uean petm &de . Z)uic qftioni refp odetfic f m 3 Dx>. in.tj.tj.q.
Itiij.arti.iiij.vbiDicif fic.0:auitas pcri^ncipaU 9 artendif fm peccati fpecic5 <g
f m peccari circuftancia. j^icendu eft § q> fi pfiderem 9 pditionem pfone vtriufqj ,
fc$ mulieris 7 viri:pctm £lde eft grani 9 :q: erat gfectio: muliere, '©fi &ug 9 in €iuie pecca
tib:o De verat falfapemtenriacapitulo.je1ig.DicitfTc.3n boc em qmfcp peccato: uit grauius
fit culpabilio: quo eft Deo acceptio: :ideo enim £ldam plus peccauit:q: in omni an £tda aut
bono abundauir.l^ec Suguftinus. j£ratpariter maio:i bono fpirit uali p:edi//
tus p:opter magnitudine icientie fibi Date./£t iterum grauius peccauit ,Sdam
p:optermaio:emrebellionem.^>aio:enimfuitinobcdientiaeius:quia p:ecei
prum fuit p:imo fibi Datum 7 Deinde x£ue per eum. j£fiam grauius fuit peccat
tum £lde :auia maius Damnum fecurum eft ejt peccato £lde q$ i£ue. *Ba in ada
erat totum bumanu genus virtualiter vt in p:incipio actiuo. /£t ideo eje peccat
to £lde tranflfufum cft peccatum in totum bumanum genus: non aurem ejt pec
cato z£ue. 'gam fi fola pcccaflet non fuifietbumanum^enus infectum: fed ipfa
fola a Deo punita grauiter fuiffet: vt inquit Sanctus itbomas in comento au/y
reo fuper epiftola ad TRoma.quinto capitu. lecrione.iq.et in.j.tj.queft. ljcjtjrtj.ar t ^
V.etin.iiij. fententiarum Diftinctione./. vbi mouet Dubium, 'felrrum circtmcifio
Debuerit etiam mulieribus Dari in refponfione ad p:imu argumentum. Si ve/y
ro confidererur peccatu £lde % j£ue qjrum ad ipfum genus peccati. Ttunc vtrf/y
ufep peccatu equale iudicabitur:quia vtriufctf peccatu fuit fuperbia. &u 0
guftinus Dicit.jtf. fuper 0 ene, ad lirrejram: Q> mulier ejccufauit peccatum futim
non impari fejtu:fed pari faftu. Sed cgtum ad fpeciem fuperbte grauius peccat
uit mulier triplici ratione. £:imo quide* quia maio: elatio fuit mulieris q$ vi'y
ri. Mulier enim credidit verum efle q$ ferpes fuafitfcilicet q> Deus p:obibuerit
ligni efum ne ad eius fimilitudinem peruenirent. tizt ita Dum per efum ligni ye't
titi Det fimilirudiue5 confequi voluit: fuperbia eius ad boc fe eretft # contra Det
voluntatem aliquid voluit obtinere.fed vir non credidit boc elfe ver.u^nde no
voluit confequi Diuinam fimilitudinem contra Dei voluntatem: fed m boc fuper
biuit q> voluit eam confequi per feipfum.iSccundo quia multipliciter non fo U15
peccauit: fed etiam viro pecCtitum fuggelfit: vnde peccauit 7 in Deum 7 in p:ojc i'i
mum. tertio in boc peccatum viri Diminutu eftrquia in peccatu confenfit ami 4
cabiliquadam beniu olentia qua pleruc^ fit vt offendat Deusnebomo cicamto
co fiat inirnic 9 : q^ eu facere non Debuilfe Diiiine fentetie ejtit 9 mdicauit:vt gUit
gu.^t.jtl.fup i&ene.ad littera. Hzt fic patet q> peccatu mlieres fuit grani 9 mpam
vtri:t tdcomlier graui 9 futi punita c$ vir:vt patet 0ene,ig.capi,
C©ccircuftantiqlgcU
©e circuftintusaggraujcibus
j£rtia circuftantia aggrauans pcrm/fumifejtgte lon.^cc circunftantia
t Dencraf infau pallegato/cumb: .^bi./£ftaut vbiaducrbiu loci: ibo fty
gnificat z interrogat in loco. /Orcuftanria § loci in 4 fit pctm eft oitim®
*>fiderada:q: plerucp loc 9 trabit pctm ad alib genus :vt Dierum e/Ram fi fiat fur*
tum m loco facro :bic actus addit fpealem repugnantia ad ordinem ronis: q: ro
Dictat non ec iniuria facienda m loco facro.SnV oom eft De eo q cdnutrit adulte
riuvel bomfcidiuvel aliud pctm in eccfia 4 c loc 9 Dcputat 9 ad cultu Diu mu. 3binc
2iug.in regfa ad clericos ira ait:3n oratorio aut nemo aliud agar/ nifi ad qb fa
erum c/vndc z nomen accepir.j£riam taf turpitudo facta m loco facro videf bre
annexum ptemptu Dei z facrou.^bt e aut maior oremprus /ibi eft maior graui
tas.t g ?ns voluntas peccant^ iudicaf mag£ inordinata z fugba. £ropfea ptra
eos 4 opanf illicita in loc£ facr£ ondit oris Jefus ardentifiimu jelu.l^am facies
flagellum b funicufobiurgauit acerrime oes vendentes z ementes intcplo: vt
ti ^ar.jtjej.t 3oan,tj .c./£t Di]tit eis .‘Auferte ifta bine z nolite facere Domum
pzis mei oomu negociationis.i£tiamfi pctm fuerit factum in loco publico :puta
4s turpia agit :aut blafpbemat.aut publice fornicaf :ejt q fequif fcandalu pluri*
mo£/q$uis etiam ipc b non intendat aut puideat Direcrcmibilo minus aggraua
tur pctm : 36 fatas ^at.jcviij.c.ait: 0jii aut fcandalijauerit vnu b pufilriftis/
q in me credurretpedir ci vt fufpendaf mola afinaria in collo ei 9 : z oemergaf in
jrfundum mar£i£t 3fib.in.tj.lib.b fummo bo.c.jcjr.ait : 2£>aiou's eft culpc mani
fefteq$ occulte peccare/ouptr em re 9 eft:qut apte oelinquit:q: agit z socer. 2^ec
<n locis publicis peccatturpia Dicens vel agens: videf gaudere b ma
fo.^e 4b 9 fcptum eft.letanf cum male fecerint z erulrant in reb? peflimis2r>mc
^ug.inepfa ad quendamcomfrem aiCftullum fcelus coram Deo tam abomia*
bile eft cp pt erira pera vmcuicp nrm Dimifta reminifeendo gaudere z inde ejtulta//
re.&fr fi falft teltes peccant in curiavel in ptoriovbi ma li z criminofi puniunf/
tignum eft q> non erubefeerent in omni loco peccare:3dcirco taf culpa vel imu4
ria grauarur rone loci qui De fe Deberet multo potius incutere terrorem peccan*
di. 3bec b fria circuftantia Dicta fufficianr,
fE©c circuftantia (nftrumentaF agent J
^3arta circuftantia aggrauans peccat um/fumitur ejt parte inft rumpnta*
q lis agentis quo quis vtitur ad peccandum.l^ec Denotatur in verfu fupe
rius allegato : vbi Dicitur per quosvel quibus aujaltjs/R.am omnia aujci
liatomnia media /quibus peccata perpetramur: v^icuntur inftrumcnta peccari
fm^bomam in.iitj.lib, fenrentiap oifttncf.jtv)'. Sicut enim eje inftrumento q
quis operatur poteft fciri vtrum actus procedar eje malicia / vel nomftcut verbi
gratiaifiquis percutiatcalamot coringat talem mo:i/non eft eiufttem criminis
ficurfipercutiatgladio:i£rideoejtinftrumentoquo quis operatur poteft fumi
circnftanrta/vel conditio aggrauans /vel allenians actum p 2 incipalis agentis.
S5 q? uon omnis actio fit g inftrumentu/fic funt intclligcrc et velle.3deo loco
inftrumenti ponit ^ulli 9 4b) au]tiltjs:eo^ oia aufalia funt qfi inftrumera actio^
nis quib? agens vtif ad fine fuum. 26 tlTci nfernunctj:au)ciliat 02 e 6 :facto:es:co//
ogato:es£ mediatores in Delicto funt inftfa peccadi.3o cogita cu 4b? vel p 4'/
bus vel p qs vicia aut peta gpetrafti. 3^ec circuftantia tanto mag£ agguat p ecd
caru qnro maius fuerit nocumentu q£> fequif^f aujtiliu vel medium peti, iCo //
gfta q fi fuifti mediato: alicui ad peccandum/autfi tu peccando babuifti mediat
rores. quia quanto plures tanto petiti iudicaf gu^^tfids mittit amalTe Diuer
fa munera g DiuerfosXoutra tales feribit ^ieron,ad^epofianup(bvtc?«/^pw
peccata iFo.xcvu
Incipit. £etis a me *Bepotianc cbariflTme:vbi ait.£reb:a munufcula z («dario»
nola t fafciolas % veftesou applicatas : t oblatos DeguftatofcE cibos :blandafq$
ac Dulces litteras fetus amo: no baber. 3 ^ec 2 >ieronvm 9 . 2 ^inc^aul 9 ad iRo*
manos .j .ca.i^igni fut mo:tc no folii qui faciiir ea:fed qui pfcntiut facientibus.
l£ria qnto ewozmi 9 aut turpi 9 vtif quis medio peccandi:grauius peccat .'JjJert
bi gra, Sntendit quis comirrere peccatu foznicariois % ad opus nefariu bab5 in
ternuciosviros reltgiofos:talis grauiflime peccat.q: vrifmimftro cb:i ad opera
Diaboli. Similiter incantato: vel foztilegus fecit veLpcurauic incatarioes z fo :4
tilegia cu facramentis aut rebus facramenralib? ecctie:vt aqua vel cera bndicta
vel aqua baptifmali:aut oleo fancto z bmoi grauifftmu eft: pcccatii. Cogita am
piius fug baccircuftaria:fi aliqs tuo pfilio/awjtilio/aut fauozcrrajtifti ad pecca>
rtiivt folentfcelerati viri z grauiflimi peccarozes: 4 leranf in malis cfi cft ^Jiu
officiuoiaboli.quia ficut nullu olpotenti dco maius facriftciu offerri poreft m jc
ius animabo q> bonujme eft majtimuatqs optimii-Sta ecouerfo nulla offen*
famaiozDeo fieri porq^vtmembzacbri efficianf memb:aDiaboli. 0 uicuc^§
fuerit caufa inductiua alicui 9 ad peccandu fi ad veram pniam gucnire Defiderac
ejtpedit oino vt ficut fuit caufa pdicois^jtimi fui:fic pariter fiat caufa faluris et
vite:qb fi no fecerit pena fui Delicti po:tabit flE^ulra Denicp funr vicia z pecca
ta q ptrabunf z grauanf eje pfozrio focietatis guerfe q oiligenf remcozada fur.qz
ficut bona multa babet cois vita fcto^rfic plurima mala focictas affert malozu :
vt ait 'SfidOtZyinc /Cfczyf.fnp 2K>attb»in4t*!8on 9 malo fi piugitur:aut pares
reddunf aut cito ab imiicem (eparanf.Hmiciciecm aut qrunt aut faciiit pares.
TRcru natura fic babet vt qries bon 9 malo piungif: no ejt bono mal 9 melio:etur: *
fedeje malo bon 9 ptaminaf J^iuerfitas em rqzmincppotbabere pcozdia:: mf
ros ad ruina impellit focteras nefanda .tyec j£b:yf ,£t Diu 9 3 ^ieron^m 9 ad fa 4
biola De vefte faccrdotali:epfo incipit.’©^ bodie in Icctioe veteris teftamcti :
Dicit fic.^ulta nos facere cogit carnalis affectus:*: cu^inquirarcm refpicia*
mus cozpop:* co:po:is z anime offendimus crearozem. tycc ^>ieron^m 9 . £c
fic pacet De quarta circumflantia,
fE^e circiiftantia finis que eft potilTima omniu
m aggrauando peccatum
^intacircuftantiaaggrauas pctmfumif ejt parte finis. CtnotaF in
'q verfu fuperi 9 allegato.cn Dicif cur; vel cui 9 gratia. Tycc ti pncipaliffi)
ma oirn circuftantia£:q: tpa mouet agente ad agendu.Ctq: act 9 mo
rales majeime aempiut fpecic a fme:vt babet fetus 3 £bo.in. j .tj .q. vtj.arf.iitj.£e
(tey m.titj.libzo fma£Dift.)cv‘j.Hd iudicadn g grauirate peto 9, bcc circuflantia
cft fup omnes alias pfiderada:vt f>t £bo.*ftam in4rit De fine a q in mozalibus
actus bumani fpem recipiur :vt Dictu cft.£t idcirco intetio peccatis fug omnia 3« te fio pecj»
cftre4renda:quia vt£»r fetua ^bo.in.n.u.q.jcitj.ar.itj.in refpofioead pmu argu// catis c re4rc*
tnenrn, gnaritas peccati no menfuraf eje nocumero facto :fed multo magis ar/> da
redif intetio volutaris guerfe.^n 3 fi 6 .in.ij.li.De fumo bono.c.jtjtvtj.air .®cur f
Ius bois intetio operis eiuseft.Si § interio eius bona cft z opus intetiois ipi>
iis bonu cft.^inc £lug.in l^De vera z falfa pma.ca.jtv.Dicir fic. 3 « indicio em
cozdis cofiderand a eftelemof^natribuentis.1^6 raofiderandueft/q645 Dat:f5
q mente:q affectoe Dat qt por. j i£t Bmbzo.ait.Jnrentio operi tuo nomen impo
mr.^ifcure g oiligenf renebzofam pfeientia tua *: cogita cur comififti petm :an
cjt infirmitate vel fragilitate.an ejt ignozatia vf malicia vel induftria.E>icuntur
at illi peccare De induftria 4 Audio ac Deliberatioe meris malu agut:vt ait 3 fib.
^lel cur.i'4 fine perm ppetrafti:vr^ fpote an coact 9 :vtru anio noccdi:an iocadi.
n
fubito an cu loga mcdifarioe vel oiTcuffioe. vrru tm pullus a reratioe an p$
netus ab ea.vtp e jt cupiditate vel paugtafe.TC cum act 9 mozalcs recipiat fpccfo
em ab _obiecto:vr 6r ictus 3£bo. obtectu aut fo: male act 9 fit fmisupe act 9 xecih
piet fpem z Dcnoiationc a fme: z fifr fua grauirate. /£r io qnto peiozi fuic mouef
4 e ad peccadii rarograui 9 fodicabit pctm. i£r bzeuif ota pcta babct fpem cjtob
iecris:': illaDifferctia q attedif penes obiecra eftpma z pncipafqTi pfcqns fpem
'Snrctfo cMh vr k alxr j*t).q4jtjci^.aratj. fTSmplt 9 vt clari 9 Intel liga&qnm va
ru pofTir ' l ear 7 inf ^ lc> volutatis nre:fcire Debesf m ^bo.in.ptj.q.jttj.ar.j.q’ nitctto»
^olutafmo P mo 7 flndpaltf Ctfncwd td qb mouet ad frne.^n rtcim 9 arcbtrectozc z oeni
uctoce virefP c *P lcnr ^ U0 im P cri ° niouerc alios ad id q$ ipfe inredit, Voluntas aut mouet
anic oes alias vires anic adfmc.^amfeflu eft § q? inrmo,pp:ie eft act 9 voluntarie.
3ta forctio $2 oculus: q: p ea ^pomt volutari finis ad que mouet fie octb puide
mus q tcdere Debeam 9 , jfetia fm augu.inrctfo £>: lume. qz mamfcfia cfrmrcdcrf
0mce tgtf opationcs nre z ocs acrmozales Dtcuf vel boni vtmalnf m volutf
t;as eliges eft vfbona vel mala, ^olo Dicere q> act 9 eliciti a volutate ftue inren^
rioncs Dat opib? nris fpecie.narura :z nomeiboni vel mali, ^lerbfgra.^udejc in
tcdif De aliq negocio ejcequt lufrcia^^prerbocDatelemofyna aduocato paupi
vt notario vt i ejccqucdo iufticia finr fibi fauozabiles.i^uenf qfna Dicef ratact 9
anfofticia an mirericozdia.TRnderic.^alis act 9 efl: mag<J Diccdus actus lufticte
Sct^elici^a^ act9 m t' e :q: intentio pncipalis ipius judicis fcrcbaf ad iufticia. f^Simtreft
volnrate e oi vn9( 5 mr ^ lt comirrere pcrm adulteri) cii aliq mftere: fcd illa rccufat mfi babeat
no cogitad 9 * P cclm ias/|R6ne cui 9 ille pmitrit ftirtn vt ahqd tribuat mu lien id § Dicem 9
° * 'Ruquid ifte actus Diccdus fit adu lteriu:an furturlRudeo •: Dico qp mag£ De no/;
minaf adu Iteriu qj furtii/q: pzima intetto tendebat in adu Iteriu. i£t p ojpofitu.
Si aliqs peccat cu aliq muliere vt pofTir ea De nocte cjtpoliare aut Depdari talis
actus poti 9 Diccf furruq$ lujcuria eade roe. jg>enicE tara eft vis interionis ac vo
lutatis cp vna z eade opatio facta f m varia mtetton c foztif Diuerfu etfecm jbtur J
vel victj:bonivf mali. '^erbigratia.iCain occidit abcl fratre fuutpeccauitgra/;
inf.0en.up.c. i^auid at occidit i5ol» ad z merqit valde.pmi TReg,jcvtj. ^ed vn
qfo tanta Diucrfitas vr^auid occidendo meritu rcpozrauerit.-Cain ^octcrnam !
Damnatione eje bomicidio pfecutus fuerit^lRefp6deo.3ooc toru egir Difparitas
inrentiois.^am intetio ^auid erat ftabilita in vera fofticia:i£am ^o fuit agi>/
tatus purainuidia z mnltcta. ^auid ejtpugnauitp rumone jptt fui: iCain aut
occidit cecat 9 inuidia z odio fratris fui. ffiStia legif 0en.ptt).t jcvitj.ca.quali/;
ter Sbzaam z Sara vjto: fua riferur co q> Dns,pmifcrit eis fe Datu?. filiii.Sed ri
.^ifus ar fare vitupaf :q: ejt Ditfideriapmiirt fuinnota ad ri4
fum.^deo iSenef.jtvitj ca.Dicif fic.Sara nTtr occulreDtccs.t^oft^ fenui z do'/
minus me 9 vetui 9 eft voluptati opera Dabo. f[3rc£ Cain repbefus a Diio fug
mozte Sbel fratris fui Dfoiti^eccaui.^a fubtunjtif.^)aio: eft iniqras mea q|
vt venia merear: vtpt5 0enef.iit|.c.x6aa pbarao Dijcit *|beccaui:vt babef i£)co
dt.ijt.ca.i^c parirer Saul repbefus a Samude Dijtit “Ibeccam.q: puaritat 9 fum
fermonc Domini. j.TRegu.jtv.ca.Sunilifer rejt Hntiocbus Dijtit 'jScccauUvt l?a
betur.tj.^acba.ijt.ca.WDijtitr^uftueft fubditu clfeDeo.tmozrale no paria
Deo fentire.i^t Dcnicp ille famofilTim^^^diro: 3 ut ^as fcariotbis Dtjttt z ipe “JSec
caui:tradens fanguine iuftum.^attD.jtjtvtj.ca.i^t nibilomin 9 omnes ifli veni
Sol 9 t>6 Di 7 / am no fuerut pfecuti.Std i£) 4 uid repbcnfus a 'Batban^pbcra Dijtir: cami
pit peccauire Domino. t fiibito audire meruit ab eodem ^ba: ^ns q3 traftulit a re peccarum
ctocozdc tuum:vtDiaf.t).TRegum^tj.c.i6cce vnum verbu pzolatum fmDiuerfam.lmc
peccata JFo.xcvm
tiocmoperaffalurem ?oamnattoem.i£t fic patet qnta flr visinrenrioisacvolil
taris que oar cuncris operito noftris Datommafionc pruris t victjiboni ? mali.
gdarco p:o coplemero buins circiiftanrie norada funr aurea verba fanen^bo*
me in pmafc6e.qd^jCitj.arriajc.vbiDicitq>pmagrauira6 peccaro? attenditur ejt
parte obiecfi.ejr quo quidem obiecto tanto arrendirur maio: grauitas in peccato £5:airfra$p&
quanto obiecrum eius eft p:incipalio: frnis.^mes aurem bumano? actuu fut arrendif
ipeoeus/bomo/tpzojtimus.i^uic^demfacimusnjteraUquod bo? facimus.
ISoreft igitur cp parte bo? muj olide rari maioz vel mino: grauitas in peccaro
pm pdifionc pfone in quaj pcccaf. fTP :,mo <1dem C K parte *ui t«nro alu$s ■A : : ma
bomo coiungirur qnro eft fctuofio: vel Dignio: vel fanctio:. 30 in fcprura (aera *
majpme vituperaturpeccatu5quodco tra feruos Dei comirnrunquia iniuriara
ti perfone facra magis redundat in Deuriujtta illud Xacbarie.ij.ca. &Mi em teti>
gerit vos tangit pupillam oculi mei.f[Secudo aggrauaf peccarii ejt parte fui$ Secunda
tpius.^am ranto aliquis graiiius peccat quaro magis in pertona magis coiim
eram feu naturali neccflirudine:feu beneficas feu quaciicp coiunctione peccaueji
ritiquia talis videf in Iciptim magis peccare.3deirco in feripruris fanetis vitii'/
perarur majtime peccarii comiffum in gfonas^pinquasif m illud verbii ^pbetu/
cum filius corumeltam facit parri.filia cofurger aduerfus matre fuam.ufc i£c
clefiaftict.jtuij.ca.i&ui fibi nequa eft:cui bonus erirrq.Di.milh. (pCerrio aggra ^
uatur peccatu et parre p:ojtimi.prra quem tanto graui 9 peccatur quaro pecca';^ crri0
tum plurcs rangir.j£tidco maxime viruperaf peccatumcomilfum in rege vel
£ncipcm:vel in perfonas in Dignitate cdftitutas:vcl m pfonam publicam que re
pzefenrat tora mulricudincm.^am tale peccarii eft graiiius cp peccatum quod
comirrirur in pfonam puaram. *p>:opterea fpecialiter oicif a Domino,‘£rincipe5
populi rui no maledices.quafi Dicar quia tale petm in fcandalii X turbationem
plurimo?- reduudar.^ec De circuftanria finis
C&c circuftanria numeri.
j£rra circuftanria aggrauls peccati! fu mifcjt parte qnrirarfs numera
* lis:? fignaf in fcfii p l?$bii qnes.z£tq: ^ties eft aduerbiu mimerino
Diligenif numer 9 pero? mozralifi eft oifcunend 9 ac remcmo:and 9 :qa
peta aggrauanf ejcfrcqnrarioeacc^^prer iozdinarione volutaris q primicatigef
U turpes acc 9 :fiue finrinreriozes fiue ejtrerio:es:ta in bonis cp in malis. Super
bac aurem circuftanria Debet fidelis anima pfcienrta fuam oifcutere dc Duoto.f.
t>e numero pcto?:a_rcp De pfuerudine peccandi, i£r pmo q ad nume? peccato?-
fcireDebes q> no folu peta operisifed eria perd cozdisp poftibtli fur numeranda
ac DitcutieiHiameciblu q ad numcru:federia qad grauitarej.^erbigraria.Si
babutfti Defidena carnalia x DcUbcrafttpcedcre ad opus peri cu aliqua mulieret
tilc Difcutere Debes ofcientid rua :an tafmiilierficfolutaran virgo vlf nupravt' re
Ugiofa.i£c iteru remcmozadu eft q Die talia cogi rafti: x in quo loco.quia fimiles
circnmftanne trabunt peccata cozdis ad Diuerfasfpecicsficut peccata operis.
ti&wi ^obmoi Difciiftione neglig t aut prenirmo pficiet vera pcoireria.?ppns
nec babebit veraprririonc peto? fuo?.i£r pariter numer 9 pero? taozis cp opis
cogitand 9 eft ac qnrum poffibile fuerit rccol!igcnd 9 .ff Sed ad maiozc euiden
tia bui 9 circuftarie feire Debes fm ^boma.in.j.tj.q.ljtrt^.ar.vi.q» volutas ip:ie
j p leeft caufa peccandi:? coparaf ad actum peccatificur arbo: ad fructu: vt ti
in glo.fup illud ®>ar t vt|.c.*Bo por arbo: bona fruct 9 malos facere. Quanto er
go voluncas fuerit maio: ad peccandii ranro bo gram 9 peccat. Sed qii voluras
01 Ptfi fune feparara ab imiice:vrpura fm aliud:? alto tps fur Diuerfa pera
q: ibi f une Diuerfe auerfioes ? couerfides. 'Jjlerbi gratia. Si aliquis babet vo>
lutitare Deliberata ad fozmcadu/furandu/occidendu/? bmotjtDiucrnt^ tue ad
alta Dimittes ejtecJ illa volutate. 3 nde ad boza oppoztunitate fe ingerere corntr#
titilla petd:? fic fut Duterfa.Sed fi voluntas z opus fiutpiuncta vt caufa z effe
crus:(iefuntvnupcrm fozmafr.fcd plura materialirer.qz eft vnaro Deozdinadt:
licj plura fitit Deozdinara.graui 9 rn eft penti actu ejtreriozi comitium cg folavo'/
lurare.iqd ipe actus ejeterio: coiter adauget voluntate in malis operito ficut z i
bonis.l^inc Bug.De fermoe Dni in monte: vt babef De pnia bift.tj»$t.ftc Sicut
•jT X tA r.T t occ gradtbo ad perm gucnif :fuggeftioe;Delectatione;t pfenftdeuta ipi 9 peccati
Stioifferetie trce ^ c OifFerctieit in cozde z in facto:? in pfuerndinetanc^tres mozres. <£lna
«wioincrei» ^ in ^omoU.cu in cozde pfenrif libidini.Bltera J?o qfi iam^lara ejetra pozra cu
tnfactu^pcedic afienfio.3tertiacu vis pfuerudinis male ranq$ mole terrena pmi
turanim 9 :qft in fepulcro iam putres^ue tria genera rnoznto^ Dnm refufciraf
fequtfqs legiteuageliu agnofctr.IbecBug.Slfter pot illa circuftantia ejtpont:
vt l? qticsreferaf adpfuenidinc/Raspfuerndono minuit pctm:fed auget. /£c
taro gramoza funt petd qnto oiuri 9 infelice aniam Detinet alligata. j£t io Di ffict
liua refipifeit petoz a peris pfuetisaprer babittt 5 male pfuerudinisicu babitus
fit qlitas oe Difficili mobifcvt inqt pbs.i£ft g Diligenffaduertedii q> in qlibet ge
nere peccati grauius eft peccatu q6 fit eje babititrq: fit eje maiori libidine.^nde
Sfido. in. tj.libzo De fummo bono.c.jcjci ij.ait^eccatu admittere eft cadere in pu$>
teum.iCofuetttdinc $o peccati faccre. os putei eft coanguftare ne is cecidit vafl
Icat ejrire.;bec 3J(ido.f{/£:oprerea bozribiliflimu eftpeccare.Ted pci 9 eft pecca
di pfuerudine facere:qma tefte^icrouvmo ad i^emctrta.iConfuerudo eft q aut
victa aut fttures alitate?, ad Btblera 6e inftituride $>aule filte fiiezepfa incipit
3Bcus apfs *£aul 9 fcribitad £orin. bt fic.i5zcca narrat btftozta Blejcddru pote
tifllmurege ozbifctf Dnatoze z i mozito ? iincefiu leonidts pedagogi fui potu no
ille carere victjs:<}to adbuc paruul 9 fuerat infecttts.l^ec jbiero.i6naBug.in li,
pfcflionu inqr.XejC peccati eft violentia p fu cnidinis q trabif etia inuit 9 amm 9 .
eo merito q in eam volens illabitur.i£t m libzoj£ncbi.tdem ait. “(Seccara muis
tnagna z bozrenda cum i pfuefttdinc venerinnaur partta efle aut nulla credunf
vfq>adeo:vt no folum no occulrandaiveriktia pdicanda Diffamanda^ videnf,
3becBuguftm 9 .2otnc Salomon ^zoucrbio^.jcjttj.ca.air.^zouerbiu eft:Hdo>
lefcens ambulas iujeta viam fuam etiam cum femi erit no recedet ab ea. S»P
busffcbis Diu 9 2oieron^m 9 in.tj.libzo fug parabolas Salomonis Dicit fic.iCon
flat plerofcp infenectute Dno Dondre maturari a vicijs q adolefcentes babucrar.
j£tecorra nonutlos illo feDeferere/Dcferere circa feniu ^tutes qb? in adolcfccria
Vidcbanf tlltiftrati.Sedqz multo fept 9 quismemoz eft eo^ quito ab adolefcen
lia imbut 9 eft in reliquit vite remp 9 ercqtti cdfueuit, Jbzouerbiu e(Te Dicit :qz q6
adolefcens quifcB ceperit:in fenecta no mntaueritmo tn ipe femp ita venire pfir
mar.3dcirco aut bmoi^puerbiu ponifivt auditores fuos a ^>ma erate^turito ftti
dercpfuadeatme fozre in fenectute no pofllnr Defcrere ftudia/^to in tenera etare
tnactpari Defpcjteranr.Ham t quo fentel eft imbuta reces feritabit odozem refta
btu.j£r grcca narrat btftozta Slejtandru potentifllmu regem ozbisc^Dominato
rem:t in mozito z in incdTu Xeontdispedago^i fumo porttifie carere vicijs ;q^
btts paruul 9 adbuc fuerat infectu s.l^ec ^ieron^m^^Eota cp £ba que bic ran'>
gttnf a ^Meron^mo De ^lejcandro peife tacta funt ab eode in epiftola ad Bfble
^ ,ta:vt paret fupza.fr^uanru etia Difficile firpcccarrictanie vincere pfuetudinc
J0imcuee timale viuendi.oftendit l>icrcmias.jcit).c,Diccns.Si mtttarc poreft etbiops peW
eere pfueru^ [ em ft} 3 m:ant pardus varierares fuasr-r vos porerttis bene facere cum oidiceri
dtnenn ^ tnalum.Super quo paffu ^ieron^mus.in.iij.libzo fuper ^Dieremtam pzo*
«ftW tot», pbetam ad i£ufcbium ita inquit, f^uicquid em Difctf no nature eftjfcd ftudq et
pacata JFo.xcix
Xpiie voluntatis :q nimia pflietudine ? amo:e peccandi quoda modo innatura*
2uerritur.Sed hoc q$ bomito impofiibile eft/Deo poffibile eifcvt nequacp cthiy
ope ? pardus fua videanf murare natura. 0ed ille que in erhiope opera? ? par
do oicereaptb, 0mmapolTum m eo cj me ?fo:rarcbzo. *53n 7 in alio loco.Hm
pliusinquitillisomnib) labo:aui:noautc ego fed grana Dei que in mccft.lxc
&ieronvm 9 .i£cficpac 5 #oifficutierradi?q?> rudes animi gbiberut:vridc ait
ad Stblera.jCaufaf em habitus in nobis ejt freqntatis actito. 3Jdeo 6t phus in
tj.libzo i£chico£.0,ualce funt actus tales habit 9 fubfequunf/Ro aut qregra'/
uius eft petm qt> fit c£ babiru:atfignaf a faiictoj5£boma io.tj.tj.q.clvj.arf.iq.vbi
mouet Dubiiu^tru inc6tinenspluspeccet<ptnremperat 9 .'Rorabicq>$z iny
teperat 9 ille qui peccat ejt habitu.^ncotincns #0 Dieifqui peccat eje fragilitate,
feeducirg ibi fetus Xbomas talem ratione.^bi eft em maio: inclinatio volun
ratis ad peccanduabieft grauiuspeccatu.Sn eo aute qui eft inteperat 9 /voluw/
ras inclinaf ad peccandu cjt^pua eleerde que p cedit ejt habitu g pfuetudtne ad?
quifito.3 n eo aure qui eft mcofinens voluntas inclinaf ad peccatu eje aliqua paf
fione.iEtquia paffio cito tranficthabit us aut eft qualitas De Difficili mobffunde
eft q> incotmens ftarim peniret tranfeunre palfio ne:qb no accidit dc inf empera?
to;4nimo gaudet peccaffe.eo qp operatio peri eft fibi facta conaturaffm habitu.
^nde oe his Dicif ^zouerb.tj.ca.Xeranf cum male fecerint:? ejcultant in reto
pelfums. T>cc 5£bomas.i£riam fetus 5Chomas in comento aureo fug epiftola
ad TRoma.pmo ca.lecrione.vip.Dicir fic.^>>alicia eft habit 9 viciofus virturt op*
pofirus. 53n ejt malicia peccare Dicunf qui ejt habitu peccant.pfaUj. 0uid glo*
riaris in n alicia qui potes es in iniquitate.*' T>ec SCbomas.l^ullum quigje fce
lus(tefte ;gUiguftino)co:am veo ram abominabile eft cg prerira peccata vnicui?
noftrum oimilfa remmifcedo gaudere:? mde ejtulrare 2?ecDe circuftantia nu
meralis quantitatis.
circuftanria modi.
Optima circuftantiaaggrauas peccatu fumi? ejt parte modi agendi.
£ T)cc circuftanria fignaf m fcfu allegaro Du Dicifiquomodo.^or aut l?
qudpfcrri Dupfr.aut fub voce Dua£ parrtu vf Duap Dicrionu :ficut lU/
!ud TLuce.) .ca.0uomd fiet iftud qm viru no cognofco. 0ue £ba no fur Dubita*
riuaifed modi agedi inquifiriua.^o em puriftima^go fuitfubiraficut /£ua:nec
tarda ficut Saramec Dubia f icut Sracbariasffed modii inerit q tale m^fteriu fie
ri Deberenvr.f.faluo pginiratis^ofito mater effer.Sliqn l? quomo videfeife Dt
ctio copofita:? ponif loco vniusDictiois ? accenruafpvna Dictione,? ficquo.i.
qualiter, ^nquirir g hec circuflatia De 1116 agedirq: modus eft qdam mefura vt' c m 07
coditio/fiueregula/fiuetcperamenrucuiufcucprci. £:oprcrea fenis ^hornas ow ^'
tn tractatu be^ofitioib? modalib? Dicitiq’ moduseft Determinatio adia ens rei
Sut alicj d Diciit cp mod 9 cft qda Difcrerio regulas oem Difciplma/finc q $?rutes
funt vicia. ®ISed nota hic Pm fetm 5 rhoma.in.j.q.q.vtj.ar.itj.in refpofione ad
fcfcm argumenru.q? ille mod 9 qui ejtcircuftattjs accipi/ c^d bene vel quid male,
no ponitur circiiftantia.fed eft piequens ad omnes circuftanrias .Sed fpecialis
circuftantia ponitur modiis:quiprinetadqualiratc actus.puraq^aliquis am$
bulct velocirervel tarde.? y aliquis percutit fomtervelremiHe.? fic Dealtjs.
X)ec 5 Lhomas. 3 nrerroga g pfcientiam ruam ? Difcutc dc modo q comififti pec
cara:qiiia grauaf peccatu ejt modo agendi.? quaro peio:i modo comttritur:tan
to iudicatur grauius.^erbi gratia.€im fornicatur cum muliere modo natu*
rali:pcccat<}dem motraliter.fcd multo bo:i ibilius qui pcccat ptra natura. Si 7 >
militer 4 iurar in vanum;peccat.fed q iurat g aliqtte modu3 oppjobnofum g Dei
;% nj
Zertitt tmbiu ©emo oo!o:ts
mcbzavel feto?- eius graui 9 offendft.gdcirco inqre Diligenf dc mo q pegiftfop 9
pcri.c): qnto turpiozi mo fiut:tato fi? guioza.eo q? act 9 mozales a mo agedi pleris
recipiuripcm vf^ranitate^if cute par it temo agedi velpancdi.q: grauius eft
pcemieodcgcnercqSfit agedo qjqfcfirpariedo. /£tbzcuirer modus eft qdam
nienfnraomniuacruubutnanop
<E©c circuftanria rempozis.
/Ctaua t vltima ctrcuftantia aggrauans perm fumif eje parte tepozis.
£ctir» temtf $ q 5 Defignaf in pdicro verfu eu oicif ■ :qn. i£ft aur ly qn aduei biiij
fu i Die fefto , w tcpozie.ideo bec circuftaria cjrit De rpc in q qs pecca uir.^rp, rpe feria
e gram 9 U vel foleni .pura rpe ofoni pftirurorvrfut feftiuitares z rpa icuiiu). yie< bi gra.
£5jqs foznicaf vel comittit furru vel bomicidm:peccat qdc mozrafr. Sed fi ra./y
lia ftut i Die ferto alia ocfoztitirate impoztar q o:if erdrcurtada facre Dei aggra/y
uaris pcrm.^Ha perm mozrale comiflum in Die ferto baber Ipeciale repugnantia
ad^tertiu pcepru Diuinc legis.f.Sabbata fanctificcs.qzop 9 peccari eft mag£ fui
le q$ opus mamnle:vt DicutDocfozes carbolici. it't io raf circuftaria murat fpet/
cie peccati z aggrauar permiaz vbicucp e alia z alia repugnantia act 9 ad rone :%
alia Dcfozmiras acrus: ibi c alia z alia fpes z maioz grauiras pcr;.f£2^ec De rritf
bus gradito pctoprfignanf De Dece pcepris Diuine legis. De fepte peris mozralito
Dequinq? fenfito cozpozcis.re trito prurito rbcologicis.De qrruoz mozalito.De fe
pre opito mifebie ta co:pal«to q$ fpfialito.De feprepeeptis ecclie De bnfictjs z fa4
cramcriSDe crciiftantps aggrauatito/iu^ca humilitaris mee renuiif i mu fenfuj
.c£plieam ( precrearioe Orientis anic q p Diligente oifcuflione^JZie pfeie ad veras
cozdis pfrifione puenire Defideraf.i^uicuq^ § ra pia ac merirozta oifculTioneirt
pcro£ fuo# bumili cozde pfecerir pfifus De mifc^iaom nri 3cfn cbziiDicim 9 <£
cajis quicuncp fuerit veraciter rbefau^ illu nobiliffimu vere ptnridis pfequcf a
Diio.^eq fc^rneft^ap.vij.ca.^nfinit 9 em rbefaur 9 eft boib? qq vfi fur partii
cipes faeci fur amicicie Dei,i£r fic pij dc fc$a qone.
CCSerria quertio Declaranda
33pereft»t refoluamus ter;
tift oubiu/Ra qrebaf qnra cfle oeber recogitatio fine oifcuflTo,p peris
-- . - vtDeo fiatDebira farifTacrio.i^tqz in pcedenrib> fuim 9 aliqlirer ^plijci.
nf-y io buic qoni bzeuirer rndem 9 fic oiceree.^era orririo no mefuraf f m Dolozem
puitityaprri parris fcnficiue:fed mtilro magis fm Dolozcinrellecriue z ronat' fm ^bo.z ccs
Cio
parris fcnfitiueifed mulro magis fm oolozcmrellecriue
Doctozcs carbolicos.^zoprcrea no eft ncccfic cozpalc doIozc cfle rariiDe peto qn
tus foztafieefletDC tepozali malo vel incomodo:vr6r goanesgerfon. Sufficit
em penircri op comilTum perm ftbi vere Difplicear : z nequac^ m fili cafu Deu olfcn
dere veli et. fio em opozrer rale effe Doloze De pero qlc dc fe Diurna Depofcir ime$
firas cu fit b ipolf bile:qz ipa.pzfus eft infiniramrm aur Doloze finitu clfe ncccfle
c.*R ec polfum 9 DignasDeo referre gfas,pfans ab eo fufeeptis biificijs.ncc b iwty
dulgeriffim 9 ille p: a nol5 reqrit mfi ratiimo obedieria madaro?- fuo?> q fub eter
ne moztis pena obferuada madautr, ^oloz rn dc peccaris ranro melioz z lauda
bilioz eft qnto in anima *: in cozpoze fuerir maioz.Bdbibenda eft rame circa buc
Dolozem recra Difcrerio:qz nec cozpus Deftrui nec rano ledi Debcr.fl£/£r idcirco
bonio peccatoz cognofces crearozcfnutam enozmirer offenciifle.q cii fic infimr 9
offenfa in eum facta por Dici infinim malfuquia eft prra Deu qui eft inftniru bo
nutiudco cotis reaflumpris virib; oebet fenero cozdis examine lureriota Difcu*
comtionis jFo.c
tercrarc^ tam oiligetcr fingula pera mowalta inurere ac memo:ari:queadmodif
pe re rgali ardua ac ponderofa conarefrejcemplo illi 9 farut g negligcntia fuam
magnurbefati# ac iocalia mulra pdidir.i^iit cogitabar ar<£ ttcruj recogitabat
§t z quanta comoda porerar pfcq et tbefauro amilTo.io cil amaritudine co:dt$
colebat ar<£ vberrime flebat.Sic peccarrijc ania qfi fatua tbefaup mftniru pecy
cando gdtdirsio rccogirado ejtcellcrta illi 9 fumnu bonfq nil mai 9 ejecogirari po
telt.q^qdcmcil infinite bonrariSiinfima valo:is:infiniti mcnri.t qpjgfola tni4>
ferta peti illud amifir.^uc in fimili cogirarioeaggrauaf ania vebemeri oolo:c
co:dis r^ferca in m finitu fi fieri pollet oolere oeber oe. otfenfa oei. j&ignu qutp^
pe di vr iicnc,p euiranda co:po:ali mo:te oimoda Oiligctia obfcruaf.fic cjrpedit
vc,p recuperada vita erema oie cura ac vigilantia cauti 9 adbibeaf ireftate Hug.
qui att.'iLibenrcroebct facere imo:raliefurur 9 qciicp faceret $ oiffereda mo:re
mo:itur 9 .i£r io rejt fanet 9 /Ejecbiae recognofcee feipm no oijtit /Cogitabo :fed
(t a air/lRccogirabo tibi oes annoe mcoe in amaritudine anie mee. 'Ram reco y
girare idc eftqd valde vel frequeter cogirare.q: l? re augmetat ac reduplicat
gmficatii oictiois.^lle gq recogitat pera fua qdamodo’ cogit ammu frccjnrer il
lo^reimnifci.? rue fit oeofacrificium gratilTimurocquo i^aiudin pfalmo.l.ait
Sacrificium oeo fpus ^tnbulatus.co: p tritum z humiliatu ocus no oefpicies.
0S\ em peccato: retracrat in cozde fuo peccata comifiarcogirado affligif z amay
ricatur:* tue eme fpus t>: prribulat 9 2agit;at 9 .0 cpfuaue cft oeo pariter z any
gelie tale facrificiu.0 vere qnrumacceptabile.^uc em peccata prerimf malleo
pmtiois.Jo glo.fug ifto palfu oc fic.Cotritio co:dis eft facrifiaii q peccata fol/y
uunf.j£t j0:igcncs air.^aaro ampli 9 copugimnr:tanro magis peto?, viucuy
la rela;canf./£r cum fubdif :£o: ptritu % humiliatu oe 9 no oefpicics. *Rorandu
eftf m glo.q> pus oicttptMfu:poftea bumiliatu.q: no porco: bumtliart co:d fa#
cerdote in pfelfioe nifi pus fuerit ptritii.iEt fic pt5 rnfio ad^ofira q6nc$.i£r g
piis bec oica futficiat oe pmo reqfiro ad ptritioem
Qf&mtitcr ad vera prririonem re^ritur verus oolo: fiue ocrcftario fine oify
phectia fingulo^ mo:raliu./£t multa valde pulcra ac ncccffaria oocumcta t> oo
fo:c prririots ejrplicanf.
3 cimus fecundo q> ad veram prririoncm requiritur verus oolo: fiue &\\p¥x peb5
t> oeteftariofingulouim pcccarouim mo:talium oc quibus in p:edicra ^5 coreri oe
cjtaminarionc oiligens inquifirio facrafuir.i^ft ergo oiligen ter confip C ns f ul g,
derandumcp peccato: oebetoe peccaris fuis conrcri pcrfectetoiftinctc. ’p>:imo Wi 0 ofect'.
cmopo:tet vrconteraf perfecte:ucvrn6folumacrum:fcdcnam affectum pecy *
C£ti rollarper Dercftarioncm voluntatis talioquin talis ftc oolcns no poreft oici
nec cft contritus nec vere pemrcns:fcd eft finni latus z merccmiarius.Tlora igiy
r ur <$• ifta ocreftano fiue oolo: oe peccans in volurate/ml aliud cft peccati oif
plicentia que ejrcludit affecrumpcccatian quo cofiilir rora elfcntia contritionis.
J0:idco^ugufl:in 9 in libello oe vera z falfapcnitcriapdcbn ocuora oicitfic.
^enitctia eft qdam oolentis vindicra punies in feq^> ooler comifUTe. icc treruj
iu eodem lib:o ita inqmt.Sn r P^ urc6< liios peniter peccalTejicd no omnino refy
uantes ftbi qda in quito odectenf.no aniaduerrefes onm fimul furdu z muruj
a oemomo liberaffet.^er boc ooces nonunqj nifi oe oito lanari. Si em vellet ep
parte peccata rcfcruarnbabcti fepte oemoma^ficcre potuerat fep cppulf./f ppi
Iit aut fepre vr oia crimina fimul emedanda oocerer.iegionej aure ab illo ctjciy
ens nemine reliquit oe omnito qui liberatu poiridercr:oftendens fi peccata fmt
mille opo;rcrcoeomtutopemrere.2^cc^uguftin 9 .i^tia3fido.in,ij.li.oe£iim^
n ±
f^eeontritioiie
mo bono c. jeitj.dt fic. 5 Ue pmam Digne agit 4 fi c prerira mala Deplozat v t futui
ra ire?, no comitrat.'Ba 4 plangit permt ire? admittit perm :eft qfl fiqs lauer la
rereeruduique qnro magis abluiriraro ampli 9 lurufacir.Joinc T)iere. 3 Tbzen„
tj.c.ait.j0f unde fle aqua co: tau an ^fpccru oni.q.o. £>tc aqua fimpleje nec fub
ftariamec colozemec fapo:e;nec odoze relinqr in vafe vn effundtf :fic perm ab eo
4 vere?tritus eft torafrin oereftatioe bri Debet vtrotafr ejmnguaf.£t fignantf
cjc$o Dj bo Dicit an pfpecm oniiqz^prer ipm folii 05 4 bber ?reri De perisaoo ^auid in ps*
pteri Difticre l*air. 5 Dbi foU peccaui z malu coza re feci. fTSocdo ogret vt peroz preraf Diftin
cre ficivt De qlibet peto mozrali:fpcalis baber pmrio.ifeignii 4 jpe eft vt qlis fu
it in nobis inrcrio ad peccadu: talis etia fit ad penitenduj oeuono./£t grauioz*
qdepeta grauiozib? lamcr£ reddcdafnnr:vt ait 2Uig.^?jri &auidin ps.air.po
tu Dabis nob in lacbz^mis in mefura.i^uc qdc mefura Pm glo. intelligif^p rno
culpa?:ido fSzego.ejtpones boc $>bii ©auidura inqt. porii Dabis nobis tn la//
cbz^mis in menfura:vr vemens cuiulcp rato puniedo vel peniredo eopuctio
nis fu e lacbzymas bibat qnro fe meminit meruiiTep culpas. /£tia fug illb 2^ie//
re.^bzen.ip.c.^iuifioes aqua? Dedujtcrur oculi mei:glofa flcdt.i^iuifas c\#>t
in od'is aquas oeducim 9 cii peris fingulis Difperritas lacbz^mas Damus vt fm
multitudincoelicro? fit efFufio lacbz^ma?. i£t ^amd i pfal.ait.Uauabo g fini
gulas noctes lectftujeu lacbzvmis meis ftratu meu rigabo.£>ug q #>bo /Catii'©
dozus 6t fic.per lingulas noctes inrelligere Debcm 9 fmgula pera fug qb? fingu
lariter flere oebe 9 ad boc vt lauef lectus ure pfacrie. pt5 igtf ejeotetis# peccat
_ roz fle Debet oolere vt De vnoqj peto mozrali babeaf fpcalis ptritio. tRo aut bu
oml P£° ius aflignaf a feto 5 Tbo.in.iitj.fnia? Dift.jtvq .vbi qrit.^trum De fingulis petis
ba moztalib? re^raf ptririo.^am 6r.©iuerfo? mozbo? Diuerfefuntmedicine :q i
beri fpealis no fanat oculu qd fanat calcaneu vt $t ^Diero.fed pmtio eft medicina fingforis
prririo prra vnii rm perm mozralerg no futficit vna cois prritio De oib? :f 3 ogrer p qlib$
mozbo mozrali fpcalc bze medicina :fcj prnrione. pzererea fm 5 Tbo. eade otft.
x£t ^incen.in fpec.mozali.li.iq .gre.jr.ortt. vj.jpn orni pero mozrali eft actualis
auerfio volutatis a Deo z puerfio ad pctm.i6t qz ptraria prrartjs curanfao o 0
tet # in oi remiflioe peccari moztalis fit etia actualis auerfio volutatis a peto z
auerfio ad deu>&ucq dem auerfio volutatis a peto 6z prritio. ^uricia em vofl
luntatis manetis in pero no rollif nifl g volutaris oimoda fractione q afpellaf
jrritio./Tt ite?.Corritio g ^fcflioneejtplicaf.fed opoztetflngula pera moztalia
pfireri:crgo opoztet dc fingulis conteri, patet ergo # dc omni peccato jnoztaU
requiritur fpecialis contritio*
<pt£>ulri o«fpittnf credctes babere prririonem
iEd in boc loco petoz Diligerer attedar nea^pzio fenfu Decipiaf.iSt ne&r
f te incidat i fc$la cupies vitare carvbdim.^a funt nonulli q lemrer traf
euntes oze tm z no cozde dc gpetratis culpis fe oolere fimulat. /6t fune
altj petozes grauiffimi baberes 4de attritione aut leues copuncrioes 4 tamc in
- , fj/pctisgfeuerat.i^uidam^o babee pia oeftderiaiocuotos affectus ac Dulcedines
vana»tfp£ a | e0 .^.on ulli oga^gne bono? ejeerceres^ itimispecrozib? logafufpiria rra
mfl ut co: w |} imr ^ end poft varios gemit 9 lacbz^mas vberrime fiinduf.S^ed flmiles fletus
bn Dilpoiitu 3C gcmitus;nofuflicitmtpcccatricianie: niflejt vera cozdis cdpuncrione rearii
fuu fatiftactione legitima plagdradeo nota fm onm ^oanne i^erfon in.iq.par^
te fummean tractatu De cdticozdo vbi 6c:#nofemg illiboies funtoicedi oeuo
tiozesraut ^tuofio:es:aut fanctiozes q magis abundat in gemirtbn lacbz^mis
z 4bufdacopunctionib? cozdiscarnalis ad qua fejtus femineuscft magispn 9
iinclmai; 9 ;cuius ro in boc eft.^a vt fepe videm 9 ^nngic duos efle quo? vnus
©econtritioe JFo.ci
CjC coplej:ioe naturali babet coz ftrenuu ad virilia :nec ad lacbz^mas Difpofitum cozgales pa4
ira vr| vijc vel mm$ flere pofiir.Crir aut alter cozdis feminei q ad ocm miferari// v ^ t
©nis occafione eje affectus teneritudie in lacbz?mas comouebif .x£t rn flat cp p// co: f umt Dl j*
mus eliciet Detcftationc peri fui intcfius in animoffoztius z laudabilius in cafu
cp ali 9 . Calis ergo fic Deteftas pera fua no Duru babere eo: fcd molle Dicendus r
eft Conftftit § doIoz vere pnie in fola roncjq doIoz libero fubiacer arbitrio.£)ic
Doloz eft Difplicctia fiue odiu vel oereftario elicita cu gra q fufficit ad Deteftacio
nem pcri.Ctia fufpofito cp nullus Dolo: in cozge fequercf.®j5t nota qp ver 9 do
Iozdc peris $i ooloz majtimus.q: De nulla re altera tpali rara Deteflatio elici 05
a cozde rdms.&cut nullu eft Ddnu5 pene q$ eqparef Dano culpe/fton eft ergo
menfurada bonitas pnie f m Doloze partis fenficiue :fj multo magis fm Doloze
p.tis mrellecnue? ronalis.Jdcirco peccacrie aia in bmoi lacbz?mis ac gemitib)
no mulru pfidar.Ciuia taua pleruq> pter gram z fine merito accidur. *Ba qnc^
etia tburci:iudei.faraceni:acgctiles inritib? fuist facrifictjs parifingemifcutz
lacbzvmanf eje affectioe qua babet ad illa. ' ftec miru. j£n em bomo fit creatura
ronalis Dna fuop actuiibris liberii arbirriu ad bonii z ad malumarurafr bozrec
pctm.TRo buius eft:qz bo pftituif in fpecie p anima ronale;vt ^t fetus Cbo.in
j.tj .q.ljcjcj.ar.ij.^jbo orne illud 96 eft prraozdine ronis^zie eft p natura bois
inqnrii bomo cft.iBonu aut bois eft f m ronc elTe: z malii bois eft pter ratioem
cfle.vt ^)ionY.t>t.iu?.ca.De Di.no. 'SHn faus bumana q boiem facit bonu z op 9
ipius bonu reddttrintantu eft f m natura bois inqnru puenit roni. ‘ficrm $0 in
rantii eft p natura bois incitu eft prra ozdinc roms . 3 oinc 2lug. in.itj.lib.De li.
arb. 0me viciu eoipo cp viciu eft p narurfleft, i£t ^iero.ad j~>aurictj filia fic
6 r. 2 ignofceribia Deo artifice no ad vtciaffed ad litures mebzafozmata. Cnaj
Sacratius in.vj.lib.Diuina?- infti.ca.jtj.ira inqt.igMfcozdia tgif arqjDiflcfio non
fmbois r6nem:veruq$eft illud Ciceronis q$ ait. l^oiem nature obediente bo
mini nocere no poffe. i£rgo fi nocere boi prra natura eft •pdelfe igif boi f m na
tura fit neceffe eft.i^D q no facit bois fe ajpellarioe Defpoliat. bec jactantius.
2 £efte qj iBern.fug Can.^irtutii opus nature eft z veniut ad aliii flne laboze
vicia ^0 volutati prraria z repugnaria roni.^ts § eje Dictis q>vicia z peta funt
pera narura bois. ffCt idcirco figemit 9 :copuncti 6 es:fufpiria:Deridcria:lacbzv jacbzymet
mezremozfus pfcienrie z bmoi a ccidut naturafr boi no eft mirandumee in fimi'; gemit 9 acci*
litp pfidendu vt Dipm 9 .^uifqs g reafr vira fua emedare ac dco recociliari in 4 ^ut boi natu
cedit no Dj vrt fopbifmatib? aur ^bofifatib. 0 uia refte jactatio. "Ribil ^pdcft ra i^ ;l 5 \
intrufam babere pfeiam patemus Deo.i 0 uid agis go peccatrijc ama?< 0 .uid ma n 5 1 pfidcdu
cbinaris^^uid cogitarioib? eftuasriCuftos re tuus feqmf: oeu vricp babes re/> ^
ftc 4 no qrit a re folia fed fruct 9 Dignos pnic,^^» ejrpedir oino vc Duricia volim
tatis maneris in peto tollafgoimoda volutatis fracrioncq prririo velDifplicc^
tia volutatis agacllafzvt fugius Dijtim 9 .Cato(^ mag$ oeber pcroz,pnus clfc ad
iamerut fletu qnro fuit audacioz ad cu(pa.£ibfcidafiraq? ferro acute copucti>/
onis vicus inueterarepfiietudinis.duta vt ait 2 ^ieron.in obiurgarioe acerri
ma contra &ifanna lapfam.Cjfc^m pfeie molejejebibeda eft pnie magnitudo.
2£efte q^ Hmbzofio in.lib ,oe pnia.i^ui culpam ejcaggerauent: ejeaggerer peni
tentia.^>>aioza em crimiiia maiozib) abluunf fleribx CritemDerifio potius cp
ptritio:fi boi alfit exteri 9 fletus cozgalis:*: intus obftin.icio' volutatis. S^ftre^
pitu tf?bo£ Deu laudat z cozde vitugat.^ntus 'Hero fozis Caro.int 9 Diabolus:
fozis angelus.infus lupnsifozis aguus.facrcs ouina :fed pfaetia vulptna. Cc
qz refte £ 5 ene.mulro magis ad rem gtinet qualis nbic^ qualte v^qntus al^s
vidcaris.^dcirco omni cum Diligentia cauendu eft ne peccatrijc ania l^ypocrifi
aur fimulatione aliqua fit inuolutaiqm ejtpedir vc omni fictione poftpofrta vt$.
n f
ts)e contritioe
DOloze babcat:fic vt affectus peri fm ocm fui patre roraEr a cozde amptitef. /£t
tucfecura cantare poteritilludi^autd.i^irupifttDne vincula mea tibi facrifica
bo boftia laudis z nomen oni inuocabo./£t iterum.2Uqueus conrrit 9 eft z nos
liberatifumue*
grgmpoflibileeft feparare Dolozc a corririone.
j£dp rccreattoepeccatricis anieq vera qrirpficercpnfam,pbam 9 muM
f nplicirdne:auto:itare:tejtcplo:q>ver 9 Doloznopdtfepaiariaveracon
critionc. 3J mo ftc impolTibile elt fpem fepari a fuo genere f m logicos : fic
cria Ipoflibilc eft oolozc a vera pmrioe feparc. /£t pmo q> no polTit e fle vera cot
rntio ftncooloze.t q> verus Doloz no polfira prrttoefeparari.vpbaf ronefic. /Cia
rtl eft fm oes naturales pbos q> pria prrartjs curanf.0me em cozrupribile fim
pltcif comlpif p actione fui prrartj.^a frigus no cozrupif niTt p calozc:? lifr q 4
cilcp a frigido coponunf vt gradiuesmiuesi glaciesta folo calido Dilfoluunf./Cc
^rerea perit 1 ' medicus qbufda egris pozrigtr calida.alt)6|bo frigida lujcta nattifl
ras z qlirares mozbo?. 2 :>oc rn in cuctis generaEr ©bfuanvt medicina Def egri
tiidim?ria:q: viiu prrario? ejcpcllif p reliquu. infirmitas aiit anteronalis eft
perm mozrale:q$?fiftir m coplaccria volutans adactu malu.^n Sug.in lib.
rcrractationti. z ire? in Ii6.dc ouab? antab? Diffinies petm fm caufam elficien//
tc:6r fic. petm eft volutas rertncdt vel pfeqndi qt lufticia vetat :qua fnia apte
Daf intelligi q> volutas eft caufa efficies peri a Deo: vr fine ipa nullu poftit ee pec
catu.x ite? ^ug.mli.De vera religione2$rfic.^fq5adco perm volurariu tnaluj
eft vtnifi fic volurariu nullo modo perm fir.ire? Bug.t bf.jcjcitj.q.iftj. "Habut
cbodonofoMta incjr.^alis ire nunqj De 9 redderet iteritu fi nb fpontancu inue
nircf bo bre pctm./Cc ito fi alicjs p ignozantia muinctbilc faceret aliqd oc geji
nere malo?, no impurarcf fibiad pctmrq: talis ignozaria tollttvolutariu./£u§
rota ratio peri mozralis pfiftat in coplaccnria volutatis in actu malo vt liquet
eje Dictis ivtiqs Difpliccc ia volutaris oe bnibi actu erit prrariu peri:? q: cotraria
pri artjs curanf.opret oino vt peroz fi curari 05 a febze peti moztalis cjrat mcdM
cu faluris rnm iefum cbzm :a fc$ p Difpliccrid volutatis Dereftef petm. fTJte
ru,pbam 9 idc alia rone fic.lRo Dictat q» eo modo q pera comircim 9 eo modo pc 4
niteamus.S^ peccauim 9 rnb> modis:vic5 cozde:oze:*z ope. 360 Deces eft vt f$
Delicti pdittonc punirio fiat.f.in cozde p pmrioncnn o:e p pfeftione:in ope p fa
ftffactione./Ctqzoiaiftatria generat modi pero^ incipiutacozdiscoplacetia:
g luftu c: vr ois remiftio pero^- a cozdfs ^triroc icipiat: q: fj mefura Delictijeric
plaga? modus. ffScDo.pbam^ofiru autozirace^vn Bnf.in li. De liFiriidim^
bus:6rfic.Sunt nonulli q fe pcrbzes efle fatenf :fed nuftu bfe inde Dolozc ; Dino
fcunf q necefte eft vt Doleat fi vcma,pmereri Defiderat;qz ad falurc non vaicc vc
fcd^ peroze cognofcar nifi babeatDolozc.^Ba fi Diio fuo aliqs peccarer t idcDo
lozc no bzer ^d putas De eo r ns DiceretnJduo em offenfam polfet Dimittere
diu eu,p olfenfione fua neq^ fciretbrc DolozerlRidifulu poti 9 cp alid videref (1
venia peteret De boc vn fe no Dolcre faterer. 'R.ccefte eft g vr Dolozc babear qmf//
4 s dc pperratis culpis.fi venia, pmereri Defidcrat.bec 3 i»tf ./Cria Sug.m lib, d
pniaaic.iqemo lue volutans arbiter pftirutus pot noua vita ineboare nifi euj
veretis vite peniteat .^aceo plura: qz adeo cla? eft q> ver 9 ooloz no pot a ptrii
fi 5 e fcparuvt ab bac fnia nulla feto? Docto? Dilfentiar reftionia. ^.ICcrno pt 5
^pofitti miilriplici ejtcplo.l^o em Dfis terrenus graue olfeufam vE inluria remit
teret nifi cotrico.€lma fi diceret oze fe oolere t piis fciret prranil cfte Veru non
remittereriira nec Dcus.^deo ^betro apEo? .^ncipi non Dimifit olfenfaj antccp
fieret amare/Ramfi ^etrus ftemOcc z DijttlTecfc fuifte contriti^ nKndaeftar;
fSecotritioe JFo.cn
cb zs no remtfiflet ilU pcrm Tuu.lbomo <ftpc taltb? figm'$ Decipi por :no aut oe?
d folus inruef co:.? nouit abTcondtra cozdiu. 2^inc 'JLeo papa collaudas illas
pias ac Dulciffimas lacb:^mas *|bcfn apft m f mone oe palfione oni. €hii incitf
pir.0>acramentuDdectiffimi omce palfiois:6t fic.Jcliccsfancre apfe lacbzyme
rue que ad Dduenda culpa negationis fauru lacribabuerebapttfmaris. 3nuic
cm oejtrcra oni JeTn q labcnrc re puTqsoeieceris.exciget -z firmitate flandi in
ipo cadcdi piculo recepifli.^idit in re Diis non ficta fidemo Dilectione auerfaj: j&c latroe d
fed coftantia fuffle rurbard.bec 7 leo. f^eccaroz qcg grauiflimiis oepdatoz et cii cb:o cru*
homicida pellimus fuit ille latro <j cu cbzo crucifixus eft/Ra telte TLeonc papa cifijtus cft.
in fmoneDepafftone oni:q tncipir i^jtigit fides Di lecti flimi. fuit bic latro inft4
diarozvia? tfaluti boim femp infeftus vTcp ad cruce reus.i£r Tic ait /£b:?f. pu
ceps iniquo? fuit z mille malis imbutus. ^ed tnin cruce affixus magna egit
peni tentiam: vtpote d magn u do lozc vere prrittois habuit .'Ha cu efler fic atm
]tus a cfpc mozris anguftias videns m cbzo admtrada Tigna fcritat^vtpura Tim
pliciratc:maruetudine:innocenfia:mode(tia:bumilifate: , r emaxime inter illos
acerrimos cozgis animiq^ cruciatus mira cbzt parientiarcbaritati annexam: vt
pote <j o:auir < ppfecuto:ib? accrucifijtonb? Tuis q funt Tigna agtiflima vere Teri//
taris.^bo totus in admirarionepuerTus elt. ^iditpzcrcrea bic latro optimos
mozes arcp elegante DiTpoTitioncozgano? in roro cozge cb:i. tMecipuecB i facie
ci 9 TancrifTimaaqua fluere videbaf fragraria qda admirade firimome. 'Jdcirco
oolozecozdis expauir.^fjn totus in cbzm acccTus alte? collatrone acerrime
increpasiDijtitei.TLuc jttitj.ca.^cctu times Deu cj in eade odnari6ces.i£r nos
^de iufte.^ a Digna factis recipimus;bic £o nil inaligdTit.iOiqs talia Dicerer.
3lico radio Tpulfancri dluflrat 9 cbzm Taluarozcac redemproze mundi cognouic
360 roto cozdis DcTiderio puerTus m cuiDijtit-^ne memero mei otim veneris
mregmituii./£xq £bo clare oflat q> latro ille babiitr tres ^rutes theologicas
fc5 fide:Tpem 'i cbaritatc:vtaltj latius explica uim 9 .fri£oflat eria ex boc cp fue
rit p cucris aptis ac oiTcipulis ebri audax valdet anioTiis/Ha cu Dies dia fuerit
paTcbalis Tolenttas indeo^ no Diibitam 9 ad ta grdde Tpectaculu :plusq$centum
milia gfona? aduenifie. 3fbi qcp aderat apti ac oiTcipuli cb:i:q territi ac pauidt 2/atro’crat
erat muTiraresigemcnres ac fleres. ^ed latro totus magnanim 9 m pfpecru tau ^nat 9 cbari
ro? armaro?. z inimico? cb:i regia Dignitate eius ac innocentia plena voce p'/ f9fe#
dicauir.^ec miruj q: vera cbariras cbfi qua ia torus erat radiatus fo:as miTic
timo:e.3^incO:^ ^rute eiusadmiras:ait.0 res mirabilis crucifixum aTpi4
'cis ? Dnmpfirensjpdemnari vides figura ? regis pdicas Dignirare. bcc i£b:v4
foflomus.^£i£taimDiuus l^iero.excolles magnitudine prrinois bui 9 beanifi
mi latronis: Vtbr De pe.Difl.i^uiponuna.btTic.jiCbzs in paradiTum De cruce
erid larrone tulit: tneds aliqu Ieram puerTionepuraret:fccitbomicidtj penam
mart^riu.bec J)iero. ^>ue ^>ba no funt fic inrelligedavr in rei lirare pena bouu'
cidtj fuerit pucrTa in mart^riu.qz vt in De pre.Dift.itt).3BapriTmi vice.2J.atro il//
le non .pnomiecbzi crucifixus eit.lcd.pmeriris facino? Tuo?. 'Hcc^q: credidit
pa(Tusefl::TedDu parcrefcredidit.i£tq: pena no faciDmart^rc fedeaufa: vrait -Aena no fa
Sug.^bo illud fiipplictu no fuit mart^riu.Sj in martYriu imp:op:ie gpt fifi^ C { f marrvr«
tudine fjeti: vt Dicit ibidoglo.q: fide z parieria babuiit fient illi q patiunf mar// r c a caiJ fi ?
tvrium. fP©cl pena illab: martyrium rone pfdfionis qua in patibulo babnit
^uia ficut martyr Tic latro inter penas cb:m aperte cofiteri no timuit. f£*jOel
martyr qz dia pena ex magnitudine pmtionis inrroduxtt eii fiibiro in regnii
ficut facitverum marr^rcm.^incCb^Toftomus in lib.oe reparatione lapTi:bt
fic.2Latro illccj pedebat in cruce no eguirplixirare rempozis vt ingrelTiim para//
diTi merercturiTed rantuei fpacq Tuffccirquantum expendi potirntooncc vn uni
©e contritione
pofict,pfcrre f mone :i'ra vtmrra vnu momentu temporis totius vite faleribus
abfolutusipccdere ad paradifum etiam aptos meref.^ec Dictis pa
ree q> bic latro p folii Dolore ptririois mirabil'r faluarus cft.22~)agn 9 etia pecca//
to: fuit j^aufdfed magna pegit pniam fcribens cantica fua m quib? rotus vide
rur effufus in gemitib? z lacbrvmis.l^a Dicit.^Laboraui in gemitu meo lauabo
P lingulas noctes lecru mei i lacbrymis meis ftrarum meii rigabo, SimiTr 6 re
gc jf£5ecbialegim 9 qlitenpo egrorare venit ad eui£faias Di. jgnfpoe Domui tue
q: morieris tu z no viuesivt ptj.iiq.iRegtl.jtjc.t i£faie.jtjtjtvitj.ca. x£t fient Dicif
lbide.jficutt j65ecbias fletu magno.Sic maria magdalena puerfa ad Diim rota
refolutailamdisobrimurvenia.Xiicc.vtj.ca.Sicl^abucbodonofo: 2£>atrl>e
us ^aul 9 Sacbe 9 2£>aria eg^ptiacaiac ceteri magni perores magna egerflr pe>
nitent&funde gjacb:vmas:?fuge ad medicum falutisrage pmam:£iama ad
Dominii z Dicagim iniqrare mea ego agnolco z peccatu meu ptra me eft femp.ri
bi folipeccauiiq: tu fol 9 finepeto es .T)inc Bmbrofius in li. pe bono mortis .ca.
vtj.fic pulcrc nos bortaf ad peittrudine oicens.^oli incjto bo piuine bonitatis
Z patientic rbefaurosptcnerc.lBonirasem pei adpenitentia te,puocar:ad corre
crionc umirar.^uricia aut tua q in erroris ptinacia pfcueras futuri iiidictj au'/
geheucrirafc:vn>ignarerrtburione tuo# accipias Delicto#. ; ^ec&mbrof. i6jC
tuetis iraq^ prj ta roe q? auctoritate / z ejteplo.q> ver 9 Polo: no pot a prritoe fepa
rari.Sed queftio amniu pulfatr^rru ptritiois Dolor oebeat efle majam 9 .^teC
an peterpoflit nimis Dolerepeoffenfa in DciicomilTa.lMo refponfioc bui 9 que//
ftiois norandu eft f m ^oanne gerfon canccllariu parmefe5 in ppedio tbeologie
vbimouetpubiu:^mimim 9 Dolo^oflltcfleptririo.1^am£>t qppmriopdtDt
ci magnarmaior z mapima fm q> bo ad maiorej Dolorem mouef. Jdeo magiftri
tbeoiogie picur q> polo: ptrttiois ena minim 9 Dumodo fuerit informat 9 cbarita
tis fumcit ad pclenducnlpam.^icif aut Dolor informat 9 cbarirate quado vere
elictr < ppofim cofircndi z fatiffaci endi:? tu c falis Dolor Dicif contritio minima.T
bec Delet rm culpam z reatu feu Debitu pene ererne.0) fi Dolor prririois fuerit
maior Delet parte pene rcpojalis Debite. Si fpo fuerit majcim 9 /tora pena z toraj
culpa Deier.Hd queftione g refpondem 9 cum fancro Cboma m.iitjdi.fenrcti a#
Dift.ptj.Vbi qrinptrii corririo fit acc 9 virtutis, 3 n refpofloe ad pmu argumc#
^iiplcp Do// tu Dicit:# in ptririoe pot pfiderari Duplejt Dolor dc pcro.^n 9 (Jde in parre fenfi
lor. - tiua q ui eft pafllo qda in carne:* bic polor no eft elfentiafr ?rrifio:f$ magis effc
•f>:imus crus prrittois.&cut em pena ejtterior corporalis eft etfectus pruris pnie ad re//
cociliandu offenfam queuioeum comifla cft officio mebzo#. Sic etia ipa virt 9
Scciidus P nic in ^ ert ipi pcupifcibili ad recociliandu offenfam q in Deum comifla
eft p inordinatum actu partis fenfitiue.f.^ruris ocupiTcibilis.^lius eft Polo: co
tritionis in mente vel in volutare qui nil aliud eft q$ Difpliccnria peti rdne fuepe
fozmitatis.Cinqntum perm eftfactu m offenfam Dei.z6t talis polor eft eflentiat
liter cotrttio % realis actus virtutis ac vere pcwiretie. ^dcirco fi loqmur De Dolo
rcpmtionis.puteftinpartcfcnficiua.-ficutaccidic in corporis maccratioe:tunc
poteli efle indifererus ficur indifcretapenitetia.De qua Deuot 9 iBemardusfepi//
us du eflet effect 9 abbas fcipm accufabar.i^uapropter in bmdi Debem 9 poctri'/
na apoftolica fcq q Pr;aEan^caftigati z no mortificati *^n etia fetus Xbo.i.iiq
libro fententia^ .Dift.jtvij.vbinrouetpubiu^miDolo: ptritiois poffitefle ni//
mis magn 9 :bt fic.^n bis olb? Debet accipi# menfura pferuatio fubiecri z bone
habitudinis fi/fficietis ad ea q ageda incubur^t^rprer I? dr ad lRoma.jttj.capi,
'/Rationabile fit ©b fcq mu veftru.l£>inc 2picronYm y ait.^e rapina bolocaufti of
fert d vt’cibo^ nimia cgeftate vfm.iducadi vlTomni penuria imoderare corp 9 af
fligir.zSt ite% TRonal'bo Dignitate amittit 4 ieiuuiu cbaritati vi' Vigilias fenfuja
3©ecoiitritioe iFo.ciii
fntegrirattpfm.Sed f i loquamur De ooloze ? triticis ,puteft in mete vel in vc>
lunrarcrruc no pot efie nimis magnus» *Ba pfiderae perdi bonu inftmtu offeni
dilfcan infiniti^ fi pofiibile cft oolereDebet falrc babirualiter: zfi no actualirer.
®3jbo notada fune $ba aurea feti Xbomc q i £mo qhbef.ar.ix. vbi monet 011
biii.^r?, ^tritus oebeat magis velle elTe in inferno cg peccare. b c fic./Cdrrit 9 te
nef in generali velle pari magis quacuq> pena qs peccare. i£tbocibo qjprritio
no pot cfie fine cbaritate pqua oia Dimirtunf pera, 'gjn cbariras reqrit vt quali
bet pena bo prritus peligat culpeifed in fpcali oefccdere ad bac pena vf ad illa
no renef.^uinimo fluite faceret fujs feipm vel altu folicitaret fnpbmoi partii
cularttoj>enis.^anifeftueft em qp fic Delectabilia plus mouet in p.riculari?fi^
derara q$ in coi.^jra terribilia plus terrent fi in particulari pfiderenf. /£t aliq ff
4 minozi tcrarioenocadutq foztemaiozicaderer. Sicut aliqsaudtcs adulteri
nm no inctcaf ad libtdine:fed fi p pfideratione oefccdit ad fingfas illecebzas nta
gis moueref »/£t ftfr atujs no refugeret pati mo: tep cbfo: fcdfi oelcederet ad co
fideradu fingfas penas magis retraberef. /£c 160 oefccdere in ralito ad fingula
cft inducere boiem in rentatione z pbereoccaftonc peccadi. bec Xbo. 0eber§
ptritus baberccoz munduab ot mn licia :arq> in tali oifpoficioc gfiftere vr fit pa
ratus potius velle mo:i c^oece^ero aliqb moztalc comicrere» £r ro but 9 eft:q*
tenemur eje pceprooeii potius q? nos Diligere. £ii gg mozrale De 9 otfendafDe$
bem 9 magis veifemozi qj; ipmoffcndere. £t ifta eft ro qrc martyres mozeut fut
vt fcj Deu no offenderet p perm mozrale. *Ha vera cbariras l>oc reqrit vr qualM
bet pena bo ^tritus peligat culpent nc Snf.in U6 .dc fifitudinito. z allegaf a
feto Xbo.in qltbcf .ar.vbi s.br:# altqs Debet magis elfe in inferno fine culpa c$
in paradtfo cu culpa :qz innoccs in inferno no fcnriret pena: z petoz in paradif®
«6 gauderet De glia.bec ille*®;£tia fcttls ^bo.in.jcj.qdlibcf.ar.ijc. vbt queri %
®qt, ali<5s loqndo :comedcdo:feu ftad® cu ejccoicatis peccet moztafr. 3n rtifioe
ad rerrinarg.be fic.'R 5 folu qs Debet fubtremozte antecp peccet moztafr ;fcdeti
am anreq* peccet vemaUrer:q: perm incitu petin nunc^ eft elrgibile.Si em eflec
cligibilenuncpefierpcrm/z fic no peccare fi faccrc.bec Xbo. £t in.iip.U.fenre.
Di.xvitj.vbi moiier oubiu» 'gjr?, participare cu e,ccomunicaro i cafib) no pccffis
femp fit petm mozrale.Jn rnfione ad pmu argumentu ide Xbo.br: cp (icut pec^i
catii nioztale no pot t>n fiertnra nec veniale.x£t ibo ficur bo Debet pus fuftinere
moztc peccet moztafr :ira etia cp cp peccet venialirer.gilo modo Debiti q Debet
venialia vitare.becXbom.^roprereaBtiguft.bozrens valde peta fua zcogno
fcens excellentia Diuine bonitatis Dicebat fe elfe Dignu oculos cecare plozando
^pter pcrm.Xt ro buius eft:qz qiibet peto: no folu eterna:fed tcpozali mozre di '4
gnus cft.f[Bnfelmus quoc^ tactus vcbemcci Dolozecozdisatcp ex pinguedf//
ne Deuotiois Dicebat.^rina fic impinguenf vtfcera ante mce: vt medullecozpo
ris mei epcccnf.T)inc ^yicbeasipbera.) .ca.ita in^r-tilanga z vlulabo: vadd
Tpoliatus znudus faciaplacru velutozaconiit lucru qli ftrucionii.^ota ^ in// Hota De t>za
ter oia aialia irronabilia pldctus ozaconis cft amarioz.j!5c intervolatilia plact 9 cone*
ftriiciois.'jJ bo fune q Dicut qp cu Dzaco fit boftis clepbaro ab eo plerum occtdif
z ?ter(f:z nlc magnu facit placru. S5 ifto^z Dictu miramur: qz no cft $?ifimile
qp elepbas occidat ozacon?*? p ons no facit placru mo otcto.fed multo poti 9 vi
def qp Dzaco Debeat occidere elepban te atteta magnitudine ac foztitudme Dzaco
itis.'Hdmagn 9 Sl6.t.xxv.lnDeaialib>:vbiloqmfDCDzaconeallcgatBui«nna
Semerfon pbos q oicur qp onco eftnome generis qb fub fe ptinet mfras fpe
cies.^icunt igif iftt pbi q» Dracones oes funt cozpoze valde magni ira qp mino*
illo?, eft qnqj cubtto?,:t maioz eft triginta cubito?, z fupza:pcipue in partito in
clie.Xtiafifcqiuur pUrnuz i fozce refte^lberto pouus refernt
•fsteconmtioe
audita vulgi cjcperra'. ibicem us ©zaconc e( Te majnmil inter ota terre ? mari®
ovalia: nec habere venenu ? criftam in capite: ? os eius efle parim fm magnirufl
diiie cozpis ? capiris fui.^ozfns rneiue eftpeffim 9 :<Euisparuus.? bmoi cau
Tam ©icuc eflerq: momfera ac venenofa comedit:? no eje felpo eft venenat 9 . S*
quare fortitudinis fit ©;aco ptradephanrc:ondirmagn 9 Slbemisvbi s.ficoi'/
ccs. jgnaco fi que cauda liga u erit occidit. a caude em fue iuoltirioe: nec elephas
tutus eft cozgis fui magnitudie.Jdem bt 3ri^.in.)ctj.li.etymo^c.uii.affirmac
etia q> ©:aco eft maio: cucro? ferpentiu fiue oim ammantiuTug rerra./£r poft<£
plura ejcplicaui ©e©:acone que etia feribit Slber.ira fubiugit. i£>:aco circa femi
^ , tas oelitefces p quas elephaces (olito gradmnf crura eoa nodis illigat ac fiiffo*
? Z3 f° h'f- caros P erimit *^c3rido.i£tia oicur aliq phi: vt reftaf Alber.q* o:aco cu eftuat
eUt eiepDacc p e mfrigidar i fangume elepbatis :qb cjdc no pofier facere nifi illuocciderer. i£c
? quo* ibo puenierius b: cp ©:aco occidit elephante:? no ecouerfo.^uo aii r intelltgaf
iftepldcrus©:aconis b § loqutf ^icheas^ha in pfona pcrozis.^ora q>cjdsi
ira ejcplanat:cu em oicir.^acia planctu velur©:aconu:qfi©icat. /£jc vehementi
fcoloze cozdis facia planctu hozribile eo modo q folet ©:aco bombitr clamare*
*Ba ©icfit |S lintus ? Solinus tcfte 2tlberro:vbi fup:a:q>voces©:acomi terret
hoies aliqn ita cp moziimf. Sic peccato: vere peritus ©eber vero ©olo:e co:dis
plagere? vlulare ? fo:tirerclamare:acpererea©nomifcbiam. Sed pater ©o$
ero?- 2^icro.rug ifto paflu m pmo lib.fup^ichea $)bera ad 'paula ? i£u(W/
ebiti bt:# ^>icheas?pbera in hoc loco faciat qfipfopopcia: ? fub gfonafua iit
ducit ©ei plangetis affectu. i£ft aut pfopopeia dda colo: rber©:tc 9 : ? fir qii in a
mmaru loquif ad animatu, vel qii manimatuad inanimam: vt terra loquif fon
rito ?martto. ^el fit tot modis vt merapbo:a.3binc iBamafce.air. 'Bouit feri#
prura ?,pfopopcia:id eft gfona? fiaioc vti fic illud.2£>are vidit ? fugit. 2oie#
ron^musg Ybiiup:a:train<jr. i^uo em ©:acones terribili fibilo pronatiiujcta
bifto:iaseo?:<J ©e pbfficts pfcripferuteo tge q vincunf ab elephanto: ita? ego
fpoliarus ? nudus inceda ? facia planctu ntagnii velut ©:aconu ? luctuj quaft
ftrucioiuT.^ota ena cu fiibifigir. /£t facia luctu qfi ftruciomi.^am magn 9
tPs o tx i bcr.in.jtpig.li.©c aniahto bt:q> ftrucio eftauis m ©efertis Ubye q tii fepi 9 in no#
Z^agn <&i vifafuit parrito.Si hec auis fuerit iuuenis eft cinerea ? rora bene pennata
berr ©e itru p Cnmg ram ^ plumaUto no foztito ejtiftcrito.Scbo anno ? ©einceps paulatim i
cione. cojtis z collo ? capite pennas otno gdir ©enudaro cozgc; fed ©ura peue,ptegif a
frigoze:? penne©o:fi nigerrime. Cojtas habet magnas valde: ? crura carnofa:
pellis albe ? ©igiros in^pede habet ficut camelus, ^ln camelon a dbufda grccis
vocaf ibo oo ta auts q^ mediu inter grelfibile ? volatile efie vider.Cft aut alta
pedibus vfctf ad ©o:fum fo:re ad qncp vel feje pedes: fed coitu habet longifllmiij
? caput anferimt:? roftru refpecm fui co:gis valde paruu:volare no pot alis
cjcrcfis citat curfum.2r)ec auis ©: ftoiida ? mefe 311I10 ouar:? oua in fabulo abf
coditivt foueanf ibide calo:efolis:q: uudatoco:ge ea fouereno pot. ^lliqnauc
cuftodic ea ? refpicit ad loeu in ^ iacent:? ibo rumo: falfus ejeiuit q^vifu ea fod
uear:inqt Stber.^tia 3oiero.in pmo li.fug ^ichea^phetam vbi s. oicit fic*
Strucioncs imemo^s funr ouo? fuo?:? qfi no pepererinr in arena calcandos
pedito beftia? fet 9 reliquur.hec Iniero, idcirco hec auis a^ieremia^phetab:
crudelis. ^n^hten.iitj.ca. ^ilia (pl’i mei crudelis qfi ftrucioin©cferro,S5 q
rif quo falua ^irate por hec auis ©ici crudelis cu no habeat vncues ad lacerant
dummec roftru ©tfpofitu ad feriendii:fed eft nudata pennis ? rarua. pmefpo
fione ©ic cp ^ieremias lamentabaf miferia ? ei udelirate fpfi fui maio:c cp befti
«ru ©icens, jpilia (pfi mei crudelis quali ftru cio in ©eferto :que cu fir auis ftolida
abfcoiidir oua fu a in arena:? ita vicjef crudelis illa fic pimiccend©: q: natu raliC
©ecotrittoe
JFo.cim
beftie qnrucuqj crudeles otltgut fetus fuos.^fo J>iero.fup boc paflu in. iq.lt.
fiig lamenrarides loieremte ad frem i£ufe biu $t q? in ftrucionefimulatio i tm
mamras bypocrira?, Defignaf :qz ftrucio induraf ad filios fuos quafi no firit fui
Qic parirervidef origifle in obfi dione bieruf.ilc p cbaldeos *Ba cata fuit fames
# matres abfcondebat cibu z pmirrcbac filios z filias mozt fame. 3j6o fubiurt
git 2^remias:oices.£aruuli perieriir pane z no erat<5 pozrigerec eis. i&uata
aut fuerit illa penuria vel poti 9 mifertaondic Sofepbus w.vtj.lilx oe libello iiVi
daico.c.jtq.vbi bt:qrdra fames erat iudeis cp rancgebzt} z canes rabidi fereban
fur. z inc.jciq.eiufdclib.^dc Jofepbus clare oicit qp mulier qdaplebeia maria
rioie filia elea 5 ari necelfitate copulfa lactente occidit filii* coctum medii* cornei
dtrrreltquu fuamt.z£jcboc iudei crudeliozes videbanf ftrucioneq oua fua i fa# - - . .
bulo relinat z eafouere negligic vtindt^fi^.in.jctj.li.etvmof.c.vq.fJ^id^o^ P«o:p5 tu
deu redeudo.0i ftrucio ferus fuos aut oua a bcfttjs pculcata vel ab bolb? ablafc 6 crc fP c P*°> •
ta pceperit inter oia volatilia amare luget z querulas voces emittit. £>ic petoz ltruaom»
4 occidif z pculcafaoemone^terpctmciiamarirudinecozdts flercD5 ac luge
reolfenfam in Deu factam. /£r^pterea 2}icremtasqpbera boztaf petozes adila
cbzymas Dices. plangite z vllulateiqz no eft auerfa ira furoz£ Dni a vob.z£t ite
rn.Tlx ua a malicia coz tuum bierfm vt falua fias vfcgquo mozabunf in te cogi4
tariocs nojtte.^jrep 2^ieremias.v‘).ca.ai:.2iuctu vmgeniri fac tibi placcu ama
ru.^ora qp placc 9 peccarricis aieaflimilari 05 mulieri plagcnti mozte fui vnige
mti.cm 9 oolozgradiseft.1^aftplurcs baberer filios vno mozcuo fiip altopof//
fetpfolari.Tedqz ei folus filius mozifubo mater fola facta amarilTimcoolcM^t
rurfusl^ieremiasair.i^educquafirozrenre lacbzymaspDie? noerre? n tace
at pupilla oculi tui.q.D.Qicut rozres folet cu$ impetu fluere: fic lacbzyme vere
ptritiois ab oculis peccatricis aie ftillare oebcr./£r cu fubiugit:Diccs. i£c no ta
ceac pupilla^culifui:becpupillaoculi:vt6tglo.lejcc6puncti6e ronte.q..o.fem
per Difpliceatroni ac volutati petm q t> comififti. liquet igif eje Dictis qualiter
ad vera prririone requirif verus ooloz .£c qp impoffibitc eft oolozem.a vera cot*
rririone feparare.
CT adverd ptr irione requirif vna generalis penitudo fiue oereftario
tam oe oblitis c$ ignozatis mozcalito. i£t q» Doloz contritionis non finitur nec
finiri Debet in plenti vira.
i£rrio ad vera ptritionem requirifvt vna generalis penitu do vel d ete/)
t ftanoDirigaf ad omnia pcccara mozralia tam oblita p tguozantia coi
miffluDcquib peroz nulla babet norictamec fcir qualia vt'quara fuerit:
fed in quoda pfufo fcit fe plura babere mozralia oblita? ignozara.iOmd atjage
re Debear peccato: in tali pplejcirarc: vt ad vera pueniat pmrioncm Docet fplen
dozeccfie.^lao.in.iiq.lib.fentc,Difl.jtvq.vbiquerir. vtruoeomni pcccaroacm
alicomilfoanobiSDcbeamus preriivbiad febm argumenrii talej dc peccaris
oblirts oefci ibit regulam:Dicens. 0 bliiiio De aliquo poteft efle Dupliciter: aiit — . .
ita qp roralitera mcmozia cjtcidertc:? riicnon poreft aliquis inurere illud. Sur :L u i°
ira $ parttm a mcmozia ejtcidcrit z parrim maneat :ficut C115 recolo me aliquid
audiuiffem geuerali:fed nefeioquid m fpeciali:? tunc requiro in memoziaadre ‘ )rl P or *
cognofcendum./^t f m boc etiam aliquod peccatu porelt efle oblitum Dupltcif.
Hurita q p in generali in mcmozia maneat:fed non in fpeaali: vc cumbomo reco
lit fe vnu vel plura comiUfk z ignozat.aut fic fuperbia; anauaricia vel lujcuria.
z tunc Debet bomo cum Diligentia recogitare vt iiuiemac illud peccatu in fpec i
ali:qz Dequolibet mozcali renef bomo fpecialifprefi. & aut inuenirerf pofllt: r
fuffiat De eo conteri fm qp in noticta renef. .Ct oebee borao nonfolu ©e peccaro:
>4
©e contritione
fed De obliuione eius Dolere q ejt ncgligetia ^tigit.Stf aur petm omo a memozia
ejtcidintuc ejt impo rena faejedi cjrculi af a Debito t fiifficir generalis prririo $ oi
coin qDcuolfendirScdqntiripotcfiatollif;rtccuadmenio:i£i pettn reuocatur
tuc renef bomo fpeafr preri.&cut ena De pange d no por folucre qb Debet ejt*
cufaf.i£t in renef cu pmo pottienf.bec Sibo. Jdc br £ctrns De palude in.iip*
tbfenre.Di.cadc.? magf ^mcen.m fpcc.mozali It.nj.parre.jc. Di.vj. 'Ba Dicnt
b petis oblitis qb? peroz poft Diligentia oebita no recolit alujd in fpcali fuffiac
generalis prritio.JDrpe peccatis q% mcmozla babctrccjrif fpealts prritio b ftn
gulis fi peto: rps baber q polfit De fingulis Dolcre in fpcali. £ 5 ed fi tps no bab*
o cu De 9 nb recjrat ab bole:mft qbpor./£tcu in mojnetopoflif bd puerri.^no po*
^>uplc]c i§* teft in niomcro De fingulis ?reri:ibo (ufficir tuc vna generalis prntio ,T>cc qn*
rantia tu ad peta oblita Dicta fufficiat. ffi&uanru fyo ad pera *gno:ara:£onfideradu
eftfm magrm^tncciMnfpec.mozalivbifuj 3 .g>ouplejteftignozaria.i 0 ueddq
tollit oino volurariu:ficin furiofo z oozmiere z talis ejtcufat a rotoabo dc tali*
oiftin '/ bus 710 rcqrif prririo fpealis.Blia eft ignozatia q no oino tpllit volurariu:'? ra'>
guif igraria 10 no ejtcufat a roro:q$ms ejtcufer a taro.^el Dic q puplejc eft ignozatia vr coi*
v 9 t£ r picif a Docrozib? catholicis. /6ft em qda ignozatia ruris: vr cubo wt^cit fur*
rn:bomicidiu;veladulteriu elfe pctm.&lia £0 eft ignozatia f acri: vt fi bd nefeie
bac rem quaaccepitcflealiena:fedpufatfua. ([Xirca pma ignorantiam turis
pifti'ngue:qz aut oino fuirimitncibilis fic in pu crisat amerib? : z tiic talis igno*
ratia ejtcufat a foro :fic pariter fi aliqs Dubitat in aliq cafu: fecit rn Diligentia in*
qrrndo a periris talis ejtcufafitfa fecit qb potuit. i£riafm ^boma ignozantia
co£ q qs poiTct fcirciT rn ad illa no renef ficut rbeozeumata geometrie vel aftro
logie.aut qda alia prmgcria gticularia no eft perm. Sed fi ifta ignozantia iuris
fit vincibilis in boie z voluntaria :runc fi fuit affectata in nullo ejtcufat: imo ipa
fgnozatia.eftfpeaUpctm:qzbtXbo.in.j.t|.q.ljtjtV|.ar.ij. 0 es renenffcirecoiter
ea q funt fidei* vniucrfaUa iuris pcepta.&uguli aut ea q ad eo? ftatu vfoffi*
ciu fpecrat.Scd fi ignozatia iuris no fuit affectaraifedfolu qa neglejtitfcire auc
, inrclligereiruc talis ejtcufaf a ratojfed no a toto./£r±pzie talis ignozatia Dicitur
ignozantia craffAZ fupina g merapboza bois crafti z fupini. gjuantu aut ad fecundam
tacti Dimn/y ignorantia facti eria Diftmgue:qavel ignozatia fuit cduf a agedi opus pcriztra q»
gucdaeft. f t kiinCfct tllacircuftantia q trajtir i petm no fecilfetiimoDolet illb fecilfe.^lcr^
bt gra.^ir vjtozatus cognouir aliena qua credebat elfe fua. SIalis ignozatia fa
cti ejtciifata roto:fi tn oebitaDiligctia pmilfafuit.0uefi pmiOanonfuit:ejtcu//
fat folii a tato:fcd no a toro.^elel ignozatia fuit ^comitas actujfcj <Ja etiafi fciuif
Xnplejteft fet oircuftaria pctimibiiomimisfecilfet:^ bec nullo modo ejtcufat. ^zoprerea
ignozatia f; mgr fniaj i. tj.li.Di.jtjtp.br fic./£ftaiit ignozarta rriplejt:fc5 eo?, fare noiut cu*
mgrj fnia?,. polfunt q no ejtcufatkjajz ipa petm eft.eteo?, q voluntifed no poflimt q ejtcufat
z eft pena peti z no pctm.i£t eo?, c5 quafi fimpfr nekintino renuetes vtoonen
tes fare q nemine plene ejtcufarrfed fic foztalfe vt minus puniaf, tyec magr fen
retia?,. i£t idcirco i^zego.in lib.moz.bt.l^ui lucc vidit fcit <^d De tenebzis eft V/
mer.i^iii ^0 candoze lucis ignozatetia obfcura.p lucidis agpzobat.i^t iterum
^pruftra fibt De infirmitare vel ignozatia blandiurif ^ vt liberi 9 peccent libenter
ignozat velinfirmanf.Sedqz plura ignorata ejt negligetia pne g oiltgeria /ciri
ac memozariubo tenef petoz foliate facere qb in fe eftivtcfpas fuas cognofcat
% fciar.Sd boc aur.piiocamiir ejtcplo Bauid: qui in pfal.jtvip. peta occulta fibi
bimirtiDnm pcabaf:Diccs.^e|icca intelligirrquafi picarmullus pot illa irel
ligere aut fare gfecte:ibo fubdit.Sb occultis meis munda meDiiet ab alienis
parce feruo tuo.^n 4b? fcbis ozar^auid no folii occulta; fedetiaaliena peccata
fibi Dimitti quantum ad ea quepoftu nt impurari r^ne negligetie correctionis
©ccotrtttonc JFo.cv
fraterne^el refpectu co:rectiois qntum ad p:elafcs * p ncipes. Sreru* i&auid ~
Jnpfal.jcjcutj.air.i^elfcra iuuetutismee * tgno:atias meae nc memineris./Cum J ul,c f u ^ e * r
ein iuuetue tefteBuguftino fic cras perien lofa plena fouets.obfrtTa laqueis#//* 14 * fcKWO»
ha ad malu JDiffidlis adbonu.tn qua feruer fanguisjpcupifcctia oominaf.a cv#
lue periculis folulli euadutq oei miferico:dia libcranf.^dco o:ar J^auid .‘ftafy
fio nes muenil/s * peccata perigno:antiac6mifla fibi miferico:dif relajtari. (Na
tet ergo eje Dictis qualiter dc oblitis * igno:aris opo:ret babere generale penitum
dinem vel prririoem. f££o fequeter no eft pres mitrendu fed Diligenf norandu* fcerfeueran*
q> frus perfeueratie requirif ad verd ptritiocm.quia tefte Deuoro 35ern.-£>crre tia re^nf ad
ueranria eft que fola meref gfiam.fine qua nec d pugnar/victo:iam nec palmam ptritionc*
victo: cofequifJEcllegfeuerantia nec obfequiu merccdc baberjnec bnficiu gra*
fiammec laude* fortitudo. j^cnic£ no qui inceperit fed q perfeuerauerit vfq? in
finem bic fatuus erit, dicimus §# Dolo: conationis no finitur nec finiri Debet
in bac vita.^6 buius eft fm !£boma in.iitj.li.fma# Dift.jtvtj.vbi qrit: gjrru bec
vita fit prrttionis temp 9 , vbi Dicit;# bomo peccado pena eterna meruit:* ptra
eternu beu peccauir.* ideo ficut infinita eftolfenfa in peccadorquiaeftptra De//
tim q eft infimrus:3ra ejtigif vt Dolo: dc offenfa^p modo pofilbili fic infinitus:
vt fc* crerniratc faltem vite bomis babeat;cum eterniratem fimpir babere non
poffic.-quia no pot bomo femg viuere. ^olo Dicere fi bomo in crerim in bac xifj »
ta viucrecinerernu De peccato Dolere Deberet. /£tfemg manereDebetqntujad
Deteftatidcm i memoria gperratiDclicti.ideo fi fuerit actualis recogitatio De pcc
cato femg Debj Dolere * illud Deteftari alio<5n videf illud ajprobare? nouiter dc
linquere.^Jii Dicit 2}ugo De fancto xictozc p:ouc allegatur a ^boma vbis.#
Deus quando abfoluitbomincm a vinculo peccari ligat eum vinculoperperuc
Deceftar ionis.Sed Dereftatio perpetua eft ouplejt.0ueda in babit u ;*’ad banc te
nef fernper bomo eria poft peccati pperua remiffidem. 0ueda o eft Dcteftano
peccati in actu :* ad banc no renef lemg peccaro:.2}inc Bug.m lib:o dc vera z
falfa pnia.ca.jtitj.br fic.^pbiem Dolo: fimfiDeficic penitentia^t irep in eo dc li>
b:o.c,jti^.ait.Cbtimie em Dolendu eft dc pcto.qb Declarat ipa oicrois ue. pe
nitere em eft pniam tenere, vt femg puniat in fe vlcifcendo qb cbmifit peccando.
3^ecSug ufti.^o 3pec.ij.jr£ftofidd' vfc^ad morret Dabo tibi cozona vite. /£c
3ob.^vq.c.indr.^onecDeficiano receda ab innocctia mea. Z)cc tbi.j£ft§ g/,
fcueratia fpualiu grap ac fautuoim oferuarru: optima . £t fic par* # neccfie eft
peccatrici anie babere ptritionc ta b oblitis q* igno:aris mortalito.* # frtus da
fenera tie regitur ad vera pemtentia
ad vera ptritioem re^ritur vera Deliberatio q ad tria.f. vt peto: babeae
Verii4pofituabftincdi:pfitendi:ac legitime fatiffaciedi
^arto ad vera ptntioetn requirif Debite fat flTa cr ois Deliberatio ac ve
q ril^ontu Directu circa tria.videlic 5 abftincdi:pfitcdi:ac legitime farif
Facicdi.Jb:imo cjtpedit vtpctb: babeat ve^^pofitu abftinedi a pecca>
tis ruturis.lio cm fufficit Dolere De preriris:fed oino opo:ret voluntate Delibera
ta libere cauendi a fur uro.t6fiet quifpc prradicrio manifcfta:Dicere bominem
pofleDe pteritis penitere fine .jpofito canendi a futuris. Quilis ratio eft.quia
cum omia peccata pueniat eje parte aucrfibis a Dcomec tolli pofiint ntfi g reuer-?
fionem ad ipm t cum ;fequeref #boejcvna parte eflet cum Deo.f.ejteo # pen itet
% et alia parte cotra Deum * aucrfus ab eo.f.ejt boc # placet ei aliquod peccatu*
yelp:eteritum vt futurum.Sedclfecum Deo * cfieauerfus ab eo fimul* femel
implicant ptradictiocm .ergo no eft pofilbile # bomo vere pemteae nifi babeat
0
©ecotrittone
^ppofitu caucdi a petis futuris.^n gfido.i'n,g.lt.De.f«mmo bo.c.rvj.q $ba no*
ranf oe pe.oift.itj.ca.grrifo^oicit fic.grrifo: eft no penitens q adbuc agit qO pe//
niretwec vidcf ocu pofcerefubdit 9 :fcdf»bf3mnarerupbus. /Canis reuerfus ad
vomitti z penites ad pctm.^ulti ern lacbzymas indefmenf fundun^-r peccare
no oefinnr./£r in fine eiufdem capfi oe feipo gfido; 9 ira ait. €hitfds g culpas p
feritas plozat bunc necefle eft modu tenear vt ficadmilfajoeflcatine ireru flenda
comirrat.^e mibi mifero giidozo q z penirere retroacta negligo z adbuc peni
tenda comitro.^ecgfido^.^ora <$ lfle gftdozus fuit epus gfpalcnfis vir eru
dinffimus arc^in fecularito litteris nulli fuo temgc fecund 9 .q no min 9 fanccira^
re cjp doctrina mfignis p omne cozpus eccfte refplenduir.2oic oicif gfidoz 9 funft
0: adoitferccia alterius gfidozi fcniozis epi cozdubenfis.igiiit no oedignaf pec*
catozc k incufarerficut folenr grauiflimi viri:vt 2^ieronvm 9 Siiguftm 9 3nfelt
mus iBcrnardus.q: fcrtpru eft qnro malo: es bumilia te in omniD?:? co:a3 oeo
inuenies gratiam. <JSedad#>ofiru redeundo oicim 9 q> adjveram ptrifionc re
quirif^pofitu abfttnedi a petis fururts.^oc eria prj in oiifininoc pnie Blnbzo
ftj z £5zego:tj:q oifl^nitio allegaf amagiftro fnia#.a feto ^Cboma.a taetro 6 pa
ludc:a i^urado in.iitj .li.fnia#.oift.]tuij.i£t pomf oe pnia oift.ttj.lic. penitentia
S^ilKctio net P tcnra mala plagere* plangeda ire# no comirrere ©uc ddemoiffinirio oa£
arentii P 1 2 ouplicc actu.ijbttm 9 actus eft refpectu pteriri.io 6r q> pnia eft ptertra mala pia
oct 9 g^e.Sc^s £0 act 9 penircrieeft refpectu futuri cu oicit:/£r plagenda ire# no co
onie ^ 8 mttrere.j£t nota cp m bac oilfinirioe fumif plact 9 p ooloze mtcriozi d refpicit fu .
* w# tu#.f.ve# ^pofitu vitei i 9 no pcccadi. z Ite in oiffiniroe pnie oe ly comirrcre intet
ligifq ad^ofitu^tuccti pcto: penirer.flo em ad vera pniam reqrif q^aliqsvl
rert 9 no peccet ficut aliqn in f motb? ad ipfm lati 9 ejtplicauim 9 .q: no eft oe eflen
tia alicui 9 rei altqd futu#.‘<SJn fetus jbo. in.iitj.libzo fnia# oift.jttitj.vbi mouec
oubiuf^tmi oe rone vere pnie fit vt vfq$ in fine vite prinuefcoicit fic. 3tlud q<6
furu# eft no pot efle 6 fubftatia vel oe integritate alicui 9 pruris nifi fm cp eft p//
fens in appbenfioe vel in volutare, quia #rus qntu adbabttu no ejtpecratalt^di
fur u#.l>abit 9 em brutis eft oe reb; pmanetibj no Oe fucceffiuis :vn rota pfectio^
nc fua baber fimul in tnftanti q tora fimul in v»ii actu pot effluerejqz actus fut
ITmilcs babirib?: vt Oicif in.itj.libzo /Ctbico#./£t fic qb futu# eft no e oe tntegri>
rate vel efTenrta penitcrie.^)ec ICI^o.gU^ § auctozirates Suguftim Bmbzofij:
/Cb2vfofto«3^°2ii5zego:ijaf(B alio# oocto# fco#:q babef oe pc.oi.it/ .3 lle.-r
ca.3nan1s.ee ca.q admifla.t cetere cj vidcnfoicereq^noeft vera pniaifed ina^f
nts cum ite# peccar:ficoebent intelligi.tCiuta vel referunf ad idem tpus q
penirer:vtejtpomtTRaYmund 9 .purapcr6:oolecoec6miflb:fcd no^jponitabfti
nere.^Iel fi vere penitear oicif pnia inanis recidiuado:q: tue peto: puaf fine feu
fructu ei 9 ^prer perm fupueniens ./£r idcirco ad vera pniam no redrirur qp bo*
mo vlterius no peccet;fed opozret babere verum^pofirum abftinendi a peccaro
pzo tempoze fiituro.^nde jactantius in.vj.libzo oiuina# inftiruttonu .ca.jtio.
fic ait.gieus em purgari bomines a peccaris majeime cupit.gdcocp agi penitcn
riamiubet Sgere aurepenitentiam nil aliud eftqs pzofiteri z affirmare fe vireri
us no peccaturum.3^inc oinus j)ieron^m 9 in epiftola ad cum qui feoicit peni
tentc.epiftola incipir.Sdtefurgo bomincjvbi ira inqmr.^enitcnrem bomincj
oicoquiplangitQuodfccit malum.t rogat oominii vt etiam no faciat qb admi
ferat. tbeniterem bomine3 oicoqui oieb?ac nocnb> ingemifeitt peccata fua ele^
mofynis redimir.^eniferem bominem oico qui poft cocupifccntias fuas no va
dit-t a voluntate fua fepzobiber, 'fSemrenrem bominej oicoqui bonum oiligic
quod ante neglejtitrt quod fecerat malum obliuifcirur.lxc 2^ieron^m 9 .*J^:o//
prerea /Cb^foftom 9 in fermone oe penitentia fic att.^lera pemretta refpuir aua
fDe bona «olutarc IFo.cvi
riciam:bozrer lupriatmfugat furozem firmat amozem:calcar fiiperbiamicjcclu?
ditinuidiam:?rinerlinguam:mozcscdponir:maliciam odir. fberfccta pernitens
tia cogit peccatozcm libenterfufferreomnia.angartatus vitro ad tjcir.caftigat*
gratias agir.pzouocatastacer:ejcafperatus blanditur, 3n eius cozde comrio:in
oze pfeflioan opere tota bumiliras mucnif.l^ec £bz¥P.zQc Dictis ptj vere pe
nites Debet efle m vero ac firmo jpofiro abftinedi a peris
f]“i0.ui babet Deliberata voluntate no peccadi
poreft Dici beatus
^uicimcpcr fuerit in tali^ofito cauendip tempe futuro babet^pcuU
q dubio in fe tbefau? infiniti valozis z felijc ac beatus Dici p6t:iujcta ill6
pfal.jcjcjc) .iBeari quo?: remifie funt imcjrares z quo?, recta funt pecca
ra.3ntelltge q> ptritus eft brus tn fpe ?fi no in renante quippe ]btutis ac meri/y
ti eft Deliberata voluntas abftmendi a peccatis:vtft aliquis mozeref in raU,{po$
fito fineconfeffione:fola prrifto nc faluabiturjnunq? rame faluari poterit fine 4po
ftro implicito vfejcplicito pfi tendi/fati Ifaciedi/t abftincdi./^t qt eft loge pftabi
liusirate vebementie polfer elfe peti oifpliceria z inbefio mentis ad dcu qn mes
bomis auerrif a peto q> no remanebit obligatio ad aliqua pena: vt intjt fancrus
^bo.in.tq.U.?tragcriles.c.clvitj.Sed p oppofitu.gile <} no babet veru pzopoftf
tu m abftmendi a peccatisp rempoze futuro:nunq$ erit gratus Deo crtafi ageret
omne pemtenti a mundi: nec p pfequens poterit remifiionc coiifequijpeccatozu
(Uo?:qz foliptrito remittunf pcta.Ct quo ptj q> multi Dananfqui rmmodo la$
bijs Diciit;Dne miferere mciScd cozde polluti funt z imtmdi baberes Defiderium
peccandu^uibj.aitveritas.^icipfe labijs mebonozatcoz aureo? longe eft a
tnc.l^ipfecto funt fifes regi Sntiocbo qui De peris fufs vebemeter Dolere vide
baf quietia inulta ,pmtfit fe facruru ob reuerenriaDei:vf pts.tj. ^acba.ijc. ca.
Sed q: oze tm erat bumiliat 9 3deo venia aDno non fuit pfccutue.0jiap:opt
Dicif ibi in rejetu. €>zabat fceleftus Dnm a quo mifericozdid no erat pfecuturus.
Sic pariter legim 9 De Saule rege ifrael q repbenfus a famuele Dijtit.tSeccaui:
qz puaricat 9 fum fermonc Diii vr Dictf.f .TReg.jcv.ca.Sed nec ipc venia obtinuit
eo q>fimulate locut 9 efl.0:e quidc bumilis videbaf.fed cozde fu pbus fuit iud ii
catus. pepedit ergo vt qui venia a Dno cofequi oefiderat rectitudine iufticie Wi
near.i^cemplo fetiflimi regis ^autd.^ui redargue 9 a 'Batban^era puro ac
fincero cozde Dijcit.^eccaui Dno.Br fubiro audire meruit. ig)ns quoqj tranftulit yi cre .
a te peccatu ruu non motieris:vtpt 5 .q.TReg.itii.ca.‘©erc mirabile Dictu. Steul^lu^
damat:pcccaui.3de clajnatoauid: z tn folus Dautd venia pfecurus cft.j^uatu ul j
ad natura ambo boies: qnrum ad Dignitate ambo reges ifrael: ambo a famuele ^
fo reges pfecrati. £lmbo clemef admoniti. 0mcq obfecro tata Diuerfitas? Bifi
qz Dauid vere ptrirus et biiiliatus ea q oze etpzemt recto co 2 de cofefTus eft. gd*'/
circo nofolum in labtje fed in cozde opozt5 babere verita te, 3de Dici pot 6 Duob)
latronito cu cbzifto crucifijtis q cande pena fuftinuerunfed no eunde fine cofecu/y
tifunr. Zyinc 2oieron\\ z allegaf a 3tboma in catena aurea fup Larcii fic ait.
l£um iniquis veritas Deputata:vnu reliquit (Tniftru: alteru aflumit Dejttrfifiait
in Die iudicq faciet z fimili crimine ra oiftitcs foztiunf vias.Slter antecedit pe/y
rrum in paradifo:altergudam in infernu.CbfelTio bzeuis vitam adcjfiuir loga, (pcc r + r a
i6f blafpbemia finita pena plectitur cterna.loec I>icron^m 9 ©uare eria fbtut{ 57^5!? L L f«.
arc^ etficacie fit Deliberata volutas abftmendi a peccatis paret multiplici ejeem „V.i!n nif
plo.^a Icgim 9 De qdam fancro eremita tbaulo nomine qui cj t particulari gra fi uu CjC
bi Data a Domino: potuit videre aliquando ftatumbominis interius qntum?ad cro " 19 *
imima^icfcmclvidirpeccatozc quedam intrare eccttam z angelum bonum
O 2.
f^enio contritiois
atonge feqnte eii.malu £o an gelum vidit gaudente tujtca eum. /Cu aut fs pecca
to: ejtirer ab ccclefia:vidirfanct 9 pater rotuoppoftrufcj bonii angelii iiijeta eum:
7 malii alonge feqnrem.jgl6 cu foctjs retuli Ifecnpia qrcnrito dd ut ecclcfta fectfy
fer:refpodit ^iIMlpenitus.il^uidgtnquntcogttaftiV^tilleoijtit.iCum legeref
tljud j0jHe,j,c. fanamini mudi eflotcrcogiraui t>c fedirare peto? meo?- s solui
vcbemecersc flatu piculofo in $ pofitus eram.i£jtq ptj qnrtim valeat vera prrt
tto ac fui recogmrio.f[3te? De ddam latrone otcif q> copuncc 9 cozde veniebat
ad qndam fanem virum vt pfireref ab codem.d in via occifus fuit.3»relligcns
aure vir feriis eu momiu o:autt,p eo./Cui reuelaru fuit q> ptritio cu .fpofito (atiT
faciendi eum faluauir. fp^e alio magno pet^ze ferf:q cozde ptric 9 fcfjftt peccay
ta fua vt oiligeri 9 pfiteref ,£unq$ vellet illa legere coza pfeflbzemibil pemt 9 fcrl
pniiuenir.^ucait pfeiroz.^iliiaquafaliitaris vere p trito is Delenit peccara tua
§ otritio illud mare magnii in quo pbarao reje eg^pri cum roto etercltu fua
fummergrf.l^inc 3 £bzcn.tj.c, 2 £>agna efl velut mare prritio tua. (p£tqz natu
ra cozdis bumam' occulta efl nec oculis pat5 cozpozeis.qz folus oe 9 mtuef co::vt
Oicif.i.iRegu.jcvj.ca.Jo molricirca eius fiam oecipiunf crederes illud dco grafi
tum 1 biimiltacu.‘S3nufdfq5 em naturaliter fibi fauer:? nemo fuijpi 9 oeceptocj
^ ,, .putat.^a vidcm 9 mplures mozigcratos ac ciuiles q ad ejcterioza q eccfias/fer*
Tacta q» ^l»mones/pegrinar6cs/afcp opa De genere bono? frcqnrant:d rri in petis vfure/lu
occipiunt 111 jcurie/fimome/falfe mercandis/? bmdi pfcticrdt.? mbilo minus pfircnf: abfoU
co:de fuo uunf;omni anno comtintcanf :arqj,p bonis cbziams babenf.i£c quo fumtir au$
dacta peceadirq: familiaritas parit premptu.? vfus puerrif in natura. /£tq: ejt
frcqiienrans actito generaf babti 9 :i6fempoerciio:esfturatcp a feelerc infcclus
furibundo ini p eru .peedur. 2 ^tnc iSzego.jjSe-ccaru q$ p penireria no Diluif moje
fuo podere ad aliud trabit.^deo pcccarnje ania Diligenti 9 apertar oculos metis
fuc at c$ feipa5,pbet:noqde5 fimularo.fed vero cjrpiniero;q noticia flatus cozdis
fui patear euidcnf ne pereat cu repzobis.Sumat igif ejcemplu a radice arboz$ q
I3 occulta litratramc efficacia gratis fue cognofcifui p duc ir folia :fi flozcs:fi frufl
ccus germiner. Sic pariter natura cozdis bumani q larctinmfecus:ejc fructito
vere peniretie oinofet pot.^dco ait vcnra$:B fructito eo? co§fcenecos./£c ttc
ni.i^pa q ego facio i pa reftimoniii pbibccoe me.
frtbzopofiru pfircndtrequmfad ptritionenn
0 nfeqnter ad vera prrtrioem redrirur vt peccarozvc? babearppofitii
c pfirendi omma P cra no ?fcffa.*z Dedto pus no fu it legitime abfolurus
fejulnera em claufa plus cruciat.-tefle i 3 zego:io.fed cu putredo q int 9
ferueteijcif :ad falutem oolo: apenf. Sicut § perito ac oifcrcto medico tota pia
ga oflendcda ell ab eo d in cozpe curari optat: iiijcra illud iBoerq in.fdi.oe prof»
.pfa.iiq.Si opaj medicatis ejrpccras.opoztet vt vuln 9 6 tegss.&c medico aiag
d locu fumi medici tenet in rerrisroia pero? vulnera ta cozdis cp oz?s:ra opis
omiffiois integralr oftcden&i fiir:eria 5 ad fm^ulas circuilarias perm aggraua#
fes.^dem 9 cfppc in arbozib ati^ i bei bis virento qp 111 fi male radicesciicllcnf
fte? fuccrefcut vt bonas oppmar.Sicparif nifi eradiccnf pero? occairocs irem
mulnplicanf pcta.l^inc ibi^mias 5 Ebzcn.tj.c.ait./ 6 lfundeficutaq coz tuum
an pfpecruoitt. 1 0 te i^ba t>uo ragut.*|bzimo pt ritione cu ait /^ifudeficuc aq cor
tuii.Stfo ragtir pfeflfione cum fubdit.an pfpectu oni. 3 ^ drglo.fup iflo paflu:
^npfpectuoni cozfuuelfundird facerdori tancg r*ci vicario fe comittir. /£ti 5
^auid in pfaUit.i^mean reoe o:fideriii meu:-: gemit 9 me 9 a te no e abfeodit 9
l^zoptef 6 a iubemur pfireri peta nra vt erubeftetia patiamur.p pcna.qz vc 3«^
©ccotrirtoiie jFo.cvii
guftin 9 in libello t >e vera z falfa pma aif.^aboiar em mens patiendo erubefcett
riarrqm verecundia magna eft pena.q erubefcir,p cbzo fit Dignus mtfericordia.
3bmc 0:cgo,in.jcjctj .li.mozaf.ait.^bec fune vere bu militans infigma: imitate*
Tuam cognofcere :z cognita voce pfelfionis aperire. (0ua te aut pruris arq$ effrii
caciefitcofelfio facramenralisqfitozefacerdonipfideraripotejc jfctutc pfelTiois
<ordis:De q ig)auid in pfal.jtjtjcj .ait igrijti pffleboz aduerfum me iniuflicia meaj
Dno:i tu remififti impietate peti mei. Sug q Sug. et bz oe pcm.oift.j.oicit fic>
^£>agna pietas oei vc ad folapnulTionc peta omiferir.^Hodu^nunciat oze z ta
tneniamDe 9 audirinco:de:q:ipmoiccreqfiqddampnuciare eft.votu em pzo
opere repuraf.2}ec 3luguftin 9 .g6 fantc dignitatis efl ?fc(Tio arcp pruris vt ad
baptifmi jtoiitem conef gducere penitente.i£t pzopzie vt idem .Buguflin 9 in li'/
bzo oe pemteria ccftaf. i£dftflio eft fa l 9 anim a £ : o iffi pa r rijt viciop: reftaurarrijc
f?tutu.momugnamjcDemonu,i^uidplura^0bfl:ruicos inferni: portas aperit
paradifi.fj^ria veru ^ppofitu fariffaciendi ad ptritiocm requirif ftcut magi (Ira i^iffiniroma
lis Diffinitio ptritiois ejcpminquaDicif.jCorririo eftoolo: oe petis volurarie af giffral' dc cp
fumprus cu #)ofiro pficendi z fatiffaciendi <~>emper enim vereconrntoi eft an tritioe,
nejmmjpofitum confitendi t fati (faciendi :vt Diciir 3£bomas Slbert 9 i£) urah4
dus *f>err 9 De palude ac ceteri oocrozes tbcologi m.iitj. fiiia# .oift.jtvtj.fme q no
•pot efleotritio.^n etia gfido.in.tj.libzo oe fum.bo.ca.jtiij.br fic.gilc pinam oi
gneagit'd reatu fuufariffactibe legitima plangit.2^inc2?ugo in.iij.libzo De my
ftert/s ecclefie Dicit fic.tSenitetia appellata eft quafi punientia :co q» ipe bo in fe
peniredo punit qb male admifit,3£ria em q funt in pcrcuffiocpecrozis.upm pe
ctus/fonus/t manus.figniftcat q» pem retia eft oe bis q mere z voce z opere pec
cauimus.lxc^ugo.Ctgfido.vbiiurapcludirDiccns.^uauisgpmam pro
piriario peccaro?. finfine metu tn bo efie no oebj.-qr pemrccis fati (Tactio Diuino
tm penfaf iudicio no bumano.tSzoinde q: miferario Dei occulta eft/fineircrmift
fioue flere necelfe eft»*Heq 3 em vnc^ oportet perurere babere oe peris fecuritatej.
nam fecuritas negligeria parit.ncgligetia atlt fepe incauru ad vicia t rafacta re4
ducic.T)cc Sfido.^arj itacp eje Dictis q> ad vera ptritionc reqrif veru.ppofirum
ad tria Directu iujtta plocura.
{[0? ad vera ptricionc requirif mot 9 liberiarbitrij tendentis i oeii.t plura
notabilia valde pulcra aperiunf .
^into ad verdptnrione requirif motus liberiarbitrij. j£ft aut libcru
q arbitriu vtoicut Docrores cacbolici libera poreffas z babilitae voluta *
tisronalisqbo poteligere? roneiudicareveloifcerncre.^lug.^q? in triti ut»
Tn libro De gra z liberoarbitrio Diffmit libey arbitriu ftc.Uiberuarbitriti c facula
tas volutaris z ronis q bor.ii eligif gra affiftete:* malum gra oefiftcre.gdeo fni
Suborna in.itj.li.prra gctiles.c.clv. poreftas liberiarbitrij eft re fpectu eo? q fub
electioccadut.gdeo nota cp morus Uberiarbitrtj eftruplcjc. *5jlnu6qdcm 4 vo^/ 2^ot 9 liberi
luntas vel mens bumana g oefiderium tendit in Deiljict cft alius mot 9 q octc^ arbitrii c du?
ftaf^ctm.^n Fetus 3Cbo.in.j.ij.q.cjtiti.ar.v.br:q>iuftificario imptjeftqd .13 mo/ / plej c
tus q mce bumana moucf a Deo:a flatu peri ad flatum iufticie .0por etig:f
riicns bumana f m motu liberiarbitrij fe babear ad vtrucp ejcrrcmo^:ficur fe ba^
beteorp 9 localif motu ab aliq monete ad Duos termios mot 9 . ^amfeflu c aut
i motu locali corpo^:^ coTp 9 motu receditatcrmino a q:*r accedit ad fcrminuj
ndque.^n oportecq^bumana mcsDuiuflificaf g motu liberiarbitrij recedar a
peto z accedat ad iuflicia.gntelligifdrifterecefiiiSTacceff 9 i motu li.ar. fm ttc
flatione peri z Defideriufumi boni.gd Sug.fug goa.ejcpones illbr^erccuari
us at fugit:fic air.Sffcctoes nre mot 9 aiap fur.lSic g mot 9 liberiarbin tj q mes
birana g Dcfideriu rapif in Deii z gii igif ceo:e Dilectio cei fug oia q ad remilfioe^
©ccomtionc
peri eft nccefraria.qrficut dtfciis '^bo.in.itj.li.prra geriles.c.clvitj ij^ilectio nd
Deufuffjcit mente bois firmare in bono pcipuefi vebemcs fuerit. feiipbceciaau
tc culpc prcrire cu fuerit inrcfa magnu affert Dolorem.*^ ii g vebcinenria Dilecti
‘oniSDci x odtj peri p tenti cjccl udunf fariffactozie vfpurgatorie pene. i£rfi no ftc
tata vebemetia q> totafr pena ercludanrn qnro vehementi 9 fuerit tanto minii#
<0pttmu re// De pena fuffi icicc.T)cc 5D)o.{T i£ft § fummii remedrn ptra pettn redire ad co: %
mediu p pca puercere illud i Dilectione Dci.^ii cu bo oolet oe pero comi(Tb:inqnfum peccati*
eft: redire ad eft: offcufa vei ; vfprra Deii fug oia fibt Dilectu fequif e% boc vna generafDerefta,'/
co: X quo tio fiueDifpliccria oim peto?- moztalui in ania ronali q necelTaria cft jp coplemeu
to vere ptririois. J3n fug illo verbo 3LiK.vij.ca. ^imiffa funt ei pera multaiqm
Dilcpr nmlttl.br glo.q> ferno: Dilectiois cbaVitaris in ea rubigincDeftrutftpcto^
fnm./Et t^iouer.jL* ca.^niuerfa Delicta operit cbaiirae.'£>ar 5 § q» mot 9 hberiar
bttrtj ferf fimuladDuo.vnlt< 5 de vmi? negat aliud . ^35 puernf adoeuTfimut
Dereftaf pctm.fic etia co:pus fimnl recedendo ab vno loco accedit ad alrii.£t fi 'iit
cur ignis ftacim cu c generat 9 mouef furfumific mot 9 liberiarbimi 4 eft velle et
noUe:pfentiretDiflcnfire.n 6 eftfucce(rm 9 :fedinftarane 9 .‘z fimi? amplectif Deuj
x fugit pctm,0acut em ad cbariratcgtinet Diligere Deu:ita cttaad cbaritatcgti
netDercftaiipctm/gd feruo: Dilecrois dc neccfiirate bab 5 fccupiuctu odiiiptra/y
•Rota efficax rqXpcruffXIora §0110 eje fup Dictis '£:io qnra fit efficacia x $t 9 illius mot 9 1 ty
cia mot 9 Udi beriarbtri tj:q ania peccarrijcg eftuatia Defideria rapif in Deu tanq$ in fummii bo
argitrij _ niifibi fug oia Dilecru.z^ft em caufa tori 9 bonitatis ac gfecrois nre in Deu xpicib
"Rota pnlcra mii.^n iCbzvf.in bomelia q incipit ^>ulte rcpeftares: 6 r fic.TLibeti 4ppe arbt
fniam /£b:v* trtj nos creauitDe 9 vt volutare noftra cu adiutouo Dei q t> volum 9 faciam 9 . Si
publican 9 esipores fiericuangelifta.fi blafpbem 9 esipotes fieri apfs.fi latro es:
gores paradifi colon 9 cflfici.fi magus es .‘potes oeu ado:are. 'Ro eft vlla malicia
q g pniam no foliiaf.? io tanq*pncipia malignitatu:bos elegit cb?s:vt nemofe
vfc£ in fine Defpiciar.^oli mibi Dicere fberp :4d Dtca^olt mibi Dicereipeccaiii*
l£t cjd Dicaf 3 K)cdicii babes : volutate fua fi volueris emedare te x cupiente x pe
tente, £ii em no fubfifteres feci te.£tqr guerfus effect 9 es multo magis emeda/y
_ „ rerepotcrit.Sccepitemlimurerrec fozmauitbomine.i^icifomibifiiioftiquo
*Rota fmgiaoe terra carne feceririquo neruosfquooftjjqiio cureiquo venasrquo oculos^/
modo palpebzasrquo odotaru^quo lingiwquo pectusrquo man 9 quo pedfsrq#
mo vifcera^quo fmgula operat 9 !ir mebrar^one terra erat q$ iacebat^nonc vna
fubftantiar£f inrroiuir artificis ^tus x varia ogat 9 eft crearura.^unqd poter^
Dicere q arte crea^fisr Sic neqp Dicere poreris q genere curanf vulnera ruac^c
em ignis cu i vepres ac fpinas immilfus fuerit coburit pfumit fragile materia
ftc multo magis volutas Dei noftri Delet x ejepiar pera x radicit 9 auulfa pfumic
Sed fo:firan Dics.‘ 0 -uo pofir pero: fifis ecfctietiftoU mqrere ronerfed clemetie
ac benignitati Dime arrribue,S5 Dic^Jibradia fut peta mea x imefa fcelera mea
cjs c fmcpctoeSjMs / 6 go peffimet fug ocmboic 5 .Sufficif tibi ad placadii
Deuipeccare Defmerci bnf icere, ^ic ini4c tu poz inudares tuas vt iuftificeris:re
cognofce q: peccafti.Si agueris initiu co:rectois fami c tibi.Sufpira §:meft 9
eftoieffundc la clamas :ne<E em tiiit cjd effudit mererrijt illa:f 3 lacbz^masad pe
nirentiaTociauit:-! ipa comite guenitadfonte.l^cc ^[/Cofeqnf illaDilc
crio Dei fug oia q fleuir in pcto:e eje mor u libe.ar.redctis i Deu c Diligcnf pfidera //
daarcp cbaro wdecuftedicda.^a taf Dilectio c ca generaf Deteftariois petb^.
Si cm Difplc 3 boi aliqd petm eo cp fit p Deu fug oia fibi Dilecru:ogr 5 etia eje pnrt
vtDifpiccatfibioia pcramonalia.Jo rafDilectioDeifugoia e penit 9 nccariaad
vera pniamiq: facit vi lefcere oia mudanaxpf Deu:vt Dem e.
fH&Uiid cft; amare Deum fuper omnia
ii)c oilcctioe oci iFo.cviii v
/£d qris qd cft f ug omia oeii amarc.igrtcbtcuiter q> ocii fug oia ama*
s rembilali^ccgoeufic oiligerc:vt nullo pacroqdlibecalit>d$ amare
velit g q6 gdere polfet oei amote.i£r,jp:ie tfta dci Dilecrio fug oia Dc//
ber dici tbefam^ammap.^ri magn 9 35 a fi li 9 i lib:o bcjtame.air. ^beraur 9 in*
deficies c amo: oiuin 9 .quc ^ baber Diues eft.5 4cu<fc carcr.paug cft. T>wc t&:e</
go.m li.jtvitj.mo:af.c.ljtvj.6c fic. i£ o: Duru arc^ aDiuini amotis igncfrigidurco
de Diuint amotis igne rangtf ? in feruotefpusliquaf vtadfeqnrc vira Defiderio
rueftu ardcarqna pus audicsitbifibifmanebar.jCjtqardotetcmollif ad amo
rem 2 robo:af ad oganoem tvtficut pus our 9 fuerat m amotefcculi.ira fe poft*
modii fotte cjterceat i amote d c\:2 qD ari audire renueratia 2 credere 2 pdicare i
ciptat.l?eci52cg.Bug 9 .q3inlib:oq6:manualeDc]bboDci;qri mfme libtt f>t
fic. Cjccita re nue ania mea 2 erige torti inrellcctu ruu:z cogita qnru potes qlc-r
cjntii Iit illud bonti qD De 9 cft.0i em fingula bona Delectabilia funt:cogira in te
q5 Delectabile fit illud q$ ?ciner iocundiratc oim bono#:? no qlc iimb? creatis
fum 9 ejtgtffed ranro oilfcrecer qnro Differt a creatura creato:. £>i em cft bona vi
ra creara:cpbona cft vtta creatri^0i locrida eft iai 9 facta cpiocuda cft falus q fe
citocm falur&Si amabilis eftfapictia in cogirarioere? cogmra^.^amabifeft- . _
fapietia q oia fecit 2 odidic ejt mb 4o.i&enicp fi ni ulre 2 magne fur Dcleccanocs i ats cognito*
reb> Delecrabilibiqiis 2 qnta e Delectatio i eo q ipa Dcleccabilta fccirr 0 <j ta bo
«ofruef/qdillieriritddilli noeritrCerreqcqdvoluelie ilii erirrcqcqd nolue*
rimo crtc.^biqgaeilUerucbonacotgts 2 anic:qlia q nec ocul 9 vidit: nec auris
audiuirmec in co: bois afccndir.2}ec augete? ;&ug.m li.oe carbejt^.idis ru*
dtb? 6t fic.i£6ftas 2 gfect 9 Dcbj cfle amo: nofter vt fi ncccfle fuerit amo:e illius
motiamurqp noftro amote placide ac benigne n;o:i Dignatus cft. iCIxvf.panf
fugillud:0icoe 9 Dilcricm$muramqr.lfcmoamato2 carnaliu enari fit fupta
moduinfanies ira inardefeere poc in amote Dilecte fuc:qucadmodu De 9 clfundif
m amote aniap nfa#. ^topterea inlibto Decbpricrtoe cotdis idc iCbt\*foftoin 9
ira fubiimgir.i5rfimiUiesmo:iamur:tftomncs ^rutes aiiimi cjtplcamusni* _ .
btl Diguu gertm 9 ad ea q ipi geipim 9 a Deo. 'glidc etia quo in nullo indigeat no* <H>itabiT 01
ftri:in oib> em fufficitribuiCame cu no eflem 9 efle nos rccic.aiamqs infpirauit ta n at"Diuie,p*
it mdli ejt oib? ammarito q fur fug terra.*p>aradifum plarauincelii cjttcdir:t ter w^ctccic i oito
ra fiibftrauirduminaria accedit in vniuerfo mbo refplcdcnria.i£r terra qdc forti creaturis
cibus fjumibuftg 2 ftagnis rcpleuit.Caposfro £gulris 2 flotib adotnauir.iCe//
lu vartfs aftro^ cboti6Depim:ic:vr nob nocte pie ipo faceret grariote :fiml'vr fot/
mni falubtiras g dece vires cotgis repararet:qs labo: Diurn 9 abrumtt. T)cc 2 fi*
milia ejt Diuis briftci)S reminifccs inft 9 ille ^auid.": multo magis ea q ad Difpc
farionc ipecrat vnigenin filtj Dei.i^uec^ g eu furura^miminf bonarg botas fm*
gulas -r momera pfideras t i cotde fuo Difcutics ar^ ad imefum brificio^ ei 9 pe
lagus artedes Dicebat.^uid retribua Drio p oib> q retribuit mibi.lDec.xCbt^f.
3V5 igif ejt Dictis q> mot 9 libcriarbirrij q mes bumana rapif in Deu fug omia fi*
ibi Dilectu reqnf ad vera prririonc.([Cjtplicauim 9 itaq$ iujtra humilitatis no*
ftre renuiftlmu lenium requirita q neccffaria funt ad picare ptritiois. 0u\ft
cucp g illa in fe reafr 2 no hete cotde ote atep oge copleucrit rfccur 9 cjtiftac fe in
gre ftaru ac falutis eterne prifterc 2 vira eternaj pmereri :c^uis oia peta mundi
etia grauiflima comififlcr.Jdeo peccarrijt anima queadftarum verepenitetieg^i
uenire Defidcrat crcbto in bis oeuoris medirarionib? ftudere D cbec vt tandem fi
nem optatu eterne glotie cofequi valeat.
i£liciunf ejtDictis aliqoocumera q f unt valde neceftaria ac Dilig^ter ^fidc
rada ab eo 4 vera qric ?trmonc
0 4
I^eneceffarus bomini
XomibngifqiicfupzacjcpUcaturnus elicui nfaUqua notabilia q fimt
e Diligenter pfiderada ac cbaro cozde retinenda : vt 010 erro: rollaf ab ala
nminritr q»c vc ™ querit perficere penitenna. 'Bam fnnr nonulli 4 retrabunrtir
quuntur* a peccatis fnis Diucrfts ac vartjs refpectib 9 q tamen no Dicunf vera babere con#
tritione. /£c bto pfiderandu eft qp fi bomo^prer rimoze bumanu vel mundanu:
vel apter timoze penaruj inferni rerrabaf a pcr6:piita qz fcit facrilegos:fangui'/
narios:rapaces:bomici'daf:parnalesfiires:adultero6:lenones:fiifurr6e6.'male
cfccos:ac ceteros crimini! rcosmo folu mfutura pena eterna: fedetia 1 pnti repo
rali pena puniendos:*: idcirco coucrtitur ad oeu et ei mberet^jpter timozem pe*
ne ibt fiftendo:talis non Dicitur penitens nec c6mtus:fed mercennarius. “Bam
ralis rimozDictf fermlis:qzquerttc6modu5apziu •: fugit fuuincomodu. 2^inc
Suguftin 9 in libello De vera *: falfa pemrentia.ca.ir.Dicit fic.Sunt cjdam quos
pecca Ife penitet apter pzefenria ftippliciarficiit oifpltccc latroni pera qn operanf
pena fed fi oefit vindicta reuerrtf ad crtmina.Sfta eft penircria non er fidepee//
dens nec cbarirate munita 3deo ftcrilis manet t fine mifcbiaibcc no purgat co
fclammccfanar crimina. 3jn bac milia fit fpes vememtilla ejtpectatio indulgens
tie.bec Suguftm 9 .fMopterea i 5 zego.in vitjdib. mozaf.Dicit Slia c copnncrio
fiue corritio quepamozcj nafcif:*: aliaq nafcif g timozemrqzaliud eft fu jplicia
fugere:*: aliud pmia confiderare.q.o.q^uis multi a peto rerrabanf non tn^ter
bocintelligunfbaberecotritione.bincbozatius. 0 derue peccare boni virtutis
amoze.0derpt peccare mali fozmidinc pene, £jtpcdir ergo vera pnia5 vt fimo:
ille feruilis tranfeat in timoze filialej.^a filio# eft timere offenfam parris.vndc
3 Jfidozus in.tj.li.De fummo bono. c.vitj. Dicit fic/Beceffe eft orni conuerfo vt p*
timozcjfurgere ad cbarttare Dei Deb eat qua fi f?ii 9 .*ne femg fub timoze tacear qt
feru 9 , 3 tunc em amoze noftre couerfionis oftendim 9 fi Denuo vt patre Diltgim*
que pzius feruili mete verevt Dilm fozmidabam 9 :?deo auguftin 9 *: allegaf a ma
giftro fenrcrta# tn.itijli.Dift.jcr|.inquit. 2 lrbitrij liberrate querit Deus n necefli*
tatcrcbaritatc et no rimoze5./£t ite# opoztct no folu5 timere uidice:fed et Dilige
re.Couenit itac^ ad vera pniam vt bo Deum fup omia Dtliganer q> actualis Dei
„ Dilectiofit fibicaufa*: folaeilmoucatadDereftandupcca.oinc3ndoz 9 in.tj.lib r
Sbmnct a fummo bono.c.jCjCj. Dicit fic.^iliud eft no peccare amoze Dilectionis Dei: ali&
petis boies n' m o*c fujplictj. 0 ui em amoze cbariraris Dei non pcccar:bozrefcicomne malu$
alio 7 alio ri aplectendo iufticie bonumec eii Delectarpcrm eriafi (celeris impunitas pmttra
ne* rur.0ui vero fola pena fujplictj in fe vicia repztmir qstiis no ejtpleatop 9 pemvt
tiit tn in eo volutas peccadi.^olercpfibi illiciru qb lejrpbibere Dignofcirur. bec
3fidozus.CSmplius.Si quis abftinerct a petis eo q> fimt cfpofita fauti mo
rali.Sucqz limrcotra bonozc:glozia.*: famafecult.Sut qz reddut bomiej indtf
gnu ac viruperabileitalis ena mercenarius eft:*: no penires nec 2trirus;£ere#
funr nonnulli 4 De induftria fugiat pera fupbie: ambitionis.*2 arrogantie/eo q>
fupbi*: arrogares funtclamofi.mozdacesiintolcrabiles: faftidiofr infieribiles:
ifuipozrabiles 4 naruralif acomunicouerfatioe boimfpcrnurur.Suntaltj quf
pera co:palia lururia *: gula fugiur.qz cafte ac fobzie viueres Diutius cofcruanf
in vira^Sut tefte /Cbzvfofto, illi 4 in Pelictjs ^c liijturtjs vita ouctlr refoluta 4''
de 7 orni cera mollioza babetcozpoza:4bus ad cumuli! malo# accidit podagra
tremo: mcbzo#:immarura fcnectus er eis vita fern^in medicis ac medreametf
Senfus vero illo# fimt fardi:lxbetes:graues:obrulT:*: quodamodo iam fepub/
timec vncp aliqd tocunditatis baber.Sut ideo fimiles a peccatiscarnalib 9 abf#
tinenqz bmoi peta reddut bomles bzurales:infames:ac yilesreo cp p gula *: lu
jturia magj cbmunicatcubzutisaialib) ficutDe multis pbis legim 9 4 bumanas
- delicias fpernctes.fob:iecafte::acS?tuofe vtjcerut:vt cereris bonozabiliozes vet
contrito JFo.cix
vt magis ac mag£ ad pb^ftcas Difciplinas aptfo:e$ reddere nf. z£ria er v/ctjs car
nalib 9 ozif ceciras mens q tollit fere oim fpinrualiucogninonc.fjj^utcla vero
cuftodiutfeipfosa victjs*: petis et a fetoribus ©efidertjs.-timctes er «lana gau'v
dtjs crerne vire.^dcirco ees qui $>ter fimiles refpect 9 retrabunf a petis vt oijci
mus no funtDicedi cdrnn:nec verx bumiliati aur penitetes: fed fimt mercenartj
qrenres comodum^ziu.l^onem querut oeu 5 nec illius bonozeaut retierctiaj
fiueobedientia:fed fugiunt fuum inedmodummee talis oereftario a petis poteft
Dici actus virtutis cu non babeat circuftantia boni finis:*: g pfequcns no infoz>
maf gratia. 'Bec eft corririo nec tollit aliquod pctimfed ipfa eft actuale pctmreo
q> fit qualificata malo fine actualif offendes Deiiudeo non pmiujifcd pena mefr - 7
mur.£Sedvera:fancta:indubtrara:falubzisarqjcatbolicacomrio eft bec qua ~ reveni
ois bomo 4 faluari cupit fcire oeber. 0 mejcpedit oeu oim creatote fug omia Di// * J : 11
ligeremo quidc verbo necp lingua:fed opere *: verirateudeo opozret pera oefere ba *
remojprer vanos refpect 9 vt oijtimusifed q: pera funtoffenfa oei:vel funteo^
rra Deum fuper oia fibi DiligendtiJCalis nac^ penitudo eft vera 2 f ancta q anias
ad vera cozrcctione pzouocat ? germinare facit fruct 9 Dignos penirctie. £>ug4
nas qj bearo?» mafiones attingit :atc$ fugno?- agelo:u 5 cobozres cberubin at($
ferapbin ad lericidpuocar. 'gjn fc£tu e.iSaudiu ccozd angelis oei fug vno pctbG
re penitenria agente. f£ 0 uod qdej gaudiii alma mater ecdefia toro cotdis De// jt^e iubileo
fiderio cbaros fuos afiequi cupies. 2 }oc rge per ^llcjtand w fcjrtum pontificem
majtimu annum facriiubitei qui b: annus plenarie remtftionisac redemptiois
potbem vniiierfum publicari iuflinquarenus fideles cbzi:imo rota cbzianare//
ligio ad fatilfaciendu majeimis Debitis pena?,jprer innuerabilia er grauia pec
caraqb fragiles peccatozesrenenf obnojrijicjcrfcefauro inejtbauftibtli merito?»
facrarilfime palfiois cbzi *: fancro?» eius redderenf idonei. i£t q: rge iubila' ad
fcribenduDepmtioequecftfalubzis refectio firietis ac langueris aniepuocac 9
fumabo fcire Debes q> iubileus Dicif a iubilo iubilasrq: vere pcnircrib? veni cd'i
fert cotdis tubiln.^el q: eft annus totius gaudtj 2 leticie in q indulgentia ple//
naria predtf :gua animato leticia inenarrabilis a dq ri f. g u raf a ii: iubileus figura inln
in libzo Ueuif.jtjcv.ca.qn Dns in monre fmai Dijcir ad 2£>o?fen vt poit fepte be^gi,
bdomadas anno?.i.eft feptiesfcprcqueftmulfaciiitqdragtntanouc feques an//
nusd eratququagefimus Diceref mbtleuer^n quo plura fiebat ad gaudia *: le
ticia.itam remirtebaf terra aculturq: qz no poterat filtj ifrf terra colere: ferere:
metere:*: bmoi.zCr pariter remirtebaf fuicus botmiq: illo ano ferui efficicbauf
liberi.^ebita quoq -5 *: polfelfioncs vendite vel pignozare reuerrebanf ad pozes
pofleflozcs:*: plura alia figna leticie ficbat:vt Dicif ibide, 0ue omia erat figu$
ralia legis gre.zCt^terea^atilus.j.ad iCozintb.jc.ait.0mia in figura ptinge
bant illis. 3 JUa ergo figna leticie anni iubilei impleta funr ad purtl :qn ^nquage
fima Die poft cbh refurrcctionc Defccdit fpufictus i fpecie ignis fug apfos.^n
in facro Die pentecoftes que eft qnquagefima a refurreccioe Dni vrroq^ Die indu
fo:camt eccfta ftc Dices, patrata funt bec mvfticcpafcegncro rgefacro Die?, nu//
mero q lege fit remiffio.^uc em apfi repleti gra fpiUTcri acccpcrut a fumo pon//
tificecbzo indulgentia facri iubileirqz eis plenaria remiftio:*: 4 ad culpa:*: q ad
pena facta fuir.ianua quor^ erernegfie q pluft^ qn<£ mille annis fuerat claufa
gcbzm agtaeft.iCt pariter bomo qut raro rge feruus *:ejcul fuerat ad poflefTio
nc antiqua regni gfie:q g £(dam vcdita.Degdirarac pignozata fuerat reuerfus
^•f[3^ arc °3dtc2i„udouice^nceps rdigiofifllme q femgarener^annisfa// irondufio
cras litteras venerat 9 es:*: in 4 b? claritudo rua no folii gmajctme oeleaaf : 1 * 5 *: d «^ ris
valde erudita atj ejcercirata e me puerro. 0 ua toro cozdts Defiderio bpcoz vr fi ^ ''
cutmcadfcribendft^ facro vere ^mcote idujcir: imo copulir.Sra cbaro co;dc
0 f
©e iiecenariiebotcorrito
obfirro vt b ec fcripra noftra que oecozc nominis tui pfulgcnr tanta fufeipiarur
beniuolenria qnra vigtlanria ac folicitudincelabo.ztfra fu nr. 3}n qbue.fi bona: ft
rectaifi vera:ft vriha:fi iufta.fi fancra oiuinirus accipiens otjti ^$inus rame
pter humilitatis mee rcnnifilmum fenfum bene osjcifle pzofiteoz.
Humana §[~ i^jcplero itaq$ hoc opere ad meelTc redeundum cognofco. i0uia pzofecro fra
mens facile! gilis mens noftra etiam cum recte loqui conaturjertra femetipam fpargif t ple
mucaf. ni<£ per auram humani fauozie volitat. Sicut em pzo nccefTiratc cibus fumif :
fed tn ipfo efu oum furrim gula furrcpirtcdcndi Ddecrario gmifcctur.Sic pari4 .
fer pangit vt recta intentio que aliquado foli De© placere appetit nebulis fccu4
larib) ©bubzcf.^lgirurquefo vtquifquis bec legerit apud oiftncru iudicc lolafr
dum mihi lue ozarionis iinpendat.i£tomne cp in me fozdidum oepzehenderit
fletibus ©iluat.X^oc folum mihi Icricie ac prolarionis fngcft q> tantus pzinceps
qui eft ozigmc nobililf«mus;fidei integritare darifTimys.omni virtute oznarifii
~ . musmeend ph^ricist)ifciplinisatc^lacri6 litteris copiofiiTime eruditus. X)oc
yii anno tu* fgc i U btiei ac j uibiiandu ono me.puocauerir/Ham vr veru 5 farcar.^Remo
oiieiDopae vere poreftiubilare in ono:nifi ille qui cozde comtus z hinmliat‘ ; fuerir./£t ioo
cuairur. contritio eft medicina celeftis in qua coofifttt vera religio: vera confdfio: vera
pcmrcnria que fola peccata z vulnera qmba eft Cubiccta imbecillitas carnis falu
bzirer cumr.^cnireergo ad mc(air ventas) omnes qui labozaris t onerati eftj
z ego reficiam vos. 0felijct fuauis refectio que verum pzcftac cozdisiubilum
•Ham folus comtus Dicere poreft cum i^auid. i^edifti leticiam in cozde meo.
Solus con// Si t^tf hoc cibatu ar^ potu vere concririonis fuerimus refecti: pzofecro in do
tritus Iccaf* mu Domini letantes ibimus.^jbimue inqua iubilates ad redemprozc noftrum
Oominu^jcfum.^jbtmus ad patres noftros.^jbimus ad illos noftre fidei pzece
ptozcs.Jjbimus gaudentes ad fupernas angclozum cobozres cherubin arqp fera
phin^bimus ad fidereas manfiones celeftis bierufale. Jbimus lubilantes ad
intuedu angelicas fancto^ facies. 3bimuead illum fancrum cetum iuftozuqs
puencum.Jbimus ad fanctos patres Sbzaatmjjfaac;? 3Jacob: z ad eos 4 re4f
cumbunt in regno Dei.Jbimus iubilando ad locum ererne iocudiraris :vbi nui
lenubesinulla tonitrua .nulle cozufcatioes:nullavcto^ < pcella:nccp renebze:ne$
c$ vefgmecg eftasmeq^b^emcs vices variabut rcpo&:vbi no eft paupertati me
tus: non egritudinis imbecilliras.Xlemo ibi ledirurmemo trafcifur:ncmo imitf
det .‘cupiditas nulla cjEardefcirmullum cibi Defiderium.Xlon frigus: non granfl
d#mon pluuietnon folis iftiuserft vtfus aut lune:ncc$ rtellarum globi:fed fola
Dei fulgebit claritas, dominus em erit lujc omniii: z illud verum lumen quod
illuminat omnem hominem fulgebit omnibus: vbi poft labozes Z eriinas fcculi
buiusfelijt z fuauis eft refectio animarum.
3Laus auctoas
<£l3euslectozlegcobfecro*
fT^ditionem in notium annum premendam effe 'go.Zudo. ©iualdus viual
ctffimi vir ingentj non ignozabat.i&uaobzem a nteq$ejc officina fuabuc efferret
partiim:vzfai um mo:e labendo in veram effigiem: ira formare oeftinarat vt vt
inuido lecrozf: non porutirctnon placere:fedoum neapolitanum vicerege(quo
cum illi ob facrc pagme ftudium magna eft neceffirudo)fequitur:ejttrema5 opc$
ri manum imponere non licutr:vrcuc$ rame fozmatum:vicere]tpztnceps nofter
z publicandum:? ab bis qui libros formisejtcudunttimpenlis^pprtjs imprime
elum curauit.Siqua itac^ candide lector parum caftigara:aurminus caute fcr£
pta oepzendes.pzecipiti editioni quefuo rempozeemiffa non eft: z repentino fty
itus r>ifcefTui:oabis veniam: z quia omnes non fumus ftudiofi: nem omnibus
ocium eft vr libzos venales ejrpofiros ftarim percurrar: ecce frater -fcieronym^
bellanus facre rbeologiepzofelfoz egregi 9 ozdinis eiufdem concionaroz rabulaj
alpbabetfcam indicem omnium rerum que in fingulo quoqj libzo continentur:
inbuius operis calce:tibilectoz collocauir.f£J 6 non parum vtiliratts voluptas
rifc^ tibi afferet, habebis itaq> illi gratias, ribi enim gratificari ftuduit. ^alc
z falue fi inferius boc qualecuncp epigramma noftrum pzius leges*
fTt^ectoza nonnuncE mozbo fi noftra premuntur:
Si caput immodico fepe ooloze labat*
Succurrunt fubiro eoi pzecepta magiftri.
‘fbziftina qui medicus roboza reddat adeft*
Mittitur eoas cupidus mercatoz ad vndas*
Hfferat vtnoftris pbarmacbaopemc^malrs.
St noftreegrorant ceteftia femina mentes*
*fton eft qui medici querere ccrrecopem.
Succurrittanto vtualdicura periclo.
gentis enim mozbos pellere polle socer.
t)ic liber b^po cratis tan to pzeciofioz arte eft*
iCozpoze mens quanto oignio: z melior*
€piftola
ildmiereduiiicbalto patre: fra
rrc
ter
3oane2Ludcwu:u viualdibfacra# Irarii intcrptemiozdinis pedica to£. fra
S^cron^m 9 pc ccruis Pe bellano emfdc ozdims z facultatis bumilis,pfefio:
f&uauis mibi negatum fotet ociu
reuerede parer;merirocg colcdc. & tram emrer gra ucs mu Iraru rep occupatior
me velut alrer booj m ferriliffimu agniruu:no ranqj TRurb moabindis ad cob/
Iigendu ariftaszfed velut vnu cj; operarie mercede ac pcio mdnjtifti. 0x\i opere
£fumpto no granu:fcd ipam pacta requirut mercede.^>uam qdem faroz ille b eo
nignus no folum aptis veriit cunctis cbzifticolis^ifitpiccs.^os amici mei'
eftis fi feceritis q pcipio vobis.X^ec eft illa igif piuinametees que amicicia nu
tupaf:q cunctis Ptuirtjs ppomf.que omnes fuperatbonozes:omnespeni(ppe//
4itias:ac bona tcpozalia antecedit arcp trafcendir.t vr ipius auctozis fentcntiaj
comcmozcapi 9 fcictie acfameppomfr anteferf.Satigif mibi erit pmiumrua
pulcis amicicia:benigna memozia.bemuolentiacp fuauis mercesent fempiter*
na.quia m cbzo fideliter indiflolubilircrqs coglnrinara eftjfuas ornee fibi vendi
cas actiones, ^eriiramc tfa mefcpiusefflagtrafti^termulto^ labo^tuozwtn
occupatioes:qb) ob repenrinu tuu reccfliim impeditus erasivt monumera opu
fculirui pe veritate cotrit ionis ;q bzeui volumine parcae^ caftiganoeedita^pptcr
tempozie anguftiara:quacun<E polfem ranoe.induftria aut ingenio cjcplicarem
emcndarem:comgcrem:in mediucp.pferrecgcirius curarcm/Jjpos qq? impzeflb
res pzo vinto follicirarcm ad comunem omniuq; vtilirarem. 0m a quidem rc47
fitionem iuftam boneftamqs negare ipemet no poruimec fas efie Pujci:lic 5 meas
ejeuperet vires .quonia fufcipereranriauctozisemcndatione 5 z cogitationeee
ingenio mibi oifticile fozcr:oicente Hieronymo, £5:andes materias ingenia par
ua nofuiferunt.0uijpevbi fermcommureruadfalutem fpectanriuanimsp ra
tiones cjtemplac^ ejt multis :t pene innumerabilft» auctozitarib? poctozum tam
grecozum q$ lartno^ eflent no mmus piligenrer inquirenda q$ fideliter referens
da:no meum dTcr cenfebam.^erum cnimuero qnrum vriliraris afferat veritas
ipa corririonis cjteo cognofci porcft;q> nullum ferme bominii genus inuenitur:
cui no eje aliqu^parre confuluiife videaficum aucroz ipe p omnia fere fcriptozuj
carbolico# ranqj in redolentia ac flozida pzara PtTcurres multiplici pecoze vefti
ra pulccmmap vtilitani :vcluri flop fpecioitfluna fibi cozona cofecei it pignifii'/
ma quee^ legcndo.Tlnm Crurum vicioziiqs nullu genus aut viam reliquit inra4
ctum vndebabeantmoztalesimirariquod cupiat:? fugere qp opozreat. 23inc
baberur quo iu re bomineseternagloziam poflidcanriqua ve pena peccata oia
pumanf;babent? ipi facri flamines ra cofulendo $oecfamado:quid ipos moz^
toles poceanr/inftruanr/parirer z moneanr.i^emum omnis fejrus.omnis cras:
omnis bominii conditio ociofa bic inuenirc poteft.quo fe Audio oblectetatq? nc4
gocio.Jdcirco vr Xacranttj vrar verbis: vniucrfos fine vllo PiTcrimiiie vel fcjcu
vel etatis ad boccclcfte pabulum conuocamus. 'Bullus em fuauioz anime «b>
eft ^ cognitio veritatis»
<E^ ll »^^ 3 utroru op 9 in puas partes pncipalcsrvicj in ‘Jbzocmiii z ^Tracta
tu.pzoemiil incipit fic: j^uoma fundamentu z peuotifiima ipi 9 auctozis ozone
inclufa.xtt terminaf vbi picif .*3n pmis.folto.v.®%ractat 9 jbo quincp rcqfira
ad vera prririoem atnplectif. 0cd nota q> pinu reqfitu tria pubia loga ac piflu//
fa compbeudir»3n quibus multa ac varia ejcpknaiuur que funt penitus nccefii
acUectojes jpo.c
farta ad remcmozandii Huc ad oifcutienditapzia peccata. £um emrccezdario Wi
uccjcammat(o:riucDtrci!irioDepcccaneriro:iso^ncipiu 'zfundamciKu ptrirt
o mera lirer fieri no porinr.dn aucror aliqudtifper rrafgrederef limites feribendf
360 pzudcnsjectoz no admirabif fi pmii reqfmim ejcccdic fozfitan mod«:q: iit
cbzianis no rm oz natu s:fed magis pzofectus requiritur.
f^Mirnaquettio icipir ibi. Circa pmuoubtu folto.tij. 3 n qua autoz^pbat muf
tie pulcerrtmis autozttatito ac mirificis cjtemplis cp ad placandu iram omni*
porenne oet nullu efficacius remediu haberi poteft cp pera fua recognofccre ac
memozart.
JCSlcDa queftio incipit ibi. 0 >c$o loco mota fuit qucftio.folio.jrvitj. tn qua au
to: multa aperit valde vtilia non folii clericis ? religiofis:fed cuncrie qvolucpie
vmere:? q oprant^ficere mvrrocp boie. 3 bi em babee mirada oe Dignitate co:
die humani, z quare oeue vulr Diligi ab l>oie eje roro cozde. 3rc# babee De trito
eradito peccato#. Cc iteru De Decem pceptis Dtuine legie. ®e fepre peus mozra
lito.^e qiunq* fenfito cozpozeie.^e rnto prurito tbcologicie.^e quatruoz vir
ruttbue mozaltto.^e feptem opibus mifcSie cozpalibus. ^e feprem clemofy$
me fpualibue.^e feptem pcepcts eccfte.^e fepte facramentis.i&e circuftattjs
peccaro# que fune valde vrilesnmo neceflartepfcirozito.pdicatozitot iudtcito*
<f3£erria queftio incipitibi.^DUpelt vr rcroluamue.folio.rcijc. 3 * 1 q«3 auctor
Determinat fub bzeuito.Ciuid fit vera ptritio:*: que z qualie z qnra dTe oebeat
4f~5cbmtf?oreqnifimad ptrittone incipit ibi. ^icimus fecundo. fof.c. 3bi em
autoz plura aperit De Dolozeptrtrionie que funtvnicuu^neceflaria aduuelltgc//
dum./£rqualirer multi oecipiunfq crcdur babere ptrittone? no babcnr./£cq?
impoflibile cft veru ooloze a vera ptririoe feparare.^ide plura notabilia z lege
Cingula Diligenter.
f[Xertiu requifiruincipit ibi. 2 £errio ad vera ptrtrtone.fbf.ciiij. 3 Hic tradunf
DocumenraqdagereDebeatpeccaroz ta circa mozralia oblita qsp ignozanriam
comifla:? cp virtus pfeueranrie requirif ad vera prrinoem.
Cjj&uartu re^firum babef ibi:i 0 uarro ad vera prririonc. fof.cv. 3 n quo agit
De veroapofico abftmcdi:pfircndt:ac legitime fatiifacicduiCc ep ille q babe.^
pofirii non peccandi otcifbearus z quo*
f£0jiintii recjfitum babef ibi: Quinto ad veraotrtrioncmrcqrif.fo. cvj.vbi
flgif dc motu Itberiarbirrtj rendentie in Deu*? qd fit amare dcu fup omnia. /£ c
tandem poft quedam aurea Documenta pemtenrito neccfiaria rotum opus teri
minatur m gaudium z leticiam celeftis bicrufalem*
maiozemaurcemdenriaeo#qtieprractanf tn totoifto ope fcireDcbes qp
omnia infrequenti rabula p ozdinc alphabeti Dengnanrur. /£c ideo fi optas cito
inueniremarcriamtibigrataiTRequirein tabula nume# folio#.£umtc ergo le
ctozes : z in libzo ifto qtiafi in fpecuto tympidiffimo oculos cozdis figite^timi
ni quefiris labozealtenoigandcre inucntts C ne laboze ap:io. /Colligite fpicas tn
agro ferri lifTimo. & lligare rofarum manipulos m flozido piato vwalduvt Vine
re valeatis cum rege regum clxifto m eterna gloua.^meu*
Sabula alpbabctica
3ronccp:e
cepto oci pofuit fcptc5 luceri
.nas ardentes fug candclabp
rabcmacuU. jFoKjcciij.pageUa.j
Saron fpmcuaftrer figmficat ctoiftum
qui in tabernaculo ecclefiepofuit fe/y
ptem lucernas :id cft feprem facrame
ta. Sbidc
Sbel.*3ofepb:i^auid:cb:iftus: z mul//
ri alg per muidiam rradiri fu nr. *Bo4
ta roru. fof.ljcjrtj.pa.g.
Sdulato: intendens aliquc occipere in
bonis remporalib? vetfpuahb? mo:ta
liter peccat fo.jtjtitj.pa.j
Adulatio eft fimulata Dilectio emolli//
ens mentem a rigore vcritat^vide De'/
feriptiones alias.Tlora ibi pulcra.Sbi
dem.
Sdularores funt veri inimici: quia ani
mas comlput mozraliu/ mentito blan
du vulnus infigur.
Adulatio grauiflimnj peccatum quod
boc rempore vbicB regnanyide Dilige*
Sb^fium anime fuenon miratur bo>/ f^*3^ide»n.t fot.vg.pa^,
mo:fed potius admiraturalcirudine peccatum fuit grauilTimum.quia
fiderum er maris profunditatem ,fo ac ! am *? a ^ uit omne cognitionem natu
lio.ljtytjaitj. pa.)
Sbfalon occidit fratrem (11115 Smnon:
gfequirur patrem: * fedat peubinas
eius. fo.ijt.patj
Sbftinetia cibi z potus eft bowu z opri
mu remediii p lujcuria. fo. Ijtj.pa.g
ralirer bomini poffibilem z fuit crea*
tus in babitito naturalito iregris z 0
fectie. fo.jccv.pa.j
Sdam fuit inftitutus in ftatu perfecto
quanti! ad corpus vtftarimpoflet ge
nerare. 3bidem
Sbftinenria z caftitas oifponut bomi/y ^ ,ir ^ntu ad anima ita perfecte
nem ad intellectualem operationem
lege fotum. fo.lpjtjig.pa.g.
Sbftinent*aliq a petis multis refpecri/y
bus.videpulcra. fo.cvtj.pa.g
Scidia Dicitur ab acis grece; vf ab a qo
eft (i inc.z cis cura latineiquafi fine cu
ra. fofljc^vtj.pa.tj.
Scidie Diffinitiones cDefcriproes mul
inftirutus vr imediare polfet alios gu
bernarc z Docere. 'Jbide
Sdam babuit oem (cientia ira inftifl
turus a Deo g fpecies' infufas z omni*
um cognitione baberet. 3 b id em
Sde fcienria no fuit alterius rationis a
fcientia noftra: fidit nec oculi ceci na
ri fuerut alterius ronisaboculis no*
ftris.
te z varie oanf. 3t>idcm. ^ 3bidc
Scidiaoicif qfi acida :q6Dicif acidus ^dam gramiis P c J cautf , ^ £uapro*
acida acidii;q6 ide c qd acerofus feu P tcr excellentiam fcicntie z Dignitatis
1 - quam babuit. nota Diligenter totum,
folio.jccv.pa.j.
Sdam pcccauitejc tduftriaiqr no fedu%
crusifcdfcicns t prudes.pcccauir.eua
Scidia^zieoqjoniffortitudini/xali^ ^ rc duaa fuit. , ^bidej
quando Diciturtrifticia:a2omon.tiir 3 dam blandicgs femineis victus era
frigidus 3bide
Scidi a cft queda5 frigidiras fpiialis eje
quaania cum Difficultate mouef ad
bene operandi! 3bidem
quando Dicitur trifticia:qJorponitur ^anaicgs remmeis victus era
lericiefpuali. ibidem J^difo rerreftri eiect^eft. foKlvg.pa.)
Scidie fejt funt filie: videlicet malicia: Roratio triple^ eft:larrie:Dulie:t \m
racor:pufillanimitas:Defperatio: tor pcrduue.iege totU5;q? |bi yidebisjpul
po::et euagario mentis, folio. Iravitj
pa.).
Scidia Dctcftantur omnes creature ta
fpuales qjcorgalesitam infenfibiles
SB fenfibiles. fofljcrvig.pa. tj.
era. fo.jclv.pa.tj
Sdoratio eft fignumfiueactusmajti/y
£imc rcuerenrie interioris bominis. fo
io.^vj.pa.j.
Sdoratio eft actus cbariraris z fidei z
21 cttialiB oeuortot fmgu larfg reuercni» JPJ^ccmact^iidiae. Jbulc
na rcqmnf adco;p 9 <b:iftt leuitime ~ ldo: - Ulc ’ o<«wr pterae quo ad effet
fufclptcnda ccum/ religio vero quoad Decerrai$
Sabula
nationem* cufebtaq ad cultu. “Jtnde raocrcamata.videtotu/o.jiup.pa.n
3do:ntionelame an angePpodir ado 4 Smanriu ed igno:arc indicit! :modu$
rari pnlcra quedio C113 ejcemplis. 3bt nefcire:rone carere: ncc aluid cogtra'/
dem. re q$ qb Diligiit. 5 bidc
Sdo:aiut 3 bJaaangclostrcs/quiap 4 £imoz noder Debet cfle rectus troraM
paruerunt ei/pzocidensin terram, fo ter Deo Deditus:* nulli creature Dcbj;
lio.jtlitij.ctibidem^natmnpaseUe^ fubtjci. fo.jtjt.pa.j.
me.oe eo legif gp adozauit angelos Smo: noder nulli creature oebctfubtj
2ibzaa ci. fo.jtjtitj.pa.ij
Sdo:ationc latrie quomodo ipi angeli Bmoz bei nuneped ociofus.operaf em
adotari poffint: vide ibi cjtemplum * magna fi ver 9 amo: ed. fo.jrjt j . pa. j
ppulcrambeclarationc.fb.jtjtvj.pa.i. Smozinozdiat 9 Diuitia^ :ab omnibus
2ldc:anr t>cos alienos quicutu^fuper^ fapientib? vitupeiraf: qz impeditvir*
ftition€s:incantariones:*obferuatA/ tutes. fo.lj.pa.q
ones vanasobfuar. fo.jrjtvtj.pa.j. Smtcicia querere an ille teneaf cui fa4
Hdulterficiturquafi alienum vterum cra ed iniuria.videpulcram * curio^
tcrens:vcl quafiad vjrozealteri 9 acce fam quedione. fo.ljtjtvtj.pa.j,
dens* fof.jtjrjcvg.pa.tj 3 miciciameliozeftfama:bonoze:fcieit
2 ldulrer* adultera Debent puniri pena ria:* oib> bonis ejcreriozitp.lege totu
mo:tisfm omnes leges ejtceptaeua'/ q: pulcra funr. fojdj.pa.ij*
gelica.fof.jtjrjtv^pa.tj.* fo.vitj. pa,j, Snagogia 6: ab ana qb ed furfuj * go
Sdectto terrena cu totpozc mozdinaro geoucro qifurfu Ductio. fo.jtjrjCf.pa.)
cd ptra reptimu facrm: ?tra qb ed 0: Snima neglecra cozpus non feruat :qi
dmara euebaridia. fo.jtcitj.pa.j, falus co:po:is ab ipfa anima oepen//
&gcrcgfasocbem 9 oeofactozi*guber det. f0.ttj.pa4.
narozi nfo. * q: ipc ed retributio nra ia amaricaf fozritfcogitado pera q co
•Bora totu. fo.jtctj.pa.j. mifitptracrearozefuu. fo.vj.pa 4 .
Sllcgozia Dicitur ab alleon grece qb c 3lma multis irretita peris/vngueru fM
alicnu larine:* go:e fenrctia qi aliena bi facit pugttiuu/ qb b: amara recoz*
fcnrenra. fo.jtjtjtj.pa.j datio peccato^, Jbide
^lejtander magn 9 in cjtercitio belli fu& 31 ia rbnalis^ter recognitione fui; non
itmodedus * p;udens;in ocio £0 1 i'/ folu tmotralitate renouare pot: fed et
bidinofus * crudelis, fo.ljtvj.paj vita eterna adurere. • fo.jtv.pa.j
S!ejtander $p ter ociii ad qr * qnra fcc Snime porentie * ceteri fenfus poflimt
lera* viciaoeucnerit:*quornefada oes rcnouart adindar * fumlituditf
comiferir. lege totu. 3bidepa.9, nem aquile fo.tv.pa.tj
aiejcander crudelis edectus nouercaj 2Lmm* peccatozj fptialiterrenouarioe
* fratres p:op:ios ac multos p:inci 4 bet ad indar ferpetj dege totu :qz pul
pes fuos interfecit :vr fua narrat bi 7 / crii cd, fo.jtvttj.pa.j*
do2ia. 3bidc5 Snimapeccarozis per artum fozameti
Slcjtander fuit Difcipulus artdorelis * jiurrat/ficut ferpens/qn per facranicd
regem ac onm mundi fe appellari iuf tum ccnfcflibis accedit ad fattdacict
fit fo.fjtjtvp.pa,). dum, fo.jtvitj.pa.tj.
Slcjtander tantam fiduciam fuis intlt/y Snima ronalis quare non podir.in idj
tibiis Dabat vt illo pzefenre arma bo tempozalib? quiefccre. vide pulcram
ftium inermes non timerent: nec vl* quedionem. fo.ltj pa.tj*
lam gentem adiit quam non calcaue &mma ronalis cd infinita capacirate/
rit nullam obfedit vzbc qua no ejtpui» incozpozea cnrirareifempircrna in du
gmuerit. 3bidc, ratione. Jjbidc
3 mo; cogit amante Dicere multa* mi 3 nima rationalis fm potentiam fuam
alpbabetica
affmulaf figurc triangulari: vide dili rubin; etferapbin: fubftanfie (ntellet
genrerpulcra. fo.lij.pa.tj. ctualcs dicunfznouc ordines ange/y
^nirna danari requirif in t>ie iudictj de lo# appellanf. fo.ljtjUjcpa.jV
manu illi 9 qui fuiteaufa danarionis Sngelus nomen offictj eft.non nature*
illius. fo.ljtv.pa.tj 3dcofilp dei taftramaturinat crea
Snima noftrafeif in cognirtoncj trinio ture intellectuales dicunf* 3bidcm
tatis Q tres ^ rures rbcologicales fm Sudit 9 eft fc6s Icnfus corpalis z fic oi//
ajpropriatacribusperfoms. folio ctusq: voces bauriar. fo.ljcjtjcjpa.f.
Itjcjciia* pa.f. Suris ti quali auide rapiens fonum:*r
Snimd noftra fides dirigit fume ad cre quare eft via touuofa et curua vt aer
dendii z aflemiedu vbi rario defittr. ingrediatur. 3btdem
3 bidem Sures ftmt inftra multor pcto£:q: vet
Sma nra pfpemdirigtf infumearduu ad iracundia vel adiactantia5Velad
mnirendoreretiam eipectado. 3bi6 vanitates incitant bomines.Sbidej,
Snima liberatur a pccd et a morteper pagella. tj.
elemofyna et non patitur illam ire in Sudino mifle in diebus dtiicis z fcfftV/
tenebras. fo.Ujtjtv.pa.tj uis eft rertiii pccprum ceclcfic fub pefl
Suimus nofter quotidie vocandus eft na peti mortalis. 'Bota^put ibi dictf .
ad rarionsm reddenda p falure cofe 4 fo. IjCjtjtvitj.pa.).
quenda. fo.vf.pa.tj. Snnus otfcrcrionisquisfir/tq in eta£
Sn ima peccarrijc cognic£ <pprtjs icclcnV/ re efte dicaf multiplejt a doctorib? opi
bus/ad fonte aque viue. id e ad df»m nio aflignaf, fo.ljtrjevitj.pa.j.
iefum currercdeber. fo.rvt?.pa.t? Smms difcreriois 6: fm aliquos qua'y
Sndrocidcs pbs alejtadro ma§ ibibuic do quis eft dolicapajt: vtdclj qn bab$
vtnii dices. perneto meio alejtader vfum rartonistfcitdifcernereirer bo/y
fangumc cerre bibere. fo.ltitj.pa.j. num? malum. 3bidem.
Sngcluspbibuit 3oancm euangclifta Snnus difcrcrionis quo ad confeflione
ne eii adoraret adoratione larrie mul f m aliquos eft annus ocrau 9 :quo ad
risrdmbus. fo.jqtvj.pa.ij. mammomuquart 9 decimus. 3bi$
Sngeli boni pditiones tres funr primo Snnus dtferettonis peife aflignari non
vt terreat in £ncipto apparitionis, in pot:q;in cjbufda accelerat. 3 n <ibufr
medioc6fo2tet:tadbonabo:rcf./£t darerardaf. fo.ljtjtjtvitj.pa.tf
tande (n fme cofolef. fo.jtjcvij.pa.). Squila b: auis regalis fiue eje autu: fic
Sngelus malus ftupcfacit in pneipio leo reje fcra^:i bos iumento^. folio
et ptendir bona/in medio inltigat ad jtv.pa. j.
mala.* fande defolatu relinquLt.ibifc Sqlap fcjt gna die dtcuf. 3nter q bero H
Sngelus no poreft loqui mfi in corpore dius principalis efte oicif quafi bcros
amimpto:nec verba pot aliter foima auium. 3bidej;
re. fo.jclf.pa.f. S^triaoanaejtfeniopatif.aleguaf:
Sngelus an debeat adorari adoratioe oculi caligat :roftru reuoluif. 3bide
lar ric vel alia adoratione.vide pulera Sftuila ter renouaf z no ampli 9 / z mofl
qonem ibide g totu. fo.jcvj.pa ; f» cius renouatois ei 9 a naturalito varie
Sngeli tres apguerut abrae quos cum ocfcribif.lege torum. Jbidern
VidilfctprocidensiuteiTgmadorauit. Squila moraliter fignificarpctorcqui
3bidem.pa.tj. defeendit in fonte qii facramcra paflVy
Sngeli quo adorari *'qua adorat ioe oe onis cbufti recognofcit . vide oiligenfl
beant vide ibi ppulcra declaratione, ter totum. 3bidem
fo.jcjcvj.pa.j‘.cr,tj, Squila decc^pprietates babet quas qii//
Sngeli:arcbangeli rprinefpa^ipotefta/y bet petor bene ^tritus babere debetlt
jesiviftutee.danationes; tbroni.cbe faluari cupit# 3bidcm.pa.1j.
3<}uila babet altitudine volat 9 p:opter .Buariria nulli parcit nec Deu timetur
cibi cotemplarione/auiu emutatione modu baber: nec boies vererur:vide
5b1dem.pa.tj, puicra. fo.rliiij.pa.tj.
£tqla bj ocfo# nimia actiitate vn ab a h Suaricia trabit co: bois ad Diuerfa infr
cumie ocfo# aqla nucupara cft.3bid utilia, z noctua et plerum^ eft cauta
Squila tres acuitarcs b5:videU:viden// moms co:palis. fo.jtliitj.pa.tj.
do: eundo:venado: q pct6:t couemre Suaricia laune q pbilargtria grece Dicf
Dicutur.legetoru. Sbidem tureftino:dinac 9 amo:b4bendiDiui<!f
Hquile oculos fpualiterptritus babere tiasrlcge rorum. fo.l.pag. f.
Debet in cotemplatione reru Diuina# Suaricia eft appetitus ino:dinat 9 : nott
'Rota que ibi oicunf. 3 bidem folupecume.redenarcientic-zbono:^
Aquila eft velociftima ad p:eda:fic p ecO z cuiufcuqj alteri 9 boni. fo. l.pag. j .
caro: comtus velojc z p:omprus efte ^uaricie puicra qftio: an ei 9 Diffinitio
Debet ad bene operandu. fo.jcv.pa.tj feu Dcfcptto fit bn Dara. fo.l.pa.j
3 qla Diuidit p:eda5 cereris anialib fic Suaricieqoni optima refponfto : quo
verus cb:trtian 9 c6icareoeber^imo Differat a vicio fupbie. 3 bidem
omia bona fua. fo.jtv.pa.tj Suaricta Diciftdolom feruinis:q:aua&
Aquila m altu ponit mdufuu ne filtj ra rus crbibcr auaricie fide fpem z cba^
pianf :fic comtus oeuderia fua m ceh ritarem. fo.ltj.pag.j.
leftib? ponere Debet. fo.jtvj.pa.f Suarida coparaf idola trie. facco pfo:a
34 la eje induftria renouaf: fic cotrirus to imferno .mari*: igni.^ota optime
ftudiu in co:de,ppofitu in futuro babe totum. fo.ltj.pag. j.
re Debet vt fe renouet. fo.jtvj.pa.f. 3 uaricia fola iuuenefeit cu cetera vicia
3quila babet pulcritudine3 mepib:o# fenefeant in boie. fo.ltj.pag.ij.
fic peto: feipm renouas pulcritudinc 3uaricie infariabilirate perpulere boe*
cofcierie z bono# mo:u babere Debet cius Defcribit. 3 ^ l ^ cni
3bidcm 3uaricia fenilis eft monftro fimilis vc
Aquila inimicaf ferpenti z illu5 interi/y pulcreDeclaraf p Seneca: lege totu.
mit: fic ptritusptraoiabolu vigilas fo.ltj.pagella.tj.
efte Debet ne Decipiaf 3 btdcm 3 uaricta eftDereftabiltsqjccaufaoim
3qta babet mirabile cura filio# fic con fceleru z radijc oim peto# .fo li ij.pa.f.
tritus follicirudmc babere Dcbeneir/y 3 uaricie puicra Defcriptio p $us 3 u *
ca falute^jtimo#. 3bidem. uenalis. _ 3bidcin
Aquila no timet tonitrua :fic contritus 3 uaricia eftviciutpctm Deteftabilciq:
rimere no Debet tribulationes z aue/y totu co:p 9 bois euifccrat.fo.Utj.pa. j.
cuc^ tentamenra. 3bidem 3 uariciarotalifeftfugienda:q:cft:co
3 nftoreles p inuidiam platoms libzos tra Deuicontra.pdmu :z cotra feipm.
coburi fecit et multa falfa efdem im'/ lege totum. fo.liij .pa.tj
pofuit. fo.ltijc.pa.f. 3uariciamentefuffocar:aniammacu<i
3riftoteles fuit magifter z recto: al ep/ la t:z totu boiemDiftrabit. 3bidenv
andri magni z mtlra opa ad eu Dijrerit 3 uaricid pl 5 i z fapietes fiigerut ne eo#
z fcripfit.vide rorum, fo.ljtijt.pa. f. mentes a veritate:a pbia: z a virtute
Bfpis ferpes cft/q eje aftutia mcataro// Diftraberentur. fo. litj.pa. tj.
res ne audiat/aure vna in terra:alte// ^luaricia vr fugiamus pu Icru ejtemplii
ram vero cauda obturar.fo..tvltj.pa.i , refert bicron^mus De cratone pbilo 4
3ftucia ferpent£ oftendif :q: totu co:p 9 fopbo. 3bidem
exponit vr caput Defcdat in quo p xin/t Suaricia ptrariaf miferico:die: cleme/j
ctpalic viraei 9 confiftit. 3 bidem. tie:Dilectioni:p(erati: q $tutes regie
Sflenrire Deo facit fides.Spescofide Dicuntur. fo.lii^.pa.j.
rctcbaiitas Daumare»f.ljtjcpig.p.i, Suartcia foluit oia iurarara bfwnaqj
alpbabeticj
fciulna lege pulcre totu lutj. pa.f.
Suaricia eft fera peflima bna crudef et
tyrannica quecozdaoim poffidet. Jbi
dem.
Enarim e bozrcda ab oibus: quia red#
dit bomines cunccj ejcofos^ide bn to
tu/
genere peccati cp non baptfjattis. for*
^ev.pagel. f
SBaprifte io annis auftcriras z abftineu
tia magna fuiflep :biero.egregie dc#
claraf Ijcj.pag.j
iBcllu inteftinu gicfoftus l z crudelius
bello ejttrinfeco Iv.pa.j
Suarcta c fiigicda:qz generat fepte fili oBella ettrinfeca I5 multa mala faciat
as fcelcrarimmas/nota toru.liitj.pa.tj attamen bella incrmfcca funt crudelio
auarlcia z fupbia quo z qfr Differat in# ra Ijtvtj.pagel.f.
tra fetide ibi' pulcra Toti, pa.f OSclla cunlia gefferunt romaiu poftoe#
Suai 9 b: q e auid 9 auri z nucp opit» w, ftrucrione carrbaginis. 3bi6
pozalib? fariaf. 3bidem 30 clla varia boi tnfurgnr ejc ocio vicj lu
Suar^no folu dz ille q rapit aliena: fj q jturia 'auaricia/feditio/muidia/z muL)
fua cupidiffimcfnar. ^bidem. ta vicia.3bidem.
auar 9 6zidoUcrafimiUtudinarie:t eft !fi 3 ellaciuiliaejtocioo?ra funtmf ma#
velut bydropic 9 /^ qnto mag£ bibit ta riu[z fylla carilinat cicerone/ lulium Z
to mag£ fitit lp • pagel.f. pompeiu 'felide totu3bio
2Uiar 9 lj 01 ues fit/ tn fg cftuar z femper OBencficiozum Dei rememozatio eft fa*
videf egere.^bt^. lubzis medicina anime languent^.fot
3 ,uar 9 e utts aranee que fe ejtiuTcerat vt jtcp.pa. j.
mufcas capiat^ide ro. litj. pa.f. OBuficia Diuina tacere ,puocat indigna
Zluarus e martyr Diaboli <5 fultiner mfy rionc alriflimi ? leipm ♦ 3 bi$
ros labozes z audat 9 ! pfa incomoda ^Beneficia collata bominib? a Deo nlfs
3 bidem . narrare poteftmec gras Dignas referre
&uarusfeuit vt barbar 9 / regnat vt ty/>
rann^crudefcio vzfib?/leomb>/ z lupis ^Senignitas fola Dei e q facit pctozem fi
copaf ciitj.pag.f. milcfancr^ cvp. pagcl.tj.
£tuerfiovoluntat£aocoregi£ in omni :fl3ernardi abbarjopfimu falfamenru:
pctomoztali fof.c.pa.tj eft falcufame/iege totu Ijttj.pag.)
2luerfionc 05 bre a peto ipepctoz.-r con :£>ernard 9 magna fcc abftinetiavt fuam
uerfioncadDeu.^bidem pudicitia cuftodiret.3bi6
2lutozis fuiplejtDepcario ad tpos lecto 06 ernard 9 TRo 5 tum nepote fuuj pulcre
res. cjt.pa.j boztaf ad folicitudine i bona vigilans
^utozis ejtcufatio bumiTb pcloueogis -
fui ci]t. pa.f
2iuctozis emifatio j 5 mozdaces z oblo//
tia circa familia Ijtjtijc.pagcl. q
! 0 ndicrio pzis firmat Domos filiozu* :
maledictio £0 matris eradicat funda#
menta. JtjtJtv. pagella, j
20eata mens bois eft q nec adulaf : nec
adulanti credit /q nec Decipit/ necp b#
cipif ptitj. pag.‘f
23 ra vgo maria merirozie credidit jcpm
fuiffe inf notost cognatos Ijfuerit fal
fum rjtvij. pag.tj
cotra petm oziginale q6 eft quafi f>mu l6te £gte act^credcdi z voledi que poft
z fundamentu omniu alio^ petozum. pceptione filp babuit/ femp fuit meri#
fo.jccitj.pagel.j tozi 9 .3bib.
3Baptifm 9 c facrm fidei/pfirmatio fpei: ^0ra ffrgo ita pmatu tenet in f mulieres
er euebariftiae lacfmcbaritatis.3bib. ficDiesDnicainf oes alias feftiuitates
33 apti 5 atusfidelismag^peccati cede fo.jcjtjt.pagel. f
pi
quenres^idc mulca pulcra notabilia
fo.mj.p totum.
Be littera $3
Bapttfmus c oidinatuo
Sabula
38 ibcre vtuii ito bebet monialcs er que pinqoz fur tres.^rutes :vfdeltc3 bonoz:
funtptinenricbeftiture. fo.lcitj.pa.tj. Iausi-zglozia. fo.jcjtiitj.pa.j*.
36ibltarraflata fuit ec bebzeo ingrecu iBonafama appetenda eft #>terbono^
ante incarnatione cbzi annis trecent£ re bei z edificarione p\ timiz no$p£ fc :
quadraginta vno:p feptuaginra inter q: l fic eftet vana glozia. 3jbidem.pa .tj
. pzetes q x fapictes funt cognominari. ^Bona fama eft nobts necana ,fprer aM
fo.lcjej.pa.j . os nefcandal!5enf aut malit ejcempluj
DBiblia fecudo tranflata fuit p aquila* fumant. 3bidem.pa.ij.
pfelim.poft afcenftone biti annis ccw/ tlBoni odozis fama fine opib> bonie ni'/
tuviginriquattuoz. 3 b idem bil valet nibilpficir, ‘Sbio.pa.tj.
HB-blia tertio z quarto poft aquila tbeo 3Sona alterius negando vel reticendo
docion poft tbcodocione fymmaebus maliciofe/vel minuendo fama indire//
rranftulerut anis triginta rrib?. 3bt6
3Biblie alia editio facta fuit cui 9 interi
p:es ignozaf poft f^mmaebu anis octo
JJjbidem
3Siblie editione fejetam z feptima miro
labozeozigenes edidit: qui etiafeptua
ginra interpzeres cozredt.fo.ljtjcj.pa.tj
30iblia tande be bebzeo in larinu folus
biuus bieron^m 9 tranftulit. ceteri ^0
pe bebzeo in grecu. fo. Ijtjcj .pa.tj.
cte femp ledirpjcimit. gbifc.pa, tj.
3Bona famaoirecte ledif multipliciter
qn petm adaugef vel bonu bicif factu
mala intentione. 3 bl dem.pa,tj
OBonu nome ibocfcculo adquirif be//
neviuendo:bene loqucndo:beneope$
rando. 3 b!C km.pa.tj.
30oni tenenf credere boiem foze et efle
bonurUcerocfeocculte fit malus* fo*
jocvti.pagella.j.
iBlcfus bicif quali bucca lefus q no b e// oBona quattuoz ntrif auferre redis fati»
ne ejcplicat verba vel non bene fozmat fusifej veritatc.bonozc: fama:? amici
litteras tn,platione._ fo.lcccij.pa.tj tiam. fo.jclj.pa.j.
3Blafpbemia eftpcrm gramflimu rone ^Bonupzimii bois eft veritas ?tra qua
fupationis aliquo# peto# moztalium inimic 9 pcedit p Ure z cdrenrionc.ibiS
fo.ttij. pa.tj. 3Bonufcdmeft bono: ptra que qrruo:
^lafpbemas q p fiderat (ignificata ver// modis pccdifcouicio: ptumelia impii
b©# femp peccat moztalif. ^bidem. perio:?berifione. 3^ efn
HBlafpbcmie pulcrabiftinctio quando iB^nii certixi pjcimi eft fama corraqua
eft periti moztale z quado no.lege pul// falfus tcftispceditp viciu betractiois
cre totum. 3W6 fo.jtli.pa.tj*
3Blandu vulnus infigut in cozdib:» bo// oBonii cmartu ©rimi eft amiciria/cotra
minii adulatozes qz animas z mentes qua falfus tcltis pccdit per fufurratio
fuis fimularionib? cozrumpunt. folio
jccitj.pagdlaj.
3Blandirt)S femineis pzimusparcs fe//
dnct 9 eft -rficaparadifo eiectusfuit*
fo.litj.pagella.j.
nBladictjs femineis fanfon.oamd: z fa//
loinon: feducti? infatuari cecidcruf a
glozia fua, fo.lvtj.pa.j.
3oona fama eft peiolio: euette reb) rem
pozn lito adeo eft^inquioz fpirlr ualito
bonis. fo.jcjtiitj.pa.j.
nem. fo.dj.pa.tj
jlBona tpalia venient nobis ad necdTi#
tatemfi pzius folltcirudo fuerit bebo//
ois fpualtbus. fo.lj.pa.f*
2Bona tpalia no prit fariare nec quieta//
re ajpecitaame ronalis. fo.ltj.pa.) .
^ona rpaliavnico actu a multjfimul
polITderi eft impoffibile. fo.li^.pa.tj.
30oms fpualtb? folus betis replet aiam
ronalemdegebene tofum, fo.ltj.pa.ij*
OBoniras eft pieras mentis que reddit
bomines beo amabiles, f0.lii9.pa.tj.
^ona fama eft peipuu bonuj inreroia
bona ejctcrioza que bomo poflldere po 3B»»a fua biftribuetes in meremcibus
teft. Jbidem eterna to;menta animabusfuispzepa
3Bonafptlalia4busbbnafamaeftpzo// raut, f9,li/.paj.
alpbabetica
3Bonu fiuemalum jbbumplatum nuci 9 iCardtaca palfio bi pulfus coidie : quia
eft co:disHide rotum/q: pulcrum eft a cardian grece b: /qb (anne co: fonac
fo.^.pag.,tj qfi bns coi ardes#>ter fitim.fo. jtvtj.pa
35oui filtj dj a pentito mag£ Ciligunf/q'/ gella. f
re poti^mommf cpmaU filtj/pulcra cj i, Cbaritas e radi): oim ^mto/ficfupbia e
Jtt® wq.pagel. tj radi* oim victo? pa/|
Udoiu' iuuenes cogfcunf ee in I?: quia li Cbaritas Dirigit aiaj Defiderado fume
benf leguunf viros bonos z fapientes boi rnz amado ill6 Ijtjtjttiq.pag.i
fo.r#rj . pagel.g _ Carthago Diruta fuit a rbomanisiipli
38 anu remediu p petm luxurie/ z auer // carthagmcfcs m capriuiratc Deducti
tere oefos ne videat vanitates. Ijt.pa.tj funt Ijcjtvtj. pagel.f
!0omras tactus c fignu bom intelfs :g: /Carnalia pera I3 (Tnt maio:£ infamie/fc
molles carne funt apti mente; Duri aut tn mmojis culpe. Ivtj. pagel.tj
fut mtn 9 aptt l ( cjcjciq.pag.tj /Carnis maceratio ofponif dc Directo p
36 on 9 no e/q fibi nequam eamufteviuc ipm viciu gule Ijtjrilj .pag.f
doz opando/uota DiUgemf totu:q: vti /Carnem fuam vnufqfq; macerare Debec
Ice IjCjCjcv.pagel.tj abftinenrqsqnruvalitudo permittit
30omratjtgre plenitudo infolo $0 cft: 3bib. pagel.tj.
io bo ingc 9 ee no D3 jtctj.pagel.f. Caftitas c pulcritudo amc p qua botes
HBdmguis z Detracto: fur a bo maledi'/ efficiuf fifes anget Ivttj.pag.tj.
ctiiqjpace^jtimo? turbat, jclf.pa.j. /Caftitatis pzeliafunt majcima inf cb:i$<
*0:euis epta logas qones ejtplicare no ftiano? certamina/* se eis raro eft vi
pt^ideroru.fo.lv.pa.tj crozia lv.pag.tj
3B^nio:is vite funt animalia multum Cato vmentes Diutius viuunt.vt patj
t cocutia, vtptjejcempluDe pafieribus. ejtemplu De elephante ttfccunuibis.
fo.lvj.pa.j fo.lvj.pagel.f
OBnitatelftcif bo i coitu eje impetu paP/ /Caftitas illibata videri no pt/,vbi plete
fionis^f turpe actu.^jbib. pa.tj rta cupiditas imjnauit tjr.pa. j.
36:utu aial efficif boxirronalcin actu Caftitas*abftinctiaDifponurboie5 ad
coit^fvoluptaterqpuertitrenfum:': inrellcctualeopatione.ljctjcij.pagel.t|*
oebilirat animu. ^bide /Cenfus no c in crimine/ 1*5 inozdinatus
30:uta aialia no funt nec erat occidcda affcct 9 ptuitias babedi » Ij.pag.q
fm opionem aliq?ppf illb pceptu 'Bo /Cecitas menrC pneipatr .puenit ac o:if
occides jtjtjcv.pa.ij ecipoviciolujcurie^lidcro.lv).pa.t|
30:ia grece/ap$ latinos mefura 6:/lege Celeft£ medie 9 celeftes ozdinat medici>
xotu Ijcitj. pagcl.f nasvtegrotospofiitfanare.pcp.pag.q
36uccine fepte eje qua?- voce muri biert /£em 9 cn vulnerat 9 fuerit qrit fotes aq>
cbo cecideriit fepte facr a ecetie figura// ru: fiepeto: fontej Diurne greqrere 03»
bantejcq?^rutemacbineDiabolifimt fo.jcvi.pa.t;
Deftructe^ide totu fo.pcitj.pa .ij /Ceru 9 acute a udit aurib erecr J /fic ptri
30uccine fepte clangctes efficacia fepte tus erigere 05 aures co:dis fui adcele4
facr o?t fepte Dono? fpullcu Dcnorat/ ftia Defidef ia^3 bid
lege totu* 3jbid /Ceru 9 venenata iacula fiigit : ficcotrit 9
occafioes:peccadi qipm inficere pfir.
o Jbi^*
^ /Ceruus in focietatct majeime natattdo
£barttosrc<5rttt>t cotrf
tus eligat poti 9 qual(b5 pena ce Deu of fo .jcv) *pa. t) .
fendere cip.pagel.} Ceruus c agilis in fuo curfu.fic peritus
P 5
Be littera
agilitate coremplatido ccleftia babe/; ptemimeri. fb.jtcvitj pa.f,
rc Debet :caucdo a carnaltb Defidertjs Clrcuftatia modi agendi aggrauat pec
IJbidem carum. fo.jteijt.pa.f.
Ceruus mutat cornua: ftc bomo Digni// Circuftatia cjrpte tpis grauat peccatu*
taces vitare Debetqp cornua inferi fo.jtctjc.pa.ij.
pturiSDefignanf. fo.jtvj.pa.tj Clrcullantiaeflmula'ple)cp2outbabea
Ceruo# pietas contrito couenit qui Diffufe vide a folio.jtciitj.vfcE ad foliu
mutat cornua: id eft Deponit fupbia p jtcvj.vbi babes mt*ra aurea notabilia
fui' recognitione dege rotu. gbtdem Cbrritio eft fundamentu to ti 9 pfectio*
Ceruus eft natura filueftris babitas in nis z ianua faluris fine qua nulli bo4
montibt loris oefertts/ficfuuscbzi mmu potefteflefalus. fo.itj.pag.f,
fugere 05 ad loca fo liraria. fo .jcvtj .p.f Cotritio eft medicina celeftist lauacru
Ceru4p2ietas couenit cotriro cui 9 coi fuamflimu anie z cando: eterne luej.
folidafp ptritione inaduerfis tole// ^bidem
randis. fo.rvtj.pag.f. Cotririo babet mirabile? infinita $ru/>
Ceru 9 b5 infra medtcinalia:fm oiuerfi// te in operatioe faluris anie. Jbidem
rate mebzop ei 9 q oia fpiiafr bomini Cotrittonc vera fe babere nemo poteft
cotriro coueniur. fo.jtvtj.pa.j. fcire ejt cognitione naturali: fed folus
Cerut modus renouationis varie opi 7 / Deus fcir. 3bidem.
niones a ooctoztb aflignanf. lege ro// Cotritio eft fons aque falutar^ in quo
tum q: curiofum eft. f0.jcv17.pa.t1. fonte omnia carnalia oefideria ejttin
Ceruo^ mos eft cii fenefcunr inuentos gtmtur. 5bidem
ferperes ejetiguere eozuqs mcbza moz4 Cofritionis efficacia quata fit ab etfefl
fibus Dilaniare z Deinde fitire: io fon ctu cognofcif: nam ligata folitfr z ad//
re vfuu qticrut vt fcxnltiz venena cp/ uerfa mitigat. 5bidem,
tinguant. f0.jcvi7.pa. q Cotritioncfolaamapeccafrijt recocilia
Certius fpualiter aiam peccatrice Deno titr creatozi fuo : vide totu. 3 J 5 idcm
ratq mozfumferpentis tolerat id eft Cotritio vera eft fummai nobilifllma
mozfum Diaboli. f0.jcvq.pa.t7. pbilofopbiaqueconfiftitin cogniride
Cibus eiecit nos De padifo/efuries nos futjpfius. 5 bidem.
illucpducat:videtotu. fo.ljtti.pa/). Contritio eftpzinapiu quo anitnap ecO
Cibus z potus fupftuus fuut caufa lu// catrijc faluari pot z ianua$ falutis in//
jturie:ma]timeveropotaciovim. fo, trare. fo.itj.pa.j.
Ijcq .pagella.ti. Contritio a qua falus bominii Dcpen//
Cibi z potus mmoderaf ia pturbat ra// det ad boc vt fit pfecta quinc^ requiS
tione z mente boim. fo.ljciq.pa.f. rnnrur. fo.itj.pag.17.
Cibaria no funt in victo fed vozacftas : Contritio vera cotiner in fe vera fapieu
ebztetas : et inozdinatus appetitus, tia/fumma pbilofopbta z falute anie
■5bidem.pa.tj. rationalis. fo.ttj.pa.tj
Circuftantia bz a circnfto : vn circuftare Conrrrtio_yera atep pfccta Datur a folo
eft circa aliud ftare. fo.jccitj.pa.tj Deo tanc^ a patre lumimlra quo ornia
Circuftantie Diligerer ejtaminande funt bonapcedunr. fo.iitj.pag, j.
pzecipue que trabunt ad aliud genus Cor ritionis pu Icra Declaratio ejt tribus
peccari. fo.jtdiij.pa.f. DubtjS fumif :vide rotu. fo.v.pa.tj*
Circuftantie trahentes ad aliud genus Cbr rirdis vere fmcipiu fit ejt ipa Dtfcuf
pctibabetfpecialc repugnantia ptra fionepcto^mozraliu fo.v.pa.ij
aliquod pcepr um. _ 5bidem Cotririo eft ppimetio cozdis/ tbumilia
Circuftantia aggrauans petiti aliqii fu/, tas mentts/cum lacbzymis veniens
mif ejepte caritatis opis.fo.jtcv.pa.tj De recozdatione petit timoje iudicij,
CiCJttftwia^smwanspamfumifcn; fo,v*pagclla.^
dpbabetica
Contritio facit pctorem bumtliatu Deo Cotrtrio Dcbj efleejt pte rarionali ctno
ajpropinqre z a ^pao fenfu recedere, fenf itiua. fo.ctj .pag.tf
3 bidem Cotritio vera no poreft efie fine Dolore.
Contritionis eflfect 9 errerio: eftjnoru'/ ?o,q.pag.tj.
ptio lacbrvmarii : fed tamen no eft De C6rrit 9 an poti 9 Debeat eligere efie i M
necelfirate. 3bfdem fcrnocp ampli 9 peccare. fo.citj.pa.f.
Cotritioius principin venit et recordat iCotnrue oebet babere co: mundum ab
tionc pero? z eje timo:e iudtcio? dci: omnimalicta 3jbidem
nota bene totum. 3 bidem. Contritio vera pfiftit in Dolore infelici
Corririois ci l cura 6: efie (pes q: rimo: ctiue partis z rationalis:*! non fenft#
fmefpeDefgationcgnar, 3 bidem tiue. fo.ctj.pag.tj.
Corririo vtru fit Dolo: De peris volutat Contritio vera afTimilaf aque limpide»
rieafTumprus pulcraqftio z curiofa: fo.c. pagellam,
lege rotum. gbidem Comtus ad inftar ftrutionis Debet flefl
Conrritioveraeft cotmuata memoria reperafua. fo.citj.pa.tj.
peto? z nulltl remcdiii vti It 9 ea inue* Contritus abfolutus a vinculo peccati
nitur. fo.vf.pagclla.f. religatur vinculo perpetue Deteftarty
Cotriftonisfignupotiflimueft cogno'/ onis. fo.cv.pa.f
fcere inujrarem fua.qz ille Dolet q pec Contritio eft illud mare magnii in quo
catii cognofeitfuij. fo.vf.pa.f. rejcpbarao cum toto ejcercitu fubmer
Cotritio pfecta z vera babet anncjtu p girur. fo.cvi.pag.tj-
pofitupfitendi-rfatiffaciedirquando Cotritionis pulcra z magiftraus Diffi*
comodiras Datur. fo.cvq.pa.j nitio: vide pulcra fo.cv.pag.tj
Cotritionis vnguentu: quo pficiaf fm Cotritionis vere Declaratio z modifica
bernardu: vide in erpofitioe illi 9 veri/ tio pulcra* fo.cvitj.pa.tf
bi Dauid.Cocaluit co: meu: nota Dili C6tritio,pccdens ab amo:e Differt a co
genter totum. fo.vj.pag.tj. rritione primore. 3btdeni
Conmt 9 follicitudine bre Debet circafa Contritio lola introducit nos ad regnu
interimo? : q: eft majtimu faci ificiu glori e:vide pulcra notabilia, folio,
q6 Deo offertur. fo.jtvj.pag.f. cijc. pagella, j - .
Cotrit^pparaf ceruo^tcreiusmltas Conrerunrur aliqui De peccatis varijs
z varias ^ricrates q fpiialirer ipfi co pdmonib) z refpectib?. fo.cvitj.pa.ij
trito couemunt. fo.jcv|:pa.tj* C°Snitio futjpfius eftfumma pbilofo-'/
Cotritio vera fanat in peccatore Diueri/ pbia z initium falutis e,t qua timo: z
fas infirmitates fpilalcs ficut ceruus humilitas oriuntur : nota ibi pulcrcr
corporales. fo.jcvtj.pa.f motiua. fo.itj.pag.j.
Contritio ad boc vt fit vera optet vt fit Cogmtio futjpfius eft mulri^ Difficilis
integra videlicj eje roro corde z De ori/ qr eft omniu caufaru res Difficillima,
bus peccatC que funt in memoria, fo. lege rorum. 3bidem.pa.tj.
Jtvi17.pagella.ij. Cognofcerefeipfumeftortgofonserc^
Contritio gnalis requirif quado tepus falutis anie peccatricis, fo. v.pa.tj .
vel memoria no eft in fpeciali Dep eri/ Cognofcere^riasmtqrates eftremedt
caris. ^ Jf0.rcviij.pa.t7. um efficacifiimu ad placandi! ira mri/
Cotritus^moTanreoiaDebjrecogno ferentis Dei. fo. v.pa.tj
fcere ornia pera fua z ejr toro corde ari/ Cognofcenres ^prtas iniquitates poft
denter illa inueftigarc. fo.rvitj.pa.tj fune recocilian dco quia peflimu gei
Cotritio oriamaf ejr oi.culTice peto?, p nus peccari eft nolle intelligere ppiiz
ipascircuftattasDtfcurredo.jccitj.p.q Delicta. fo.vj.pa.j.
Cotritio an fitDe omi peto mortali ba H Cognofcere feipfum bcc requirunf
penda pulcra qftio. fo.c.pa.j. delic5:vnde;quo:quompoo:qdqui|
Zabula
tum qbusret qualfs.nota totu qz xicji Coz nrm femg o$ erigi ad clem£tia fu g£
cefTarium eft. fo.vtjpa.f. ni/luminis/qua m omitooperib? nria
Cogitationes oprime:oc Oirecro ogao// requirere oebemus. fo.iitj.pa.tj
nunfcotralujturiaetfunrquartuoz/ Cozmiferipctoziscompungifinrecoz//
lege totu/qz pulcru. fo.l;t.pa. j. datione fuop pctd£ ejt ooloze mentis
Cogitatiofola/ad aerum criminis moz vide totum, fo.vj.pa.f.
talis/cu oeliberatioe rdnis: eft petm Coz ante peccatrici no poteft curari nili
mozrale. fo.tjttj.pa.f. cererafcdterif autpcmrendorconftV/
Cogitatio eft pzincipiu ornis peti/quia tedozz pumcdorvft fotu, fo.jtvtj p.tj
oisactiomalaejtipfacogirarionepzo C oz peccatozis coburi oebet ignecba*
ceditmora t0tum.3bidem.pa. j.er.tj ritatis: et ad oeug dilectione couerti
Cogitatioes male m cozde nutrite cru'/ fi faluari optat, ftora Oiligeter totu,
deli vulnere aiamperimut in amifiio fb.jcvitj.pa.tj.
ne gre oei: vide totu. fo.jtjttj.pa.tj. Cozdis buani nobilitas multi rombuS
Cogitatio finis anie/t oiuinozz bono?- copzobaf tam ejt fcprura facra cp au*
inducit nos ab bene operandum, fo.- ctonratepbop, fo.jtijt pa.f.
jtctj, pagella, tj. Co:detotocduertiadonmt>ecctili*imu
Concubitus illicit 9 fub pena peri moz// z iuftiftimu eft rone pzimogenirure:
talis femg eftpbibit 9 z intelligif fub lege totu.qz pulcriieft. 3bidem
noiemecbie. fo.lv.pa.f, Coz bumanu inter emes alias gtescot
Coeuntes mulf u fepe amittut fang ni'i pozi £mo copaginaf : ac in vrero ma*
nem loco fpermatis: vide torum, fo. rns pzimo generaf. 3bidcm
Ivi 'pagella.f. Coz pzimo z ante omta oebef oeo qua
Coeuntes mulf 115 c]t ipfa libidine.actu fi pmogenitu:qz oia pmogenita oe iir
mozrui funt vt ptj g etcmplu in cbzo re oei funr z oeo oebenf . 3b lc km.
nica mamniana. _ 3 bi 6 Coz folu a nobis oe 9 petit ad inftar cu*
Coitus coiugalis nucp pot fieri fine ali iufda anis que folii coz pzede comedit
qua labe peti: fed vide alia opinione5 3bidem.
tutiozem. fo.lvj «pa.tj. Coz noftrri no oebet inclinari nifi ad Ot'//
Cofitcmur peta noftra vt erubefeentia^ lectione folius oei tnjtra illud:oiliges
patiamurppena. fo.cvf.paij onm ejt roto cozde tuo, 3Wdem‘
Confeffio vera g figna humilitatis co// Coz nrm fi fuerit p aliqua gte in amo//
gnofeitur inflatione peccatozum.fo. re alicui 9 rei/p ipa gre e min 9 ad oeu
cvq.pageUa. j. 3° eje toto cozde no oiligif. 3bide
Cofeftio pater eius virtute puritati ba// Coz eft pzimii pzmapiu onmiu mcbzo/;
ptifmans equtparaf. fo.cvij.pa. j. ru et vtriu vitalium ideo rone pzinci//
Cofeflionis pu Icra oiffinitio fm aug u// ptj oeo oebetur. fo.rijt.pa.tj
ftinum. Jbidem Coz eft pzimu pzincipiii in amali/omia
Cofeftio z fatiffactio femg funt anncjta mebza moues/ficut voluntas monet
contritioni. 3bidem omes porctfas anime. 3Jbide.
Confitendi paofiru. babet annejtu effeO Cozde ad oeu coue rti/eft ejt toto motu
ctii ofefiioms/in cafu neceflitat J ou// volutatis couerti/d mot 9 noie cozdis
modo aflit cotritio. fo. vq.pa.f z voluntatis nominaf z inteUigitur,
Confeflio reddat qb peccatu otftrajtit: •
confiteri liceat cui peccare non licuit. Coz bumami lituatuj eft in medio coz4
fo.3cvt7.pa.ti . poz^ideo rone fitus oeu ejt toro cozde
Coz vt vere fit cotrftumt humiliatum oiligere oebemus. fo.;:if.pa.tj
plura requtrunf/eje quito vera contra Coz elegit oc 9 ad babitandit ranc^ me//
tio/z fui cognitio/funt partes pzinci/ diu:qz femg in medio babitautt oe 9 :
pales. fo.ittj.pa.g. vt patet ibidem g pulcras rationes z
t>cduct(cne 0 . 3btdem alicui obediens : ita amo: noftcr liber
JCo: finiam cft in medio co:pis vt con// z rectu* in Deo elfe Debet. Ifbidcm
feruet illud et vita influat in o ce par// C o: bumanu fernp mouef : z ideo rone
res eius. fo.jtjt.pa.j, morus/iprum Deu ejt roto co:dc ©tli//
Co:de lefo anial mo:if; ideo rone ofer// gere Debemus. fo.jtjtj .pa.f.
nationis vite Deus coferuato: Dilige// Co: bumanu ftc fc babet ad totu co:p 9 :
dus cft. vide torum. 3bidem ficutcelufebabetadvmuerfuotbem:
Co: cft caufa oparionis vitet ab ipo in vide bene. 3 b idem
altjs partito co:pis ipfa opatio Dcfcen Co:dis celfante motu vita antalts Defi//
dit. vide totum. 3bidem cinficut fi celi motus cclfaret oia pa 0
Cozdis bumani virtus z tota efficacia rif ceffaretab oparionito fuis. 3bi$
Dilectionis in dcu tendere Debet tacg /Co: babet etficacia^turis:acuitare 5 in
in pnncipiu btitudinis. 3bidc. fine: rubedine circuquac#/ejc quibus
Commotum cuftodia ferua: pulcra eje innuif qpDeii Diligere Debemus ejtto//
planatio/Cb:vfoftomi:legetotu 5 :q: toco:de. 3bidem.p a.tj.
pulcraeft. fo.jtjt.pa.ij. Co:disbumanitantaeftetficaciatvir
l£o: Dicif quafi cuftodia oim reru vl qfi tus vt vno tpis puncto:totum celum
cuftodirurq: natura pofuirplures cu// aftra mundi! colluftret. fo.jtjtj.pa.tj.
ftodias p:o conferuatione eius, folio Co: paruit cft z ihagna cupit et rata eft
jtjt.pagella.tj. cius poreftas cclum z mund 9 ei no
Co: in bomie eft ficut caftru obfefiuj a fufficiunt. fo.jtjtj.pa.tj,
multis inimicis cui multi aditus ad Co: vno momtto tata maebinaf <# oes
intrandu funt pofiti, 3Md em bomines mundi vno anno no poficc
Co:dis po:te :fuf quine# fenfus ejttcrio// illa pficere. 3 bidem
res :z potentia irafctbilis z cScupifci// Co:dis virtus Ducit nos in cognitione
bilis p qs poztas vicia velut boftes iO ©iuina que vbic# Diffufa eft p effentia
grediuntur. 'Sbi&em ? potentiam. jpbidem.'
Cozfi non fueritrectucu Deo/cito labiv Co: humanum eft acutum in fine:per
tur ad varia z Diuerfa vicia.*ftota b e// quod Datur intelltgi ep bomo Deber fc
netorum. fo.jtjt.pa.j. ipfum acuere per eleuartonem men//
Co: no[curansDegaudiopfecro: nec Di tis in amote Det qui finis eftomniu.
uinu qres aujtiliu a celcfti amote elo// 3^*™
gaf :z terrenis occupaf . ^bidej C© i bumanu cft fotu* rubicundum per
Co: bj liberu Dnium in toto cozpe fup quod Denotatur ardo: cbarirat^ quo
alia mcbza. Jo rone ©nij z libertatis oeus a nobis Diligi ac venerari Debet
totu Deo Debef. fo .jtjc .pa.tj . Sbidem
Co: renes z lingua Difficillime rogi pnt Co: meu inflamatum eft: fcjper ardo)
tn co:po:e bumano. vide pulcras ra // rem vere cbaritatis: pulcra z notabt//
tiones ibi notatas. fo.jtjr.pag.tj lis cjcplanatio: lege totum, quia pul)
Co: bumanu in oeftderio felicitati eter erum eft. 3bidem
ne no fijtum inftabile z volubile fem // Cozdts bumani amphrudo tata eft vt
per eft. fo.jtjr.pagella.tj ©eum fufeipiat qui celum rrerrdim//
Co: vanu inftabile z vagu oicif/Duftio plet. fo.jtjtj.pa.tj.
dii cif a rbitrio/t Diurno caret cofilio: Co:dis bumani tantaeftvirtus pote)
lege toni :q: pulcru eft. 3b Ic i cm » ftas ac infatiabiliras vt nulla recrea//
Co: fitnati! eft tn ftmftra parte: eo qp af// tapoflir repleri, 3bidem
fectio ei 9 p:o na fem p (itzpcliitis ad Co:ergo noftrum tanttSDignitatibus
terrena que p fimftra partem fignifi// ©eco:atum p:o habitaculo folius Dei
cantur. 3^*5 conferuare Debemus. 3b*d c 5
Co:dis noftri motus ficutliber cft nec Co: noftrii eft principium peccati quia
p V 4*'
Sabula
e!s cogitatio mala 6 ope illicito i coz// quis paratus eft contra mandata bef
de pus fundaf$9ide toru.3bi6. facereiancp amittere bona tempozalia
Cozdi nro magna cuftodia adbibeda e: Sbidem.
qz bona z mala ougine fua a cozdeira /Concuptfcetia effrenis 6: fejrru vuln 9 ?
bunr.3bi6 q6 ordinatu e ipm mrimomu/ lege to4
Co: c fundametu oim peto# z malaru ge totu jccirj. pa.i
cogitationu.3bi6 . /Comemozatto bnficio# oei/mfru valet
l£o:de toto puertimur ad Deu: fi certffli ad inducendu petozesvt ipm Diligant
mu ammu habeamus in veritate : fixh et toto cozde jtjt. pagel.j,
mijfimumfide:purifli'mnm oilccrio// /Conrumeliaeftquando ejtpzimirurin//
tte.^ide totum: qz pulc# e z notandu iuriofe culpa alicuius ad Deboneftadu
3bidem eu jtlj. pa.tj
Cozde roto puertimur/ fi cogitationes /Contentio eft impugnatio veritatis eje
©es in Deu Dirigimus / fi affectiones re confidentia clamozis contra pzonmu
tozquemus/fi omnes opationes^ter falfum Dicens/nota pulcre, ^bidc.pa^
cum faciam 9 . 3bib gella.j.
Cozde toro puerri ad Deu ceje toto mo// /Coznu pulcra ejrplanatio fmQnc&xpi
tu volunrar£ ipmamare jtijc.pa .tj poncte ill6 Dauid .'Bolire ejtaltare coz#
iCozDjpusptericpbumiliari.fo.cj.pa nu jcvj.pagella.ij.
gella.f. /£o:nua peccatozum Dignitates funt fu
Concupifcentia eft Duplejt. ®na e act 9 perbo# .cornua iufti funr munera ebri:
volutat^. Blia e act 9 fenfualirat J/ lege t6o ejcaltabuntur iufti* ‘©ide rotu.fo*
totii jclitj.pagel.j. jevij.pa.)
Concupifcentia carnis/nullus bominu /Coznu cerui combuftum ejtpellit ferpe
euadere poteft^pprer peccatum prnozti tes eje odoze z fedat Dolozem Dentium
parentum :ejt quibus natura cozrupta cum aceto Decoctum fc6m aibertum.
eft. 3 bt 6 .pag.tj 3bi6.
ConcupifcentiafenfualitatJ Dicitur re// /Cbzvfoftomus pulercboztatur peccato
pugnanttarationis per inclinatione* rem ad fontem aqueviue in e/rplanari
ad malum/ vel per Difficultate ad bov oneilli 9 pfal,/Confiteim Diio qm bon 9
nu.3bi6. 3bi6. pa.tj
jConcupifcentiafenfibiftbabitualisDif /£ircufpectus t^puidus 6zin omnibus
ferut :q: babituaf eft actuaf motus 4 e operibus fuis qui Deum pze oculis ba 4
petrn. 3bt6 bet tancpvidentem omnes act 9 ei 9 .fo.
Concupifceria cft auriga malicie : (edi'/ jrje.pa.)
ditionis o:igo:fouea fcandalozum/ le* Coluber ficut inficit bominem: quo ad
ge totum : quia pulcrum eft. fof^liitj. co:p 9 :ita peccatu inficit anima/iujtra
pagella.f illud Ciuafi a facie colubzi fuge periti*
Concupifcentia poteft effc peccatu moz fo.jtvf .pa.tj .
tale triplici modo fm Doctozes : pzout /Confuans aliena vita/me efvt etia.pfl
ibidem pulcre Declararur.fot'. jdv. pa'/ pztavita eide f uef jtjtji:|.pagel.q
gella.tj /Confenfus a Diio pdcnafzqz voliiras di
Concupifcentia pzimo modo eft peccat impedita fm 3^icro. .jtjttj pa ,tj
tum mozrale quado concupifcitur res /Coueriio ad comurabile bonu/fe babet
tpafzvt babeaf quocucp illiate # 3bi6. in peto quafi materia : auerfio aure* a
pagella.) bono mcomurabili eft fozmaf ro peti,
Co.ncupitcentia epeccatum quando ad fo.jtlv j .pa. tj
malum finem ordinatur z fg mozrale c /Conuicium eft qmodolibet^bis^imu
3bi^. _ Deboneftare/fiueculpa/fiuepenacjtpzi
Concupifcentia 6; ce petm mottale qn maf jdj .pagcl, j
alpbabctica
CoicatiiS in cena Domini /vel in fabbo tum. 3bib
fancto vtmm fatilfaciat ecclcfic.^Jidc Cupiditas afiimilaf igni : z b: ,pfund0
puIcrS qftionc Ijtjcjevitj. pagcl.tj tasvcl ab^fiiis ab^Anti} fauocasrid eft
iCoicarcqnbomoDebcarp fanffactic/y confufione. 3 bib.
ne pccpri ecctYe/lege pu Ieras opimoes jCupidirae implicat animam feculari>
fo.ljcjcjtijr.pa.f bus cime :z lic a fpiritualibus retrahit
Comumo ftdclmtriplcjc eft£rima cor* 3 ^»
poraf.Scba mijtta.3£ertia pure fpuaf Cupiditas agit ? Deum z pppimu mM
a jtcj.pa.tj npUcil?:vtpulcret>eclarafibidem.fol**
7iegetctu
Cbfuerudo peccadi e<Jd bombilet vato
depiculofu jtcvitj.pa. tj.
Cofuetuclo eccfte marima auctare ba//
betpl 9 qj Doctores bnt, Ijtjrjtvti. paget. |
Confuetudo auget peccatum aprer ba$
btcum d eft qliras oe t>ifFicilt mobilis.
J bib.
jfuetudme maleviuedi/oiflTicilc e vin
cere jtcvitj.pag.tj.
Creatio tmldi/z q> oe 9 boiem fecerit eje
limo rerre/inducir nos ad rcferendttfn
eide gras jtctj.pa.f
Creature fenfibiles oeteftanf acidia: \t
funt apes/formice/t fiTia.fo.ljtnp.pa.j
jtlv.pa.f.
Cupiditas eft radijt omnium /malozuj
z principium omnis peccati ad appe
tendu ifta corrnptibilia/lege to.folM.
pa.j
Cupiditas trfpfr Difttnguitur .Ibrtmo
,pur eft Inordinatus afpetitus.Sccun
doput eft genus peccari.Certio ,put e
qdam inclinatio nature corrupte, fofc
jdv. pa.f.
Cuftodia Dciad hominem eft vigilatio
parata et continua Dummodo velim 9
eum ejeroto corde Diligere. fof. jqr. pa$
. gella-i.
Creature habentes animam vegetabis Cuftodia magna adbibeda e cordi nro:
lem ibam acidiam Dereftanf/lege toru
3bidem
Creature inanfmate vt fol/ lunat aftra
ipm vicium acidie vituperantor pat 3
in eo? oifcurfu. 5 btb
Creature Dilig endeCut propter Deum:
quiaipis non fruimur/fed folo Deo.
fo.jt,t.pa.tj
Culpa peccati mortalis/ fundamentnj
fumit a corde tacg a pneipio. 'Mi de to.
TO.pa.j.
Cupiditas z crudelitas majeima e velle
qr bona z mala bnt ab eo pncipiufm.
for. l tjc.pa.].er.tj.
Sc littera S
Samnanf multi qui tun*
mo labtjs Dicunt Silerer e mei.fo.cvjf
pa.)
©auid reg<; DeCcptio piulcra/rone pnei/;
ptj/medtj/t finis. vtj.pagel.f
fieri Diuite oe pauptate medici. 'Mide feautd reg$ fublimitas z Dignitas qntt
toru jejcjcvitj.pa.ij petj fuertt:ejt mft^ cauf appet/ lege to/;
Cupiditas eftinfatiabilisbabet em qn tiuqrpulc? e. 3bib
dam turpem infinitatem adquireudi. j^auid b: ejcimiusapbeta? ac ftupor in
fo.jdiiij. pagel.j. bumano genere^p ter gratias infufas.
Cupiditas e radijc ofm malo? z cimcta 3bi$*
pera eje eapeedunt/ lege toturq; pulc? jgiauidmtK tynon^mist laudib? p 2 }ic
eft. 3 bib ro.ejctollif. 3 b 1 b.pa.ii
Cupiditas ebriftum vendidit/ bomict'//
dia cpplura perpetrare fecit/ ejeemplu 5
De ^cbab et 'Babotb.fof.jcliitj. pagety
la.tf
Cupiditas br occupatio peffima p acci//
dens;qr eft homini mortifera/ nota to
^amd br l^ricusrqr lyra mfta carmina
coponebatt Decantabat/ nota pulcre
totii.3bib.
^auid no cognofcens feipm : nec gram
Dei ruit in mft£ fcelerib? % peeeatj. 3 M
dem
Sabula
SDauid crcufaturper 3 ofepbum biftofl totu, 3 bi 6 . pa.j
ricumbebteum/ lege torum :qzpulcru j^auidfagens p enite ntia,p fui' farfffacrf
eft fo.vtj.pagel.tj onccdpofuitillupfal.^iferemeioe*
i^autd peccauit p iniufticia magna :,pfe 5 bi 6 .pa. tj
rendo fnia* iniufte p miphiboferb : no jg>amd fic fine ejcemplar peccadi : ita et
audita pte.^jbide pemtedi:vt 23iero.7i£bzvf.pulcre oe$
j^autdpeccauitperfupbtam/auaricia/ clarat fo.jtpagel.j.,
z manem gftam /Dinumerando popud j^auid ruit in lujturiamra lururia i bo$
lumcotra voluntatem Dei/nota Dilige micidium: ejt homicidio ad alia peta/
ter fo.vitj.pagel.f pulqrejtemplu Ivtj.pa.f
®auid peccauit padulteriu 5 accipient ^auidprideransbnficiaa^ofibi colla
do betbfabee vjtorc vne> 3 bi 6 * ta p bozas fingfas gras agebat.fo.jtjcj.
j£>auid I 5 effet iuftus :attamenvlrra nar pageLj .
rata/multa alia peccata comifit. 3 W'/ i^autd meruit venia :qr recto corde di>
dem* jtitipeccam.^ide pulcra.jtcvtj.pag.tj,
2 ?>auid peccauit p fimforionet bypocri'// j^cus folus petou' eje fua liberali gravet
fim/ voles perm fuu occultare eje Dormi ramptritione z aiefalutem pcedit.fo*
tioevrieciivjtoze. 3 bi 6 _ vtj.pag . )
jgiauid peccauit vicio DuplicitatJ/cjD c jg^eusfol 9 Delet imqtares petoris: 160
magnu penn z ejeofum Deo z bominito merito gftftcandus z bonozandus eft*
3biD.pa.tj / 3 bl dem.
gteuid peccauit turpiflime in occultati j^e 9 no rm qntitarc peti refpicit/fedetia
one fui per i. 3 bi 6 . premptu peto^/vt pulcre ibide notaf.
^auid peccauit inebriando vzia vi> iu Fo.pitj. pa.tj
ftu z timente Deu.^bide, j^e 9 pctit a nob folumo coi/ iujeta illud:
i^auid fuit bomictda no eje impetu ire/ ^ili pbe mibi cor tniit falt^eris^ide
J ~3 eje loga Difctiffioe animi. 3bi6 totu jtijt.pagel.f.
jg)auid peccauit mftiptV peto bomicidtj g>e 9 6 z 5 clotVp c, fpualV aie ronaf: vt mu l
ci ml'ri alrj occifi funt:vt vrias occide* tis ronito coprobaf/ nota pulcre totu.
ref.^bide. 3 bi 6
i^auid peccauit infamadovziaviriyp4 j^euinuemrenopoflumus nifiertofo
bum apudSoab principem militie.fo. corde ili it qram 9 :td c e^priavolurate.
ije.pag,j, 3bu5.
jg>auid peccauit p ncghgcntiam* con// j^cus elegit fempmediu ad babiradu/
temptit:qr Diu pftitit in peccatis conv/ vt pulcris oeducrionib) z ronib? copro
miffis. 3 bi 6 baf/nota pulcre totum. 3 bidcm.pa*
ig^amd mftas Deformitates in peccado gclla.ij .
pafius qptr ingtitudine erga dcu/ lege g>eus vult babttare in corde bois: gz
totu. 3 bi 6 ruatu e in medio corpis z mediu c bat
panici guiffime peccauit:q:violauif iu bitatio Dei. 3bi6
fticia qua ipe f uaret alios fuari facere ^eus immenfus eft: ideo a nobis fine
tenebaf. 3 ^$ menfura vult amari fm&uguftmum
j^auid no m rei liges pabolam .ppbe^p// fo.jcp.pa.f
tulit fniam p feipm.^ide totum. 3 bi ^eus quia eft melior cunctis rebus: io
dem fuper omnia tota mente Diligendus c.
i^auid peccata aggrauantur p feptem fof.jcjrj .pag.tj
circiiftantias/lege totu.qr pulcrum eft ^eu vel fetos turpib? fibie immifeere ft
3 bi 6 .pa.tj prempt 9 fueritvelfcadaluaudicrtb?:c
j^auid meref venia a Deo: qr vera babu mortale petrn jtjciij . pag.i
it ptritionc': ingemuit/ nota Diligenf ^eus folus adorandus eft adoratione
Slpbaberica
latiie: q: eft Diis vniuerfop/lcge corii. i^ecimas fo luere tenenf boies tabe iu|
■To.jtvf. pa.f re naturali q^Diuino et cjt madaro edi
|£>eus nobis multis nominibus innote clefte.Jbidem
fcit ram bcbzaice cp grece z latinent 4 pectine qdam funt gfonales : qdam ptf
de torti fo.jtjtit. pa.f diales.qdam mijttenota pulcram di
i^eus eft pater fuper omnes patresfcui fttncrtonc.^bid. pa.tj
plen illime ratio pat ernitatis cduenir. j&eci ma£ optones mfte-z varie a Docto
fo.jtjtjcij. pagel.t^ rifoalTignanf.Sbid
g)eus inferutr cupiditatem in anima ra j^ecimap pulcra refolutto fm b. 3£bo4
tionali :vt ejt boc cognofceret Dignira// mam.^ota Diligenter : quia vtile eft
tem fua/lege rotu:q; pulc?, e.fo.jtltitj. 3bid
pagella .f. j^eama?, obligatio no folu fundaf fugi
jbie 9 qrtt Ubtate/no ncitatcicbaritarem ius pofiriumfed fug ius Diuinumt na
notimote fo.cvij.pa.tj. turale. 3 b 1 d.paq
]&eu amare fug oia <Jd fit/ lege totu : q: jg)ecime no funt ejtigcde: vbt cofucrudo
pulcruc. 3 bid. pagel. f _ noeftvelfcandaluouripdr.^ideDt
2 |>e 9 gmittit alique ruere in petm lujru// ligent t 0 ru. 3 bid.pag.tj.
rie: vt enitet victu fugbie jtlvf.pag.f. g)efo:mitas actusjeducenda eft ad r oit
ig)e 9 angdTugbienrib:> non pegeit qnto nem/vbt fpes z guttas peti pfideraf.
magj pcfoziba ingrati q funt terra* ctV/ fo.jtxup.pa.f
nis . jclvitj .pagel.tj ^electario ajplicat intentione ad ea in
j^e 9 o:dinauit vnfcufcp rei actoes fuas qb> aliqs Deleccaf/lege totum. fo.lvf.
fm.ppcratcnaturefue fo.lf.paf pagella.tj.
i^eus eft vbiq> g elfcnr iam/prentiatn/t ^elicto^ genera mfta fiir:t illa fur peri
potentiam/ lege totum; q: pulcrum eft culofioza q no ejetimanf. fo.vf.pa.f
fo.lvitj. pa. tj Remones liuoze pculTt Defideriu bo;tn
j^eus in nulla creatura quiefeere voM mouet ad lujturta g fenfus cotgis nri.
it/nifiin folo bomine; vn no amplius fof.lviij, pag.tj
ogat 9 ^ tn crearde.-lj qeutt in eo. fof.ltj, j^emoftbcnes fugiebatvinu quafivene
pa. ij nu.ideo fuit eloquens * ingenio acu
^ 9 pcro:ifgfepntcejtbibct/fcgafuoly/ tifltm 9 fo.l^ttj pagel.tj*
fert:Dumo ipe peto: fit Difpofit 9 z gat 9 jgemoftbenes plus olei in ftudedo qjvi
fo.jtctj. pagel .f. num in bibedo pfumpfit; vt incjrlbie
j&ei nomen allumcdti e ad magnifican ronvm 9 3 bid.
du multtpfr z lauclandu 5 / lege toru:q: ©emoftbenes ad ftudiu Ira# nocte fur$
pulcp e. jtjtijc. pa. j gens/oes artifices z opifices p ueniefl
j&e o foli Duplejt bono: Debef ;refpectu ft bar.3bid
nis z refpectu fiducie/ nota Diligenter j&:rtfo:es mfri fcioli regiunf q inflama
toru.fo. lf.pa.tj. tt jclo inutdiefcmg bonis ogib? oerra
i^eo cuncta futsinfttturtsDefuiunt:* but. fo.iitj.pa.f.
folus ingratus bo rebellis eft z inobe4 ©erifio eft Deboneftatio alicuius caufa
diens jtcij. pagel. f. ludi inducens erubefccntiam ^jtimo.
Rebitit recociliationis Duplejt eft:pmu fo.jtlf. pagel.tj
eft natatis :fcdm gfectipis/ lege toruj ^efiderabilia quincp ptomittuntur bo
fof. Ijc^vtj . pag.f notantibus parcnttbus.Hota pulcra
i^ecima gs oim Fructuum <5 recolligun fo . jtjtjtv. page,
rur in pdtjs: nomine Decime inrelligaf Retractio eft aliene fame per verba oa t
fo.l^di:.pa.f culta Denigratio '©idealias DcfcfirP/
2)ecimeDabanf in veteri lege ad fuften ones fo.jtlf. pa.i
tatiouem mtntftrof Dei. Jb id ©etractojes tenenf ad reftitutionc fa^
Sabula
me :fifr z audientes :alif faluari n piu tu .^Ibib.
*$bii> diabo li adozatio f m aliquos femp cfl
detracto: es /peiozes funt larronitorq: pcrm $pf tres rones ibide aifignaras
ifti bona tpalia; oetractozee #0 bona 3 bi 6
fpualia auferut. gbib. i gtfes/d oicim^egyptiaci fi obfuanf eft:
defractozes z bilingues funt ca mft©£ majeimu pcrm fm Sug. jcjcviij .pa. j
malo^fodiainiufta/qfequuf oblo diesomcavelfefttuns/rabbmoici pt:
cutiomtoeop.Jbib q: fabbm rcqes bz jcjtjt. pagella, tj
detractozes fg fut odibiles :z mfrj ma$ diei ornee laudes^pf refurrectione 3 je
ledictionib) eos repler/lege torumrqz fu ebri ejcplicanf g Tyiero.z alios 00 b
pulc^e.^bib ctozes jtrrj.pa.j.
derractozis pzopzium eft bonam fama dies pcedctes feftu reftirrectois tf ma->
et nomen auferre bonuabfentis.^bi gis inducriuf ad oeuotionqgtf olficia
dem omina Ijtjtjtijt.pag.f
derractio tribus modis fieri poteft q diesfeprebebdomade oefignatrorum
ad bonum p:ojeimi:vic 5 negando/ta4 tps q vira nra incepit:mediaf*r finiet
cendo/peruerrendo. *^ide torum fo. fo.jtcitj.pagel.j
jcjntj.pa.tj. differentia magna c inf Iras Otutnast
detractozes rabidos ^ieronym 9 pul 4 buanas^pf lenociniil z ornatu tf?bo£
o e g multas auctozirates repbendir. fof.iitj.pagel, j.
fo.ljcrf.pagel.f diffinitio pnie pulcreaoocrozibus ca4
detcftatio Cingulo# peto# mozraliu (q tbolic^oefignaf cv. pa.tj
Doloz verus bzjreqrifad vera ptririo diffidetia merito# mr eft oiffidetie pze
nc _ foKitj.pag.tj mio^cjtqozifrrifticia/noraoiligenf
deteftatio ta b oblirj q> ignozaris moz rotu Irjcviij . pa.)
ralib?/eft generalis t ncaria penirudo dtfferctia magna eft infvri z fruizquia
3 bib . vrimur relv crear£ z folo oco fruimur
dcrcftario genera? petomm moztaliu e f m 3 ug. lege totii.q: pulcrumc.fot'.
nccelfaria.p coplemenro ptritiois. fo. jtjt)',pagel. j
cvtj.pa. tj dilectio oci fug oia eft necefiaria ad re'/
deteftatio ppetua pctbzu c onplejt fm tmftione peti cvtj.pa.tj
oo tozes cv.pa . | dilectionis feruo: bj piuctu 0 diu Ini ?//
defpacio bz cjt oe z fpero . vn oefgare eft rtj evitj . pagel. j
a spe cdfare It^vitj . pa. j . dilectio nf a ad oeu eft toro cozde cnfto
diabolus in celo peccauitp fugbta : fic dicda. Jbib
pmus bo in paradifo terreftri.fo.jelvj dilectio nfa no 05 ec ociofa fj pfeneras
pagel.) z iptinuo motu ad oeiiq tot bona no
diaboli adozatio qn no folu c ejtcufabif bis oedit jcjcj- . pa. j.
Tj meritozia ^Iidc pu Ieras rones fm diligens ocii e in omnib? circufpect 9 qv
TKobril bolKoc jejev?. pa.tj fi illii ?tinue videsivt bt .Sugiiftin*',
diabolu traffiguratu in effigie cbu/ an fo.itjc.pa.f
adozasp illmionc peccet/ pulcra que diligend^eft oe 9 ron c pneiptj voluta rtj
ftiot